Ook de vrouw
Het legioen der onbekenden
Klasse apart
Oud-strijders
Werkelijke moed
achter gespeelde
dapperheid...
Woeste ruiters
zaterdag 18 november 1967
te mêlees van zulke schermutselingen
laten zich bezwaarlijk regelen en veroor
zaken de meeste ongelukken. Wie bij zo'ii
botsing in het zadel blijft, beurt 75 dol
lar de strijder, die in het zand moet
bijten, verdient 25 meer.
Ook de meer overzichtelijke vijandelijk
heden b.v. een frontaanval van bere
den Indianen vergen echter heel wat
ervaring en vakmanschap. Toen eens
noodgedwongen 'n gewone acteur voor dit
baantje werd gecommandeerd, lukte het
maar niet de man op het juiste moment
ter aarde te laten storten. Ten einde raad
bond men hem 'n ijzerdraad om het mid
del en de naast hem rijdende stuntman
zorgde ervoor de rampzalige amateur la
minute uit het zadel te trekken.
Tot de goedbetaalde stunts behoort het
enteren van een trein uit het zadel van
'n galopperend paard. De ruiter, die hier
in excelleert, oefende een maand lang
iedere dag voor hij zich als specialist
durfde aan te bieden.
Een belangrijke figuur bij de Western-
produktie is de boogschutter George
Brown. Hij is 'n kunstenaar in z'n bran
che en de (echte) pijlen, die de brave voor
trekkers treffen, worden niet door de In
dianen, maar door hem afgeschoten. Wie
bij zo'n affaire als doelwit dient, krijgt
25 dollar extra... plus een schild van dun
beukehout onder zijn wambuis. Brown
heeft in zijn langdurige carrière nimmer
misgeschotennoch ooit iemand ver
wond.
Geen zich respecterend Wild-Westdra
ma mag compleet heten zonder de obli
gate knokpartij... ook al weer geen aan
gelegenheid voor beunhazen. Zo'n huisge
vecht volgens de regelen der kunst vraagt
andermaal een techniek en een training,
waarin vooral de Amerikaanse stuntman
nen uitblinken. Dit geldt zowel voor een
ontmoeting tussen twee „solisten", als
voor een treffen van allen tegen allen.
Het bureau Mickey Wood levert voor*
200 dollar een tweegevecht, waarbij u de
adem stokt en tegen de somma van
1.000 dollar de mooiste massabonje, die
zich denken laat...eventuele ongelukken
inbegrepen. De toffe jongens, die deze
knokploegen vormen, worden gedrild
ENTEREN VAN EEN TREIN
maand lang dagelijks
oefenen
met de nauwgezetheid van een volleerde
balletgroep. Iedere deelnemer weet pre
cies hoe en wanneer hij heeft toe te
slaan, respectievelijk zich in het glas
werk van het buffet te laten smijten. De
prijzen zijn hoog, maar zij worden grif
betaald. Dikwijls zelfs geniet het bureau
de eer van een speciale vermelding:
„Fights arranged by Mickey Wood"
geldt bij de kenners en liefhebbers als
een'warme aanbeveling.
Uiteraard is 't stuntmanswerk mannen-,
om niet te zeggen kerelswerk. Toch blijkt
het zwakke geslacht niet geheel van de
broederschap uitgesloten. Een veelbelo
vende kracht is de zeventienjarige miss
Margaret Mawer, die reeds nu als „the
finest stuntwoman in the. business" staat
aangeschreven.
Zij laat haar sierlijke jonge, lichaam
door de glazen obstakels werpen met een
gratie en overtuiging, die vergrijsde vak
lieden met respect vervullen, ook al dient
genoteerd te worden, dat het meestal om
„glas" van gesmolten suiker of toffee
gaat.
Ten besluite: Niemand zal willen vol
houden, dat het werk der stuntmannen
tot het schoonste of verheffendste be
hoort in de show-business. Maar het
spektakelstuk, en met name de Western,
blijkt nu eenmaal in een dringende be
hoefte van de tv-programma's over de
hele wereld te voorzien. En het is zon
der de medewerking van deze kern-figu
ratie eenvoudig niet denkbaar. Daarom
leek het niet oninteressant om naast de
gefingeerde heldendaden der heren Cart-
wright c.s. ook eens de schijnwerper te
richten op het merkwaardige legioen der
onbekenden en hun werkelijke flirtation
met de dood!
