i
H
Een kwestie van wennen
en schroom overwinnen
DENK ER EENS OVER NA
Ervaringen in een (Veenendaalse) saunai
I 1 *x
i V
AA
■41,
IA
B 1
RW
AHAB
a
B
a
DAMMEN
SCHAKEN door H. KRAMER
BRIDGE d0°'H-w F,LARSK'
KRUISWOORDRAADSEL
mm
mrn
m
Nieuw
Straaltjes
door J. M. BOM
OPLOSSING
OPLOSSING
OPLOSSING
SNIKHEET,
MAAR BEST
TE VERDRAGEN
UAI
- .Xyw.Xv lytvXyX-
t
5
D« Ereklasifcompetitie (met als Inzet
het „ploegenkamploenschap" van Neder
land» heeft dit Jaar een spannend en
bovenal verrassend verloop. De ongesla
gen kampioen van vorig Jaar „Gezellig
Samenzijn" staat nota bene na drie ron
den op de een na laatste plaats, In ge
zelschap van „Ons Genoegen", dat even
als verleden Jaar een van de zwakke
zusjes blijkt te zijn.
De strijd gaat voornamelijk tussen
„Hulzum" en „Jozef Blankenaar', met
„Constant" en „L.D.V." als gevaarlijke
outsiders. „Excelsior" uit Den Bosch
blijkt veel aan kracht gewonnen te heb
ben. al ls dat nog niet te zien uit het
aantal matchpunten van de ploeg.
Uit de zware nederlaag van de
landskampioen ln het afgelopen weekend
tegen stadgenoot „J-B" hieronder het
Interessante treffen tussen twee vertegen
woordigers van verschillende generaties:
Wit: J. Metz (J-B); Zwart: R. Palmer
(G-S)
1. 32—Ï8 1»—23; 2. 28x19 14x23 3. 33—28
23x32: 4. 37x23 10—14; 8. 35—30. De witspe-
ler houdt van „klaarheid" en toont dat
bijzonder consequent ln al zijn partijen.
5. 1721; consequenter is (2025); 6.
30—25 20-24; 7. 39-33 11—17; 8. 44—39
18—22; 9. 38—32! Wenst geen onoverzichte
lijke complicaties, die hiermede volko
men uit de weg worden gegaan. 9
8-11; 10. 43—38 12—18; 11. 50-44 7—12; 12.
31—27 22x31; 13. 36x27 21—26; 14. 27—21
18x27; 15. 32x21 2—7; 16. 41—37 4—10; 17.
46—41. Zwart ziet bewust af van een
verdere ontwikkeling van zijn rechter
vleugel en accepteert daarmee een voor
lopig moeilijk te hanteren stelling. 17
14—20; 18. 25x14 10x19; 19. 49-43 5—10; 20.
37—32 10-14; 21. 41—37 14—20; 22. 47—41
9—14; 23. 41-36 1-6 (zie diagram).
Het enige, dat zwart ln de dia
gramstand heeft bereikt is, dat wit nu
een principiële beslissing moet nemen.
Getrouw aan zijn devies: duidelijkheid
vóór alles kiest hij een centrum-
doorstoot, gebaseerd op voorlopige
onspeelbaarheid van het zwarte rechter-
blok. Dit is echter van voorbijgaande
aard en meer aan te bevelen ls dan ook
o.l. (21—16) waarna de druk op de zwarte
positie blijft bestaan. 24. 28—23 19x28 25.
32x23 18x29 26. 34x23 3—9; Niet (17—22)
Vanmiddag heeft burgemeester
Hazenberg van Veenendaal het
nieuwe saunabad van het Psycho
therapeutisch Instituut „Veenen
daal" geopend. Een van onze redac
teuren had al eerder kennis gemaakt
met de warmte en het water van dit
bal naar Fins principe aan de Rem
brand tl aan. Zijn ervaringen heeft
hij direct na de saunabehandeling
op papier gezet.
