Energiewinning door kernexplosies
Experimen ten
in New Mexico
Overgeplant hart
blijft kloppen
Kangoeroebal nieuwe rage
3 Sint
wil je
een stuk
kaas
uit het
vuistje
ENGELSEN ZETTEN
VLEESIMPORT STIL
Microstaten
Desintegratie
dreigt in EEG
en NAVO
Sigarenkartel
in gevaar
*4Uick Up't is goed. Ko drinkt 't.
POLSSLAG NORMAAL
Zeven Russen
ter dood
veroordeeld
^^jJU^NATUURWIT BOEIl^RUIN
Wijziging van
grenzen Israël
noodzakelijk
"""e
5
Weer aardschok
in Zuid-Slavië
Mond- en klauwzeer
MEER STEUN
VOOR
POLITIEK
VAN JOHNSON
VIER STADIA
RADIO-ACTIVITEIT
GNOME
RAPPORTEN
Soekarno's politiek
verworpen door
Volkscongres
DWARSGEBAKKEN DWARSGEBAKKEN
Malsheid is nu een weekend lang
FRA1SS PI.AS
Na val van twaalf
meter overleden
POTTER'S CATARRH
PASTILLES
^hvw wvvzaaoA
NORMAAL
KRITIEK MOMENT
t RIJ R1LLIG
BEPERKEN
DINSDAG 5 DECEMBER 1967
ATOMEN VOOR AARDGAS
(Van onze redacteur wetenschappen)
/^Kver enige dagen zal blijken dat de reeksen ondergrondse kernexplosies die
de afgelopen jaren teweeg werden gebracht in de Verenigde Staten niet
uitsluitend dienden voor verdere vervolmaking van nieuwe vernietigings
wapens.
Ongeveer anderhalve kilometer onder een natuurreservaat in het noord
westen van de Amerikaanse staat Nieuw-Mexico zal een kernexplosie teweeg
worden gebracht die aardgas moet vrij maken in de grote holte welke na de
explosie in het gesteente zal ontstaan.
Dit gebeurt er
wanneer onder
gronds een vreed
zame kernexplo
sie teweeg wordt
gebracht. De te
kening links geert
schematisch het
BEGANE
GROND
BOOR5CUAOTT
A-S
BEGANE
GROND
BooRsawur
K
Het gaat hier om een eerste proef,
om de eerste stap op weg naar de
vreedzame toepassing van kernenergie
bij het winnen van aardgas, aardolie
en andere delfstoffen.
De Amerikaanse commissie voor
atoomenergie (AEC) zet deze eerste
stap in samenwerking met de mijn-
bouwdienst van het Amerikaanse minis
terie van Binnenlandse Zaken en met
een grote aardgasmaatschappij, de El
Paso Natural Gas Company.
Slaagt de proef, die de naam Project
Gasbuggy heeft gekregen, dan is er uit
zicht op de mogelijkheid van winning
van ongeveer 70 procent van de naar
schatting vijftien miljoen kubieke meter
aardgas die aanwezig is in de aardkorst
onder het Carson National Forest, het
natuurreservaat waar de proef wordt
genomen.
Handhaaft men de gebruikelijke win
ningsmethoden dan zal uit die aard
korst niet meer dan tien procent van de
beschikbare voorraden aardgas kunnen
worden vrijgemaakt.
De thans gebruikelijke methoden zijn
weinig produktief omdat zij geen toe
gang verschaffen tot aardgashoudende
gesteenten die afgesloten zijn door la
gen welke geen aardgas doorlaten. De
behoefte aan aardgas voor industrieel
gebruik stijgt in de Verenigde Staten
Staten zeer snel.
Dat verbruik is thans bijna twintig
maal zo groot als vijfenveertig jaar ge
leden, en nu al wordt een derde van de
energiebehoefte in de Verenigde Staten
gedekt door aardgas. In de naaste toe
komst zal de Amerikaanse aardgasin
dustrie dan ook de nu nog onbereikba
re aardgasreserves moeten gaan aanbo
ren.
Technici van de Amerikaanse com
missie voor atoom-energie hebben bere
kend dat alleen al door toepassing van
kernenergie bij de winning van aard
gas in de staten Wyoming, Colorado,
Utah, New Mexico, Arizona, Kansas,
Oklahoma en Texas de aardgasreser
ves kunnen worden verdubbeld. De hui
dige Amerikaanse aardgasreserves wor
den geschat op 8,5 triljoen (8500 mil
jard) kubieke meter.
