Veenendaals
dagblad
Regering grijpt in na
verhoging particuliere
aankondiging
tarieven
PRIJSSTOP VOOR HUISARTSEN
Mooi geschenk uit Indonesië
Paus waarschuwt voor
onberaden vernieuwing
Buiten
Johnson biedt
Hanoi weer
vrede aan
n jaar
gratis
vlees
Nederlandse arbeiders
hebben weinig vertrou
wen in hun werkgevers
Gelders-Utrechtse streekcourant voor Rijn- en Gelderse Vallei
Vakbeweging
wil vrije
lonen niet als
„experiment"
Frisser en
i een bui
L.H.V.: We zullen ons niet
aan pr ij zenbeschikking houden
Paulus VI zichtbaar vermoeid
Beroep van Paus
op Oe Thant
Vakorganisatie
moet op volks
gezondheid
invloed krijgen
aardgaswarmte
Beukels II
Na 42 jaar
Gezonken duikboot
gevonden
Vriezenveen krijgt
een speciale
geelzucht-arts
KOM VOORAL NIET AAN HET HEK
Untung zong tijdens
executie
HOEDEN voor elke leeftijd
Stigter Messemaeckers
Verwarmingstechniek
Deventer
Zwolseweg 56
Bur voor redactie en administratie:
Prins Bernhardlaan 28. Veenendaat,
Telef. 08385-10550 (adm.), 10757 en
10955 (red.). Giro 1321600. Rhenen:
Boekhandel C. Waiboer en Recl.-
bureau J. Baars.
VALLEI
Voortzetting van het nieuwsblad „De Vallei", opge
richt in 1926. Uitg.: Wegener's Couranten Concern n.v.
Advert losse mm-prijs 17 cent Kleine -annonces
„Vraag en Aanbod" op di., do. en za. 1-10 woorden
1,50, ieder woord meer 15 cent.
ZATERDAG 30 SEPTEMBER I967 4Ie JAARGANG
ROME Paus Paulus heeft gisteren de synode van katjkiVtke bisschoppen' in
Rome geopend met een rede, waarin grote bezorgdheid sprak voor de hui
dige ontwikkelingen binnen de kerk. Hij wees de bisschoppen op de „onmetelijke
gevaren van de moderne wereldse mentaliteit" en op het „arglistige gevaar" bin
nen de kerk van leraren en schrijvers die erop uit zijn „de kerkelijke leer en de
dogma's aan te passen aan een wereldse taal en gedachtengang".
ADVERTENTIE
Zeer geschikt voor conferen
ties (100 personen) en diners
(80 personen). Stijlvolle om
geving en gerenommeerde
keuken.
Onderlangs 10.Tel.08300-27141
fisteren herinnerde ik bij de beuke-
nootjes aan een zwak giftige, nar
cotische stof, het z.g. „fagine" (de
beuk heet Fagus), dat bij te veel eten
van deze boomvruchtjes hoofd- en
keelpijn veroorzaakt. Zo waren vee
koeken, geperst uit beukepitten, geen
succes, wan paarden stierven eraan.
Ook andere dieren vooral eenhoe-
vigen, maar toch ook katten kun
nen niet tegen deze gifstof, terwijl
rund, schaap en varken van het nutti
gen geen nadelige gevolgen ondervin
den. Mensen reageren er niet zelden
ongunstig op, al heb ik nooit van do
delijke afloop vernomen. Over de oor
zaak dezer giftige werking lopen de
meningen der onderzoekers uiteen,
doch zij wijzen er wèl op, dat een on
beperkt gebruik van beukels voor de
menselijke voeding gewantrouwd moet
worden. Onschadelijk werd echter de
uit de pitten geperste olie bevonden.