De „rustkamer" van de sauna;
even relaxen om op verhaal te ko
men (boven).
De heer Van Ruremonde aan het
werk in de nieuwe sauna-inrich
ting (onder).
IN de wedstrijd Nederland-Polen
stonden onze landgenoten voor de
taak vier harten tegen te spelen. De
Polen moesten dus tien slagen proberen
te maken. In dit licht moet u het pro
bleem bezien, dat ik u de vorige week
met slechts de kaarten van noord en
oost als gegeven, voorlegde:
B 9 7 4 2
A A B 10 7
H 7
4» H 5
O A VB 8 J
O H 9 4
A A B 3
Q H 10 9 5
«>5 3
4b V 10 9 0
4 2
A V 10 8 2
C? 4 3
OV881
A 5 3
West gever, N*Z kwetsbaar. West een
harten - oost twee harten - west vier
harten.
Noord speelde troef voor. vaak een
kansrijke start na zulk een bledverloop.
West liet tweemaal harten spelen en
daarna klavervrouw van tafel (oost), zuid
de vijf. west klaverboer en noord nam
met klaverheer.
Het ls wel zeker dat west klaveraas
heeft, zodat alle klaveren van OW verder
vrij zijn. Noord moet dus naar 'snelle'
slagen omzien. Helpt het om ruitenaas
en ruiten na te spelen? Dat ls slechts
goed, wanneer zuid ruitenheer èn schop
penaas heeft. Onder alle omstandigheden
zal zuid schoppenaas moeten hebben om
NZ ln staat te stellen vier slagen te
maken (klaverheer. schoppenaas, twee
ruitens) daar Oost (de tafel) niet meer
dan twee ruitens heeft. Noord moet
dus achoppen naspelen heeft zuid het
aai niet. dan ls de zaak toch reddeloos
verloren. Nadat zuid de slag won met
schoppenaas ziet hij, dat klaver of schop
pen naspel zinloos is. Dus volgt ruiten en
NZ noteren één down. In de praktijk
speelde noord (aan slag met klaverheer)
wél eerst ruitenaas, waarna west het spel
eenvoudig won.
Ik ken slechts zéér weinig Nederlandse
spelers die voortdurend goed af- en te
genspelen. Onder 'goed' versta ik dan
datgene, wat op het hoogste internatio
nale niveau als zodanig wordt aange
merkt. Volmaakte speeltechniek heeft
niet eens zoveel te maken met dubbele
dwangposities of soortgelijke speelwij
zen, die ln feite niet méér zijn dan een
verfijning der ABC-techniek.
Onder de groep Jongeren die thans op
de drempel staan van Nederlands natio
nale team. zijn er enkelen die speeltech-
nisch al een hoog cijfer waard ziln. Eén
hunner ls Gertjan Förch. als mathemati
cus getraind in logisch denken en
beschikkend over het snelle inzicht in
schijnbaar simpele situaties dat de ware
bridgemeester kenmerkt.
Met volgend partijtje vergrootte hij
mijn toch reeds hoge waardering voor
zijn gaven. Doet u het hem na en
even snel als Förch die binnen een mi
nuut tot de beste speelwijze kwam?
8 5 2
V B 10 5
OH8
A A H 7 5 2
97
9 A 8 7
O A B 10 9 5 4
10 3
Noord gever, allhn kwetsbaar.
Noord pas - oost een harten - zuid
twee ruiten - west pas - noord pas - oost
twee harten - zuid en west pasten -
noord drie klaver - zuid drie ruiten
einde.
Dat zuid drie klaver uitneemt met drts
ruiten, is logisch: noords passen op twee
ruiten heeft al een zekere „erkenning*
van ruitenhulp Ingehouden.
Tegen drie ruiten komt west uit met
harten negen, gedekt met harten tien.
hartenvrouw en hartenaas. Hoe verderf
Förchs oplossing kunt u volgende week
vergelijken met de uwe.
