Kas- en bankcheques in opmars Aai voor „bierpaardjes" PARADE Vertrouwen in betaling met girokaarten „Nazorg" van Giro Coalitie Labour verliest weer stemmen NOURILAX Spanje hoort niet in NA VO PA pakt Lekasin Quick Up't is goed. Ko drinkt 't. Het rusthuis van Zuster Klivia nu in boekvorm Vijftien jaar cel voor moord in West-Duitsland BR. HOLTROP ERE-DOCTOR Aandacht voor zwakke plekken" Tussentijdse verkiezingen 1678 DODEN BIJ DAK TO Veldhospitaal van Viët-Cong gevonden Fel Nederlands verzet Weer proces in Saloniki D Kinderspel „GEWOON GELD" EXCUSES VEILIGHEID I Die bankgarantie maakt de betaalche que van de banken bijzonder aantrek kelijk voor de winkeliers, even aantrek kelijk als de kascheques van vijfhon derd gulden van de Postcheque- en Gi rodienst, omdat f ;e ook worden uitbe taald als er niet voldoende ~aldo zou zijn. De Girodienst heeft, het risico ge nomen, evenals de banken dat met al le betaalcheques doen die zij in omloop brengen. GEEN ZORG POPULAIR UNIEK VOET BIJ STUK AANBLIJVEN Oostduitse kritiek op minister Luns de snelle en zekere pijnverdrijver Pagina 5 ZATERDAG 25 NOVEMBER 1967 BETALEN ZONDER GELD' NEEMT NU SNEL TOE Betalen zonder field kan natuurlijk nietofschoon het er teel op fiaat lijken bij het sterk toenemende giroverkeer. Kopen en betalen met de blauwe girokaarten burgert snel in. Zelfs aan de loketten van de Spoorwegen wordt die betalingsmogelijkheid steeds vaker toegepast. Het overschrijven van salarissen op giro of bank maakt ons nog losser van het geld. In de particuliere sector speelt het betalingsverkeer zich steeds meer op papier af, zonder het ouderwetse gerinkel van guldens en rijksdaalders en het doorgeven van vaak smoezelig geworden papieren geld. „De Arbeiderspers" heeft de wat grote kinderen een enorm plezier ge daan door juist voor Sinterklaas een zestal in het vorige seizoen voor de televisie gebrachte afleveringen van „Ja zuster, nee zuster" in boekvorm uit te geven. Annie M. G. Schmidt, de geestelijke moeder van Zuster Klivia, Gerrit en zijn onvergetelijke Opa, Buurman Boor devol en andere geregelde gasten in het rumoerige rusthuis, heeft de boeiende en amusante dialogen van haar televi sieserie speciaal voor deze uitgave in verhalende trant herschreven. De tekst wordt opgevrolijkt door een groot aan tal foto's en grappige strips van Klaas Groot en Jacques Teljuer. Voor f 4,90 een héérlijk boek. Bij de uitgeverij Zomer en Keuning te Wageningen verscheen een aardige handleiding om constructief met kinde ren bezig te zijn: „Spelen met kinderen" door Ruth Dirx - uit het Duits vertaald en bewerkt door Jet Stikkers. Het boek biedt tal van praktische tips voor het maken van leuk speelgoed uit eenvou dig materiaal, het spelend voorberei den van feestjes, vouw-, knip- en plak werk, spelletjes in huis voor verjaars- fuifjes of regenachtige dagen, het bezig houden van zieke kinderen, poppenkast, toverkunstjes etc. Dit alles voor kinde ren van vier jaar en ouder, stevig ge bonden en met grote, duidelijke teke ningen (f 8,90). Voorts stuurde Zomer en Keuning ons twee boeken a f 7,90 uit een nieuwe se rie op het gebied van handenarbeid en kunstnijverheid, de Topserie geheten. Het zijn „Het batikboek" door E. Müh- ling en „Mozaïek zelf leggen" door E. Arvois - rijk geïllustreerde handleidin gen voor plezierige vrijetijdsbesteding. Van de NV „Hollandia" te Baarn ont vingen wij drie nieuwe kinderboeken, die per stuk f 5,90 kosten, te weten: „De oude sprookjes" door J. Riemens Reurslag en de delen 3 en 4 van „Har- ka, de zoon van het Opperhoofd" door L. Welskopf-Henrich. De beide eerste delen van deze serie werden al eerder in lovende zin door ons besproken. MüNCHEN De 25-jarige Christel Müller en haar voormalige geliefde Wil helm Leinauer (27 jaar), die in februa ri van dit jaar de echtgenoot van Chris tel, de 26-jarige Manfred Müller per post een fles vergiftigde jenever