Veenendaals
dagblad
DRUK OP TURKIJE
OM MATIGING IN
KWESTIE-C YPRU S
Buiten
Egypte en Israël met de
benoeming Jarring eens
„Haar opstelling is niet
anders dan die der
confessionele partijen"
Moboetoe belooft thans
„jaar voor binnenland"
Gelders-Utrechtse streekcourant voor Rijn- en Gelderse Vallei
Harde noten in openingsrede van dr. Tans
op congres van Partij van de Arbeid
SOCIALISTISCHE VOORMANNEN BIJEEN
I VANEil
Grote loods met
bouwmaterialen
uitgebrand
Baby-giraffe
zonder moeder
Ongeregeldheden
in Chili
Autobotsing had
zeer ernstige
gevolgen
verandering
Secretaris Russel
weer naar
Amsterdam
Inwoning
Britse piloten willen
hoger loon
Vonken en claxon
uit offerblok
INTERN MET KLAAR
5 DODEN
Jongeman ree<I op
agenten in
Beroep op Biafra
SPANNING
EXPLOSIES
Havenstaking in
Montreal
Bur. voor redactie en admintstraber
Prins Bernhardlaan 28, Veenendaat
tfelef. 08386-10550 (adm.), 10757 en
10955 (red.). Giro 1321600. Rhenem
Boekhandel C. Waiboer en Reek-
bureau J. Baars.
VALLEI
Voortzetting van het nieuwsblad „De Vallei", opge
richt in 1926. Uitg.: Wegener's Couranten Concern n.v.
Advert, losse mm-prijs 17 cent. Kleine «annonces
„Vraag en Aanbod" op di., do. en za. 1-10 woorden
1.50, ieder woord meer 15 cent.
VRIJDAG 24 NOVEMBER I967 - 4le JAARGANG no. 278
FELLE UITVAL TEGEN D'66
In het congrescentrum in het Am
sterdamse RAI-gebouw is donder
dagavond het partijcongres van de
P.v.d.A. begonnen. Op de foto zien we
voor de aanvang va nhet congres, in
ean vrolijk gesprek v.l.n.r. mr. M. Vro
lijk, drs. Hans van den Doel, drs. J.
M. den Uyl en dr. I. Samkalden.
STOCKHOLM. Ralph Schoenman, de
Amerikaanse secretaris van het Rus-
sell-tribunaal dat op het ogenblik te
Roskilde in Denemarken vergadert,
is vandaag na twee dagen verblijf
in een politiebureau, uit Zweden uit
gewezen.
Schoenman, die twee dagen geleden
zonder paspoort te Stockholm aan
kwam, is op verschillende vliegvel
den van Europa Kopenhagen, Hel
sinki, Hamburg en Amsterdam
niet doorgelaten, toen hij probeerde,
hoe dan ook, naar Roskilde te reizen
om de vergadering bij te wonen.
De Amerikaan zei weinig goeds van
Zwedens politie en autoriteiten. Hij
zei, dat „gestapomethoden" gebruikt
waren, toen hij aan boord van het
SAS-vliegtuig stapte waarmede hij
om 8.00 uur naar Kopenhagen reisde.
Hij was vergezeld van twee Zweedse
politiemannen, die hem naar Amster
dam zullen brengen, waar hij enkele
dagen geleden uit Canada aankwam.
Tn het algemeen kennen wij de gal
len, die we thans vaak genoeg op
de eike- en beukebladeren zien, beter
dan de kleine, onaanzienlijke dieren,
die haar veroorzaken. Inderdaad is
het bestuderen van galwespen en
-muggen verbazend moeilijk; prof. M.
W. Beijerinck en in later tijd
prof. dr. W. M. Docters v. Leeuwen
hebben er veel arbeid aan verricht en
menige sluier opgelicht. Vroeger heb
ben we het in een kalenderblaadje al
eens over het ontstaan dezer vreemde
aangroeisels gehad vandaag kijken
we naar een der vele andere levens
wonderen, die we erbij aantreffen.