DE STUNTMAN
De aanzienlijkste portie voer voor het
kijkkastje levert waarschijnlijk wel ons
aller vriend en vertrouweling de „Wes
tern". Jong en oud kan zich bijna dage
lijks een indigestie eten aan de Bonan
za's, de Rawhides, de Virginians en hoe al
die apotheosen van romantiek, helden
moed, schiet-, ren- en valpartijen meer he
ten mogen. Zo verzadigd kan de tv-kijker
zich niet voelen of een lekker wild-west-
verhaal wil er altijd nog wel in.
Geen wonder dan, dat de vervaardiging
van dit soort televisieëntertainment uit
groeide tot een regelrechte industrie. Met
de doelmatigheid en de snelheid van een
feilloos werkende fabriek produceert Hol
lywood dit veelgevraagde en uitermate
winstgevende artikel. En zoals bij iedere
goed georganiseerde massaproductie gaat
het er in de eerste plaats om, zo vlug en
zo goedkoop mogelijk te werken. Tot dat
doel heeft zich een efficiency ontwikkeld,
waarvan de argeloze kijker geen flauw
vermoeden heeft.
Zo worden de meeste Westerns in de
zelfde omgeving opgenomen: 'n imposant
stuk wilde natuur, 120 km van Hollywood
verwijderd, waar letterlijk alle gebruike
lijke ingrediënten (rotskloven, bossen,
bergbeken, prairievlakten, enz.) voorhan
den zijn. Een voortreffelijk geschoold team
technici zorgt ervoor, dat de toeschou
wer dank zij een telkens wisselende ca
mera-instelling van deze altijd eendere
lokatie niets gemerkt.
Om toch maar vooral kostbare tijd te
besparen, beschikken twee producenten
zelfs over een z.g. „draaistraat". Alle
voorgevels hebben twee kanten het kan
toor van de sheriff aan de ene, de onver
mijdelijke nachtclub aap de ander zijde...
een druk op de knop en het geval draait
soepel om zijn as als het geheime paneel
in een griezelfilm.
Tot de meest geplaagde slachtoffers van
deze permanente wedloop met de tijd be
horen de figuranten, die in de Westerns
vrijwel allen beroepswaaghalzen oftewel
„stuntmannen" zijn. De verbluffende wij
ze, waarop met deze lieden gegoocheld
wordt vlak voor de neus van de geachte
kijker, gaat iedere voorstelling te bo
ven. De stuntman in het Wilde Westen
moet niet alleen een volleerd acrobaat
zijn, doch tevens een kampioen in razend
vlugge gedaanteverwisseling.
Om de kosten te drukken treden deze fi
guranten in vele vermommingen op. De
oproerige menigte voor het bureau van de
sheriff stapt enige ogenblikken later als
vreedzame passagiers uit het lokale trein
tje de bloeddorstige Indianen van zo
even zijn de stoere cowboys van straks.
Het is een kwestie van bliksemsnel ver
kleden en grimeren. Eventuele hiaten wor
den door de tovenaar aan de montagetafel
handig weggewerkt.
Nergens wordt van de figuratie zoveel
gevergd nergens ook speelt zij zulk een
overwegende (zij het nauwelijks opge
merkte) rol als in de Western. Want be
langrijker dan de sterren van het drama
is de hier naamloze menigte, anders ge
zegd: het korps der stuntmannen Hef
legioen der onbekenden!
De tv-kijker, die met een gematigd on
verschillig oog deze lieden, door pijlen of
kogels getroffen, in volle ren van hun
paarden ziet storten, dan wel bij de be
storming van versterkingen met ladders
en al in de diepte verdwijnen, beseft maar
al te weinig wat zulke prestaties voor het
drama-in-kwestie betekenen en wat er aan
oefening en risico mee gepaard gaat. Het
is namelijk onjuist te menen, dat derge
lijke halsbrekende toeren zonder gevaar
zouden zijn en zo maar door de eerste de
beste figurant kunnen worden volbracht.
Nee achter de gespeelde heldhaftigheid
der sterren, staat de werkelijke courage
(gesteund door een geduchte training) van
de stuntmannen.
