Adenauerdamm wordt weer Kaiscrdamm Strijd om „schone" welvaart Gehandicapte kan lezen LUCHTHAVEN-STAD LANGZAAM EN DUUR Vogeltrek langs deltadammen „GROOT ISRAËL" WIL GRENZEN VAN '67 HANDHAVEN TURKISH DELIGHT Ir. K. C. Zijlstra vecht voor reinheid van de zee Veroordeling uit Moskou naast zich neergelegd NOG VAST IN MARXISME Hartziekten en emotionele spanningen Ondergrondse in Tasj kent SIDDERAAL FLITSTE EIGEN FOTO GODSDIENST MOSKOU VOORZICHTIG BEWEGING GESPLETEN WERELDREVOLUTIE EXPERT MEER ELK LAND KOSTBAAR 2 TYPES GRENZEN WENNEN ZATERDAG 6 JANUARI 1968 E hlHICHW rnmnrnnrnwinm THEUN DE VRIES NIET GESCHOKT AMSTERDAM Theun de Vries is bijna 61 jaar. Het is afgezaagd om te zeggen, dat hij er veel jonger uitziet, maar na een uurtje praten met hem in het hartje van de Jordaan op een adembenemend mooie zolder, is het wel duidelijk dat hij nog lang niet is vastgeroest in zijn dertigjarig communisme. Hij is ook niet ondersteboven van het vernietigende oordeel dat Moskou over hem geveld heeft dezer dagen. WEST-BERLIJN De „Adenauer damm", een hoofdstraat in de Brit se sector van West-Berlijn, zal op nieuw „Kaisersdamm" gaan heten. Negen maanden geleden besloten B. en W. van het Westberlijnse district Charlottenburg, waarin de straat ligt, de Kaisersdamm om te dopen tot Ade nauerdamm ter ere van wijlen Bonds kanselier dr. Konrad Adenauer van West-Duitsland. Het besluit lokte veel kritiek uit, omdat Adenauer nooit erg populair is geweest in West-Berlijn. De bordjes met de nieuwe naam van de straat werden overgeschilderd en op de huizen in de straat verschenen biljetten waarop stond-: „Deze straat blijft Kaisersdamm heten". De gemeenteraad van Charlottenburg, waarin de socialisten de meerderheid vormen, heeft zich al uitgesproken voor de wijziging. Volgens districtsfunctionarissen is het een uitgemaakte zaak dat B. en W. het besluit van de raad zullen be krachtigen. De christen-democraten van West-Berlijn zijn diep gegriefd door de houding van de socialisten. Zij willen nu dat een andere straat naar Adenauer genoemd wordt. WASHINGTON Experimenten met elektrische schokken op apen hebben resultaten opgeleverd, die mogeljjk kun nen helpen bij het bestrijden van hart ziekten, aldus deelde een medisch des kundige mee. Dr. Orville Smith van de universiteit van Washington zei, dat uit de experi menten is gebleken, dat twee bepaalde hersengebieden samen mogelijk gedeel telijk verantwoordelijk zijn voor de mysterieuze controle van de menselijke hersenen over het hart bij emotionele spanning. Smith, arts en psycholoog, vertelde op een persconferentie dat veel artsen geloven dat psychologische verschijnse len zoals angst, woede en verschillende vormen van opwinding van groot be lang zijn voor het ontstaan van ziekten van het hart en de bloedvaten. De persconferentie was belegd door het ministerie van Sociale Zaken om verslag uit te brengen over een pro gramma van de nationale gezondheids dienst om door middel van experimen ten op apen „de geheimen van veel menselijke ziekten te ontsluiten." Een andere geleerde, dr. Bruce Alex ander van de universiteit van Oregon zei, dat de onderzoekingen in zijn re search-centrum mogelijk licht zullen werpen op de vraag of het op grote schaal bloot staan aan gewelddadighe den op de televisie en in de bioscoop mensen tot gewelddaden brengt. Hij zei in antwoord op een vraag, dat geen pogingen zouden worden gedaan apen naar de t.v. te laten kijken, maar welke invloed symbolisch geweld, dat wil zeggen dreigende gebaren en kwade geluiden samen met een aanraking, op apen hebben. Het doel is uit te vinden of voorge wende woede van een aap leidt tot wer kelijk geweld. Hij legde er de nadruk op, dat de