Wrede mishandelingen in
Z.-Afrikaanse gevangenis
KRITIEK GAULLISTEN
OP DE GAULLE
TIENTALLEN WESTERLINGEN
IN BULGARIJE GEVANGEN
Pentagon ontkent
massadesertie in Europa
DE WARE MUZIEKMINNAAR
VERKIEST DE CONCERTZAAL
BOVEN ZIJN GRAMMOFOON.
DAAROM BOUWDE B&0
EEN CONCERTZAAL VOOR HEM.
DE BEOLAB 5000 SERIE
Tonnie v. d. Boorn nog
steeds in Sofia
Voor 2 ton
goudstaven
ontdekt
Rapport Rode Kruis nog te geflatteerd
Smit en Co wil
Suez-kanaal
ruimen
WAPENS GELADEN VOOR NIGERIË
Ontvluchtings-
plan
afgeluisterd
IN HEERLIJK HARDERWIJK IS EEN
DOLFIJNE DAG NIET ZO DUUR
VERENIGDE
TOERISTENBEDRUVEN n.v.
RAPPORT
Tsjech nam het op
voor Israël
Griekse matrozen in
China mishandeld
ISRAËL
Kleine boete
Noodweer in Karinthië
Sovjet-legatie in
Peking bestormd
Gelijkenis
Verdacht
Onkundig
VRIJDAG 18 AUGUSTUS 1967
ROTTERDAM Evenals in 1956 wil
L. Smit en Co.'s internationale sleep
dienst te Rotterdam ook nu weer de in
het Suezkanaal tot zinken gebrachte
schepen opruimen.
De directie heeft haar agent in de
Verenigde Staten verzocht via de Ne
derlandse delegatie aan de secretaris
generaal van de Verenigde Naties mee
te delen dat het Rotterdamse bedrijf in
samenwerking met zijn dochteronderne
ming W. A. van den Tak's Bergingsbe
drijf belangstelling heeft voor dit kar
wei. Smit heeft dit ook laten weten aan
de Suez Kanaal Maatschappij te Ismaïla
in Egypte.
L. Smit en Co. weet overigens in de
verste verte niet welke en hoeveel
wrakken zij in het kanaal zou aantref
fen.
In 1956 werkte Smit met het Deense
bedrijf Svitser als hoofdaannemer sa
men bij het schoonmaken van het Suez
kanaal. Daarbij werden ook bergingson
dernemingen uit vele Europese landen
betrokken.
Er gingen ongeveer 450 mensen heen
die met behulp van 33 bergingsvaartui
gen, sleepboten, drijvende bokken en an
der materieel in drie maanden 41 ge
zonken schepen en een brug boven wa
ter brachten.
ADVERTENTIE
SCHIPHOL De Afrikaanse onderwijzer, dichter en sportman Dennis Bru
tus (43) kwam gisteren uit Engeland op Schiphol om hier de aandacht te vesti
gen op de misstanden in de Zuidafrikaanse gevangenissen en op een aanstaand
proces in Afrika dat voot 37 tegenstanders van de rassenscheiding fataal dreigt
te worden.
entree Dolfinarium inclusief- Veluwe-
strand, speeltuin en theehuis slechts
f 2.50, kinderen t/m 12 jaar f 1.50.
Zonder Dolfinarium volwassenen fl.-,
kinderen f 0.60.
Dolfinarium
demonstraties dagelijks om 10.00,
12.00, 14.00, 16.00 en 17.30 uur.
(demonstratie om lO.OOuur vervalt op
zondag).
Veluwestrand breed en schoon met een
zee zonder getij en stromingen. Gratis
wisselcabine.
Speeltuin één van de grootste in Europa.
Vanaf het strand vrij toegankelijk.
Theehuis met zonneterrassen. Alle con*
sumpties. Gewone prijzen.
Rondvaart van ca. 60 minuten langs de
Zuiderzeewerken in vol bedrijf. Vertrek
elk heel uur. Prijs f 2.- kinderen t/m
12 jaar f 1.25.
