Stammenoorlog splijt
geheel Nigeria
„Iks" loopt
zeer goed
Oude stad
in Mexico
gevonden
Eten voor India; Olifant voor Artis
H.H. DIEVEN
Ibo's en Haussa's in strijd op leven en dood
7 NIGERIA
Leuk, maar een beetje duur
Kapsel aangezien
voor nest
Vissers in troebel water
liggen op de loer
Snelle radio
BERLIJN
KLOK
LOL
BEVOLKINGSGROEPEN
CONTACT
IRONSI
SLECHTER
DOORSTOTEN
L
STUUR
SCHEMA
ZORGEN
GEEN SPORT
LANG
DONDERDAG 31 AUGUSTUS 1967
DEN HAAG Nigeria, 27 maal zo groot als Nederland, telde bij een volkstelling in 1963 bijna 56 miljoen inwo
ners. Het land grenst aan de Golf van Guinee en heeft Dahomey, Niger, Tsjaad en Kameroen als buurlanden. Het
ontleent zijn naam aan de grootste rivier de Niger. De hoofdstad is Lagos.
Formeel is Nigeria een federale republiek, bestaande uit het federale gebied Lagos en de deelstaten Noord-, West-,
Midwest- en Oost-Nigeria. (Oost-Nigeria riep op 30-5-'67 de republiek Biafra uiit, hoofdstad Enoegoe. Na binnenruk-
van Biafraanse troepen wordt in aug. '67 in de deelstaat Midden-Westen een voorlopige Ibo-regering gevormd).
Engels is de officiële en tevens de handelstaal. Verder worden Niger-Kongo-talen, semi-Bantoe-talen en een Hami-
tische taal gesproken.
O f #Kano
#Kadoana
LLagos /y<P
ANP
»V P£LTi
Eens per week beleeft Nederland
een gewoon heel erg goed radiopro
gramma dat alle mensen die „aan ra
dio niks meer vindenbestraffend de
hoek in jaagt. Henk van Stipriaan en
Joop de Roo maken het. Sterksnel,
hoogst actueel en menselijk. „Een mo
dern programma voor moderne men
sen en we geloven onvoorwaardelijk in
de opzet", zegt Henk van Stipriaan,
op twee hoog in Villa Anna te Hil
versum, verlengstuk van het Vara
complex. Ze gaven het programma 'n
onbekendetitel. Ze noemden het
„Iks". „De onbekende"zegt Van
Stipriaan„Een sprong in het duister.
We weten 's middags om zes uur nog
niet wat er komt".
Da's laat, want om tien over half
elf maandagavond moet „Iks" de lucht
in. Een lang programma: vijfenzeven
tig minuten, waarvan vijftig minuten,
de rest gesproken woord
De ramp in Martelange, met de tank
auto. „Om een uur of vier kregen we
's middags het bericht", zegt Van
Stipriaan en loopt naar een van de
tientallen landkaarten waarmee de mu
ren van zijn kamer zijn bezaaid. „Het
eerste dat je doet is naar de kaart:
hier ligt het, niet ver van Bastenaken.
De Brusselse correspondent was met
vakantie, vanuit Hilversum iemand
sturen duurde te lang, contact met
Maastricht gezocht, met Radio Om
roep Zuid. Vandaar reed verslaggever
Maurice Ackermans naar Martelange,
keek er rond, bracht verslag uit, inter
viewde de burgemeester en reed te
rug naar Maastricht. Daar monteerde
hij zijn reportage en 's avonds om
goed elf uur konden wij zijn verslag
meteen in onze „Iks" brengen"
Joop de Roo (37 jaar en zeven jaar
radiowerk) zorgt voor die vijftig minu
ten muziek. Moeilijk soms, heel moei
lijk. „Na het gesprek met de burge
meester van Martelange kan ik geen
vrolijke muziek brengen, maar ook
geen treurmars. Je moet dat allemaal
aanpassen, maar de luisteraars mer
ken dat nauwelijks. Ze zouden het wèl
merken als je ineens de Beatles hoor
de; dan zei iedereen: Maar dat gaat
toch niet".