nog al grove wijze van chirurgisch ingrijpen bij de apen natuurlijk nooit bij de mens zou kunnen worden toegepast in een po ging hartziekten te bestrijden die in verband staan met emotionele spannin gen. MOSKOU In het vaak door aard bevingen bedreide Tasjkent zal een ondergrondse worden aangelegd, aldus is in Moskou bekendgemaakt. Tass meldt, dat de tunnels en de on dergrondse stations zo zullen worden geconstrueerd dat zij bestand zijn te gen aardbevingen. Tasjkent, een stad van 1 miljoen in woners, werd op 4 april 1966 door een zware aardbeving getroffen, en sinds dien zijn vele honderden kleine schok ken in dit gebied van Centraal-Azië ge registreerd. Hij is van de week beschimpt in het Russische tijdschrift Literatoemaja Ga- zeta. Zijn Sovjet-collega Dolmatofski veroordeelde enkele boeken van Theun de Vries en in het bijzonder het artikel dat Theun de Vries schreef in het no vembernummer van het Nijmeegs uni versiteitsblad. Neêrlands „rode schrijver" gaat niet zichtbaar onder de striemende kritiek gebukt. Zijn nog ongeschokt geloof in het Marxisme heeft hem een groot ge voel voor betrekkelijkheid bijgebracht zo hij dit al niet bij zijn geboorte heeft meegekregen. Waarom heeft hij in 1936 voor het communisme gekozen? „Ik was diep onder de indruk van de economische crisis en de opkomst van het nazisme. Vier jaar heb ik toen het communisme onderzocht en bestudeerd er mee geworsteld, kan ik wel zeg gen voordat ik me bij de Commu- tische Partij Nederland aansloot". In 1936 was Theun de Vries 29 jaar oud. Hij werd geboren op 26 maart 1907 in het Friese Vierwouden, in het gezin van een doopsgezinde boer-in-re- delijk-goede-doen. Uit dergelijk gezin nen is een generatie onderwijzers, do minees en landbouwkundigen voortge komen. Was zijn godsdienstige achtergrond geen rem op zijn overgang naar het communisme? „Wij waren thuis nogal vrijzinnig. Het klinkt gezwollen, maar ik héb me altijd aangetrokken gevoeld tot de maatschappelijk verdrukten. Mijn eer ste gedichten publiceerde ik in Het Volk en in de socialistische Gids". Als schrijver is Theun de Vries meer kunstenaar dan marxistisch apostel: historische romans, biografieën, streek-- romans uit Friesland en enkele monu mentale werken als „Sla de wolven, herder". Soms getuigt hij echter zeer duidelijk: „De vrijheid gaat in het rood gekleed" en „Het meisje met het rode haar". Dat laatste in 1956 en daar na kwam de kentering, zoals die bij ve le Nederlandse communisten is geko men: het marxisme van Moskou ging hem teleurstellen. Waarom? „Ik had Rusland altijd beschouwd als het beginpunt van de ontplooiing van het communisme over de hele wereld. Met het wereldcommunisme heb ik me vereenzelvigd en daaraan wil ik vast houden .Moskou faalde omdat het ver starde. Bovendien heeft Moskou door de ongeïnspireerdheid de eenheid van het communisme gebroken. Daardoor is waarschijnlijk Peking op een zijspoor geraakt". Waaruit bestaat nu precies het fa len van Moskou? „Communisme, zoals Marx en Lenin dit zagen, is: zoveel mogelijk mensen betrekken bij de publieke zaak en sa men nieuwe wegen zoeken naar een wereld, waarin de mens als mens kan leven. Moskou heeft echter de Ver enigde Staten naar de ogen gekeken. Het heeft bijvoorbeeld weer geheime diplomatie ingevoerd en voor de wezen lijke wereldproblemen zoekt Moskou niét langer naar revolutionaire oplos singen". Gelooft hij niet in een vreedzaam naast-elkaar-leven van afwijkende we reldbeschouwingen? „Jawel, maar dan niet louter op Amerikaanse voorwaarden Om een voorbeeld te noemen: als Moskou en Peking één front hadden gevormd, was het verschrikkelijke in Viëtnam nooit begonnen. Dan zou er ook geïnspireerd naar oplossingen