Ds. T. KEUNING
FOTOTIPS
Illegaal drukker
in t Friese Veenwoude
ONS WARE VERHAAL
DOOR RIK VALKENBURG
Brochures
Benauwd
Kachel
Aard
Geestelijke
Telefoontje
Teil
door J. M. BOM
DAMMEN
VRIJHEID
OPLOSSING
BRIDGE
m door H. W. FILARSKI
SCHAKEN
door H. KRAMER
KRUISWOORDRAADSEL
*.r Vi .''V'
„Ik werkte bij een drukkersbaas in Bergum. Ik leerde er het vak, maar
kreeg op een keer ontslag, omdat ik van Hervormd, Christelijk Gereformeerd
geworden was. De baas kon dat blijkbaar moeilijk verwerken. Ik stond op
straat en had geen inkomen. Ik kon wel een uitkering krijgen van de Bond,
maar daar was ik toen principieel op tegen. Ik kwam bij een boekhandelaar
terecht en werkte daar zes weken. Toen rees in mij het plan öm zelf een
drukkerij te beginnen. De plannen kregen steeds meer gestalte in mij en in
1937 begon ik in de voorkamer van onze woning. De eerste jaren waren erg
moeilijk. Toen de oorlog uitbrak ging het beter. De mensen lieten veel din
gen drukken. De zaak floreerde en ik kocht een werkplaats. Tenslotte had
ik een knecht in dienst, plus drie onderduikers. In deze tijd werd ik aange
zocht door een zekere bakker Hamstra om ondergronds werk te gaan doen;
drukwerk verzorgen voor de illegaliteit. Ik stemde toe. Alles gebeurde in het
diepste geheim. Meestal wist ik niet wie mijn opdrachtgevers waren. Het was
een lange keten van onbekenden, die vanuit een zeker centraal punt, werden
geleid en bestuurd. Dit om verraad te voorkomen. Na een paar weken kreeg
ik via een telefoontje van de gemeentesecretaris te Murmerwoude mijn
eerste opdracht. Je besefte eigenlijk niet in welk gevaar je je ging begeven.
Daar dacht je maar niet teveel over
We drukten brochures en pamflet
ten, waarin onder meer de bevolking
werd opgewekt zich vooral niet vrij
willig op te geven om in Duitsland te
gaan werken. Doordat wc maar wei
nig ruimte hadden stapelden wij het
drukwerk vaak op in de gang van ons
huis. Op een keer had ik er een hele
stapel brochures staan, voor de illega
liteit. Dat was niet erg voorzichtig,
maar soms moest je haast wel. Het
was in de tijd dat onze derde, Tjits,
geboren werd. We hadden dus nogal
eens bezoek van de verpleegster. Op
een keer zag ik haar binnenkomen,
terwijl ik me herinnerde dat er een
stapel verboden lectuur in de gang
stond. Ik voelde me warm worden
van schrik en holde de gang in. Ik
was echter al te laat. De zuster stond
al met een verboden boekje in haar
hand en keek het in. Terwijl ze las
ontstelde ze een beetje omdat ik het
boekje bijna uit haar handen rukte.
Ze had de situatie onmiddellijk door:
,,'k Ha neat sjoen, hear." (ik heb
niets gezien, hoor), stelde ze mij ge
rust. Later bleek dat ze zelf ook on
dergronds werk deed. Maar zoals al
gezegd, van elkaar wisten we weinig
of niets. Zachtjesaan kregen we nog
gevaarlijker werk. Het vervaardigen
van valse Ausweiszen. Het was zaak
om een cliché ter beschikking te krij
gen met de handtekening erop van de
gewestelijke commandant van Fries
land te Leeuwarden. Dat cliché kon
ik natuurlijk niet laten maken bij de
cliché-fabriek. Dit had wel wat voe
ten in de aarde, maar tenslotte slaag
den wij erin via een instantie in Den
Haag en het telefoonboek.
door op bezoek. Mijn vermoeden bleek
juist. We hadden dus loos alarm ge
slagen. Wel jammer, maar het was be
ter tien keer loos alarm, dan één keer
raak. Zo moest je er over denken in
die tijd, om weer met nieuwe moed
van voren af aan te kunnen beginnen.
