Strakkere regels
voor bewoners
„Eén sterfgeval
in Auschwitz"
1 - rijp, vitaal, echt...
Langharige soldaat
door de knieën
Politietoezicht
op „dodenweg"
bij Muiden
Britten leveren René L.
aan
uit
Gekortwiekt op vrije voeten
na drie maanden celstraf
Ter aanpassing bij samenleving
en ter bevordering om meer
definitieve vestiging
Billiton-fabriek
in Sloe open
Drie jaar voor
drie inbrekers
Verzekerings
bank fors
opgelicht
PROF. DR. L. DE JONG
AANVAARDDE AMBT
Ongelooflijk
Absurd
Te ver
Man vrijgesproken
van brandstichting
Lid van beatband
Kijk, hoe keurig
Stroef verloop
Vlaardingeii heeft
75.000 inwoners
VRIJDAG 22 SEPTEMBER 1967
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG Voor de woonwagenbewoners in ons land komt er een strak
kere regeling. De bedoeling daarvan is om na verloop van langere tijd deze
mensen wat meer aan te passen aan onze samenleving en hen ertoe te bren
gen gewoon in een huis te gaan wonen.
Dit moet uiteraard geleidelijk gebeuren. Met deze opzet is de meerderheid
van de Tweede Kamer gisteren wel akkoord gegaan.
In ons land zijn meer dan negenduizend woonwagens, maar slechts iets
meer dan een derde ervan wordt bewoond door' „echte" woonwagenbewoners,
die „reizigers" worden genoemd. Daarnaast zijn er echter ook nog bijna vier
duizend zogenaamde burgers, mensen die door de woningnood of andere om
standigheden tot het leven in een woonwagen zijn gekomen.
ROTTERDAM „Eén sterfgeval in
Auschwitz", was de titel van de open
bare les, waarmee prof. dr. L. de Jong
gistermiddag aan de Nederlandse Eco
nomische Hogeschool het bijzonder
hoogleraarschap in de geschiedenis van
de jongste tijd aanvaardde.
Deze titel is de tekst van een agen
dapunt, dat de Joodse Raad tijdens zijn
vergadering van 18 september 1942 be
handelde. Er waren toen al in regel
matige transporten 11.172 joodse Ne
derlanders naar Polen gedeporteerd.
In de Joodse Raad was men zich gaan
afvragen of men de Duitsers nog lan
ger administratieve medewerking 'kon
blijven geven. De Joodse Raad besloot
tijdens de vergadering in functie te
Prof. dr. L. de
inaugurele rede.
Jong tijdens zijn
blijven omdat men meende, dat de op
gejaagde joodse Nederlanders de bij
stand van de Joodse Raad node zouden
missen.
Men verantwoordde dit besluit door
er op te wijzen, dat er enkele brieven
van joodse Nederlanders in Polen wa
ren ontvangen, die geruststellend kon
den worden uitgelegd en dat er slechts
één bericht van overlijden van een
joodse Nederlander in Auschwitz was
binnengekomen. Zoals later bleek, wa
ren er op 18 september 1942 van de
11.172 gedeporteerden al zeker tiendui
zend op de een of andere manier in
Auschwitz vermoord.
Prof. De Jong nam in zijn openbare
les de houding van de Joodse Raad als
deel van de algemene houding over de
hele wereld jegens de massamoord:
zelfs ooggetuigen werden niet geloofd.
Door Hochhuths toneelstuk „De
Plaatsvervanger" is het tragische ge
tuigenis van de Duitser Kurt Gerstein
zeer bekend geworden. Deze Duitser,
die S.S.-officier werd om de nazi-gru
welen te onderzoeken, bezocht twee
vernietigingskampen. Vervuld van ont
zetting keerde hij uit Polen naar West-
Europa terug en hij begon een vergeef
se kruistocht om de wereld te alarme
ren. Ook een Nederlander heeft van
Kurt Gerstein het monsterlijke verhaal
gehoord er werd zelfs een artikel ge
schreven voor het toen illegale blad
Trouw, maar dat werd niet afgedrukt,
omdat men de feiten te onwaarschijnlijk
achtte.