Op grond van de ervaringen die de
AEC de afgelopen jaren heeft opgedaan
met meer dan tweehonderd ondergrond
se kernexplosies nemen de ingenieurs
die de komende proef hebben voorbe
reid aan dat de proefexplosie onder het
Carson National Forest vier stadia zal
doorlopen.
In de eerste miljoenste seconde zal
door de explosie, even krachtig als de
ontploffing van 26.000 ton springstof, ge
steente verdampen, smelten en worden
verbrijzeld. Enkele duizendsten van se
conden later zal een bolvormige ruim
te ontstaan waarin gesmolten gesteen
ten naar beneden vloeit.
In het derde stadium zal de bovenzij
de van de bolvormige ruimte gaan in
storten, en in het vierde stadium zal
dan een verticale „koker" ontstaan die
en doorsnede heeft van 48 meter en
een hoogte van ruim honderd meter.
Die koker zal grotendeels gevuld zijn
met verbrijzeld gesteente en vrijgeko
men aardgas. Ook om de koker heen
zal het gesteente tot op een afstand van
150 meter scheuren, hetgeen het vrijko
men van aardgas bevordert.
Enkele dagen na de proefexplosie
gaat men de koker aanboren om na te
gaan of het vrijgekomen aardgas radio
actief is en zo ja in welke mate. De
technici van de AEC achten het niet
waarschijnlijk dat het aardgas vrij van
radioactiviteit zal zijn.
Mocht het echter voor onmiddellijk
gebruik geschikt zijn dan kan het aftap
pen meteen beginnen. Is dat niet het ge
val dan blijft het aardgas bewaard in
de onderaardse ruimte tot het moment
waarop het zijn radioactieve eigen
schappen heeft verloren.
Is het aardgas maar heel weinig ra
dioactief dan kan die radioactiviteit uit
gefilterd worden. Is het daarentegen zo
radioactief dat het jarenlang in het on
dergrondse reservoir zou moeten blij
ven. dan kan het beter in dat reservoir
worden verbrand.
Na afvoering van de verbrandings-
produkten door filters die radioactieve
stoffen tegenhouden kan aardgas dat
niet radioactief is uit het omliggende ge
steente in het ondergrondse reservoir
stromen. Dat aardgas kan dan wel met
een worden afgetapt.
Het Project Gasbuggy is het eerste
van een hele reeks die de Amerikaanse
commissie voor atoomenergie in sa
menwerking met allerlei grote onderne
mingen wil uitvoeren in het kader van
het veel omvattende plan voor vreed
zaam gebruik van kernexplosies dat zijn
naam ontleent aan de woorden van de
profeet Jesaja:
„En Hij zal richten onder de heide
nen, en bestraffen vele volken, en zij
zullen hunne zwaarden slaan tot spa
den en hunne spiesen tot sikkelen; het
ene volk zal tegen het andere volk geen
zwaard opheffen en zij zullen geen oor
log meer leren." In de Amerikaanse
Bijbelvertaling spreekt Jesaja hier van
omvorming van zwaarden tot ploegscha
ren (plowshares) en daarom heet dit
plan Plowshare.
Met de technische voorbereidingen op
de uitvoering van dit plan, dat werd op
gesteld in 1957, begon de Amerikaanse
commissie voor atoomenergie in decem
ber 1961. Toen werd nabij Carlsbad in
de staat New Mexico op een diepte van
370 meter een „vreedzame" kernexplo
sie teweeg gebracht. Die proef kreeg de
coienaam Gnome.
ogenblik van de
explosie weer. In
de eerste miljoen
ste seconde ont
staan een bolvor
mige holte op het
diepste punt van
een verticaal ge
boorde schacht
waarin de spring-
Een maand na deze ondergrondse lading is neerge-
kernexplosie drongen technici door in \aten Op de te-
een tunnel die toegang gaf tot de grote
onderaardse holte die was ontstaan en Kenin8 'ecnis
later betraden zij ook die holte zelf en aangegeven dat
konden zij daarin onderzoeken welke spoedig daarna de zolderingvan de
ONTPLOFFINGS-
PUNT
uitwerking de onderaardse kernexplosie
had gehad.
