Veenendaals
dagblad
Novotny afgezet na
conflict in partij
Overwinning voor meer
„liberale" politici
Topconferentie
Arabieren
Buiten
Pastoraal Concilie kwam niet
tot uitspraak over gezag
THANT ZAL WELLICHT
ISRAËL BEZOEKEN
Gelders-Utrechtse streekcourant voor Rijn- en Gelderse Vallei
111
ZELDZAME TOOI VOOR DE VESUVIUS
VLIEGBREVET IN GOEDE KUNSTHANDEN
„Radicaal" Bogaers wellicht
vice-voorzitter van KVP
Groot aantal
inbraken
opgehelderd
ZUIVERING IN T SJECHOSLOW AKI JE
Opklaringen
Veel eidereenden
dood door olie
Commissie zal nieuw7 rapport opstellen
Nutsspaarbank
LONEN EN
SALARISSEN
Loonbelasting
wordt hoger
Hoofdredacteur
„Het Vrije Volk
neemt ontslag
Tonnen schade
bij brand in
meubelfabriek
GERUCHTEN
VERRAST
Go won roept op
tot vredesgesprek
Gekuifde vogel
Dr. Spock in staat
van beschuldiging
Mr. v. d. Stee genoemd als partijvoorzitter
sinaasappelen
LSAP -
*OET-
PITTE!
VERSLAG AAN ROME
Student schiet zeven
mensen dood
BEWAPENING
Bur voor redactie en administratie:
Prins Bemhardlaan 28. Veenendaal,
Telef. 08385-10550 (adm.), 10757 en
10955 (red.)' Giro 1321600. Rhenen:
Boekhandel C. Waiboer en Reel.-
bureau J. Baars.
VALLEI
Voortzetting van het nieuwsblad „De Vallei", opge
richt In 1926. Uitg.: Wegener's Couranten Concern n.v.
Advert, losse mm-prijs 17 cent. Kleine 'annonces
„Vraag en Aanbod" op di., do. en za. 1-10 woorden
1,50, leder woord meer 15 cent..
ZATERDAG 6 JANUARI I968 - 42e JAARGANG no. 5
ÖRAAG Het centraal comité van de Tsjechoslowaakse communistische
partij heeft president Antonin Novotny afgezet als eerste partijsecretaris
en hem op deze post vervangen door partijleider Alexander Dubtsjek. Novot
ny, die veertien jaar partijleider is geweest, blijft staatshoofd. Tevens is pre
mier Jozef Lenart volgens welingelichte zegslieden op zijn post vervangen door
vice-premier Oldrich Cernik, die geldt als de meest vooraanstaande econoom
van het land.
In een officiële verklaring heet het
dat het centraal comité tot splitsing van
de functies van president en partijse
cretaris heeft besloten om een „betere
werkverdeling te verzekeren" en nieu
we betrekkingen tc vestigen tussen de
partijleiding en de regering en „meer
gewicht te verlenen aan de functies
van de president".
Door deze besluiten van het centraal
partijcomité is een eind gekomen aan
de geruchten over de aanstaande val
van de 63-jarige Novotny, die al drie
maanden de ronde deden. Hoewel over
de crisis nooit iets officieel is meege
deeld bleek de ernst van de zaak het
duidelijkst toen de Russische partijlei
der Breznjef op 8 en 9 december naar
Praag kwam om te bemiddelen. In twee
vergaderingen van het centraal comité
kon echter geen beslissing worden ge
nomen over veranderingen in de partij
leiding.
Voor waarnemers is de afloop van de
crisis geen verrassing. Zij beschouwen
hem als een overwinning voor de „libe
ralen", zoals Dubstjek en Cernik, die al
lange tijd hebben aangedrongen op wer
kelijke uitvoering van het economische
hervormingsplan dat vorig jaar werd
aangenomen. De tegenstanders van No
votny wensten vooral openlijker libe
ralisatie en beperking van de inmen
ging van de partij in economische aan
gelegenheden.
