Veenendaals
dagblad
WITTE HUIS: POLITIEK
IN VIETNAM BLIJFT
ONVERANDERD
raket
Australië
lanceert
Rood-China weer niet in
V.N. toegelaten
Bulten
Gelders-Utrechtse streekcourant voor Rijn- en Gelderse Vallei
Toestand blijft nog steeds
zeer gespannen
Chef Turkse invasie-strijdmacht
CYRUS VANCE
IN NICOSIA
Na aftreden McNamara
I „Nederland werkt
niet zo hard en
I er zijn te weinig
goede directies
DORP HELPT
DOOR BRAND
GETROFFEN
GEZIN
Sneltrein greep
twee kinderen
Rassenrellen
in Maleisië
I Aanhoudend
j onbestendig
Samenzwering
in Mexico
Huurling zijn in
België strafbaar
ANWB plaatst
provincie-
naamborden
Cambridge stemde
voor Johnson
Landelijk onderzoek
naar invloed van
aardgas op
s t adsbepl an t ingen
Laatste wilde dieren
Minder sjouwen door
vuilnisman dank zij
plastic zakken
Scholieren maakten
hommen
Broertjes betrapt
bij hun tiende
inbraak
Prinses Benedikte
en verloofde naar
Drakensteyn
Bur voor redactie en administratie:
Prins Bernhardlaan 28, Veenendaat,
Telef 08385-10550 (adm.), 10757 en
10955 (red.), Giro 1321600. Rhenen:
Boekhandel C. Waiboer en Reel.*
bureau J. Baars.
VALLEI
Voortzetting van het nieuwsblad „De Valler, opge
richt in 1926. Uitg.: Wegener's Ouranten Concern n.v.
Advert, losse mm-prijs 17 cent. Kleine «annonces
„Vraag en Aanbod" op dl., do. en za. 1-10 woorden
ƒ1,50, ieder woord meer 15 cent
WOENSDAG 29 NOVEMBER 1967 - 4Ie JAARGANG no. 282
CYPRUS
HERADEMT WEER IETS
ADELAIDE (Australië) Australië
is er voor de eerste maal in geslaagd
een satelliet in een baan om de aarde
te brengen.
Nadat dinsdag een eerste poging was
mislukt slaagde een tweede vandaag
14.18 uur.
Volgens de eerste aanwijzingen is de
50 kg zware satelliet keurig in zijn baan
terechtgekomen. Het ruimteschip aan
vaardde z(jn reis op de punt van een 21
meter lange Redstone raket.
De eerste poging om de satelliet in
zijn baan te brengen mislukte door een
fout in een luchtbehandelingsinstallatie.
Heden verliep het aftellen zonder enige
hapering en verliet de raket precies op
tijd de basis.
Na Rusland, de Verenigde Staten en
Frankrijk is Australië er thans als vier
de land in geslaagd een satelliet te lan
ceren.
De satelliet zal 40 dagen in zijn baan
blijven. Op 100 km boven de aarde zal
hij een onderzoek instellen naar de
sterkte van de zonnestraling en boven
dien waardevolle informaties verzame
len over het weer in de bovenste lagen
van de atmosfeer. De satelliet zal een
baan beschrijven, welker hoogte va
rieert van 100 tot 700 zeemijl boven de
aarde. Elke 99 minuten wordt een om
wenteling gemaakt.
De satelliet heeft batterijen aan boord,
die energie voor tien zenddagen bezit
ten. De gegevens, die de satelliet uit
zendt zullen mede worden opgevangen
door het internationale net van volgsta-
tions van de NASA, de Amerikaanse
dienst voor lucht- en ruimtevaart.
CAMBRIDGE (Massachusetts) In
het kader van de op 7 november gehou
den gemeenteraadsverkiezingen, heb
ben de inwoners van Cambridge, de ze
tel van de Harvard universiteit, zich
tevens uitgesproken over een resolutie,
waarin aangedrongen wordt op „onmid
dellijke terugkeer van de Amerikaanse
militairen uit Viëtnam". Blijkens de nu
bekendgemaakte officiële uitslag van
de stemming over deze resolutie, heb
ben 11.300 kiezers in Cambridge de re
solutie gesteund en meer dan 17.500
haar afgewezen.
