GROTE INTERESSE VOOR LYCEUM
Meer aandacht voor moderne
talen en maatschappijleer
Vooral jongeren geboeid
door Forsyte Saga
GEMIDDELD VIER
MILJOEN KIJKERS
Vrouw stortte in
beerput
Vergelijking
Twaalf procent
gezakten
Service voor
moeders
e zelfstandige gymnasia zullen steeds
moeilijker in leven kunnen blijven,
vooral in de kleinere plaatsen. De teruggang
van aantal scholen en gymnasiasten is te wijten
aan het feit dat het gymnasium zich te sterk af
zijdig heeft willen houden van de moderne ont
wikkelingen".
Dat zei dr. P. J. Gathiër, directeur van de
directie algemeen voorbereidend onderwijs op
het ministerie. Hij zei er direct bij: „Op het gym
nasium-nieuwe-stijl (dus na augustus 1968) met
minder Latijn en Grieks, zal meer worden ge
daan aan de scholing van de leerling, aangepast
aan de eisen van deze wereld. Er zal meer aan
dacht zijn voor moderne talen en maatschappij
leer, sociologie met name. Ook de h.b.s. zal
veranderen. Het atheneum zal straks zuiver pré-
universitair zijn. Zeg maar: een gymnasium
zonder Latijn en Grieks".
IDEAAL
BRUGKLASSEN
REMMEND
GEHANDHAAFD
Grote zwendel met
schilderijen
Duitse politie pakt
amok-maker
NIVELLEREND
„SOCIALE MUUR"
VIER MILJOEN
U vnuytu. af. m#)t cW
SLIMME SINTERKLAZEN GEVEN ONZE WAARDEBONNEN
TEN GESCHENKE VOOR SCHOENEN, PANTOFFELS. SOKKEN OF
KOUSEN. DAN KUNNEN DE ONTVANGERS ZELF KIEZEN EN PASSEN
EN ZE KRIJGEN IN ONZE ZAAK NOG EEN VERRASSING OOK
U vindt de mooiste „Sinterklaas-collectie'
pantoffels bijI
Schoenhandel VERSTEEG
MEESTERWERK
HONDERDDUIZEND
JAN WOLKERS
EEUWIGE MENS
W AAROM
VORM
NIEUWE SERIE
JJet aantal zelfstandige gymnasia
is sinds 1964 aan het vermin
deren en zal nog wel kleiner worden.
Tussen het departement van On
derwijs en Wetenschappen en een
stuk of tien gemeenten is overleg
gaande over de vraag, wat er met
de kleinere gymnasia in die plaatsen
moet gebeurenEnkele gymnasia
het Erasmiaans in Rotterdam en het
Coornhert in Gouda zijn door de
gemeenteraden op het nippertje van
de ondergang gered. De vraag rijst:
Raakt het zelfstandige gymnasium
uit de gratie?
Het lyceum combinatie van
gymnasium, h-b.s. en eventueel mid
delbare meisjesschool of handels
dagschool neemt een grote vlucht.
De laatste tien jaar zijn er in Ne
derland tientallen bij gekomen.
Vijf jaar geleden telde het land
één gymnasiast tegenover vier ly-
ceisten. Nü is er nog maar sprake
van één op ongeveer zes.
Dit zijn enkele conclusies van ten
nauwste bij het voorbereidend ho
ger en middelbaar onderwijs betrok
kenen:
Het departement: „Steeds meer
ouders zullen de voorkeur gaan ge
ven aan de gymnasiale afdeling van
een lyceum boven een zelfstandig
gymnasium."
Een wethouder van onderwijs:
„Als ik in een kleine stad zat en ik
moest kiezen tussen het oprichten
van een lyceum of het handhaven
van een gymnasiumdan koos ik
het eerste."
Een rector van een eerbiedwaar
dig gymnasium„Het lijkt er op, of
er in het land een soort onbehagen
bestaat tegenover het gymnasium."