„Er is één gebied waarop de ra
dio de televisie voor kan blijven",
vindt Van Stipriaan. „De heel snelle
nieuwsvoorziening. We hoorden
's avonds om kwart voor elf dat Ri
chard Flink was overleden, een half
uur later konden we een van zijn naas
te medewerkers over hem aan het
woord laten".
Een van de ideeën van de Iks-ma-
kers is ook, om de luisteraars tegen
middernacht op maandagavond te ver
tellen waar de ochtendbladen van de
volgende morgen het over zullen heb
ben. Ik heb dat deze week gedaan
vanuit Berlijn", grinnikt Henk van
Stipriaan (43 jaar, twintig jaar radio-
ervaring, bereizer van de hele we
reld).
Uit Berlijn?
Jawel, Van Stipriaan en De Roo
vertrokken naar die plaats. „Vanwege
de grote Funkausstellung" zegt De
Roo. „Daar begon dan ook de Duitse
kleurentelevisie en er was een soort
Qrand Gala"
De dag daarop, vloog Henk van
Stipriaan verder naar Frankfort,
waar 's woensdags het proces over
Auschwitz begon. „Dat proces zal wel
een half jaar duren", zegt hij, maar
dezelfde dag maakte ik twee radiore
portages voor de Vara".
Ik vraag of Van Stipriaan een af
spraak heeft. Waarom? Omdat hij om
de twee seconden naar de grote klok
aan de muur kijkt „Oh sorry, doe ik
altijd", zegt hij „Ook als ik ergens op
visite zit vragen ze of ik weg moet,
want dan kijk ik telkens op m'n horlo
ge. Dat komt door mijn vak"
Hij gelooft in „Iks", Henk van Stip
riaan. „Zo'n programma vol actualitei
ten zou zes, zo niet zeven keer per
week moeten worden uitgezonden
zegt hij. „De vraag is helemaal of ik
dat steeds zou moeten presenteren.
Laat elke omroep het doen."
Wat hij vreselijk vindt?
„Dat iedereen denkt dat hij grap
pig moet zijn voor een microfoon.
Wij houden het uiterst strak. Ik voel
niks voor die geforceerde grapjes. Je
kunt alleen maar leuk zijn als er re
den voor is. Maar na ieder plaatje een
kwinkslag of een lolletje, dat gaat niet.
Dat is afschuwelijk"
Middelen van bestaan zijn land
bouw (cacao, palmolie, rubber, aard-
noten en katoen), visserij, bosbouw,
mijnbouw (aardolie, aardgas, steen
kool, lood-zinkerts) en industrie (ka
toen, houtzagerijen, bierbrouwerijen).
De munteenheid is het Nigeriaanse
Pond. De buitenlandse handel (ge
baseerd op gegevens van 1966) richt
zich voornamelijk op Groot-Brittan-
nië, Nederland, en West-Duitsland
Export: aardolie, cacaco, aardno-
ten, palmpitten, tin, rubber en katoen.
Nigeria voerde (1966) kapitaalgoe
deren (machinerieën en transportma-
terieel), fabrikaten en halffabrikaten
(katoenen stoffen en staal) in. Op 16
juli 1966 werd in Lagos de overeen
komst getekend waarbij -Nigeria ge
associeerd lid van de EEG werd. Te
Lagos is een Nederlands luchtcharter-
bedrijf (Aero Contractors of Nigeria
Ltd.) gevestigd, dat veel werk ver
richt t.b.v. aardolie-exploitatie en
-winning. Er zijn belangrijke bier
brouwerijen, waaronder Nigerian Bre
weries Ltd. (United Africa Company
Unilever en Heineken). De aardolie
winning is in handen van twee maat
schappijen: Shell-BP en Gulf-BP.
De Nederlandse diplomatieke verte
genwoordiging bestaat uit een am
bassade in Lagos en vice-consulaten
in Kano en Port Harcourt. Er is een
Nigeriaanse ambassade in Den Haag.
HAUSSA: de grootste bevolkings
groep, die voornamelijk in het noor
den woont. Landbouwers, ambachts
lieden en handelaars. Taal Mamitisch.
IBO: voornamelijk
ik in Oost-Nigeria.
handelaars. Bezet
ten door hun grotere intelligentie veel
sleutelposten.