Zij vormen een wereldje op zichzelf met
zijn eigen ere-code, tradities en vakbe
kwaamheid. Wat daarbij opvalt is de ge
ringe mededeelzaamheid der gildebroe-
ders. Een ongeschreven wet gebiedt een
absolute stilzwijgendheid over de interne
zaken van het metier en dit is waarschijn
lijk de oorzaak, dat over deze anonymi zo
weinig bij de buitenwereld bekend werd.
Slechts met de grootste moeite is het hier
en daar een enkeling gelukt tot de ge
heimen van deze zwijgzame gemeen
schap door te dringen en het is met na
me de journalist Andrew Peters, die in
zijn studie „Playing with Dangers" een be
langwekkend licht werpt op het doen en
laten van de stuntmannen.
Ergens in het hart van Londens Soho-
kwartier is het agentschap gevestigd van
Captain Jock Easton, een gewezen offi
cier. die aan de filmindustrie van Europa
plaats en op het vooraf bepaalde moment.
Wee de lichtvaardige, die in het enthou
siasme van 't ogenblik zijn eigen stervens
uur zou willen uitkiezen... hij wordt on
verbiddelijk van de lijst de vaklieden ge
schrapt.
Een van de befaamdste leden van dit
keurkorps is de oud-marinier Joe Powell.
Hij verenigt in zijn werk de typische eigen
schappen van de goede stuntman: koel
bloedigheid, tegenwoordigheid van geest
en zin voor discipline. Met eerbied spre
ken de confraters over 's mans legenda
risch geworden prestatie om met een
vaartje van 40 km per uur zijn motor te
gen een boom te pletter te rijden. Twee
maal moest de opname worden herhaald.
En voor beide krachttoeren ontving de
waaghals 25 dollar. Dat was in zijn jonge
jaren later zou een reprise niet nodig
zijn geweest. De ervaren stuntman neemt
nimmer risico en weet zijn manoeuvre tot
op een fractie van een seconde te bereke
nen, zulks vanwege het altijd in tijdnood
verkerende werkschema, maar tevens om
het nooit afwezige levensgevaar tot een
minimum te beperken. Achter elk experi
ment immers hoe zorgvuldig en vak
kundig ook voorbereid loert het spook
sel, dat „toeval" heet en dat onder alle
omstandigheden de even onberekenbare
als kwaadaardige vijand van de stuntman
blijft.
Paddy Hayer is de specialist, die zich
bij voorkeur van grote hoogten laat val
len en die dit met feilloze zekerheid weet
klaar te spelen, onverschillig of hij als
Griekse krijger van de Trojaanse vesting
muren duikt, van wel als gewonde Apache
in een diep ravijn moet tuimelen. Toch
had het noodlot hem bijna te grazen toen
hij in „The Grimson Pirate" uit de top
van een bezaansmast werd geslingerd. De
bedoeling was, dat hij in zee terecht zou
komen, maar op het kritieke moment
bleek de golfslag niet sterk genoeg de
mast helde onvoldoende over en Hayer
viel op het dek in plaats van in het wa
ter. Wonder boven wonder kwam hij er
met een paar gebroken ribben af.
Daar het om een val van 75 voet ging
VAKKUNDIG KNOKKEN
kunst op zichzelf
en Hayer 1 dollar per voet berekent, werd
de grap, die ttem bijna zijn hachje kostte,
met zegge en schrijve 75 dollar gehono
reerd.
Bijzonder rijk aan gevaarlijke momen
ten zijn de gevechten, waarbij twee groe
pen ruiters op elkaar inrennen. De woes-
- -
en Amerika figuranten levert voor alle
soorten hachelijke karweitjes. Zijn men
sen zijn merendeels oud-militairen. Want
de ervaring heeft geleerd, dat slechts per
sonen, die niet alleen de nodige fysieke
geschiktheid bezitten, doch bovendien
strikt naar de letter weten te gehoorza
men, voor het vak bruikbaar zijn.
Het is namelijk niet voldoende lukraak
van een paard te vallen of zich uit een
boom te laten schieten zonder de nek te
breken dit moet ook nog natuurge
trouw en vooral streng volgens de aanwij
zingen van regisseur en cameraman ge
schieden. Al deze schijnbaar toevallige
accidenten dienen op het nauwkeurig
vastgestelde tijdstip te gebeuren en mogen
onder geen beding buiten het camera veld
vallen.
Ook bij de wildste ruitercharge sneuvelt
iedere getroffene precies op de juiste
