Fabriek stuurde voor een ton tabletten rond Moet apotheek 's nachts wel v geopend zijn Limburgs „spaarbankje" krijgt surséance Meerderheid vindt verschil tussen leiding en werknemers te groot De Himalaya is zijn hobby Moordenaai an schoonvader lijkt niet toerekenbaar Nederlanders in de SA Dure zaak Stunt werkt prijsverhogend, meent boze apotheker Onwezenlijke schoonheid „Idiote" vragen uit de raad onbeantwoord Felle brand in Oude-Pekela Spion uit Polen deed hier niets strafbaars IATA-kantoren naar Genève Dr. Noordijk is na expeditie teru£ bij zieke kinderen Ter kennismaking en oriëntering voor artsen en apothekers POSITIEVE REACTIES Meer dan 130 mensen stortten elke maand tien gulden KASTOOR TH11S Snoep verstandig eet 'n appel Boorbedrijf kan 30 man gebruiken IS EISDHOVES: BOERES MET EEWOlilHG Hongerstaker nam de henen ONDERZOEK ES ZAKE MEDEZEGGENSCHAP O <S DER A AS JOSGESSACHTIG OSTMOED1GESD VOORVITGASG ORCH1DEEË IS Snoep verstandig eet 'n appel EERST MET Snoep verstandig eet 'n appel DINSDAG 5 DECEMBER 1967 lllltlllllllllHIII AMSTERDAM De apothekers in Amsterdam gaan een enquête houden om er achter te komen of de tegenwoordige regeling voor de nachtdiensten voldoet. Tot maart zul len er 112 apotheken uit Amsterdam. Amstelveen, Diemen, Badhoevedorp en Halfweg/Zwanenburg aan mee werken. Een commissie zal daarna 1 bekijken, of veranderingen nodig of mogelijk zijn. De belangrijkste punten van on derzoek zullen zijn: hoeveel mensen komen tussen 's avonds elf en twaalf uur 's morgens in de apotheek, en: hoeveel mensen krijgen 's nachts 'n recept van een arts en gaan er niet dezelfde nacht mee naar een apo theek? Het probleem speelt niet alleen in Amsterdam en omstreken, maar min of meer landelijk. De ervaring heeft geleerd, dat er na elf, twaalf uur 's avonds (als de televisie is afgelo pen!) niet veel mensen naar een apotheek gaan. Als er geen buren of familieleden bereid of beschik baar zijn, is het dikwijls ook onmo gelijk van huis te gaan. Iedereen wil een apotheek om de hoek van zijn eigen straat, zeker 's nachts. Het openhouden van een apo theek is een kostbare en, gezien het personeelstekort, dikwijls ook lasti- ge zaak. Een lid van het personeel valt voor de dagdienst af en moet achter de apotheek of in het huis van de apotheker slapen. Vooral de vrouwelijke assistenten 1 zijn niet gebrand op nachtdienst. Er 1 kunnen zich omstandigheden voor doen, waarbij gevaar niet denkbeel dig is. Er zijn er ook, die meer zijn gesteld op vrije tijd dan op geld. Ten slotte bestaat de indruk, dat er mis schien geen behoefte is aan zoveel 's nachts geopende apotheken als nu. Daarom ook zal worden nagegaan welke afstanden de mensen moeten afleggen om een dienstdoende apo- ,eek te bereiken en hoeveel ande- ri dan de naast-betrokkenen daar bij helpen. ■m AMSTERDAM Achthonderd apothekers en 1500 apotheekhoudende art sen hebben voor een verkoopwaarde van meer dan een ton aan Rastinon-tablet- ten in huis gekregen. Gratis. Hoechst-Holland N.V. heeft de tabletten (tegen suikerziekte) aangeboden „ter kennismaking en oriëntering". De aanleiding: behalve het Rastinon-tablet van 0,5 gram, is hetzelfde merk nu ook in tablet ten van één gram in de handel. Apotheker C. O. Bierman uit Rotter dam heeft er zich duchtig aan geër gerd. Dat mondde uit in een sarcas tisch ingezonden stuk in het Pharma- ceutisch Weekblad. Fraai uitgevoerde drukwerken, puzzels, bloembollen, luchtballonnen, grammofoonplaten en wat dies meer zij - zo schreef hij - schijnen de omzet niet voldoende te kunnen opvoeren. Een krachtiger me dicijn is nodig gebleken. De heer Bierman en zijn vrouw - die als apothekeres eenzelfde pakket ontving - hebben de tabletten per ke rende post geretourneerd. Voor hen belden waren dat 240 tabletten. In een begeleidend briefje schreef de heer Bierman, dat de