IBIBO: wonen ten zuiden van het
Ibo-gebied. Veel overeenstemming met
Ibo's.
FOELANI: wonen in het noorden.
Zijn geen negroïden maar stammen
waarschijnlijk van de Berbers uit
Noord-Afrika.
TIV: wonen in het grensgebied van
noord en zuid. Voornamelijk land
bouwers.
JOEROEBA: belangrijkste groep
ten westen van de Niger. Landbou
wers en ambachtslieden.
EDO: deze in Middenwest-Nigeria
wonende bevolkingsgroep vertoont
veel overeenkomst met de Joeroeba.
Beoefenen vooral de landbouw.
Andere Nigeriaanse stammen zijn:
Kanoeri. Ijaw, Noepe en Efik. De
overheersende godsdienst is in Nige
ria de Islam. In Oost-Nigeria over
weegt evenwel het rooms-katholicis-
me. Verder zijn er Anglicanen, Bap
tisten, Presbyterianen, Methodisten en
Zevendedagsadventisten.
Het eerste contact met Europeanen
kregen de bewoners van het huidige
midden-westen in 1472, toen Portuge
zen onderhandelden met de Oba van
Benin en toestemming kregen zich op
het eiland van Lagos te vestigen.
Nigeria ontstond als staatkundige
eenheid in 1914 door samenvoeging
van de Britse kolonie Lagos met de
protectoraten van Noord-Nigeria en
Zuid-Nigeria. In 1954 werd Nigeria 'n
federatie van drie deelstaten, met La
gos als federaal en het Britse beheer-
schapsgebied Zuid-Kameroen als half-
f ede raai gebied. In 1957 leidde de con
stitutionele conferentie in Londen tot
instelling van een federale minister
president en regionale autonomie voor
Oost-Nigeria en West-Nigeria, nadat
in 1959 Noord-Nigeria eveneens in
tern zelfbestuur had gekregen, met
de Britse koningin als staatshoofd.
Noeamdi Azikiwe werd gouverneur-
generaal.
Drie jaar later werd Nigeria een
federale republiek en Azikiwe presi
dent.
In 1966 kwam aan deze republiek
een einde, toen een militaire staats
greep leidde tot opschorting van de
constitutie, afschaffing van de regio
nale en federale parlementen en ver
vanging van de federale regering door
een militair bewind, terwijl voor
de regionale regeringen militaire gou
verneurs in de plaats kwamen. Voor
deze militaire staatsgreep berustte de
uitvoerende macht bij de premier en
zijn ministers, die zitting hadden in
het Huis van Afgevaardigden. Er was
een Senaat waarin de deelstaten gelij
kelijk waren vertegenwoordigd.
Na een referendum was in 1961 het
noordelijk deel van Brits Kameroen
als de provincie Sardaoena bij Noord-
Nigeria gevoegd.
Tegenstellingen tussen noord en
oost, die zijn terug te voeren tot stam-
mengeschillen, hebben steeds een
grote rol gespeeld. Deze geschillen
waren terug te vinden in de samen
stelling van de politieke partijen en
ongeregeldheden in Ibadan en Lagos,
waarbij premier Akintola en enkele
ministers werden vermoord.
Bij de staatsgreep van januari 1966
werd generaal Ironsi, een lbo, de
nieuwe leider. Hij schortte de grond
wet op en stelde een militair bewind
in. Ironsi maakte plannen bekend voor
KOLONEL GOWON
weinig kans
een eenheidsstaat met een sterk cen
traal gezag, hetgeen aanvankelijk
iedereen met instemming begroette.
De naijver tussen Ibo's en Haussa's
stak echter weer de kop op, toen
Ironsi aarzelde zijn plannen tot uit
voering te brengen. Van deze besluite
loosheid maakten emirs, hogere amb
tenaren en vroegere politici gebruik
om ontevredenheid bij de Haussa's
-tegen de sleutelposities van de intelli
gente Ibo's aan te wakkeren, hetgeen
in mei 1966 leidde tot onlusten. De
Haussa's richtten ware slachtpartijen
onder de Ibo's aan, die voor het me
rendeel naar hun geboortegrond, Oost-
Nigeria, vluchtten.