HET SCHAAKSPEL biedt zoveel fa
cetten dat het moeilijk ls het gehe
le gebied te beheersen. De meeste
fiartljspelers hebben maar zelden be-
angs telling voor problemen en
eindspelstudies en zelfs de beoefenaars
van het partijspel zijn onder te verdelen
ln verschelden; groepen. Personen die
zowel het een als het ander met succes
doen zijn zeer zeldzaam. Zo voor de
vuist weg komen bij mij de namen van
spelers als Weenlnk, Przepiorka. Réti en
Krejzlck voor de geest.
Josef Krejzlck leefde ln Wenen. HIJ
behoorde niet tot de sterkste partij spe
lers maar wel degelijk tot de gevaar
lijkste. In 1922 won hij ln 10 zetten tegen
Réti (1. d4, d5 2. c4, PÏ6 3. Pc3, e5 4. dxe5,
Pg4 5. Pf3, Lb4 6. Ld2, De7 7. Pxd5, Lxd2t
8. Dxd2, Dc5 9. e3. 0—0 10. b4), en een
Jaar later in 6 zetten tegen Takacs (1. e4,
d5 2. Pf3, dxe4 3. Pg5. Dd5 4. d3. exd3 5.
Lxd3, Dxg2 6. Le4).
De onderstaande partij werd precies 50
Jaren geleden gespeeld in een tijd dat de
meeste mannen in Europa die het
schaakspel hadden kunnen beoefenen in
de loopgraven lagen.
Wit: J. Krejzlck. Zwart: M. Krobot.
(Wenen 1917.)
Middengambiet.
1. e2e4. e7—e5 2. d2—d4. e5xd4 3.
Ddlxd4, Pb8C6 4. Dd4—«3, g7—g6
(Eenvoudiger '.s 4Pf6 5. Pc3, Le7 6.
Ld2, d5 met gelijke kansen.)
5. Lel—d2. LfSg7 6. Pbl—c3. Pg8—e7
7. 0-8-0
(In de eerste plaats gericht tegen de
bevrijdende opmars d7—d5.)
7. 0-0 8. f2—f4. a7—a6
(Om met b7—b5—b4 tot de tegenaanval
over te gaan.)
9. Pglf3, f7-f5!T
(Verzwakt de koningsstelling onnodig.
Consequent was 9b5.)
10. LflC4t, Kg8h8 11. Pf3g5. Dd8—e8
12. e4xf5, Tf8xf5
(Lokt slechts verdere aanvallen uit. Be
ter ls 12gxf5.)
13. g2—g4. Tf5—fl 14. De3h3, h7—h6 II.
Thl—glü
(Een zeer fijne zet zoals uit het vervolg
blijkt.)
1 5b7b5
(Op deze zet zat de witspeler te wach
ten.)
16. Pc3xb5!
(Alleen maar om het veld c3 vrij te
maken voor de loper.)
1 6a6xbS 17. Ld2—c3, h6—h5
(Er dreigde 18. Dxh6t en mat.)
18. Tdl—d6ü
(Een probleemzet: er dreigt 19. Dxh5tl.
gxh5 20. Th6 mat. De clou van het offer
bestaat in het uitschakelen van de moge
lijkheid 18. gxh5. d5! Na de tekstzet doet
de damevleugel van zwart voorlopig niet
meer mee.)
18C7xd6 19. g4Xh5. g6xh5 20.
Lc3xg7f, Kh8xg7 21. Pg5—f7+. Pe7—g6
(Of: 21Kf6 22. Dh4t. Kf5 23. Pxd6
mat.)
Opgave van de week: wit speelt en
geeft mat in zes zetten. Oplossing in de
volgende rubriek.
8
7
6
5
4
3
2
1
abcdefgh
KREJZICK
De stand was: Wit (Fischer): Kbl, Dg4,
Tdl en f6, Lb3 en d4. pionnen a3. b2. d,
f7. g? en h3.
Zwart (Geiler): Kh8. Db7. Tdl en ft.
La4, Pe4, pionnen a7. dl. g7. h7.
