MIDSCHEEPS GERAMD
ZONDER GELD GEEN GOUD
0MYL
Van Schaepman
tot Schmelzer
Rechterzijde
Regentijd
Rebellie
Misbaar van
KVP-bestuur
vestigde volle
aandacht op
adres van
radicalen
Stier kreeg
hartverlamming
van woede
DAVIN0t/1JS
In E.E.G.-landen
in "66 minder
geboorten
„STORM"
BOERENPARTIJ
NIEUWE FORMATIE
WELWILLEND
BUITENSTAANDER
LANGS OMWEG
Man vond rijke ader in verlaten mijn, maar toch
insectendoder.
Eén spuitbus voor alle
kamers van uw huis.
HET EINDE VAN DE GLADDE-ZEE-POLITIEK
van de Katholieke Volkspartij
Ik ben niet zo erg voor die gladde-zee-politiek van de KVP. Het oppervlak is
rustig, onder water vreten ze elkaar op. Laat het maar een ruwe zee zijn.
Deze uitspraak deed de 28-jarige Harry Gielen landelijk voorzitter van de
organisatie van jonge KVP'ers en tevens lid van het KVP-partijbestuur in
juh van dit jaar. Hij is op zijn wenken bediend: zaterdag 12 augustus publiceer
de De Tijd een adres van een groep christen-radicalen binnen de KVP, dat
dagen vol tumult heeft veroorzaakt.
T"|e politieke band, die de rooms-
katholieken in Nederland ze-
ventig jaar nauw heeft verbonden,
staat op springen. Zeventig soms
rumoerige jaren heeft een dikwijls
ijzeren geloofsdiscipline de katho
lieken van Nederland politiek als
een eenheid laten optreden.
Aan deze tucht was geestdrift
l voorafgegaan. De grote redenaar dr.
H. J. A. M. Schaepman wist eind
vorige eeuw de bij conservatieven
en liberalen verspreide katholieken
tot grote geestdrift te brengen voor
een eigen partij, steunend op een
f rooms-katholiek politiek beginsel-
ij programma. In grote vervoering
sloeg Schaepman eens tijdens een
lezing voor rooms-katholieke studen-
ten een sprekersstandaard midden-
door, terwijl hij galmend donderde:
r „En ook wij zullen sociaal moeten
denken, want uiteindelijk was de
aardse vader van Jezus Christus een
timmerman".
Dergelijke taal deed het toen wel.
I De katholieken werden door Schaep-
mans ideaal gegrepen. In 1896 stel
den de rooms-katholieke Kamerle-
den een eigen beginselprogramma
op. Een jaar later nu precies ze-
1 ventig jaar geleden riep Schaep
man alle rooms-katholieke kierver-
enigingen van Nederland bijeen.
Het beginselprogramma werd door
I allen aanvaard. Sociaal wilde men
ook wel zijn, zij het niet zonder een
bange blik naar de „rooje rakkers",
wier protesten steeds luider werden,
j Toch vergeet men in onze politiek
j rumoerige tijd nog wel eens dat het
begin van de sociale wetgeving in
Nederland werd geschreven door
f „rechtse" partijen. De eerste so-
ciale wet de wet op de kinderar
beid was een initiatiefvoorstel van
de liberaal Sam van Houten, ver
voordat er in Nederland van socia-
I listische partijvorming sprake was.
De Rooms-Katholieke partij in Ne-
derland heeft haar beleid echter
niet altijd getoetst aan de maat
schappelijke stand van timmerlieden.
I Toen Schaepman in 1903 was gestor-
ven zocht de partij het nogal aan de
rechterzijde. In 1917 kwam het ka-
binet-Cort van der Linden onder
dreiging van een socialistische revo-
lutie met een reeks progressieve
I wetsvoorstellen en de vader van de
1 schrijver Godfried Bomans, toen
f fractieleider van de katholieken in
de Tweede Kamer, zei dat zijn frac-
I tie gedwongen door de omstandighe-
f den de voorstellen met leedwezen
1 zou steunen.
Ook in de crisisjaren bleef de ka
tholieke partij, die in 1926 de naam
f Rooms-Katholieke Staats Partij
(R.K.S.P.) had aangenomen, de
I rechtse kabinetten steunen. Toch
bleef zij een volkspartij, want zware
l kerkelijke druk hield alle maat-
schappelijke groepen onder de ka-
tholieken in de R.K.S.P. bijeen. De
I zondag voor iedere verkiezing hoor-
den de katholieken van de preekstoel
1 verklaren, dat de katholiek die niet
op de R.K.S.P. zou stemmen, zich
f buiten de kerkelijke orde plaatste.
