President kolenraad
biedt
on
tslag
aan
Sibe
AGENTEN IN ARREST
WEGENS MOORD BIJ
RASSENRELLEN
Verbod aan Stern
memoires
te publiceren
PRINS PHILIP GA A T ONDER UIT
Onenig
Wat doe ie met trek
In wat anders?
Dan pak je zo'n
lekker blikje vlees!
ALLEMAAL IJS?
Over de
[reuzen
NA DE RAMP VAN ABERFAN
Sastroamidjojo
in arrest
W eerrapporten
uit Europa
Japan vernieuwt
handelsvloot
Foto's Orbiter
uitstekend
Lemnitzer wil
eindelijk
uitsluitsel
GEKAAPT VLIEGTUIG
WEER TERUG
Frangoise Jordan
wilde synagoge
opblazen
Komplot voor Soekarno
IPHILIPS BATTERIJENI
I g=i die móéten ivel j
I Cf goed zijn I
Gedood door vissen
met dynamiet
Zo fijn... zo lekker
Biafra houdt nog
steeds stand
Spiegel
Vervalsing
Dikke portefeuille
redde leven
W ittebrood
Geen arrestaties in
West-Duitsland
DINSDAG 8 AUGUSTUS 1967
DJAKARTA De Indonesische oud-
Ïremier dr. Ali Sastroamidjojo is be
rokken geweest by een komplot om de
afgezette president Soekarno weer aan
de macht te brengen. Wij meldden dit
gisteren reeds in een deel van onze
edities.
Volgens het legerdagblad Ampera is
de 64-jarige Sastroamidjojo, die van
1959 tot 1965 voorzitter is geweest van
de nationalistische partij (PNI), samen
met twee andere vooraanstaande leden
van deze partij aangehouden. Zij zou
den van plan zijn geweest om op 17
augustus, de Indonesische onafhanke
lijkheidsdag, een groots opgezette poli
tieke bijeenkomst te houden, waarop
Soekarno en de oud-vice-president dr.
Mohammed Hatta zouden spreken.
Zoals bekend verklaarde de Indone
sische regering op 19 juli dat er een
komplot om Soekarno via een gewa
pende revolte weer in het zadel te zet
ten, was opgerold. Tientallen officieren
zijn sindsdien gearresteerd.
Communistisch China heeft gisteren
opnieuw formeel geprotesteerd tegen de
bestorming van de Chinese ambassade
in Djakarta door ëen groep demonstran
ten. Daarbij werden volgens de Chine
se lezing vier leden van de ambassade
gewond. Volgens de politie in Djakarta
raakten vier Indonesiërs, drie burgers
en een korporaal, gewond doordat de
Chinezen uit de ambassade op de de
monstranten schoten. De Djakatase po
litie heeft twaalf mensen aangehouden,
die zouden hebben deelgenomen aan de
bestorming van de ambassade waarbij
twee bijgebouwen in brand werden ge
stoken.
De ambassade werd gisteren door
veertig Indonesische soldaten bewaakt.
ADVERTENTIE
Overstromingen. In verscheidene delen
van Venezuela zijn tengevolge van zware
regenval overstromingen ontstaan, die
tot dusver aan niemand het leven heb
ben gekost.
President Raul Leoni en de minister
van Openbare Werken hebben een vlucht
gemaakt boven de getroffen gebieden
om een beeld te krijgen van de omvang
der overstromingen.
c
O
2
co
Den Helder
Ypenburg
Vlissingen
Eelde
De Bilt
Twente
Eindhoven
Zd-Limburg
Helsinki
Stockholm
Oslo
Kopenhagen
Aberdeen
Londen
Brussel
Luxemburg
Parijs
Bordeaux
Grenoble
Nice
Berlijn
Frankfort
München
Zürich
Genève
Locarno
Wenen
Belgrado
Athene
Rome
Barcelona
Madrid
Mallorca
Lissabon
V. TJ
tl S
Z
licht bew.
half bew.
half bew.
onbew.
licht bew.
onbew.
half bew.
licht bew.
geh. bew.
licht bew.
onbew.
onbew.
zw bew.
zw. bew.
licht bew.
licht bew.
zw. bew.
half bew.
half bew.
zw. bew.
licht bew.
licht bew.
licht bew.
zw. bew.
half bew.
half bew.
mist
geh. bew.
onbew.
onbew.
half bew.
onbew.
onbew.
mist
o
o
zo
o
ozo
ozo
zo
ozo
wnw
nnw
n
w
windst.
zzo
nno
no
windst.
windst.
windst.
nno
o
no
windst.
wnw
windst.
windst.
verand.
windst.
n
ono
zzw
zzw
windst.
zw
O.
