Welvaart van de zes"gemeten
OLGA
Enorme verschillen
in levensniveau
STERK TRADITIEVERVAL ONDER
DE AMSTERDAMSE JODEN
BOOTZ
«RAIFFEISENBANK
Pierement bij ontvangst in Mokums CS.
m
Amsterdams
bouwbedrijf
in financiële
moeilijkheden
Kleuren blindheid werd
overtuigend bewezen
Met Tsjechen
nauwere
betrekkingen
mogelijk
Diamantsmokkel
ontdekt
IF33
In Zwijndrecht
58 ontslagen
Schoenfabriek
liquideert
vrijwillig
VOEDINGS- EN GENOTMIDDELEN
OVERAL HOOFDBESTANDDEEL
VAN HET GEZINSBUDGET
LUXEMBURGSE GEZINNEN HET
RIJKST, ITALIAANSE 'T ARMST
ITALIAAN EET VEEL MEER
BROOD DAN NEDERLANDER
MAAR DRINKT WEINIG MELK
MATRASSEN
LUNS CONSTATEERT:
„Bij spreiding van
rijksdiensten moet
regering tijdig met
bonden overleggen''
Conclusie proefschrift
van S. Wijnberg
zegt de Fransman
zeggen wij
Genieten doen we allebei. De
Fransman van zijn heerlijke
cognac, wij van onze eigen
B00TZ BRANDY SPÉCIAL
Een „Hollandse" door Bootz
gemaakt. Vraag ernaar, waar
dan ook.
BESTE
„K0NJAK"
IKrandi;
uw
goede
keus
Explosie op Java
F abr ieksdirecteur
twee ton te weinig
betaalde bijna
twee ton
belasting
Geboortecijfer in
Gereformeerde
kerken daalt
TEGENSTELLING
Voor opsporing van
schilderijen
f25.000 beloning
Griekse officieren
ontslagen
laat het overschijven naar een kosteloze en
3J% rentedragende prive-rekenlng bij d*
Raiffeisenbank.
Vraag folders of mondeling advies.
spaarbank en alle bankzaken
Pagina 5
ZATERDAG 18 NOVEMBER 1967
DEN HAAG Een enquête, die meer dan 10 miljoen gegevens heeft opgele
verd, brengt aan het licht hoe de bevolking van de Europese Gemeenschap haar
inkomen besteedt. Een onderzoek daarnaar, georganiseerd door het bureau
voor de statistiek van de Europese Gemeenschappen en uitgevoerd in nauwe
samenwerking met de zes nationale bureaus voor de statistiek, is gehouden in
de jaren 1963 en 1964. Het werk is gedaan door speciaal opgeleide enquêteurs.
Tegelijkertijd zyn in 42.000 gezinnen alle uitgaven, tot de allerkleinste toe,
zorgvuldig genoteerd.
Onderzocht zijn de gezinsuitgaven by arbeiders, employés, ambtenaren en
boeren. Het verbruikspatroon van van de bevolking in de Europese Gemeen
schap kon op deze manier worden bestudeerd; het onderzoek had geen betrek
king op zelfstandigen in handel en industrie, gepensioneerden en alleen
staanden.
De verwerking der gegevens heeft jaren gekost. Afzonderlijke publikaties
hebben de gegevens per land tot onderwerp gehad. Een thans verschenen
samenvattende publikatie biedt gelegenheid de levensniveaus in de Europese
Gemeenschap te vergelijken.
ADVERTENTIE
DEN HAAG Minister Luns en *'n
Tsjechische ambtgenoot Vaclav David
zijn van mening dat de betrekkingen
tussen Nederland en Tsjecho-Slowakije
op economisch, technisch en weten
schappelijk gebied geïntensiveerd en
uitgebreid kunnen worden. Ook de cul
turele samenwerking tussen beide lan
den zal een nieuwe impuls krijgen door
het akkoord dat hierover binnenkort
tussen de twee landen gesloten zal wor
den.
Dit staat in het communiqué uitge
geven na afloop van het officiële bezoek
van minister Luns aan Tsjecho-Slowa
kije van 13 tot 17 november.