Toch verwachten zij allemaal, dat
het gymnasium-nieuwe-stijl (onder
de Mammoetwet dus) weer meer
belangstelling zal trekken.
AANGEPAST GYMNASIUM
HEEFT ZEKER TOEKOMST
Intussen leven wy in een tjjd, waarin economen en technici het voor een groot
deel voor het zeggen hebben.
Drs. A. G. den Haan, rector van het Coornhert Gymnasium in Gouda, beaamde
dat. „Er zullen zeker zakenlieden en technici zijn, die het volgen van een gym
nasiale opleiding tydverknoeien vinden. Velen hebben echter geen flauwe notie
van wat wü wel en niet doen. Als het gymnasium zichzelf had overleefd, zou
het niet in de Mammoetwet zijn opgenomen".
„Hoe meer de mens op natuurweten
schappelijk terrein vordert, hoe meer
behoefte er bestaat aan een school, die
grote aandacht besteedt aan de geestes
wetenschappen: oude schrijvers, filoso
fie, geschiedenis; culturele vorming
dus. Deze vorming van de jonge mens
zou een tegenwicht kunnen zijn tegen
te grote eenzijdigheid, als gevolg van
specialisering".
„Als ideaal zie ik, dat de succesrijke
gymnasiast aan de basis van zijn ver
dere ontwikkeling en specialisering in
voldoende mate heeft kennis gemaakt
met de mens-wetenschappen en tegelijk
is voorbereid in natuurwetenschappelij
ke richting".
Wethouder D. J. A. Geluk van Haar
lem zag het iets anders: „Op een ly
ceum is sprake van de ontsluiting van
een stuk potentieel intellect in de Ne
derlandse bevolking, dat zonder de keu
zemogelijkheid op die school verloren
zou zijn gegaan. Zo gezien is een zelf
standig gymnasium een onding. Kinde
ren op zo'n school die verkeerd hebben
gekozen of verkeerd zijn voorgelicht,
zitten er dan heel moeilijk".
Niemand spreekt tegen, dat het ly
ceum een populair begrip is geworden.
De mogelijkheid dat pas na een jaar
hoeft te worden gekozen tussen gymna
sium of h.b.s. is aantrekkelijk.
Op het ministerie voorspelt dr. Ga
thiër: „De selectie van leerlingen zal
steeds minder op de lagere scholen
gaan gebeuren en steeds meer in de
brugklassen. De lagere school zal op
den duur alleen nog maar kunnen selec
teren in hoofdstromen: lagere techni
sche vorming, voortgezet of middelbaar
onderwijs".
Verder: „Alleen ouders die er zeker
van zijn, dat hun kind op grond van
meer dan middelmatige capaciteiten 't
gymnasium kan doorlopen, zullen die
keus maken. Steeds minder ouders zul
len geneigd zijn het risico, verbonden
aan een definitieve keus, op de lagere
scholen al te nemen. In kleinere plaat
sen zijn de gymnasia vaak geneigd tot
een soepeler toelatingsbeleid: soms uit
lijfsbehoud soms omdat de ouders daar
er alles voor over hebben om hun kind
op het gymnasium te krijgen, door ei
gen hulp of door bijlessen".
In Gouda had drs. Den Haan andere
argumenten bij de hand. „Al die nieu
we lycea (ook confessionele), de moder
ne gebouwen en hun aantrekkelijke lig
ging beïnvloeden de meningsvorming
binnen de gemeenteraden, die het voor
het zeggen hebben. Deze goed verkoop
bare argumenten doen de belangstel
ling voor het gymnasium kleiner wor
den. Veel ouders zien gewoon geen ver
schil tussen een gymnasium en de af
deling op een lyceum".
„De gymnasiasten op een lyceum,
met hun eigen werk- en leefsfeer, wor
den omringd door een groep, die in de
praktijk een remmende invloed heeft
op hun uitingen. Ik denk aan de toneel
uitvoeringen en de schoolkrant. Hun
belangstelling is nu eenmaal anders ge
richt".