Wel is men verrast over de benoe
ming van Dubtsjek als partijleider. Tij
dens de crisis was zijn naam wel enige
malen gevallen maar de waarnemers
beschouwden zijn kandidatuur als een
tegenzet van de Slowaken, die zich in
partij en bestuur achtergesteld voelden.
Cernik, vice-premier en voorzitter van
de plancommissie, werd echter als de
meest waarschijnlijke opvolger be
schouwd.
De benoeming van Dubstjek zal in
Slowakije ongetwijfeld gezien worden
LAGOS Het staatshoofd van Nige
ria, generaal-majoor Gowon, heeft de
leiders van het afgescheiden Biafra tot
onderhandelingen over beëindiging van
de burgeroorlog aangespoord. Hij noem
de de namen van negentien politici, die
door de centrale regering als gespreks
partners zouden worden geaccepteerd.
Gowon verzekerde dat zijn regering de
militaire operaties zal staken als deze
politici een positief antwoord op zijn op
roep geven.
"Dij het lezen van dit opschrift zoudt
ge misschien denken aan de kie
vit en zij, die in het stille coniferenbos
wonen, aan het kuifmeesje, want lepe
laar, fuut of kuifeend komen je niet
zo gauw in gedachten. Neen, ik heb
het oog op een eertijds in 't geheel
niet zeldzame vogel, die zich vooral
's winters publiekelijk op de Gelderse
wegen placht op te houden: de kui f-
leeuwerik, een gemakkelijk te her
kennen figuur, maar m.i. veel schaar
ser dan eertijds. Het zijn niettemin
standvogels, die zich in 't koude sei
zoen verplaatsen waarbij zich trek
kers voegen) en die dan in de dorpen
verschijnen. Nu de paarden verdwenen
zijn en er geen onverteerde haverkor
rels van hun uitwerpselen achterblij
ven, raakt de aardigheid eraf, want
auto's hebben geen enkel dier iets te
bieden. Let er eens op; het geluk zal
u misschien dienen en ze ontsnappen
niet gauw aan uw aandacht door de
plompe gestalte, de spitse, martiale
kuif en het krachtige „tri tri triek"
dat ze uitentreuren laten horen. Daar
bij tonen deze leeuweriken zich niet
schuw, maar trippelen vlak voor de
mensen heen, b.v. op bouwterreinen
met veel onkruidzaad. Het is een soort
afhankelijk van graanbouw en wegen,
zonder welke factoren ze zich waar
schijnlijk niet zouden hebben geves
tigd en ingeburgerd. Om de hooi- en
graanbergen, op haven- en spoorweg
emplacementen, bij silo's e.d. ligt
thans hun milieu, maar het is dun
bevolkt, zodat ik deze levende stem
van de winter zelden meer verneem
en ik moet u zeggen, dat ik dit als
een gemis voel, ook al dunkt u zo iets
wellicht kinderachtig.
6-1-'68 A. B. WIGMAN
als een poging van de Tsjechische lei
ders om de moeilijkheden tussen Praag
en Bratislava op te lossen Sinds zijn
verkiezing tot Slowaaks partijleider in
1963 heeft Dubtsjek zich ingezet voor
een betere situatie in het economisch
achtergestelde Slowakije, maar zich ver
zet tegen de eisen van extremistische
volksgenoten voor vorming van een
Tsjechoslowaakse federatie.
Van Dubtsjek en Cernik wordt ver
wacht dat zij zullen trachten de span
ning tussen de communistische partij
en de intellectuelen te verminderen.
Naar verluidt hebben beiden de in sep
tember" en oktober genomen maatrege
len tegen nonconformistische schrijvers
afgekeurd.
Hoewel het centraal partij comité ge
wezen heeft op de noodzaak van split
sing van de belangrijkste partij- en be
stuursfuncties en het staatshoofd in
Tsjecho-Slowakije uitgebreide bevoegd
heden bezit, menen waarnemers dat de
werkelijke macht is overgedragen aan
Dubtsjek en Cernik.