Uit de vernietigingskampen zijn tij
dens de oorlog mensen ontsnapt, maar
hun verhalen vonden nergens geloof.
De waarheid was té krankzinnig en
kele vrouwelijke Jehovagetuigen, die in
Auschwitz naast de gaskamers gevan
gen hadden gezeten, getuigden later:
„De ene dag geloofde je het wel, de
andere dag niet".
De vernietiging in deze omvang en
op deze wijze was zo concludeerde
prof. De Jong in zijn openbare les
een novum. De tijdgenoot kon er niet
in geloven omdat de werkelijkheid van
de absurde misdaad niet te dragen was.
„De vernietigingskampen van het Na
zisysteem", aldus prof. De Jong, „zijn
voor de meeste mensen en dan nog
maar tot op zekere hoogte, eerst psy
chische realiteit geworden, nadat en
doordat zij in de feitelijke realiteit
niet meer bestonden".
ADVERTENTIE
Tot de „burgers" worden ook gere
kend de ruim vijfhonderd kermisex
ploitanten en de b(jna zestienhonderd
weg- en dijkwerkers, die in wagens bij
hun werk wonen. Het vergunningenstel
sel, zoals dit wordt voorgesteld, maakt
nu een onderscheid voor de beide laat
ste groepen. Deze kunnen ontheffing
krijgen.
Voor de „reizigers" geldt dat zij in
behoorlijk ingerichte kampen een plaats
voor hun wagens moeten kunnen vin
den.
De gemeenten moeten voor deze
kampen zorgen. In 1970 zullen er vijf
regionale kampen moeten zijn, met
ruimte voor gemiddeld zeventig wa
gens. die aan bepaalde eisen moeten
voldoen.
Het Rijk zal er in de komende jaren
ongeveer elf miljoen aan uitgeven en
bovendien nog jaarlijks een subsidie
geven. In zo'n kamp moeten licht en
water zijn, ook een schooltje en een ge
bouwtje voor ontspanning. Uiteraard
zijn ook toiletten noodzakelijk.
Het kernpunt is nu dat de vergun
ningen voor vijf jaar gelden en dat er
daarna uitsluitend een vergunning voor
de bewoning van een woonwagen wordt
verstrekt aan degenen die van oor
sprong in dat leven thuis zijn. Voor de
PSP'er dr. Van der Lek en de woord
voerder van D'66, drs. Visser, ging dit
mi te ver. Zij vonden dat als iemand
beslist in een woonwagen wilde gaan
rondtrekken, de wet zoiets niet behoort
te verbieden. „Sociale verheffing is
best", aldus dr. Van der Lek, „maar
dat doe je niet bij de wet". Drs. Vis
ser wees erop, dat gepensioneerden in
Amerika voor hun plezier een woonwa
gen aanschaffen.
De rest van de Kamer was het daar
mee toch niet eens. De liberaal Von-
hoff was na een reis langs allerlei kam
pen en gesprekken met woonwagenbe
woners tot de slotsom gekomen, dat
voor de meesten „het gewone leven",
toch wel het ideaal is en hij meende,
dat met de voorgestelde regeling een
stap in die richting kan worden gezet.
Eenstemmigheid was er over de
noodzaak om de mensen zelf inspradk
t$ geven bij hét opstellen van allerlei
uitvoeringsvoorschriften. Het voorstel
van de afgevaardigde mejuffrouw Kok
(KVP) om vertegenwoordigers van de
woonwagenbewoners op te nemen in
de commissie van advies vond steun
bij alle fracties.
Over het algemeen bestond er verder
bij de Kamer veel instemming met het
voorstel. Minister mej. dr. Klompé zal
volgende week dinsdag antwoorden en
dan komen ook de ingediende amende
menten in behandeling.