zijn gezocht voor pro blemen als wereldvrede, ontwikkelings hulp, kennis- en cultuuroverdracht". Is het niet logisch dat Rusland voor zichtiger is geworden naarmate het meer te verliezen had? t „Natuurlijk, het is wel begrijpelijk, maar het had een communistische staat niet mogen overkomen. Moskou heeft Peking gewoon in de steek gelaten". Dat is vroeger toch ook wel ge beurd, bijvoorbeeld tijdens de Spaanse burgeroorlog? „Ja, ook toen was Moskou al veel te voorzichtig. Men heeft altijd de strijd buiten Rusland als iets romantisch ge zien, niet als een wezenlijke strijd om het communisme^ want dat kon alleen vanuit Moskou komen. Gruwelijk duidelijk bleek dat bij de zeer bloedige vervolging van de Indo nesische communisten. Er was in Mos kou geen spoor van solidariteit". De theorie van een stelsel is altijd mooier dan de praktijk. Op dit gebied zou het Marxisme misschien vergele ken kunnen worden met het christen dom? „Ik ben geen utopist. De praktijk eist dat men altijd water bij de wijn doet. Maar men moet alleen in uiterste noodzaak wijken van zijn overtuiging. Het ontbreekt Moskou volkomen aan zelfkritiek. Moskou is zelfgenoegzaam en dat is het einde van het wezenlijke Marxisme". Er is toch wel beweging in Rus land. Wijzen de schrijversprocessen niet op een strijd om meer persoonlij ke vrijheid? „Gelukkig wel. Er leven in Rusland nog veel echte Marxisten. Moskou heeft het Marxisme echter te veel als een louter economisch stelsel gezien, maar Marxisme is een uitgangspunt dat doorlopend moet worden ontwik keld". Welke zekerheid heeft men dat China het Marxisme wel zuiver zal vertalen? „Dat weten we niet. Wat in China gebeurt, ontsnapt aan onze waarne ming. Het Marxisme is een Westerse ideologie, gebaseerd op Westerse filo sofieën Hegel, Rousseau en Locke en op Westerse cultuur: renaissan ce, de verlichting en de Franse revolu tie. Dat alles zegt de Chinees niets. Voor hem gelden Laotse, Confucius, de Opiumoorlogen en de Boxeropstand. De fout van Moskou is dat het voor die typisch inbreng geen begrip en geen geduld heeft kunnen vinden". Waarom zou het Marxisme voor de hele wereld en voor alle beschavin gen gelden. Is het niet mogelijk dat het evenals bijvoorbeeld het christen dom geen aansluiting vindt buiten de kring waar het is ontstaan? „Ik heb de overtuiging dat de leer van Marx en Lenin, mits voortdurend verdiept en aangepast, de grote we reldproblemen kan oplossen en de aar de bewoonbaar kan maken". Waarom het communisme wel en het christendom niet? „Het christendom is gespleten. De gerichtheid op een hiernamaals deed de aardse problemen als onbelangrijk beschouwen. Daarvan is grof misbruik gemaakt. Het communisme richt zich uitsluitend op de menselijke samenle ving. Opvallend is overigens dat, nu vele christenen naar betere menselijke verhoudingen zoeken, zij steeds meer begrip en waardering voor het commu nisme krijgen". Zijn niet alle goede ideeën ge doemd in menselijke machteloosheid te verschralen? „Ik ben optimist. Men zal nooit baat zucht en machtsbelustheid kunnen uit bannen. Ik wil er echter van uitgaan dat wat men wil, bereikbaar is". Heeft het communisme het kapi talisme al niet zeer sterk beïnvloed? „Jawel, maar die invloed is vooral economisch geweest. Veel groter is echter de sociaal-humanistische inspi ratie van Marx dat moet nog ver der onderzocht en ontwikkeld worden. Dat gebeurt vooral buiten Rusland: Teilhard de Chardin, Sartra en in Ne derland: Delfgaauw. We kunnen nu nog niet eens overzien waarheen deze filosofie ons zal voeren". Communisme Is altijd vereenzel vigd met wereldrevolutie. Past dat nog in een dergelijke filosofische benade ring? „Het is niet houdbaar dat commu nisme