had den gestuurd, zijn gisteren in München beiden veroordeeld tot 15 jaar gevange nisstraf. Zij werden beschuldigd van poging tot moord in gemeenschap ge pleegd en doodslag. Niet Müller name- lyk, maar diens 23-jarige kamergenoot Alfred Blumoser, werd slachtoffer van het vergif. Müller volgde een opleidingscursus in Fürstenfeldbruck toen hij de fles van zijn vrouw ontving. Hij dronk er niet van, maar gaf zijn verkouden makker wat van de inhoud als „medicijn". De ze jongeman stierf even later aan blauwzuurvergiftiging. De beide beklaagden hebben tijdens het proces ontkend opzet tot moord ge had te hebben. Zij hadden Müller slechts aan „buikpijn" willen helpen om samen ongestoord het weekeinde te kunnen doorbrengen, zeiden zij. AMSTERDAM Dr. M. W. Holtrop, oud-president van de Nederlandsche Bank, is door de filosofisch-historische faculteit van de universiteit van Bazel benoemd tot ere-doctor in de staats-we- tenschappen. De ere-promotie vond gis teren plaats ter gelegenheid van de dies natalis van de Bazelse universiteit. ADVERTENTIE Maandag komen daar de betaalcheques bjj van de samenwerkende banken. Daarmee zal naar ieders verwachting meteen het nieuwe tijdperk van betalen zonder geld definitief zjjn begonnen. Volgens deskundigen van de ban ken en de grote winkelbedrijven zal het geen jaren meer duren of het betalen met cheques en kaartjes zal hier even vaak worden toegepast als met de credit card in Amerika. 10.85 per liter Di Zachte Holland te KONJAK Zal dit alles geen aansporing zijn vor onbetrouwbare lieden om met on gedekte kaarten of cheques inkopen te gaan doen? Hoe is de ervaring tot nu toe? Voordat deze vragen definitief waren gesteld, gaf de directie van de Post cheque- en Girodienst er al antwoord op. Zoals wij al hebben gemeld, heeft mejuffrouw dr. L. G. van den Berge, lid van de direetie van de girodienst, zelf de aandacht op de grote mazen in het gironet gevestigd. Bij de Girodienst wordt ernstig gestudeerd om die ma zen te stoppen. „De wet is veel te soe pel voot het uitgeven van ongedekte cheques", is de algemene klacht in krin gen van winkeliers en anderen, die der gelijke cheques als betaling aannemen. De Spoorwegen en de grote winkelbe drijven hebben overigens geen al te na re ervaringen met wanbetaling met blauwe girokaarten. „Wat na de le aan maning overblijft aan niet betaalde pos ten is een te verwaarlozen aantal", zei ons de voorlichtingsdienst van de Spoorwegen. „Dat aantal schommelt, rond één pet", is de berekening bij de Bijenkorf en Ter Meulen, twee grote warenhuizen van totaal verschillend karakter. De Hema accepteert geen girobiljet ten als betaling. De Hema is een ech te meeneem-en-betaal-winkel. Bijen korf en Ter Meulen bezorgen ook aan huis, maar ook als de klant 't gekochte zei fmeeneemt, kan met een girokaart worden betaald. „Girokaarten worden als gewoon geld door ons gezien en geaccepteerd", zei de heer I. van der Veer, hoofd van de centrale administratie van de Bijen korf. „Het afgeven van de blauwe giro kaarten bij de kassa geldt bij ons ge woon als contante betaling". „Bij ons is het wel en geen contante betaling", zegt de heer A. van Groenin gen. hoofd van de administratie bij Ter Meulen in Rotterdam. „Aan de kassa's worden de blauwe girokaarten als con tante betaling aangenomen en behan deld. Maa« daarna zit er een extra ad ministratieve rompslomp aan vast: de caissière immers boekt ook deze bedra gen bij haar gewone kasgeld. Bij de volgendefase, op het kantoor, worden die bedragen weer als kasgeld afgeboekt en bi1 de bijzondere girobetalingen inge schreven. De administratieve nasleep wordt nog groter als na een paar da gen zou blijken, dat het geld om de een of andere reden niet is overgeschreven door de Postcheque- en Girodienst". Zowel bij de Bijenkorf als bij Ter Meulen heeft de ervaring geleerd, dat in de meeste gevallen waarin het saldo onvoldoende