Veenendaals
dagblad
P.y.d.A. neigt naar D'66
en christen-radicalen
Luxemburgse groothertog en gemalin „op buurvisite"
Buiten
WIJ
lifi
MAHARADJA EN ZIJN ECHTGENOTE
Populariteit van
Romney gedaald
V.S. zien af van behandeling
Viëtnam in Veiligheidsraad
Gelders-Utrechtse streekcourant voor Rijn- en Gelderse Vallei
Brede linkse partij concentratie en
nieuw kiesstelsel voorgesteld
Najaarsbeurs
succesvol:
buitenlandse
orders genoeg
Na sigaretten-
roof zitten
vier helers
in arrest
inde
Monument voor
Loemoemba
Wetsontwerp op
komst tegen
luchtvervuiling
Ex-predikant
wordt priester
Scandinavisch
protest tegen
Griekenland
Zelfde weer
Meer kooplust
BEVREDIGEND
Hoognoordelijk
NIET JUIST
W oomvagen bewoner
doodgeschopt
CONGRES
Grafschendfer Weer
bezig in Leusden
Republikeins kandidaat
ONERVAREN
ROCKEEELLER
Toch iveer
gevechten
in Sikkim
Schoenfabriek dicht
94 man op straat
KOMPLOT
Bur voor redactie en administratie:
Prins Bernhardlaan 28, Veenendaal,
Telet 08385-10550 (adm.). 10757 en
10955 (red.). Giro 1321600. Rhenen:
Boekhandel C. Waiboer en Reel.-
bureau J. Baars.
VALLEI
Voortzetting van het nieuwsblad „De Vallei", opge
richt in 1926. Uitg.: Wegener's Couranten Concern n.v.
Advert losse mm-prijs 17 cent Kleine -annonce#
„Vraag en Aanbod" op di., do. en za. 1-10 woorden
1,50, ieder woord meer 15 cent.
WOENSDAG 13 SEPTEMBER I967 4le JAARGANG
UTRECHT - Het Nederlandse be
drijfsleven ziet de naaste toekomst met
optimisme tegemoet. De resultaten van
de gisteren gesloten Utrechtse najaars
beurs hebben dat opnieuw bevestigd.
Drs. J. H. D. van der Kwast, alge
meen directeur van de Jaarbeurs, zei
gisteravond: Het bezoek, en zeker het
aantal orders, hebben de verwachtin
gen verre overtroffen, vooral gezien de
ietwat magere resultaten van de bui
tenlandse beurzen. Speciaal het buiten
land was in Utrecht kooplustig.
Ruim zestig procent van de deelne
mers aan de najaarsbeurs heeft goe
de tot uitstekende zaken gedaan. De
helft heeft een gelijk of aanmerkelijk
beter resultaat behaald dan de vorige
najaarsbeurs.
Al in maart tijdens de voorjaars-
beurs, waar de kapitaalgoederen over
heersen, heerste een optimistische
stemming. De najaarsbeurs, die zich
vooral op verbruiksgoederen richt, be
vestigde dit dus.
Driekwart van de handel in koffers
en lederwaren noemde het resultaat
van de beurs goed tot uitstekend. Bij
de mensen in goud, zilver en uurwer
ken was meer dan de helft verguld
met de orders. Ook bij de vakbeurs
verlichting was 75 procent van de deel
nemers in zijn nopjes.
Op de vakbeurs reclame, die dit
jaar voor het eerst in Europa is ge
houden, was 85 procent van de deelne
mers van plan ook volgend jaar terug
te komen. Zowel het aantal bezoekers
als de kwaliteit achtten zij bevredi
gend.
Volgens drs. Van der Kwast heeft
de middenstand blijk gegeven van
durf bij het doen van aankopen. Dit
duidt er volgens hem op dat de neer
gaande lijn in het economisch leven
duidelijk is omgebogen.
De directie van de beurs gaat nu na
of de deelnemers de voorkeur geven
aan een verkorting van de beurs, die
thans acht dagen duurt. Niet duidelijk
is of de beurs tot zes of wel tot zeven
dagen zal worden bekort. De deelne
mers zelf zullen dit moeten beslissen.