AMSTERDAM De Amsterdamse
rechtbank heeft gisteren de 28-jarige
lompensorteerder Jaap R. vrijgespro
ken van brandstichting in zijn woning
in de Buiten Brouwerstraat op 1 mei
1960.
De lompensorteerder was tijdens de
behandeling van de zaak, twee weken
geleden, al voorlopig op vrije voeten
gesteld nadat de officier van Justtie
vrijspraak had geëist, omdat noch het
aansteken van de brand, noch het be
lemmeren van de blussing door Jaap
waren bewezen. Jaap had toen ruim
drie maanden op die beschuldigingen
in voorarrest gezeten. Daarom over
weegt de raadsman van de lompensor
teerder, mr. A. J. van de Marei, de
rechtbank schadevergoeding te vragen.
Van een onzer verslaggevers
VLISSINGEN Prins Claus heeft
gistermiddag de eerste fabriek, die in
het Sloe bij Vlissingen is gebouwd,
met de gebruikelijke druk op de knop
geopend. De fabriek maakt voorna
melijk uit tin grondstoffen die in
heel Europa worden gebruikt bij de fa
bricage van een reeks produkten die
variëren van landbouwvergiften tot de
pU.
Het bedrijf Billiton en M T., is een
dochter van de Nederlandse tinmaat
schappij Billiton en het Amerikaanse
chemische concern M. en T.
Met de investering was rond de twaalf
miljoen gulden gemoeid, de waarde
van de jaarlijkse produktie wordt
straks op 21 miljoen gulden geschat,
waarvan tachtig procent voor de export
is bestemd. Er werken tachtig mensen.
Prins Claus zei dat de ontwikkeling
van de Westerschelde tot zeehavenge
bied een belangrijk element in de
ruimtelijke ordening van Nederland is
geworden. Het tweede bedrijf dat zich
in het Sloe heeft gevestigd, de vesti
ging van het Duitse concerij, zal in
maart of april in bedrijf worden ge
steld. De werf De Schelde in Vlissin
gen had haar terreinen al zonder uiter
lijk vertoon tot in het Sloegebied uitge
breid.
Billiton en M. en T. heeft reeds een
toonaangevende plaats veroverd in
West-Europa met haar chemische pro
dukten die niet kunnen worden gemist
bij de fabricage van schuimplastic, die
zorgen dat plasticfolie doorzichtig en
helder is, waaruit landbouwvergiften
kunnen worden bereid en die rotting-
werende eigenschappen geven aan tex
tiel en verf. Zij is inmiddels ook begon
nen met de produktie van verbindingen
die ook andere metalen dan tin als ba
sis hebben, en die in de farmaceutische
en cosmetische industrie goede aftrek
vinden. Prins Claus kreeg als geschenk
een tinnen vaas uit 1700.
ADVERTENTIE
de beste tabak is NORTON tabak
NORTON is er! Drie simpele woorden,
een wereld van verandering. Een verandering
die jaren geleden begonnen is op de
rijke tabaksplantages onder de
warme zon van Amerika's oude Zuiden.
NORTON heeft het bereikt.
Planters kweekten nieuwe soorten
volle, weelderige tabak—de tabak voor Norton.
Mensen van nu stellen steeds hogere eisen,
aan alles. Daarom kon Norton er niet eerder zijn,
geen dag 1 Omdat iets wat echt goed is,
langzaam geboren wordt.
NORTON is van een unieke, oprechte kwaliteit-
rijp, vitaal, echt! Norton is de sigaret
die er nog niet wasgemaakt door mannen
die alles en alles weten van tabak.
Koop een pakje. Probeer er een
juist, dat is Norton!