Kleine katholieke splinterpartijtjes
I maakten voor de oorlog geen enke-
I le kans, want de kerkelijke leiding
f bleef hameren op het grote goed
I van katholieke eenheid in de poli-
I tiek en voor het overgrote deel ge-
j loofden de katholieken van Neder-
land daarin.
De doorbraakpoging van 1945,
voorbereid tijdens de bezettingstijd,
f werd vooral door het standpunt van
f de katholieke politici een misluk-
1 king: de oude leiding van de
1 R..KS.P. nam op 22 december 1945
het besluit om de naam van de par
tij te veranderen in Katholieke
Volks Partij (K.VP.) en men stelde
een vooruitstrevend sociaal-econo
misch programma op. Wel kwam er
een rooms-katholieke werkgroep in
de Partij van de Arbeid, maar zij
was niet groot en voor vele katho
lieken was het een gewetensvraag of
men dit „verraad aan de katholieke
eenheid" kon verantwoorden. Deze
vraag werd te klemmender toen in
1953 het Bisschoppelijk Mandement
verscheen, waarin de katholieken
iedere deelneming aan andere dan
katholieke organisaties ten strengste
I werd ontraden.
Voordien was er een rechtse af
splitsing in de K.V.P. ontstaan. Wel-
I ter kon zich in 1948 niet langer ver-
enigen met de vooruitstrevende poli-
tiek jegens Indonesië van de met de
I P.v.d.A. in de regering verbonden
K.V.P. Hij stichtte de Katholieke
Nationale Partij, maar toen in 1956
1 het vraagstuk-Indonesië zijn actua
liteit had verloren, keerde Weiter
j terug naar de K.V.P., waarvoor hij
tot 1963 lid van de fractie in de
Tweede Kamer bleef.
Bij Welters afscheid deed een jon-
f ge katholieke politicus zijn intrede
in de Tweede Kamer: drs. W. K. N.
f Schmelzer, die er al tijdens zijn
loopbaan op het ministerie van de-
Als men dit in vrij omzichtige taal
gestelde adres nu een week later nog
eens leest, ontkomt men niet aan de ge
dachte dat het stuk wellicht veel minder
opzien zou hebben gebaard, wanneer 't
niet was gevolgd door een op vrij duis
tere wijze tot stand gekomen commen
taar van het KVP-bestuur, waarin met
veel misbaar werd gesproken over on-
fensie geen geheim van had ge- j
maakt, dat hij geparenteerd was j
aan de familie Mutsaerts, een in
Brabant bekende naam die doet den-
ken aan de regententijd.
Het kan amper toevallig heten,
dat juist deze jonge, ambitieuze po
liticus in die tijd een pijlsnelle car
rière maakte binnen de K.V.P. Na
een jarenlang bondgenootschap met
de P.v.d.A. had de K.VP. in 1949
onder aanvoering van prof. J. de
Quay de rechterzijde van het poli- j
tieke toneel opgezocht. Vele K.V.P.-
ers waren over deze verschuiving
weinig te spreken, maar de K.V.P.
zag kans naar buiten toe „de schei-
ding der geesten" te camoufleren.
Op 16 januari 1963 verklaarde par- j
tijvoorzitter mr. P. J. M. Aalberse
nog: „Wij hebben gelukkig geen
pressiegroepen in onze partij," een
zekerheid die de K.V.P.-voorzitter
niet lang zou worden gelaten.
Tegelijk met grote omwentelingen
in het kerkelijke en geloofsleven
van katholiek Nederland, werd er
in het politieke leven aan een reeks
explosies gewerkt, die nu het karak
ter van een kettingreactie heeft ge
kregen.
Na het optreden van wijlen mgr.
Bekkers scheen op bijna alle gebied
in het katholieke leven een lang be
dwongen ontwikkeling met opge
kropte kracht naar nieuwe wegen te
zoeken.
Toch wist de leiding van de KVP
de gisting binnen haar gelederen
voor de buitenwereld verborgen te
houden en er scheen zelfs enige ont
spanning te komen toen de K.V.P.
in maart 1965 na de val van het j
rechtse kabinet-Marijnen in het ka- j
binet-Cals weer met de P.v.d.A. in j
zee ging.