KINSJASA In tegenwoordigheid
van alle staatshoofden die aan de top
conferentie van de Organisatie voor
Afrikaanse eenheid deelnemen, heeft
president Moboetoe van Kongo in Kins-
jasa de eerste steen gelegd voor een
monument ter nagedachtenis van Pa
trice Loemoemba, de eerste premier
van Kongo die op 18 januari 1961 te
Loemoembasji in Katanga werd ver
moord.
Teerst verschijnen de kleine donkere
Rotganzen op onze schorren,
wadden en slikken; dat kan al in de
loop van september wezen en wie dan
deze verlaten oorden van Zeeland en
de noordelijke provincies bezoekt,
vindt er de „ringelgans" in kleine en
grotere troepen, azend op allerlei gra
zigheid vooral zeegras en -kraal
maar ook schelpdieren, slakken,
kreeftjes enz. niet versmadend. Het
kan wel tegen december lopen, eer ze
gezelschap krijgen van soortgenoten
uit het verre arctische gebied (Noord-
Amerika, Eurazië en nog wel verder
op). Dit zijn Brandganzen, even
eens donker van uiterlijk, maar met
een roomkleurige snuit en een scherp
contrasterende blanke onderzijde. Ze
pleisteren o.a. in de Lauwerszee met
omgeving en de Zeeuwse wateren; des
te strenger de winter, des te groter
aantal. Niet zelden loopt dit in de dui
zenden. Lang heeft men bij zulke in
grote eenzaamheid wonende ganzen
in het onzekere verkeerd omtrent
broed- en nestelgewoonten, eieren, op
voeding der kuikens enz. Eeuwenlang
geloofde men het verhaal van Willem
Barentsz uit de „Overwintering op
Nova Zembla". Hij was op minder
dan tien graden de pool genaderd en
zette juist op de langste dag van het
jaar 1596 voet aan wal, dat voor
Groenland gehouden werd, doch dat
later de naam Spitsbergen kreeg. Hier
vonden ze een broedkolonie van gan
zen, waarover lang een vreemd bij
geloof heerste en dat waard is er een
apart „Buitentje" aan te wijden.
13-9- 67 A. B, WIGMAN
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De Partij van de Arbeid wil een brede linkse partijconcen
tratie en een nieuw kiesstelsel. Om dat te bereiken maakt zij een diepe buiging
naar D '66 en de christen-radicalen.
De eerste reacties op het socialistische vernieuwingsplan kwamen gisteravond
van de radicale KVP'er mr. E. M. Jurgens, de christelijk-historische radicaal
B. Buddingh en het pacifistische Tweede-Kamerlid dr. B. van der Lek.
Mr. Jurgens zei: „De plannen tot
concentratie, waarover de P.v.d.A.
spreekt, een gezamenlijke kandidaten
lijst en een lijst van toekomstige minis
ters, tonen opvallende overeenkomst
met de wensen, die wij al op 11 mei
hebben uiteengezet. Ik zou liever niet
van concentraties spreken, omdat die te
veel met het links-zijn worden vereen
zelvigd. Ik zou het liever hebben over
samenwerkingsverbanden".
De heer Buddingh: „In grote trek-
kan ik het met de belangrijkste punten
van het rapport eens zijn. Ik ben ook
voor het afschaffen van de opkomst
plicht, een ouderwets gegeven".
Dr. Van der Lek: „Het tot stand
brengen van concentraties wat ons
aangaat een linkse concentratie of
DEN HAAG Binnenkort zal een
wetsontwerp met maatregelen tegeif
vuile lucht bij de Tweede Kamer wor
den ingediend. Minster Schut (Volks
vesting en Ruimtelijke Ordening) deel
de dit gistermiddag mee tijdens de
openbare commissievergadering over
de ruimtelijke ordening.
De commissie sprak tijdens de voort
gezette behandeling v3n .de, nota over
de financiële gevolgen van het orde
ningsbeleid. Verscheidene commissiele
den betreurden het, dat de nota op dit
belangrijke punt zo vaag is. Minister
Witteveen (Financiën) kon er ook wei
nig zinnigs over zeggen, te minder om
dat precies over een week de miljoen-
nota wordt ingediend.