„Op een lyceum begint het typisch
gymnasiale onderwijs pas in de tweede
klas. Bij de oude talen komt het zwaar
tepunt in de hoogste klassen te liggen,
waardoor de leerlingen 't onnodig zwaar
krijgen. Er blijft minder tijd over voor
de aanvullende culturele kennis. Op 't
gymnasium heeft de leerling een bete
re gelegenheid tot gelijkmatige ont
plooiing."
In Deventer, waar het aantal leerlin
gen in tegenstelling tot Gouda een licht
stijgende lijn vertoont, is het gymna
sium jaren geleden al de dans ont
sprongen. Later besloot de raad, dat 't
tot 1971 zelfstandig zal blijven bestaan.
Volgend jaar zullen de rijks-hbs en de
mms al een scholengemeenschap gaan
vormen, bestaande uit atheneum en
havo-school. In 1971 gaan atheneum en
gymnasium een lyceum vormen, ook
deel uitmakend van de scholengemeen
schap.
„Wij vinden het aan de ene kant jam
mer „iets irrationeels", zegt conrec
tor drs. Tj. Janssen, „dat de beslo
tenheid van de kleine school dan gaat
verdwijnen. Toch heeft ook een grote
1 ""betwistbaar voordelen: meer
mogelijkheden voor sport en een groot
orkest bijvoorbeeld. In het belang van
het openbaar onderwijs zullen wij onze
eerste klassen al in 1968 „inbrengen"
in de scholengemeenschap".
In Haarlem is het weer anders. De
lycea worden er bevolkt door kinderen
die niet uit zichzelf het gymnasium zou
den hebben gekozen. Op. het Lorentz-ly-
ceum in Noord (nieuwe middenstand),
zitten op de gymnasiale afdeling nu
ROCHESTER, (Engeland) Brand
weerlieden en kikvorsmannen zijn drie
uur tevergeefs in de weer geweest om
een jonge moeder te redden, die als
gevolg van een instorting in een steeg,
in een 2.7 meter diep gat is verdwenen.
Bij het invallen van de duisternis
werd het zoeken tot heden afgelast.
Aangenomen wordt dat mrs. Jean
Thompson is overleden.
Twee brandweerlieden, die door stank
uit riolen waren bedwelmd zijn naar
het ziekenhuis overgebracht.
De drie jaar oude Mark Thompson
holde opgewekt voor zijn moeder uit
toen zij op weg waren naar het huis
van zijn grootmoeder. Om er vlugger
te zijn, nam hij het nauwe steegje en
was juist de tuin van zijn grootmoeder
binnengegaan, toen hij achter zich ge
rommel hoorde. Hij keek om naar zijn
moeder, maar zij was geheel in het
gat verdwenen. Op de plaats waar zij
verdwenen is was vroeger een beerput
PARIJS In verband met een enor
me internationale zwendel in valse schil
derijen heeft de Franse politie een ar
restatiebevel uitgevaardigd tegen de 36-
jarige makelaar Fernand Legros, die
wordt verdacht van bedrog, namaak en
oplichting. Dit is het resultaat van een
onderzoek van zeven maanden met me
dewerking van gespecialiseerde deskun
digen.
In maart van dit jaar vroeg een Pa-
rijse antiquair aan de weduwe van de
schilder Marquet of een doek dat van
Legros afkomstig was, inderdaad door
haar man geschilderd was. Toen het
een vervalsing bleek te zijn, werd de
politie gealarmeerd .Terzelfdertijd ver
trouwde Legros aan een vendumeester
vier doeken toe, waarvan hij er twee
toeschreef aan Dufy, één aan De Vla-
minck en één aan Derain. Na door de
politie te zijn gewaarschuwd schortte
de vendumeester de verkoping op.
Deskundigen kwamen na een onder
zoek tot de conclusie dat de schilderijen
waren. Legros zelf gaf de justitie
oncontroleerbare en vage inlichtingen
over de oorsprong van de schilderijen
en vertrok daarop uit zijn weelderige
Parijse woning met de noorderzon.