alleen via revolutie kan komen, al zijn er gebieden waar geen andere weg mogelijk lijkt: Latijns-Amerika, Zuid-Afrika, Angola". Hoewel Theun de Vries zijn menin gen soms zeer scherp formuleert, is het gesprek zeer mild. Hij is nooit fa natiek. Hij gelooft kennelijk nog altijd in de juistheid en in de toekomst van het communisme. Hij werkt thans aan toneelwerk, on der meer een hoorspel voor de KRO: „Een ziel voor de president", met Viëtnam als achtergrond: „Toneel heeft me altijd geboeid: je kunt met toneel veel directer reageren dan met een roman, die meestal te veel tijd vergt om echt actueel te zijn". Tussen de bedrijven door helpt hij jonge mensen, die zijn werk weten schappelijk onderzoeken, met hun scripties. Na afloop van het gesprek, klautert hij met me al de trappen van 't hoge grachtenhuis aan de Egelantiersgracht af en bij de deur zegt hij: „Op het laat ste congres van de C.P.N. waren er heel veel jonge mensen. Dat heeft me erg veel plezier gedaan". DEN HAAG „Het is verboden zonder vergunning van de minister van Verkeer en Waterstaat afvalstoffen, veront reinigende of schadelijke stoffen in welke vorm dan ook te brengen in het water van de volle zee binnen een door ons te bepalen afstand uit de kust". Zo staat het in een ontwerp van wet, bedoeld om de ver ontreiniging van oppervlakte wateren binnen de perken te houden en daarmee te voorko men dat de zee, bron van in komsten voor de visserij-in dustrie en langs de kust een uiterst belangrijke recreatie gelegenheid, een vieze poel wordt. De hoofdingenieur-directeur van het Rijksinstituut voor zuivering van afvalwater, ir. K. C. Zijlstra, weet van dit on derwerp aanzienlijk meer dan de gemiddelde Nederlander. Hij ziet verlangend uit naar de dag waarop deze wet de beide Kamers der Staten-Ge- neraal is gepasseerd en in de Staatscourant is gepubliceerd. Hij is een van de weinige deskundigen in Nederland, die samen met nog tweehonderd collega's uit zeventien landen een paar maanden geleden in Hamburg drie dagen samen- groepten. Belangrijkste onder werp van de bijeenkomst was het onderzoek van mogelijk heden hoe de zee schoon ge houden kan worden en hoe de kusten kunnen worden be schermd tegen verontreini ging. „Toeneming van de bevol king, stijging van de levens standaard en mede daardoor een stijging van de industrië le produktie zijn factoren die leiden tot een stijging van de hoeveelheid afvalstoffen. Ze onschadelijk maken is niet eenvoudig. De oplossing die het simpelst lijkt is afvoer naar zee, maar dat gaat zo maar niet", zegt de vijftigja rige ingenieur. Uit een forse stapel rapporten vist hij juist dat papiertje op waarop de moeilijkheden staan geno teerd. „De zee is een steeds be langrijker wordende bron voor de voedselvoorziening. De zee zal in de toekomst steeds meer worden gebruikt als bron voor de bereiding van drink- en bedrijfswater. De zee is door de kusten een nöodzakelijkheid voor de volksgezondheid en de zee is niet te verwaarlozen als trans portmogelijkheid", somt hij op. Naar zijn mening moet er een juist evenwicht blijven tussen uiteenlopende belan gen. De zee is geen homogene massa waarin zo maar alles kan worden geworpen. Diep te, stroming en de ligging van de visserij gronden zijn van be lang. Schade aan de kust, aan de bodem en aan het water zijn gemakkelijk te veroorza ken, ongeacht nog de schade aan planten en dieren in het water. Zeer tevreden is ir Zijlstra over een regeling die door 'A paar Duitse industrieën is ge troffen over de afvoer van verdunde zuren. „Per schip mogen zij per jaar pngeveer 450.000 ton verdund zwavel zuur tien a vijftien mijl uit de kust in de zee laten verdwij nen. Voorlopig heeft de over heid