De Nacht van Schmelzer in okto
ber van het vorig jaar, toen het ka-
binet-Cals door toedoen van zijn
eigen K.V.P. naar huis werd ge- j
stuurd, vergde het uiterste van de
eenheid propagerende K.V.P., maar
zelfs toen nog scheen de partij vrij
ongeschokt: afdelingen en functio-
narissen kwamen als om strijd hun
solidariteit met de K.V.P. betuigen, j
Maar op 21 november publiceerde j
het dagblad Trouw voortijdig een
kritisch rapport van 24 invloedrijke I
K.V.P.-ers, waarin werd aangedron»- j
gen op scheiding van godsdienst en
politiek om de scheiding der geesten j
op politiek terrein te verduidelijken.
De voortijdige parlementsverkie- 1
zing van 15 februari vormde het be- j
gin van een openlijke rebellie, niet j
alleen in de K.V.P., maar ook in de f
A.R.P. en C.H.U., al wisten de pro- f
testantse partijen de rebellie meer
de schijn van interne vernieuwing te
geven.
Na een zware verkiezingsneder
laag koos de K.V.P. in het kabinet-
De Jong wederom voor de rechter
zijde en een stroom van kritiek heeft
sindsdien de K.V.P. van de regen in
de drup gebracht.
Deze kritiek binnen de K.V.P is
zaterdag 12 augustus uitgemond in
een zeer duidelijke rebellie, die
voor zover men het nu kan bezien
de zeventig jaar oude partij aan de
rand van de afgrond heeft gebracht.
Wanneer de K.V.P. in deze woeste
zee ten onder zou gaan, zou dat niet
alleen tragische onzekerheid bren-
gsn bij honderdduizenden oudere ka
tholieken, die opgevoed zijn met de
zekerheid, dat kerk en K.V.P. één
zijn het verdwijnen van de KVP
zou tevens het politieke leven van
Nederland beroven van een stabili
serende en toch zeer wendbare steun.
Geen enkele politieke partij van
enige betekenis is in de tegenwoor-
dige storm naar het woord van
Colijn „rustig te midden van de i
woeste golven" gebleven. Zelfs de
V.V.D., die lange tijd de rol van be
langstellende buitenstaander heeft
kunnen volhouden, kwam donder
dagavond via haar algemeen secre
taris, mr. F. Korthals Altes, met het
voorstel een centrum-coalitie te vor
men op basis van de politiek van het
kabinet-De Jong.
De radicale storm, die ongetwij
feld tegenwind zal krijgen, voert
naar een nog totaal onvoorspelbare
toekomst. Vast staat echter wel, dat
het Nederlandse politieke leven niet
zal kunnen terugvloeien naar de
vertrouwde bedding, waarin het min
of meer ongestoord bijna een halve
eeuw heeft gestroomd.
reglementair gedrag en waarin men
de christen-radicalen verweet dat zij 't
op gang gekomen overleg met AR en
CHU ernstige schade hadden toege
bracht.
Had men tot dan toe elkaar in de
KVP naar de woorden van Harrie
Gielen onder het gladde wateropper
vlak opgevreten, na het adres en com
mentaar werd de zee voor iedereen
zichtbaar ruw. Hoewel de storm nog
niet geluwd is, staat een ding wel vast:
het oude vertrouwde beeld van de ge
degen KVP, die altijd ondanks alles 't
onverenigbare wist te verenigen, is ver
dwenen. Men kan zich zelfs gaan afvra
gen wat er zal blijken over te zijn van
de KVP als de storm is uitgewoed.
De kracht van de explosie binnen de
KVP mag verrassend zijn geweest,
geen enkele politieke partij in Neder
land heeft de afgelopen jaren onberoerd
geleefd. Men kan zich afvragen: wan
neer is toch deze onrust ontstaan en
waarom deugt nu plotseling het Neder
landse politieke partijwezen niet meer
nadat het toch zo veel jaren redelijk
goed heeft gefunctioneerd?
Omdat partijmoeilijkheden niet alleen
in de KVP jarenlang „onder water" uit
gevochten zijn, is de tijd van het ont
staan van de onrust moeilijk juist te
schatten. Men kan zeggen dat ongeveer
vijf jaar geleden vooral de jeugd in de
politieke partijen haar stem ging ver
heffen, nadat zij na een korte geest
drift vlak na de oorlog over het al
gemeen jarenlang weinig politieke be
langstelling had getoond.
