Adenauerdamm
wordt weer
Kaiscrdamm
Strijd om „schone" welvaart
Gehandicapte kan lezen
LUCHTHAVEN-STAD
LANGZAAM EN DUUR
Vogeltrek langs
deltadammen
„GROOT ISRAËL" WIL
GRENZEN VAN '67
HANDHAVEN
TURKISH
DELIGHT
Ir. K. C. Zijlstra vecht voor reinheid van de zee
Veroordeling uit Moskou
naast zich neergelegd
NOG VAST IN
MARXISME
Hartziekten en
emotionele
spanningen
Ondergrondse
in Tasj kent
SIDDERAAL
FLITSTE EIGEN
FOTO
GODSDIENST
MOSKOU
VOORZICHTIG
BEWEGING
GESPLETEN
WERELDREVOLUTIE
EXPERT
MEER
ELK LAND
KOSTBAAR
2 TYPES
GRENZEN
WENNEN
ZATERDAG 6 JANUARI 1968
E
hlHICHW
rnmnrnnrnwinm
THEUN DE VRIES
NIET GESCHOKT
AMSTERDAM Theun de Vries is bijna 61 jaar. Het is afgezaagd om te
zeggen, dat hij er veel jonger uitziet, maar na een uurtje praten met hem in
het hartje van de Jordaan op een adembenemend mooie zolder, is het wel
duidelijk dat hij nog lang niet is vastgeroest in zijn dertigjarig communisme.
Hij is ook niet ondersteboven van het vernietigende oordeel dat Moskou
over hem geveld heeft dezer dagen.
WEST-BERLIJN De „Adenauer
damm", een hoofdstraat in de Brit
se sector van West-Berlijn, zal op
nieuw „Kaisersdamm" gaan heten.
Negen maanden geleden besloten B.
en W. van het Westberlijnse district
Charlottenburg, waarin de straat ligt,
de Kaisersdamm om te dopen tot Ade
nauerdamm ter ere van wijlen Bonds
kanselier dr. Konrad Adenauer van
West-Duitsland. Het besluit lokte veel
kritiek uit, omdat Adenauer nooit erg
populair is geweest in West-Berlijn.
De bordjes met de nieuwe naam van
de straat werden overgeschilderd en
op de huizen in de straat verschenen
biljetten waarop stond-: „Deze straat
blijft Kaisersdamm heten".
De gemeenteraad van Charlottenburg,
waarin de socialisten de meerderheid
vormen, heeft zich al uitgesproken
voor de wijziging.
Volgens districtsfunctionarissen is het
een uitgemaakte zaak dat B. en W.
het besluit van de raad zullen be
krachtigen. De christen-democraten
van West-Berlijn zijn diep gegriefd
door de houding van de socialisten.
Zij willen nu dat een andere straat
naar Adenauer genoemd wordt.
WASHINGTON Experimenten met
elektrische schokken op apen hebben
resultaten opgeleverd, die mogeljjk kun
nen helpen bij het bestrijden van hart
ziekten, aldus deelde een medisch des
kundige mee.
Dr. Orville Smith van de universiteit
van Washington zei, dat uit de experi
menten is gebleken, dat twee bepaalde
hersengebieden samen mogelijk gedeel
telijk verantwoordelijk zijn voor de
mysterieuze controle van de menselijke
hersenen over het hart bij emotionele
spanning.
Smith, arts en psycholoog, vertelde
op een persconferentie dat veel artsen
geloven dat psychologische verschijnse
len zoals angst, woede en verschillende
vormen van opwinding van groot be
lang zijn voor het ontstaan van ziekten
van het hart en de bloedvaten.
De persconferentie was belegd door
het ministerie van Sociale Zaken om
verslag uit te brengen over een pro
gramma van de nationale gezondheids
dienst om door middel van experimen
ten op apen „de geheimen van veel
menselijke ziekten te ontsluiten."