bedoeling van het ca deau hem ontging. En verder: „Ik pleeg zelf te bepalen, welke genees middelen ik in voorraad wens te hou den, behalve natuurlijk de wettelijk verplichte. Zelfs door het geven van geschenken kan de industrie daarop geen invloed uitoefenen." Apotheker Bierman maakte de fir ma in Amsterdam ook duidelijk, dat er voor een waarde van 2300 x 45,10 gulden ofwel 103.730 gulden is uitge deeld, „en dat de kosten daarvan druk ken op de prijs, die particulieren en ziekenfondspatiënten moeten betalen." Volgens Hoechst-Holland NV zijn de heer en mevrouw Bierman de enigen die zo hebben gehandeld. Er zijn wèl positieve reacties ontvangen. Sinds ja ren is het gebruikelijk, dat bij het op de markt brengen van nieuwe genees middelen of nieuwe verschijningsvor men daarvan de kleinste handelsver pakking naar apothekers en apotheek- houdende artsen wordt gestuurd. „Per jaar", zo werd gezegd, „wordt voor miljoenen aan monsters verzonden." „In dit geval", aldus Hoechst, „ging het niet om het rekensommetje: twee maal het oude tablet van 0,5 gram is gelijk aan één nieuw tablet van één gram. Afgezien van de verpakking, hebben de nieuwe tabletten een andere fysische werking en een klinisch beter resultaat bij bepaalde suikerpatiënten. Bovendien moet een andere dosering worden toegepast." STEIN De éénmans spaarbank en beleggingscombinatie CBC (Collectieve Beleggingsclub) in Stein is aan een bankroet toe. De eigenaar, de dertigja rige D. van der Scheer, heeft de Maas trichtse rechtbank surséance van be taling gevraagd, die inmiddels is ver leend. Tot bewindvoerder is benoemd mr. P. W. M. Russel uit Maastricht. De eerste verificatievergadering zou eind vorige week worden gehouden, maar is wegens de grote toeloop van schuld eisers opgeschort tot 17 januari. Meer dan 130 spaarders uit heel Zuid- Limburg, die hun spaarcenten sinds ok tober vorig jaar aan de CBC hadden toevertrouwd hebben hun vordering bij' de bewindvoerder neergelegd. Het tota le spaartegoed van de spaarbank is niet bekend. Nog dagelijks melden zich spaarders, die kleine of grotere bedra gen bij de CBC hadden uitgezet. De heer Van der Scheer, geboren op Urk, verhuisde vorig jaar van Bussum naar het Limburgse Stein. Eind vorig jaar deed hij van zich spreken toen hij via enkele honderdduizenden „open brieven" de Limburgers opriep in zijn (toen een half jaar bestaande) CBC per man tien jaar lang tien gulden per maand te storten. „Dan komt er voor Limburgs her- industrialisatie een bedrag van niet minder dan 720 miljoen bij elkaar", hield hij zijn toekomstige spaarklanten voor. Om die honderden miljoenen gul dens te verzamelen en goed te besteden, riep hij nog twee instituten in het leven: de CBCN (de Collectieve Beleggings Combinatie Nederland, een soort acqui- sitiebedrijf) en de GBB (Gemeenschap pelijk Beleggingsbezit). De laatste twee werden nooit bij de Kamer van Koophandel ingeschreven. In een van de slaapkamertjes van zijn woningwetwoning aan de Gavarelle- straat in Stein richtte directeur Van der Scheer een kantoor in. Met zijn secretaresse, een buurmeisje, deed hij daar het werk van de drie onderne mingen. Uit de GBB zouden later de spaargel den en de renten terugvloeien naar de inleggers. Korte tijd na die open brief had de heer Van der Scheer al voor meer dan drie ton aan inleggingen. Een klein legertje van „hoofdinspec teurs, „inspecteurs" en „vertegen woordigers" hielp hem zijn geldbedrijf voeren. Buurman P. Th. de Leyser werd in de open brief als president van de Raad van toezicht voorgesteld. Giste ren zei die president: „Ik weet alleen dat er uitstel van betaling is gevraagd. Ik bemoei me nooit met buren". ADVERTENTIE ASSEN Het aannemingsbedrijf G. II. Vos te Oldenzaal gaat een bedrijf in Assen vestigen. Het zal zich toeleggen op het boren naar gas en olie. Hiertoe is