Men is evenwel licht geneigd hen
vooral in tijden van oorlog met
schaarse voeding als kostelij1- 3,
gratis vet- en eiwitbron te beschou
wen en bij het voorkomen van echte
„boekmast" kunnen ze dagelijks en
misschien onmatig worden gebruikt,
wat slecht kan bekomen. Deskundigen
zijn het erover eens, dat de gepelde
nootjes het beste als genotmiddel in
kleine hoeveelheen (b.v. als smakelijke
belegging op de boterham) geconsu
meerd kunnen worden. In weerwil van
dit alles heeft de beuk een voorname
plaats in de farmacie en volksgenees
kunde behouden, want hij bezit tal
van prijzenswaardige eigenschappen.
30-9-67 A. B. WIGMAN
De Paus schetste het voornaamste
doel van de synode als het meewerken
aan het behouden en versterken van het
geloof. Hij zei dat hij rekende op de
hulp van de bisschoppen bij de bestrij
ding van wat hij noemde „de belang
rijkste bedreigingen van de hedendaag
se kerk".
Een van deze bedreigingen was naar
zijn oordeel „de eigenmachtige veran
deringen", die sommige rooms-katholie-
ke leraren in de kerkelijke leer willen
aanbrengen.
TEGEN STELLIJSG
De toespraak van de paus bij de ope
ning van de synode van bisschoppen
was in sterke tegenstelling met de ope
ningsrede die paus Joannes indertijd
uitsprak bij het begin van het Tweede
Vaticaanse Concilie. Paus Joannes
legde toen de nadruk op de aggiorna-
mento de vernieuwing van de kerk,
terwijl de rede van paus Paulus gisteren
geheel gewijd was aan de vrees voor
eigenmachtige vernieuwingen binnen
de kerk.
Paus Paulus hield zjjn toespraak on
der de mis, die hü ter gelegenheid van
de opening van de synode opdroeg.
Naarmate de mis vorderde, raakte de
paus zichtbaarder vermoeid. Bij het be
gin van de mis zag hü er al slecht uit.
Tüdens de mis zat de pauselüke arts,
prof. Fontana, by het altaar met een in
strumententas naast zich.
De Pauselijke rede was zeer conser
vatief van strekking. Een aantal waar
nemers was echter van mening dat de
waarschuwende woorden van de Paus
ook bedoeld waren om de conservatie
ven in de Romeinse Curie te vermur
wen, die, volgens de verwachting, op de
synode een heftig achterhoede gevecht
zullen voeren tegen de pogingen van de
progressieve bisschoppen om voor eens
en voor altijd af te rekenen met de
macht van de Curie.
NEW YORK Paus Paulus heeft
vrydag een beroep op V.N.-secretaris-
generadi Oe Thant gedaan, de vredespo
gingen inzake Viëtnam te hervatten en
hem daarby „elke medewerking welke
maar nuttig kan zyn" aangeboden.
In een brief aan Thant deed de Paus
een nieuwe en „dringende" oproep tot
vrede in Viëtnam en verklaarde hij, met
verlangen uit te zien naar de dag „dat,
de wapens neergelegd, de volken van
Vietnam zich sereen, en in een klimaat
van vrijheid en onafhankelijkheid kun
nen wijden aan de wederopbouw van
hun vaderland". De kerkvorst zei zich
wel bewust te zijn van de bezorgdheid
van de secretaris-generaal over de be
dreiging die de voortduring van de oor
log voor de vrede in de wereld vormt.
HERNE Vier mijnwerkers zijn vrij
dagmiddag in een mijn te Heme in het
Ruhrgebied bedolven geraakt door een
instorting. Hoewel het reddingswerk
onmiddellijk ter hand werd genomen,
is er weinig hoop dat de bedolvenen le
vend worden aangetroffen.
0 SOESTD1JK De koningin heeft vrij
dagmiddag de Indonesische parlemen
taire delegatie ontvangen, die momen
teel in Nederland verblijft. Vice-voorzit-
ter BEN MANGRENSAY van de volks
vertegenwoordiging heeft de koningin een
rookstel aangeboden, vervaardigd uit
Djokj a-zilver.