Een andere geleerde, dr. Bruce Alex
ander van de universiteit van Oregon
zei, dat de onderzoekingen in zijn re
search-centrum mogelijk licht zullen
werpen op de vraag of het op grote
schaal bloot staan aan gewelddadighe
den op de televisie en in de bioscoop
mensen tot gewelddaden brengt.
Hij zei in antwoord op een vraag, dat
geen pogingen zouden worden gedaan
apen naar de t.v. te laten kijken, maar
welke invloed symbolisch geweld, dat
wil zeggen dreigende gebaren en kwade
geluiden samen met een aanraking, op
apen hebben.
Het doel is uit te vinden of voorge
wende woede van een aap leidt tot wer
kelijk geweld.
Hij legde er de nadruk op, dat de nog
al grove wijze van chirurgisch ingrijpen
bij de apen natuurlijk nooit bij de mens
zou kunnen worden toegepast in een po
ging hartziekten te bestrijden die in
verband staan met emotionele spannin
gen.
MOSKOU In het vaak door aard
bevingen bedreide Tasjkent zal een
ondergrondse worden aangelegd, aldus
is in Moskou bekendgemaakt.
Tass meldt, dat de tunnels en de on
dergrondse stations zo zullen worden
geconstrueerd dat zij bestand zijn te
gen aardbevingen.
Tasjkent, een stad van 1 miljoen in
woners, werd op 4 april 1966 door een
zware aardbeving getroffen, en sinds
dien zijn vele honderden kleine schok
ken in dit gebied van Centraal-Azië ge
registreerd.
Hij is van de week beschimpt in het
Russische tijdschrift Literatoemaja Ga-
zeta. Zijn Sovjet-collega Dolmatofski
veroordeelde enkele boeken van Theun
de Vries en in het bijzonder het artikel
dat Theun de Vries schreef in het no
vembernummer van het Nijmeegs uni
versiteitsblad.
Neêrlands „rode schrijver" gaat niet
zichtbaar onder de striemende kritiek
gebukt. Zijn nog ongeschokt geloof in
het Marxisme heeft hem een groot ge
voel voor betrekkelijkheid bijgebracht
zo hij dit al niet bij zijn geboorte heeft
meegekregen.
Waarom heeft hij in 1936 voor het
communisme gekozen?
„Ik was diep onder de indruk van de
economische crisis en de opkomst van
het nazisme. Vier jaar heb ik toen het
communisme onderzocht en bestudeerd
er mee geworsteld, kan ik wel zeg
gen voordat ik me bij de Commu-
tische Partij Nederland aansloot".
In 1936 was Theun de Vries 29 jaar
oud. Hij werd geboren op 26 maart
1907 in het Friese Vierwouden, in het
gezin van een doopsgezinde boer-in-re-
delijk-goede-doen. Uit dergelijk gezin
nen is een generatie onderwijzers, do
minees en landbouwkundigen voortge
komen.
Was zijn godsdienstige achtergrond
geen rem op zijn overgang naar het
communisme?
„Wij waren thuis nogal vrijzinnig.
Het klinkt gezwollen, maar ik héb me
altijd aangetrokken gevoeld tot de
maatschappelijk verdrukten. Mijn eer
ste gedichten publiceerde ik in Het
Volk en in de socialistische Gids".
Als schrijver is Theun de Vries meer
kunstenaar dan marxistisch apostel:
historische romans, biografieën, streek--
romans uit Friesland en enkele monu
mentale werken als „Sla de wolven,
herder". Soms getuigt hij echter zeer
duidelijk: „De vrijheid gaat in het
rood gekleed" en „Het meisje met het
rode haar". Dat laatste in 1956 en daar
na kwam de kentering, zoals die bij ve
le Nederlandse communisten is geko
men: het marxisme van Moskou ging
hem teleurstellen.
Waarom?
„Ik had Rusland altijd beschouwd als
het beginpunt van de ontplooiing van
het communisme over de hele wereld.