Op een keer waren we ijverig bezig
„Ausweiszen" te vervaardigen. Het
werk vlotte lekker, 't Was koud maar
de kachel snorde behaaglijk. De drie
onderduikers die ik in dienst had de
den ook al aardig mee. Opeens ont
dekken we twee SS'ers op de fiets, op
ongeveer 20 meter afstand van ons
huis. Wat schrokken we..
„We zijn verraden", riep een on
derduiker en met z'n drieën gingen ze
er vandoor. Ze moesten zelfs nog een
sloot oversteken. Mijn hart klopte me
in m'n keel. Wat moest ik doen? Ik
nam een snel besluit en deponeerde
de hele stapel Ausweiszen in de grote
brandende kachel en gooide het zet
sel van de pers. De letters mengde ik
door lkaar heen. Ook de legger gooi
de ik in de kachel. De Duitsers stap
ten van de fiets en kwamen op ons
toe, naar ik meende. Plotseling be
merkte ik dat ze een andere kant uit
gingen. Het flitste door me heen dat
de zoon van mijn overbuurman een
landwachter was. Wellicht gingen ze
Het werd moeilijk om aan papier te
komen. Nu woonden we vlak bij
Zwaagwesteinde, dat onbezet gebied
bleef. Het bestond daardoor helemaal
uit handelaren van allerlei slag. Ik
ging er boter en vlees kopen en reis
de daarmee naar Groningen om het
te ruilen voor papier. Soms maakten
we wel eens benauwde uren door.
Dat was bijvoorbeeld toen de eige
naar van een machinale loonzetterij,
die diverse brochures had gezet door
de SD gearresteerd werd. Hij zette
ook voor mij en zou mij dus kunnen
verraden, tijdens een verhoor. Dan
zag het er uiteraard niet best uit. Ge
lukkig zijn we nooit verraden gewor
den, hoewel sommigen er wel lucht
van kregen. Eens kwam ik iemand op
straat tegen die mij vroeg: „Heb je
nog een Ausweisz voor me? Die druk
ken jullie toch?"
Dan sta je wel even gek te kijken.
Dat was ook het geval toen een van
mijn onderduikers met zijn hand be
kneld raakte tussen drukpers en zijn
pols brak. Dan is goede raad ook
duur. Gelukkig kenden we een zekere
dokter De Groot, een leidende figuur
uit de verzetsbeweging. We belden
hem en hij was direct bereid hulp te
verlenen. Een penibele situatie was
ook toen er vijfduizend Wehrmacht-
soldaten werden ingekwartierd. Wij
kregen er ook een paar. Ze zaten
twee weken lang onder etenstijd in de
ene kamer terwijl ik in de andere ka
mer verboden waar drukte. We had
den niet veel last van deze mannen.
de Friese wegen. De SS'ers hebben er
zin in. Ha, wat zullen die domme Hol
landers in Valom opkijken als ze plot
seling tegenover deze geroutineerde
SS'ers zullen komen te staan. De SS-
ers zullen niemand sparen. Ze besef
fen dat het eind van de oorlog nabij
is en daarom zullen ze nog één keer,
als vanouds, hun terreur uitoefenen.
Nog één keer zal de Nederlandse
leeuw brullend moeten buigen voor
de Duitse adelaar. De SS'ers verheu
gen zich al op het treffen. Maar er
gebeurt iets...
Ds. Keuning en zijn vriend C. Plok-
haar, nu tuinder in Bergum. Beiden
waren ze in de oorlog als illegaal
drukker actief.
Mevrouw Keuning krijgt het er
nog „moeilijk" mee als ze eraan te
rugdenkt.
Tegen het eind van de oorlog hëd de
illegaliteit in het plaatsje Valom de
macht maar vast in handen genomen
en overal wachtposten uitgezet. Ziezo
Valom was alvast voor Oranje. Be
zetting was er niet dus de zaak was
er oké. Op de een of andere wijze
kwam de SS te Leeuwarden er
achter, waarschijnlijk door verraad.