was, degene die de feitelij ke ongedekte girokaart had afgegeven, terstond betaalde onder het aanbieden van excuses. In de meeste gevallen was de kaart afgegeven in de stellige over tuiging dat het salaris of een andere in- komstenpost zou zijn overgeschreven als de girokaart in behandeling zou ko men. Slechts in weinig gevallen moet va ker op betaling worden aangedrongen. „Per jaar blijft één geval over waarbij kwaadwilligheid in het spel is", zei de heer Van Groeningen van Ter Meulen. De Bijenkorf ziet de meeste dubieuze posten in de kleine bedragen, terwijl dat bij Ter Meulen juist in de grote be dragen het geval zou zijn. Een nadere beschouwing wees uit dat wat de Bijenkorf klein noemt bij Ter Meulen al als groot kan worden aange merkt. „Bedragen beneden de honderd gulden worden bij ons als klein aange merkt". zei de heer Van der Veer van de Bijenkorf. „Als een bedrag boven de zestig gulden uikomt, spreken wij van een groot bedrag", aldus de heer Van Groeningen van Ter Meulen. „Bij ons komt het al voor, dat bene den een tientje soms met een girokaart wordt betaald, het laagste bedrag tot nu toe was 2,59 gulden". „Dat komt in de Bijenkorf vrijwel niet voor", zegt de heer Van der Veer, „ofschoon ook dat mogelijk is. Wij accepteren de girokaar ten als contante betaling, er is geen grens naar beneden of naar boven. Al leen bij aankopen boven de 100 gul den wordt uitvoeriger geadministreerd als men met een girokaart wil betalen en de gekochte artikelen direct wil meenemen". „Mijn grootste bezwaar", aldus de heer Van der Veer, „is dat de meeste girorekeningen od naam van de man staan, terwijl juist de vrouwen het meeste kopen. Bij de betaling met een girokaart blijkt vaak dat de vrouw niet bevoegd is om te tekenen. Ik heb de Girodienst voorgesteld te gaan propage ren dat de giro op naam komt van „de heer en mevrouw zus en zo", dan kun nen beide tekenen. Dan wordt het sal do ook niet geblokkeerd als een van beiden kemt te overlijden", zegt hij. .Mijn grootste bezwaar is", aldus de heer Van Groeningen van Ter Meulen, dat de Girodienst de uitbetaling van het bedrag op een girokaart niet ga randeert, zoals de banken straks wel doen. U mag best weten dat ik tegen de vertegenwoordiger van de Postche que- en Girodienst heb gezegd: „Jullie willen wel het geld, maar jullie geven geen rente. Dat loop aardig op, daar moeten jullie ook wat voor doen. Zoek een systeem dat de begunstigde winke liers veiligstelt, net zoals bij de ban ken". Die betaalcheques hebben per stuk een waarde van vijftig gulden. Naar gelang het banksaldo en de regelmatig overgeschreven bedragen van het sala ris van de rekeninghouder krijgt deze tien, twintig of dertig betaalcheques van vijftig gulden per stuk. De winkelier hoeft zich er geen zorg over te maken. Die betaalcheques zijn even goed als geld. Bij de Postcheque- en Girodienst worden de kaarten met een onvoldoende saldo door de compu ter uit de massa geworpen. Normaal gaan die dan terug naar de rekening houder, maar dank zij de Spoorwegen, die vorig jaar mei ook girokaarten aan de loketten gingen aannemen, is daar een speciale regeling voor gekomen. De winkeliers die girokaarten willen aannemen als betaling, krijgen daar voor een afzonderlijk gironummer. Zij merken de ontvangen kaarten met een eigen firmastempel in rode inkt. Wordt zo'n kaart wegens gebrek aan dekking niet normaal afgehandeld, dan ontvangt de winkelier de kaart terug. Daarmee heeft hij dan een bewijs dat hij dat geld tegoed heeft, maar hij moet het zelf gaan innen. „De Amsterdamse gemeentegiro doet dat voor ons", zegt de heer Van der Veer, die de boeken er niet op be hoefde na te slaan om vast te stellen, dat bij de Bijerkorf in Amsterdam veel meer met gemeentelijke giro kaarten wordt betaald dan met postche ques en girokaarten. „Met die gemeen tegirokaarten hebben wij helemaal geen moeilijkheden", zegt