Met het wereldcommunisme heb ik me
vereenzelvigd en daaraan wil ik vast
houden .Moskou faalde omdat het ver
starde. Bovendien heeft Moskou door
de ongeïnspireerdheid de eenheid van
het communisme gebroken. Daardoor
is waarschijnlijk Peking op een zijspoor
geraakt".
Waaruit bestaat nu precies het fa
len van Moskou?
„Communisme, zoals Marx en Lenin
dit zagen, is: zoveel mogelijk mensen
betrekken bij de publieke zaak en sa
men nieuwe wegen zoeken naar een
wereld, waarin de mens als mens kan
leven. Moskou heeft echter de Ver
enigde Staten naar de ogen gekeken.
Het heeft bijvoorbeeld weer geheime
diplomatie ingevoerd en voor de wezen
lijke wereldproblemen zoekt Moskou
niét langer naar revolutionaire oplos
singen".
Gelooft hij niet in een vreedzaam
naast-elkaar-leven van afwijkende we
reldbeschouwingen?
„Jawel, maar dan niet louter op
Amerikaanse voorwaarden Om een
voorbeeld te noemen: als Moskou en
Peking één front hadden gevormd, was
het verschrikkelijke in Viëtnam nooit
begonnen. Dan zou er ook geïnspireerd
naar oplossingen zijn gezocht voor pro
blemen als wereldvrede, ontwikkelings
hulp, kennis- en cultuuroverdracht".
Is het niet logisch dat Rusland voor
zichtiger is geworden naarmate het
meer te verliezen had? t
„Natuurlijk, het is wel begrijpelijk,
maar het had een communistische staat
niet mogen overkomen. Moskou heeft
Peking gewoon in de steek gelaten".
Dat is vroeger toch ook wel ge
beurd, bijvoorbeeld tijdens de Spaanse
burgeroorlog?
„Ja, ook toen was Moskou al veel te
voorzichtig. Men heeft altijd de strijd
buiten Rusland als iets romantisch ge
zien, niet als een wezenlijke strijd om
het communisme^ want dat kon alleen
vanuit Moskou komen.
Gruwelijk duidelijk bleek dat bij de
zeer bloedige vervolging van de Indo
nesische communisten. Er was in Mos
kou geen spoor van solidariteit".
De theorie van een stelsel is altijd
mooier dan de praktijk. Op dit gebied
zou het Marxisme misschien vergele
ken kunnen worden met het christen
dom?
„Ik ben geen utopist. De praktijk
eist dat men altijd water bij de wijn
doet. Maar men moet alleen in uiterste
noodzaak wijken van zijn overtuiging.
Het ontbreekt Moskou volkomen aan
zelfkritiek. Moskou is zelfgenoegzaam
en dat is het einde van het wezenlijke
Marxisme".
Er is toch wel beweging in Rus
land. Wijzen de schrijversprocessen
niet op een strijd om meer persoonlij
ke vrijheid?
„Gelukkig wel. Er leven in Rusland
nog veel echte Marxisten. Moskou
heeft het Marxisme echter te veel als
een louter economisch stelsel gezien,
maar Marxisme is een uitgangspunt
dat doorlopend moet worden ontwik
keld".
Welke zekerheid heeft men dat
China het Marxisme wel zuiver zal
vertalen?
„Dat weten we niet. Wat in China
gebeurt, ontsnapt aan onze waarne
ming. Het Marxisme is een Westerse
ideologie, gebaseerd op Westerse filo
sofieën Hegel, Rousseau en Locke
en op Westerse cultuur: renaissan
ce, de verlichting en de Franse revolu
tie. Dat alles zegt de Chinees niets.
Voor hem gelden Laotse, Confucius, de
Opiumoorlogen en de Boxeropstand.
De fout van Moskou is dat het voor die
typisch inbreng geen begrip en geen
geduld heeft kunnen vinden".