OU
2
CO
X
2
co
tl
2
Z
22
0
23
0
22
0
22
0
23
0
24
0
24
0
24
0
12
5
21
0
23
0
21
0
19
0
24
0
25
0
22
0
26
0.4
32
0
28
0
26
0
21
0
23
0
22
23
0
25
0
24
0
19
1
26
0
35
0
28
0
27
0
32
0
28
0
26
0
LONDEN Lord Robens, de voorzitter van de nationale kolenraad, heeft
vandaag de verantwoordelijkheid op zich genomen voor de ramp in Aberfan,
die 144 mensen het leven kostte en zijn ontslag aangeboden. De regering heeft
hem echter verzocht aan te blijven tot de raad het onderzoek voltooid heeft,
naar middelen om dergelijke ongelukken in de toekomst te voorkomen.
In een brief aan minister van Ener
gievoorziening Richard Marsh, ver
klaarde Robens: „De tragedie van
Aberfan is voortdurend in mijn gedach
ten geweest sinds die aangrijpende 21e
oktober." Hij aanvaardde de conclusie
van een onderzoekcommissie, dat de
ramp voorkomen had kunnen en moe
ten worden.
„Ik ben mij er ten volle van bewust
dat de onvolkomenheden die aan het
licht zijn gekomen, onder mijn leiding
zijn opgetreden. De ministeriële ver
antwoordelijkheid mag misschien niet
volkomen van toepassing zijn op mij
als voorzitter van de Nationale Kolen
raad, maar ik heb mijn gehele leven
in overheidsdienst doorgebracht en ik
acht me gebonden aan de regels. Daar
om ben ik tot de slotsom gekomen mijn
ontslag te moeten aanbieden."
Marsh antwoordde in een brief met
de aanhef „Beste All" dat hij het groot
ste respect had voor de beweegrede
nen van Robens' aftreden. Hij vervolg
de: „Nietteminzal je me ongetwijfeld
begrijpen als ik zeg dat het er nu in de
eerste plaats om gaat te garanderen,
dat zo spoedig mogelijk maatregelen
worden getroffen om alle door het tri
bunaal blootgelegde fouten te verbete
ren, en te zorgen dat een dergelijke
ramp nooit meer kan voorkomen. Naar
mijn mening zal het dringende onder
zoek dat de raad op mijn verzoek in
stelt, veel van zijn stuwkracht verlie
zen als jouw leiding wegvalt. Dit is van
het allergrootste belang. Bij ons onder
houd van afgelopen donderdag verzocht
ik de raad het onderzoek voor het eind
van de maand af te sluiten. Laten we
de persoonlijke overwegingen die je in
je brief naar voren brengt, terzijde
schuiven tot deze taak volbracht is."
Robens (56) was een van de „grote
drie" van de Labourparty samen
met wijlen Hugh Gaitskell en de huidi
ge premier Harold Wilson toen de
conservatieve regering hem in 1961 be
noemde tot hoofd van de genationali
seerde mijnbouw in Engeland.
Hij kreeg de leiding over de grootste
industrie van het land. Hij is verant
woordelijk voor het delven en de ver
koop van alle steenkool en de veilig
heid in en om de mijnen.
Het Aberfan-tribunaal, dat 76 dagen
lang getuigenverklaringen heeft onder
zocht, heeft negen mensen van de Ko
lenraad beticht van nalatigheid, die
leidde tot de ramp waarbij een sintel-
berg het mijndorp Aberfan in Wales
bedolf. Het rapport oefende kritiek uit
op Robens, maar stelde hem niet per
soonlijk verantwoordelijk.
Robens doelde met „ministeriële ver
antwoordelijkheid" op het gebruik in
de Britse politiek dat het hoofd van een
departement de persoonlijke verant
woordelijkheid op zich neemt voor het
werk van zijn personeel, en aftreedt
als dit werk slechte gevolgen heeft.