ALLE ATTRACTIES OOK OP ZONDAG
Boulevard •Harderwijk-Tel. 03410-2569
De heer Brutus spreekt uit (bittere)
ervaring. Hij werd veroordeeld omdat
hij (zelf van gemengd bloed) de ras
senwetten van de Zuidafrikaanse repu
bliek overtrad. Bij een vluchtpoging
werd hij neegeschoten. Hevig bloedend
moest hij drie kwartier op een ambu
lance wachten, want de eerste zieken
auto die verscheen, was alleen voor
blanken en dus liet men hem zolang op
straat liggen.
Hij kwam in de beruchte gevangenis
op het Robbeneiland terecht, waar de
zwaarst gestraften van de rond 74.000
politieke gevangenen verblijven.
De heer Brutus bracht de eerste
exemplaren mee van het rapport dat
het Internationale Rode Kruis in 1964
samenstelde over de toestanden in de
gevangenissen. De Zuidafrikaanse rege
ring publiceerde het rapport pas in 1966
met aanvullingen van de minister van
Justitie, die de bevindingen van de rap
porteur van het Rode Kruis afzwakten.
Het internationale Defence and Aid
Fund heeft nu ook voor aanvulling op
het rapport gezorgd en voor verklarin
gen van inmiddels naar Engeland ge
vluchte oud-gevangenen. De Nederland
se afdeling van het fonds hoopt het rap
port en de aanvullingen in een verta
ling op de Nederlandse markt te bren
gen.
Uit de verklaringen van de oud-ge-
vangenen blijkt dat de situatie in de
vele gevangenissen honderd procent an
ders is dan de Zuidafrikaanse regering
suggereert en aanzienlijk slechter dan
de rapporteur van het Rode Kruis, de
Zwitser Georg Hoffman meldt.
„Het bezoek van de heer Hoffman
aan de gevangenissen was uitvoerig
voorbereid. Tegen die tijd kregen we
voor het eerst schoenen. Er kwamen
bedden voor de inspectie, maar we
moesten op de grond blijven slapen. De
gevangenen die met Hoffman mochten
spreken, wisten dat ze achteraf mis
handeld zouden worden. Zijn verhaal
werd dus onvolledig en geeft een scheef
beeld", aldus de heer Brutus.
De verschillen tussen het officiële
rapport en de latere verklaringen van
getuigen zijn opvallend. Het Rode Kruis
meldt over de behandeling in de Leeuw-
kopgevangenis: „Twee van de vijf on
dervraagde gevangenen beklaagden
zich erover dat ze wel eens werden ge
slagen door de bewakers. De comman
dant van de gevangenis verklaarde dat
slaan volstrekt verboden is en dat hij
de zaak nader zou bekijken".
Een getuige vertelt: „De bewakers
waren in het algemeen vijandig en
wreed. Geweld en mishandelingen kwa
men regelmatig voor.
Het internationale Defence and Aid
Fund gaat een campagne voeren om te
voorkomen dat de 37 mannen die op 11
september terecht moeten staan ver
dacht van terrorisme, zullen worden op
gehangen. De groep zou een staats
greep hebben voorbereid in Zuidwest-
Afrika.
Hoewel het Defence and Aid Fund
officieel geen financiële steun meer
mag geven aan politieke gevangenen
en hun gezinnen, is men er in de twee
de helft van 1966 in geslaagd langs ille
gale weg bijna een kwart miljoen over
te maken.
PARIJS De republikeinse onafhankelijke partij, die in Frankrijk onder
leiding van de oud-minister van Financiën, Valéry Giscard d'Estaing, deel uit
maakt van de Gaullistische meerderheid in het parlement, heeft gisteren ern
stige kritiek uitgeoefend op president de Gaulle en op de regering.
Deze kritiek heeft betrekking op
drie punten:
1. De speciale volmachten die de re
gering heeft gevraagd.
2. Het Franse standpunt inzake het
De Tsjechische schrijver Ladislaf
Mnacko gefotografeerd tijdens een
persconferentie, welke hij hier gaf naar
aanleiding van de maatregelen, die de
Tsjechische regering heeft genomen op
grond van zijn verklaring waarin hij zijn
land van antisemitisme beschuldigde.