De minister weet ook niet hoever de
regering straks financieel zal kunnen
springen. Er zijn verscheidene departe
menten aan het werk gezet om concre
te plannen uit te werken. „Zolang we
die meerjarenplannen niet hebben, kan
de regering weinig zeggen", aldus mi
nister Witteveen. In de miljoenennota
wordt echter wel het een en ander aan
gekondigd. De verzuchting van de mi
nister: „Het zal u allemaal wel duide
lijk zijn", werd een complete lacher.
De commissie begreep het wel; ze nam
minister Witteveen niets kwalijk.
ROLDE In een café te Rolde is
gisteravond de 32-jarige woonwagenbe
woner M. Wolters tijdens een vecht
partij gedood. Volgens de politie is
de man letterlijk doodgeschopt. Twee
familieleden van het slachtoffer, resp.
35 en 33 jaar, zijn aangehouden.
De ruzie, die al geruime tijd bestaat
onder de uitgebreide familie Wolters,
waarvan de ene tak in het woonwagen
kamp in Hoogeveen woont, terwijl de
andere helft onderdak vindt in het
kamp te Assen, laaide gisteren na een
bezoek aan de Kermis in Rolde in een
café aldaar hoog op. Volgens de poli
tie was er tevoren een grote hoeveel
heid alcohol genuttigd.
Toen de politie in de grote cafézaal
waar ongeveer 80 mensen zaten, arri
veerde, trof zij „een grote vechtende
menigte" aan. De woonwagenbewoner
M. Wolters lag op de grond. Volgens
de lezing van de politie gingen om-|
standers door de man te trappen en te
schoppen. Hij is ter plaatse overleden.
ïmmxw5
stembusakkoorden vind ik niet zo'n
gekke gedachte. Of wij zullen meedoen
hangt af van de inhoud van een stem
busakkoord. Aanwijzing van een toe
komstige premier voor de verkiezingen
vinden wij geen juiste zaak. Met de
evenredige vertegenwoordiging ben ik
tot nu toe gelukkig".
Een van de belangrijkste christende
mocraten uit de A. R. Partij, dr. B. de
Gaay Fortman: „Ook wij zijn voorstan
ders van coalitievorming voor de ver
kiezingen. Daarbij willen we dan niet
het woord links gebruiken. Links is on
handig. Links geeft niet aan welke ge
zindheid je tegenover je hebt. Wij hou
den het op radicaal-vooruitstrevend.
Over een nieuw kiesstelsel hebben we
nog geen uitgesproken mening".
De Partij van de Arbeid heeft haar
vernieuwingsplannen neergelegd in een
rapport („Een stem die telt"), uitge
bracht door een commissie onder lei
ding van fractievoorzitter drs. J. M.
den Uyl. De partij zal zich er eind no
vember op haar congres in Amsterdam
over moeten uitspreken.
Het rapport bevat een aantal voor
stellen:
1. Voorafgaande aan de verkiezingen
moeten er concentraties of stembusak
koorden tot stand komen om een duide
lijke keuze inzake het te voeren rege-
rings beleid mogelijk te maken en om
de positie van het parlement te ver
sterken.
2. Zo'n concentratie zal zijn gericht
op het behalen van een regeringsmeer
derheid op grond van een gemeen
schappelijk verkiezingsprogram, een ge
zamenlijke kandidatenlijst en een lijst
van toekomstige ministers. Eventueel
zal de kiezer ook de toekomstige pre
mier moeten aanwijzen.
3. Een nieuw kiesstelsel moet dit mo
gelijk maken, hetzij volgens het sys
teem van districtenstemmingen, dan
wel met evenredige vertegenwoordi
ging. De minister-president moet recht
streeks worden gekozen uit een voor
dracht van twee kandidaten.
4. De opkomstplicht moet worden af
geschaft.
5. Ministers en staatssecretarissen
blijven lid van het parlement.
6. De Eeerste Kamer moet verdwij
nen, de Tweede Kamer zal met 225 le
den de ingediende wetsvoorstellen in
twee lezingen gaan behandelen.
Men zie verder elders in deze editie.
