Veenendaals
dagblad
Algemene verwachting na eerste dag van
begrotingsdebat in Tweede Kamer:
Onbedreigd achter de tafel
Verloving Jackie Kennedy ontkend
Staking van 900
man bij Bata
Buiten
Oppositionele kritiek op
onderdelen van beleid
WIJ
V.S.-DIVISIE MINDER VOOR N.A.V.O.
Meer geld voor
So v j et-defensie
Gelders-Utrechtse streekcourant voor Rijn- en Gelderse Vallei
inde
Bfonchileften
Roofoverval in
Centraal Station
te Amsterdam
Vorster herdenkt
leider van
nazi-beweging
Roemers verlaat
Tweede Kamer
W. P. Berghuis
kandidaat voor
Hilversum
Ned. vrijwilliger
in Israël dood
Tijdelijke maatregel vanwege Viëtnam
Nog 1,7 pet meer
voor ambtenaren
Wageninger van
bankbreuk
verdacht
Eerste georganiseerde arbeids
conflict sinds zes jaar
Haas
STEUN
ONTSLAGEN
WONINGBOUW
Staking in Liverpool
duurt nog voort
Andere uitgaven
Roemenië roept op
tot terugtrekking
buitenl. troepen
uit Europese landen
Na regen
wat koeler
Bur voor redactie en administratie:
Prins Bernhardlaan 28. Veenendaal,
Telet. 08385-10550 (adm.). 10757 en
10955 (red.). Giro 1321600. Rhenen:
Boekhandel C. Waiboer en Reel.-
bureau J. Baars.
VALLEI
Voortzetting van het nieuwsblad „De Vallei", opge
richt in 1926. Uitg.: Wegener's Couranten Concern n.v.
Advert, losse mm-prijs 17 cent Kleine 'annonces
„Vraag en Aanbod" op df., do. en za. 1-10 woorden
1,50, ieder woord meer 15 cent
WOENSDAG II OKTOBER I967 4le JAARGANG
KABINET ZAL HET WEL HALEN
(Van een onzer verslaggevers)
BEST Negenhonderd van de twaalfhonderd werknemers van de schoen
fabriek Bata in Best, zijn vanmorgen niet aan het werk gegaan. Door staking
willen zij kracht bijzetten aan hun eisen:
Handhaving van de sinds 1955 geldende Bata-CAO.
Een loonsverhoging van vier procent per 1 april 1967 en van anderhalf
procent per 1 juli 1967.
0 Jacqueline Kennedy heeft gister
avond ontkend, dat zij binnenkort
haar verloving zou aankondigen met
Lord Harlech, de voormalige Britse
ambassadeur in Washington. Het tele
visiestation W.C.B.S. had een bericht
dat afkomstig was uit het doorgaans
goed ingelichte „Women's Wear",
over een op handen zijnde verloving
verspreid. De secretaresse van me
vrouw Kennedy verklaarde toestem
ming te hebben verkregen het bericht
als volkomen onwaar te verklaren. Er
doen reeds geruime tijd geruchten de
ronde over een romance tussen de
weduwe van de vermoorde Ameri
kaanse president en Lord Harlech,
wiens vrouw in mei van dit jaar bij
een auto-ongeluk in Wales om het le
ven kwam.
0 De foto, waarop Jacqueline met
Lord Harlech staat afgebeeld,
werd enige tijd geleden gemaakt.
De situatie bij de fabriek was volgens
de plaatselijke politie, rustig. Er ston
den enkele groepjes stakers hij de
poort om de werkwillige arbeiders te
bepraten. Van spreekkoren of gezwaai
met spandoeken was geen sprake.
Slechts kleine aantallen ongeorgani
seerde arbeiders waren naar de fabriek
gekomen om te werken, naar men aan
neemt, omdat zij menen in geval van
staking geen bijstand uit de stakings
kas te zullen krijgen. De politie hield
van op een afstand een oogje in het
"ftflidden oktober raakt het uit met
het ongestoorde, vreedzame be
staan van Lampe het haas, want dan
mag hij tot en met oudjaar worden
bejaagd en menige jager kan de ope
ningsdatum nauwelijks afwachten.