vergunning gegeven voor de tijd van één jaar". „Die 450.000 ton lijkt wel veel, maar naar mijn smaak kan de zee die hoeveelheid wel verdragen. Dit zuur komt tenminste niet weer in de Rijn. Bovendien is het geen koper sulfaat". „Kopersulfaat is bijzonder giftig, zowel voor de schelp dieren als voor de vis. Bij on derzoek is gebleken dat het afvalzuur uit Duitsland derge lijke giftige bestanddelen niet bevat". In Hamburg zijn de deskun digen het er over eens géwor den dat ieder land moet pro beren tot nationale regels te komen die het land en het wa ter zoveel mogelijk beschermen zonder dat bepaalde indus trieën te zwaar worden ge troffen. „De wetenschappelijke sa menwerking op dit gebied is uiterst gunstig", vertelt de heer Zijlstra. We wisselen veel gegevens uit en bovendien hebben landen als Engeland, Amerika en Japan veel meer ervaring op dit gebied dan Ne derland. Niet alleen van de er varingen, ook van de fouten die buitenlandse deskundigen hebben gemaakt, leren wij veel". Voorlopig is in Hamburg ge sproken over een inventarisa tie van de stoffen die wel of niet in zee kunnen worden ge loosd en in welke hoeveelhe den geen schade door veront reiniging optreedt. Een vergun ningenstelsel liefst interna tionaal te regelen ligt bij de deskundigen vooraan in di gedachtengang. „Pas als ieder land dat met zee en rivieren te maken heeft tot een sluitende regeling is ge komen kunnen de nationale re gels tot een geheel worden sa mengevoegd", zegt ir. Zijlstra. Hij begrijpt best dat toepas sing van al deze regels, samen met andere beschermende maatregelen tegen waterver ontreiniging, veel geld gaat kosten. „Voor het behoud van de leefbaarheid van Nederland zal er niets anders opzitten dan dat hiervoor in de beurs wordt getast. De Nederlander moet leren begrijpen dat leven in welvaart geld kost. Het ande re uiterste is omkomen in eigen vuil". NEW YORK Nu de dag van de vliegreuzen die aan 300 a 500 passa giers plaats bieden snel nadert, houden de luchtvaartmaatschappijen zich in tensief bezig met het versnellen van 't vervoer van stad naar luchthaven. Bus sen op spoorbanen, helikopters en vreemde vliegtuigen, STOL en VSTOL geheten, zyn in de ftiaak of worden be studeerd. Het is immers de tijd die 't kost van de stad naar het vliegveld en vice versa te komen, waaraan dë lucht reizigers zich ergeren. De duur van een vlucht van Detroit naar New York een afstand van 770 kilometer is 1 uur en 17 minuten. Voor de busreis van het Kennedy vlieg veld naar Manhatten, New York een afstand van 35 km moet in de spits uren op een uur of langer worden gere kend, buiten de spitsuren een kwartier minder. Carey Transportation Inc. schat dat PITTSBURGH (V.S.) In een labora torium van een fabriek van elek trische apparaten doet men proeven met elektrisch geladen vissen. Zo heeft men kunnen constateren dat deze sidderaal een spanning afgaf van ruim 600 V.; genoeg ow een elektronenflitser te bedienen, waar mee de vis zijn eigen foto maakte. zijn bussen dagelijks ongeveer 10.000 mensen naar en van de grote luchtha vens van New York vervoeren Kenne dy, Laguardia en New York, tegen een tarief van lVt a 2 dollar. Taxi's doen het sneller, maar kosten, inclusief food, 7.50 dollar. Het snelst is de helikopter. Die heeft 10 minuten nodig van Kennedy naar de Heliport op het dak van het 59 verdie pingen hoge gebouw van Pan Am in het centrum van Manhattan. De vlucht kost 10 dollar, maar sommige luchtvaart maatschappijen geven reductie als de helikopterplaats tegelijk met het gewo ne vliegbiljet wordt gekocht. New York Airways, die de helikopter- dienst naar het Pan Am gebouw op 21 december 1965 opende, vervoert dage lijks ongeveer 1500 passagiers van