Dat Ironsi en zijn medewerkers
moesten wijken werd al spoedig dui
delijk. Dit gebeurde dan ook bij een
staatsgreep in juli 1966, waarvan Iron
si en de militaire gouverneur van
West-Nigeria de belangrijkste slacht
offers waren. Opvolger werd overste
Yakoeboe Gowon, die de eenheids-
staatgedachw verwierp en de toestand
van voor januari 1966 herstelde. Het
leger, dat door twet muiterijen bin
nen een jaar aan verlies van interne
discipline leed, was aanstichter van
nieuwe mishandelingen van de Ibo's,
die in september-oktober een ernstige
omvang namen.
De verhouding tussen Oost-Nigeria
en de federale regering in Lagos
werd steeds slechter. De autoriteiten
in Enoegoe, de hoofdstad van Oost-
Nigeria, stelden een verscherpte be
waking van de grens in en droegen
geen belastingen meer af. Toen Go-
won de noodtoestand afkondigde en
het land in 12 staten verdeelde, waar
bij het oosten in drie delen gesplitst
en dus verzwakt werd, riep Oost-Ni
geria op 30 mei 1967 de republiek
Biafra uit.
Overste Gowon, de leider van Nige
ria, mobiliseerde zijn leger en liet de
havens van Biafra blokkeren. Fede
rale troepen trokken de nieuwe repu
bliek binnen voor een veldtocht, die
volgens Gowon niet meer dan vier da
gen in beslag zou nemen.
Het verzet van de IBO's viel ech
ter bitter tegen. Na maandenlange ge
vechten waren de centrale troepen
niet verder gevorderd dan enkele ki
lometers. Inmiddels manoeuvreerden
beide regeringen om de miljoenen
guldens aan royalties van de Bia
fraanse gebeid gevestigde oliemaat
schappijen te verkrijgen.
De militaire situatie werd voor de
centrale regering nog ongunstiger toen
op 9 augustus 1967 in de deelstaat
Midden-Westen militairen onder lei
ding van IBO-officieren een greep
naar de macht deden. Uit Biafra bin-
nengerukte troepen kwamen de op
standelingen te hulp en bezetten de
hoofdstad, Benin.
De regering onder leiding van gene
raal David Ejoor trad af en er werd
een „bevrijdingsregering" gevormd.
Inmiddels liet een Biafraans toestel
bommen vallen op Lagos. Binnen en
kele dagen hadden de Biafranen nage
noeg het gehele Midden-Westen in
hun macht. Het militaire bewind in
Nigeria gaf toen order voor een „to
tale oorlog" tegen Biafra.
Vanuit het midden-westen stootten
de Biafranen door op Nigeriaans
grondgebied. Generaal Banjo, een
Joeroeba, bevelhebber van de Biaf
raanse troepen, die het Midden-Wes
ten waren binnengerukt, nam half
augustus de macht in dit gebied in
handen en stelde de grondwet buiten
werking. Hij kondigde onafhankelijk
heid en strijd tegen de overheersing
van de Haussa's af. De Biafraanse
leider Ojoekwoe ging dit blijkbaar te
ver en hij benoemde snel een eigen
militaire gouverneur voor het Midden-
Westen met de mededeling dat hij de
zelfstandigheid van deze staat erken
de. Dit was majoor Okwono, een lbo.
Omstreeks half augustus deden zich
bloedige onlusten voor in Ibadan,
hoofdstad van west-provincie, waar
een deel van de Joeroeba bevolking
in opstand kwam tegen het centrale
bestuur. De leider van de Joeroeba's
riep echter op tot gehoorzaamheid en
bestrijding van de rebellen, waarna
uit deze stad niets meer werd verno
men.
Intussen begonnen de communisti
sche landen wapens te leveren aan de
federale regering. Deze ontving mili
tair materieel, waaronder straalja
gers, uit Polen, Tsjecho-Slowakije en
de Sovjet-Unie.
Amerika, dat zich evenals Engeland
van wapenleveranties had onthouden,
sprak zijn ongerustheid hierover uit.