Als ik in de stille ochtend of tegen
het vallen van de avond over de hooi-
wei achter de boerderij zie, kan ife me
er over verkneuteren, dat de langoren,
die daar uit de wallen en de verstren
geling van ons kleine reservaatje „Het
Hammerbos" komen wisselen, aan de
gepatenteerde dans van kruit en lood
zullen ontsnappen, want we hebben
de jacht daar niet verpacht. Nochtans
verneem ik van de boer nooit iets
over wildschade. Ook uit de verte van
mijn woonplaats schenkt het een be
scheiden voldoening Hans Tripvoet,
zoals Pol de Mont mummelman zo
aardig noemt, aanwezig te weten,
laveiend, plat gedoken in de greppel
of achter een biezepol, vaak de lange,
zwart-gepunte lepels bezorgd gespitst,
rustig huppelend naar een lokkend
klaverplekje of zich hoog op de ach
terlopers richtend als Anton met de
traktor over de brug dokkert. Steeds
bewaren die hazen hun ingeschapen
voorzichtigheid bij handel en wandel.
Door hun aangeboren behoedzaam
heid, waakzame aard, terreinkennis en
welberaden taktiek weten de ouden
nogal eens aan de jager te ontkomen.
De jongeren en de drielingen echter,
onervaren en onnozel, moeten in de
eerste dagen doorgaans eerder het
loodje leggen en daarom is het goed
de openstelling op 15 oktober en niet
op de eerste te bepa'en, zoals vroeger
nogal eens gebeurde.
11 oktober '67 A. B. WIGMAN
zei! en trachtte daarbij „zo weinig mo
gelijk aanstoot te geven".
De directie houdt vast aan de be-
drijfstak-c.a.o.'s, die op 1 april tegen
de wil van de vakbonden in de plaats
van de eigen arbeidsovereenkomst zijn
gekomen. Een bemiddelingspoging van
de looncommissie van de Stichting van
de ArbeW werd afgewezen, evenals het
ultimatum van de vakbonden, dat gis
teren afliep.
Nederland heeft hiermee weer voor
het eerst sinds zes jaar een grote ge
organiseerde staking. De actie wordt
gesteund door de katholieke industiièle
vakbond Sint Willibrordus, die op zijn
beurt weer steun ontvangt van het Ne
derlands Katholiek Vakverbond. De sta
king zal zowel de vakbeweging als de
Bata tonnen per week kosten, aldus de
hoofdbestuurder A. Geurts van Sint
Willibrordus.
In de bedrijven van Bata in Kerkra-
de en Nederweert, waar uitsluitend
vrouwen en meisjes werken, wordt niet
gestaakt. Ook de portiers van het con
cern blijven hun dienst doen.
Het besluit tot staking viel gister
avond in het café „Het blauwe boerke"
in Best. Uitslag van de schriftelijke
stemming: 232 voor, een tegen en een
blanco.
Behalve de 450 georganiseerde zullen
ook de niet-georganiseerde arbeiders
een uitkering uit het stakingsfonds kun
nen krijgen. Voor de laatsten geldt als
voorwaarde dat zij voor ten minste
twee jaar lid van de vakbond worden.
De uitkering bedraagt tachtig procent
van het loon, of gemiddeld 120 gulden
per week.
Niettemin maakte een deel van het
personeel zich zorgen over een uit
spraak van de directie. Deze heeft
voorspeld, dat het staken van de pro-
duktie wel eens tot ontslagen zou kun
nen leiden. Vakbondsbestuurders noem
den dit echter een laatste poging om
aan de actie te ontkomen.
Dr. V. Samec, directeur van Bata
Nederland, betreurt de stap van de vak
beweging. Hij zei gisteravond: „Wij zijn
bereid de onderhandelingen met ae vak
bonden te heropenen en aanvaarden
daarbij de bemiddeling van het College
van rijksbemiddelaars". Eerder op de
avond hadden de vakbonden meege
deeld dat de Bata hiertoe niet bereid
was.