1 1
mannen die alles weten van tabak
lilitlliliMii
volle weelderige tabak
rijp, vitaal, echt
World Copyright
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG Arie K. is op vrije voeten. De negentienjarige dienstplichtige
soldaat uit Haarlem hoorde gistermiddag, gekortwiekt, maar wel met een im
posante snor, het vonnis aan. Hij had de hele dag op de uitslag moeten wach
ten. 's Morgens was hij in hoger beroep verschenen voor het Hoog Militair
Gerechtshof in Den Haag, dat pas in de namiddag uitspraak deed.
De bereidheid van Arie zich te schik
ken in het militaire leven had de door
slag gegeven. Het vonnis luidde drie
maanden gevangenisstraf met aftrek
van het voorarrest, een straf van drie
maanden voorwaardelijk en een proef
tijd van anderhalf jaar, die afloopt zo
dra Arie met groot verlof gaat. Omdat
de soldaat vanaf 14 juni in voorarrest
had gezeten betekent de uitspraak vrij
heid voor hem.
De krijsgraad had Arie op 3 augustus
veroordeeld tot een jaar en zes maan
den gevangenisstraf met aftrek van het
voorarrest. Dat gebeurde omdat de sol
daat zich niet van zijn lange haar had
willen ontdoen en omdat hij dertien da
gen zonder verlos van zijn onderdeel
was weggebleven.
Aries blonde, indertijd lange, lokken
hadden alle narigheden veroorzaakt.
Hij koesterde dit kapsel als waardig lid
van een beatband, maar de heren su
perieuren van de soldaat waren er
minder gelukkig mee. Sterker nog: de
lokken moesten er af. De Beatle-fan
Arie weigerde, ondanks waarschuwin
gen van adjudanten, kapiteins en zelfs
van zijn meisje.
„En och", vertelde hij de president
van het H.M.G. mr. E. A. M. Lamers,
„als de kapitein het nou maar normaal
had gevraagd. Maar ja, hij begon met
bedreigingen."
„Je was ook dertien dagen zonder
meer weggebleven", bracht de presi
dent Arie in herinnering. Een ongeoor
loofd verlof, dat de jonge Haarlemmer
zich al eens eerder had gepermitteerd.
De president wist het precies: op 12 de
cember een paar uur, op 3 januari zes
uur en op 2 maart zelfs 64 uur.
„De dienst groeide me boven mijn
pet", bekende de soldaat. Het belette
hem niet het hof mee te delen geen be
zwaar tegen militaire dienst te hebben.
„Dat is dan een herziening van je
verklaring voor de krijgsraad", bracht
mr. Lamers hem bij. Arie was er maar
al te graag toe bereid.
ROTTERDAM De Rotterdamse
rechtbank heeft gisterochtend de 29-ja-
rige constructieschilder Johnny G., de
31-jarige zandstraler Ludovicus G. en
de 26-jarige gritstraler Henk D. ver
oordeeld tot elk drie jaar gevangenis
straf met aftrek. Veertien dagen gele
den had de officier van justitie tegen
elk vier jaar geëist.
De drie Rotterdammers pleegden het
afgelopen jaar 44 inbraken in kanto
ren en fabrieken, waarbij zij ruim
130.000 gulden aan geld en goederen
buitmaakten. In dertien gevallen werd
gebruikgemaakt van een snijbrander
om brandkasten en kluizen te forceren.
„Verklaringen worden vaak aange
past aan het belang vn de verdachte"
sneerde de advocaat-fiscaal mr. J.
Zaaijer. „Arie heeft nu zeven maanden
dienst gedaan en die waren niet om te
juichen. Hij heeft zich consequent aan
zijn plan om zich uit dienst te laten ont
slaan, gehouden. Hij was obstinaat en
onhandelbaar".
Mr. Zaaijer gaf daarom de krijgsraad
die anderhalf jaar voor Arie had geno
teerd gelijk. „Zachte heelmeesters ma
ken stinkende wonden", rie*, hij.