De SS'ers besloten maatregelen te ne
men. Een grote brandweerauto werd
volgeladen met zwaar-bewapende SS-
soldaten. Zij zouden dat varkentje wel
eens even gaan wassen daar in Va
lom. Hun tocht zou door Veenwoude
voeren...
Met een behoorlijk tempo raast de
brandweerauto enige tijd later over
Mevr. Keuning: „Mag ik ook even
wat zeggen
In Valom komt er een telefoontje
binnen, of misschien was het wel de
boodschap van een koerierster, dat
een volgeladen brandweerauto op weg
is de illegaliteit „mores te leren". On
middellijk worden tegenmaatregelen
getroffen. Een kolfje naar de hand
van deze koene Hollanders. Laat ze
maar komen, die SS'ers. We zullen ze
warm ontvangen...
In een hotel tussen Veenwoude en
Valom stellen ze zich, goed bewapend,
verdekt op. Straks moet hier de
brandweerauto passeren en zullen zij
als eersten het vuur openen. Wat zul
len die Duitsers op hun Germaanse
neus kijken als ze daar tenminste nog
de kans voor krijgen.
Spoedig steken er mitrailleurlopen
uit enkele ramen van het bewuste ho
tel. Daarachter zoeken felle ogen in
verweerde gezichten naar de brand
weerauto. Speurend tasten zij de weg
af. Het duurt even. Elke vezel van
hun lichaam staat gespannen. Het zal
er fel op gaan. Zij eraan, of wij eraan
had de commandant gezegd. Plotse
ling klinkt de kreet: Daar komen ze
Inderdaad komt in snelle vaart de
bewuste auto aanrazen. De SS'ers zijn
zich nergens van bewust en hebben
zelfverzekerd hun wapens naast zich
staan. Het zal niet lang meer duren
en dan zullen zij hun slag slaan. In de
verte zien zij een hotel. Dat moet
dicht in de buurt van Valom zijn...
In het hotel stijgt de spanning. Nog
even, dan is het geschikte moment
aangebroken. Een fors salvo davert
de totaal onthutste Duitsers tegen, 't
Is niet ver van de woning van domi
nee Keuning.
Na de bevrijding viel er heel wat
te drukken voor Keuning. Hij werd
zelfs een keer op zondag uit de kerk
gehaald om urgent drukwerk klaar
te maken. Maar langzamerhand
kreeg het leven toch weer zijn nor
male gang. Keuning bleef echter
geen drukker. Na verloop van tijd
vertrok hij naar Apeldoorn en volg
de daar een theologische opleiding.
Hij nam een beroep aan naar Baren-
drecht en bleef daar zes jaar. Daarna
kwam hij naar Veenendaal waar hij
bekendheid geniet, o.a. als voorzit
ter van het predikantenconvent. Zijn
drukkersloopbaan kan hij echter
nooit vergeten. Daarvoor heeft hij,
samen met zijn vrouw, er teveel in
meegemaakt. Maar terugwillen zou
hij niet meer. Hij is geestelijke ge
worden, en die keus zal hem nooit
berouwen.
„Wij wisten eerst niet aldus do
minee Keuning wat we hoorden. Ik
rende naar buiten en zag hoe een
brandweerauto beschoten werd. Drie
SS'ers rolden van de wagen. Toen be
gonnen de SS'ers in het wilde weg te
schieten. Ze wisten volstrekt niet hoe
ze het hadden. Een buurvrouw van
ons werd door een been geschoten. De
brandweerauto ging er vandoor en
kwam even later weer terug om zich
te wreken op de ondergrondsen. Maar
dezen waren er wijselijk al vandoor.
De SS'ers reden nog wat heen en
weer en vertroken toen met de
staart tussen de benen naar Leeuwar
den. Van een overval op Valom zagen
ze maar af. Dat was ook wel het wijs
te, want de bevrijding was niet meer
tegen te houden, 's Avonds werd
Veenwoude bevrijd, korte tijd na het
incident met de brandweerauto. Pre
cies kan ik het nu niet meer zeggen, of
het dezelfde dag was of een dag later.
We waren wat blij dat we de vlag
konden uitsteken."
„Ho eens even", interrumpeert me
vrouw Keuning. „Mag ik eens wat
vertellen over die vlaguitstekerij?"