ADVERTENTIE
hoestdronk in tobletvorm.95ct
AMSTERDAM Drie mannen heb
ben vanochtend omstreeks half tien
een overval gepleegd in de afdeling
Expresgoederen van Van Gend en Loos
op het Centraal Station in Amsterdam.
Volgens de eerste berichten, waren zij
gemaskerd en gingen zij er met een
geldkist van door.
Zij vluchtten in een donkere Fiat,
met kenteken DX 76-17. Dit kenteken
kan vervalst zijn. Alle surveillancewa
gens hebben opdracht gekregen naar
deze auto uit te kijken.
De drie inzittenden dragen allen een
blauwe regenjas en zijn vermoedelijk
gewapend.
PRETORIA Op het graf van dr.
Hans van Rensburg, commandant van
de Zuidafrikaanse nazi-beweging uit
de tweede wereldoorlog, „Ossewa-
Brandwag", heeft de premier van Zuid-
Afrika, Vorster, gisteren een gedenkte
ken onthuld. Hij noemde Van Rensburg
een vriend, een leider en een loyaal
mens.
De Ossewa- Brandwag, waarvan Vor
ster „generaal" was, bestond uit een
groep mensen met een grote bewonde
ring voor Hitier; zij pleegden sabotage
om de regering van Zuid-Afrika af te
houden van hulp aan de geallieerden.
DEN HAAG De eerste dag van het grote politieke debat in de Tweede
Kamer heeft gisteren al duidelijk gemaakt, dat het kabinet-De Jong er mor
gen zonder kleerscheuren afkomt.
De belangrijkste pijlers onder het regeringsbeleid waren de steun van de
fracties van de KVP, VVD en CHU en het feit, dat met het oog op het
streven naar partijvernieuwing op dit ogenblik niemand gebaat is bij een
kabinetswisseling.
De begroting met het record-tekort is nauwelijks aangevochten. De kritiek
van de oppositie en regeringsgezinde fracties, betrof slechts onderdelen van het
beleid.
aanval moeten verduren op zijn werk-
loosheidspolitiek, zoals wij gisteren in
een deel van onze editie al meldden. De
oppositie van de Party van de Arbeid en
D'66 wil er driehonderd mijoen gul
den meer voor uittrekken. Drs. Schmel-
'e KVP drong aan op een sa-
•an gerichte maatregelen voor
en de ontwikkelingsgebieden,
xtra aandacht voor Midden-
zer var
mensp-
de boi
alsmr
Brab'
Zo-
zitter
meer
moest
lij als de liberale fractievoor-
ïr. Toxopeus vond. dat er
beweging" bij de werknemers
I komen. Mr. Toxopeus legde er
de vir.ger op, dat in sommige streken
de jongeren niets om handen hebben,
terwijl Amsterdam er tweeduizend no
dig heeft.
De CH-fractievoorzitter Mellema nam
het de regering kwalijk, dat zij slechts
maatregelen in overweging wil nemen
als het slechter wordt. Dat vond hij een
te negatief standpunt.
Ook over de woningbouw had de Ka
mer haar zorg. Van alle kanten wer
den garanties gevraagd om ervoor te
zorgen dat het woningbouwprogramma
van 125.000 huizen wordt gehaald. Mr.
Toxopeus vroeg zich daarbij tf. hoe het
zal gaan met de heffing op "harén van
woningwetwoningen, als de bewoners
daarvan geen ander huis kunnen vin
den.
Er waren enkele bedenkingen tegen
de vrije loonvorming. De Kamer had
kennelijk zorgen over de verschillen in
loonhoogte tussen de onderscheidene
bedrijfstakken en tussen het Westen en
de rest van ons land.
Opvallend was, dat zowel de socialis
tische oppositieleider drs. Den Uyl als
de liberaal mr. Toxopeus waarborgen
eisten tegen rampzalige verschijnselen
in het bedrijfsleven als dat van Van
Heijst. Drs. Den Uyl wilde ook de gro
tere gesloten familievennootschappen
zien opgenomen in de herziening van
de ondernemersstructuur. Desondanks
meende hij, dat men een onderneming
niet mag beschouwen als een achter
tuintje, waarmee men naar believen
kan omspringen.