opgericht de N.V. Vos Boormaat- schappij Foxdril. Foxdril gaat in opdracht boren, zo wel op het land als op zee. Voorlopig zullen in het Lidrijf dertig mensen werk kunnen vinden. De directeur van de onderneming, de geer H. A. G. Vos, zei dat in Amerika een boorinstallatie van 75.000 ton is ge kocht; prijs: drie miljoen gulden. „Gezien de dagelijkse vraag naar deze tabletten meenden wij de afne mers te moeten inlichten. Dat kon al leen met de kleinste verpakking van 120 tabletten. Hadden wij een andere verpakking willen maken, dan zouden wij dat voor deze ene keer afzonderlijk hebben moeten aanmelden bij de Re gistratie-commissie." Van de gewraakte ton moet wel een en ander af. Hoechst: „Als u de 33 procent winst voor de apothekers en de zestien procent voor de groothandel eraf doet, komt u dichter in de buurt. In feite heeft het ons niets gekost; er was hier sprake van een gebaar van het moederbedrijf in Duitsland." Hoechst bestrijdt, dat in gevallen als deze de kosten van invloed zijn op de verkoopprijs. „Als wij twintig duizend tabletten aan een instelling schenken, is het niet juist te zeggen: dit betalen de patiënten. Sterker nog: Iedere apotheker of apotheekhoudende arts is vrij, de hem geschonken tablet ten zonder betaling aan patiënten te geven. Dan zou dat bijvoorbeeld de ziekenfondsen ten goede komen; aange nomen dat die tabletten niet worden gedeclareerd." EINDHOVEN Voor de eerste keer in de geschiedenis, hebben B. en W. van Eindhoven geweigerd antwoord te geven op door raadsleden gestelde vra gen, „omdat de vragen niet serieus be doeld zijn". Bij de voorbereiding van de begro tingsbehandeling hadden enkele raads leden schriftelijk gevraagd of proefbo ringen op het terrein van het Stedelijke Van Abbemuseum nog resultaten heb ben opgeleverd voor de olievoorziening van Eindhoven. Ook wilde de raadsle den weten wat de betekenis is van een stuk afweergeschut op het terrein van het museum. Voorts vroegen de raads leden of het gee zin zou hebben de schooljeugd eens een kijkje te laten ne men op de landbouwtentoonstelling in het naburige Liempde, waar bontge kleurde functionele machines staan. In het Van Abbemuseum is aldus de raadsleden onlangs immers ook een expositie geweest van zwartgeschilderde niet functionele machientjes? De gemeentelijke afdeling voorlich ting verzekerde ons: „Wij vermoeden, dat deze vragen zijn gesteld door de vier voormalige leden van de Boeren partij, die wij in de raad hebben. Deze mensen hebben de laatste tijd nogal heftig geageerd tegen het cultuurbe leid van het museum. Alles is terug te voeren tot een expositie van een buiten landse kunstenaar, die wij de afgelo pen zomer in het museum hadden. De ze artiest zette in de tuin van het mu seum een aantal bewegende en niet-be- wegende kunstvoorwerpen. Eén van die stellages leek een klein beetje op een jaknikker, die wordt gebruikt bij de oliewinning. En dat wit-geschilderde kanon: Dat is een overblijfsel van die zelfde tentoonstelling". „Het is logisch dat B. en W. weige ren deze idiote vragen te beantwoor den. Onze ambtenaren hebben waar achtig wel iets anders te doen". OUDE PEKELA Een felle brand heeft maandagavond om vijf uur het woonhuis, bewoond door de familie K. P. Schut aan de Wedderweg te Oude Pe- kela totaal verwoest. Ook de inboedel "ing geheel verloren. Door snel ingrijpen van de brandweer van Oude Pekela, die met twee spuiten was uitgerukt, wist men de grote kip pen- en kalkoenfokkerij te behouden. De oorzaak van de brand is vermoede lijk ontstaan door de ontploffing van 'n oliekachel. Door een vereenvoudiging te be denken in de vervaardiging van een klein schrijfmachine-onderdeel, heeft de Amsterdammer Cas Warna- wa veertienduizend gulden verdiend. Er zullen wel een caravan en een nieuwe auto van worden gekocht, want 'n caravan stond in de