In de tweede helft van augustus
stelde kolonel Ojoekwoe vredesonder
handelingen voor. Maar hij verbond
hieraan de voor de federale regering
onaanvaardbare voorwaarde dat rij de
zelfstandigheid van Biafra moest er
kennen.
Een aardig cadeautje voor uw vrouw? Deze schoudertas werd deze week in
Tokio getoond door de Japanse ontwerper Masao Mizuno. De naam van de
creatie, die bezet is met 90 edelstenen, zoals saffieren, robijnen e.d., is „Star
dust". O ja, de prijs voor het geval u erover denken mocht uw vrouw
te verrassen Het is een koopje: f 10.000!
MEXICO Bü graafwerk ten be-
hoeve van het Olympische dorp voor
de spelen van 1968. zijn fundamenten
van de oude stad Cuicuilo gevonden.
De archeoloog Ponciano Salazar
Ortegon, die belast is met de leiding 1
van het graafwerk, zei, dat de drie i
gevonden piramiden het centrale
punt van de stad hebben gevormd.
Zij kunnen herbouwd worden.
De monumenten en het vele aarde-
werk alsmede de kunstprodukten die
zijn gevonden dateren uit de periode
van het jaar 1000 voor Christus. Om-
streeks 50 voor Christus werd de i
stad onder een enorme massa lava
bedolven.
Het organisatiecomité van de
Olympische Spelen en het ministerie I
van Openbare Werken zijn tot de
conclusie gekomen, dat de resten van I
de stad behouden moeten blijven en I
dat zij tijdens de Olympische Spelen I
te bezichtigen behoren te zijn. j
SUNDERLAND Een groep zee
meeuwen stortte zich zondag in een
vogelreservaat bij de Engelse stad
Sunderland op een bezoekster, kenne
lijk haar moderne kapsel voor een nest
aanziend.
Ze rukten de wild om zich heen
slaande vrouw de haren uit en deze
wist pas aan de dieren te ontkomen,
nadat ze een hoofddoekje had omge
daan. „Ze dachten zeker dat die vrouw
er met hun nest vandoor ging", was
het commentaar van een vogelkenner.
Zweden zwaait van links
naar rechts verkeer
STOCKHOLM. Binnenkort zal Zweden in een enkele nacht zjjn hele ver
keer van links naar rechts overbrengen, zodat het rtfverkeer en de voetgangers
gewoonten moeten afleren, die teruggaan tot de achttiende eeuw.
H-dag (de „h" staat hier voor „Höger", dat in het Zweeds „rechts" betekent)
is zondag 3 september en vormt het hoogtepunt van vier jaar voorbe
reidingen tot in de kleinste bijzonderheden door een speciale regeringscommissie,
waarmee een bedrag van 600 miljoen Zweedse kronen (120 miljoen dollar)
gemoeid is geweest.
De Zweden zijn het laatste volk op het vasteland van Europa, dat zich schikt
naar de overheersende praktijk van rechts rijden. Alleen de Europese eiland-
staten Engeland, Ierland en IJsland zullen links blijven rijden. IJsland is van
plan het komende jaar naar rechts over te gaan.
In de rest van de wereld behoren Ja
pan, India, Ceylon, Australië, Zuid-Afri-
ka en gedeelten van Afrika nog tot de
links rijdende landen.
De krijgshaftige koning Karei XII
heeft de Zweden in 1734 bij koninklijk
decreet naar links verwezen, ofschoon
hij zijn legers op mars in Europa rechts
liet houden.
Waarom heeft dan de Zweedse rege
ring na al die jaren en ondanks tegen
zin van het publiek besloten tot de kost
bare en ingewikkelde verandering?
Alle buurlanden van Zweden rijden
rechts en het verkeer over de grenzen
neemt met het vorderen van het tijd
perk van de motor gestadig toe. Offi
ciële persoonlijkheden voorspellen, dat
in het begin van de zeventiger jaren elk
ADVERTENTIE
de harde matras
met alle comfort
van een zachte!