SEOEL Een Grieks vrachtschip dat
onder contract met China steenkool tus
sen Chinese havens vervoert, heeft een
toevlucht gezocht in de Zuidkoreaanse
haven Intsjon, nadat het in het begin
van de week in Sjanghai was geplun
derd door 250 rode gardisten.
De bemanning, tot de vrouw van de
kapitein toe, werd mishandeld. Een
van de matrozen moest in Intsjon in
een ziekenhuis worden opgenomen.
Aanleiding tot het incident was een
verschil van mening tussen bemanning
en de havenarbeiders van Sjanghai.
conflict in het Midden-Oosten.
3. De reis van president de Gaulle
naar Canada.
Over de speciale volmachten zeggen
Giscard d'Estaing en zijn volgelingen,
dat zij na lezing van de beschikkin
gen niet kunnen inzien waarom de re
gering eigenlijk speciale volmachten
nodig had. De tekst had gewoon in
het parlement besproken kunnen wor
den en dan zou er vermoedelijk wat
beters te voorschijn gekomen zijn dan
nu.
Ten aanzien van het conflict in het
Midden-Oosten kan hij begrijpen, dat
Frankrijk een strikt neutrale houding
heeft aangenomen. Minder goed kan
hij er inkomen, dat, gezien de ara-
bische bedreiging met vernietiging van
de staat Israël, deze neutraliteit ver
gezeld moest gaan van stemmen in de
VN tegen Israël en van stopzetting
van de normale wapenleveranties aan
Israël.
Over hetgeen De Gaulle in Canada
heeft gedaan, zegt Ciscard d'Estaing,
dat hij volledig staat achter elke ac
tie, die de eigen persoonlijkheid van
de Franse Canadezen kan versterken.
„Maar", zo zegt hij letterlijk, „wij
kunnen niet zien wat het staatshoofd
heeft bewogen aan deze aanmoediging
een vorm te geven, die des te meer
aanvechtbaar is, omdat hij in strijd
is met een van de Gaulles eigen be
ginselen, namelijk om zich niet te
mengen in de binnenlandse aangelegen
heden van een andere staat".
Volgens Giscard d'Estaing had de
Gaulle na zijn triomfantelijke ont
vangst in Quebec door moeten reizen
naar Ottawa voor besprekingen en
had pas na zijn terugkeer in Frank
rijk de conclusies dienen te trekken
uit zijn reis.
Hiermee schaarde Giscard d'Estaing
zich onder de meerderheid van het
Franse volk en van vrijwel de ge
hele wereld, die het optreden van
de Gaulle in Canada veroordeelt. Dit
kan voor de toekomst van de Kamer
meerderheid van grote betekenis wor
den, omdat de Gaullistische partij UNR
verklaard heeft achter de Gaulle te
staan in diens Canadese avontuur.
SOLINGEN Zeker 40 vermiste Westeuropeanen zitten in Bulgaarse gevange
nissen langdurige straffen uit wegens grensdelicten, gepleegd aan het Bulgaarse
deel van het IJzeren Gordon.
Dat is een van de ervaringen van de twee Duitse onderwijzers Peter Lehmann
(30) uit Solingen-Wald en Winfried Kadur (30) uit Remscheid-Lennep. Na veer
tien dagen ontberingen in een Bulgaarse cel wegens hun vermeende aandeel in
de smokkel van Gudrun Lehmann naar Turkije, konden zij gisternacht uitgeput,
maar dolgelukkig hun vrouwen en kinderen weer in de armen sluiten.
Door hardnekkig te ontkennen en
door te weigeren de voorgelegde pro
cesstukken te tekenen, hadden zij de
rechters ln Sofia van hun onschuld
kunnen overtuigen. Maandag werden
zij door zwaar bewapende soldaten
over de Bulgaars-Zuidslavische grens
gezet. Hun vrijlating kwam juist op
tijd. De dag erna, dinsdag, meldde
een groot deel van de Westeuropese
pers de mysterieuze verdwijning van
Peter en Winfried, en van de Maas
trichtse student Tonnie van den Boorn
(29). Deze berichten zijn, naar men
aanneemt, zeker niet ontsnapt aan de
aandacht van de Bulgaarse staatspoli
tie.