bovenwo ning aan de Lindengracht in de Jor- daan al lang op het verlanglijstje en de auto is zo langzamerhand aan vervanging toe. Cas Warnawa, 45 jaar oud, Uit- hoorner van geboorte, opgegroeid in Nijmegen en niet meer uit Amsterdam weggegaan nadat hij er in de oorlog eenmaal een onderduikadres had ge vonden, heeft de veertien mille ver diend bij de I.B.M., waar hij als afde lingschef in de werkplaats staat. Het was een vereenvoudiging van het tandwiel, waarmee in een schrijf machine de afstand tussen de regels wordt bepaald, die Cas Warnawa de „hoofdprijs" bezorgde. De vinding was de I.B.M. zóveel waard, dat de maat schappij er de voorzover zij kon nagaan hoogste beloning, die ooit in Nederland is uitgereikt, voor over had. Op de foto zien we links de heer Warnawa, naast hem de heer E. van de Kruk, directeur-generaal van de J.B.M., vervolgens de heer F. A. G. Kraak, directeur van de I.B.M.-fabriek te Amsterdam en rechts mevrouw Warnawa. DEN HAAG Op het ministerie van Justitie worden alle aspecten nauwkeu rig bestudeerd die hebben geleid tot de aanhouding en uitwijzing van de Pool Stefan S., een medewerker van de Pool se handelsmissie in Den Haag. Hij werd in Luxemburg aangehouden, nadat hij van een spion geheime documenten van een NAVO-installatie in West Duitsland in ontvangst had genomen. Hoewel hij zich daarmee niet direct schuldig maakte aan spionage in Luxem burg werd Stefan S. toch als ongewen ste vreemdeling, verdacht van spiona ge, uitgewezen. Zijn actie en die van de man, die hem de geheime stukken gaf, was spionage tegen de NAVO. Als propagandist voor de handel met Polen in Nederland heeft de heer S. geen diplomatieke status. Hij heeft als elke buitenlander een verblijfs vergunning, die kan worden ingetrok ken wanneer de vreemdeling zich niet volgens de regels gedraagt. Het probleem bij S. is, dat hij in ons land niets verkeerds of strafbaars heeft gedaan. In Luxemburg nam hij gehei me documenten in ontvangst over een NAVO-object in een derde land, dat met ons en met Luxemburg samenwerkt in NAVO-verband. Alle aspecten die daar aan vastzitten, worden nu nader beke ken. Het blijkt bij deze (steeds veel- vuldiger toegepaste) handelswijze van spioneren het zogenaamde derdelan- den-contact niet eenvoudig de juiste juridische argumenten te vinden om ie mand uit te wijzen of zijn verblijfsver gunning in te trekken. MANILLA (AFP) De Internationa le organisatie voor de burgerluchtvaart (IATA) zal twaalf van haar diensten, die op het ogenblik in verschillende Euro pese hoofdsteden zijn gehuisvest, over brengen naar Genève. De hoofdzetel van de organisatie blijft Montreal. Daar is ook het rekencentrum ondergebracht, dat echter wel naar Ge nève zal verhuizen. De bureaus in Lon den en Parijs zullen volgend jaar worden gesloten. DEN HAAG De Australiër Rein- hold Obdeyn, die in het afgelopen weekeinde voor het ministerie van Jus titie aan het Plein in Den Haag in hon gerstaking was gegaan, is vertrokken. Noch de politie, noch de portier van het ministerie weet waarheen. AMSTERDAM Tachtig procent van het uitvoerend personeel, 47 pro cent van de chefs en dertig procent van de directeuren vinden, dat de wer- nemer meer medezeggenschap moet hebben. Dit is een der conclusies uit een on derzoek van het Sociaal-wetenschappe lijk instituut van de Vrije Universiteit in Amsterdam. In opdracht van de Stichting Stuur groep Sociaal-Wetenschappelijk Onder zoek heeft dit instituut bij 42 Neder landse industriële ondernemingen de opvattingen en wensen over medezeg genschap gepeild. Uit het onderzoek bleek ook, dat het personeel niet zozeer mikt op het zelf mee beslissen over bedrijfszaken, dan wel op uitbreiding van de zeggenschap wét de eigen belangen betreft, zoals de verdeling van de winst en het vaststel len van sociale regelingen. Het uitvoe rend