Wat Europa betreft menen de minis
ters dat een conferentie over de veilig
heid en samenwerking in Europa, in
dien deze tenminste grondig wordt
voorbereid, een positieve bijdrage zou
kunnen leveren tot versterking van de
vrede en het scheppen van een be
trouwbaar systeem van collectieve vei
ligheid in Europa. De ministers zijn
diep bezorgd over de toestand in Zuid-
oost-Azië. Zij zijn van oordeel dat het
Viëtnamese volk de gelegenheid moet
krijgen vrij over zijn eigen lot te be
slissen, zoals voorzien is in de Geneef-
se overeenkomsten van 1954.
Inzake het Midden-Oosten hebben de
twee ministers geconstateerd dat er
mogelijkheden bestaan voor een politie
ke oplossing van het conflict aldaar en
dat de Verenigde Naties, die zij als 'n
belangrijk instrument beschouwen voor
de bevordering van vreedzame interna
tionale samenwerking, een bijzondere
taak hebben te vervullen bij het zoeken
van die oplossing. De regeringen van
beide landen streven naar aanvaarding
van een verdrag tegen de verspreiding
van kernwapens en hechten groot be
lang aan voorstellen die zouden kun
nen leiden tot algemene en volledige
ontwapening.
Minister David heeft de uitnodiging
van minister Luns aanvaard voor een
officieel bezoek aan Nederland. De da
tum hiervan zal nog worden vastge
steld.
DEN HAAG „Alvorens de rege
ring besluit, een rijksdienst te verplaat
sen naar elders in het land, dient ze
zich grondig te beraden op de gevolgen
die dit meebrengt voor het personeel.
Voor zo'n beraad is het noodzakelijk,
dat er tijdig met de ambtenarenbonden
overleg wordt gepleegd".
Aldus de brochure: „Spreiding ryks-
diensten", van de Katholieke Bond van
Overheidspersoneel.
De in. deze brochure vervatte nota is
aangeboden aan de minister van bin
nenlandse zaken en de overige leden
van het kabinet, de leden van de Twee
de en Eerste Kamer en aan de orga
nen, die bij het spreidingsbeleid be
trokken zijn.
Het beraad, aldus de nota, moet op
een zodanig tijdstip plaatsvinden, dat
de plannen nog kunnen veranderd wor
den als blijkt, dat er voor teveel men
sen te grote bezwaren aan verbonden
zijn. Deze bezwaren, waarvan er een
aantal als voorbeeld worden genoemd,
moeten ernstig worden onderzocht,
zo nodig moet voor de betrokken amb
tenaren een andere werkkring worden
gezocht in de oude standplaats.
Bijzondere aandacht vraagt de huis
vesting. De medewerking van het ge
meentebestuur in de plaats van vesti
ging moet verzekerd zijn, er moeten
ook maatregelen getroffen worden,
waardoor de gemeente in de gelegen
heid is, mettertijd voldoende woon
ruimte aan te bieden. Ook zal een aan
passing nodig zijn van een aantal re
glementen, die de rechtszekerheid van
de ambtenaren beschermen. Voorop
moet staan, dat de ambtenaren niet
„de dupe" mogen worden van een
spreidingsbeleid, dat overigens, uit na
tionaal oogpunt, moeilijk valt te bestrij
den, aldus de brochure.
MEXICO. Volgens het Mexicaanse
blad Ultimas Noticias is aan de grens tus
sen de Ver. Staten en Mexico een groot
complot van diamantsmokkelaars ontdekt,
met de arrestatie in Nueva Laredo van de
Poolse Golda Stavchanski. Zij zou getracht
hebben geslepen en ruwe diamant voor een
waarde van 360.000 gulden uit de Verenigde
Staten naar Mexico te smokkelen.
Volgens Ultimas Noticias geloven Inter
pol en de Mexicaanse recherche, dat de
vrouw deel uitmaakte van een internationale
smokkelaarsbende, die dit jaar reeds voor
enige miljoenen peso aan diamant naar
Mexico gesmokkeld heeft.