DEN HAAG Drs. D. Roemers zal
bedanken als lid van de Tweede Ka
mer nu hij is benoemd tot burgemees
ter van Vlissingen. Zijn benoeming,
die gisteren officieel afkwam, gaat in
op 1 november.
De hèer Roemers is oud-voorzitter van
het NVV. Een gesprek met hem leest
u elders in dit nummer: „Gewezen
vakbondleider wordt burgemeester van
Vlissingen".
DEN HAAG De burgemeester van
Kampen, dr. W. P. Berghuis, wordt
als de meest serieuze gegadigde be
schouwd voor het burgemeesterschap
van Hilversum. De tegenwoordige bur
gemeester J. J. G. Boot, gaat binnen
kort met pensioen.
Zou dr. Berghuis de benoeming aan
vaarden, dan zal hij, zo wordt in Den
Haag aangenomen, aftreden als voor
zitter van de Anti-Revolutionaire par
tij. Dr. Berghuis zou wel aanblijven als
voorzitter van de A.R.-fractie in de Eer
ste Kamer.
Een voorstel van Democraten '66 om
de Tweede Kamer een brief te laten
richten aan het Amerikaanse Congres
over de onvoorwaardelijke stopzetting
van de bombardementen op Noord-Viët-
nam bleek al meteen geen enkele
schijn van kans te maken.
Volgens drs. Schmelzer, heeft minister
Luns er wel degelijk voor gezorgd, dat
de motie over Viëtnam van eind augus
tus voor het forum van de Verenigde
Naties de waarde en het gezag heeft
gekregen, die de Kamermeerderheid er
aan had gegeven.
Het ontbreken van iedere vermelding
van Griekenland in de Troonrede had
zowel de socialist Den Uyl als de CH-
fractieleider Mellema gestoten. Deze
laatste zei zelfs, dat Griekenland de
„heilloze weg naar de dictatuur was in
geslagen".
0) Men zie verder elders in dit num
mer: „Kabinet mag blijven zitten".
0 Het comité U.S.O.-concerten in Vee
nendaal heeft loon naar werken ge
kregen. Voor het eerst sinds lange tijd
was de zaal van het Verenigingsgebouw
aan de Eikenlaan gisteravond tijdens het
eerste concert van het nog prille winter
seizoen vrijwel geheel bezet. Een opmer
kelijk en verheugend verschijnsel was dat
er zo veel jonge gezichten gezien werden.
0 De in het begin van dit jaar in gebruik
genomen Gereformeerde Johannes-
kerk te Leersum gaat voor enkele weken
dicht. Men moet namelijk de vloeren
openbreken om de ondeugdelijke verwar-
minsginstallatie te vernieuwen. Een ge
brekkige isolatie bij de aanleg is er oor
zaak van dat roest en lekkages optraden.
Tijdens de werkzaamheden genieten de
Gereformeerden onderdak in de Her
vormde kerk.
0 De besprekingen tussen het gemeente
bestuur van Kesteren en het dagelijks
bestuur van het bejaardencentrum „Het
Anker" zijn prettig verlopen. Dat was on
geveer het enige commentaar, dat onze
Betuwse redacteur kreeg na afloop van
het gisteren gehouden gesprek. Vooral de
bewoners van het bejaardencentrum zul
len blij zijn te vernemen dat er door be
paalde instanties tenminste nog prettig
gesproken kan worden over de gang van
zaken in het tehuis.
DEN HAAG De 24-jarige P. J.
Beening uit Nederhorst den Berg, die
tijdens de vijf dagen oorlog naar Isra
el is gereist als vrijwilliger, is daar
vermoedelijk door een ongeluk om het
leven gekomen.
Het ongeluk zou geburd zijn op 9
oktober, maar omtrent de juiste toe
dracht konden noch het ministerie van
Buitenlandse Zaken noch het Israëlisch
consulaat in Amsterdam nadere gege
vens verschaffen.