Mevrouw en dominee beginnen bei
den smakelijk te lachen.
„Doe dat nou maar niet vrouw. Ik
zie er de noodzaak niet van in."
„Juist wel", vindt mevrouw en zij
steekt van wal: „We hadden geen
vlag meer, dus scheurden we een
stuk laken af en verfden dat rood,
wit, blauw en maakten dat vast aan
de een of andere steel. Mijn man zou
de vlag uitsteken en klom op het dak.
Daar stond hij dan, maar hij deed het
zo onhandig dat hij plotseling, ver
keerd manoeuvrerend, naar beneden
duikelde. Ik liet een gil van schrik.
De hele oorlog was ik nog niet zo ge
schrokken Naast het huis stonden
een stel teilen en emmers. Mijn man
kwam precies in een teil terecht, met
de benen omhoog en de vlag nog
steeds in zijn hand. Nooit heb ik zo
iets potsierlijks gezien. Toen we
merkten dat hij niet noemenswaardig
gewond was, hebben wij het uitge
bruld van het lachen. Het was geen
gezicht. We konden niet meer."
WELK FILTER?
Bij zonnig weer kan een filter uw foto
verbeteren.
Zwartwitfoto's slagen beter als u een
geelfilter op de lens plaatst.
Gebruik bij kleurenopnamen aan het
water en in de bergen een kleurloos
U.V.filter of een z.g. Skylightfilter.
GEEN LICHT...? FLITS!
Alle moderne camera's bezitten een
flitsaansluiting. Als het licht ontoerei
kend is voor een opname, neem dan
geen risico's en Flits!
Ook op vakantie kan uw flitser nuttige
diensten verrichten. In tent, hotel of
caravan is een klein flitslampje vol
doende om „de zon" binnen te bren-
flen.
JAN van Leeuwen, de derde Neder
landse deelnemer van onze nationale
equipe te Bolzano, was bepaald niet in
grootse vorm in de strijd om de Europa
Cup. Het begon al tegen onze Zuiderbu
ren in de eerste ronde, toen hij het
moest opnemen tegen ..good old" De-
mesmaecker. De onverwoestbare liet zich
door niets intimideren en nadat de Leide-
naar zich in arren moede in de nesten
had gewerkt besloot hij de partij met
een fraaie combinatie. Hieronder dit du
el. dat weer eens aantoont, dat tactische
kwaliteiten vaak volledig een mindere
kennis van de strategie kunnen compen
seren.
Wit: J. H. van Leeuwen: Zwart J.
Demesmaecker.
1. 32-28 18-23 2. 33-29 23x32 3. 37x28
19-24; 4. 39-33 14-19: 5. 41-37 20-25; 6. 29x20
25x14; 7. 37-32 12-18: 8. 46-41 7-12; 9. 41-37
15-20; Aldus de aloude Chef-Noeud-Ope-
ning. die beide partijen een grote mate
van vrijheid verschaft. Als man van de
oudere garde voelt de Belg hierin zich
volkomen thuis! 10. 44-39 10-15; 11. 35-30
20-24; 12. 30-25 18-23: 13. 40-35 Te vroeg.
Beter is 50-44, om eventueel een aanval
tegen zwarts lange vleugel voor te berei
den. 13.... 12-18:14.50-44 17-21; 15.31-27
21-26; 16. 34-30 1-7: 17. 44-40 7-12; (zie
diagram).
Merkwaardig, dat Van Leeuwen, die
toch een onderlegd speler is, zich op
deze remiseachtige opening heeft ingela
ten. Hij probeert nu met alle Imiddelen
complicaties in de stelling te brengen,
maar zijn opponent coupeert deze pogin
gen deskundig: 18. 39-34 14-20! 19. 25x14
9x20; 20. 30-25 4-9 21. 25x14 9x20 22 43-39
11-17; 23. 34-30 20-25! 24. 39-34? De korte
vleugelopsluiting is op zich al een bizon
der moeilijk te spelen genre, maar in dit
soort regelmatige klassieke standen in de
meeste gevallen is ze vrijwel altijd sterk
nadelig. Zonder moeite bewijst zwart dit
ook hier: 24.... 1721: 25 37-31 26x37 26.