Waarom zou het Marxisme voor
de hele wereld en voor alle beschavin
gen gelden. Is het niet mogelijk dat het
evenals bijvoorbeeld het christen
dom geen aansluiting vindt buiten
de kring waar het is ontstaan?
„Ik heb de overtuiging dat de leer
van Marx en Lenin, mits voortdurend
verdiept en aangepast, de grote we
reldproblemen kan oplossen en de aar
de bewoonbaar kan maken".
Waarom het communisme wel en
het christendom niet?
„Het christendom is gespleten. De
gerichtheid op een hiernamaals deed
de aardse problemen als onbelangrijk
beschouwen. Daarvan is grof misbruik
gemaakt. Het communisme richt zich
uitsluitend op de menselijke samenle
ving. Opvallend is overigens dat, nu
vele christenen naar betere menselijke
verhoudingen zoeken, zij steeds meer
begrip en waardering voor het commu
nisme krijgen".
Zijn niet alle goede ideeën ge
doemd in menselijke machteloosheid
te verschralen?
„Ik ben optimist. Men zal nooit baat
zucht en machtsbelustheid kunnen uit
bannen. Ik wil er echter van uitgaan
dat wat men wil, bereikbaar is".
Heeft het communisme het kapi
talisme al niet zeer sterk beïnvloed?
„Jawel, maar die invloed is vooral
economisch geweest. Veel groter is
echter de sociaal-humanistische inspi
ratie van Marx dat moet nog ver
der onderzocht en ontwikkeld worden.
Dat gebeurt vooral buiten Rusland:
Teilhard de Chardin, Sartra en in Ne
derland: Delfgaauw. We kunnen nu
nog niet eens overzien waarheen deze
filosofie ons zal voeren".
Communisme Is altijd vereenzel
vigd met wereldrevolutie. Past dat nog
in een dergelijke filosofische benade
ring?
„Het is niet houdbaar dat commu
nisme alleen via revolutie kan komen,
al zijn er gebieden waar geen andere
weg mogelijk lijkt: Latijns-Amerika,
Zuid-Afrika, Angola".
Hoewel Theun de Vries zijn menin
gen soms zeer scherp formuleert, is
het gesprek zeer mild. Hij is nooit fa
natiek. Hij gelooft kennelijk nog altijd
in de juistheid en in de toekomst van
het communisme.
Hij werkt thans aan toneelwerk, on
der meer een hoorspel voor de KRO:
„Een ziel voor de president", met
Viëtnam als achtergrond: „Toneel
heeft me altijd geboeid: je kunt met
toneel veel directer reageren dan met
een roman, die meestal te veel tijd
vergt om echt actueel te zijn".
Tussen de bedrijven door helpt hij
jonge mensen, die zijn werk weten
schappelijk onderzoeken, met hun
scripties.
Na afloop van het gesprek, klautert
hij met me al de trappen van 't hoge
grachtenhuis aan de Egelantiersgracht
af en bij de deur zegt hij: „Op het laat
ste congres van de C.P.N. waren er
heel veel jonge mensen. Dat heeft me
erg veel plezier gedaan".
DEN HAAG „Het is verboden zonder vergunning van
de minister van Verkeer en Waterstaat afvalstoffen, veront
reinigende of schadelijke stoffen in welke vorm dan
ook te brengen in het water van de volle zee binnen een
door ons te bepalen afstand uit de kust".
Zo staat het in een ontwerp
van wet, bedoeld om de ver
ontreiniging van oppervlakte
wateren binnen de perken te
houden en daarmee te voorko
men dat de zee, bron van in
komsten voor de visserij-in
dustrie en langs de kust een
uiterst belangrijke recreatie
gelegenheid, een vieze poel
wordt.
De hoofdingenieur-directeur
van het Rijksinstituut voor
zuivering van afvalwater, ir.
K. C. Zijlstra, weet van dit on
derwerp aanzienlijk meer dan
de gemiddelde Nederlander.
