MET KATOEN NAAR SJANGHAI Rood-China blijft lokken Sovjet-versie klaar van Svetlana's boek Amsterdam bood KLM terrein aan Meer oproepingen voor Vietnam Straat Soenda op zijn laatste reis Volgens Westduits weekblad: Geen vervolging inzake ramp te Aberfan Zuid-Arabië werft vliegers Moh. Roèm naar Nederland Zuivering in Chinese leger Tsjombe wellicht voor Afrikaans tribunaal Wrede moord van schooljongen Vluchtelingen uit Jordanië willen wel terug Nieuwe gevechten in Kongo ZATERDAG 5 AUGUSTUS 1967 (Door Link van Bruggen) CHINESE ZEE, a/b STRAAT SOENDA Het is alweer 36 uur geleden dat ik in Hongkong op de havenpier van Kowloon zat temidden van al m'n ba gage. Het wachten was op de motorboot ,,Tji", die me naar de vrachtvaarder Straat Soenda moest brengen, welke boot aan boei A-l was geslagen. Het was zeven uur 's morgens. Kleine motorjonken, die zowel door mannen als door vrouwen werden bemand, dansten en waggelden op het door de wind opgejaagde water, maar de roergangers manoeuvreerden zo dat ze de beschoei ing net niet raakten. sampans, Chinese jonken, dienen in Hongkong voor alles. Men ziet ze als vissersboot, drijvende winkel of water-taxi. De laatste jaren ishet met de huizenschaarste gewoon geworden, de sampan als huis te gebruiken. Hier ziet men de vissershaven van Aberdeen op het eiland Hongkong, vol van drijvende huizen. AMSTERDAM Naar aanleiding van persberichten met betrekking tot het Amsterdamse bezwaarschrift te gen de plannen voor een 48 meter hoog kantoorgebouw van de KLM, direct aan de rand van het Amsterdamse BOS, deelt het gemeentebestuur van Amster dam het volgende mede: „reeds sedert enkele jaren wordt gesproken over de mogelijkheid te komen tot een nieuwe vestiging van het hoofdkantoor van de KLM in Amsterdam of in de omgeving van Amsterdam. Het gemeentebestuur van Amsterdam heeft in verband hier mede reeds enkele jaren geleden een terrein gereserveerd aan dc Parnas- susweg ten zuiden van de Prinses Ire- nestraat en heeft daarover met de di rectie van de KLM en met de architect van de KLM besprekingen gevoerd. De definitieve terreinaanbieding aan de KLM heeft plaatsgehad tijdens een be spreking van de wethouder voor de Pu blieke Werken en de Stadsontwikkeling, drs. R. J. De Wit, met de hoofddirectie van de KLM op 29 maart 1967. Deze terreinaanbieding is door het grondbedrijf schriftelijk bevestigd op 9 mei 1967. Aangezien bekend was dat meer plaatsen v.d. vestiging van dit hoofd kantoor in discussie waren, waarbij in sterke mate de belangstelling van de KLM uitging naar mogelijkheden in de gemeente Haarlemmermeer, heeft op 9 februari jl. onder leiding van de Com missaris van de Koningin een bespre king plaatsgehad met de directie van de KLM, de gemeentebesturen van Haar lemmermeer, Amstelveen en Amster dam en een aantal planologische advi seurs. Tijdens deze bespreking bleek dat het gemeentebestuur van Amstel veen eveneens een aanbieding zou doen, waarbij toen drie plaatsen in de ge meente Amstelveen in overweging wa ren. Na de officiële terreinaanbieding door het gemeentebestuur van Amsterdam op 29 mrt. jl. en ean schriftelijke be vestiging daarvan, is er van de zijde van Amsterdam geen contact met de KLM geweest. Het gemeentebestuur van Amsterdam wil met nadruk verklaren dat het zich LONDEN Er zal geen gerechtelijke vervolging worden ingesteld tegen de genen die verantwoordelijk worden ge acht voor de ramp van Aberfan, waar bij 144 mensen omkwamen toen een berg mijnafval ging schuiven. Dit heeft Sir E. Jones 'n