UTRECHT De vakbeweging is niet
bereid om alleen by wyze van proef
over te stappen op het systeem van een
vrije loonvorming. Wanneer de werk
gevers de volgende week in de Stich
ting van de Arbeid zouden zeggen:
„Laten we het maar eens een paar jaar
proberen", zouden de Vakcentrales
hierop „neen" zeggen. Zy willen defini
tief op een vrye loonvorming overstap
pen.
Dit zei de voorzitter van het Neder
lands Katholiek Vakverbond (N.K.V.),
de heer P. J. J. Mertens, gisteren in
Utrecht. Hij meende verder, dat de tijd
nu rijp is om de werkgever „om" te
krijgen.
De looncommissie van de Stichting
heeft een rapport moeten samenstellen
over de technische uitwerking van het
nieuwe systeem. Zo ligt er de vraag of,
indien er in het belang van 's lands
economie toch moet worden ingegrepen
in de loonvorming, de Stichting of het
College van Rijksbemiddelaars hierin
een aandeel moet hebben.
Een andere vraag: Zal als de gemid
delde loonstijgingen te hoog worden,
alleen worden beknibbeld op nog af te
sluiten c.a.o.'s? Daardoor zouden zij, die
hun contracten reeds in hun zak heb
ben, geen last van een matiging behoe
ven te hebben.
Uit de mededeling dat de looncom
missie „vermoedelijk" niet meer voor 6
oktober als de Stichting vergadert, bij
eenkomt, kan worden afgeleid dat er
een rapport klaar is.
De grote vraag is echter of werkge
vers en werknemers dezelfde opvattin
gen over de technische uitwerking voor
het nieuwe systeem hebben. Volgens de
heer Mertens zijn deze technische pun
ten zeer belangrijke onderdelen bij de
besprekingen, die de Stichting de vol
gende week houdt.
LONDEN Een duiker heeft een
Britse onderzeeër op de bodem van het
kanaal gevonden die 42 jaar geleden
met 69 bemanningsleden zonk. Het mi
nisterie van Marine is echter heftig ge
kant tegen berging.
Hoewel de M-l buiten de territoriale
wateren ligt, komt de duikboot volgens
het ministerie niet in aanmerking voor
berging, omdat de bemanning nooit van
boord is gegaan. „Wij beschouwen hem
als een graf van de opvarenden en zijn
niet van zins nog in leven zijnde familie
van de bemanning verdriet te doen".
De M-l werd ontworpen door Admi
raal John A. Fisher en in 1917 gebouwd.
Het schip werd uitgerust met een
30 mm kanon op het voordek, om de
Duitse kust te beschieten, maar was te
laat gereed om nog aan de eerste we
reldoorlog te kunnen deelnemen.
Op 12 nov. 1925 zonk de duikboot op
raadselachtige wijze. De oorzaak van de
ramp is nooit vastgesteld. De M-l is
misschien gedoken zonder het kanon
binnen te halen. In dat geval is het
water door het open luik naar binnen
gestroomd.
DEN HAAG Tussen regering en huisartsen dreigt een nieuw, fel conflict
te ontstaan.
De ministers De Block (Economische Zaken) en Roolvink (Sociale Zaken
en Volksgezondheid) hebben gisteren een prijsstop voor de hulp door huisartsen
afgekondigd, nadat de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) haar leden had
geadviseerd de tarieven voor particuliere patiënten met ingang van zondag te
verhogen. Gisteravond liet de LHV ons weten: „Wij zullen ons in principe niet
aan de prijzenbeschikking houden".
De prijzenbeschikking die in de
Staatscourant van gisteren is afge
drukt, schrijft voor dat huisartsen met
ingang van morgen geen hogere tarie
ven mogen berekenen dan die golden
in de week van 23 tot 29 september.
De ministers waren van oordeel dat
de hogere tarieven, waartoe de L.H.V.
had geadviseerd, belangrijk zouden uit
gaan boven de maximumtarieven die de
regering overeenkomstig het advies van
de commissie-Van der Ven aanvaard
baar vond.