Op 23g7xf6 zou gevolgd zijn: 14.
Dg4xe41. Db7xe4 25. Ld4xf6 mat.
KROBOT
Ik wil eruit! Dat is de eerste reactie
van iemand die nog nooit met een
saunabad kennis heeft gemaakt en
die voor het eerst de houten sauna
cabine in stapt om zijn naakte li
chaam bijna twee uur lang over te
leveren aan de wisselende werking
van warmte en water.
Eruit... maar de deur blijft dicht en de
temperatuur stijgt tot ongeveer 90
graden Celsius.
Je lichaam reageert met een overmati
ge transpiratieeigenlijk niet
eens onaangenaam. Naarmate de
minuten verstrijken gaat deze ge
waarwording overheersen en vrij
plotseling ga je dan beseffen, dat
de sauna je in alle opzichten goed
doet. Die angst van het begin
och, je moet er even overheen stap
pen, net zo goed als je de schroom,
die je in de kleedruimte voelt, van
je af moet zetten.
Het is als met zo veel in het dagelijks
leven... gewoon een kwestie van
even wennen.
wegens 37—32 (26x17) 23—11 (13x33) 33—28
(22x33) 38x9
27. 33—29 24x33; 28. 38x29 28-24: Er dreig
de (23—18) 29. 29x20 15x24 30. 43-38 17—22!
Bevrijdt zijn rechterflank en opent de
weg tot een félle aanval op de nu geïso
leerde witte voorpost. 31. 21—18 13—11?
Zwart kiest een aanval, die tenslotte
tot zijn ondergang voert.
Aan onze lezers de opgave: Hoe had
zwart hier de strijd moeten vervolgen?
32. 39-34 18x29 33. 34x23 3—13 34. 44—39
13-18; 35. 39-34 18x29: 36. 34x23 9-13; 37.
48—13 13—18?? Hoewel zijn stand niet
meer zo rooskleurig ls, gaf (22—27) hier
zeker nog wel verdedigbaar spel. Wit
maakt er nu snel een eind aan:
38. 37—32! 18x29; 39. 32—28 22x33: 49.
40-34 29x40; 41. 38x9 40-44; 42. 43—39
44x33: 43. 45—40 12-18; 44. 9-41 7—12; 45.
4x39 11—17; 48. 39X11 6x17; 47. 40—34
12—18; 48. 34—29 18—22; 49. 29-23 22-27;
50. 1611! 17x6; 51. 2319 en zwart gaf op.
De stand was: wit: (v. Leeuwen) 16, 25,
30, 31, 38, 35, 38, 39. 40 (9 St.)
Zwart: (Schotanus) 12, 14. 15, 17. II, 19,
23. 24, 29 (9 st.)
Na 31—27 volgde: (14—20) 25x14 (19x19)
30x28 (17—21) 33x24 (21x45!) met eenvoudig
gewonnen eindspel. Deze combinatie,
maar dan naar 42 volgt ook na 31—26. Op
39—34 kan volgen (16-22) 31—26 (22-27)
36—32 (29x38) 32x43 (27—32) winst. Wit had
dus moeten spelen 48-34 (29x40) 35x44
(24x35) met bijzonder moeilijk afspel.
HORIZONTAAL.
1. soort verhaal
5. verdediging
11, ontspanning.
15. strijdperk
17. plaats in Limburg
18. voormalig Russische parlement
19. gewoon
21. soort touw
22. Europese hoofdstad
23. windrichting
24. plaag
26. bloeiwijze
27. indien
28. soort kerk
30. heel knap
31. scheut
33. getal
35. vooropkomend
38. eenheid van vermogen
40. metaal
41. opschudding
43. wolpluisje
44. bevel
45. Europeaan
47. godin
49. bevel
50. verder varen
51. kleurling
52. bewaarplaats
53. plaats in Brabant
55. steensoort
56. maanstand
57. groet
59. lof
60. soort touw
62. windrichting
63. soort soep
65. lijn
67. plaats in Gelderland
68. uitvaagsel
69. duw
71. meisjesnaam
72. waarschuwingsinstrument
73. godin
75. waswater
77. deel van het alfabet
79. deel van een voertuig
81. vooropkomende
83. Bijbelse figuur
84. Europese hoofdstad
86. minder kan niet
87. vogel
88. plaats in Zuid-Holland
89. zoogdier.