de gemiddelde 80.000 die van de drie New Yorkse luchthavens vertrekken of er aankomen. Los Angeles en het gebied van San Francisco-Oakland zijn de eni ge andere plaatsen in de Ver. Staten die een geregelde helikopterdienst onder houden. Dat er niet meer gebruik" wordt ge maakt van deze helikopterdiensten moet toegeschreven worden aan de betrekke lijk hoge tarieven. De bedrijfskosten van helikopters bedragen 8 13 dollar cent per zitplaats-kilometer tegen on geveer 1.5 2 dollarcent voor een ge woon vliegtuig. Twee verschillende typen die passa giers sneller naar hun bestemming kun nen brengen zijn thans in ontwikkeling. Het zijn STOLC, de afkorting van Short Take-off and Landing Craft (korte start en -landingsvliegtuigen) en VSTOL, af korting van Vertical and Short TakeOff and Landing Craft (vertikale- en korte start- en -landingsvliegtuigen). Ook worden de mogelijkheden bestu deerd van een snel grondvervoer vanaf vliegvelden naar nabijgelegen steden en gebieden. Een daarvan is een bus die zowel op spoorbanen als gewone wegen kan rijden. De verwachting is, dat zulk een dienst dit jaar tussen Manhattan en Kennedy zal worden geopend. Met dit vervoer zal de duur naar en van de stad met op zijn minst een half uur worden bekort. De bussen kunnen 45 personen vervoeren en het tarief wordt 2 dollar. De bussen gaan over de weg tot Long Island City waar zij een via een speciale helling op een spoor baan komen, hun wegwielen intrekken en hun treinwielen laten zakken. De tocht over de spoorbaan is tien ki lometer tot de bussen weer bij een spe ciale helling komen en opnieuw van wie len verwisselen. De rest van de tocht gaat weer over de weg. Een Britse industrie heeft een ap paraat ontwikkeld waarmee ernstig gehandicapten kunnen lezen: door te blazen en te zuigen bedient de patiënt schakelaars die kleine elek- tro-motoren in- of uitschakelen, waarmee het apparaat bladzijden van een boek omslaat. Het grote voordeel is hier, dat niet iedere bladzijde apart aan het apparaat hoeft worden bevestigd, zoals bij andere leesapparaten. ZIERIKZEE De laatste maanden van het aflopen jaar is een bijzonder sterke vogeltrek waargenomen langs de deltadammen en de „Zeelandbrug" (vroeger Oosterscheldebrug). Uit onder zoekingen van leden van de Koninklij ke Nederlandse Natuurhistorische Ver eniging en leden van de vogelwacht Schouwen-Duiveland is opnieuw geble ken, dat bijvoorbeeld de „Zeelandbrug" meer en meer een vaste vliegroute gaat worden voor grote zwermen spreeuwen, vihken, kieviten, veldleeuweriken, gras piepers en lijsters. Ook minder algeme ne soorten werden er gesignaleerd. Sterke trek werd ok waargenomen langs het ddjkgedeelte (werkeiland) dat ligt tussen Goeree-Overflakkee en Scho wen-Duiveland in het Brouwershaven- gat. Hier werden vinken en lijsters re latief weinig waargenomen. Blijkbaar volgen die voorlopig nog liever de meer binnenwaarts gelegen route langs de „Zeelandbrug". Grote troepen spreeuwen maakten echter wel een dankbaar gebruik van het werkeiland bij hun oversteek van Zuid-Holland naar Zeeland. Het mededelingenblad „Stema" van de vogelwacht Schouwen-Duiveland gaf onder meer de volgende cijfers: Op 5 november 1967 werden in slechts ander half uur 80.000 spreeuwen en op 22 ok tober zelfs 162.000 spreeuwen waarge nomen. Onder invloed van de delta-werken neemt de vogelverplaatsing langs de Belgische en de Franse kust sterk toe. Dit heeft er toe geleid, dat de vogel werkgroep van de Koninklijke Neder landse Natuurhistorische Vereniging af deling Zeeland aan het wereldnatuur- fonds een voorstel heeft gedaan, om langs de Belgische en de Franse kust een zogenaamde vrije trekroute te cre- eren, een strook van minstens