AMSTERDAM Uit dankbaarheid
voor de actie ,,Eten voor India"
heeft het Indiase gouvernement uit
naam van de Indiase kinderen het
olifantje Suseela, „Zij met het goede
karakter", ter beschikking gesteld
van de Nederlandse jeugd. Het dier
zal in de Amsterdamse dierentuin
Artis onderdak krijgen. Het bevond
zich samen met een wildwachter, Shri
K. S. Nair, aan boord van het Duitse
schip Neidenfels, dat op 28 augustus
in Rotterdam aankwam.
Suseela, die ongeveer vijf jaar oud
zal zijn, is in het wild geboren. Zij
werd in de omgeving van Konni in
de staat Kerala Zuid-lndia ge
vangen. In deze streek maakt men
daarbij nog veelvuldig gebruik van
valkuilen. Deze voorziet men van een i
zachte vloer van plantenmateriaal en
halverwege takken die de val moeten
breken. Jaarlijks worden op deze
wijze olifanten gevangen.
De bruikbare olifanten behoudt men
om te worden gedresseerd tot werk-
olifant.
Ongeschikte dierenzoals volwassen
stieren, krijgen meteen de vrijheid
terug.
Olifanten zijn pas op hun negende of
tiende jaar zover dat zij werkzaam
heden kunnen verrichten.
Dr. E. F. Jacobi, directeur van Artis,
die vorig jaar een reis maakte door
Ceylon en India, heeft toen ook een
bezoek gebracht aan het werkkamp
in Konni en bij zijn terugkeer toonde
hij zich zeer ingenomen met Suseela.
De wildwachter die mee naar Neder
land kwam, zal ongeveer vijf weken
in Amsterdam blijven en men ver
wacht in Artis dat hij zal demonstre
ren hoe met een olifant kan worden
gewerkt.
Suseela zal de eerste tijd in een eigen
verblijf in Artis worden gehuisvest
Pas wanneer zij zich helemaal thuis
voelt, zal zij mogen kennismaken met
Barbara en haar toekomstige echt
genoot Murugan. Murugan is een ge
schenk van de vroegere premier van
India, Pandit Nehroe, aan de Amster-
damse jeugd.
i
jaar 15 tot 20 miljoen motorvoertuigen
over de Zweedse grenzen zullen komen.
Het aantal ongevallen, waarbij bui
tenlandse bestuurders rijn betrokken
die niet gewend rijn aan links rijden, is
reeds groot en zal ongetwijfeld in ho
ger tempo groter worden, als Zweden
een buitenbeentje blijft. De verandering
zal dus misschien helpen het aantal on
gevallen te verminderen.
Een andere factor is, dat de stuur
wielen in de meeste Zweedse auto's
links zitten. Dit betekent, dat de Zweed
se autobestuurder bij het inhalen van
zijn wagen naar de rijhelft van het te
gemoetkomende verkeer moet sturen
om te zien of de weg vrij is. Functio
narissen van veilig verkeer zeggen, dat
dit tot vele ongelukken heeft geleid.
H-dag is voorbereid met al de zorg
en oog voor het detail van het hoofd
kwartier van de generale staf, die op
het punt staat ten oorlog te trekken.
Het tijdschema voor de overgang luidt
als volgt:
1. Zaterdag, 2 september, des voor
middags te tien uur, treedt in het eigen
lijke Stockholm een rijverbod in wer
king, dat 29 uur tot zondagmiddag
15 uur duurt.
2. Op 3 september des voormiddags
te een uur zal voor een periode van vijf
uur in geheel Zweden een algeheel ver
bod van het rijden met motorvoertui
gen beginnen. De enige uitzondering zul
len taxi's, bussen, wagens, die het land
uitgaan, wagens van de dienst onder
houd wegen en voertuigen met een spe
ciale vergunning rijn, maar ook die zul
len des voormiddags te 4.50 tien minu
ten moeten stoppen en vervolgens om
vijf uur beginnen rechts te rijden.
3. Om 6 uur zal het verkeer in het
algemeen naar de rechterzijde van de
weg verhuizen.
4. Daarna mag in bebouwde kommen
niet harder worden gereden dan 40 km/
u. en buiten de bebouwde kommen niet
harder dan 60 km/u. gedurende de
eerste drie dagen.