DORTMUND De Duitse politie
heeft dinsdag een 27-jarige man gear
resteerd verdacht van moord op twee
mensen onder wie zijn eigen vader. De
moordenaar, die kennelijk in een toe
stand van razernij verkeerde, had in
Dortmund maandagavond bij de 54-ja-
rige Emil Kohier aangebeld. Toen deze
door een zijraampje keek wie er ge
beld had, werd hij door hem met een
pistool doodgeschoten. Daarop ging de
moordenaar naar het huis van de psy
chiater Ernst Sturm, die zijn 68-ste
verjaardag vierde. Ook daar belde hij
aan. De psychiater deed open en werd
door drie schoten getroffen. Hij is in
het ziekenhuis overleden.
Tenslotte ging de amokmaker naar 't
huis van een hotelhouder. Hier vroeg
hij of er nog kamers te huur waren.
Voor de hotelhouder kon antwoorden
vuurde de moordenaar. De'hotelhouder
zou buiten levensgevaar zijn.
140 kinderen, op het stedelijk gymna
sium 199 het „stedelijk" heeft zich tus
sen tien lycea van diverse pluimage
uitstekend gehandhaafd, vindt de wet
houder.
Drs. R. v. Amerongen, rector van het
Stedelijk, acht een vergrote belangstel
ling voor het gymnasium na augustus
'68 mogelijk, „maar van een stijgende
doorstroming naar het gym stel ik me
niet veel voor."
In Deventer kan conrector Janssen
maar moeilijk geloven, dat er de eer
ste jaren nog meer gymnasia zullen ver
dwijnen. De gemeenten zullen de eerste
jaren prijs stellen op rust in het onder
wijs, veronderstelt hij.
Dr. Gathiër: „De gymnasiale oplei
ding heeft juist een stimulans gekre
gen door de komst van nieuwe lycea.
Het is best mogelijk, dat ook de Mam
moetwet er nog een schepje op zal
doen. Het gymnasium-nieuwe-stijl heeft
zeker geen slechte toekomst. Voor an
dere dan de allerbeste leerlingen is de
rechtstreekse overgang naar een gym
nasium echter een veel groter risico
dan naar een lyceum".
Conrector Janssen: „Er is geen spra
ke van, dat het gymnasium door de
nieuwe situatie zijn nek zal breken. Wel
zal de toplaag onder de leerlingen er
op achteruit gaan door de nivellerende
werking van de Mammoetwet, dus de
gelijkschakeling van het onderwijs.
„Ik geloof, dat over een aantal jaren
de scherpe scheiding tussen gymnasiale
en atheneumopleiding zal zijn verdwe
nen door de gelijkschakeling van de
eindexamens. Als de eisen dezelfde zijn
geworden, waarom zou je de leerlingen
dan niet eenvoudig bij elkaar zetten?"
Rector Den Haan spreekt een zeer
waar woord: „We zullen tijdig voor
een degelijke voorlichting van school
hoofden en ouders moeten zorgen".
Het departement heeft enkele gemeen
ten geadviseerd: „Houdt uw gymnasium
zelfstandig. Dan is er later altijd nog
de mogelijkheid tot een fusie. De weg
terug is onmogelijk". Dr. Gathiër: „Wij
hebben daarbij nooit aandrang uitge
oefend om er maar een lyceum van te
maken".
Uit alle gesprekken is de conclusie te
trekken: De gymnasia zullen langer
zelfstandig blijven in de grote steden,
door een groter aanbod van leerlingen
en een kwantitatief grotere behoefte aan
gymnasiale opleiding. Daar tegenover
staat, dat juist in de provincieplaatsen
de gymnasiale opleiding meer dan in
de grote stad een kwestie van status is.
De burgemeester, de dokter en de no
taris hebben het gym bezocht, dus moe
ten, hun dochters of zoons er ook op.