Tonnie van den Boorn zit nog in
een Bulgaarse cel. „De rechter heeft
ons gezegd, dat Tonnie de processtuk
ken heeft getekend. Daarbij zou hem
zijn beloofd dat hij met een kleine
boete het land zou worden uitgezet.
Wij hebben niets meer van hem ge
hoord", aldus de beide Duitsers.
Voor de vrouw van Tonnie, Brigitte
van den Boorn-Lehmann (zuster van
Peter en Gudrun) en voor zijn ouders
blijft voorlopig de angst om het
lot dat hem boven het hoofd hangt.
Uit hun verhaal wordt duidelijk, dat
de plannen om de in de Bulgaarse
badplaats Nessébar vakantiehoudende
Gudrun Lehmann arts in het Oost-
duitse Kiezelbach naar het westen
te smokkelen van te voren zijn uitge-
Jekt.
besproken. „Wij hadden toen reeds
het vermoeden dat wij geobserveerd
werden. Wij sloten daarom de ramen
van de hotelkamer en zetten de radio
hard aan". Lehmann sluit de moge
lijkheid niet uit, dat de Oostduitse au
toriteiten een afluisterinstallatie heb
ben laten monteren.
Peter Lehmann heef# verder „vëfa
teld, na deze samehkortist zijn zuster
in Oos-Duitsland slechts één keer ge
schreven te hebben. In die brief werd
niet met zoveel woorden over een
vlucht gesproken. De brief bevatte al
leen maar de opgave van een datum,
die in geen enkel verband stond tot de
overige inhoud van het schrijven. De
ze datumopgave moest de in Oost-
Duitsland wonende zuster van Leh
mann te kennen geven, dat alles in
zijn werk zou gaan zoals dat afge
sproken was.
Lehmann, die in de gevangenis van
Sofia drie dagen lang in hongersta
king is geweest, deze evenwel afbrak
omdat de cipiers van deze hongersta
king niets bespeurden en de Bulgaar
se gevangenen zijn eten tot zich na
men, gelooft er nog niet aan dat zijn
zuster zelfmoord gepleegd heeft.
WENEN Een hevig noodweer
heeft donderdag in de Oostenrijkse pro
vincie Karinthië zware schade aange
richt. Vooral het gebied van Villach en
Klagenfurt werd getroffen.
ROTTERDAM Het vervangen van
de plastic plaatjes in de afsluitkranen
van gasbuizen wordt een miljoenen
zaak.
Alleen al in Rotterdam is met de
controle en vervanging 1,2 miljoen gul
den gemoeid.
O Britse wapens voor de Nigeriaanse
Federale regering. Een gisteren ge
nomen foto van het vrachtschip „Ego-
ri", toen het in de Londense Tilbury
Docks een lading wapens aan boord
nam, bestemd voor de Federale rege
ring in Nigeria. Tot de zending behoren
16 luchtafweerkanonnen. De wapens
zullen worden gebruikt in de strijd te
gen het rebellerende Biafra.
LONDEN Tot nu toe is de Britse
politie voor tweehonderdduizend gul
den aan staven goud in handen geval
len bij de jacht op een internationale
bende goudsmokkelaars. Naar verluidt
heeft die bende vertakkingen in Am
sterdam, Parijs en Zürich.
Zoals gisteren gemeld, zijn deze
week in een auto van een vroegere
Engelse speedway-rijder en zijn ver
loofde staven goud gevonden en wa
pens die zij het land wilden uitsmok
kelen. In het huis van de vrouw in
Bedfordshire werden nog meer wa
pens gevonden. Daar, en in andere hui
zen in Zuid-Engeland, is ook een gro
te hoeveelheid gereedschappen, stem
pels, e.d. voor het» munten van vals
geld ontdekt.
In laboratoria van Scotland Yard
wordt dit alles nu nauwkeurig onder
zocht. Daarbij gaat het er in de eer
ste plaats om vast te stellen waar het
goud vandaan komt. Er is nog niet ge
bleken dat de staven deel uitmaakten
van de 144 baren goud die op 1 mei
in Londen werden geroofd uit de be
stelauto van een bank. Die waren
meer dan zeven miljoen gulden waard.