UTRECHT De Joden In Amsterdam hebben in de laats»,
drie generaties sterk geleden onder het traditie-verval, terwijl
hun kennis van eigen verleden en cultuur aanzienlek is ver
minderd. De Amsterdamse Joden blijken thans onzeker en
angstig te zyn als Jood op te vallen. Veel oude gebruiken zijn
verdwenen, maar toch beschouwen anderen hen als Joden.
Ze doen dit zelf in meerderheid ook, maar dan met een ge
voel van minderwaardigheid. Ze zyn, individueel gezien,
marginaal.
Dit staat in een proefschrift over de „Joden in Amsterdam",
waarop de heer S. Wijnberg uit Amsterdam-Buitenveldert
gistermiddag aan de Rijksuniversiteit in Utrecht promoveerde
tot doctor in de sociale wetenschappen.
Er zijn al vele studies verschenen over Joden, die als kleine
minderheid leven temidden van een niet-Joods volk. De lite
ratuur in ons land over de vraag hoe de Joden zich voelen
ten opzichte van hun eigen groep en cultuur is tot nu toe
echter zeer schaars. De heer Wijnberg nam in 1962 een steek
proef onder een aantal Amsterdamse Joden van 18 jaar en
ouder en heeft de hieruit verkregen gegevens zorgvuldig
geanalyseerd.
Onderzoekingen onder Joden in de Verenigde Staten en in
Engeland hebben aangetoond, dat ook daar sprake is van
een zeker verval der tradities. Bij de Amsterdamse Joden,
De heilige arke in een synagoge, waarin de wetsrollen met die hier veel langer leven, waren deze processen evenwel
het Oude Testament worden bewaard. minder verstrekkend.
Als men aanneemt, dat het totale verbruik van een huishouding een weer
spiegeling is van haar levensniveau, blijken er in het „Europa der zes" enorme
verschillen te bestaan, niet alleen tussen de landen, maar ook tussen de ver
schillende categorieën van huishoudingen. Zo bestaat er voor de huishoudingen
van loontrekkenden, een verschil van 68% tussen Luxemburg en Italië.
Bij de landbouwers zijn de verschillen nog markanter. De Nederlandse land
bouwer heeft een verbruiksniveau dat 80% hoger is dan dat van zijn Italiaanse
collega en 40% hoger dan dat van de Franse landbouwer.
Vergelijking van het levensniveau tussen de landen
(100 land met laagste verbruik)
Huishoudingen
van loontrekkenden
Huishoudingen van landbouwers
Luxemburg
168
Nederland
180
België
152
Luxemburg
162
Frankrijk
143
Duitsland
153
Duitsland
141
België
153
Nederland
134
Frankrijk
138
Italië
100
Italië
100
Naast het verbruik geeft het bezit aan duurzame consumptiegoederen een aan
wijzing voor het levensniveau. In Frankrijk hebben van de 100 huishoudingen er
48 een auto, tegen 20 in Italië. Televisie is het meest verbreid in Nederland met
57 huishoudingen per 100 tegen 27 in Luxemburg.
Voor wat wasmachine, koelkast en
telefoon betreft, zyn het de Luxembur
gers die bovenaan staan met respectie
velijk 82, 70 en 40 huishoudingen op de
100, terwijl in Italië slechts 20 van de
100 huishoudingen van landbouwers
een wasmachine hebben, en in Frank
rijk slechts 6 op iedere 100 huishoudin
gen van loontrekkenden telefoon heb
ben.
ADVERTENTIE
NEDERLANDS
FABRIKAAT
f 10,45
PER
HELE
UTER
BOOTZ
A VIEUX
,V SPÉCIAL t
In alle landen zyn de uitgaven voor
voedingsmiddelen, dranken en tabak 't
belangrijkste bestanddeel van het bud
get van Iedere huishouding. Deze uit
gaven zijn echter relatief veel hoger in
Italië 46 pet. van het totale budget
van de loontrekkenden en 54 pet. van
het landbouwersbudget dan in Ne
derland: 33 pet. van het totale budget
voor de loontrekkenden en 38 pet. voor
de landbouwers. De Nederlander geeft
meer uit voor zijn meubels en voor
huishoudelijke apparaten.