De stemmen van de jeugd pasten
aanvankelijk binnen de spelregels van
de partijen. Jonge mensen schreven in
partijbladen of spraken op partijcon
gressen over partijvernieuwing, christe
lijke concentratie en later over
scheiding van godsdienst en politiek.
De partijen luisterden welwillend naar
de jeugd, maar lieten zich door deze
ideeën toch niet tot opzienbarende
koerswijzigingen verleiden.
De onrust, die bij vele partijen in
vrij korte tijd tot explosies zou uitlopen
is wellicht voor het eerst naar buiten
gebleken toen in maart 1966 bij de ver
kiezing voor de Provinciale Staten de
Boerenpartij totaal onverwacht een zeer
grote stembusoverwinning behaalde.
Zelfs de meest onverstoorbare en zelf
verzekerde partijman kon op die ver
kiezingsavond niet meer ontkennen dat
de bestaande grote partijen op de een
of andere wijze hadden gefaald.
De partijen die in het drama centraal
stonden KVP, PvdA, ARP, CHU en
in mindere mate de VVD poogden
de afvloeiing naar de Boerenpartij aan
vankelijk nog als een ongelukkig inci
dent te verklaren, maar een kleine
groep veelal jonge intellectuelen kwam
een maand later in Amsterdan bijeen.
Een half jaar later stichtten zij een
nieuwe partij, D '66, die werd gepresen
teerd als een breekijzer, dat het ver
starde partijleven in Nederland zou
openbreken. Een andere duidelijke reac
tie beleefde de PvdA, waar eveneens 'n
groep jonge intellectuelen met kritiek
op de bestaande toestand kwam: Tien
Over Rood, later uitmondend in Nieuw
Links.
Na de Nacht van Schmelzer, toen het
kabinet-Cals verdween, werd ook de
KVP door onrust bevangen. Een groep
van 24 KVP-ers stelden een kritische
nota op voor het partijbestuur, waarin
een radicaal standpunt werd ingeno
men: „Partijvorming op basis van ge
loof is achterhaald. Wij moeten bereid
zijn de KVP op te heffen, als dit voor
een gezonde politieke herformatie in
Nederland noodzakelijk is".
Tegen de bedoeling van de opstellers
in, werd deze nota door het dagblad
Trouw gepubliceerd. Het is gezien
de gebeurtenissen van deze week
verbazingwekkend dat deze nota van
de 24 nauwelijks enige beroering
bracht.
Er kwam toen geen nijdig commen
taar van de partijleiding en een pu
blieke discussie bleef uit. Ook na de
verkiezingsnederlaag in februari van
dit jaar bleef het aanvankelijk ogen
schijnlijk rustig bij de KVP. Toen de
kabinetsformatie zich duidelijk in
rechter richting bewoog, kwamen de
eerste rebelse reacties uit de ARP,
waar de „spijtstemmers" zich duide
lijk teleurgesteld toonden over deze
koersbepaling waaraan ook de ARP
mee deed.
De partijleidingen, die op de dra
matische verkiezingsavond op de tele
visie bijna algemeen hadden verklaard
dat zij uit de zege van D'66 de les
zouden trekken en dat met partij her
vorming zou worden begonnen, toon
den niet zo'n bijzonder grote voortva
rendheid. De naar hervorming dorsten
de partijleden ontmoetten geestver
wanten uit andere partijen aanvankelijk
dikwijls bij toeval. Jonge KVP-ers
zochten contact met de spijtstemmqrs
uit de AR. Men ontmoette elkaar in
het Amsterdamse American en zo ont
stond in mei de Americain-groep. Toen
ook de CHU, na het rapport-Scholten,
zich op haar positie wilde bezinnen, slo
ten jonge leden van de CHU, zich bij
de Americain-groep aan.
Zonder wrevel zagen de besturen
van de drie grote confessionele groe
pen, dat hun jonge leden zochten naar
een politieke bundeling van christelijke
inspiratie.
Ondertussen begon zich eind mei
binnen de KVP gedeeltelijk uit
KVP-leden van de Americain-groep, ge
deeltelijk uit de bijna vergeten „groep
van 24" een nieuwe formatie te vor
men, die zich christen-radicalen noem
de. Deze groep ging het medeweten
van het partijbestuur werken aan een
adres voor de partijraad in december.