In een dergelijke aan gemeenteraads
verkiezingen gekoppelde stemming in de
stad San Francisco, die eveneens in de
ze maand is gehouden, spreken 76.000
kiezers zich uit voor een wapenstilstand
in Viëtnam en terugtrekking van de
Amerikaanse troepen en 132.000 tegen.
DEN HAAG Een studiecommissie
samengesteld uit deskundigen van ge
meentelijke plantsoendiensten en van
gasbedrijven, gaat een landelijk onder
zoek instellen naar de invloed van aard
gas op stadsbeplantingen. Er komen
uit het hele land, onder meer uit Zeist,
Bilthoven en Leiden, klachten over
sterfte van bomen in steden. De stu
diecommissie zal nagaan of de bomen-
sterfte moet worden geweten aan de
giftigheid van het aardgas of aan de
door het gas veroorzaakte uitdroging
van de grond.
WASHINGTON De Wereldbank heeft bevestigd dat minister van De
fensie Robert S. McNamara is voorgedragen als president van de bank.
Voor deze eerste officiële bevestiging van de nominatie had het Witte Huis
al verklaard dat McNamara's vertrek geen wijziging van het oorlogsbeleid in
Viëtnam met zich mee zou brengen. De Wereldbank bevestigde de berichten
dat McNamara was voorgedragen, maar het is nog onzeker of de directie
concrete stappen zal nemen.
Nieuwe hoogleraar:
1 GRONINGEN Het is met de
werklust van de gemiddelde Neder-
lander niet zo best gesteld. Maar
dit is iets wat men eigenlijk niet
E mag zeggen in Nederland. Dit zei
E gistermiddag professor ir. L. H. de
Langen, bij het aanvaarden van het
ambt van bijzonder hoogleraar in
de economische wetenschappen aan
de Rijksuniversiteit van Groningen.
i Hij kwam tot deze uitspraak toen
hij duidelijk wilde maken dat er te jj
veel zwakke plekken in het indus-
trieel beleid zijn. Van die inspannin-
j gen moet het toch komen, want de
welvaart wordt bepaald door wat
ze met elkaar opbrengen.
Volgens prof. De Langen is het
ook niet zo best gesteld met de di-
j recteuren. E
Nederland tele, zei hij, meer on-
dernemingen dan werkelijk geschik-
te directies. Ook vindt hij dat veel
directeuren wel eens wat meer aan-
E dacht mogen hebben voor hun opvol- j
gers.
Tevens deed hij de suggestie, goe-
de directeuren wat jonger, met 55
of 60 jaar te pensioneren. Zij kun-
nen dan als beroepscommissaris in
tien of twintig vennootschappen een
klankbord voor de directie zijn.
"■■■■IfMIiaaiMMIaaaaaaaï
AARTSWOUD Nauwelijks waren
in het Westfriese Aartswoud de vlam
men geblust waarin 's nachts een moe
der en vijf kinderen om het leven wa
ren gekomen, of er kwam in het dorp
een grote hulpactie op gang.
Gistermiddag stelde het gemeentebe
stuur een leegstaande boerderij be
schikbaar aan de overlevenden van de
brand: de havenarbeider Schaafsma en
twaalf van zijn zeventien kinderen.
Op verzoek van de gemeente hielden
de vrijwilligers gisteren in de stromen
de regen een huis-aan-huis-collecte.
's Avonds had dat al 2500 gulden opge
leverd. Vandaag zal ook in de omlig
gende dorpen worden gecollecteerd.
Burgemeester Breebaard van Aarts
woud heeft zijn giro-nummer (190 462)
beschikbaar gesteld voor de inzame
ling.
Uit de wijde omgeving wordt hulp ge
boden. Een kledingzaak in Hoorn heeft
de heer Schaafsma en zijn twaalf kin
deren nieuwe kleding aangeboden. Een
schoenhandelaar wil vader en kinderen
enkele paren nieuwe schoenen geven.
A De uitgebrande woning in Aartswoud.
In Pentagon kringen heerste reeds
lang het vermoeden, dat McNamara
zijn post wilde verlaten, omdat hij na
deze zeven jaar te hebben bekleed zijn
veerkracht begon te verliezen.
Als minister van Defensie staat hij
aan het hoofd van een organisatie die
4,5 miljoen werknemers telt, een bud
get van 80 miljard dollar heeft en be
schikt over een voorraad kernwapens
waarmee de aarde vernietigd zou kun
nen worden.