OVER DE GRENS
Met het advies van de Landelyke
Huisartsen Vereniging wordt de grens
overschreden van een sociaal-econo
misch aanvaardbaar prijspeil voor me
dische hulp, zo menen de ministers.
De brief van de L.H.V., waarin het
advies werd aangekondigd, was pas
gistermorgen op het ministerie van eco
nomische zaken ontvangen. Minister De
Block heeft nog telefonisch geprobeerd
om de huisartsen tot andere gedachten
te brengen. Het resultaat was echter
negatief.
De circulaire was uit en aan de in
houd daarvan kon niets meer worden
veranderd, deelden de huisartsen mee.
Wij zijn dus min of meer voor een vol
dongen feit gesteld, aldus het commen
taar van het ministerie van economische
zaken.
Het centraal bestuur van de L.H.V.
zal zich nog beraden over de vraag wat
het de leden nu zal gaan adviseren.
„Wat wij vandaag hebben geadviseerd
is niet anders dan een trendmatige aan
passing van onze tarieven zoals die in
heel Nederland al jaren gebruikelijk is."
„Wij biyven ons overigens onverkort
op het standpunt plaatsen dat een prij
zenbeschikking op- iuci, vatfje beroep niet
van toepassing is", aldus de L.H.V.
Voor de omvang van de door de
L.H.V. voorgestelde tariefsverhogingen
leze men elders in dit blad het artikel
„Huisartsen verhogen de particuliere
tarieven".
VRIEZENVEEN De Overüsselse
gem. Vriezenveen zal tydelyk 'n arts in
dienst nemen om het hoofd te bieden
aan de geelzucht-epidemie die nu byna
vyf maanden lang de dorpjes Wester-
haar en Vriezenveensewyk teistert.
Overleg tussen de hoofdinspectie van
de Volksgezondheid en het gemeentebe
stuur heeft tot deze maatregel geleid.
De arts, die begin volgende week door
de hoofdinspectie zal worden aange
zocht, zal uitsluitend de driehonderd
geelzuchtpatiënten behandelen die in
beide dorpen het bed houden.
Mocht volgende week geen arts be
schikbaar zijn dan zal een militaire
dokter worden gevraagd.
De burgemeester van Vriezenveen, H.
W. K. ridder Huyssen van Kattendijk
heeft dit gisteren aan de gemeenteraad
meegedeeld. Hij zei dat het gemeente
bestuur in mindere mate verontrust is
door het verloop van de epidemie die
de laatste weken weer is toegenomen.
Ook in Zuid-Friesland is een geel
zucht explosie geconstateerd.
In Ureterp, Bakkeveen, Frieschepalen
en Siegerswoude vier dorpen onder
de gemeente Opsterland zijn sinds
deze maand 130 mensen ziek geworden.
De geelzucht is echter minder ernstig
dan in het Overijsselse Vriezenveen.
UTRECHT Het Nederlands Katho
liek Vakverbond meent dat de vakorga
nisatie bemoeienis moet hebben met de
volksgezondheid. De drie grote vakcen
trales moeten volgens het N.K.V. over
wegen „of het brede terrein van de
volksgezondheid gezamenlyk optreden
vereist."
„Als het N.V.V. en het C.N.V. het
hiermee eens zijn dan ligt er een groot
arbeidsveld braak", zei gisteravond de
heer P. J. J. Mertens, voorzitter van
het N.K.V. „Met de gezondheidszorg is
ten slotte een flink stuk loon van de
werknemers gemoeid. In plaats van al
les voor kennisgeving aan te nemen
moeten wij streven naar inspraak in
allerlei instituten, waaronder de zieken
huizen. Wij leven in een stroomversnel
ling waarin we niet achteruit willen lo
pen".
„Onze inspraak in de academische
ziekenhuizen en in de militaire hospi
talen is eenvoudig nihil", constateerde
de heer Mertens en hij voegde eraan
toe: „met alle verspilling van dien".
„Daarom voelen wij niets voor over-
heidsziekenhuizen".