In de praktijk is dit slechts van toe
passing op leden van het kabinet, maar
wellicht scheptRobens' opvatting een
precedent voor de hoofden van de
staatsondernemingen, die in feite onaf-
TOKIO. Japanse reders en han
delsondernemingen bereiden zich voor
op onderhandelingen met vyf landen in
Zuidoost-Azië over de verkoop van
twtiede-handsschepen. De Philippynen,
Thailand, Maleisië, Indonesië en Birma
hebben belangstelling voor ongeveer
dertig van zulke schepen beneden 3500
ton.
Deze landen krijgen een tekort aan
schepen door toeneming van de kust
vaart. Het aanschaffen van nieuwe sche
pen wordt bemoeilijkt, omdat er geen
deviezen voor zijn. Japan profiteert van
deze omstandigheid om van zijn oude
schepen af te komen.
J
PALERMO (Sicilië) In verband
met de dood van een Belgische man en
zijn verloofde, zijn zondag te Palermo
twee broeders gearresteerd.
De Belgen, de 22 jaar oude Jean
Paul Brosteaux uit Ixelles en de even
oude Christine Georgette Coenen uit
Brussel kwamen om het leven, door een
onderzeese explosie toen zij naar vis
doken. Volgens de politie was het ex
plosief door vissers in het water ge
worpen in een poging de vis naar de
pervlakte te brengen. De beide mannen
vluchtten later.
Zondag zijn gearresteerd de 46 jaar
oude Serafino Craziolo en zijn zes jaar
jongere broeder Giuseppe, twee vissers.
In het arrestatiebevel werd verklaard,
dat zij vermoedelijk schuldig zijn aan de
dood van de beide Belgen.
De twee broeders zijn in het huis van
bewaring ingesloten.
PASADENA De eerste foto's die
de „Lunar Orbiter V" van de voor ons
onzichtbare kant van de maan heeft
genomen blyken van uitstekende kwa
liteit te zyn. Er is een zeer geacciden
teerd terrein op te zien, zei een woord
voerder van het Amerikaanse ruimte
vaartcentrum m Pasadena maandag.
De opnamen waren aan boord van
het ruimteschip ontwikkeld voordat zij
door het station te Goldstone werden
ontvangen. Zij zijn van een hoogte van
bijna 270C km met een telelens ge
maakt en tonen een oppervlakte van
14 bij 20 kilometer. Er zijn bergketens,
kraters en enige vlakke stukken ter
rein op te zien.
HANK Gistermiddag is door nog
onbekende oorzaak het driejarig zoontje
van de familie Snijders te Hank (N.-B.)
te water geraakt en verdronken. Na
enige uren dreggen is het lijkje gevon
den.
hankelijk zijn.
Een groep ouders uit Aberfan heeft
de gemeenteraad van het dorp intussen
een proces aangedaan in verband met
17,5 miljoen gulden in het rampfonds.
De ouders, die allen kinderen hebben
verloren bij de ramp, stellen dat dit
geld van de gemeentekas moet worden
overgebracht naar een onafhankelijke
bank in afwachting van de verdeling
van het fonds.
Fred Grey, een woordvoerder voor
de groep, die zelf een zoon heeft verlo
ren, verklaarde dat het parlement ver
zocht zou worden de liefdadigheidswet
geving zodanig te herzien dat het geld
terecht kan komen bij hen die het
zwaarst getroffen zijn.
Een functionaris der gemeente ont
hield zich van commentaar op het pro
ces, maar zei dat het fonds toch niet
bij de gemeente zou blijven berusten.
ADVERTENTIE
SIBEMA-VERKOOP, bel 04490-5055
DETROIT De politie van Detroit
heeft maandag bekendgemaakt, dat
twee van haar agenten op beschuldi
ging van moord op drie jonge negers
in een motel gedurende de recente on
lusten, zijn gearresteerd. Ook een lid
van de Nationale Garde is van moord
beschuldigd.
Officier van justitie William Cahalan
heeft verklaard, dat agent Ronald Au
gust beschuldigd wordt van moord op
Aubrey Pollard, agent Robert Paille
van moord op Fred Temple.