9 Talrijke burgerlijke autoriteiten na
men gisteren in Veenendaal afscheid
van het B.B.-districtshoofd de heer Wil
mink, die op eigen verzoek met vervroegd
pensioen gaat.
9 Het personeel van de nertsfarm Re-
nard n.v. te Eist heeft gisteren een
ontslagaanzegging thuis gestuurd gekre
gen. „Het bedrijf is onrendabel", zegt de
eigenaar, maar het personeel weet te
vertellen dat het bedrijf nog nooit zo
goed floreerde als in het afgelopen jaar.
9 In Scherpenzeel wordt nog deze
maand de eerste spade in de grond
gezet voor het bouwrijp maken van het
bestemmingsplan „Wittenberg". De n.y.
Coördinatiebouw wil namelijk spoedig
starten met de bouw van 32 woningen.
9 Een flink aantal adspirant studenten
van de T.H. uit Delft bevond zich gis
teren en eergisteren in de Gelderse Val-
lei om in het kader van hun ontgroening
een serie merkwaardige opdrachten te
vervullen.
NIJMEGEN Prof. dr. H. v.d. Lin
de, hoogleraar aan de faculteit der
godsgeleerdheid van de Katholieke Uni
versiteit te Nijmegen, die in 1960 zijn
ambt van predikant der Hervormde
Kerk neerlegde en tot de R.K.-kerk toe
trad, zal met goedvinden van de H.
Stoel door mgr. J. Bluyssen, bisschop
van Den Bosch, tot priester worden
gewijd.
De priesterwijding zal plaats hebben
op 16 december in de Boskapel van de
paters Augustijnen te Nijmegen. Het
is voor de tweede maal in Nederland,
dat een gehuwde dominee, die tot de
R.K.-kerk is overgegaan, tot priester
wordt gewijd. Eerder is dit gebeurd
met ds. Loos uit Zwolle.
In het buitenland, met name in Duits
land, kent men ook ^enkele gehuwde
priesters, die vroeger aty i ;$cl^agers wa
ren in de Evangelische
UTRECHT Een onbekende heeft
gisternacht op de begraafplaats „Rust
hof" in Leusden danig huisgehouden.
Een opzichter van Gemeentewerken
trof 's ochtends ongeveer 60 bescha
digde en van opschriften voorziene gra
ven aan. Het is de tweede maal dit
jaar, dat een grafschender op deze be
graafplaats vernielingen aanrichtte:
ook in de nacht van 13 op 14 april
werden grafstenen beschadigd en be
klad.
Groothertog Jan en groothertogin
Joséphine-Charlotte van Luxem
burg zijn enkele dagen in ons land
voor een officieel bezoek, dat met
het oog op de nauwe betrekkingen
tussen beide vorstenhuizen en landen
minder formeel ook als een gezel
lige burenvïsite mag worden gezien.
Deze foto toont koningin Juliana en
haar gasten op het balkon van het
paleis op de Dam in de hoofdstad.
Elders in dit nummer leest u meer
over het bezoek van het vorstelijk
paar uit het kleinste der drie Bene-
luxlanden.
KOPENHAGEN Noorwegen, De
nemarken en Zweden hebben gisteren
officieel ingestemd met de indiening
van een gezamenlijke Scandinavische
klacht bij de Europese commissie voor
de rechten van de mens tegen het mi
litaire bewind in Griekenland.
De Scandinavische klacht zal naar
wordt verwacht, omstreeks de 20ste
september in Straatsburg worden inge
diend. De Deense premier en minister
van Buitenlandse Zaken, Jens Otto
Krag, zei dat het waarschijnlijk wordt
geacht dat Nederland en België zich
hierbij aansluiten. De ministeries van
Buitenlandse Zaken van de twee lan
den zullen nadere inlichtingen over
het initiatief ontvangen.
WASHINGTON De populariteit van gouverneur George Romney van
Michigan, een van de kanshebbers op de Republikeinse presidentskandida
tuur volgend jaar, is dalende, zo blijkt uit een opinie-onderzoek van het bu
reau Louis Harris.