De opstellers besloten echter niet tot
december te wachten. Zij wilden na de
zomervakanties publiceren, maar De
Tijd doorkruiste die plannen.
In hun adres stellen de christen-radi
calen, dat er een coalitie dient te ko
men van radicale partijen. Steunend op
eigen partijprincipes zouden de radica
len van alle partijen tot een soort fede
ratie moeten komen, die de kiezer voor
de verkiezing een gezamenlijk vier-
jaren-plan en een lijst van ministers
voorlegt.
Anders dan „de groep van 24"
pleitten de christen-radicalen niet voor
een deconfessionalisering dus voor
een zelfvernietiging van de KVP
maar voor een radicale selectie, stoe
lend op de eigen religieuze of ideologi
sche beginselen. In de federatie was
ook plaats voor de P.v.d.A. en voor
D'66.
Onmiddellijk bij publikatie gaf het
partijbestuur van de KVP een vernieti
gend commentaar. Dit commentaar is
wellicht aanleiding tot de vele en felle
reacties geworden. Jonge KVP-ers eis
ten een spoedzitting van de partijraad.
Diezelfde dag meldde de voorzitter
van de Amsterdamse afdeling al, dat
Amsterdam zich achter de christen-de
mocraten had gesteld.
Jonge KVP-ers in Brabant hadden de
ze snelle ontwikkeling in Amsterdam al
drie maanden tevoren voorzien en daar
om hadden ze een nieuwe groep ge
vormd, die een dag later de aandacht
op Brabant richtte met een verklaring.
Deze was bedoeld als adhesiebetuiging
aan het adres van de christen-radicalen,
maar het Brabantse geschrift ging op
enkele punten duidelijk verder. De Bra
banders pleitten voor deconfessionalise
ring en zij stelden in het vooruitzicht
de vorming van een grote volkspartij,
waarin alle Nederlandse radicalen
ongeacht geloof of ideologie politiek
onderdak konden krijgen.
De meeste kranten beoordeelden het
adres met welwillende belangstelling, al
twijfelden sommige schrijvers aan de
doeltreffendheid en de bezonkenheid van
het nieuwe idee. De Tijd gaf open huis:
in het nummer van 16 augustus beweer
de het KVP-bestuurslid drs. H. A. M.
Eisen, dat de christen-radicalen zich be
lachelijk hadden gemaakt. In hetzelfde
nummer van de Tijd maande mr. Jur-
gen, voorzitter van de afdeling Amster
dam van de KVP, tot kalmte.
Eveneens op 16 augustus verklaarde
de Rotterdamse KVP-er dr. S. W. Cou-
wenberg in het Algemeen Handelsblad,
dat het adres van de christen-radicalen
in grote trekken de meningen van de
Americain-groep onderstreepte en dat
alle herrie van het KVP-bestuur in fei
te overbodig was, want dat het plan
van de christen-democraten mogelijk
een breuk binnen de KVP zou brengen,
maar dat die breuk juist voorwaarde
was voor de ook door het bestuur no
dig geachte partijhervorming.
Onder het rapport stonden enkele na
men van niet meer zo heel jonge
KVP-ers, die op bekendheid konden bo
gen. Enige bevreemding wekte de on
dertekening van mr. Van Doorn, want
als directeur van de KRO is mr. Van
Doorn moeilijk altijd even progressief
te noemen onlangs nog kortwiekte
hij een film over sexuele voorlichting
zo drastisch dat Manus van der Kamp
een einde aan zijn televisieloopbaan
maakte.
De namen van Bogaers en Cals klon
ken vertrouwder, al was Cals juist
kort voor de publikatie van het adres
genoemd als toekomstig voorzitter van
de op te richten staatscommissie voor
staatsrechtelijke hervormingen. Men
ging zich onmiddellijk afvragen of
Cals met zijn handtekening onder het
stuk nog wel de aangewezen figuur
was om leiding te geven an een com
missie, waarin ook „klassieke" KVP-
ers zitting zouden hebben.