ENOEGOE Nigeria is de tweede
maand ingegaan van zijn militaire ac
tie tegen het onder de naam Biafra
afgescheiden oostelijk deel van het
land, maar zijn troepen zijn nog steeds
niet verder dan tot grensplaatsen ge
vorderd, zo verklaarden maandag mili
taire kringen in Enoegoe, de hoofdstad
van Biafra. Ongeveer zesduizend man
Nigeriaanse troepen, die in het gebied
van N'Soekka, 64 km ten zuidoosten van
Enoegoe waren samengetrokken, hoop
ten naar de hoofdstad te kunnen door
stoten om de strijd binnen enkeie dagen
te kunnen beslissen. Gevechten hebben
nog steeds plaats om de universiteits
stad N'Soekka. In het oosten van
Biafra hebben de federale troepen de
grensplaatsen Ogoja en Oboedoe in be
zit en in het zuiden de oliehaven Bon
ny. Een poging om federale troepen
aan land te zetten op Okrika, een stra
tegisch belangrijk eiland bij het Bia-
fraanse oliecentrum Port Harcourt, was
vorige week verijdeld, aldus genoemde
kringen. Zij schatten de sterkte van de
Nigeriaanse krijgsmacht op twaalf
duizend man en die van Biafra op ze
venduizend man.
Voor de kust van het eiland Bonny
zijn acht boten die federale troepen ver
voerden door Nigeriaanse strijdkrachten
tot zinken gebracht, aldus mededelin
gen in Enoegoe.
De meeste federale militairen zou
den om het leven zijn gekomen.
Treinbotsing. Op een spoorwegknoop
punt te Tokio zijn vanmorgen twee goe
derentreinen met elkaar in botsing ge
komen kort nadat een der treinen een
lading vliegtuigbrandstof voor een Ame
rikaanse luchtmachtbasis gelost had.
Twee tankwagons vlogen in brend en
een derde ontspoorde. Er is geen mel
ding gemaakt van slachtoffers.
ochtend van 6 juli dood aangetroffen in
een motel aan Woodward Avenue, de
hoofdstraat van Detroit. Aanvankelijk
dacht men dat zij bij een vuurgevecht
met de politie waren neergeschoten.
Maar later hebben getuigen verklaard
dat Aubrey Pollard, 19, Carl Cooper, 17
en Fred Temple 18, in het motel waren
neergeschoten in aanwezigheid van po-
litie-agenten door een blanke van de
nationale garde.
Ondertussen heeft de nationale garde
een verklaring uitgegeven waarin ge
zegd wordt dat Tanya Lynn Blanding
(4) omgekomen was door een salvo dat
gelost werd nadat sluipschutters twee
maal geschoten hadden uit het venster
van de woning waarin zij woonde.
In de verklaring wordt gezegd dat
sgt. Mortimer Lebralnc (41) van de
nationale garde van Michigan, op 25
juli met een automatisch pistool op het
flatgebouw had geschoten. De sergeant
heeft verklaard dat hij geschoten had,
nadat hij licht had zien opvlammen in
de donkere woning. Volgens de inwo
ners was dat een sigarettenaansteker
geweest.
Het parket van het openbaar ministe
rie te Detroit heeft later meegedeeld dat
twee negers wegens moord op de politie
agent Jerome Olshove zijn aangeklaagd
De agent is omgekomen toen hij pro
beerde twee mannen te arresteren die
verdacht werden van plundering. In to
taal zijn nu vijf mensen wegens moord
sinds de rassenonlusten aangeklaagd.
BRUSSEL. De opperbevelhebber
van de strydkrachten van de NAVO, de
Amerikaanse generaal Lyman Lem
nitzer, wil precies weten hoeveel men
sen hem voortaan ter beschikking staan.
Hy zou de militaire beperkingen in som
mige NAVO-landen beu zyn.
Vóór de eerstvolgende bijeenkomst
van de NAVO-raad, in december in
Brussel, wil Lemnitzer hierover van de
regeringen van alle bondgenoten duide
lijke inlichtingen.
In het hoofdkwartier van de NAVO is
grote bezorgdheid ontstaan omdat mili
taire deskundigen de door Bonn ge
wenste vermindering van de Duitse
troepensterkte met zestigduizend man
voor de NAVO „onmogelijk" noemen.