5. Gedurende vier weken van 6 sep
tember af en misschien langer zal de
snelheid in de steden beperkt blijven tot
40 km/u., maar buiten de steden ver
hoogd mogen worden tot 70 km. Voor
de snelwegen is de grens gesteld op 90
km/u.
Een algemene snelheidsbeperking be
staat in Zweden niet, behalve in dicht
bevolkte streken, waar de maximum
snelheid op 50 km/u. is vastgesteld.
Niet alleen de naar schatting 1.800.000
Zweedse bestuurders van motorvoertui
gen zullen na H-dag een nieuwe kijk op
hun steden krijgen en enkele angstige
uren doormaken. De autoriteiten maken
zich eveneens veel zorgen over de voet
gangers. „Degenen, die het grootste ri
sico lopen, rijn de voetgangers, vooral
de ouden van dagen, die gewend zijn
bij het oversteken eerst naar rechts te
kijken", zei Lolov Nellborn, de direc
teur van de Zweedse dienst van wegen
en waterwegen.
H-dag wordt een saaie zondag voor
de Zweedse sportliefhebbers. De zondag
is traditioneel de grootste dag van de
week voor sportgebeurtenissen, maar al
le wedstrijden zijn verboden. De Zwe
den worden aangespoord, thuis te blij
ven en naar een tv-uitzending van de
voetbalwedstrijden tussen Zweden en
Noorwegen te Oslo te kjjken.
Een paar weken voor de overgang
zijn een half miljoen kaarten in kleuren
gedistribueerd onder Stockholmse ge
zinnen, om de Stockholmers in staat te
stellen, onder de nieuwe omstandighe
den hun weg door de stad te vinden.
De schoolkinderen zijn hun herfstschool-
tijd begonnen op 24 augustus onge
veer een week vroeger dan gewoonlijk
om de nieuwe verkeersregels te kun
nen leren en te oefenen in het overste
ken van straten bij rechts rijdend ver
keer.
Al maanden rijn werklui bezig stra
ten open te breken om kabels te leggen
voor de op andere plaatsen op te stel
len verkeerslichten, verkeersborden te
verplaatsen en de voornaamste ver
keerskruispunten te veranderen. Alleen
in Stockholm worden 30.000 verkeers
borden, 180 verkeerslichten, 2.000 tram-
en bushalten, 200 taxistandplaatsen en
20 belangrijke verkeerskruispunten ver
anderd. Langs wegen buiten de steden
worden tienduizenden „H"-borden, be
staande uit gele reflectoren tegen een
blauwe achtergrond, neergezet bij wij
ze van waarschuwing. Zij zullen op rijn
minst een jaar blijven staan.
De Stockholmse trams zullen op H-
dag verdwijnen, maar in de tweede stad
van het land, Götheburg, komen nieu
we trams met de uitgang rechts. Voor
lopig zullen ze achteruit rijden maar
op K-dag worden ze omgedraaid.
Alvorens op 10 mei 1963 met 294 te
gen 50 stemmen rijn goedkeuring aan
de verandering te geven, had het parle
ment zes eerder gedane voorstellen om
tot rechts rijden over te gaan, verwor
pen. De goedkeuring werd gegeven on
danks verwerping van 't plan bij volks
stemming in 1955, toen 82,9 pet. van de
bevolking tegen stemde.
Uit recente opiniepeilingen valt af te
leiden, dat de houding van de Zweden
ten opzichte van de hervorming thans
positiever wordt.
In mei 1966 verklaarde 45 pet. van de
ondervraagde Zweden zich voor tegen
slechts 34 pet. in de herfst van 1965.
ADVERTENTIE
de harde matras
met alle comfort
van een zachte!
HEMET (Californië) - Everett Gard
ner kreeg er langzamerhand schoon
genoeg van, dat inbrekers regelmatig
via de achterdeur van zijn café bin
nenkwamen. Daarom hing hij een
bordje op: „Dieven gebruik alsjeblieft
geen breekijzers. De keukenramen
rijn open. Dank u."
Het advies van Gardner werd dit
weekend maar al te graag gevolgd.
Dieven drongen via het keukenraam
naar binnen en verdwenen met twee
grote kratten bier en Gardner's hele
wijnvoorraad