personeel denkt daarbij vooral aan medezeggenschap van de onderne mingsraad en in iets mindere mate ook aan medezeggenschap van de vak bonden. Volgens de werknemers behoort de directie overigens aan de top van de onderneming te blijven staan. Volgens hun eigen wensen, moet hun plaats on deraan blijven. Er is volgens de studie geen sprake van een wens bij de werk nemers de directie te „onttronen". Wel vindt men de verschillen tussen leiding en werknemers te groot en zal de in vloed van commissarissen en aandeel houders af moeten nemen. De directeuren staan in het algemeen medezeggenschap voor in de vorm van meepraten via de ondernemingsraad over bedrijfszaken. Ook is men veelal bereid de werknemers te laten meepra ten over eigen belangen en afdelings zaken. Volgens het onderzoek bestaat bij de directeuren kennelijk een bereidheid om het uitvoerend personeel een grote re medezeggenschap te geven op het terrein van lonen en werkomstandighe den. Deze bereidheid gaat gepaard met de wens de invloed van vakbonden en regering op deze gebieden te verminde ren. Zijn huis ligt aan De Kaag, zijn werkterrein in Rotterdam en zijn hobby is Ne pal, omdat daar het Himalajagebergte ligt. Dr. J. A. Noordijk, 49 jaar, on gehuwd, kinderchirurg in het Sophiaziekenhuis te Rotterdam, is terug van weg geweest. Twee maanden lang leidde hij in het onherbergzame noordwesten van Nepal een onderzoekingsexpeditie, sliep hij in een tentje bij een temperatuur van twintig graden onder nul met een ijskorst om de mond en liep hij met zijn makkers ruim duizend kilometer in 53 dagen. Dr. J. A. Noordijk is terug by zijn patiëntjes, na een onvergetelijk avontuur langs kilometershoge bergen, waar de storm de sneeuw opzweepte, maar ook langs onwezenlijk mooie me ren, langs hagelwitte berken en vuur rode berberes. Hij is een wat typisch soort mens, zonder zonderling te zijn; een man die een broeikas in zijn tuin heeft, waarin hij orchideeën kweekt; een man die zegt: „Kinderchirurgie ja waarom kinderchirurgie? Misschien wel juist juist door het feit, dat ik zelf geen kin deren heb. Is het niet een soort com pensatie voor een gemis? Ik geloof het wel. Het zijn de kinderen die me aan trekken". „Tien jaar lang heb ik volwassenen geopereerd. Daarna, nu sinds zeven jaar, kinderen. Het is gewoon machtig lollig. Ik zou niets anders willen. Ik houd ervan". Dr. J. A. Noordijk is jong voor zijn 49 jaren. Zijn betoogtrant heeft iets jongensachtigs en de man. die twee we ken geleden in een wollen pak, met sneeuwschoenen aan en een houweel in de hand, een berg van bijna zesdui zend meter beklom, heeft iets verle gens als hij zegt: „Ik ben van de Hi malaya gaan houden omdat het een on bekend deel van de wereld is". Daarin ligt zijn motief: het bekijken van een onherbergzaam oord. „Wij zijn", zegt hij, „in dalen en op bergen geweest, waar nog nooit een andere Europeaan kwam. Dat heeft iets fasci nerends. Je vindt dan een prachtig land, met prachtige mensen die, hoe wel sterk verwant aan de Indiani, vro lijk en aardig zijn; mensen, die weten wat gastvrijheid is". J. A. Noordijk gaat terug naar het voorjaar van 1965, toen hij Nepal voor het eerst bezocht. Hij maakte er na als jongen al vertrouwd te zijn geraakt met bergen en skiën een trip naar de Mount Everest. Toen hij terugkwam in Nederland zei hij: „Dat doe ik nog een keer, maar dan naar het noord oosten van dat land". Hij kocht een boekje van de beroem de Britse tibetoloog Snelgrove; het werd de leidraad voor zeven enthou siaste Nederlanders, die onder leiding van kinderchirurg Noordijk de Hima- laja introkken een trip van 53 da gen totale kosten ongeveer zestig duizend gulden. „Niet zozeer een trip om bergen te beklimmen. Technisch bergbeklimmen DOKTER NOORDIJK bergen, orchideeën en kinderen kun je veel beter in Europa", zegt dr. Noordijk. „Wat