Meegenomen naar de warme kamer
blijkt het namelijk tot onze verbazing,
dat uit lang niet alle gallen jonge
galwespjes verschijnen. Hans Wilh.
Smolik vertelt er in „Tausend Wunder
auf stillen Wegen" o.m. van, dat vele
bladluizen, oorwurmen, vliegen, vlin
ders, kevers, graafwespen en mieren
parasitisch in de gallen leven en er
feitelijk slechts weinig jonge weipjes,
die er zo te zeggen rechtmatig in thuis
horen, uitkomen. Een bekend onder
zoeker gelukte het uit zo'n prachtige,
kleine woning ongeveer 55.000 insek-
ten, tot 75 soorten behorend, te halen.
Hij herkende 45 soorten als parasie
ten. Zodoende vormen de aardige
herfstver schijningen de prachtigste
vindplaatsen voor de eutomoloo g,
want hij leert een massa diertjes ken
nen, die hij anders moeilijk kan be
machtigen en bestuderen, terwijl het
voorts erg praktisch is, dat hij hen
in hun gesloten huisjes gemakkelijk
mee naar huis kan nemen. Gallen kun
nen met recht wonderen der natuur
worden genoemd.
24 nov. '67
A. B. WIGMAN
NEW YORK - ,i Egypte zjjn
akkoord gegaan met de benoeming van
dr. Gunnar Jarring, de Zweedse ambas
sadeur in Moskou, tot vertegenwoordi
ger van de VN, in het Midden-Oosten.
Dit is meegedeeld in VN-kringen te
New York.
Gunnar Jarring is leider van de
Zweedse delegatie bij de volkerenorga
nisatie geweest en was tot 1964 Zweeds
ambassadeur in de V.S.
Osten Unden, voormalig Zweeds mi
nister van Buitenlandse Zaken, heeft
de thans 60-jarige Jarring eens „de bes
te diplomaat van Zweden" genoemd.
Jarring is in 1957 opgetreden als be
middelaar van de VN in het geschil om
Kasjmir tussen India en Pakistan.
Wat de uitvoering van de VN-resolu-
tie betreft zeiden Israëlische politici
donderdag dat de Israëlische regering
in een communiqué haar standpunt nog
eens zal uiteenzetten, dat „alleen recht
streekse onderhandelingen tussen Is
raël en de Arabische landen tot een op
lossing van de crisis in het Midden-Oos
ten kunnen leiden." Israël wil van Oe
Thant precies weten, op welke basis
met zijn speciale afgezant zal kunnen
worden samengewerkt.
Cairo is tevreden maar niet geestdrif
tig. Men vindt de Britse resolutie verre
van volmaakt, maar wel in overeen
stemming met de politiek die Egypte
de laatste maanden gevolgd heeft. Op
de conferentie van Khartoem had Egyp
te zich al uitgesproken voor een diplo
matieke oplossing en tegen hervatting
van de vijandelijkheden. De leiders in
Cairo zijn realistisch genoeg om in te
zien dat er tussen de aanvaarding van
de resolutie en de uitvoering nog heel
wat tijd zal voorbijgaan, er moet veel
geduld geoefend worden, zeiden zij.
O
OUDE PEKELA In Oude Pekela
heeft vanmorgen vroeg een felle brand
een grote loods voor bouwmaterialen
van de firma Hako uit Emmen, gele
gen aan de Hugo de Grootstraat, totaal
verwoest. De schade bedraagt tenmin
ste f 150.000.
In de loods waren bouwmaterialen op
geslagen voor de bouw van 278 wonin
gen voor de bouwstroom Oost-Gronin-
gen. De oorzaak van de brand is nog
onbekend. Tijdens de brand deden zich
enkele explosies voor, waarschijnlijk
van een in de loods staande gasfles en
zuurstofcilinder.
De Jaouw van de weningen zal geen
stagnatie (fcdervinc -r.. De brandweer
van Oude Pekela verrichtte de blus-
singswerkzaamheden. E- dscen zich
geen persoonlijke ong: ukken voor. De
firma Hakó was verzekerd.