hij. „Dat komt ongetwijfeld", zegt de heer J. A. Stofkoper, directeur van de Amsterdamse gemeentegiro, „omdat de gemeenteriro bijzonder populair is in Amsterdam. Het kopen met giro kaartjes is een Amsterdamse traditie, die zo oud is als de gemeentegiro zelf. Het risico in dit giroverkeer is zeer beperkt: een op de duizend. Dit is een ervaringsfeit dat op een statistisch on derzoek van vele jaren steun". „Wij hebben de zaak kunnen syste matiseren. Omdat het een plaatselijke dienst is bleef de zaak overzichtelijk. Ook het contact met de rekeninghou ders is intensiever. Het komt niet vaak voor, dat een onjuist gebruik wordt ge maakt van onze girokaartjes. Blijkt in een enkele geval een uitgegeven kaart niet gedekt te zijn, dan sturen we die niet direct terug, maar dan komt onze nazorg in actie. Het resultaat daarvan is vrijwel altijd dat het tekort binnen enkele dagen is aangezuiverd. Voor de winkeliers dus alleen maar een kleine vertraging in de betaling". Buiten Amsterdam, waar het beta ler met g.rokaarten dus a! veel langer een gewoonte was, zal deze wijze van betalen hand over hand toenemen. „Onze girodiensten zijn uniek in de wereld", zegt de heer Van der Veer. De betalingscheques van de banken ko men de Amerikaanse credit-card het meest nabij. In Amerika is het in de grote warenhuizen mogeltfk onmiddel lijk via de computer op te vragen of het saldo voldoende is voor de aan koop, waarvoor een kaartje wordt af gegeven als betaling". „Hier kan dat niet. De banken ma ken dat met hun garantie voor uitbeta ling ook overbodig. Het is te hopen dat de Postcheque- en Girodienst daarop ook nog iets vindt. Als binnenkort de overschrijving van de salarissen alge meen is, heeft iedereen alleen nog wat geld in huis voor de dagelijkse kleine betalingen". „Bus- of tramkaartjes zullen niet zo gauw met een betaalcheque of giro kaartje worden gekocht. Alle grotere aanschaffingen zullen dan met betaal cheques of girokaarten worden vol daan. Ook bij de rembourszendingen zal deze wijze van betalen toenemen, terwijl het achteraf gisteren alleen nog bij de zeer grote aankopen zal worden toegepast". „Het geld verdwijnt helemaal naar de achtergrond. Dat geeft ook minder risico voor diefstal. De kaart komt in de plaats van geld, de vrouw zal er ook over moeten beschikken. De ban ken hebben ook dat voorzien: zij ge ven ook betaalpasjes aan de vrouw van de rekeninghouder". r\EN HAAG Begin volgend jaar start de Postcheque- en Girodienst met een eigen nazorg van uitgegeven girokaarten waarvoor de dekking on voldoende was. „Hiermee komen wij tegemoet aan een begrijpelijke wens van het winkelbedrijf", zei de heer Groen, directeur van de Postcheque- en Girodienst. „Wij hebben er volle dig begrip voor dat de winkelier het niet prettig vindt de klanten op de on juistheid van het uitgeven van onge dekte girokaarten te wijzen. De Giro dienst gaat dat doen, waarbij dan meteen wordt geprobeerd die posten voor de winkelier te innen." Ais commentaar op aanmerkingen en suggesties over het giroverkeer in de sfeer van de contante betalingen zei de heer Groen ook nog dat de Giro dienst al bezig is met de uitvoering van het idee om de girorekening op naam van man en vrouw samen te zetten om het gezin volledig profijt te geven van de girorekening." Bij de Postcheque- en Girodienst wordt de mogelijkheid bestudeerd om ook kascheques met een kleiner maxi mum bedrag ter beschikking te stel len (met één kascheque kan men nu maximaal vijfhonderd gulden opne men). Nagegaan moet nog worden of dit financieel verantwoord is en in hoeverre hieraan werkelijk behoefte bljjkt te bestaan b(j de rekeninghou ders. „De rekeninghouder kan nu al een la ger bedrag op zijn kascheque invul len, doch dit gebeurt maar zelden" zei de heer Groen, „omdat de che ques over het algemeen worden ge bruikt voor het opnemen van een deel van het salaris." „Wij hebben de indruk