Aanhangers van deze theorie zeggen,
dat McNamara allang zou zijn afgetre
den als hij niet zoveel plichtsgevoel had
jegens een land en een president, die
verwikkeld zijn in een moeilijke zeer
onpopulaire oorlog.
McNamara zou niet eerder zijn af
getreden, omdat dit mogelijk zou zijn
uitgelegd als een persoonlijke reactie
tegen het oorlogsbeleid van president
Johnson.
Overigens heeft McNamara nooit on
der stoelen of banken gestoken gekant
te zijn tegen de voorstellen van die
militaire leiders en Congresleden, die
uitbreiding van de bombardementen
boven Noord-Viëtnam voorstaan.
Hij heeft altijd gezegd, dat de bom
bardementen, hoewel nuttig, weinig ef
fect hebben en dat de oorlog te land
zal moeten worden beslist.
Functionarissen van het Witte Huis en
het Pentagon schenen ook niet eerder
van het aftreden van McNamara te heb
ben geweten en wilden of konden niets
zeggen over een eventuele opvolger.
Speculatie doen de ronde, dat het de
gouverneur van Texas, John Connally,
zou kunnen worden, maar ook Cyrus
Vance, de vroegere onderminister van
Defensie of Paul Nitze, diens opvolger,
zouden een kans maken. Wat echter niet
vergeten moet worden is de bekende
hebbelijkheid van president Johnson 't
land voor plotselinge verrassingen te
plaatsen.
GELEEN Johnnie de Koning (10)
en zijn vriendje Harrie Geurts (9) uit
Geleen zijn gistermiddag op een over
weg door een aanstormende sneltrein
gegrepen en gedood. Het duurde enige
uren voor de deerlijk verminkte lijk
jes konden worden geïdentificeerd.
De twee jongens waren op weg van
school naar het centrum van Geleen.
Daarbij moesten ze de overweg vlak
naast het station oversteken. Voor de
door alarmbellen en rode knipperlich
ten beveiligde overweg met halve bo
men stond een groepje volwassenen
even over half vier de doorkomst van
de sneltrein Maastricht - Amsterdam
at te wachten.
Geen van hen had de ren van de bei
de knapen door de onbeveiligde kant
van de overweg tijdig in de gaten. Zij
sloegen ontzet de handen voor het ge
zicht toen de jongens vlak voor de
trein de spoorbaan opliepen. De ma
chinist had de jongens wel gezien,
maar de trein, die niet in Geleen stopt,
had te veel vaart om nog tijdig te
stoppen.
KOEALA LOEMPOER De Malei
sische regering heeft een begin ge
maakt met de mobilisatie van de ci
viele defensie ter assistentie van poli
tie en leger, die al zes dagen met man
en macht proberen een einde te maken
aan de rassenrellen tussen Maleisiërs
en Chinezen in het noord-westen van 't
land.
Vice-premier Toen Abdoel Razak zei,
dat het civiele defensiekorps in de kust
gebieden zal worden ingezet, waar de
orde reeds gedeeltelijk is hersteld.
Door deze mobilisatie zal de regering
in staat zijn meer militairen en politie
mannen naar de binnenlanden over te
brengen, waarheen de relletjes, brand
stichting en plundering dinsdag van het
eiland Penang zijn overgeslagen.
NICOSIA De Amerikaanse am-
(Van onze weerkundige medewerker)
j T angzaam over ons land naar het E
oosten trekkende fronten hebben
j gisteren overdag en in de afgelopen j
ndcht op uitgebreide schaal regen ge-
bracht. In Rheden werd vanmorgen
28 mm etmaalregen afgetapt, in Hoog
Soeren 25 mm, in Nijmegen en Apel-
doorn 23 mm en in Zutphen en Nun-
speet 21 mm. Onze waarnemer aan de j
Asselsestraat in Apeldoorn heeft in- j
middels een novembertotaal van 88 f
j mm geregistreerd, terwijl de normale
j maandsom 63 mm is.