Veel ouders zien het gymnasium als
een standenschool, als een soort socia
le muur. Zij vinden het prachtig. Noch
tans: er zijn ook ouders, die hun kinde
ren naar een lyceum sturen, om niet
het etiket „snob" opgeplakt te krijgen.
Een feit is intussen, dat de grote stad
meer leerlingen oplevert, die de oplei
ding op een zelfstandig gymnasium met
succes kunnen voltooien.
Het zou wat overdreven zyn te
zeggen: de een zijn dood is de ander
z'n brood. Maar het lyceum groeit
byzonder snel in aantallen scholen,
leerlingen en schoolgrootte.
De cyfers:
Aantallen gymnasia
1956: 71
1964: 84
1966: 80
Leerlingen:
1956: 14.593
1965: 20.447
1966: 19.715
Aantallen lycea
1956: 141
1964: 176
1966: 185
Leerlingen:
1956 51.598
1964: 94.839
1966: 103.792
i
S Van de 6880 kandidaten die dit
j jaar opgingen voor het eindexamen
f h.b.s.-a, zjjn er 6081 geslaagd (13,12
J procent gezakt). Van de b-kandida-
ten kwam er 7741 van de 9433 door
(17,94 procent gezakt). Gemiddeld
percentage gezakten voor h.b.s. dus
15,27 procent.
Het gymnasium a leverde 2453 van
de 2735 als geslaagden af en het
gymnasium b kwam tot 2491 van de
2883. Percentages gezakten 10,31 en
13,60 ofwel gemiddeld twaalf. Van de
6184 meisjes van de m.m.s. haalden
5629 het diploma (8,97 procent ge
zakt). Van de driejarige handelsdag
school gingen er 63 op, van wie er
58 slaagden (8 procent gezakt). Bij de
vierjarige handelsdagschool waren
de cijfers 873 op en 708 geslaagd.
(18,9 procent gezakt).
De beroemde familie Forsythe en de hoofdpersoon Jo. Op de internationale voetbalwedstrijden na is er geen tv-programma
dat zoveel kijkers boeit: gemiddeld vier miljoen
ROTTERDAM Een Nederlandse journalist noemde de Forsyte Sage na
de tweede televisie-uitzending „een Victoriaanse lollie". Dat was een erg
leuke vondst, maar nu loopt de televisieserie bijna drie maanden en nu is toch
wel duidelijk geworden dat het onverwoestbare verhaal van de Brit John Gals
worthy veel meer is dan een zoete lollie.
Een verstoorde meneer belt onze
krant op: „Forsyte Saga en Pisuisse
op één avond. Kan er dan helemaal niet
gecoördineerd worden in Hilversum?"
Bij de VARA meldt zich een mevrouw
„Ik ga in december naar de winter
sport. Wilt u de Forsyte Saga onderbre
ken tot ik terug ben?" Niet alleen in
dividuele geestdriften komen tot actie,
als hun Forsyte Saga in gedrang komt.
Peter Noordegraaf van de VARA-
filmdienst vertelt dat de VARA politie
bonden, personeelsverenigingen, school
commissies, afdelingen van de NVSH
en andere organisaties moet voorlichten
over uitzenddata opdat een uitzending
van de Forsyte Saga niet zal samenval
len met een bijeenkomst.
Voor de koopavonden is men bij de
VARA door de knieën gegaan geen
Forsyte zal de winkelwoede in de weg
staan maar veel veraer kan men ook
al niet gaan.
Peter Noordegraaf rolt cijfermateriaal
aan: een gemiddelde van bijna vier
miljoen kijkers boven de vijftien jaar
een top op de waarderingsstatistiek,
slechts overtroffen door internationale
voetbalfestijnen: tien tot twintig tele
foontjes per dag en stapels brieven.
Een dergelijk verschijnsel gaat een
omroep, die zo'n gave en langdurige
voltreffer heeft geplaatst, wetenschap
pelijk ontleden. De uitkomst was wat
onthutsend: de vier miljoen kijkenden
vindt men vooral in de leeftijdgroep
van vijftig jaar en jonger.