Intussen verluidt in Engeland ook
dat er een bende aan het werk is die
Pakistanen en Indiërs tegen betaling
van duizend gulden per persoon Enge
land binnensmokkelt. Dat zou gebeu
ren met snelle motorboten, die heen
en weer varen tussen België, Frank
rijk en Engeland. Zij schijnen op ver
laten stranden van Kent en Sussex
hun menselijke smokkelwaar aan land
te zetten, die dan met kleine busjes
verder wordt vervoerd.
WASHINGTON De Amerikaanse
minister van Defensie, Robert McNa-
mara, heeft met nadruk ontkend, dat
er per maand ongeveer duizend Ame
rikaanse soldaten die voor de strijd in
Viëtnam zijn aangewezen, in Europese
landen zouden deserteren.
„Volkomen onzin", zo reageerde de
minister op het bericht in de Londense
„Times" waarin van deze desertie ge
wag werd gemaakt. Het Pentagon liet
voorts weten, dat er van de rond 225.000
Amerikaanse militairen die in West-
Duitsland zijn gelegerd, er maar 338 als
„vermist" te boek stonden. Wel was op
het ministerie het bestaan bekend van
een organisatie in Europa die deser
teurs opvangt en hen helpt de NAVO-
landen te verlaten. Het ministerie wees
erop, dat zich 10.500 Amerikaanse mili
tairen vrijwillig hebben gemeld voor
de strijd in Viëtnam. Zij willen nog
dit jaar naar het strijdtoneel. In 1966
waren het er 14.000.
Voor de Britse televisie kwam don
derdagavond enkele Amerikaanse sol-
laten vertellen dat zij door groepen in
Europa, die tegen de Amerikaanse po
litiek in Vietnam gekant zijn, waren
geholpen bij hun poging om uit het
Amerikaanse leger te deserteren. Met
hun gezicht achter een laken onthulden
zij in een vraaggesprek dat die groepen
hun steun hadden verleend bij het zoe
ken van een werkkring in Europese
landen.
Een andere soldaat, die verklaarde
van zijn basis in Nederland te zijn weg
gelopen, vertelde hoe hij in contact
was gekomen met Amsterdamse pro
vo's. Zij hadden verscheidene maanden
voor hem gezorgd en hem daarna vla
België naar Parijs weten te smokkelen.
Hij werkte nu als metselaar in een
Franse provinciestad.
BELGRADO Chinese betogers heb
ben gisteren het gebouwencomplex
van de Russische ambassade in Peking
bestormd. Zij drongen nai-r binnen, ver
nielden meubels en dossiers in de con
sulaire afdeling en gooiden de ruiten
van het hoofdgebouw in, zo deelt het
Zuidslavische persbureau Tanjoeg moe.
Afgesproken was dat de Maastrich
tenaar het leeuwendeel voor zijn reke
ning zou nemen. In zijn auto en op het
paspoort van zijn vrouw, die sprekend
op haar zuster lijkt, zou Gudrun mee
naar Turkije reizen.
„Bij Dimitrofgrad, aan de Zuidsla-
visch-Bulgaarse grens, leek alles goed
te gaan. Winfried zat bij Tonnie in de
auto. Tonnie kreeg op zijn visum ach
ter het kentekennummer van zijn Ne
derlandse auto het cijfer twee en de
handtekening van een douanier. Dat
gaf hem het recht ook met twee men
sen het land te verlaten. Tonnie liet
door een andere ambtenaar zijn pas
en die van zijn vrouw afstempelen.
Er werd niet gecontroleerd of zijn
vrouw inderdaad in de auto zat. Voor
we verder trokken stapte Winfried bij
mij in de auto", vertelde Peter Leh
mann.
„Na -vijfhonderd meter werden we
door een speciale patrouille tot stop
pen gedwongen voor een tweede con
trole. Daarbij kwam Tonnie van den
Boorn in moeilijkheden, omdat hij nu
alleen in de auto zat. Die tweede con
trole wijst er wel op dat we al in het
verdachtenboekje stonden genoteerd".