VERTIKAAL.
1. voedingsmiddel
2. vogel
3. normaal
4. een zekere
6. kiesstelsel (afk.)
7. zoogdier
8. zeuren
9. Bijbelse figuur
10. noot
11. plaats in Brabant
12. ingebeeld
13. larve
14. wapen
16. meisjesnaam
18. droog
20. licht worden
22. bevrachten
25. dieren verblijf plaats
26. maat
29. voorzetsel
31. boom
32. duurder worden
34. rivier in Frankrijk
36. openlijk
37. kampplaats
39. soort zaadpluis
41. bate
42. voedsel
44. meisjesnaam
46. attentiesein
47. boerenbezit
48. plaats in Brabant
49. domme goedzak
54. onderdelen van fietsen
57. plaats in Overijssel
58. bozer
60. gebaar
61. boom
63. ruimte
64. moment
65. meisjesnaam
66. plaats in Overijsssl
67. tot gepaalde stand behorend»
70. rivier in Nederland
71. plaats in Gelderland
72. noot
74. plaats in Drente
70. ziekte
78. hoop
79. vrouw van Aegir
80. hoop
82. koraalbank
84. rivier in Europa
85. titel.
Oplossing vorige cryptogram
HORIZONTAAL: 1. wisselloper: 8. arce
ren; 10. kwebbel; 11. pats; 12. gezet; lft,
twijg; 16. normalen: 17. bassen: 19. gis
sen; 21. bevracht; 25. link; 26. beeld; 27.
wens; 30. ln pleno; 81. getuige: 32. lustwa
rande.
VERTIKAAL: 1. wachter; 2. aire; I.
lekker: 4. peen; 5. rijbewijs; 6. Lappen»
7. slagen: 9. nieten; 14. ramen: 16. baard;
18. beslag; 19. geluid; 20. slnopefl; 22.
chemise; 23. testen: 24. berouw; 28. lens;
29. eten.
Die eerste minuten in een sauna ver
eisen een zeker doorzettingsvermo
gen. Langzaam gaat je lichaam tot
transpiratie over en het kan zo erg
worden, dat het vocht in straaltjes
langs de huid loopt.
Het is een eigenaardige gewaarwording
maar zoals gezegd, na enige minuten
niet onaangenaam meer. „Door dat
vochtverlies val je na één saunabad
al af. Het kan variëren van 200 tot
2000 gram", licht de heer Van Rure
monde in de snikhete cabine toe.
Snikheet, dat is niet overdreven. Voor
zover de ballpoint dat toe liet noteer
de ik in die eerste minuten de volgen
de uitspraken van mijn mede-proef
konijnen. „Lieve help, ik verbrand.."
,,'t is hier om te verzengen..." en „Ik
geloof dat mijn tenen aan het schroei
en rijn..."
De saunacabine, rechts de ligban
ken, in het midden de oven.
Na de warmte volgt de afkoeling, want
het principe van de sauna is nu een
maal een prikkeling van de huid te
bereiken. Een koude douche blijkt
hiervoor in de praktijk nog altijd de
beste methode te zijn.
Koud, na al die hitte? Valt mee.
fc)at wordt het wel als je je vervol
gens in het (leiding) water van het
bad hebt laten zakken, dat in een
hoekje van de inrichting is aange
bracht. Een eenpersoons-badje, dat
ineens alle herinneringen aan het he
te verblijf in de sauna-cabine uit
wist. We zeiden het al; het gaat om
af te koelen en dat hoeft niet lang te
duren. Te lang in het water blijven
zou voor het lichaam schadelijke ge
volgen kunnen hebben.