LONDEN. De havenstaking, welke
nu reeds drie weken in Liverpool duurt,
houdt exportzendingen ter waarde van
250 miljoen gulden vast. De officieuze
staking van de 20.000 havenarbeiders
in Liverpool werd uitgeroepen omdat
zij gelijke beloning als de Londense ha
venarbeiders eisen.
NEW YORK De New York Ti
mes heeft vandaag gemeld, dat de Ver.
Staten zich gedwongen zien om van
wege de oorlog in Viëtnam hun troe-
penverpMchtingen aan de NAVO te
wijzigen. Gedurende het grootste deel
van 1968 zal Amerika voor Europa
een divisie minder ter beschikking heb
ben dan de vijf die het, volgens NAVO-
verplichting, in geval van een grote
oorlog voor Europa klaar moet heb
ben.
Het blad verneemt in kringen van de
ministeries van Buitenlandse Zaken en
'Defensie, dat het besluit van president
Johnson om zijn troepen voor Europa
te verminderen zijn plannen hebben
versneld om de troepensterkte in Zuid-
Viëtnam begin volgend jaar op te voeren
tot 525.000. De N.Y. Times schrijft, dat
de presedent of deze maatregel moest
nemen of reserves moest oproepen, wat
hij niet wilde.
Wel heeft de president bevel gege
ven tot de formatie van een nieuwe di
visie om „het gat" te vullen, maar op
zijn vroegst zal die divisie tegen het
einde van 196 gevechtsklaar zijn.
De Times merkt op. dat de Ver. Sta
ten zich verbonden hebben om binnen
60 dagen na het uitbreken van een gro
te oorlog vijf divisies naar Europa te
sturen. Maar algemeen wordt aange
nomen, dat als er een grote oorlog in
West-Europa uitbreekt deze maar een
paar dagen met conventionele wapens
zal worden gevoerd en dat kernwapens
er aan te pas komen als de oorlog lang
duurt
Een Amerikaanse autoriteit heeft in
dit verband opgemerkt: „aangezien
niemand van onze bondgenoten gelooft,
dat een oorlog 60 dagen zal duren, den
ken we niet dat, als bekend wordt dat
wij, een tijdelijk gebrek aan troepen
hebben, men er in Europa een trauma
van zal krijgen".
Het kabinet-De Jong heeft na de eerste dag van de algemene beschouwingen
in de Tweede Kamer gegronde hoop zonder kleerscheuren door dit politieke
debat heen te komen. Geen van de sprekers maakte het de regering al te
moeilijk. We zien hier achter de regeringstafel v.l.n.r. minister Luns, minister
Witteveen en premier De Jong.
MOSKOU (Reuter) De Sovjet-unie
heeft gisteren een forse stijging in de
uitgaven voor de defensie aangekon
digd. Voor het komende jaar is een be
drag van ruim 2200 miljoen roebel
(8800 miljoen gulden) uitgetrokken, dat
is vijftien procent meer dan dit jaar.
De Russische minister van financiën,
Wasili Garboezof, maakte deze drasti
sche verhoging gisteren in de Opperste
Sovjet het Russische parlement
bekend.
Garboezof zei dat de stijging van
de defensie-uitgaven noodzakelijk was
als gevolg van de internationale span
ning en de militaire hulp die de Sov
jet-unie aan andere landen verstrekt.
Minister Garboezof noemde Noord-
Viëtnam niet met name, maar kort
geleden sloten Hanoi en Moskou een
nieuwe overeenkomst, krachtens welke
de Sovjet-Unie aan Noord-Viëtnam on
der meer luchtdoelraketten, vliegtuigen
en ander oorlogsmateri: I zal leveren.
Wel keerde Garboezof zich in zijn rede
fel tegen het „Amerikaanse imperialis
me" en zegde hij de steun van de
Sovjet-Unie toe aan het Viëtnamese
volk en aan de Arabische staten tegen
Israël, maar hij legde geen onmiddel
lijk verband tussen de verhoogde de
fensie-uitgaven en de hulp die de Sov
jet-Unie aan Noord-Viëtnam en aan de
Arabische landen in het Midden-Oosten
geeft.