Maar met Arie's gefatsoeneerde
pruik voor zich kwam de advocaat-fis
caal tot de eis van drie maanden mili
taire detentie met aftrek van voorarrest
en vier maanden strafklasse", want
daar hoor je opperbest in thuis. Je hebt
je zeer ernstig misdragen."
Arie's verdediger, mr. Ph. van der
Ven, vond een vrijheidsberoving van
drie en een halve maand, voor een jon
gen van negentien jaar wel erg veel.
„Hij heeft zijn standpunt nu gewijzigd.
Kijk, hoe keurig zijn haar is geknipt".
Mr. Van der Ven vroeg onmiddellijke
invrijheidstelling.
De president troostte Arie tenslotte.
„Je mag blij zjn met het rapport van
de psychiater: wat onrijp, niet geheel
evenwichtig, maar je bent een eigen
tijdse jongen, die voor de dienst een
goede stabiliteit toont."
AMSTERDAM In burgerkleren en
in auto's, die niet als politiewagens her
kenbaar zijn, gaat de Rijkspolitie inten
sief patrouilleren op Rijksweg 1, de ra
cebaan tussen Amsterdam en Het Gooi.
Daar zijn dit jaar bij ongelukken al 13
mensen omgekomen. Intussen wordt
onderzocht hoe de weg veiliger kan wor
den gemaakt.
Het gaat voornamelijk om een stuk
van anderhalve kilometer, aan de Gooi-
se kant even over de brug over de Vecht
bij Muiden. Tussen de kilometerpalen
9,6 en 11,1 vielen dit jaar de dertien
doden. Vooral sinds het asfalterings-
werk op dat stuk eind mei gereed
kwam, liep het ongevallen cijfer op. De
snelheid vertragende staketsels en an
dere belemmeringen verdwenen en men
had weer vrij baan. De weg wordt, ko
mend van Het Gooi, echter juist smal
ler. Hij maakt een bocht en mist elke
beveiliging tussen de rijbanen die
slechts met strepen van elkaar zijn ge
scheiden.
De meeste ongelukken werden ver
oorzaakt door mensen die in de rich
ting van Amsterdam reden. „Men telt
het gevaar kennelijk niet", meent de
districtscommandant van de Rijkspoli
tie in Amsterdam, majoor D. Honcoop.
„En toch kenden al deze mensen de si
tuatie ter plaatse heel goed. Ze reden
het stuk waarschijnlijk dagelijks."
Door scherp op het verkeersgedrag
en vooral op overtredingen van de ma
ximumsnelheid 30 km per uur te
letten denkt de politie al een heel eind
op de goede weg te komen. „We we
ten allemaal dat die weg nu een race
baan is, waar maar weinigen zich aan
de maximum snelheid houden".
(Van onze correspondent)
LONDEN René José André L., die in 1965 de Sociale Verzekeringsbank
in Amsterdam heeft opgelicht voor 350.000 gulden, wordt aan Nederland uit
geleverd. Dat heeft het hoofd van de Londense politierechters in Bow Street
gisteren beslist na een zitting van anderhalf uur.
L., die eind augustus in Londen werd gearresteerd wegens een zedendelict (hij
kreeg een boete van tweehonderd gulden) heeft nu nog veertien dagen de tijd
om in beroep te gaan tegen deze beslissing. Dan wordt het uitleveringsbevel
onherroepelijk. Omdat hij heeft gevraagd zo spoedig mogelijk naar Nederland
te worden teruggestuurd, is het niet te verwachten dat hij bezwaar zal maken.
L. had, toen hij in dienst was van de
Sociale Verzekeringsbank, formulieren
voor uitbetaling van sociale uitkeringen
met gefingeerde namen naar een aan
tal postkantoren gestuurd. Hij had het
geld 350.000 gulden geïncasseerd.
Voordat hij kon worden gearresteerd,
was hij met een vals paspoort uit Ne
derland verdwenen. Hij bleef twee jaar
zoek, maar bleek geruime tijd in Lon
den te hebben gewoond en gewerkt als
fotograaf. Dat deed hij onder de naam
Koop Strijker, de naam die in zijn pas
poort stond.