Op Gnome volgden vele andere onder
grondse proeven. De resultaten daar
van maakte de Amerikaanse commissie
voor atoomenergie in de loop der jaren
openbaar in een snel groeiende stroom
van rapporten.
Zeer vele gegevens uit die rapporten
verwerkte dr. Theo Ginsburg, een Zwit
ser, in een boek over Plowshare, Die
friedliche Anwendung von nuklearen
Explosionen, dat een paar jaar geleden
als pocketboek werd uitgegeven door de
uitgeverij Karl Thiemig in München.
Hieruit blijkt al dat de Amerikaanse
commissie voor atoomenergie het plan-
Plowshare allerminst heeft omgeven
met een waas van geheimzinnigheid.
Wie zich ervan op de hoogte wilde stel
len had alle gelegenheid dat te doen.
Die belangstelling is, vooral de laatste
tijd, in toenemende mate getoond door
grote ondernemingen die beseffen dat
de mensheid bij het winnen van delf
stoffen geleidelijk dieper in de aard
korst zal moeten doordringen en op den
duur daarbij op het vreedzame gebruik
van kernenergie aangewezen zal zijn.
Uitvoerige gegevens over het project
Gasbuggy liggen ter inzage bij de afde
ling Industriële Ontwikkeling van het
ministerie van Economische Zaken in
Den Haag.
bolvormige holte instort, waarna een
cilindrische koker ontstaat die groten
deels is gevuld met verbrijzeld gesteen
te. Helemaal boven in die koker ont
staat een holte, een kunstmatige grot.
Met grijze tint zijn diepe aardgaslagen
aangegeven.
KAAPSTAD (Reuter, UP1) Er zal geen sprake zijn van een nieuwe
harttransplantatie bij een mens zolang de resultaten van de eerste, die het
afgelopen weekeinde werd verricht, nog niet bekend zijn. Dit deelde pof.
J. Louw, hoofd van de afdeling chirurgie van de medische faculteit van de
universiteit van Kaapstad, gisteren mee.
MOSKOU (AP) Een krijgsraad In
Gomel, een stad in Wit-Rusland, heeft
zeven Russen ter dood veroordeeld we
gens „misdaden tegen het Russische
volk" tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Zü hadden deel uitgemaakt van een
vrijwillig politiekorps dat voor de Duit
sers werkte.
De politie-eenheid, waarvan de man
nen deel uitmaakten, had in de jaren
1942-1944 meer dan vijftienhonderd
Russen gemarteld en doodgeschoten,
voornamelijk bij de jacht op Russische
partisanen.
Drie andere verdachten kregen vijf
tien jaar gevangenisstraf.
ADVERTENTIE
Reumatische pijnen TOGAL HELPT
Griep
Migraine
Menstruatiepijn
Verkouden
Hoofdpijn
Spit
TOGAL HELPT
TOGAL HELPT
TOGAL HELPT
TOGAL HELPT
TOGAL HELPT
TOGAL HELPT
DJAKARTA (Reuter) Het Werk
comité van het Indonesische Volkscon
gres heeft Soekarno's regeringssysteem
van de „geleide democratie" officieel
verworpen.
De afgezette president had dit in 1959
ingevoerd om een grotere invloed te
krijgen op de politieke partijen.
Het werkcomité maakte gisteren ook
bekend, dat het Soekarno's politieke ma
nifest, waarin hij in grote lijnen een
Indonesisch socialisme beschreef, heeft
afgewezen.
ADVERTENTIE
PARIJS Frankrijk werkt aan een
vredesplan voor het Midden-Oosten, zo
wordt van regeringszijde in Parijs ver
nomen. Het is gebaseerd op de beginse
len die al door de Veiligheidsraad zijn
aanvaard, t.w. ontruiming- van de ver
overde gebieden door Israël, beëindi
ging van de, staat vqn oorlog, erkenning
van de staat Israël door de Arabische
landen en vrijheid van scheepvaart in
de Golf van Akaba .en het Suezkanaal.
Jeruzalem zou een speciale status moe
ten krijgen, die de stad tot een centrum
van contact tussen de bewoners van het
gebied maakt en niet tot een grens. Eni
ge wijziging van de grenzen van Isra
el zou eveneens nodig kunnen zijn voor
de veiligheid van dat land en voor de
handhaving van de vrede.