woordvoerder van de Britse procureur-generaal, mee gedeeld. De verklaring werd afgelegd, nadat Sir 21wyn het rapport had ge zien, waarin het Nationaal Kolenbu- reau en in het bijzonder negen functio narissen van dit bureau onachtzaam heid wordt verweten. De nabestaanden van de 144 slachtoffers zijn vrij een civiele procedure aan te spannen. steeds op het standpunt heeft gesteld, dat de beslissing over de plaatskeuze een zaak is van de KLM-directie. Het gemeentebestuur van Amsterdam zou een vestiging van de KLM in de agglo meratie van Amsterdam toejuichen en beschouwt een eventuele vestiging in Amstelveen als een voor de agglomera tie gunstige oplossing. De bezwaren die het gemeentebestuur van Amsterdam inzake het bestemmingsplan „land scheiding" heeft ingediend zijn uitslui tend van planologische aard en betref fen de verstorende werking op het re creatiegebied het Amsterdamse Bos van* de in dit plan geprojecteerde hoofd bouw. Deze bezwaren zijn onafhankelijk van de bestemming van het gebouw en zouden evenzeer gelden wanneer hier b.v. sprake was van een woonflat in dezelfde vorm en grootte. ADEN Piloten uit zeven landen hebben al een contract getekend met de fonkelnieuwe Zuidarabische lucht macht en er worden er nog meer ge zocht, aldus heeft de in Londen geboren commanderende officier ervan meege deeld. Barry Atkinson, een veteraan uit de „slag om Engeland", zei dat bij de on afhankelijkheidswording van Zuid-Ara bië op 9 januari, de luchtmacht 32 in ternationale piloten zal hebben. De piloten die tot dusverre aange worven werden kwamen uit Engeland, West-Duitsland, Nederland, Grieken land, Nieuw-Zeeland, Canada en Au stralië. Atkinson zei: „deze jongens zijn geen huurlingen.... Zij hebben zich hier ge meld, omdat zij in Zuid-Arabië willen werken". DJAKARTA De Indonesische oud-minister Mohammed Roem ver trok vrijdagavond naar Nederland om materiaal voor een boek te ver garen. Verwacht wordt dat hij twee maanden in Nederland zal blijven. Hij wil zoveel mogelijk gegevens verzamelen over de onderhandelingen die tussen 1945 en 1950 door Neder land en Indonesië zijn gevoerd en over de rol die de Verenigde Naties bij de wapenstilstandsonderhandelin gen hebben gespeeld. Roem was daar zelf nauw bij betrokken. Na zijn be doek aan Nederland wil Roem gaan '.oeken in de archieven van het hoofd kantoor van de V.N. Al met al zal hij een jaar buiten Indonesië vertoeven. Op weg naar Amsterdam, zal Roem waarschijnlijk een paar dagen in Cairo verblijven en zo mogelijk met president Nasser spreken. Enorme stapels Chinese dagbladen, welke die nacht op Hongkong-eiland waren gedrukt, werden met hand kracht en vaak met ware acrobati sche toeren op de pier geplaatst. De krantenjongens, die de beschikking hadden over een oude fiets of een wrakke rickshaw, telden ze uit, en renden zo nu en dan een nummer achterna, dat dreigde weg te fladde ren. Ik prees me opnieuw gelukkig het kleine beetje veine te hebben gehad, dat in de journalistiek noodzakelijk is. maar waar journalisten gewoon lijk niet over praten. Een dag tevo ren had Ik in een nogal louche zee- mansbar gehoord dat het Nederland se koopvaardijschip Straat Soenda over Rood China naar Japan zou va ren. In de haven van Sjanghai moest duizend ton katoen, sisal en klapper olie worden gelost alles afkomstig van de Oostkust van Afrika waar na Osaka, Nagoja en Jokohama zou den worden aangelopen. Op de terug weg zouden in Sinkang, de nieuwe ha ven van Tjientsin, de nodige goede ren worden geladen. Omdat