wij wilden was door dringen in een land, waar de commu nicatie slecht is, waar, behoudens één enkele autoweg, de verbindingen uit paden bestaan. Daar wilden we mensen ontmoeten, wat insecten vangen voor een onderzoek in Nederland, foto's ma ken voor een museum". Dr. J. A. Noordijk spreekt over „een onaards mooi meer", over: „het klinkt misschien gek, de mooiste plek ter we reld". Hij vertelt over de Kamjiroba, een berg met onmetelijke gletsjers; over oude monniken en over een kloos ter; over een chartervliegtuigje, dat hen in de steek liet en over ingesneeuw de passen; over dragers, die het lieten afweten en over de politiemannen die het koud kregen omdat ze geen kleding hadden, die de ijle vrieskou kon weer staan". Hij zegt ook: „Ja mijn beroep In combinatie met die trektocht. Hier en daar heb ik kunnen helpen. Verder dan het doorsnyden van wat abcessen kom je niet. Het is te koud. de hulpmidde len zijn niet toereikend. Maar het is soms wat ontmoedigend als je ziet, dat er mensen blijven ko men. Dat, net als je je koffertje hebt dichtgedaan, er weer nieuwe mensen staan te wachten. Uiteraard help je dan. Je geeft voor tien dagen penicilli ne voor een botontsteking. Maar ne men die mensen trouw tien dagen lang die penicilline in?" „Dat is vaak zo ontmoedigend. Je hebt geen controle op je werk. Wat gebeurt er als die tien dagen om zijn? Wie helpt er dan verder?" Het zijn vragen, waarvan het ant woord blijft hangen in de sobere ka mer van de kinderchirurg, waar een foto van de Himalaya een van de wei nige wanddecoraties is. „Toch", zegt J. A. Noordijk, „is er vooruitgang. Er is een bepaalde vorm van democratie, anders dan de onze, maar zij werkt goed. Vooral het onder wijs bloeit er op, sinds we er twee jaar geleden zijn geweest. Voor een land, dat voor zeg maar 95 procent uit analfe- ten bestaat, zijn er nu, tot in de klein ste dorpen toe, scholen gekomen. Pak weg veertig procent van de leerplichti ge jeugd komt er. Zo'n zes jaar gele den bedroeg dat percentage nog geen tien". Of hij teruggaat? „Ik weet het niet. Vorige keer heb ik dat gelijk gezegd. Ik ben ook terug gegaan. Maar als je tegen de vijftig loopt en dan vijf dagen lang vijftig ki lometer per dag aflegt, omdat er wat passen zijn ingesneeuwd... Iedere dag opnieuw in de dunne lucht van zo'n vierduizend meter hoogte en 's nachts in een tentje met een neus, die gaat lopen omdat de lucht zo ijl is. Dan word je 's morgens wakker met een bevroren kop. Zo'n ijskorst on je hoofd. Als je dan weer terug bent in de be woonde wereld, dan wil je wel eens met je bijna vijftig jaren een dag op je rug liggen als u begrijpt wat ik be doel". Zaterdag keerde de expeditie terug, Gisteren begon dr. Noordijk in het Sophia-ziekenhuis. Of hij nog andere hobbies heeft? „Tennissen en zeilen. Alleen, aan zeilen kom ik niet meer toe. Ik heb een broeikas, weet u. Nou dan loop je naar je boot en dan kijk je naar de orchideeën uit de Hima laya. Dan zeg ik wel eens tegen me zelf: „Kijk die dingen Nu hangen ze al weer met hun wortels uit de pot. Dan blijft de boot voor de wal en wor den het de orchideeën. Ik heb er nu weer een heel stel meegebracht". „Teruggaan? Misschien wel, maar dan niet meer voor een echte trektocht zoals nu". Aan wel of niet geromantiseerde halen over Nederlandse verzetsstrijde. en Engelandvaarders heeft het in de na-oorlogse jaren niet ontbroken, maar thans heeft de jeugdige Handelsblad journalist Sytze van der Zee (28) het aangedurfd om eens de keerzijde van de medaille te laten zien: een negatief beeld van het gedrag van Nederlanders in de jaren '40-'45. Onlangs verscheen (voor de prijs van f 9,50) bij Kruseman's Uitgeversmij. te Den Haag zijn paperback: „25.000 land verraders De SS in Nederland Ne derland in de SS". Zoals uit de titel al blijkt, hebben ge durende de Tweede