Frankrijk zal het plan waarschijnlijk
indienen nadat de afgezant van de VN
voor het Midden-Oosten, Gunnar Jar
ring, het gebied heeft bezocht en zijn
rapport bij de Veiligheidsraad heeft in
gediend.
ADVERTENTIE
De kangoeroebol belooft een nieuwe rage te worden onder de Britse jeugd.
De bal is gemaakt van rode vinyl, kan gemakkelijk worden opgeblazen en wordt
voortbewogen door afwisselend op te springen en neer te vallen. Het plaatje
werd in Londen gemaakt.
PARIJS Als vijf EEG-landcn op
nieuw passief een Frans veto tegen een
Britse toetreding tot de gemeenschap
accepteren, dan dreigt er desintegratie,
zowel van de Europese Economische
Gemeenschap als van de Atlantische
Verdragsorganisatie. Dit zei gisteren in
Parijs de voorzitter van het parlement
van de Westeuropese Unie, de Italiaan
Badini Confalonieri, in zijn openingsre
de.
De Italiaan zei de volgende uitweg uit
een impasse te zien: elk van de vijf lan
den zal zonder iets voor Frankrijk te
verbergen, een nauw contact met
Groot-Brittannië moeten onderhouden.
In die contacten zal men geleidelijk
aan alle economische en financiële bar
rières, die een Britse toetreding in de
weg staan, dienen te slopen. Zo kan En
geland na enige tijd lid van de gemeen
schap worden, zonder dat het tot een
breuk tussen de vijf en Frankrijk
komt.
In de vergadering van gisteren heeft
de Nederlandse socialistische afgevaar
digde F. Goedhart de volgende sugges
ties gedaan voor het Midden-Oosten en
het Middellandse-Zeegebied:
Er moet een internationaal wapenre
gister in 't leven geroepen worden. De
zich daarbij aansluitende landen moeten
zicht verplichten kennis te geven van
hun wapenleveranties aan de landen in
het Midden-Oosten. Algemene bekend
making van de gegevens uit dit regis
ter zou een bepaalde controle op de be
wapening in dit gebied opleveren en zou
er toe kunnen bijdragen een rem te vor
men op de bewapeningswedloop die
daar opnieuw plaatsvindt.
De Europese landen moeten invloed
uitoefenen, opdat het komt tot recht
streekse onderhandelingen over een vre
desverdrag tussen Israël en de Arabi
sche landen.
Er dient een speciaal orgaan te ko
men om de Noordatlantische raad te
informeren en te adviseren over de
voortgang van de politieke en militaire
gebeurtenissen in het Midden-Oosten.
ADVERTENTIE
DEN HAAG Maandag omstreeks
het middaguur is de 34-jarige C. Riet
veld uit Den Haag, die aan een bedrijfs
pand in de Eerste Van der Kunstraat in
Den Haag op een ladder ruiten stond te
wassen, door nog onbekende oorzaak van
een hoogte van twaalf meter omlaag ge
stort. Een arts kon slechts de dood con
stateren.
ADVERTENTIE
en bij zware of
hardnekkige verkoudheid
Alleen bij apothekers en drogisten
EINDHOVEN Het Nederlandse si
garenkartel dreigt af te brokkelen.
Tw<?e van de vijftien fabrikanten Ka-
rel I en Mignot en De Block (Senator)
hebben meegedeeld geen prijs te
stellen op verlenging, als op 1 januari
1969 de overeenkomst afloopt. Zij wil
len een grotere armslag, nu de weg
vallenden Europese grenzen voor ftieer
buitenlandse concurrentie zorgen. De
huidige invoer van sigaren in Neder
land is op het ogenblik overigens nog
gering.
De kartelovereenkomst van de siga
renfabrikanten (de eerste dateert van
1949) regelt uitsluitend de handelskor
tingen voor gr" "n winkelier.
w
M
S0
W
N
W
M
M
tr>
w
tr*
n
Prof. Louw doelde op de dagen van
hoop en vrees die Louis Washkansky en
zijn vrouw Ann deze week voor zich
hebben. In die weinige dagen zal moe
ten blijken of Washkansky in leven
kan blijven met het hart van Denise
Darvall dat het Weekeind in zyn borst
kas werd geplant, nadat het meisje sa
men met haar moeder door een au*o
was overreden.