De verschillen tussen de verbruikte
hoeveelheden tonen goed de diversiteit
van de levensgewoonten. Het gemiddel
de verbruik per volwassene van brood
is 122 kg in Italië tegen 86 in Neder
land; van vlees 72 kg in Luxemburg
tegen 37 kg in Nederland; van melk 153
liter in Nederland tegen 87 liter in
Italië; van aardappelen 190 kg in België
tegen 34 kg in Italië; van wijn 116 liter
in Frankrijk tegen 2 liter in Nederland,
en van bier 54 liter in België tegen 2
liter in Italië.
De nu verschenen publikatie wordt in
Nederland in de verkoop gebracht door
het Staatsdrukkerij- en Uitgeversbedrijf
in Den Haag.
DORDRECHT De N.V. Bouw- en
Montagebedrijf te Zwyndrecht heeft be
sloten haar activiteiten op het gebied
van scheeps- en constructiebouw te
beëindigen.
Door de steeds toenemende concur
rentie, aldus de directie, zijn de be
drijfsresultaten zodanig verslechterd
dat voortzetting van het bedrijf niet
langer verantwoord is. Het uit 58 man
bestaande personeel is gisteren na
overleg met en in aanwezigheid van de
werknemers en werkgeversorganisaties
ontslag aangezegd.
De bedrijfspanden en het terrein zijn
verkocht aan de NV Motorenbedrijf
Cerkhove te Rotterdam. De XV Bouw
en Montagebedrijf is in staat aan haar
verplichtingen zowel ten aanzien van
crediteuren als van het personeel te
voldoen. Het gewestelijk arbeidsbureau
te Dordrecht heeft gezien de grote
vraag naar arbeidskrachten goede
hoop op een spoedige tewerkstelling
van het personeel.
TILBURG De directie van de C.V.
Van Loon Schoenfabriek te Gilze heeft
zelf het zware besluit genomen het be
drijf te sluiten.
De oorzaak moet worden gezocht in
de moeilijke concurrentiepositie. Toen
de orderportefeuille geen belofte inhield
voor verbetering op korte termijn, heeft
de directie gemeend geen wissel op 'n
onzekere toekomst te mogen trekken,
doch in het belang van alle betrokkenen
tot vrijwillige liquidatie te moeten
overgaan. „Op dit moment", aldus de
huidige directeur, de heer J. A. C. van
Loon, „kunnen wij alle schuldeisers
volledig voldoen, en zijn wij tevens in
staat alle rechten, die onze mensen heb
ben geheel te honoreren."
Aan het personeel, in totaal 57 perso
nen, van wie 9 meisjes en vrouwen,
is na overleg met het gewestelijk ar
beidsbureau en de vakbond St. Willi-
brordus, mededeling van de stand van
zaken gedaan.
De directeur heeft bovendien per
soonlijk alle schoenfabrikanten in Gil-
ze-Rijen en Baarle-Nassau alsmede en
kele andere bedrijven in die omgeving,
waarvan bekend is dat zij personeel
zoeken, benaderd om zijn werknemers
behulpzaam te zijn bij het vinden van
nieuw emplooi.
Over de inmiddels ingediende aanvra
ge tot ontslagvergunning zal eind vol
gende week worden beslist. De C.V. v.
Loon Schoenfabriek was een jonge on
derneming die pas in 1955 werd opge
richt.
Zij produceerde heren- en jongens-
schoenen, de sector die het volgens het
communiqué in de schoenindustrie het
moeilijkst heeft
AMSTERDAM De Amsterdamse
rechtbank heeft gistermiddag voorlo
pige surséance van betaling verleend
aan de NV A. Faas, Aannemings Maat
schappij. Tot bewindvoerders zijn twee
Amsterdamse advocaten benoemd. Te
vens is surséance verkregey voor een
dochteronderneming van de aanneming
maatschappij, de NV Verhuur- en ex
ploitatiemaatschappij van Aannemings-
materieel „Amsterdam",
De aanneming maatschappij heeft
een totale schuld van bijna f 9,5 min.
Daartegenover staat een totaal aan
vorderingen van ca. f 1,2 min. De Am-
ro-bank, die zich bereid heeft verklaard
de uitbetaling van lonen aan de 230
werknemers over de komende week te
garanderen, is de belangrijkste credi
teur met een vordering van ca. f 4,5
min.