Wereldoorlog niet minder dan 25.000 Nederlanders bij de gehate Schutz-Staffel van de Duitse na zi's gediend een contingent, dat rela tief een der grootste was van die uit bezette landen werden gerecruteerd: behalve Nederland ook Noorwegen, De nemarken en (Vlaams) België. Van de ze 25.000 Nederlanders zijn er, volgens betrouwbare cijfers, voornamelijk aan het Oostfront 7.000 gesneuveld: aan ge allieerde zijde vielen minder van onze landgenoten. Het ruim tweehonderd bladzijden tel lende boek bevat niet alleen de erva ringen van de Nederlandse SS'ers, maar het is tevens gelardeerd met de oorlogsgeschiedenis van de NSB en haar onderling vaak verdeelde leiders. In een analyse van de motieven waarom nog zo betrekkelijk veel Ne derlanders hebben dienstgenomen bij de SS, concludeert de schrijver, dat naast idealisme, voor velen ook de zucht naar avontuur de belangrijkste drijfveer is geweest. De meesten waren afkomstig uit politiek vaak onverdach te burgerlijke milieus, waarin voor de oorlog wel anti-communistisch, maar niet zo erg democratisch werd gedacht. Dat is wel iets, dat tot nadenken steunt. De heer Van der Zee heeft bij zijn naslagwerk veel steun ondervonden van drs. N. K. C. A. in 't Veld van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocu mentatie. Daarvan zijn ook de foto's afkomstig, die op zestien pagina's afge drukt staan. Drs. In 't Veld is zelf be zig met een meer uitgebreide studie over hetzelfde onderwerp, die waar schijnlijk omstreeks 1970 zal worden gepubliceerd. ADVERTENTIE BREDA Het leek de 30-jarige Leendert M. allemaal te ontgaan. Grin nikend en met een uitdrukking op zijn gezicht alsof het hém niet aanging, hoorde hij gistermiddag in de Bredase rechtszaal hoe de officier van justitie eiste, dat hij in een krankzinnigenge sticht zou worden geplaatst, ontslagen zou worden van rechtsvervolging en ter beschikking van de regering zou wor den gesteld. De uit Tilburg afkomstige Leendert M. had zijn 63-jarige schoonvader Sjef- ke van Mierde vermoord. Het was na drie zittingen van de rechtbank wel dui delijk, dat men hem deze daad niet kan toerekenen. Tot tweemaal toe had de rechtbank besloten de zaak aan te houden, omdat Leendert erop had gestaan, dat een ge tuige in een hem subsidiair tenlastege- legde diefstal zou worden gehoord. Deze getuige was nu onder geleide verschenen; hij kon niets anders ver klaren dan dat M. in de haven van Rot terdam in december '65 een lichtaggre- gaat uit een schip had gestolen, een feit, dat niet met de moord had te ma ken. De moord was gepleegd in de nacht van 8 op 9 januari. M. had zijn schoon vader, bij wie hij inwoonde, opgewacht op het erf achter het huis. Hij had hem met een hamer de schedel ingeslagen. Aanvankelijk was er geen verden king op M. gevallen. Er was zelfs in eerste instantie niet eens aan misdrijf gedacht, hetgeen de officier van Justi tie mr. G. Temmink, nu onbegrijpelijk voorkwam. Pas na een minitieus on derzoek was men aan M. gaan denken. Na zijn arrestatie had Leendert steeds een andere lezing van de moord gegeven. Hij had zelfs zijn vrouw be schuldigd de eerste klappen met de ha mer te hebben gegeven; daarna had hij „de zaak afgemaakt", zoals hij het had uitgedrukt. De zaak was pas rond gekomen, toen op zijn aanwijzingen de hamer werd teruggevonden in een kanaal. De officier sprak van een „beestach tige afslachting van een rustige man, die geen enkele vijand had, maar die alleen door zijn schonzoon werd ge haat om tot nu toe onbegrijpelijke re denen". ADVERTENTIE In de plaats van wijlen jonkheer H. J. Repelaer van Driel is gekozen tot voorzitter van de Koninklijke Vereni ging van Leden der Nederlandse Rid derorden de heer J. K. H. de Roo van Alderwerelt, brigade-generaal der Artil lerie b.d.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1967 | | pagina 7