Washkansky, een man met een krach
tige wil om te leven, zei gisteren voor
het eerst iets na zijn operatie: „Ik voel
mij al een stuk beter". Hij had de ope
ratie toen 33 uur achter de rug en was
al weer geruime tijd bij bewustzijn.
Washkansky had de eerste yren geen
woord kunnen uitbrengen, omdat buis
jes die in zijn luchtpijp waren aange
bracht nog niet waren verwijderd.
Zijn hartslag was normaal, zeiden de
geneesheren die over hem waakten,
evenals zijn polsslag en temperatuur.
Omdat men in het ziekenhuis Groote
Schuur niets aan het toeval wenste over
te laten, blijven dag en nacht een medi
cus en een- verpleegster bij Washkans-
ky's bed. Gisteren kreeg hij alleen
vloeibaar voedsel ingespoten, maar
misschien mag hij vandaag al voor het
eerst iets eten.
Prof. Barnard, onder wiens leiding de
harttransplantatie werd verricht, zei
gisteren dat het nu de taak van hem
en zijn naaste medewerkers was Wash
kansky in leven te houden. Hij vertelde
dat aan de operatie die Washkansky
had ondergaan een periode van drie ja
ren is voorafgegaan waarin vele proef-
transplantaties van dierenharten waren
verricht. „Die proeven" zei hij, „dien
den voor vervolmaking van de trans
plantatietechniek. Toen wij die tech
niek geheel onder de knie hadden wis
ten wij dat wij ook een mensenhart
konden overplanten".
Het voor Washkansky kritieke moment
komt ongeveer een week na de opera
tie. Tot dat moment krijgt hij chemi
caliën toegediend die de natuurlijke af
weer van zijn lichaam tegen vreemde or
ganismen - in dit geval zijn nieuwe hart
moeten onderdrukken. Blijkt na een
week dat die afweer niet blijvend onder
drukt kan worden dan zal Washkansky
niet zijn te redden.
Gisteren werd ook bekend gemaakt,
dat de dood van Denise Darvall mis
schien ook de redding kan betekenen
van Jonathan Van Wijk, een jongetje
van tien jaar. Het kind kreeg de beide
nieren van de omgekomen jonge vrouw
ingeplant.
BELGRADO (UPI/Reuter) Een
krachtige aardschok heeft gisteren in
Krusevo in Zuidslavië de mensen uit
hun huizen doen vluchten. Veel gebou
wen begaven het, maar niemand zou
zijn gewond. Het was de krachtigste
schok sinds vorige donderdag een reeks
aardbevingen dood en verderf zaaiden
in Macedonië in Zuidslavië en een deelj
van Albanië en Griekenland.
In Debar, dat het meest te lijden heeft
gehad van de aardbevingen, stierven;
gisternacht twee jonge kinderen door
bevriezing. De laatste dagen is er in het
stadje enkele centimeters sneeuw ge
vallen. Dit betekent een ramp voor de
duizenden daklozen die sinds de aardbe
ving in tenten wonen. Het officiële
aantal doden als gevolg van de aard
bevingen is nu gestegen tot twintig in
Zuidslavië en twaalf in Albanië. Ruim
tweehonderd mensen zijn gewond.
(Van onze correspondent)
LONDEN T erwijl het aantal gevallen van mond- en klauwzeer in Enge
land gisteren steeg tot 1.478 en het aantal slachtingen als gevolg hiervan tot
254.942, kondigde de Britse regering een tijdelijk invoerverbod af voor vlees.
Dit verbod geldt niet voor het zeer
kleine aantal landen waar mond- en
klauwzeer niet voorkomt, of die er in
lange tijd geen last van hebben gehad.
Het invoerverbod gaat onmiddellijk
in, zo deelde de minister van Land
bouw Peart. gisteren mee in het Lager
huis, waar hij door de oppositie met
verwijten werd overladen. De oppositie
vindt dat de minister veel te laat is ge
weest met zijn maatregelen. Men vroeg
hem ook om een volledig verbod van
sportwedstrijden. Zoals gemeld zijn tot
nader order alle paardenrennen afge
last.