Begin volgend jaar zullen ook al En
gelse en Amerikaanse troepen worden
teruggetrokken. Ook België zou troepen
uit West-Duitsland terugtrekken.
HAMBURG Der Stern, het Duitse weekblad, dat een rechterlijk verbod
heeft gekregen de niet-geautoriseerde memoires van Svetlana Stalin te publi
ceren, heeft maandag bekendgemaakt, daartoe in het geheel geen neiging te
gevoelen, aangezien deze memoires te vervelend en saai zouden zyn.
Maar het blad publiceert in zyn laatste nummer wel een reeks informele
familiefoto's, die afkomstig zouden zyn uit een album, dat Stalin's dochter heeft
achtergelaten, toen zy naar het Westen uitweek. Op de foto's ziet men Stalin
in de huiselyke kring.
Stern-redacteur Henri Nannen heeft
bekendgemaakt, dat de foto's en een
manuscript van de hand van Svetlana
„mijn leven met mijn vader twintig
brieven aan een vriend" met toestem
ming van de Sovjet-autoriteiten naar
het Westen zijn gekomen.
„Wat eerst groot wild leek, bleek
niet meer dan een tam konijn", aldus
Nannen.
„Naarmate ik verder las, vroeg ik
mij verbaasd af waarom zoveel werk
gemaakt was van dit magere en zoete
lijke familieromannetje (was het dat
nog maar, maar zelfs daarvoor is het
te droog geschreven").
Nannen vervolgt dan, dat Der Stern
het manuscript niet zal publiceren.
„De copyrights vormen niet het voor
naamste bezwaar. Het is uit considera
tie met u, lezers van Der Stern, die
ongetwijfeld niet verveeld willen worden
met oom Alhoscha en tante Maria
Amisimovna".
In Der Stem is wel een artikel gepu
bliceerd, dat gedeeltelijk berust op de
gegevens uit het manuscript, en waar
in een reconstructie wordt gegeven
van Stalin's dood. Voor het volgende
nummer belooft Der Stern een artikel
over de zelfmoord van Stalin's vrouw.
De Duitse rechten voor publikatie
van de geautoriseerde versie van Svet-
lana's memoires, zijn nu aangekocht
door het weekblad Der Spiegel, dat
vrijdag het rechterlijk verbod tegen
publikatie van de niet-geautoriseerde
versie door Der Stem verkreeg.
Volgens Nannen zijn de Russische
autoriteiten aanvankelijk bezorgd ge
weest, dat Svetlana wellicht op de
hoogte was van staatsgeheimen en
hebben zij druk uitgeoefend op Ameri
kaanse autoriteiten erop toe te zien
dat het boek niet zoals oorspronkelijk
bedoeld, in. oktober zou verschijnen
waardoor het afbreuk zou kunnen doen
aan de feestelijkheden ter herdenking
van de Oktoberrevolutie, die 50 jaar
geleden uitbrak.
Maar toen de officiële Russische au
toriteiten het originele manuscript in
handen kregen bleek hun alras, dat er
geen dingen in stonden die de Sovjet-
Unie zouden kunnen schaden en heb
ben zij daarom besloten het zo spoedig
mogelijk te laten verspreiden om aan
speculaties over de inhoud een einde
te maken. Misschien hebben zij ook
willen voorkomen dat de CIA het ma
nuscript zou gaan „bewerken".
De mogelijkheid dat de Russische
versie een vervalsing is of slechts de
onvolledige tekst geeft wordt door Nan
nen gering geacht, aangezien alle ma
nipulaties met het manuscript aan het
licht komen wanneer de geautoriseer
de versie verschijnt.
Nannen wijdt de hoge prijs die het
STOCKHOLM Een portefeuille
met een dik chequeboek erin heeft gis
teren by een bankoverval in de Zweed
se hoofdstad Stockholm het leven ge
red van een bankbediende. De rover
ontkwam met ruim eeh half miljoen
gulden, maar werd later gearresteerd.
De bankbediende had aanvankeiyk
gedacht dat de overval een grap was,
en had geweigerd geld te geven. De
man had toen geschoten, maar de kogel
kwam niet verder dan het chequeboek
in de borstzak van het slachtoffer. Het
andere personeel werd toen gedwongen
het geld te overhandigen.