Gisteren onthulde een getuige, een re
chercheur van Scotland Yard, dat L. in
de gevangenis heeft bekend, dat hij on
der een valse naam leefde. Het pas
poort van Koop Strijker had hij in 1965
gekocht in een café in Amsterdam van
iemand die daar, net als hij, zat te
drinken. „Ik heb mijn eigen foto in het
paspoort geplakt", aldus L., „om het
land uit te kunnen".
Er was gisteren nogal wat geharre
war om de juiste fotokopieën te vinden
van de verschillende bewijsstukken, die
de Nederlandse justitie naar Londen ge-
De soldaat Arie K., die zijn verknochtheid aan zijn lange
haarlokken met een veroordeling tot anderhalf jaar
detentie had moeten bekopen, heeft zich geschikt. Gisteren
stond hij keurig geknipt voor het Hoog Militair Gerechts
hof in Den Haag, waar de zaak in appel werd behandeld.
stuurd had ter staving van haar uitle
veringsverzoek. De Engelse advocaat
die voor de Nederlandse ambassade op
trad, en zijn medewerkers die in de
rechtszaal waren, hadden de grootste
moeite om de juiste stukken te vinden,
die de politierechter nodig had om er
van overtuigd te worden dat het Neder
landse verzoek ook naar Engelse rechts
normen kon worden ingewilligd.
Uit Den Haag was speciaal voor deze
zaak overgekomen mr. M. C. Hofman,
hoofd van» de onderafdeling internatio
nale rechtshulp van het ministerie van
justitie. Een functionaris van de consu
laire afdeling van de Nederlandse am
bassade in Londen bevestigde onder
ede, dat alle vertalingen van de stapel
documenten juist waren.
Alles verliep extra stroef, omdat dit
de eerste uitleveringszaak was die rech
ter Frank Milton behandelde: hij is pas
onlangs benoemd tot hoofdmagistraat
van Londen.
„Voor mij is het ook de eerste keer",
bekende de raadsman van de Neder
landse ambassade onder gelach. Ook
voor de 29-jarige L., een vrij lange,
slanke man, met donkerbruin haar en
een grijs jasje, die voortdurend tegen
zijn Amerikaanse vrouw zat te lachen,
was dit aanleiding tot hilariteit.
Nadat de verklaringen van de vier
getuigen waren voorgelezen, die de of
ficier van Justitie in Amsterdam had
gebruikt bij het formuleren van de be
schuldigingen tegen L., en nadat alle
bijbehorende stukken nauwkeurig wa
ren bekeken kwam de magistraat tot
de conclusie: uitlevering is gewettigd.
Hij deed dat, nadat hem was verze
kerd dat er vingerafdrukken voorhan
den waren om te bewijzen dat L. inder
daad L. is. „Hij heeft dat nu wel toe
gegeven" aldus de bezorgde politie
rechter, „maar wie garandeert mij dat
hij die bekentenis niet weer intrekt
voor hij is uitgeleverd". L. heeft ook al
bekend, dat wat hem door de Neder
landse justitie wordt telastgelegd, in
grote lijnen juist is.
„Ik hoop, dat ze een volgende keer
hun huiswerk beter doen", zei rechter
Milton met een wijze glimlach aan het
adres van de juridische raadsman van
de Nederlandse ambassade. Die kamp
te met de moeilijkheid, dat een deel van
de kopieën der bewijsstukken pas gis
terochtend in Londen was gearriveerd.
VLAARDINGEN Vlaardingen
heeft gisteren zijn 75.000ste inwoner in
geschreven. Het was Leendert Voogd, 't
derde kind van het gezin L. Voogd. De
gemeente bood de ouders een spaar
bankboekje met 250 gulden aan, waar
bij het bestuur van de Vlaardingse
spaarbank nog honderd gulden voeg
de.