Voor het invoerverbod werd afgekon
digd, had de Britse regering een aantal
landen gevraagd om hun uitvoer van
vlees naar Engeland vrijwillig te be
perken of te stakeri, maar lang niet alle
maal wilden ze dat doen. Van het in
voerverbod zijn vrijgesteld vlees in blik,
bacon en ham.
De landen die ook andere soorten
vlees mogen blijven uitvoeren naar En
geland zijn: Australië, Canada, Finland,
Ierland, IJsland, Nieuw-Zeeland, Noor
wegen, Zuid-Afrika en de Verenigde
Staten.
De groothandel heeft beloofd de ver
koop van wat er al in Engeland is aan
ingevoerd vlees zoveel mogelijk 'te be
perken. Nog altijd meent minister Peart
dat slachting het beste middel is om
onderdrukking van de epidemie te be
reiken.
WASHINGTON De populariteit van
president Johnson, die de laatste maan
den sterk was gedaald, is nu weer stij
gende. Volgens de resultaten van een
onzerzoek naar de openbare mening
door het bureau Louis Harris is het
percentage ondervraagden, dat het al
gemene optreden van het staatshoofd
goed vindt, van 39 een in augustus
geconstateerd dieptepunt nu geste
gen tot 43. De wijze waarop de kwes
tie-Vietnam wordt aangepakt vindt nu
de instemming van 34 pet. van de on
dervraagden, tegen 23 pet. begin no
vember.
Het bureau zegt dat er aanwijzingen
zijn dat de onlangs gehouden protestde-
mostraties tegen het Amerikaanse be
leid in Viëtnam de aanhang van de pre
sident hebben .vergroot. Drie van de
vier Amerikanen zouden de betogingen
beschouwen als „ontrouw jegens de
„Amerikaanse jongens" in Viëtnam".
Voor het eerst sinds juli jl. is een
meerderheid voorstander van het voort
zetten van de militaire acties, totdat er
een totale overwinning is behaald, dan
wel door middel van onderhandelingen
een regeling is bereikt.
/"kp een gewone dag in de afgelopen
zomer woonden 160.000 mensen
een honkbal-wedstrijd bij in het Yan
kee-stadion in New York. Dat was niet
veel voor een Amerikaansé sportge
beurtenis, maar altijd nog vijfmaal zo
veel als de hele bevolking van Nauroe,
een eilandje in de Stille Oceaan, dat
binnenkort onafhankelijk wordt en der
halve in aanmerking zal komen voor
het lidmaatschap van de Ver. Naties.
IJsland, dat sinds 1946 lid is, heeft
ongeveer 190.000 inwoners. Het sulta
naat der Maladiven in de Indische
Oceaan is het kleinste lid van de VN,
maar zijn stem legt hetzelfde gewicht
in de schaal als de stemmen van de
VS en de Sovjet-Unie, ofschoon er maar
97.000 Maladivianen zijn.
De in de hele wereld tot uiting ko
mende drang naar zelfbeschikking heeft
zodoende enkele opvallende onevenre
digheden veroorzaakt onder het snel
toenemende aantal leden. Het oorspron
kelijke aantal van 51 VN-leden in 1945
was in 1955 tot 60 gestegen.
Sindsdien is het omhoog geschoten
tot 122 en het einde is niet in zicht. Een
menigte gebieden en koloniën is op weg
naar de onafhankelijkheid o.a. Aden,
Mauritius en Swaziland onder druk
van de speciale commissie inzake ko
lonialisme.
Sommige zijn zo klein en onderont
wikkeld, dat zij nauwelijks beantwoor
den aan het traditionele begrip van een
natie. Niettemin is op enkele zeldzame
uitzonderingen na een van de eerste of
ficiële daden van elke nieuwe natie het
aanvragen van het lidmaatschap van
de VN, dat psychologische voordelen,
prestige, erkenning van soevereiniteit
meebrengt. „Het vestigt de aandacht
op een land", zeide een Maladiviaan.
'yijn er geen beperkende maatstaven
en moet een aanvrager niet vol
doen aan bepaalde criteria? Moet de
VN maar al die kleine onafhankelijke
staatjes toelaten, terwijl de Volkenbond
al met dit probleem heeft geworsteld,
kleine staatjes, die thans worden aan
geduid als „ministaten" of „microsta
ten".