De deskundgien bevroeden dat de fa
milierelaties van de Forsytes te inge
wikkeld zijn om oudere kijkers met tus-
ttaar Mtftt tintake,
eic hééft tenant- niéttxyi voet...
Jfatpa,
ft' fcftzéb
iw ze&pésL...
fa, fawt /up*o?
ae W grwém
HOOFDSTRAAT
senruimten van enkele weken de ge
schiedenis bevredigend te doen volgen
Deze kennelijke geestdrift bij de kij
kers van heel jong tot niet zo heel oud
heeft echter iets Victoriaans. Wie ge
vraagd wordt of hij of zij de For
syte Saga op de televisie volgt, past
zich meestal snel een wat meewarige
glimlach op het gelaat, die een ontken
ning overbodig moet maken.
Toch zou niemand zich voor zijn geest
drift behoeven te schamen, want de En
gelse jurist Galsworthy heeft met de
Forsyte Saga wel degelijk een mees
terwerk geschreven. Hij begon er aan
in 1908, toen hij 39 jaar was en dertien
jaar later was het aanvankelijke ver
haal over de merkwaardige Engelsman
Soames uitgegroeid tot een kolossale
familieroman.
Niet alleen in Engeland is dit werk
met honderdduizenden tegelijk verkocht
men zal binnenkort daar het ander
half miljoenste exemplaar over de toon
bank reiken een vertaling van de af
zonderlijke delen-kwam al in 1921 op de
Nederlandse boekenmarkt, uitgegeven
door De Haan in Utrecht.
Acht jaar later kreeg uitgeverij Bru-
na in Utrecht de rechten op het volle
dige werk. Voor de oorlog verschenen bij
Bruna twee drukken met een totaal
oplage van veertigduizend exemplaren.
Na de oorlog liet Bruna de roman op
nieuw vertalen, door Cees Buddingh' en
na 1952 verschenen er vijf nieuwe druk
ken met een totaal oplage van vijftig
duizend exemplaren.
In 1962 dacht Bruna dat de markt
wel was verzadigd en om de gaatjes te
vullen publiceerde men een pocket-uit
gave van vijftienduizend explaren.
Bruna had echter buiten de VARA
gerekend. Onmiddellijk nadat Soames,
Irene, Jo en alle andere Forsytes op 10
september voor het eerst op het scherm
waren geweest, ontstond er een wilde
behoefte naar het boek. Bruna liet de
vijfde druk fotokopiëren en plonsde hon
derdduizend exemplaren op de boeken
markt.
Men hoopt dat dit voorlopig voldoen
de zal zijn, al zijn er boekhandels, die
soms zonder voorraad zitten en al heb
ben de meeste bibliotheken wachtlijsten
voor de Forsyte Saga moeten aanleg
gen.
Verscheidene tramwagens in de
Duitse stad Miinchen zijn nu voor
zien van speciale ingangen voor kinder
wagens. Moeders hadden er over ge
klaagd, dat de stangen, waaraan men
zich kan vastgrijpen, de toegang te
smal maakten. De „kinderwagen-trams"
hebben speciale herkenningstekens bij
de ingang.
Op een wat besmuikte manier is For
syte bezig Nederland te veroveren
er wordt al gesproken over een Forsyte-
mode.
Nu was het niet zo opzienbarend, dat
het boek bij zijn verschijning grote op
winding bracht. Galsworthy was de Jan
Wolkers van zijn tijd, toen de rode
pluche in Engeland en op het vasteland
van Europa de binnenkamertjes sierde.
Toen een zwanger meisje nog „een ge
vallen vrouw" was, rijp voor het bor
deel.
Toen men elkaar glimlachend de ver
schrikkelijkste dingen toefluisterde, ge
pantserd in woorden die kuis verhulden
wat in de soms troebele ziel borrelde.
Deze dodelijke deugdzaamheid, die
de naar koningin Victoria genoemde tijd
tekende, heeft Galsworthy in zijn roman
gegeseld.