Dinsdag 20 februari zal de crediteu
renvergadering worden gehouden. De
surséance is aangevraagd op advies
van de Amro-bank. Het in staat van
voorlopig uitstel van betaling verke
rend bedrijf heeft enkele belangrijke
projecten onderhanden, o.m. de tram
tunnel bij het metro-project in Rotter
dam en voorts in de hoofdstad het nieu
we Diaconessenziekenhuis en een pro-
testants-christeli j k bej aardentehuis.
Over de afbouw van deze werken wordt
nog steeds overleg gepleegd. De posi
tie van de 230 werknemers is nog on
duidelijk.
DJAKARTA Vorige week is in het
Oostjavaanse dorp Kedoeng-Dalam Ba-
nil een vuurwerkfabriek in de lucht ge
vlogen. 7 mensen vonden de dood en 19
werden gewond. De ontploffing zou
veroorzaakt zijn door gebrekkige uitrus
ting. De meeste slachtoffers waren
mensen die naar de fabriek waren ge
komen om vuurwerk voor de komende
feestelijkheden ter gelegenheid van het
einde van de mohammedaanse vasten
maand te bestellen.
AMSTERDAM Een echt „Mokums"
tafereel: een oratoriumkoor uit Hamburg,
dat gistermiddag in de hoofdstad ac:n-
kwam werd in het Centraal Station ont
vangen door de leden van 't Amsterdams
Oratoriumkoor, die een straatorgel het
station in hadden laten brengen. Natuur
lijk maakten de leden van beide koren
samen een dansje rondom het pierement.
ASSEN De officier van justitie bij
de rechtbank te Assen, mr. C. J. v.
Oldenbeek, heeft gisteren tegen de
zich doctorandus noemende J. A. (56
jaar) uit Utrecht, ex-directeur van de
aanstekerfabriek Poppell N.V. te As
sen, een gevangenisstraf geëist van
een jaar en zes maanden met aftrek
van voorarrest.
J. A. zou zich schuldig hebben ge
maakt aan belastingfraude, aan ver
duistering van grote sommen geld
ten nadele van de N.V. Van Poppell
en valsheid in geschrifte.
A. heeft in de periode 1963-'65 f 184.000
te weinig aan inkomstenbelasting be
taald. Verder zijn hem diverse ver
duisteringen ten nadele van de N.V.
Van Poppell ten laste gelegd. Voorts
toeëigening van in totaal f 15.000. Dit
geld werd uitgeleend aan mej. H. M.
C. van der V., thans echtgenote van
J. A., als beloning voor „thuiswerk",
dat zij voor de N.V. zou hebben ver
richt. Verder sloot J. A. op kosten
van zijn toen nog a.s. vrouw een le
vensverzekering af. De premies hier
van waren resp. ruim f 6000, f 5000
en nogmaals f 5000.
Deze bedragen verhaalde hij weer op
de N.V. Van Poppell te Assen. Voorts
heeft A. valsheid in geschrifte ge
pleegd door herhaalde malen met be
dragen te knoeien in kasboeken. Zo
wel de justitie als de Fiscale Inlich
tingen- en Opsporingsdienst (FIOD)
heeft zich vanaf april, toen de frau
des aan het licht kwamen, t/m sep
tember van dit jaar met deze zaken
beziggehouden. J. A. heeft vier maan
den in voorarrest doorgebracht.
Voorts stonden in deze belastingfraude
zaken terecht G. H. te Utrecht en A.
B. te Arnhem, beiden ten tijden van
de belastingfraude in dienst van de
N.V. Van Poppell. Tegen hen kwam
de officier wegens belastingontdui
king tot een eis van resp. f 5000 of
100 dagen hechtenis plus drie maan
den voorwaardelijke gevangenisstraf,
en tegen B. f 20.000 of 100 dagen
hechtenis.
DEN HAAG De 55-jarige vertegenwoordiger B. N. uit Den Haag is er eer
gisteravond met hulp van de politie achter gekomen, dat hij kleurenblind is!