42x31 21-26; 27. 47-42 26x37: 28. 42x31 2-7;
29. 48-42 7-11; 30. 49-43 11-17: Het resultaat
van wits foutieve opzet: Wits korte vleu
gel is volkomen onspeelbaar. zodat hij
aangewezen is op voortdurend uitputten
aan zijn linker vleugel 31. 27-22 18x27 32
31x11 16x7; Niet (6x17) wegens 33-29
(24x22) en 32-28 (23x32) 38x7. 33. 36-31?
Mist de laatste kans zijn stand wat los te
werken door 28-22. 33.... 12-17! 34. 3127
7-11! Wits stelling is nu vrijwel verloren.
Hij probeert daarom door het offer: 35.
27-21 17x26; en 36. 28-22 het getij alsnog te
doen keren.
Aan de lezers voor deze week de opga
ve: Hoe weerlegde zwart deze poging?
De stand was: Zwart: (Mostovoye) 12.
13. 14. 15. 22 23. 24. 29 (8 st) Wit: (Sy-
brands) 25. 31. 32. 33. 35. 38. 40. 45 8 st).
Als volgt speelde wit zijn tegenstander
naar de nederlaag: 32-27! (13-18) 40-34!
(29x40) 45x34 14-191 gedw. want op
(12-17) volgt 38-32! en op (23-28) is 25-20
afdoende. 25-20! (12-17) weer gedwongen
29x20 (19-24) Op (23-28) leidt 31-26 zowel
als 35-30 tot overmachtswinst. 29x20
(15x24) 35-30! (24x35) 33-32! en zwart gaf
op.
DE vorige week zaterdag was Benito
Garozzo dus in deze rubriek down
gegaan. U kunt nu zien of u er
zelf beter uitgekomen was:
A 7 6
B 8 5 2
O A 8 7
10 8 2
HVBI083
V 107 8
O B
A H 6
9
A H 4
O H 5 4
A A V B 9 7 5
Niemand kwetsbaar, Oost opende één
schoppen, waarna ForquetGarozzo in
zes klaver terecht kwamen.
West speelde schoppen twee voor en
de vraag was hoe of zuid moet spelen?
Garozzo deed het heel simpel. Hij won
slag 1 met schoppenaas op tafel, presen
teerde klaver tien en sneed, haalde nog
een rondje troef en legde daarna achter
eenvolgens hartenaas, hartenheer en har
ten vier op tafel. Nu moest hij nog een
ruitenslag verliezen en was dus één
down.
Is dit 'slecht gespeeld'? Garozzo's winst
kansen waren hoog: hij zou het contract
gewonnen hebben wanneer de harten-
vrouw tweede zit, of de hartens 3:3, of
wanneer west de hartenvrouw vierde had
gehad.
Op drie manieren was het spel te
wfnnen geweest, maar geen van drieën
kunnen zij bogen op de naam 'opgelegd
pandoer'.
De eerste manier is (A)schoppenaas,
twee ronden troef, dan een kleine ruiten
spelen en de slag weggeven. OW spelen
bijv. schoppen na die zuid troeft, nu
alle troeven afspelen (in noord twee
hartens weg) en oost komt in een schop
pen-harten dwang.
De tweede methode (B) is schoppenaas,
klaver tien die blijft, schoppen aftroeven,
klaveraas, ruitenaas, schoppen aftroeven,
twee hoge hartens en hierna ruitenheer
en ruiten na. West is aan slag en moet
dubbel-renonce spelen!
De derde manier (C) is nog meer spec
taculair, doch vereist eveneens kennis
van open kaarten. Slag 1 schoppenaas,
slag 2 klaver tien, slag 3 schoppen troe
ven, slag 4 klaveraas, slagen 5 en 6
ruitenheer en ruitenaas, in slag 7 de
schoppen zeven vanuit noord spelen,
oost wint en zuid ruimt ruiten op. Nu
moet oost harten spelen! Ik geloof, dat
Benito volgens de kansrekening best heeft
gespeeld, maar dit keer een niet te ver
wachten ongeluk (vier hartens met vrouw
en tien bij oost) op zijn weg vond.