dat de rekening houders hun kascheques niet graag uit handen geven voor directe aanko pen, omdat zij geen nieuwe cheque ontvangen als de vorige nog niet is ingeleverd. Als de winkeliers deze cheques bijvoorbeeld per maand zou den inzenden, dan moet de rekening houder al die tijd op een nieuwe che que wachten. Vandaar dat wij bekij ken of kascheques met een lager be drag zinvol kunnen zijn." De heer Groen zei verder dat een ver nieuwing van het systeem van de kas cheques in studie is. De wenselijkheid is gebleken om na de vervaldatum van deze cheques automatisch een nieuwe aan de rekeninghouder toe te zenden omdat lang niet iedereen de oude terugstuurt. 4 i De Deense kroonprinses Margrethe heeft met haar echtgenoot prins Henrik een bezoek gebracht aan een grote bierbrouwerij. De prinses besteedde spe ciale aandacht aan de paarden van de brouwerij; zij vormen immers het „visitekaartje" van de firma. ADVERTENTIE DERBY (Engeland) De conservatieven hebben de geteisterde Labourrege- ring van premier Wilson gisteren een nieuwe slag toegebracht door de eerste tussentijdse verkiezingen sinds de devaluatie van het pond te winnen met verdubbeling van hun stemmenaandeel. SAIGON Het Amerikaanse opper bevel in de centrale hoogvlakte van Zd- Viëtnam heeft bekendgemaakt dat se dert 1 november de slag rond Dak To begon 1398 Noordviëtnamezen werden gedood tegen een verlies voor de Ame rikanen van 280 man aan doden en 974 aan gewonden. Gisteren werden op anderhalve kilo meter van heuvel 875, die donderdag in handen van de Amerikanen viel, een Amerikaanse artilleriepost door een mortiergranaat geraakt. Er vielen geen dolen of gewonden. Bij Pleikoe, oo 90 kilometer ten zui- detn van Dak To viel een Amerikaans bevoorradingskonvooi in een hinder laag. Vier Amerikanen sneuvelden en een aantal werd gewond. Bij een daar op volgende zuiveringsoperatie werden zeven Noordviëtnamezen gevangen ge nomen en vijftien gedood. SAIGON Amerikaanse troepen heb ben in het dichte oerwoud van de Que Son- en Hiep Duc-vallei een volledig veldhospitaal van de Viët Cong aange troffen met 20 gewonden nog in hun bedden. Verondersteld wordt de staf van 50 artsen, verpleegsters en bewakingsper soneel enkele ogenblikken voor de aan komst van de Amerikanen was ge vlucht. De gewonde tegenstanders be hoorden tot regimenten die deel uitma ken van de tweede Noordviëtnamese legerdivisie. ADVERTENTIE werkt zacht en zeker bij verstoppingsproblemen BRUSSEL Nederland heeft zich gisteren in het NAVO-parlement in Brussel flink verzet tegen een suggestie om Spanje lid van het bondgenootschap te maken. Woordvoerder van de Nederlandse delegatie was de socialist Wierda, die zei dat de situatie in Spanje niet te rümen valt met de preambule van het NAVO-verdrag. Wat moet men er bovendien van denken als we ons hier in een aanbeveling keren tegen de huidige situatie in Griekenland en tegelijker tijd over een Spaans lidmaatschap denken, aldus de Nederlander. Hjj wees er verder op dat vier of vjjf staten de NAVO wel eens de rug zouden kunnen toekeren als Spanje lid zou worden. Nederland kreeg steun van de Denen. De Deense conservatief Kragh verklaar de dat er uiterst zorgvuldige overwegin gen nodig zijn alvorens er ook maar sprake kan zijn van een toetreding van Spanje. Spanje was in het militaire debat van de assemblee ter sprake gebracht door de Amerikaanse democratische afgevaar digde Rivers. Als we kijken naar de Franse politiek hebben we het recht ons af te vragen, waarom Spanje niet zou worden opgenomen in de NAVO „om de verdediging van 't christendom tegen 't communisme te verzekeren", aldus Ri vers. Nederland heeft bij de stemmingen over de aanbevelingen en resoluties ook voet bij stuk gehouden voor wat betreft een resolutie van de Franse Gaullist Boscher. Zoals de Nederlandse delegatie al had aangekondigd stemde zij tegen de paragraaf in deze door de assemblee