De verdere vooruitzichten doen een
voortduren van het veranderlijke
E weertype verwachten; op de Oceaan j
naderen namelijk alweer nieuwe sto- j
ringen. Strenge vorst wordt gemeld
uit Rusland. De inwoners van Moskou
j werden gisteren en vanochtend wak-
ker bij 'n temperatuur van -13 graden,
laiaaiifaiaaiaaaataiataaatiiaaaaiafaaaaaiiMMiiaimaMiftiaai
bassade in Nicosia maakte gisteravond
bekend, dat de speciale afgezant van
president Johnson, Cyrus Vance, van
morgen uit Athene naar de Cyprische
hoofdstad was vertrokken.
De bekendmaking zorgde voor enige
ontspanning, omdat wordt aangeno
men dat het bezoek automatisch uit
stel betekent voor mogelijk Turkse mi
litaire interventie.
De Cyprische regering deelde later
mee, dat de minister van Buitenlandse
Zaken, Spyros Kyprianoe, om half acht
een onderhoud met Vance had. Ver
wacht wordt dat Vance kort daarna
met aartsbisschop Makarios zal spre
ken.
NEW YORK De Algemene Vergadering van de VN heeft opnieuw de toela
ting van communistisch China tot de volkerenorganisatie geweigerd. Een Alba
nese resolutie, waarin werd voorgesteld de zetel van Nationalistisch China (For
mosa) aan communistisch China te geven werd met 58 tegen 45 stemmen verwor
pen by zeventien onthoudingen.
MEXICO Het blad „Ultimas No-
ticias" meldt dat de Mexicaanse politie
een samenzwering heeft ontdekt met
vertakkingen in heel Mexico.
Er waren een aantal mensen gear
resteerd en er zouden nog meer arres
taties volgen. De politie had propagan
damateriaal in beslag genomen. Ze had
echter niet onthuld tot welke politieke
richting de samenzweerders behoorden.
Volgens het blad hadden de samen
zweerders in de tweede helft van okto
ber een bom van primitieve makelij in
de Boliviaanse ambassade geplaatst.
Men had de bom daar tijdig kunnen
weghalen. Het ding was echter ontploft
op het politiebureau. Daarbij was een
chemicus om het leven gekomen.
§?r
E f\ntelbaren kennen de zoöloog dr. E
Bernhard Grzimek, directeur der
E moderne diergaarde in Frankfurt, van
E zijn boeken, films en televisievoor-
drachten over de natuurl. historie van
het zwarte werelddeel, want ze schon- E
ken hem tot in de uithoeken der be-
i schaafde landen een bijzondere popu- E
lariteit. Thans maakt onze onconven-
E tionele professor een geheel nieuw
debuut met zijn fraaie en hoogst
z deskundige werk over bedreigde die-
z ren in de wereld der blanken, dat hij
de titel gaf: „W ilde dieren, -
blanke manne n". Hij bereisde
E ervoor Amerika, Canada, Rusland,
E Europa en haast heel O.-Azïé, steeds
z pleitende voor de aanleg van reserva-
ten en hij doet dit op wèl-onderlegde E
z meeslepend-journalistieke wijs, ruim E
E 300 pagina's vlot vertellend, docerend E
en scherpzinnig concluderend, daarbij
j zijn frisse betoog verhelderend met j
een keur van foto's (kleur en zwart- E
E wit), tekeningen en kaarten. Het bij-
E zonder aantrekkelijke boek wordt door E
E de uitgeverij Kluwer te Deventer on- E
bekrompen en waardig aan de inhoud E
tot het Nederlandse publiek gebracht;
E de prijs van f 29,50 is voor zulk een
E first-class uitgave naar ik meen niet te E
E hoog. Op vele bladzijden blijkt het, dat E
in ons eigen werelddeel helaas nog E
lang niet overal de dierenwereld voor E
de mensheid belangrijke culturele
waarden belichaamt en daar wil ik
morgen aan de hand van Grzimek nog
even op terugkomen.
29-11-'6 7
A. B. WIGMAN
Eerder al had de Algemene Verga
dering besloten dat voor een wijziging
in de Chinese vertegenwoordiging een
meerderheid van twee derde van de
leden vereist zou zijn. Het desbetref
fende voorstel werd aangenomen met
69 tegen 48 stemmen bij vier onthou
dingen. Daarmee was de deur voor toe
lating van communistisch China al
dichtgeslagen, omdat het was uitgesloten
dat het Albanese voorstel die meerder
heid zou halen.