AL meer dan een eeuw is het ge
bruikelijk om de winnaar van de
mooiste partij een schoonheidsprijs
toe te kennen. Hoewel er verschillenden
van mening zijn, dat een gave positiepar
tij het mooiste is wat een schaakpartij te
bieden heeft, is de grote meerderheid
toch wel een andere mening toegedaan.
Een de gelijkt partij moet briljante com
binaties bevatten, liefst offercombinaties.
Kortom, de geest moet zegevieren over
de materie. Aan deze voorwaarde vol
doet de hieronder weergegeven schoon
heidspartij uit het onlangs gehouden toer
nooi te Leningrad. Wit: WLADIMIROV.
Zwart: DGDA (Leningrad ,1967). Ko-
nlngsindlsche verdediging.
1. d2—d4, Pg8—f6 2. C2c4, c7—C5 3.
d4d5, g7—g6 4. Pbl—c3. d7—d6 5. e2—e4,
Lf8g7 6. f2—f4, 0—0 7. Pgl—f3. (Een
bekende stelling uit het Vlerpionnenspel,
die gewoonlijk ontstaat na 1. d4, Pf6 2.
C4, 86 3. Pc3, Lg7 4. e4. 0—0 5. 14, d6 6.
Pf3. C5 7. d5).
7e7—e6 8. Lfl—e2, e€xd5 9. c4xd5!?
(Over deze zet verschillen de meningen.
Pachman is van oordeel dat de zet slecht
is wegens 9Te8 10. Pd2, a6 11. a4,
Pg4 met voordeel voor zwart).
9Tf8e8 10. e4—e5! (Een verras
sende zet want het Is duidelijk dat wit nu
spoedig een pion moet verliezen. Daar
staat evenwel wel wat tegenover).
10.
d6xe5 (In een partij Leh-
mann-Toran, München 1954 volgde 10
Pfd7 11. exd6, a6 12. a4, Pf6 13. 0—0. Lg4
met ongeveer gelijke kansen).
11. f4xe5, Pf6g4 12. LC1—g5. Dd8—1>6!?
(Hij wil het onderste uit de kan en
krijgt het lid op de neus. Minder ver
plichtend is 12f6 13. exf6. Lxf6!).
WAT?
13. 0—0!. Pg4xe5 14. Pf3xe5. Lg7xe5 15.
Le2c4. (Zwart heeft een pion, wit de
open f-Iljnf Wie zal zeggen wat het
zwaarst weegt?).
15Db6xb2? 16. d5—d6U, Lc8—f5.
(Niet beter is 16Le6 17. Lxe6—fxe6
18. Df3 of 17. Txe6 18. d7).
17. Lc4xf7t!, Kg8xf7 18. Tflxf5t! (Het
ene offer na het andere).
18g6xf5 19. Ddl—h5t. Kf7—f8 (Ook
19Kg7 20. Lh6t, Kf6 21. Pd5t. Ke6 22.
Pc7t brengt geen verlichting).
20. Tal—fl, Le5d4t 21. Kgl—hl. Te8—e6
22. Tflxf5t Ld4—f6 23. LgS—h6t.
Kf8—e8.
De opgave van de week: Hoe dwong de
witspeler in de diagramstelling de winst
af? De oplossing kunt u in de volgende
rubriek vinden.
EEN tijdje geleden speelde ik eens mee
aan een individuele wedstrijd, waarin
onze tegenstanders op volgende combi
natie niet verder kwamen dan vier schop
pen.
V 6
53
O A B 4
A AHB853
AHB974
HB82
O H 6 2
-
Vier schoppen is naturlijk een kinder
achtig contract, vooral wanneer u nog
weet dat de troeven bij OW 3:2 verdeeld
zijn. Onze teamgenoten aan de andere
tafel waren ondernemender en bereikten
het redelijke slembod van zes schoppen
zonder bieden van OW.
De westspeler kwam uit met schoppen
twee en het is een aardige opgave het
meest kansrijke speelplan vast te stellen
Laat ik u maar vast verklappen dat onze
zuid er niet uitkwam en down ging.