De overvaller werd na de roof ach
tervolgd naar een park. Daar schoot
hy nog twee keer en hield een jong
meisje voor zich als schild. Hij dreigde
haar dood te schieten als men hem
naderde. De man werd echter van ach
teren overmeesterd. Hij zei geld nodig
te hebben om de alimentatie voor zijn
kinderen te kunnen betalen.
Tot groot vermaak van de aanwezigen onder wie koningin Elizabeth, prins Charles en prinses Anne werd
prins Philip zandruiter, toen hij deelnam aan een fiets- polowedstrijd, waarbij de paarden vervangen waren door stalen
rossen. Ondanks .alle moeite van prins Philip, om zijn fiets volledig te beheersen, ging hij enkele malen „onderuit".
manuscript in het Westen heeft opge
bracht, aan concurrentie tussen de
verschillende uitgevers, die al niet
wisten hoe hoog te moeten bieden zelfs
voor zij het manuscript gelezen had
den.
Der Spiegel heeft 480.000 mark be
taald voor de rechten
HAVANA Het Columbiaanse
vliegtuig, dat zondag door kapers
werd gedwongen op Cuba te landen
heeft gisteren zijn onderbroken reis
voortgezet. Het vertrok uit Havana
naar zijn oorspronkelijke reisdoel, San
Sandres eiland voor de kust van Co
lumbia.
De vijf gemaskerde mannen die de
piloot van het vliegtuig, een DC-4 van
de Colombiaanse luchtvaartmaatschap
pij Aerocondor, boven de Caraïbische
Zee hadden gedwongen naar Cuba te
vliegen, bleven achter.
Men nam aan dat ze gevluchte com
munistische revolutionairen waren.
Maar het werd evenmin uitgesloten ge
acht dat ze alleen een publiciteitsstunt
wilden uithalen met het oog op de con
ferentie voor Latijns-Amerikaanse so
lidariteit die in Havanna wordt gehou
den.
Passagiers en bemanning van het
vliegtuig werden in Havanna goed be
handeld. Zo genoten ze onder andere op
kosten van de Cubaanse regering een
welverzorgd diner in een van de beste
hotels van Havanna.
Onder de passagiers bevonden zich
drie Amerikanen, een Engelse vrouw,
een Italiaan, vier Duitsers en vier Oos
tenrijkers.
Een van de Amerikanen, Harris Whee
ler, was eèn dag tevoren getrouwd
met een Duits meisje, Helga Beek.
Wheeler behoort tot het Amerikaanse
leger in West-Duitsland.
„Wat een manier om je wittebroods
weken te beginnen", zuchtte Wheeler,
die verder vertelde dat de kapers van
het vliegtuig lange valse baarden had
den gedragen. Bij aankomst in Havanna
waren ze glimlachend met de Cubaan
se veiligheidspolitie meegegaan.
LONDEN Frangoise Jordan, de
35-jarige vrouw van de Britse nazileider
Colin Jordan en nicht van wijlen de
Franse mode-ontwerper Christian Dior,
is in Londen in voorlopige hechtenis ge
nomen.
Er staat haar een proces te wachten
omdat zij in 1965 opgeroepen zou heb
ben tot het platbranden van synagoges
in Engeland. Met enkele leden van de
nazibeweging zou zy plannen hebben
beraamd om de synagoge van Stanmore
in Middlesex in brand te steken. Vrij
stelling op borgtocht is haar geweigerd
omdat enkele getuigen in het proces
van haar man zijn bedreigd.
Colin Jordan, met wie zy in oktober
1963 trouwde, zit sinds januari een ge
vangenisstraf van anderhalf jaar uit
wegens het voeren van propaganda voor
rassenscheiding.
BONN De Westduitse openbare
aanklager te Karlsruhe heeft berichten
tegengesproken, als zouden in het ge
bied van Dortmund drie mensen zijn
aangehouden in verband met de ont
dekking van een Russisch spionagekom-
plot. De aanklager ontkende niet dat er
een onderzoek gaande is naar spiona-
ge-activiteit, maar hij weigerde bijzon
derheden te geven. Ook de Veiligheids
dienst wilde niets zeggen.