N. had gisteren een nieuwe auto gekregen. Om half negen 's avonds wilde hy
wegryden. Nauwelijks zat hy in de auto, of hy werd door een burger vastgepakt,
verdacht van diefstal. De politie nam N. mee naar het politiebureau. Het verhaal
van de juist afgeleverde auto bleek te kloppen. Hij had gedacht in zijn eigen auto
te zyn gestapt.
Op zoek naar zyn spiksplinternieuwe wagen misleidde N. de politie, door een
auto met een rood dak als zijn eigendom aan te wyzen, terwijl hU juist verteld
had, dat zyn nieuwe auto groen moest zijn. Anderhalf uur Is de politie bezig ge
weest om de wagen op te sporen. Ze kwam er tevens achter, dat N. kleurenblind
is, wat hij zelf nooit tevoren had vermoed.
UTRECHT Het geboortecijfer bin
nen de gereformeerde kerken ligt wel
hoger dan bij de Nederlandse bevol
king in het algemeen, maar het is vo
rig jaar procentueel even sterk gedaald
als het algemene geboortecijfer. Dit is
ook de voornaamste oorzaak van de ten
opzichte van vorige jaren verminderde
groei van de Gereformeerde Kerken,
zo blijkt uit een mededeling van de
informatiedienst van de gereformeerde
kerken in Nederland.
In 1966 was het geboortecijfer per
duizend leden, berekend op grond van
het aantal doopsbedieningen aan kinde
ren in de Gereformeerde Kerken 21,3.
Het cijfer van 1965 was 22.0 en van 1964
nog 22,4. Het algemene geboortecijfer
van ons land liep terug van 20,7 per
duizend inwoners in 1964 tot 19,9 in '65.
De onzekerheid en angst van de
„Nederlandse" Jood staat in sterke
tegenstelling tot de Joden in Israël, die
onzekerheid en angst hebben afgewor
pen en daardoor weer geen begrip kun
nen opbrengen voor de mentaliteit van
de Joden „in de verstrooiing".
Een minderheid van de Amsterdamse
Joden die meer kennis van de eigen
cultuur heeft en onderling meer con
tacten, blijkt echter minder onder die
gevolgen van onzekerheid te lijden.
De schrijver toont aan hoe naar zijn
mening de gevoelens van minderwaar
digheid kunnen verdwijnen. De meeste
Joden zijn geen voorstander van emi
gratie naar Israël, ook al heeft men be
wondering voor de prestaties van Is
raël. Ook het proces van emancipatie
kan volgens de schrijver niet worden
stilgezet: hij bepleit geen inkapseling
van de Joodse groep, maar hij is wel
van oordeel, dat de Joden in Nederland
net zoals de Friezen (een gepast gevoel
van trots op hun Friese cultuur en
daardoor zelfrespect) zich volwaardige
Nederlanders moeten voelen met daar
naast een oppositieve culturele identi
ficatie en behoud van hun eigen groeps
leven, zonder zich in een geestelijk
ghetto te willen afzonderen.
De heer Wijnberg leidde een nieuw
project van maatschappelijk opbouw
werk voor de Joodse gemeenschap in
Amsterdam en deed in 1959 doctoraal
examen sociale psychologie aan de Am
sterdamse universiteit.
AMSTERDAM Het Centraal Ex
pertisebureau in Amsterdam looft een
beloning van f 25.000,— uit voor inlich
tingen die leiden tot opsporing van de
twee begin deze week in Aerdenhout
gestolen zeventiende-eeuwse schilde
rijen.
De doeken, een winterlandschap van
Aert van der Neer en een vrouwenpor
tret van Gerard Terborgh. werden in
de nacht van 13 op 14 november ont
vreemd uit de villa van de heer J. T.
M. Schultz van Haegen aan de Leeu
weriklaan. De waarde wordt geschat op
resp. f 200.000,— en f 300.000,—.
ATHENE Het Griekse militaire be
wind heeft 11 Griekse officieren, in
rang variërend van luitenant tot kolo
nel, ontslagen. Het koninklijk besluit
hiertoe is gepubliceerd in het regerings
blad Gazette.
ADVERTENTIE
verdien
met iiw
salaris