ik al twee jaar tevergeefs heb geprobeerd Rood China binnen te komen, zag ik plotseling mijn kans. Bij de rederij, de Royal Interocean Lines, lukte het me passage te boe ken, waarbij de eindbestemming het vijfhonderd kilometer van Tokio gele gen Osaka werd. In Sjanghai zou ik dus transito-passagier zijn. Ik zou wel zien waar het schip strandde, maar ik hoopte natuurlijk op een walpasje, dat een surrogaat voor m'n visum zou moeten worden. De Straat Soenda, waarvan ik de enige en misschien ook wel laatste passagier ben het schip gaat er na de volgende reis uit is een ou de en wat verwaarloosde vrachtvaar der, die nog alle kenmerken van ver gane glorie en voornaamheid draagt. Met zijn zeventien knopen was de 9.000-tonner eens het snelste schip van de Nederlandse koopvaardij. Het werd dertig jaar geleden gebouwd en behoorde toe aan de KPM, die in middels in de Reyal Interocean Li nes is opgegaan. Het ranke vaartuig heeft een prach tige staat van dienst achter de boeg. In de oorlog zwalkte de vrachtvaar der, die toen nog een uitgebreide pas sagiersaccommodatie had, over alle zeven zeeën. Omdat hy harder liep dan de meeste schepen werd h(j nooit in een konvooi opgenomen. Een zaam, maar robuust ging hij zijn ei gen baan, die hem wel eens averij, maar nooit de ondergang heeft ge bracht. Hoewel de Straat Soenda niet met een air-conditioning werd gemoderni seerd, is hij wel voor de Tropen ge bouwd. De vele dekken en de ruime salons zijn hier 't beste bewijs van. M'n hut is een pijpenla, die aan stuurboordzijde naast de eetzaal ligt. Hij is eigenlijk voor de loods be stemd, maar die schijnt op deze reis geen nacht aan boord te blijven. Zo dit gebeurt, dan is er ook nog een ei genaarshut, die voor andere meeva renden en mee-eters kan worden in gericht. De bemanning bestaat uit dertien Nederlandse officieren en zeventig Chinese schepelingen. M'n steward, een zeer attente jongeman, heet Wong, de bootsman Luk Wai-man, de magazijnhouder Lo Tsjoen-fai en de kok Lam Pak-sun. Voor de meeste Chinese schepelin gen betekent de 21/» dag durende reis naar Sjanghai een uitstapje naar het moederland. Ze wonen weliswaar in Hongkong, maar velen staan niet on sympathiek tegenover Mao's rode rijk. Hun ouders, hun broers of hun zusters wonen er nog. Als ze even kunnen, zullen ze straks proberen hun familie op te zoeken. De afvaart van Hongkong was een indrukwekkend begin van deze zee reis. Over de railing hangend zag ik de witte torenflats, de gigantische kantoorpaleizen en de groene heuvels en eilandjes langzaam verglijden. In het Tathong Kanaal werd de tele graaf op „volle kracht vooruit" ge zet nadat de loods van boord was ge gaan. Het was een beetje winderig bui tengaats. De witte koppen der golven, het heldere, groen-blauwe water en het koper van de hemel zorgden voor een onvergetelijk decor. Hele scholen dolfijnen zwommen met de Straat Soenda mee. Hun ge stroomlijnde lijven golfden steeds op nieuw boven het water uit. Vliegende vissen sprongen en zweefden als in- sekten in het rond. Aan bakboord waren de contouren van het Chinese vasteland te zien: wazige bergen, die uit de zee leken op te rijzen. Aan stuurboord slechts de horizon zover het oog reikte. In de Straat van Taiwan (Formosa) waar het water aanmerkelijk rusti ger was, werden successievelijk de Pescadores, de Hai Tan Eilanden en Naraki zichtbaar. Zwaar stampende jonken met helgele zeilen bewogen zich in oostelijke riching. Een paar uur later doken er een paar Chinese trawlers op, die zo modern