Hij ziet verlangend uit naar
de dag waarop deze wet de
beide Kamers der Staten-Ge-
neraal is gepasseerd en in de
Staatscourant is gepubliceerd.
Hij is een van de weinige
deskundigen in Nederland, die
samen met nog tweehonderd
collega's uit zeventien landen
een paar maanden geleden in
Hamburg drie dagen samen-
groepten. Belangrijkste onder
werp van de bijeenkomst was
het onderzoek van mogelijk
heden hoe de zee schoon ge
houden kan worden en hoe de
kusten kunnen worden be
schermd tegen verontreini
ging.
„Toeneming van de bevol
king, stijging van de levens
standaard en mede daardoor
een stijging van de industrië
le produktie zijn factoren die
leiden tot een stijging van de
hoeveelheid afvalstoffen. Ze
onschadelijk maken is niet
eenvoudig. De oplossing die
het simpelst lijkt is afvoer
naar zee, maar dat gaat zo
maar niet", zegt de vijftigja
rige ingenieur. Uit een forse
stapel rapporten vist hij juist
dat papiertje op waarop de
moeilijkheden staan geno
teerd.
„De zee is een steeds be
langrijker wordende bron voor
de voedselvoorziening. De zee
zal in de toekomst steeds
meer worden gebruikt als
bron voor de bereiding van
drink- en bedrijfswater. De
zee is door de kusten
een nöodzakelijkheid voor de
volksgezondheid en de zee is
niet te verwaarlozen als trans
portmogelijkheid", somt hij op.
Naar zijn mening moet er
een juist evenwicht blijven
tussen uiteenlopende belan
gen. De zee is geen homogene
massa waarin zo maar alles
kan worden geworpen. Diep
te, stroming en de ligging van
de visserij gronden zijn van be
lang. Schade aan de kust, aan
de bodem en aan het water
zijn gemakkelijk te veroorza
ken, ongeacht nog de schade
aan planten en dieren in het
water.
Zeer tevreden is ir Zijlstra
over een regeling die door 'A
paar Duitse industrieën is ge
troffen over de afvoer van
verdunde zuren. „Per schip
mogen zij per jaar pngeveer
450.000 ton verdund zwavel
zuur tien a vijftien mijl uit de
kust in de zee laten verdwij
nen. Voorlopig heeft de over
heid vergunning gegeven voor
de tijd van één jaar".
„Die 450.000 ton lijkt wel
veel, maar naar mijn smaak
kan de zee die hoeveelheid
wel verdragen. Dit zuur komt
tenminste niet weer in de Rijn.
Bovendien is het geen koper
sulfaat".
„Kopersulfaat is bijzonder
giftig, zowel voor de schelp
dieren als voor de vis. Bij on
derzoek is gebleken dat het
afvalzuur uit Duitsland derge
lijke giftige bestanddelen niet
bevat".
In Hamburg zijn de deskun
digen het er over eens géwor
den dat ieder land moet pro
beren tot nationale regels te
komen die het land en het wa
ter zoveel mogelijk beschermen
zonder dat bepaalde indus
trieën te zwaar worden ge
troffen.
„De wetenschappelijke sa
menwerking op dit gebied is
uiterst gunstig", vertelt de
heer Zijlstra. We wisselen
veel gegevens uit en bovendien
hebben landen als Engeland,
Amerika en Japan veel meer
ervaring op dit gebied dan Ne
derland. Niet alleen van de er
varingen, ook van de fouten
die buitenlandse deskundigen
hebben gemaakt, leren wij
veel".
Voorlopig is in Hamburg ge
sproken over een inventarisa
tie van de stoffen die wel of
niet in zee kunnen worden ge
loosd en in welke hoeveelhe
den geen schade door veront
reiniging optreedt. Een vergun
ningenstelsel liefst interna
tionaal te regelen ligt bij
de deskundigen vooraan in di
gedachtengang.