Maar waarom merk je in feite zo be
trekkelijk weinig van de kou in het
water? De heer Van Ruremonde:
„Je lichaam heeft in de cabine zo
veel warmte in zich opgenomen, dat
je het koude water best kunt ver
dragen..."
De bezoeker van het saunabad heeft
om de haverklap een handdoek nodig.
Na elk (water) bad en elke douche
moet de huid weer volkomen droog
zijn voor men de cabine ingaat. Een
belangrijk onderdeel van de sauna
therapie is de rust. De inrichting van
de heer Van Ruremonde heeft dan
ook een ruime rustkamer waar men
tussen de hitte-perioden in de cabine
door, steeds weer even op verhaal kan
komen. Comfortabele stoelen, die op
ingenieuze wijze om te toveren zijn
tot bedden, geven de sauna-bader de
gelegenheid te relaxen.
De behandeling met warmte en water
wordt drie keer gehaald en als dit al
les achter de (blote) rug is, is er zo
ongeveer twee uur verstreken.
Het tweede verblijf in de cabine geeft
meer voldoening dan de eerste keer
en als de elektrische oven voor de
derde keer wordt „opgestookt" lijkt
je lichaam zich al enigszins inge
speeld te hebben óp de zich steeds
herhalende grote temperatuur-ver-
schillen, ook al blijft de huid onop
houdelijk transpireren.
De onvermijdelijke vraag; hoe voel je
je na die twee uur? Het antwoord is
niet makkelijk te omschrijven. Vast
staat dat er in ieder geval iets met
je lichaam veranderd is. Je voelt je
„nieuw", ontspannen en niet zo zeer
bijzonder fit, alhoewel dit toch uit
eindelijk de uitwerking van de be
handeling hoort te zijn.
tWe zeiden het al; het is een kwestie
van wennen...ook voor het lichaam.
Die betere conditie komt pas nadat
het bezoek aan de sauna een paar
keer is herhaald. Wel wordt er na af
loop van het saunabad een onmis-
Wat is er nu in feite met je lichaam
kenbare lust tot slapen „wakker",
gebeurd? De heer Van Ruremonde
zoekt bedachtzaam naar woorden en
zegt even later: „Je hebt, laat ik zeg
gen, veel afvalprodukten verloren in
de vorm van transpiratie. De poriën
zijn wijder geworden, waardoor de
huid beter kan functioneren..." Kan
iedereen een sauna-bad nemen? De
Finnen zijn in dit opzicht wat ruimer
van opvatting dan wij Nederlanders,
die de sauna nog maar weinig aan
den lijve ondervonden hebben.
Een oud Fins spreekwoord zegt: „Hij
die nog in staat is naar een sauna
bad te lopen, kan het ook gebrui
ken..."
In alle nuchterheid bezien, moeten we
echter stellen, dat de eerste vereiste
is volkomen gezond te zijn. Wie dat
niet is of daaraan twijfelt doet er
verstandig aan een arts te raadple
gen. Vandaar dat de saunabaden in
nauwe samenwerking met de artsen
staan en de baders vaak op medisch
advies gebruik van de inrichting ma
ken.
Maar de praktijk heeft aangetoond, dat
er nog vele andere redenen zijn om
zich in een sauna te laten behande
len. Vrouwen hebben het bad als een
schoonheidsmiddel ontdekt, (geeste
lijk) vermoeide zakenmensen ge
bruiken de sauna als remedie voor
hun kwaal en sportlieden schaven er
aan hun conditie.
Hoe zullen nu de mensen uit Veenen
daal en omgeving op deze nouveauté
reageren? De heer Van Ruremonde
moet het antwoord op deze vraag ten
dele schuldig blijven. Natuurlijk de-
praktijk zal het leren. „Het is nieuw
voor Veenendaal en omgeving...het
zal moeten inburgeren..."
Wat de financiële kant betreft, een bad
gaat f 7,50 kosten.