Over de Ziekenfondsraad zei de heer
Mertens: „Zou het niet beter zijn als
dit college zou zijn samengesteld uit
ziekenfondsen aan de ene kant en de
werknemers als tegenpartij.
ADVERTENTIE
Dezer dagen kom t de
Vlees Expres99 in uw bus,
de speciale krant over vlees.
Let op de prijsvraag!
Win een der prijzen en eet een
jaar lang gratis vlees
en/of vleeswaren.
(en/of vleeswaren)
Een Chinese en een Indische soldaat
staan tegenover elkaar aan de grens
van hun landen, die hier gevormd wordt
door een prikkeldraadhekje in de Nathoe-
la pas. Tegen de oprichting van de prik
keldraadversperring werd door de Chine
se soldaat geprotesteerd; het gevolg van
een dergelijk protest betekende in sep
tember j.l. 'n grensschermutseling waar
bij aan beide zijden 300 doden vielen.
DJAKARTA De echo van „de In
ternationale" weerkaatste tegen de ber
gen boven Bandung, terwyl het salvo
weerklonk van het executiepeloton, ge
richt op ex-kolonel Untung en de twee
officieren, die als de organisatoren wor
den beschouwd van de mislukte com
munistische staatsgreep van 1965 in In
donesië.
ADVERTENTIE
voor
HOOFDSTRAAT 75 - VEENENDAAL
TILBURG De Nederlandse werknemer heeft niet veel op met de werkge
vers. Niet meer dan de helft heeft vertrouwen in de directies van de bedryven.
Een op de drie werknemers vindt, dat de directie alleen de belangen van de eige
naars voor ogen staan. Dit is naar voren gekomen uit een onderzoek dat de Vrye
Universiteit van Amsterdam hield over directies van Nederlandse ondernemingen.
Prof. dr. H. J. van Zuthem, die dit
onderzoek leidde, heeft gisteren op een
bijeenkomst van de Brabantse katholie
ke werkgevers in Tilburg enkele mar
kante resultaten opgesomd uit het on
derzoek. Zo is ook komen vast te staan,
dat tachtig procent van de ondervraag
den meer medezeggenschap wil. Daarbij
stelden de geïnterviewden uitdrukkelijk
geen behoefte te hebben aan minder in
vloed van de ondernemers.
De Amsterdamse hoogleraar zei, dat
het gebrek aan vertrouwen bij de werk
nemers in de directie twee achtergron
den heeft: Allereerst het voortbestaan
van de tegenstelling werkgever-werk
nemer en voorts het ontbreken van ver
trouwen in de leidersposities in het al
gemeen. Hij vond dat het gebrek aan
vertrouwen niet uit vooroordeel of on
kunde voortkomt.
Zonder openheid en medezeggenschap
is geen vertrouwensbasis mogelijk, con
cludeerde prof. Van Zuthem. Onze tijd
vraagt daarom, want de mensen zijn
kritischer geworden. Nodig vond hij ook
dat de werkgevers minder defensief zijn.
Zij moeten meer actief en constructief
inspelen op de gewenste ontwikkelingen.
Prof. Van Zuthem noemde het van
veel belang dat er meer sociaal onder
zoek komt naar de functie van de onder
neming in de maatschappij. Waarom
wel het T.N.O., dat zich bezig houdt met
natuurwetenschappelijk onderzoek, en
niet een T.S.O., dat gericht is op Toege
past Sociaal Onderzoek. Dit onderzoek
moet er komen voor het kweken van
een gunstiger sociaal ondernemerskli
maat, aldus de hoogleraar.
SAN ANTONIO (Texas) Presi
dent Johnson heeft vrijdagavond ver
klaard, bereid te zijn onmiddellijk
„met Ho Tsji Minh en andere betrok
ken staatshoofden" besprekingen te
voeren in een poging een vredesconfe
rentie over Viëtnam te beginnen.