vijftig ki lometer breed, waarbinnen niet gevan gen of gejaagd zou mogen worden. Langs deze róute zouden jaarlijks tallo ze vogels naar Engeland en Ierland kun nen vliegen. V TEL AVIV De Arabieren zullen er aan moeten wennen, dat wtf de in juni veroverde Arabische gebieden nooit meer zullen prijsgeven." Dat is de mening van de bekende Israëlische schrijver-politicus Mosje Sjamir, die met een aantal vooraanstaande Israëlische schrijvers en dichters de snel aan invloed winnende beweging GrootrIsraël heeft opgericht. „Mocht de Israëlische regering er ooit toe besluiten de veroverde gebie den te ontruimen, dan zullen wij ons daar tot de dood toe tegen verzetten", zegt Sjamir kalm, maar vastberaden. „Ik bluf niet. Ik weet pertinent zeker dat de meerderheid van de Israëliërs er net zo over denkt". «Sjamir legt uit dat de „huidige na tuurlijke grenzen Israëls veiligheid be ter dan ooit garanderen". „Dat is ook logisch" zegt hij. „Terwijl wij ons grondgebied vier maal hebben ver groot, zijn onze nieuwe grenzen dit maal driemaal korter dan de vooroor logse. Die waren ook waanzinnig. De Jordaanse troepen lagen op nog geen vijftien kilometer van het hart van Is raël. Wij zullen nooit in een herstel van een dergelijke gevaarlijke situatie kunnen berusten". De huidige grenzen vormen naar het oordeel van Sjamir de beste garantie voor vrede in het Midden-Oosten. Om dat de Arabieren, en in de eerste plaats de Egyptenaren, zich wel tweemaal zullen bedenken alvorens zijn opnieuw tegen Israël ten strijde zullen trekken Want onze troepen liggen nu op één uur van Cairo. De Egyptische lucht macht kan Tel-Aviv niet ongestraft bombarderen omdat Cairo binnen het bereik van onze luchtmacht ligt. Het zou absurd zijn als wij door terug te trekken uit de Sinaïwoestijn een derge lijk ideale situatie zouden prijsgeven". Mosje Sjamir zegt heel nadrukkelijk, dat de beweging Groot-Israël louter om het behoud van de vrede in 't Midden- Oosten aan Israëls na-oorlogse grenzen wil vasthouden. „Wij zijn ervan overtuigd, dat de Arabieren ons terugtrekken uit de be zette gebieden zullen uitleggen als een uitnodiging om nogmaals te trachten Israël van de kaart te vegen. Na twin tig jaar dreigen en terroriseren moeten de Arabieren maar eens eindelijk de prijs voor him oorlogszuchtige houding betalen. De Russen verschoven toch ook na de Tweede Wereldoorlog hun gren zen naar het Westen", zegt Sjamir. Hij voegt er aan toe: „De wereld zal wel aan onze nieuwe grenzen wennen". De 45-jarige Sjamir, reserve-kapi tein in het Israëlische leger, ziet heel duidelijk in, dat het inlijven van de veroverde gebieden bij Israël tot ge volg zal hebben, dat de Arabische be volking van Israël, over twintig jaar de Joodse bevolking in aantal zal over treffen. Hoewel de beweging Groot-Israël po pulair is in Israël, zit de Israëlische regering ermee in haar maag. Israëls premier Levi Esjkol heeft de beweging laten weten, „hij er weinig positief tegenover staat". Levi Esjkol is van mening, dat de wereld nimmer in de expansie van Israël zal berusten. „Maar", .zegt Sjamir, „dezelfde Esj kol wil streven voor het behoud van oost-Jeruzalem. Denkt hij soms dat de Arabieren dat wel zullen accepteren. Wij niet" BRUSSEL Voor een 34-jarige Turk se arbeider, die vier jaar geleden naar België kwam om rijn geluk te beproe ven, is het nieuwe jaar uitstekend be gonnen. Hij heeft in de jongste Belgi sche nationale loterij een prijs van ruim 88.000 gulden gewonnen. Ahmet Aycan, die werkt in een mijn te Winterslag bij Genk, hoopt nu spoedig naar zijn vrouw en drie kinderen in zijn dorp 400 km van Ankara terug te keren.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1968 | | pagina 10