LONDEN,De duizend piloten van
de British Overseas Airways Corpora
tion zullen op 9 december een 48-uurs-
staking beginnen om hoger loon. Na
Kerstmis willen zij nog eens twee da
gen staken. De piloten verdienen nu
5900 pond per jaar en willen dit bedrag
tot 10.000 pond verhoogd zien.
Sinds begin van de maand voeren zij
een stiptheidsactie om de directie tot
besprekingen te dwingen, maar de di
rectie heeft deze eis tot nu toe afgewe
zen.
LIMOGES Lichters van offer
blokken zullen het voortaan wel uit
hun hoofd laten om te proberen in
de kerk van Sainte Marie in de
Franse plaats Limoges hun slag te
slaan. Pater Freyssinet, woedend
omdat het offerblok voor aalmoezen
herhaaldelijk was leeggestolen, heeft
er een misthoorn aan verbonden en
een elektrische spanning van 25.000
volt op gezet. Zodra kwaadwilligen
hun lange vingers naar het blok uit
steken, begint de hoorn te loeien en
regent het vonken. „Het was een on
mogelijke zaak geworden; ik moest
meer geld uitgeven aan nieuwe slo
ten dan er aan aalmoezen binnen
kwam", zegt pater Freyssinet. Se
dert zijn drastische maatregel is er
geen poging tot diefstal meer onder
nomen.
AMSTERDAM Met een felle uitval naar D'66 opende partijvoorzitter
dr. J. G. H. Tans gisteravond in Amsterdam het congres van de Partij van de
Arbeid. De noodzakelijke bundeling in de politiek is, volgens de partijvoorzit
ter, niet van D'66 te verwachten.
In de aanloop tot zijn uitval had dr. Tans opgemerkt, dat heel Nederland
vol spanning uitkijkt naar de beslissing die het congres van de PvdA zal nemen
over de voorstellen tot partijvernieuwing. „Zeker geen wonder", ei hij, „na de
teleurstellende opstelling van D'66, die zich heeft aangediend als kampioen
van deze vernieuwing. In Helmond is gebleken, dat deze opstelling geen andere
is dan die van de confessionele partijen"
Deze 1.85 meter grote giraffe is
gisteren in Burgers Dierenpark te
Arnhem geboren. Het diertje moet
door het personeeel van de dierentuin
met biest (de eerste moedermelk van
een koe) in het leven worden gehou
den, omdat de moeder bij de geboorte
is overleden. Directeur Van Hooff
komt vaak kijken hoe het er mee
staat.
Met stelligheid verklaarde dr. Tans:
„De kans <tp nieuwe ontwikkelingen
staat of valt met onze beslissing". De
doorbraak in de politiek is volgens
hem eerst nu goed op gang gekomen.
Alles is op drift, alles is in beweging.
Het congres van de christen-radica
len in Scheveningen van twee weken
geleden zag hij daarbij als een bewijs
dat het in de kring van de confessione
le partijen ernst begint te worden met
de scheiding der geesten. De deconfes
sionalisering is nog slechts een kwestie
van betrekkelijk korte tijd.
„Van de Wageningse en Nijmeegse
studenten vond 96 procent, dat men als
katholiek de KVP niet meer in elk ge
val trouw behoeft te blijven", aldus dr.
Tans. Tegen de centrumpolitiek van de
confessionele partijen die volgens hem
de voornaamste schuldige is van de
malaise, is bij de christen-radicalen
het verzet gebundeld. De Partij van de
Arbeid heeft reeds positief gereageerd
op de plannen voor een progressieve
concentratie en een rombus-akkoord.
Zonder Nieuw Links te noemen, gaf
dr. Tans toe, dat de Partij van de Ar
beid intern niet geheel klaar is met
SANTIAGO DE CHILE. Bij her en
der verspreide ongeregeldheden zijn
donderdag in Chili tenminste vijf per
sonen om het leven gekomen en 20 ge
wond.
De ongeregeldheden waren een ge
volg van een gedeeltelijk geslaagde al
gemene staking.
Volgens regeringswoordvoerders wer
den bovendien 50 personen gewond
door het gooien met stenen. Een hon
derdtal personen werd in hechtenis ge
nomen.