Sinds vandaag heeft Veenendaal een
stukje Finland binnen de gemeente
grenzen. Een stukje Finland zonder
de oneindige bossen, „het groene
goud" van het Finse landschap.
Maar mét de heilige elementen uit de
Finse mythologie, want water en
warmte zijn voor de Finnen de eeu
wen door al heiligdommen geweest.
Of wij nuchtere (en preutsere) Ne
derlanders de sauna een zelfde be
langrijke plaats in ons dagelijks leven
zullen gaan geven moet op dit mo
ment nog sterk betwijfeld worden.
Er zullen nog veel „ontdekkingsreizen"
naar de saunabaden voor nodig zijn
voor we zo ver zijn. Overigens hoeft
niemand bang voor zo'n reisje te
rijn. Dat is de enige zekerheid die
wij in dit verband kunnen geven.
We hebben het zelf in de meest letter
lijke zin des woord aan den lijve on
dervonden. Twee uur lang. En onder
voortdurend transpireren....
J. B.
Sinds vandaag heeft Veenendaal een
saunabad. Vanmiddag is het bad
door burgemeester mr. dr. J. Hazen
berg officieel geopend. Initiatiefne
mer is de heer C. A. van Ruremon
de, die de sauna-inrichting heeft la
ten bouwen als completering van zijn
psychotherapeutisch instituut.
Het saunabad, overgewaaid uit Fin
land moet in Nederland nog carrière
maken in die zin, dat het nog lang
niet het karakter heeft van een open
bare gelegenheid als bijvoorbeeld een
badhuis.
De sauna wordt in ons land vooral door
sportmensen gebruikt om hun condi
tie te consolideren. De Finnen rijn al
veel verder en het saunabad heeft
daar al onder meer de functie ge
kregen van „een avondje uit". Wie bij
voorbeeld besprekingen wil gaan voe
ren met een zakenrelatie doet dat
bij voorkeur in een sauna om er ze
ker van te zijn dat men volkomen
ontspannen kan praten.
De sauna is daar dan ook een soort
De Kiulu of sauna-emmer is een
onmisbaar attribuut in de hete ca
bine.
symbool van gastvrijheid geworden.
Natuurlijk heeft het bad ook een be
langrijke medische functie. Daar gaat
het hoofdzakelijk om in Nederland.
Medische onderzoekingen hebben
aangetoond dat het saunabad een
gunstige invloed heeft op gevallen
van te hoge of te lage bloeddruk en
dat het een geschikt afweermiddel is
tegen infecties.
Zoals gezegd, het is nu eenmaal nood
zakelijk dat de schroom verdwijnt.
Even krijg je het idee „ik doe het
toch maar liever niet". Dat je even
later toch geheel ontkleed onder de
koude douche staat is een gevolg van
het feit, dat alle anderen ook al hun
kleding aan de haken hebben gehan
gen.
Dat is dan dat...de koude douche ls
punt twee. De volgende stap is het
verblijf in de sauna-cabine. Een recht
hoekig van Fins hout opgetrokken ka
mertje, een paar meter in doorsnee.
Er hangt een bekende, penetrante geur.
Bekend...een soort boslucht. De op
zet van een sauna is er nu eenmaal
op gericht de natuurlijke omstandig
heden zo goed mogelijk na te boot
sen.
In een hoek staat de oven, afge-
i schermd door een houten hekje. De
warmtebron is elektriciteit. De hoge
temperatuur maakt de lucht droog,
vandaar dat de oven met korte tus
senpozen met water wordt bespren
keld om een damp-ontwikkeling te
bereiken.
Om u een indruk te geven van de
warmte; de camera die we mee de
cabine in namen bleek er nauwelijks
tegen bestand te rijn en de fotograaf
moest rijn apparatuur dan ook voort
durend controleren.
De ballpoint waarmee de aanteke
ningen voor dit artikel werden ge
maakt gleed zo licht als een veer
over het papier, omdat de tempera
tuur direct vat kreeg op de (dikke)
inkt.