„Pas als ieder land dat met
zee en rivieren te maken heeft
tot een sluitende regeling is ge
komen kunnen de nationale re
gels tot een geheel worden sa
mengevoegd", zegt ir. Zijlstra.
Hij begrijpt best dat toepas
sing van al deze regels, samen
met andere beschermende
maatregelen tegen waterver
ontreiniging, veel geld gaat
kosten.
„Voor het behoud van de
leefbaarheid van Nederland
zal er niets anders opzitten dan
dat hiervoor in de beurs wordt
getast. De Nederlander moet
leren begrijpen dat leven in
welvaart geld kost. Het ande
re uiterste is omkomen in
eigen vuil".
NEW YORK Nu de dag van de
vliegreuzen die aan 300 a 500 passa
giers plaats bieden snel nadert, houden
de luchtvaartmaatschappijen zich in
tensief bezig met het versnellen van 't
vervoer van stad naar luchthaven. Bus
sen op spoorbanen, helikopters en
vreemde vliegtuigen, STOL en VSTOL
geheten, zyn in de ftiaak of worden be
studeerd. Het is immers de tijd die 't
kost van de stad naar het vliegveld en
vice versa te komen, waaraan dë lucht
reizigers zich ergeren.
De duur van een vlucht van Detroit
naar New York een afstand van 770
kilometer is 1 uur en 17 minuten.
Voor de busreis van het Kennedy vlieg
veld naar Manhatten, New York een
afstand van 35 km moet in de spits
uren op een uur of langer worden gere
kend, buiten de spitsuren een kwartier
minder.
Carey Transportation Inc. schat dat
PITTSBURGH (V.S.) In een labora
torium van een fabriek van elek
trische apparaten doet men proeven
met elektrisch geladen vissen. Zo
heeft men kunnen constateren dat
deze sidderaal een spanning afgaf
van ruim 600 V.; genoeg ow een
elektronenflitser te bedienen, waar
mee de vis zijn eigen foto maakte.
zijn bussen dagelijks ongeveer 10.000
mensen naar en van de grote luchtha
vens van New York vervoeren Kenne
dy, Laguardia en New York, tegen een
tarief van lVt a 2 dollar. Taxi's doen
het sneller, maar kosten, inclusief food,
7.50 dollar.
Het snelst is de helikopter. Die heeft
10 minuten nodig van Kennedy naar de
Heliport op het dak van het 59 verdie
pingen hoge gebouw van Pan Am in het
centrum van Manhattan. De vlucht kost
10 dollar, maar sommige luchtvaart
maatschappijen geven reductie als de
helikopterplaats tegelijk met het gewo
ne vliegbiljet wordt gekocht.
New York Airways, die de helikopter-
dienst naar het Pan Am gebouw op 21
december 1965 opende, vervoert dage
lijks ongeveer 1500 passagiers van de
gemiddelde 80.000 die van de drie New
Yorkse luchthavens vertrekken of er
aankomen. Los Angeles en het gebied
van San Francisco-Oakland zijn de eni
ge andere plaatsen in de Ver. Staten die
een geregelde helikopterdienst onder
houden.
Dat er niet meer gebruik" wordt ge
maakt van deze helikopterdiensten moet
toegeschreven worden aan de betrekke
lijk hoge tarieven. De bedrijfskosten
van helikopters bedragen 8 13 dollar
cent per zitplaats-kilometer tegen on
geveer 1.5 2 dollarcent voor een ge
woon vliegtuig.
Twee verschillende typen die passa
giers sneller naar hun bestemming kun
nen brengen zijn thans in ontwikkeling.
Het zijn STOLC, de afkorting van Short
Take-off and Landing Craft (korte start
en -landingsvliegtuigen) en VSTOL, af
korting van Vertical and Short TakeOff
and Landing Craft (vertikale- en korte
start- en -landingsvliegtuigen).