Elders in het land bleef het rustig
tijdens de 24-uursstaking, die uitge
schreven werd door de centrale marxis
tische vakbond. De staking had ten
doel te protesteren tegen een gedwon
gen spaarplan van de regering Eduar-
do Frei.
De regering heeft meegedeeld, dat
twee personen in het ziekenhuis zijn
overleden. Twee anderen overleden op
straat. Te Barrio San Miguel, een bui
tenwijk van Santiago de Chile, waar de
socialistische partij sterk in de meer
derheid is, kwam een jongen om het
leven.
Volgens radioberichten is de jongen
overleden in een kruisvuur tussen de
strijdkrachten en inwoners van de wijk.
Manschappen van leger en lucht
macht trokken een kordon om de wijk
en volgens verslaggevers duurde het
schieten donderdagavond nog voort.
AMSTERDAM De 24-jarige koop
man J. E. heeft in de Vespuccistraat
in Amsterdam-West getracht met zijn
bestelauto twee politieagenten omver
te rijden. Een van hen kon tijdig weg
springen, de ander werd geraakt door
het openstaande rechterportier.
De politiemannen hadden de koop
man gesommeerd zijn verkeerd gepar
keerde wagen te verplaatsen. Toen hij
weigerde, vroegen zij om een kraan
wagen, waarna E. in zijn auto stapte
en op hen inreed. Hij werd aangehouden
wegens poging tot doodslag c.q. poging
tot zware mishandeling.
LAGOS Het comité van de organi
satie voor Afrikaanse eenheid heeft een
beroep gedaan op Biafra zijn afschei
ding van Nigerië te herroepen. Het co
mité heeft verder bekendgemaakt dat
het Ghanese staatshoofd, luitenant-ge
neraal Joseph Ankkrah, zich met de
Biafraanse leiders in verbinding zal
stellen om te pogen tot een vredelie
vende oplossing te komen.
Een en ander is bekendgemaakt in 'n
communiqué dat is uitgegeven na be
sprekingen in Lagos tussen vier
Afrikaanse leiders, met keizer Haile
Selassie van Ethiopië aan het hoofd
en de Nigeriaanse heerser generaal-
ma'.oor Jakoeboe Gowon.
alles „wat aan nieuwe verlangens en
strevingen op ons afkomt. Maar wij ko
men er wel uit", meende hij, „als wij
de eenheid van de partij maar voorop
stellen".
Het congres stelt vandaag en morgen
een basisprogram op, maar dit zal in
handen worden gegeven van een per
manente programcommissie, die het in
samenspel met de partij telkens zal
aanpassen en vernieuwen. Ook zal het
congres moeten beslissen over de vraag
of Het Vrije Volk nog langer zal blijven
bestaan als partij-orgaan.
ANKARA Op Turkije wordt zwa
re diplomatieke druk uitgeoefend om
niet tot overijld handelen in de kwes-
tie-Cyprus over te gaan. President
Johnson en Oe Thant, de secretaris
generaal van de Uno, zonden beiden 'n
speciale afgezant naar Turkse. De
twee afgezanten zullen ook overleg ple
gen met de Griekse regering en met
de regering van president Makarios op
Cyprus.
De komst van de speciale afgezant
van president Johnson, Cyrus Vance,
een vroegere onderminister van bui
tenlandse zaken, in Ankara ging met
enige moeilijkheden gepaard. Op de
landingsbaan van het vliegveld van
Ankara waren enkele honderden stu
denten gaan liggen, die daarmee wil
den protesteren tegen de komst van
de Amerikaanse afgevaardigde. De
Turkse regering besloot toen het vlieg
tuig van Vance op een militair vlieg
veld te laten landen.
Enkele uren na de komst van Van
ce in Turkije kwam José Rolz-Bennet,
de afgezant van Oe Thant, in Ankara
aan. Oe Thant had hem opgedragen te
zoeken naar wegen die naar een oplos
sing voor de kwestie-Cyprus kunnen
leiden, zo zei hij bij zijn vertrek uit
New York.