Secretaris-generaal Oe Thant heeft
het vraagstuk in zijn jaarverslag bij
de Algemene Vergadering op tafel ge
legd.
„Het lijkt wenselijk", aldus Thant,
„onderscheid te maken tussen het recht
op onafhankelijkheid en het vraagstuk
van het volledige lidmaatschap van de
VN". Hij betoogt dat het lidmaatschap
verplichtingen kan opleggen, die te
zwaar zijn voor de microstaten en dat
het ook kan leiden tot verzwakking van
de VN.
Thant spoorde aan tot een uitvoerige
bestudering van het vraagstuk van cri
teria, waarbij hij opmerkte, dat het
handvest slechts bepaalt, dat een na
tie vredelievend moet zijn en in staat
en bereid, de verplichtingen, welke het
handvest oplegt, na te komen.
/~ke Thant wees speciaal op Nauroe
een gebied van ruim 20,5 vier
kante km met 3.000 inwoners, dat op
het ogenblik een beheerschapsgebied
onder bestuur va*. Australië is.
Hij maakte ook gewag van het eiland
Pitcairn, een stip in de Stille Oceaan
met een oppervlakte van ruim 5 vier
kante km, waar de na de muiterij van
de Bounty gevluchte matrozen in 1790
een toevlucht hebben gezocht. Velen van
de ongeveer 100 eilandbewoners zijn af
stammelingen van de muiters. Pit
cairn is een Britse bezitting, die op de
lijst van de commissie inzake het kolo
nialisme voorkomt als een van de ge
bieden, die in aanmerking komen voor
onafhankelijkheid.
Thant's verwijzing naar de lasten
van het lidmaatschap van de VN wordt
gesteund door tal van bewijzen. Het sul
tanaat der Maladiven, dat sinds 1965
lid is, heeft hier geen permanent per
soneel en in het adresboek van de V.N.
wordt als adres van de Maladiven in New
York gegeven het Maladiviaanse filate
listisch agentschap, een particulier or
gaan, dat postzegels van de eilanden
erkoopt aan verzamelaars.
De grotere landen, die het meest be
talen en een groter aandeel hebben in
het uitvoeren van de beslissingen, ver
zetten zich tegen verder verzwakking
van hun stem in de Algemene Verga
dering door kleine landen, die slechts
een fractie van de kosten van de VN
en weinig verantwoordelijkheid kunnen
dragen.
Oet machtsevenwicht in de Algeme
ne Vergadering is drastisch ver
schoven naar de kleine landen. Resolu
ties betreffende essebtiële aangelegen
heden vereisen twee derden van de
stemmen om door de Algemene Verga
dering te worden aangenomen. Dit be
tekent, dat, indien alle landen slechts
„ja" of „neen" stemmen, optreden door
de VN met 41 stemmen kan worden ge
blokkeerd en alleen de Afrikaanse groep
heeft reeds 38 stemmen. Over de meest
omstreden resoluties evenwel, onthou
den vele landen zich van stemmen en
daardoor zijn minder stemmen nodig
om een voorstel onder de tafel te wer
ken.
Voor de vele kleine landen wordt het
steeds gemakkelijker een meerderheid
van tweederde tot stand te brengen en
resoluties door te drijven, die in hun
eigen speciaal belang zijn.
Maar wat is het alternatief? Is dat
uitsluiting van kleine landen?
Nauwelijks.
Ur zijn oplossingen naar voren ge-
bracht om de toenemende collec
tieve macht van kleine landen te be
teugelen en ze naar behoefte en ge
schiktheid in de structuur van de VN
te voegen.
Een ervan strekte tot het invoeren
van een stelsel, waarbij de invloed van
de stem van een land verband zou hou
den met zijn inwonertal of bruto natio
naal produkt of een andere ter zake
dienende norm, maar deze ideeën heb
ben weinig steun gevonden en het is
niet waarschijnlijk, dat de kleine leden
hun macht vrijwillig zullen verminde
ren.
Het hele probleem houdt de leiders
der wereld reeds lang bezig, maar heeft
hun nooit zo zwaar op de maag gelegen
als nu. Men verwacht evenwel geen
spoedige oplossing van de Algemem
Vergadering.