Ook worden de mogelijkheden bestu
deerd van een snel grondvervoer vanaf
vliegvelden naar nabijgelegen steden en
gebieden. Een daarvan is een bus die
zowel op spoorbanen als gewone wegen
kan rijden. De verwachting is, dat zulk
een dienst dit jaar tussen Manhattan en
Kennedy zal worden geopend.
Met dit vervoer zal de duur naar en
van de stad met op zijn minst een half
uur worden bekort. De bussen kunnen
45 personen vervoeren en het tarief
wordt 2 dollar. De bussen gaan over de
weg tot Long Island City waar zij een
via een speciale helling op een spoor
baan komen, hun wegwielen intrekken
en hun treinwielen laten zakken.
De tocht over de spoorbaan is tien ki
lometer tot de bussen weer bij een spe
ciale helling komen en opnieuw van wie
len verwisselen. De rest van de tocht
gaat weer over de weg.
Een Britse industrie heeft een ap
paraat ontwikkeld waarmee ernstig
gehandicapten kunnen lezen: door
te blazen en te zuigen bedient de
patiënt schakelaars die kleine elek-
tro-motoren in- of uitschakelen,
waarmee het apparaat bladzijden
van een boek omslaat. Het grote
voordeel is hier, dat niet iedere
bladzijde apart aan het apparaat
hoeft worden bevestigd, zoals bij
andere leesapparaten.
ZIERIKZEE De laatste maanden
van het aflopen jaar is een bijzonder
sterke vogeltrek waargenomen langs de
deltadammen en de „Zeelandbrug"
(vroeger Oosterscheldebrug). Uit onder
zoekingen van leden van de Koninklij
ke Nederlandse Natuurhistorische Ver
eniging en leden van de vogelwacht
Schouwen-Duiveland is opnieuw geble
ken, dat bijvoorbeeld de „Zeelandbrug"
meer en meer een vaste vliegroute gaat
worden voor grote zwermen spreeuwen,
vihken, kieviten, veldleeuweriken, gras
piepers en lijsters. Ook minder algeme
ne soorten werden er gesignaleerd.
Sterke trek werd ok waargenomen
langs het ddjkgedeelte (werkeiland) dat
ligt tussen Goeree-Overflakkee en Scho
wen-Duiveland in het Brouwershaven-
gat. Hier werden vinken en lijsters re
latief weinig waargenomen. Blijkbaar
volgen die voorlopig nog liever de meer
binnenwaarts gelegen route langs de
„Zeelandbrug".
Grote troepen spreeuwen maakten
echter wel een dankbaar gebruik van
het werkeiland bij hun oversteek van
Zuid-Holland naar Zeeland.
Het mededelingenblad „Stema" van
de vogelwacht Schouwen-Duiveland gaf
onder meer de volgende cijfers: Op 5
november 1967 werden in slechts ander
half uur 80.000 spreeuwen en op 22 ok
tober zelfs 162.000 spreeuwen waarge
nomen.
Onder invloed van de delta-werken
neemt de vogelverplaatsing langs de
Belgische en de Franse kust sterk toe.
Dit heeft er toe geleid, dat de vogel
werkgroep van de Koninklijke Neder
landse Natuurhistorische Vereniging af
deling Zeeland aan het wereldnatuur-
fonds een voorstel heeft gedaan, om
langs de Belgische en de Franse kust
een zogenaamde vrije trekroute te cre-
eren, een strook van minstens vijftig ki
lometer breed, waarbinnen niet gevan
gen of gejaagd zou mogen worden.
Langs deze róute zouden jaarlijks tallo
ze vogels naar Engeland en Ierland kun
nen vliegen.
V
TEL AVIV De Arabieren zullen er aan moeten wennen, dat wtf de in
juni veroverde Arabische gebieden nooit meer zullen prijsgeven."
Dat is de mening van de bekende Israëlische schrijver-politicus Mosje Sjamir,
die met een aantal vooraanstaande Israëlische schrijvers en dichters de snel
aan invloed winnende beweging GrootrIsraël heeft opgericht.