DODA
t R
WLADIMIROV
OPLOSSING
De stand was:
Wit: Khl, Dh5, Tdl, La3 en e4, pionnen
a2. b3, c2, f2. g2. h3.
Zwart: Kf7, De6. Ta6. Lc8 en d4, Pg6,
pionnen a7, b7, e5, g7.
In de partij Tal— Filip volgde 27.
Tdlxd4! en zwart gaf het op met het oog
op 27e5xd4 28. Le4—d5. Ta6xa3 29.
Dh5f5tZonder deze laatste zet zou
zwart voldoende materiaal voor de verlo
ren dame verkrijgen.
HORIZONTAAL:
1. plaats in Gelderland
'5. vreemde munt
7. voedingsmiddel
11. rebel
15. Bijbelse figuur
16. leuk
18. voorzetsel
20. plaats in Overijsel
21. titel
23. niets meer op aan te merken
28. voorzetsel
27. voorzetsel
29. noot
30. het Romeinse rijk
31. doorwaadbare plaats
32. titel
34. wederhelft
37. reeks
39. maat
41. familielid
42. titel
44. vaartuig
45. alarminstallatie
46. maanstand
47. deel van de dag
49. voorzetsel
51. daar
52. groentje
54. aanhef op circulaires
57. afgesloten
59. uitroep
60. rivier in Ned.
62. boom
64. waterstand
65. deel van het jaar
68. bevel
69. voorzetsel
70. ligplaats
72. vogel
75. vloeistof
76. Eur. taal
81. meisjesnaam
82. pers. vrnwrd.
83. plaats in Frankrijk
VERTIKAAL:
2. drank
3. stuk gereedschap
4. noot
5. noot
6. voorzetsel
7. noot
8. vertegenwoordiger
Oplossing vorige
kruiswoordraadsel
HORIZONTAAL: 1. komkommer. 5.
Schot, 8. armee, 9. afblaffen, 11. tranen
dal. 12. obers, 14. kaki. 15. niemendal. 19
pastoraal, 22. stro, 24. anker, 26. opge
lucht, 28. tandpasta, 29. sfinx, 30. lisol. 31.
betweters.
VERTIKAAL:
1. klant. 2. mombakkes. 3. opener, 4.
maanden, 5. slabonen, 6. heffe, 7. ton. 10.
balie. 13. salvo, 14. kapmantel, 16. Ida, 17.
detective. 18. hoorspel, 20. ahobs, 21. leg
kast. 23. flesje, 25. kanis. 27. taxi's.
9. gindse
10. inboorling van Groenland
12. voorzetsel
13. noot
14. geheugensteun
17. aanbieding
18. voorzetsel
19. familielid
20. spoorwegbeveiligingsinrichting
22. noot
24. plomp
25. maat
26. dierengeluid
28. "oorzetsel
31. pers. vrnwrd.
33. maat
35. in het afgelopen jaar
36. kindertaal
37. ondeugd
38. voorzetsel
40. rivier in Ned.
42. stel
43. hoofddeksel
47. voorzetsel
48. familielid
50. hoop
51. waterloop
52. kuip
53. vlug
55. noot
56. ontzien
•58. voorzetsel
59. plechtige afkondiging
61. voorzetsel
63. werktuig
65. familielid
66. maanstand
67. godheid
69. in het jaar
71. plaats in de Betuwt
73. noot
74. bergplaats
75. lied
77. kindertaal
78. het Romeinse rijk
79. maanstand
80. deel van het etmaal
Van iemand kregen we de tip dat
dominee J. Keuningpredikant van
de Pniëlkerk in de Hoofdstraat, in
de oorlog als illegaal drukker had
gewerkt in het Friese plaatsje Veen
woude. We namen contact op met
de dominee en bemerkten dat onze
tipgever, juist georiënteerd was. Do
minee Keuning bleek bereid om er
voor de lezers van de Vallei iets
over te vertellen. We mochten er
geen heldenrol van maken, want
een held was hij niet geweest, vol
gens zijn zeggen. Al spoedig be
zochten wij hem in de pastorie aan
de Kerkewijk, waar mevrouw Keu
ning haar man assisteerde bij het j
opdiepen van enkele oude herinne- s
ringen.