aangenomen resolutie, waarin gezegd wordt dat niets uit de Harmel-studies mag neigen naar beroving van Europa van zijn politieke onafhankelijkheid. De Nederlandse socialist Goedhart had deze week in Brussel al duidelijk gemaakt dit een anti-Amerikaanse paragraaf te vinden die een Frans streven weerspie gelt om bij voorbaat alle politieke con sultaties e-i daardoor wellicht wat meer Atlantische eenheid onmogelijk te ma ken. De conservatief James Scott-Hop- kins behield de zetel van West Derby met 16.319 stemmen tegen 5284 voor de Labourkandidaat Robin Corbett. De socialisten werden teruggedron gen tot de derde plaats, achter de li beralen, die 5696 stemmen voor kandi daat Pinney verzamelden. De uitslag vermindert de meerder heid van Wilson in het Lagerhuis tot 83. Labour bezet nu 354 zetels, de Con servatieven 255. De socialistische verliezer Corbett verklaarde tot de pers: „De uitslag is natuurlijk teleurstellend, maar de La- bour-regering zal aanblijven en door gaan". Wilson's regering kan aanblijven tot het voorjaar van 1971, maar de premier kan verkiezingen uitschrijven, wanneer hij wil. Vier andere tussentijdse verkiezingen zijn op handen, waarvan drie voor ze tels die Labour bezette. Bij de meeste tussentijdse verkiezingen worden min der stemmen uitgebracht dan bij alge mene verkiezingen en de opkomst van gisteren was 64,5 procent, vergeleken met 83,4 procent in de algemene ver kiezingen. Bij de verkiezingen van de laatste tijd kwam Labour steeds slecht tevoor schijn. Op 2 november verloren de so cialisten de zetel voor het Schotse Ha milton aan de Schotse nationalisten en de Britse Midlands-zetel van Zui'dwest- Leicester aan de Conservatieven. Sinds de algemene verkiezingen zijn 12 tussentijdse verkiezingen gehouden. Labour verloor er zes. BERLIJN Het Oostduitse „Neues Deutschland" van donderdag schreef, dat minister Luns „tegen beter weten in" heeft beweerd dat de socialistische landen de erkenning van Oost-Duitsland niet als voorwaarde stellen voor betere betrekkingen. Luns heeft dit gezegd om te voorko men dat een resolutie over uitwisseling van consulaten met Oost-Duitsland door het Nederlandse parlement zou worden aangenomen. De betrokken landen heb ben „dikwijls genoeg op niet mis te verstane wijze te kennen gegeven hoe belangrijk zij erkenning van de D.D.R. vinden", schreef het blad. „Er is maar een manier waarop de heer Luns niet met de waarheid hoeft te manipuleren, namelijk het erkennen van de werkelijkheid en het daarmee rekening houden, aldus Neuses Deutsch land. SALONIKI De openbare aanklager in Saloniki heeft vrijspraak geëist voor 17 van de 41 beklaagden, maar voor 24 hunner straffen variërend van levens lang (2), zes tot twintig jaar gevange nisstraf (9) en vier maanden tot vtff jaar voorwaardelijk (13). De twee verdachten tegen wie levens lang geëist werd waren Christos Moschoe en Constantijn Verros, die de leiders zouden zijn van een complot dat ten doel had premier Constantijn Kolli- as te vermoorden. Zij zouden hiertoe bevelen hebben ontvangen van de ver boden communistische partij. Het proces dat reeds 'n week duurt is het langste tot dusver in de reeks mas saprocessen die na de coup van 21 april zijn gehouden. FAe grote coalitie is geen huwelijk uit liefde, maar ook geen gedwongen huwelijk. Zij is helemaal geen ge loofskwestie, maar een noodzakelijke stap van praktische politiek." Dit zei Willy Brandt, Duitslands vice- kanselier en minister van Buitenland se Zaken, kortgeleden over de Bon ner regeringscoalitie van christen-de mocraten en sociaal-democraten. Brandt greep naar gevoelvolle beeld spraak om zijn geëmotioneerde partij genoten met de coalitie te verzoenen. Tn december van het vorig jaar trad de „zwart-rode" regeringsploeg aan om het staatsschip, onder Erhard zo danig onttakeld, weer op te kalefate ren en op koers te brengen. De nieuwe bemanning werd destijds