waren als vissersschepen maar kunnen zijn. Hun kleuren waren als die van de pa godes. Een casco van het hardste groen, een stuurhut van het felste blauw, kluisgaten en winches zo rood als bloed. De avond valt thans over het steeds killer wordende water. Achter de ene einder bevindt zich de Rood-Chinese provincie Tsje-kiang met plaatsen als Ningpo en Hang-Tsjoe; achter de te genovergestelde einder ligt het Natio- neralissimo Tsjang-Kai-sjek nu al achttien jaar zetelt. De Straat Soenda nadert de noor delijke uitgang van de Straat van Tai wan. Morgenochtend stoomt het schip de Gele Zee op, morgenavond moet het in de monding van de Jang-tse- Kiang voor anker gaan. Het is benauwd en ook vochtig in mijn hut. Alle poortjes staan wagen wijd open en de fan maakt meer toe ren dan de op vol vermogen draaien de motor van een sportwagen. Toch kan ik de warmte niet uitbannen, om dat de temperatuur buiten hoag blijft. HAMBURG Het Westduitse blad „Der Stern" schrijft dat de Sovjet- Unie een editie van het boek van Svet- lana in het Westen verspreidt, blijkbaar uit vrees dat haar eigen geautoriseer de versie geschreven werd onder lei ding van de Amerikaanse inlichtingen dienst. Deze versie van „Mijn leven met va der twintig brieven aan een vriend," zou de oorspronkelijke versie zijn van de memoires van Svetlana. Het blad schrijft, dat het manuscript van 307 bladzijden verkregen was door middel van een voormalig „vooraan staand Sovjet-burger." Het manuscript gaat vergezeld van intieme foto's uit het familie-album van Svetlana, aldus Der Stern. Het blad schrijft, dat het uittreksel uit het manuscript zal publiceren samen met de foto's die nog nooit in het Westen ge publiceerd werden. Een en ander zal verschijnen in het volgend nummer van het blad dat maandag in de handel komt. Der Stern zegt, dat het alleen maar gedeelten afdrukt omdat het manus cript in zijn geheel „een suikerzoete fa miliegeschiedenis is" die nergens ver rassende, nieuwe aspecten biedt. Het blad zinspeelt er op, dat Moskou het manuscript vrijgeeft als tegenwicht tegen de Svetlana-versie die in oktober van dit jaar in Amerika het licht zal zien juist op het ogenblik dat de Sovjet-Unie haar 50ste herdenking viert van de Bolsjewistische oktober-revolu- tie. Het blad geeft de volgende analyse van het vrijgeven door de Sovjet-Unie van het manuscript: „Moskou wist niet wat er in het ma nuscript staat en vreesden dat het ge heimen van het Kremlin zou bevatten. Toen de Sovjets de hand konden leggen op een exemplaar en zagen dat het niet gevaarlijk was, besloten zij het manus cript vrij te geven zodat het in het Westen kon komen om de naïeve on wetendheid van Svetlana te onthullen en verdere speculaties de kop in te drukken. De echtheid van het manus cript werd verondersteld onderstreept te worden, door de begeleidende foto's uit het familie-album van Svetlana. In Hongkong is 40.8 procent van de bevolking onder de 16 jaar en 16% zelfs onder vijf. Hier kinderen in een wijk van Rowloon. Chinezen hebben graag grote gezinnen en wen sen deze zonder op financiële om standigheden te letten. ALGIERS Het regeringsblad El Moudjahid. heeft een voorstel her nieuwd, dat de voormalige premier van Kongo, Moise Tsjombe, berecht wordt door een Afrikaans tribunaal. Tsjombe wordt vastgehouden sedert 30 juni toen hij in een vliegtuig ont voerd werd naar Algiers. Het Algerijnse hooggerechtshof heeft ingestemd met een verzoek van Kongo, om Tsjombe uit te wijzen. Hij is in Kongo ter dood veroordeeld wegens