De spanning tussen Griekenland en
Turkije was gisteren tot nieuwe hoog
te gestegen, nadat de Turkse regering
een Grieks aanbod tot onderhandelen
over de kwestie van de hand had ge
wezen. In Athene zei een woordvoerder
van de Griekse regering dat Grieken
land bereid is met Turkije te praten
over een regeling van het geschil,
maar niet onder militaire druk.
De Griekse ministers en de Griekse
militaire leiders hebben gisteren vrij
wel de gehele dag druk overleg ge
pleegd over de situatie.
Evenals de Turkse strijdkrachten
zijn nu ook de Griekse troepen in staat
van alarm gebracht. Naar verluidt zijn
de Griekse commandanten al in het
bezit van orders in verzegelde envelop
pen; te verbreken zodra de oorlog uit-'
breekt.
De Griekse regering zou zich vooral
ongerust maken over de samentrekking
van Turkse troepen langs de Middel-
landse-Zeekust. Overigens waarschuw
de de regering dat een invasie van
Turkse troepen op het eiland wel eens
rampzalige gevolgen zou kunnen heb
ben voor de Turks-Cypriotische be
volking. „De opzettelijk door de Turk
se regering opgezweepte oorlogshyste-
rie in Turkije en het dreigement van
het Turkse leger om Cyprus binnen te
vallen, zouden vernietigende gevolgen
kunnen hebben voor de Turkse min
derheid op het eiland", zo zei een
woordvoerder van de regering.
De Britse minister voor Gemene
bestzaken, George Thomson, zei giste
ren in het Lagerhuis dat Engeland sa
men met de Verenigde Staten en Cana
da alles in het werk stelt om een oplos
sing voor de netelige kwestie te zoe
ken. Hij noemde de toestand zeer ge
spannen.
Twee luide explosies binnen een half
uur hebben de Griekse sector van Ni
cosia donderdagavond laat opgeschrikt.
De eerste werd veroorzaakt door een
bom die geplaatst was buiten de show
room van de Russische handelsmissie,
de tweede door een die buiten een
kleermakersatelier bij de (Britse)
bank van het Midden-Oosten was neer
gelegd. Er zijn geen slachtoffers ge
meld.
Eerder donderdag is een bom ont
ploft bij de poort van het huis van de
burgemeester van Famagusta, An
dreas Pouyiouros.
De veerpont over de Bosporus te Istanboel, die het Azia-1
tische deel van Turkije met het Europese verbindt, wordt
op het ogenblik intensief gebruikt voor het transport van I
troepen. Hier de aankomst van een pont aan de Europese
zijde van de Bosporus, met een jeep op weg naar de Griekse
grens.
KINSJASA President Joseph Mo
boetoe heeft donderdagavond verslag
uitgebracht over de eerste twee jaar
van zijn bewind en toegezegd dat het
derde jaar aan het lang verwaarloosde
binnenland zal zijn gewijd.
Bovendien zei hij lagere kosten van
levensonderhoud, meer vreemdelingen
verkeer, industrialisatie, meer scholen
en een betere landbouwproduktie te
verwachten. „1968 wordt het jaar van
het binnenland", zei hij. „Tot dusverre
zijn de grote bedragen, die gebruikt
hadden moeten worden voor de ontwik
keling van het binnenland, gebruikt
voor de verdediging ervan."
Aan de vooravond van de tweede
verjaardag van zijn bewind sprak hij
drie kwartier voor radio en televisie.
„Dit zijn geen persoonlijke prestaties",
aldus Moboetoe. „Zij zijn het resultaat
van een regering door het volk voor het
volk. Het Kongolese volk kan er te
recht trots op zijn na slechts twee jaar
zulke positieve resultaten te hebben
bereikt."
Toen hij de macht overnam sloot de
begroting met een tekort van 29 mil
joen Zaires. Volgend jaar zal er voor
investeringsdoeleinden een overschot
zijn, verklaarde de president. Hij wees
op een petroleumraffinaderij, die door
Italiaans initiatief tot stand komt en op
een hydro-elektrische centrale als eer
ste stappen op de weg naar de indus
trialisatie van het land. Terugziende
wees Moboetoe op zijn successen.