Romney, die een half jaar geleden
in de „polls" met 54 tegen 46 procent
voorlag op president Johnson de
vermoedelijke Democratische presi
dentskandidaat in '1960.beeft volgens
de laatste peiling nog\ maar de steun
van 48 pet. van de ondervraagden, te
gen 52 procent voor Johnson.
Ook is het aantal ondervraagden dat
Romney besluiteloosheid in belangrijke
aangelegenheden verwijt, verdubbeld
en het aantal dat hem voor onervaren
in de buitenlandse politiek houdt, ge
stegen. Wel is het merendeel van de
ondervraagden het eens met zijn beleid
inzake de rassenonlusten in Detroit.
Vorige week ontlokte Romney een
storm van kritiek door te verklaren dat
hy in 1965 tijdens een bezoek aan Sai
gon door de Amerikaanse autoriteiten
aan een „hersenspoeling" over de
Vietnamese oorlog was onderworpen
en een verkeerd beeld van het Ameri
kaanse standpunt had gekregen.
Gouverneur Spiro Agnew van Mary
land, een liberale Republikein, heeft
gisteren op een conferentie van gou
verneurs van de zuidelijke staten in
Asheville (Nd-Carolina) verklaard dat
de Republikeinen de beste kans in de
komende presidentsverkiezingen ma
ken met Lincol Rockefeller als presi
dentskandidaat en Ronald Reagan als
kandidaat voor het vice-presidentschap.
Rockefeller, gouverneur van New York,
is een liberaal. Reagan, de gouverneur
van Californië, een conservatief. Roc
kefeller heeft herhaaldelijk verklaard
dat hij zichzelf niet kandidaat zal stel
len, maar de kandidatuur var. Romney
zal steunen.
NEW DELHI Indiase en Chinese
patrouilles zyn vanochtend weer even
slaags geweest aan de Indiase kant van
de grens tussen Sikkim en Tibet by de
pas van Nathoela. Dit heeft het ministe
rie van Defensie in New Delhi bekend
gemaakt. Aan het gevecht was een ar
tillerie- en mortierbeschieting van de
kant van de Chinezen voorafgegaan.
Twee uur na het tydstip, dat India
had voorgesteld voor het ingaan van
een bestand, duurde het vuren op be
perkte schaal nog voort
9 Maharadja Palden Thondoep Nan-
gyal van Sikkim en zijn Amerikaan
se echtgenote Hope Cook tijdens de
ontvangst door de Indiase premier me
vrouw Indira Gandhi (midden). Som
mige politieke waarnemers hebben de
recente gevechten in Sikkim tussen In
dia en China in verband gebracht met
dit bezoek, dat inmiddels is geëindigd.
NIJMEGEN Robinson schoenfa
brieken gaat de produktie in Valkens-
waard stopzetten. Aan 94 werknemers
is ontslag aangezegd. Oorzaak is de
stagnerende afzet op de binnenlandse
markt. De produktie van Valkenswaard
zal worden overgebracht naar de twee
andere bedrijven van de maatschappij
in Nijmegen en Groesbeek.
Volgens de directie is het met de
werkgelegenheid in Valkenswaard niet
zo slecht gesteld. De vraag naar perso
neel zou het aanbod overtreffen.
NEW YORK De Verenigde Staten
schijnen er voor het ogenblik van te
hebben afgezien, de kwestie-Viëtnam
weer aan de orde te stellen in de
Veiligheidsraad, zo is men in welin
gelichte kringen te New York van
oordeel.
Het is een publiek geheim dat de Ame
rikaanse regering graag zou zien dat
de Veiligheidsraad een debat houdt
over de wijze, waarop een nieuwe
Geneefse conferentie over Zuidoost-
Azië kan worden georganiseerd.
De kwestie-Viëtnam staat al sinds fe
bruari 1966 op de agenda van de
Veiligheidsraad. Toen wist Amerika
de negen van de 15 stemmen te krij
gen welke hiervoor nodig waren, aan
gezien het recht van veto niet van
toepassing is op procedurekwesties.
Wanneer Washington er nu weer in zou
slagen de steun van negen leden te
krijgen voor een bespreking van het
Viëtnamese conflict in de raad, zou
dit een groot psychologisch succes
voor de Amerikanen zijn, ook al zou
ongetwijfeld de Sovjet-Unie haar veto
uitspreken over een door Amerika ge
wenste resolutie. In dat geval zou de
regering in Washington kunnen zeg
gen, dat haar streven naar een
vreedzame regeling van "het conflict
door het communistische kamp was
getorpedeerd.