Het blad Bild Zeitung had zondag ge
meld, dat de Sovjet-Unie agenten had
gesmokkeld in NAVO-landen. Deze agen
ten zouden tot taak hebben Westduitse
officieren door middel van chantage
tot spionage aan te zétten. In een zeer
voorzichtig gesteld bericht van het
persbureau DPA was gezegd, dat het
om militaire en industriële spionage
in het Ruhrgebied ging.
i
i
Qp bevel van premier John Vorster
is vorige week voorlopig een eind
gekomen aan de reeds maanden du
rende ideologische strijd in de eens
zo hechte Nationale Partij.
De strijd, die gevoerd wordt tussen
rebellerende ultra-conservatieve Zuid-
Afrikanen, bijgenaamd de „verkramp-
tes" en aanhangers van de meer gema
tigde politiek van yorster, de „ver-
ligtes", kan elk moment weer op
laaien.
Zij is gevoerd op bijna elk belang
rijk front de politiek, de pers, de
literatuur en, -zijdelings, het gods
dienstig leven.
De kleine, maar invloedrijke groep
voorstanders van het oude isolationis
me, is het oneens met de meer „in
ternationale" politiek van Vorster en
aanhang, gericht op het winnen van
vrienden in zwart Afrika, het trach
ten te vernauwen van de banden tus
sen de Afrikaans- en Engelspsrekende
gemeenschappen in het land en het
voorzichtig herzien van de apart
heidswetgeving in de sport, teneinde
internationaal contact te vergemak
kelijken.
Tot nu toe is de strijd niet tussen
politici maar bekende figuren uit de
BALTHAZAR VORSTER
geen ruzie jongens
perswereld en intellectuele kringen
uitgevochten. De politici kunnen vol
gens waarnemers aan de beurt ko
men als deze maand de Nationale
Partij haar provinciale congressen
houdt en de „verkramptes", de „ver-
ligtes" zouden uitdagen.
yyaarnemers hebben het geschil ver
geleken met het ideologisch dis
puut tussen de communistische par
tijen van Rusland en China.
Niemand zal het in zijn hoofd halen
een van beide twistgroepen in Zuid-
Afrika voor communist uit te maken,
maar toch zijn er overeenkomsten.
Zo vervullen de „verkramptes" de
rol van „Stalinisten", die waken
over de „zuiverheid" van de grond
slagen der Afrikaander cultuur en le
venswijze, terwijl de „verligtes" als
„revisionisten" naar een herziening
van de oude waarden streven.
Naar verluidt zouden 19 nationalis
tische parlementsleden de zaak der
„verkramptes" toegedaan zijn, maar
in het geheim. Het woord is voor
hen gevoerd door Afrikaander „Cul
turele" groepen, die zich inspannen
voor zaken als de handhaving van de
Afrikaanse taal tegenover het Engels
en het bestrijden van liberale en
communistische ideeën.
Het verwijt dat de regering op dit
gebied te weinig doet, is bij de
nationalistische partijleiding niet
voor dovemansoren gezegd en som
mige van de „culturele" organisaties
zijn ervan beschuldigd het gezag en
de macht van de regering te betwis
ten.
Hoewel hij het niet openlijk toe
geeft is de minister van Posterijen
en Telegrafie, dr. Albert Herzog, de
algemeen erkende leider van de
„verkramptes". Dr. Herzog, de man
die erin is geslaagd de televisie uit
Zuid-Afrika te weren, heeft als in
vloedrijk bondgenoot dr. Piet Meyer,
directeur van de Zuid-Afrikaanse ra-
radio-omroep.
I^ot hun tegenstanders worden gere
kend de nieuwe generatie dich
ters, schrijvers, academici en cineas
ten, onder leiding van de hoofdredac
teur van het Kaapse blad „Die Bur
ger", Piet Cillé.
Het grootste gevaar in het geschil
is dat het een splitsing in de Natio
nale Partij zou kunnen veroorzaken,
maar aangenomen mag worden dat
als de „verkramptes" opnieuw de
strijd openen, premier Vorster l^ard
zal toeslaan, omdat enkele van de
meest ambitieuze facetten van zijn
beleid tegenover de buitenwereld op
het spel staan.
ADVERTENTIE
Vlees!
Want dat is
smakelijk en
pikant op zo'n
moment. En
blikjes vlees kun
je overal krijgen.