hoogverraad. Het blad schreef in een artikel on der de kop: Afrikaans tribunaal voor Tsjombe?: „Het Algerijnse hooggerechtshof heeft een gunstig antwoord gegeven op het verzoek van Kongo -Kinsjasa voor uitwijzing van Tsjombe. Volgens de gerechtelijke gang van zaken, moet dit uiteindelijk goedge keurd worden bij presidentieel decreet. Bepaalde Algerijnse kringen spreken echter voortdurend over de mogelijk heid een Afrikaans tribunaal in te stel len om te oordelen over Tsjombe, een verrader niet alleen van Kongo maar van geheel Afrika". „Deze zelfde kringen pleiten voor contacten tussen de Afrikaanse landen, die sterk betrokken zijn bij de strijd te gen de imperialisten, met het doel ho ge magistraten aan te wijzen die in dit tribunaal zitting zullen hebben Het schijnt dat deze landen deze gang van zaken voorstaan". „Maar de officiële Algerijnse auto riteiten twijfelen aan het Idee van zo'n tribunaal... Zij bevestigen noch Ont kennen die idee". PEINE (Duitsland). Een 17-jaar oude schooljongen is door de politie in hechtenis genomen, in verband met de moord op de 4-jarige Rudi Rindfleisch. De jongen heeft bij het politieverhoor verklaard, dat hij Rudi woensdag het bos, aan de rand van deze Noordduitse stad, in had gelokt. Daar heeft hij Rudi gewurgd en hem 50 steken met een mes toegebracht uit verbittering over de „slechtheid der mensen", aldus een woordvoerder voor de politie. Deze beschreef de schooljongen als een wrede sadist Rudi was het vierde kind dat in de afgelopen zes weken in het gebied van Hannover en Brunswijk is vermoord. WASHINGTON Meer oproepen voor de militaire dienst en een moge lijke aanvullende begroting voor De fensie van 2 miljard dollar, zullen ver moedelijk het gevolg zijn van het be vel van president Johnson, om het aan tal soldaten in Viëtnam te verhogen, aldus wordt vandaag van de zijde van het Pentagon meegedeeld. Johnson had donderdag meegedeeld, dat 45.000 tot 50.000 man meer naar Viëtnam gestuurd zullen worden, als antwoord op de aanbevelingen van de hoogste defensie en militaire autoritei ten. Terzelfdertijd, zei hij, bestaat er een mogelijkheid dat uit hoofde van de grotere militaire uitgaven, de defensie uitgaven voor het belastingjaar 1986 de 73 miljard dollar met 4 miljard dol lar zullen overschrijden. Hoeveel man precies opgeroepen zul len worden wordt in een studie door het Pentagon vastgesteld. De nieuwe machtiging gaat tot 525.000 man in Viëtnam in de zomer van 1968. De oproepen tot en met september van dit jaar zijn gestegen tot een ge middelde van 23.000 per maand. Zegslieden deelden mee, dat de op roepen in het laatste kwartaal van dit jaar de 35.000 per maand te boven zul len gaan. Wat de uitgaven betreft zeggen de woordvoerders, dat de minister van Defensie, Robert S. McNamara van mening is, dat 2 miljard dollar in be raamde uitgaven bespaard kunnen worden op de defensiebegroting om voor een deel de 4 miljard te bestrij den die door de president genoemd werden. GENÊVE. Het merendeel van de 260.000 vluchtelingen, die zich in Transjordanië bevinden, z(jn bereid naar het door Israël bezette deel van Jordanië terug te keren, op voorwaar de dat hun veiligheid en hun middelen van bestaan worden verzekerd. Dit heeft de president van het Jor daanse autoriteiten alles hadden ge- vrijdag op een persconferentie in Ge- nève verklaard. Hij zei dat de Jor daanse autoriteient alles hadden ge daan om de stroom van vluchtelingen naar Jordanië op het ogenblik nog 500 tot 1000 per dag tegen te hou den, maar