„Mocht de Israëlische regering er
ooit toe besluiten de veroverde gebie
den te ontruimen, dan zullen wij ons
daar tot de dood toe tegen verzetten",
zegt Sjamir kalm, maar vastberaden.
„Ik bluf niet. Ik weet pertinent zeker
dat de meerderheid van de Israëliërs
er net zo over denkt".
«Sjamir legt uit dat de „huidige na
tuurlijke grenzen Israëls veiligheid be
ter dan ooit garanderen". „Dat is ook
logisch" zegt hij. „Terwijl wij ons
grondgebied vier maal hebben ver
groot, zijn onze nieuwe grenzen dit
maal driemaal korter dan de vooroor
logse. Die waren ook waanzinnig. De
Jordaanse troepen lagen op nog geen
vijftien kilometer van het hart van Is
raël. Wij zullen nooit in een herstel
van een dergelijke gevaarlijke situatie
kunnen berusten".
De huidige grenzen vormen naar het
oordeel van Sjamir de beste garantie
voor vrede in het Midden-Oosten. Om
dat de Arabieren, en in de eerste plaats
de Egyptenaren, zich wel tweemaal
zullen bedenken alvorens zijn opnieuw
tegen Israël ten strijde zullen trekken
Want onze troepen liggen nu op één
uur van Cairo. De Egyptische lucht
macht kan Tel-Aviv niet ongestraft
bombarderen omdat Cairo binnen het
bereik van onze luchtmacht ligt. Het
zou absurd zijn als wij door terug te
trekken uit de Sinaïwoestijn een derge
lijk ideale situatie zouden prijsgeven".
Mosje Sjamir zegt heel nadrukkelijk,
dat de beweging Groot-Israël louter om
het behoud van de vrede in 't Midden-
Oosten aan Israëls na-oorlogse grenzen
wil vasthouden.
„Wij zijn ervan overtuigd, dat de
Arabieren ons terugtrekken uit de be
zette gebieden zullen uitleggen als een
uitnodiging om nogmaals te trachten
Israël van de kaart te vegen. Na twin
tig jaar dreigen en terroriseren moeten
de Arabieren maar eens eindelijk de
prijs voor him oorlogszuchtige houding
betalen. De Russen verschoven toch ook
na de Tweede Wereldoorlog hun gren
zen naar het Westen", zegt Sjamir. Hij
voegt er aan toe: „De wereld zal wel
aan onze nieuwe grenzen wennen".
De 45-jarige Sjamir, reserve-kapi
tein in het Israëlische leger, ziet heel
duidelijk in, dat het inlijven van de
veroverde gebieden bij Israël tot ge
volg zal hebben, dat de Arabische be
volking van Israël, over twintig jaar
de Joodse bevolking in aantal zal over
treffen.
Hoewel de beweging Groot-Israël po
pulair is in Israël, zit de Israëlische
regering ermee in haar maag.
Israëls premier Levi Esjkol heeft de
beweging laten weten, „hij er weinig
positief tegenover staat". Levi Esjkol
is van mening, dat de wereld nimmer in
de expansie van Israël zal berusten.
„Maar", .zegt Sjamir, „dezelfde Esj
kol wil streven voor het behoud van
oost-Jeruzalem. Denkt hij soms dat
de Arabieren dat wel zullen accepteren.
Wij niet"
BRUSSEL Voor een 34-jarige Turk
se arbeider, die vier jaar geleden naar
België kwam om rijn geluk te beproe
ven, is het nieuwe jaar uitstekend be
gonnen. Hij heeft in de jongste Belgi
sche nationale loterij een prijs van ruim
88.000 gulden gewonnen. Ahmet Aycan,
die werkt in een mijn te Winterslag bij
Genk, hoopt nu spoedig naar zijn vrouw
en drie kinderen in zijn dorp 400 km
van Ankara terug te keren.