Marge
Bij stemming bleek de Albanese re
solutie zelfs geen enkelvoudige meer
derheid te halen. De marge waarmee
de resolutie werd verworpen was zelfs
groter dan vorig jaar, doordat Botswa
na, Kameroen en Tsjaad, die vorig jaar
Peking steunden, zich dit jaar van
stemming onthielden. Alle andere leden
stemden zoals ze dat vorig jaar deden.
Voor de stemming had Engeland zich
uitgesproken voor toelating van com
munistisch China ten koste van Formo
sa Wel achtte de Britse afgevaardigde,
Lord Caradon, de kwestie zo belangrijk
dat een beslissing zou moeten vallen met
tweederde meerderheid.
Lord Caradon zei dat in weerwil van
de moeilijkheden in betrekkingen tus
sen Engeland en China als gevolg van
de „betreurenswaardige aanvallen op
buitenlandse ambassades in Peking en
de onheuse bejegening van buitenlandse
diplomaten", de Britse regering van me
ning blijft, dat het rechtvaardig en
noodzakelijk is om communistisch Chi
na een zetel in de volkerenorganisatie
te geven. Het is noch in het belang van
de VN, noch in het belang van het Chi
nese volk, als vertegenwoordigers van
een regering van dat onmetelijke land
uit de internationale gemenschap ge
houden worden, aldus Lord Caradon.
Geen commissie
Het was de achttiende maal dat de
volkerenorganisatie tegen toelating van
communistisch China stemde. Ook het
voorstel ingediend door vijf landen,
waaronder Nederland om een com
missie te benoemen die de kwestie van
de Chinese vertegenwoordiging in studie
zou moeten nemen, kreeg geen meer
derheid. Het werd verworpen met 57 te
gen 32 stemmen bij dertig onthoudingen.
België stemde tegen de Albanese re
solutie en Nederland onthield zich.
BRUSSEL De Belgische regering
heeft bij 't parlement een wetsontwerp
ingediend om het treden in vreemde
krijgsdienst, of meer algemeen het
huurling-zijn, strafbaar te stellen.
Tot op heden is we! het ronselen van
huurlingen strafbaar in België, doch het
zich verhuren als soldaat in dienst van
'n vreemde mogendheid niet. Het wets
ontwerp is, op grond van de ervaringen
met de huurlingen in Kongo, overigens
ruim geformuleerd. Het spreekt van
„dienstnemimbii een leger- of troepen
macht op het grondgebied van een
vreemde staat". Het ontwerp wil hier
op een gevangenisstraf stellen van drie
maanden tot vijf jaar en verlies van
burgerrechten voor een periode van
vijf tot tien jaar.
Bij de invallen werden in twee van
de vier scholen bestanddelen van bom
men, echte en schijnbommen, wapens
en ophitsende anti-Britse propaganda-
biljetten gevonden.
In een der scholen ontplofte een bom
toen de politie het gebouw binnendrong
en de leerlingen dwong het werk neer
te leggen en het gebouw te verlaten.
Niemand werd gewond.
Dinsdagavond heeft de politie 108 leer
lingen en onderwijzers voor een verhoor
meegenomen. Verwacht wordt, dat de
meesten hunner weer zullen worden
vrijgelaten.
AMSTERDAM Om het gesjouw
met vuilnisemmers te verminderen en
om de vuilophalers het werk gemakke
lijker te maken, gaat de Amsterdamse
stadsreiniging plastic vuilniszakken
distribueren. Ze zullen voor vijftien
cent per stuk te koop zijn in een hele
reeks winkels. De vuilnisman tilt de
plastic zak, die kan worden afgesloten
met een lint, zo uit de emmer en gooit
die in de vuilniswagen. Gesjouw met
de zware emmer is dan niet meer no
dig.
A Het Turkse kabinet heeft, na een ver
gadering van elf uur het beraad rond
de kwestie Cyprus afgesloten. Een
regeringswoordvoerder zei dat men
had besloten de koers niet te wijzi
gen. „Wij verkeren thans in een zeer
kritieke toestand", aldus de woord
voerder. De Turkse invasiemacht
blijft in alarmtoestand. Op de foto
de Turkse marinephef, vice-admiraal
Celal Eyiciogloe, die in, het geval van
een invasie het bevel over de Turkse
vloot zal voeren.