Voorts vroeg men zich af of de KVP-
leden in de Tweede Kamer, die het
adres hadden gesteund nog langer lid
van de fractie konden blijven. Zelfs
deed het gerucht even de ronde dat het
verbolgen KVP-bestuur Cals en Bo
gaers uit de partij had gegooid of nog
zou gooien, maar het partijbestuur ont
kende ooit dergelijke plannen te hebben
gehad. Cals keerde donderdag terug
van vakantie en zorgde voor de verras
sende verklaring, dat hij zich buiten de
politieke discussie zou houden om zijn
volle aandacht te richten op de leiding
van de staaöscommissie.
De politieke partijen hebben door
gaans gereageerd als belangstellende
buitenstaanders. De P.v.d.A. en D'66
lieten weten dat ze de plannen van de
christen-radicalen niet oninteressant
vonden; De AR en CHU toonden zich
gereserveerder zij hadden de her
vormingsplannen duidelijk graag in elk
geval binnen het christelijk verband
gehouden.
Donderdag 17 augustus kwam de
VVD met het plan tot vorming van een
centrum-concentratie en dat was de
meest verstrekkende reactie van alle
partijen buiten de KVP, hoewel de
VVD doorgaans de benauwenissen van
andere partijen met onverplichtend me
deleven beziet.
Toen de VVD met zijn plan kwam,
was er in de KVP-gelederen alweer een
zekere logische reactie merkbaar. De
jonge KVP-ers in Den Haag en Lim
burg lieten weten, dat zij de geestdrift
voor de christen-radicalen van het lan
delijk jongerenbestuur wat erg voorba
rig vonden.
Over enkele dagen komt de partij
raad van de KVP in spoedzitting bij
een om een voorzichtige peiling van
de meningen binnen de partij te hou
den en om zo mogelijk en zo nodig de
voorlopige schade te taxeren.
Men kan zich afvragen: waarom in
eens die algemene politieke beroering
bij bijna alle partijen in Nedrland?
Het antwoord kan misschien benaderd
worden langs een omweg. Aan al deze
beroeringen zit een boeiend facet: de
politieke beweging vindt haar oorsprong
en haar uiting niet in massabeweging,
vlammende redevoeringen en andere
klassieke politieke middelen, maar in
studeerkamers. Over het algemeen
jonge mensen met enige of veel intel
lectuele bagage geven vorm en leiding
aan opzienbarende initiatieven, die we
liswaar niet alle bruikbaar en verstan
dig zullen blijken te zijn, maar de vorm
van deze beweging zou wellicht wel
kunnen passen in de toekomstige her
opstelling van ons politieke leven. Mo
gelijk zal blijken dat het klassieke po
litieke patroon niet meer voldoet als ka
der waarin de steeds toenemende en
steeds ingewikkelder wordende vraag
stukken van onze tijd kunnen worden
verwerkt.
Onze tijd en de toekomst vragen mis
schien een totaal andere politieke be
drijvigheid waarin wetenschappelijke
benadering en prognose een grotere
plaats moeten hebben, en waarin het
bedrijven van het klassieke politieke
spel minder belangrijk zal zijn.
Hoe dit zij de ontwikkelingen in de
afgelopen week hebben eens te meer
duidelijk gemaakt dat het Nederlandse
politieke leven op de drempel van een
nieuwe tijd staat.
ROME Het Italiaanse ministerie
van buitenlandse zaken publiceert re
gelmatig ter lering en vermaak van
journalisten en toeristen verhaaltje»
over het leven van alledag in Italië, in
een maandelijkse publikatie „Bij ons in
Italië".
In een van de laatste afleveringen la
zen wij
„In Terano, een stadje in de Abruz-
zen niet ver van de Adriatische Ze®
werd een veetentoonstelling gehouden
ter gelegenheid van de jaarmarkt. De
mooiste van de tentoongestelde stieren,
vijf in getal, stonden reeds voor het po
dium waarop de jury zat die de grote
prijswinnaar moest aanwijzen.
Een van de vijf was Fiore (bloem),
een jonge stier met kansen op de eerste
prijs.
Toen de naam van de winnaar
werd afgeroepen, en het was niet zijn
naam, stormde Fiore op het podium
af. De palen waarop het rustte bezwe
ken onder zijn felle stoten, het podium
stortte in elkaar en de jury moest zich
in allerijl uit de voeten maken.
Daarmee was Fiore niet tevreden.
Hij keerde zich om en attaqueerde nu
de prijswinnaar en zijn andere mede
dingers.