In een uitvoerige verdediging van zün
beleid ten aanzien van Zuid-Oost-Azië
zei de Amerikaanse president voorts,
dat de V.S. bereid zijn onmiddellijk de
lucht- en vlootbombardementen van
Noord-Viëtnam te staken „wanneer dit
meteen zal leiden tot vruchtbare be
sprekingen". Johnson voegde er even
wel aan toe, ervan uit -ie gaan, dat tü
dens de onderhandelingen Noord-Viët-
nam geen voordeel zou trekken uit het
stopzetten of beperken van de bombar
dementen.
In zijn rede, gehouden tijdens een
diner van leden van de wetgevende
macht in Texas, betoogde president
Johnson voorts, dat de Verenigde Sta
ten deze voorstellen steeds weer had
den gedaan, maar dat Hanoi ze niet
aanvaard had. Volgens president John
son is het aan Noord-Viëtnam te wijten
dat de oorlog voortduurt, niet aan de
V.S. of aan de rest van de wereld.
Johnson waarschuwde Hanoi, dat de
oorlog zal voortduren, tenzij de commu
nisten zouden toestemmen in onderhan
delingen en dat de Amerikanen tot het
einde zouden vechten. Hanoi heeft het
volgens Johnson mis als het meent, dat
de Amerikanen de strijd zullen opgeven.
„Het is het gebruikelyke onvermogen
van totalitaire regimes, dat zij de aard
van onze democratie niet kunnen be
grijpen. Zij zien verschil van mening
aan voor ontrouw. Zij vatten redevoe
ringen van individuen op als officiële
opvattingen".
Johnson zei ervan overtuigd te zy'n,
dat de rede tenslotte de overhand zal
kry'gen, dat Hanoi zal beseffen, dat het
niet kan winnen, dat het zich zal afwen
den van de stry'd en zich zal keren naar
de opbouw ten behoeve van zün eigen
volk.
GELEERD
De president zei,, de Amerikanen niet
met zekerheid te kunnen zeggen, dat
een communistische verovering van
Zuid-Viëtnam gevolgd zal worden door
communistische veroveringen elders in
Zuid-Oost-Azië of dat een communis
tische overheersing van dat gebied een
derde wereldoorlog dichter bij verwe-
zenlijking zal brengen. „Maar al wat wü
hebben geleerd in deze tragische eeuw.
doet sterk vermoeden, dat dit zo zal
zün", aldus Johnson.
„Als president van de Verenigde Sta
ten ben ik niet bereid te speculeren op
de kans dat het niet zo is. Ik ben niet
bereid de veiligheid ja zelfs 't voort
bestaan van de V.S. in de waagschaal
te stellen louter op grond van hoop en
van wat men graag zou willen. Ik ben
ervan overtuigd, dat door deze strijd in
Viëtnam tot een einde te brengen, wij,
Amerikanen, de kans verminderen op
een grotere oorlog, wellicht een kern
oorlog.
Johnson gaf echter toe dat de strijd
hard is. Hij sprak de bewering tegen
dat de Amerikanen een onevenredig
zwaar aandeel in de strijd hebben. De
Zuidviëtnamese regeringstroepen had
den even zware verliezen als de Ame
rikanen geleden, aldus de president.
ADVERTENTIE
(Van onze weerkundige medewerker)
1.1 et hogedrukgebied, dat ons de
-®"1 laatste dagen warm weer heeft
gebracht in Gelderland werd het
gistermiddag opnieuw 22 graden
zakt in elkaar. Tegelijkertijd diepte
een depressie bij Ierland uit. Daar
door zal een front over het Engelse
Kanaal naar onze omgeving bewegen
en dit weekeinde aanvankelijk kans
geven op bewolking en hier en daar
een bui. Achter het front zijn geluk
kig weer zonnige perioden te ver
wachten, nog wel geflankeerd door
enkele plaatselijke buien, bij lucht-
aanvoer uit het zuidwesten. Zondag
middag verwachten we geen hogere
temperaturen meer dan tussen 17 en
j 20 graden, wat overigens nog heel be-
hoorlijk is voor de tijd van het jaar.