met fanfa res en grote verwachtingen inge haald. Wat heeft zij bereikt? Na één jaar gro te coalitie luidt de balans: zij heeft in verschillende opzichten orde op za ken gesteld, maar bleef ontnuchte rend ver achter bij de veel te hoogge spannen verwachtingen. ï^e beste prestatie van de nieuwa regering is wel geweest, dat zij na de bedenkelijke conjuncturele flauwte weer een begin van opleving in de economie wist te brengen. Weinig concreets werd bereikt in de buitenlandse politiek. Ongetwijfeld is door het optreden van de stijlvolle Kiesinger en de sympathieke Brandt het beeld van de Bondsrepubliek in het buitenland verbeterd. Represen- satie was nimmer de sterke kant van de goedige, maar stuntelige Erhard. Het Duitse verzoeningsoffensief ten opzichte van Oost-Europa Icwam ech ter tot stilstand voor de poorten van Praag. De vriendschap met Frankrijk werd ijverig aangewakkerd, maar de Gaulle bracht de Duitse politiek geen ADVERTENTIE WILLY BRANDT geen geloof stap verder, en de verhouding tot Pa rijs ligt nu alweer tussen lauw en koel. Het streven om tot menselijke contac ten te komen met Oost-Duitsland liep stuk op de starre afwijzing van Oost- Berlijn. Tot de vele vraagstukken, die net kabi net nog onopgelost heeft liggen, beho ren het defensiebeleid voor de komen de tien jaar en de ingrijpende her vorming van het beg roti ngssy s teem "Tkoor het bestaan van de grote coali tie voltrok zich intussen in het bin nenlandse politieke leven een belang rijke, maar moeilijk meetbare ont wikkeling. Bijna het gehele Duitse parlement bestaat nu uit vertegen woordigers van de regeringspartijen. In het debat ontbreekt een krachtige oppositii en daarmee gaat de fut uit het parlementaire leven. Dit, en de magere jaren in de economie, hebben geleid tot een zekere -adicaiiserir.g naar links en rechts, die op haar beurt de uitwerking op de regerings partijen niet mist. De sociaal-democratische SPD wordt als het ware naar links gedwongen, en de christen-democratische CDU vraagt zich af hoever zij kan uitdij en naar rechts, waar de radicale na- tionaal-democratische NPD in op komst is. it alles betekent zand in de machi nerie van het coalitiekabinet. Toen de rcroring-Kiesir.ger vorig jaar tot stand kwam, werd afgesproken dat men voor de verkiezingen van 1973 een nieuw kiesstelsel zou voorberei den, waardoor een tweepartijsysteem tot stand zou komen, dat kleine par tijen uitschakelt en coalities onnodig maakt. Nu vrezen vele christen-democraten, dat de ultra-rechtse NPD bij de vol gende verkiezingen in 1969 zal bin nenmarcheren in de Bondsdag; zij wensen het nieuwe kiesstelsel dus reeds in 1969 in te voeren. De SPD is scherp tegen deze inbreuk op de coalitie-afspraak. De sociaal-democraten daarentegen krabbelen teru® bij eer. ander coali tie-werkstuk. De lang omstreden wetsontwerpen voor de noodtoestand, die mede het werk zijn van de so ciaal-democratische min! 3, wor den nu afgewezen dc>r de sociaal democratische Bondsdagfractie en de geestverwante vakbonden. \7ooral tussen Kiesinger en Brandt is het de laatste tijd herhaaldelijk tot wrijvingen gekomen. Brandt deed uitspraken zoals, kort samengevat: „De Bondskansc'ier kan mij geen po litiek dicteren, waarmee ik zelf 't niet eens ben" en „de SPD is niet van zins als vijgeblad te dienen voor re actionaire stromingen in de CDU" Kiesinger zei, nogal verzoenend en vooral met he* oog op het Duitse vraagstuk: „Wij moeten er voc op passen, dat niet in de CDU de men sen van eergisteren de overhand krij gen en in de SPD die van overmt gen". Fn september 1969 worden in West- Duitsland weer Bondsdagverkie zingen gehouden. Dat betekent, dal de officieuze verkiezingsstrijd al in het komende najaar gaa' bef'men Het kabinet van de grote coalitie heeft daarom nog maar heel weinig tijd voor effectieve arbeid.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1967 | | pagina 5