Maar hij deed meer: hij beschreef
met ronde woorden overspel en harts
tocht. Hij plaatste niet stralende helden
en kuise maagden tegenover zwarte
boosdoeners en liederlijke schepsels.
De Forsytes waren in hun tijd her
kenbare mensen, met wier falen en ge
luk men kon meeleven. De eeuwige
mens niet goed en niet slecht, niet
kuis en niet liederlijk, niet harteloos en
niet onbaatzuchtig kreeg van Gals
worthy in de Forsyte Saga de enige
hoofdrol.
Men kan zich voorstellen dat mensen
die nu de herfst van hun leven beleven,
nog willen mijmeren bij Soames, zijn
tantes en zijn oude vader, de ruwe bol
ster met de blanke pit. Mensen boven
de vijftig voelen zich nog erg verwant
met het rode pluche, met de onuitge
sproken moraal die door veelbetekenen
de blikken en hitsig gefluister gestalte
kreeg en met een levenstempo dat in
deze tijd belachelijk lijkt.
Waarom zitten echter jonge mensen
beneden de dertig aan hun stoelen ge
kluisterd als de Forsytes op het scherm
weer enkele jaren aan hun onsterfe
lijkheid toevoegen?
Rita Donker, 25 jaar en secretaresse
van de directie van de zeerederij Van
Ommeren, wil er geen geheim van ma
ken dat zij tot de vier miljoen Forsyte-
kijkers behoort: „Ik vind het gewoon
fijn om naar deze geweldige familiekro
niek te kijken. Ik zag het tweede deel
toevallig en sindsdien ben ik blijven
kijken, al is het geen absoluut moeten
voor me.
Voel je jezelf verwant met de
Forsytes?
„Je vindt overal jezelf wel een beet
je terug, maar dat boeit me niet zo bij
zonder. Het is niet zozeer de inhoud als-
wel de vorm: een machtig schouwspel,
voortreffelijk gespeeld. Dan misschien
nog iets persoonlijks: ik houd van de
Engelse taal en die wordt in het stuk
klankvol gesproken".
Rita is nu het boek aan het lezen en
het stelt haar niet teleur. De Klop op
de Deur van Ina Boudier-Bakker De
Nederlandse Forsyte Saga heeft zij
niet gelezen.
„Wat me misschien ook wel boeit is
het verschijnsel dat mensen die zo
krampachtig een onwaarachtige schijn
ophouden, toch door de mand vallen.
Dergelijke mensen zullen er in een mo
derne versie ook nu nog wel zijn, maar
deze huichelachtigheid past erg goed bij
het tijdsbeeld van de Forsytes."
Toch heeft de Forsyte Saga voor Ri
ta een andere betekenis dan bijvoor
beeld een klassiek spektakelstuk als
Cleopatra. Na enig zoeken formuleert
ze het: „Het is het beeld van een afge
sloten tijdperk dat echter voldoende
dichtbij is om je er toch nog enigszins
mee verwant te voelen. Het is geen
tijdsbeeld, waarin je jezelf absoluut niet
zou kunnen plaatsen."
Nog drie keer kunnen de vier miljoen
vaderlanders aan de Victoriaanse lollie
zuigen op Tweede Kerstdag voorlo-
i :g voor het laatst. Niemand behoeft
echter te wanhopen. Ook na 1921 is
Galsworthy blijven schrijven. De For
sytes lieten hem niet met rust. Hij
schreef een nieuwe serie De Moder
ne Comedie waarin hij Soames liet
voortleven.
In Engeland is deze trilogie al voor
de televisie bewerkt en uitgezonden.
Bij de Vara is nog geen beslissing ge
nomen, maar het zal deze omroep zelf
niet verbazen als zij deze nieuwe serie
van tien delen in het volgende
winterseizoen op het scherm brengt.
Als boek is De Moderne Comedie ook
bij Bruna verschenen en daar zei men:
„Als de Vara begint met de nieuwe se
rie, dan zullen wij paraat zijn. We staan
zo gezegd in de startblokken."