Peter Lehmann zegt nog: „We wer
den alle drie gearresteerd en opgeslo
ten. Van Tonnie van den Boorn heb
ben we niets meer gezien of gehoord".
De twee Duitsers hebben in een ge
vangenis in de buurt van de grens
veertien dagen een mensonwaardig
bestaan moeten leiden. Ze werden in
nauwelijks anderhalve meter grote
cellen opgesloten en driemaal per dag
een minuut gelucht. Het gevangenis
menu wat slappe tomatensoep, een
klein hompje brood en een soort
vruchtesap was net genoeg om
niet van honger te sterven.
Na hun vrijlating op 14 augustus
zijn Peter en Winfried in één ruk
naar huis gereden. In de Oostenrijkse
plaats Villach lichtten zij hun vrou
wen telegrafisch over hun thuisreis in.
Zij waren toen nog onkundig van het
drama dat zich rond Gudrun moet
hebben afgespeeld. In wanhoop om het
mislukken van haar vluchtpoging zou
zij zelfmoord hebben gepleegd.
In oktober vorig jaar heeft, aldus
Peter Lehmann, hij met zijn zuster in
een Oostberlijns hotel het vluchtplan
ADVERTENTIE
Een concertzaal in de vorm van een paar handige doosjes. Nou ja, doosjes... Samen vormen
ze een volmaakte high fidelity-installatie die rustig de vergelijking met een concertzaal kan
doorstaan. Mits die zaal een goede akoestiek heeft. Wat is dat eigenlijk, volmaakte high fidelity?
Volledige weergave van het gehele toonbereik, zonder enige vervorming. Kortom: het oor van
de muziekminnaar in de concertzaal. Bij de ontwikkeling van zo'n systeem bleek het ongewenst
voort te bouwen op de reeds bestaande systemen. Het laboratorium van B 0 in Denemar
ken heeft ieder element, iedere specificatie van de grond af ontwikkeld. (let eindresultaat was
de Beolab 5000 serie. Deze combinatie bestaat uit een revolutionaire stereo-versterker (de
Beolab 5000), een aparte FM-tuner (de Beomaster 5000), twee hoogst progressieve drukka-
mersystemen (de Beovox 5000 of 3000 met resp. 7 en 4 luidsprekers) en voor de hoge tonen
een kubusvormige geluidsverdeler (de Beovox 2500). Het spreekt vanzelf dat de platenspeler
of taperecorder die bij de Beolab 5000 gebruikt wordt aan dezelfde hoge eisen moet voldoen.
De prijs ligt hoog, maar niet tè hoog voor zo'n concertzaal in eigen huis. Fijnbesnaarde mu
ziekminnaars en perfectionistische stereo-specialisten zullen begrijpen dat B 0 moeilijk
geld kon uitsparen op een dergelijke vormgeving en high fidelity. Trouwens, de gehele Beolab
5000serie hoeft niet in één keer te worden aangeschaft
sniff?!
ITi'l UT
Ti'!
i'iTL M'
Ti'l
Til
TJirami
-
Beomaster 5000. Silicium-getransistoriseerde FM-tuner. Extreem hoge gevoeligheid. Vierstap-
pen HF-versterker met gescheiden oscillator. Vijf middenfrequenten, automatische stooron-
derdrukking, automatische frequentiecontrole, automatische stereo/mono-omschakeling.
Beolab 5000. 2 x 60 Watt effectief silicium-transistor stereo-versterker. Vervorming bij volle
uitsturing kleiner dan 0,6% over het gehele frequentiegebied.Groot aantal in- en uitgangen en
een gecalibreerde toonregelingcontrole.
kunt u reeds nu beluisteren in de Acoustical toonzalen. Bovendien wordt zij van 21 september
tot en met 1 oktober op de Firato in Amsterdam gedemonstreerd.
Toonzaal Kortenhoef: Koninginneweg 54. Tel. 0295041851 Toonzaal Almelo: Grotestraat 133. Tel. 05490-3812
Toonzaal Terneuzen: Noordstraat 38. Tel. 01150-2581 Toonzaal Den Haag: Zoutmanstraat 72. Tel. 070-331933
Toonzaal Amsterdam: James Wattstraat 68. Tel. 020-946228