DEN HAAG De komende jaren
zal de ANWB ongeveer 200 provincie
naamborden plaatsen. Hiertoe wordt
mede overgegaan wegens het gunstig
onthaal, dat de riviernaamborden heb
ben gekregen. Met de wegbeheerders,
rijks-, provincial en gemeentelijke
overheden en waterschappen wordt
thans overlegdover de uitvoering, na
dat het plan voor de provincienaam
borden door hen met graagte Was ont
vangen.
De borden, die 1,20 meter lang en
50 cm breed zijn, komen bij de belang
rijkste wegen, die de provinciegrens
snijden, te staan. De borden zijn wit,
waarop in donkerblauwe letters het
woord provincie en de naam van de
juist binnengereden provincie staan,
verlucht met het provinciewapen in
de officiële kleuren.
Gunstige reacties zijn de laatste tijd
bij de ANWB ontvangen op de verzoe
ken aan provinciale besturen om finan
cieel bij te dragen in de kosten van
aanschaf, plaatsing en onderhoud van
de borden, zodat er voor de ANWB
geen weg terug meer is.
De vrees voor een Turkse invasie op
Cyprus was gisteren aangewakkerd.
Turkije zette Griekenland onder zwa
re druk door een eskader oorlogssche
pen naar Cyprus te laten opstomen. La
ter op de dag keerde het eskader naar
de Turkse haven Mersin terug.
Terwijl het Griekse kabinet, onder
voorzitterschap van koning Constantijn
koortsachtig overleg pleegde, voerde
gisteren Turkije de druk op door een
eskader van veertien oorlogsschepen
naar de Cyprische kust te zenden. Op
Cyprus werd groot alarm geslagen toen
de oorlogsschepen voor de kust opdoem
den. Op hetzelfde ogenblik werden in
de Turkse havenstad Mersin troepen in
gescheept en vrachtschepen met tanks
en ander oorlogsmaterieel volgeladen.
Het Turkse eskader kruiste enkele
uren voor de Cyprische kust en ver
dween daarna in dé richting van Mer
sin. In Ankara werd later meegedeeld
dat het Turkse leger en de Turkse ma
rine een „normale oefening" hadden
gehouden.
NAVO-secretaris-generaal Manlio
werd later door de Griekse minister
van Buitenlandse Zaken Pipinellis ont
vangen. Na afloop zei hij nog weer naar
Ankara te vertrekken.
Minister Pipinelis zei dat de Griekse
regering haar standpunt heeft bepaald,
maar dat dat nog door de anderen
moet worden/ aanvaard. ^„D.'oéstand
blijft zeer delicaat en gëva'ariij-R. Een
woord te veel kan een enorm gevaar
veroorzaken. De heren Vance en Bro-
sio spannen zich buitengewoon nuttig
in. Wij allen hebben de plicht hen te
helpen. Oorlog blijft mogelijk maar ik
hoop niet waarschijnlijk."
Pipinellis zei dat president Johnsons
vertegenwoordiger Vance naar Cyprus
gaat, omdat er punten zijn die de Cy
prische regering aangaan.
DEN HAAG De Haagse politie
heeft 4 inbrekertjes twee broertjes
van dertien en veertien, en twee broer
tjes van veertien en zestien jaar oud
op heterdaad betrapt bij een poging
een instrumentenfabriek binnen te di-
gen.
Bij het verhoor bleek dat het eerste
duo in de afgelopen weken tien inbra
ken had gepleegd, waarbij voor duizen
den guldens schade werd aangericht.
De Assense politie heeft vijf jongens
van zeven tot negen jaar oud aange
houden.
DEN HAAG De Deense prinses
Benedikte komt op 7 december ijaar ons
land voor een driedaagse vakantie. Zij
zal met haar verloofde, prins Richard
zu Sayn Wittgenstein-Berleberg, die
hiervoor uit Duitsland overkomt, bij
prinses Beatrix en prins Claus op kas
teel Drakensteyn logeren, zo meldt het
Deense persbureau Ritzau.
HONGKONG De politie van
Hongkong heeft traangas moeten ge
bruiken om woedende pro-communis
tische leerlingen uiteen te drijven bij
invallen in vier communistische scho
len.
Vermoed werd, dat de leerlingen van
deze scholen terreurbommen maakten.