dat zelfs het gebruik van geweld niet had gebaat. Als oorzaak hiervan noemde hij „de buitengewoon moeilijke levensomstandigheden in het door Israël bezette deel." TOKIO Veertien van de voor naamste commissarissen van het Chinese leger zijn volgens de corres pondent te Peking van het Japans? blad Mainisji Sjimboen weggezuiverd bijna een derde van het totaal. On der hen zou zich een lid van het Polit buro, een eerste secretaris van de zuidwestelijke afdeling van de partij, Li Sjin-sjoean, bevinden, alsmede de eerste secretaris van het centrale co mité van de afdeling noordwesten. Voorts zouden er vijf leiders van 10 grote militaire gebieden en negen van 27 kleinere militaire gebieden bij zijn. De laatste dagen komen uit Japan se bron berichten binnen die erop wij zen dat de machtsstrijd in China een climax nadert. Het verzet tegen Mao heeft zich vanuit Woehan langs de rivier Jang- tse naar Sjoengking uitgebreid, meld de het Tsjecho-Slowaakse persbureau Ceteka vrijdag uit Peking. Oppositie groepen in Sjoenking hebben al grote hoeveelheden wapens ontvangen. In Peking zijn alarmerende berichten over schietpartijen binnengekomen. Die zouden al enige dagen aan de gang zijn. Ook uit Hwainan, in de provincie Anhwei, waar in enige tien tallen fabrieken en mijnen het werk al twee maanden stilligt, worden ge vechten gemeld. Het Chinese blad Wen Hwei-pau schrijft dat benden jongeren in Sjanghai tegen de Rode Garde vechten, plunderen en voorbij gangers lastig vallen, aldus het pers bureau. KAMENBE (Roewanda) Ongeveer 100 Kongolese soldaten z(jn gesneuveld toen z(j donderdag In botsing kwamen met huurlingen in de nabijheid van Boekavoe, aldus heeft een Franse kolo nist uit dat gebied meegedeeld. De huurlingen maakten ook drie of vier gevechtswagens bult. De kolonist zei, dat wanordelijkheden en plunderingen in het gebied er toe geleid hadden, dat zijn Kongolese ar beiders hem verzocht hadden hun lo nen niet uit te betalen, uit vrees, dat de soldaten van het Kongolese Natio nale Leger het geld zouden nemen. ^fowel Amerika als de Sovjet- Unie heeft belangrijke hulp aan communistisch China verleend voor de vervaardiging van atoombommen. Amerika hielp bij het opleiden van zeer bekwame geleerden en depor teerde die daarna naar China, terwijl Rusland hielp met het zenden van ge leerden, technici en materialen naar China en het opleiden van Chinezen in de Sovjet-Unie. Op het ogenblik staat Peking onver zoenlijk vijandig tegenover Washing ton, noemt het Sovjet-regime „Vij and nummer 1", geeft 't openlijk steun aan kleine oorlogen, die kunnen lei den tot een ramp en bevordert de verspreiding van atoomwapens. T~)e Amerikaanse „hulp" aan China dateert al van 30 jaar geleden. De Sovjet-hulp begon in de jaren 50 toen het communisme aan de macht kwam. V o or de 2e Wereldoorlog kwamen er veel Chinezen in Amerika stude ren en in 1950 waren er meer dan 3000 Chinese studenten. Velen bleven nadat het communis me in hun land aan de macht geko men was. Sommigen werden terugge lokt tengevolge van bedreigingen en anderen waren ontmoedigd door een Amerikaans klimaat dat zij als vijan dig tegenover de oosterlingen be schouwden. Sommigen waren afge schrikt door het optreden van senator McCarthy en zijn beruchte commu nistenjacht. Anderen vertrokken uit sympathie met het communisme en weer anderen uit een combinatie van al deze factoren. Ongeveer 80 Chinezen van wie de Amerikaanse opleiding veel kon bij dragen aan een nucleair programma, gingen naar China terug. Hun rol