Pas na veel kalmerende woorden van
zijn eigenaar liet hij zich wegleiden.
De opwinding was hem echter te veel
geweest. Na een paar stappen zakte hij
in elkaar - en stierf.
„Een hartaanval", zei de veearts.
„Een slechte verliezer", zeiden de boe
ren.
WASHINGTON: Onverantwoorde
snelheid eist niet alleen slachtof
fers op de weg, maar ook op het wa
ter. De Amerikaanse Kustwacht
heeft deze foto vrijgegeven van een
aanvaring tussen een veel te snel bij
slecht zicht varende motorboot en
een jachtje. Bij de botsing kwam
één persoon om het leven en werden
er acht gewond...
3IIN3IU3AC1V
BRUSSEL De totale bevolking in
de zes EEG-landen is in 1966 gestegen
met 0,9 procent van 182,4 tot 184 mil
joen. Het aantal geboorten was in 1966
lager dan voorgaande jaren, namelijk
18 op 1000 inwoners tegen 81,2, in 1965
en 18,8 in 1964.
De cijfers zijn bekendgemaakt in
het tiende jaarrapport van de Europe
se Commissie.
VILA DE MANICA (Mozambique)
De ontdekking van een ongewoon rij
ke goudader in een oude verlaten mijn
in de nabijheid van deze plaats heeft
hier grote opwinding veroorzaakt en
de mogelijkheid van een „gold rush"
in dit Portugees Afrikaanse gebied.
De vondst, die gedaan is door een
gewezen goudgraver wordt door ex
perts „fantastisch" genoemd. De vraag
is alleen hoe omvangrijk de ader is.
Geoloog Manuel Bettencourt Dias uit
Lourenco Marques, de hoofdstad van
Mozambique zegt dat elke ton kwarts
uit deze ader minstens vier kilo goud
zou kunnen opleveren. De Zuidafrikaan-
se ertsen geven niet meer dan ander
halve kilo goud per ton.
Ook andere geologen menen dat er
van een rijke vondst sprake is. Zij wij
zen er bovendien op dat het goud in de
vorm van goudklompen tussen het
kwarts zit en gemakkelijk daaruit los
gemaakt zou kunnen worden.
De 62-jarige José Amiel da Costa,
een weduwnaar met dertien kinderen,
is de man die het goud heeft gevonden.
Costa vraagt zich echter af hoe hij de
erts uit de verlaten mijnschacht, die
vroeger door een vriend van hem werd
bewerkt, moet krijgen.
Potentieel is hij de rijkste man van
het gebied, maar toch keek hij teneer-
geslagen naar het bordje „verboden
toegang" op zijn stuk grond, zeggende:
„Hoe kom ik aan het geld voor het
karwei? Om rijk te worden heb je geld
nodig."
De laatste drie jaar werkte Da Cos
ta als wachtsman bij een elektrische
centrale. „Ik dacht altijd aan vroeger,
toen ik als goudgraver werkte. Succes
heb ik nooit gehad, maar toch was het
een mooie tijd", zei hij. „Ik had hier
een vriend, een beste kameraad, een
zekere Green. Hij had een goudmijn,
die niet erg produktief was. Hij noem
de hem „de twee dwazen". Dikwijls
vertelde ik hem mijn ideeën over de
gouddelverij en hoe hij van „De twee
dwazen" een betere mijn kon maken,
maar hij was te koppig."
Toen Green bij een ongeluk omkwam,
werd „De twee dwazen" niet langer be
werkt. Na twee jaar werd de concessie
geannuleerd en de mijn raakte in ver
val. Onlangs kocht Da Costa opnieuw
een concessie en ging aan het werk om
de juistheid van zijn theorieën te bewij
zen. Zorgvuldig onderzocht hij de heu
vels rondom de oude mijn, maakte
hier en daar een plek vrij en groef
wat. Nu schijnen zijn pogingen beloond
te worden. Geduldig wacht hij op finan
ciële steun om de mijn volledig te kun
nen gaan bewerken en te weten te ko
men of hij werkelijk rijk is.
GRONINGEN In een onbewaakt
ogenblik is gistermiddag de tweejarige
Arjen Hogenkamp uit een raam van
de slaapkamer in de ouderlijke woning
in Groningen gevallen. Het jongetje
maakte een val van zes meter. Na
aankomst in het ziekenhuis is het over
leden.
ADVERTENTIE