Op het gebied van de buitenlandse
zaken behoort Kongo thans tot de ge
respecteerde landen. Hij constateerde
dat de nationalisatie van de Union Mi-
nière een blijk was van Kongo's nieu
we economische onafhankelijkheid. Hij
zei de economische onafhankelijkheid
hersteld te hebben door aan de „druk
kende hypotheek" een einde gemaakt
te hebben, die België op Kongo had ge
legd en ..die onr*e deviezenpot aftap
te". Moboetoe onthield zich van opmer
kingen over de binnenlandse politiek.
Hij sprak slechts enkele woorden van
lof over zijn eigen partij, de revoluti
onaire volksbeweging.
BROEK-IN-WATERLAND. Bij een
autobotsing op de weg tussen Broek-in-
Waterland en Monnikendam zijn gister
avond twee mensen om het leven ge
komen en twee ernstig gewond.
De bestuurder van een personenauto,
de 27-jarige Amsterdammer H. Veld
hoen, overleed ter plaatse. Van de drie
inzittenden van de bij de botsing be
trokken bestelauto, bezweek de 36-jari-
ge J. G. van Eerden uit Monnikendam,
die vermoedelijk de auto heeft be
stuurd, in de loop van de nacht in het
ziekenhuis van Purmerend aan zijn
verwondingen. Zijn mede-inzittenden,
de heren Hoogland en Kleisen uit Mon
nikendam, zijn zwaar gewond.
KOOG AAN DE ZAAN. In het Ju-
lanaziekenhuis te Zaandam is de 18-
jarige Hans C. Klopper uit Zaandam
overleden aan de verwondingen, die
hii opliep toen hij woensdagavond op
de provinciale weg nabij Bloemwijk
aangereden werd door een bromfiets.
DEDEMSVAART. In het Sophia-
ziekenhuis te Zwolle is de 65-jarige
landbouwer R. Hartman uit Dedems-
vaart overleden, die woensdagmorgen
in zijn woonplaats met zijn bromfiets
tegen een geparkeerd staande vracht
auto met aanhangwagen was gereden.
Dit voertuig stond onder een straatlan
taarn geparkeerd.
MONTREAL Vijftig schepen ln
de haven van Montreal zijn getroffen
door een staking van 3000 havenarbei
ders die in de nacht van donderdag
op vrijdag is uitgebroken. De arbei
ders zijn het niet eens over de grootte
van de ploegen; in een rapport van een
regeringscommissie wofdt de minimum
grootte van 21 arbeiders met voorman
tot 17 man teruggebracht.
BELLINGWOLDE. De veertienja
rige B. Bakens uit Bellingwolde is gis
termorgen om het leven gekomen, toen
hij met zijn fiets door een busje werd
aangereden.
DELFT. Op de Oostsingel in Delft
is gistermorgen de 61-jarige C. W. van
Paassen uit Den Hoorn door een auto
aangereden, toen hij met zijn fiets de
weg overstak. Bij aankomst in het zie
kenhuis was hij overleden.
Doven Oost-Europa ligt een hoge-
drukgebied. Hierdoor wordt in
onze omgeving een zuidoostelijke stro
ming in stand gehouden, die vochtige
lucht aanvoert. In het afgelopen et
maal was het boven het oosten en
noorden van ons land zwaar bewolkt;
de temperaturen daalden daar des
nachts tot 6 a 4 graden. Boven het
zuiden en westen kwam op uitgebreide
schaal mist voor; alleen in Zuid-Lim
burg scheen af en toe de zon. De mi
nimumtemperaturen in het mistgebied
varieerden van 2 graden tot -1 graad.
In dez etoestand komt de komende
24 uur weinig verandering. De zuid
oostelijke wind, die, tengevolge van
drukdalingen, iets zal toenemen, voert
geleidelijk wat drogere lucht aan.
Morgen kunnen in de loop van de dag
enkele verspreide opklaringen voorko
men, voornamelijk in het zuiden van
het land.