Overigens valt uit de begroting die
minister Garboezof gisteren indiende
niet af te leiden hoe hoog het werke
lijke bedrag is dat de Sovjet-Unie voor
haar defensie heeft uitgetrokken. Vol
gens Westerse deskundigen gaan achter
het totale bedrag van de Russische be
groting 123,5 miljard roebel (493,9
miljard gulden) nog andere militaire
uitgaven schuil.
De 1517 afgevaardigden van de Opper
ste Sovjet, die automatisch hun goed
keuring zullen geven aan de door mi
nister Garboezof voorgelegde begro
ting, zullen zich voorts moeten uitspre
ken over een wet op de militaire dienst
plicht. Men veronderstelt dat de Sov
jet-Unie het plan heeft de diensttijd van
van drie tot twee'jaar te verkorten.
DEN HAAG Het overheidsperso
neel krijgt er alsnog 1,7 pet. salaris bij.
Daarover is gisteren overeenstemming
bereikt in de centrale commissie voor
georganiseerd overleg. Staatssecreta
ris mr. C. van Veen (Binnenlandse Za
ken) woonde de vergadering bij.
Op 1 januari kregen de ambtenaren
voorlopig een salarisverhoging van 4
pet. Uit naberekening is gebleken, dat
van juli 1965 tot juli 1967 de gemiddel
de loonstijging in het bedrijfsleven 5,7
procent heeft bedragen. Het verschil
over 1967 zal de ambtenaren eind no
vember worden uitgekeerd. Ook de ge
pensioneerden krijgen een uitkering-
achteraf.
WAGENINGEN De voorzitter van
de Wageningse middenstandvereniging,
A. de V., wordt verdacht van bedrie-
gelijke bankbreuk. De V. zou bij de
Amro-bank in Wageningen een lening
hebben aangevraagd, nadat door een
van zjjn krediteuren zijn faillissement
was aangevraagd.
Overigens heeft De V. van de lening
een aantal krediteuren betaald. Zijn
schulden daalden daarna tot f 13.000.
Daarbij komt thans echter het bedrag
van f 33.000, dat hij bij de Amro-bank
opnam.
NEW YORK. Roemenië heeft op
nieuw zijn onafhankelijkheid van Mos
kou gedemonstreerd door in de Ver.
Naties op te roepen tot terugtrekking
van alle buitenlandse troepen, met in
begrip van die der Sovjet-Unie, van
vreemde bodem in Europa. De Roe
meense onderminister van Buitenland
se Zaken, Mircea Malitza, heeft dit
voorstel gisteren in de Algemene Ver
gadering gedaan en de gedelegeerden
zien het als een nieuwe poging van Roe-
denië om te bewijzen dat het een ande
re koers vaart dan het Sovjet-blok; er
bevinden zich thans maximaal 26Sov-
jet-divisies in Polen. Hongarije en Oost-
Duitsland, en nog 300.000 man Ameri
kaanse troepen op Westeuropese bo
dem.
TVTa het wegtrekken van een regenge-
bied, zal het vandaag in Gelder
land droog blijven. Vervolgens zal
er echter opnieuw regen komen, als
uitvloeisel van een diepe depressie ten
zuidoosten van IJsland.
Het ziet er naar uit, dat dit mini
mum binnen afzienbare tijd een einde
zal maken aan de toestand met som
ber en ongewoon zacht weer. Een
voorhoede van koudere lucht met op
klaringen en buien had vanmorgen
West-Schotland bereikt.
De nachtelijke minima op het conti
nent zijn de laatste tijd uitzonderlijk
hoog geweest. In Gelderland en
Utrecht werd het vannacht niet kou
der dan 14 graden. De hoogste mini
mum-temperatuur, deze eeuw in De
Bilt in oktober waargenomen, is maar
weinig hoger, namelijk 152 graden op
4 oktober 1909.