De Amerikaanse delegatie bij de VN
zou echter hebben gemerkt, dat bij
het zoeken van de vereiste steun be-
naalde eepolste afvaardigingen niet
bereid zijn het Amerikaanse initiatief
te steunen als de bombardementen op
Noord-Viëtnam niet onvoorwaardelijk
worden gestaakt. Minister van Bui
tenlandse Zaken Rusk heeft op zijn
persconferentie van 8 september nog
verklaard, dat er van dit laatste geen
sprake kan zijn.
Onder deze omstandigheden zouden de
VS hebben besloten voorlopig er van
af te zien, de kwestie-Viëtnam weer
in de Veiligheidsraad aan de orde te
stellen.
Het Amerikaanse ministerie van Bui
tenlandse Zaken heeft een bericht te
gengesproken volgens welk de Ver.
a Staten en Noord-Viëtnam in de
Tsjechische stad Bratislava bespre
kingen op laag niveau zijn begonnen.
(Van onze correspondent)
BREDA De Justitie heeft een
spoor te pakken in de opzienbarende
sigarettendiefstallen van de vorige
maand in Zundert en Bergen op Zoom.
Vier helers zitten in arrest: drie
uit Etten, Helvoirt en Tilburg in
Breda, de vierde uit Culemborg
in Utrecht.
In Zundert had de buit bijna acht
miljoen sigaretten bedragen. Ze waren
in de nacht van 16 op 17 augustus ge
stolen uit een geparkeerde vrachtauto,
die op weg was van Luxemburg naar
Scheveningen. De Belgische chauffeur
van de vrachtauto overnachtte in een
hotel.
Twee weken later - op de avond van
31 augustus - werden in Bergen op
Zoom uit een magazijn van een groot
handel bijna een miljoen sigaretten ge
stolen. Omdat bijna alle pakjes waren
gebanderolleerd had de politie het niet
gemakkelijk bij haar onderzoek.
Nu ze vier helpers in handen heeft,
bij wie duizenden pakjes sigaretten in
beslag zijn genomen, is de zaak anders
komen te liggen. „We hebben nu een
houvast", aldus de officier van justitie
bij de Bredase rechtbank, mr. C. H.
Louët Feisser.
Volgens hem is de mogelijkheid niet
uitgesloten dat men hier te doen heeft
met een complot van smokkelaars die
naar nieuwe middelen zoeken om de
niet meer zo lucratieve botersmokkel
te vervangen door sigarettendiefstallen.
„Tot elke prijs willen wij voorko
men", aldus de officier, „dat we deze
winter herhaaldelijk zullen worden ge
confronteerd met dit soort diefstallen".
(Van onze weerkundige medewerker)
|7en langgerekte gordel van hogs
luchtdruk strekt zich uit van het
oceaangehied ten noorden van de Azo-
ren via de <Brit.se eilanden en de
Noordzee tot boven Zuid-Scandinavië.
Langs de noordflank ervan trekken
depressies langs de oostzijde van het
Groenlandse plateau naar de pool
streken.
Aan de zuidzijde wordt het hoge-
drukgebied geflankeerd door een de
pressie, die zich van Frankrijk naar
het Middellandse Zeegebied uitstrekt
en in haar omgeving plaatselijk regen
veroorzaakt. Met de oostelijke win
den, die door deze luchtdrukverdeling
boven onze omgeving waaien, heeft
een gebied met veel bewolking en wat
regen zich van Duitsland naar Neder
land verplaatst. Dit trekt nu over de
zuidelijke provincies weg. Daarna vol
gen opklaringen, maar boven Polen
komt een volgende storing voor, die
zich eveneens naar West-Europa zal
verplaatsen.
In het huidige weertype komt dan
ook weinig verandering. Naast opkla
ringen worden wolkenvelden ver
wacht, met hier en daar enige regen,
terwijl zich in de nacht opnieuw plaat
selijk mist kan vormen.