is van betekenis. Onder hen bevinden zich: dr. Tsjao Tsjoeng-yao, een vooraanstaand na tuurkundige, oud-leerling van het technologisch instituut van Califor- nië, veteraan van 24 jaar onderzoek in Amerika en eertijds officieel waar nemer bij de Amerikaanse atoom- proeven. Dr. Tsien Hsoee-sjen, een briljant oud-leerling die beschouwd wordt als een van de grootste onderzoekers van KROESTSJEF liever economie de wereld op het gebied van de ra ketten, die ongetwijfeld een hoofdrol gespeeld heeft in de combinatie van atoomkop en raket. Dr. Hoea Lo-keng, een mathemati cus, die vier jaar studeerde aan de universiteit van Illinois en volgens communistische zegslieden een grote rol gespeeld heeft in het atoompro gramma van China. Er zijn vele an deren. T\e man, van wie gezegd wordt dat hij de leiding heeft van het Chine se programma is Tsjien San-tsjiang, die in Parijs studeerde met de be roemde Frederique Jolio-Curie. Dr. Nieh Joeng-tsjen, die nu leider in het leger is en lid van een kleine kring partijleiders, studeerde natuur kunde in Frankrijk, België en Duits land. Hij is in het algemeen belast met de militair-politieke kant van hei atoomprogramma. Zonder geleerden uit Europa er Amerika, zou China een veel langer» weg hebben moeten afleggen om ra ketten en atoombommen te maken. Tijdens de 2e wereldoorlog studeer den 10.000 Chinezen in Amerka. De meerderheid van hen koos moderne technologie. Velen wilden blijven en bleven. Maar onder Mao Tse-toeng had Peking ervaren geleerden bitter nodig. Er werden brieven uit China aan de Chinese geleerden in Amerika ge schreven. Hierin werden dreigemen ten geuit tegen familieleden in China, werd Amerika aan de kaak gesteld, werd een beeld gegeven van de nieu we dageraad die in China daagde, werd het beste van alles beloofd aan hen die terug zouden keren. De cam pagne slaagde. Tegen het einde van 1952 verlieten ongeveer 1500 studen ten Amerika en gingen naar het moe- .derland terug. In 1955 toen men in Amerika van mening was dat hun kennis minder gevaarlijk was voor de Amerikaanse veiligheid werden er tientallen gedeporteerd. /Communistisch China zanikte in Moskou ook om nucleaire hulp. In 1953 kwamen Peking en Moskou ge zamenlijke activiteit overeen. De Chinezen begonnen snel op te schieten en Moskou begint zich zor gen te maken. In een rede in Moskou in 1957 zei Mao: „Dat als het .tot het allerergste zou komen en de helft van het mensdom zou sterven in een atoomoorlog, de andere helft zou overblijven terwijl het imperialisme met de grond gelijk gemaakt zou zijn en de gehele wereld socialistisch zou worden." Uit herhaalde toespelingen van ex- premier Kroestsjef bleek dat hij zich over de opmerking van Mao grote zorgen maakte en het een bewijs vond van Chinese roekeloosheid. Hij liet Peking in het onzekere tot juni 1959. Toen verscheurde hij de over eenkomst om China een monster van de bom te verschaffen. China slaagde erin zich verder te ontwikkelen niettegenstaande Kroest sjef plotseling 1000 Sovjet-geleer den en technici uit China terugriep. De Russen verklaarden glashard te genover China, dat het niet rijp was voor lidmaatschap van de atoomclub en er beter aan zou doen voor zijn economie te zorgen. Maar de Sovjet argumenten gingen de mist in. Daarna, in de herfst van 1964. had den twee opzienbarende ontwikkelin gen plaats een technologische en een politieke. Moskou ontsloeg Kroest sjef. De Chinezen namen hun eerste atoomproef.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1967 | | pagina 5