Na de bekendmaking van zijn benoe
ming als partijleider verklaarde Dub
tsjek in eer> korte rede dat de partijpo
litiek gegrondvest blijft op Leninistische
beginselen en wees hij op de nauwe
banden tussen Tsjecho-Slowakije en de
Sovjet-Unie.
Eveneens is bekendgemaakt dat het
centraal partijcomité twee en het par
tijpresidium vier nieuwe leden heeft ge
kozen. Er zal bijzondere aandacht wor
den besteed aan de economische ont
wikkeling Vaii Ktt lam zo staat in het
officiële partij communiqué.
CAIRO Het ziet er naar uit. dat
de Arabische koningen, presidenten en
sjeiks, waarvan de rijken door binnen
landse wanordelijkheden, burgeroorlog
en staatsgreeppogingen worden geteis
terd, niet in staat zullen zijn bijeen te
komen voor de vijfde topconferentie, die
op 17 januari in de Marokkaanse hoofd
stad Rabat geopend zal moeten borden.
Het dagblad Al Achram, dat gewoon
lijk een afspiegeling is van de officiële
Egyptische denkwijze, heeft vandaag
gemeld, dat de regering te Cairo net, op
portuun acht de conferentie uit te stel
len. Inmiddels zal contact worden opge
nomen met de verschillende Arabische
regeringen om een hechte grondslag te
vormen voor de volgende topconferen
tie, aldus het blad.
In Cairo wordt verondersteld, dat ko
ning Feisal van Saoedi-Arabië tenge
volge van de bijzondere omstandigheden
in zijn land de topconferentie te Rabat
niet zal kunnen bijwonen. In Cairo
wordt algemeen aangenomen, dat de
burgeroorlog in Jemen en de Russische
militaire steun aan de Jemenitische re
publikeinen voor de köning een aanlei
ding zijn geweest om zijn plannen voor
de reis naar Rabat nog eens danig te
overdenken.
Verder meldt het blad, dat president
Houari Boumedienne van Algarije druk
bezig is de laatste resten te liquideren
van de recente crisis in het leger, dat
hem geprobeerd heeft af te zetten.
De Jeminitische leiders kunnen hun
land niet verlaten als gevolg van de hui
dige burgeroorlog.
Syrië heeft laten weten, dat president
Atassi de topconferentie zal boycotten,
tenzij de Arabische leiders verklaren
dat zij een grootscheepse aanval op Is
raël zullen ontketenen.
Ook in het anders zo zonnige zui
den van Italië regeert de winter op
het ogenblik in volle grimmigheid. Op
de foto een beeld van de Vesuvius,
waarvan de hellingen met een dikke
laag sneeuw bedekt is, hetgeen maan
zeer zelden voorkomt.
WASHINGTON De bekende Ame
rikaanse kinderarts Benjamin Spock, de
studentenpredikant William Sloaue Cof
fin en drie andere pacifisten zijn door
een federale jury in Boston in staat van
beschuldiging gesteld wegens een be
weerde samenzwering tegen de dienst
plicht. Daarop staat maximumstraf van
v(jf jaar cel en 10.000 dollar boete. Het
vpftal is niet gearresteerd. Wanneer zjj
voor de rechter moeten verschijnen is
nog niet bekend.
In* de aanklacht is een bijeenkomst
vermeld, die op 16 oktober jl. in eer
kerk te Boston werd gehouden, benevens
een demonstratie van de 20ste oktober
in Washington. Belde malen verbrand
den jongeren oprvcpingskaarten, of
leverden die in ouiy'y^'aar de autori
teiten terug te laWjPil&ren.
DEN HAAG De aanvoerder van de
radicalen in de Katholieke Volkspartij,
oud-minister drs. P. C. W. M. Bogaers,
maakt een zeer goede kans vice-voorzit
ter van de K.V.P. te worden. Voorzitter
van de partij wordt naar alle waar
schijnlijkheid de tegenwoordige pen
ningmeester van de K.V.P., de Arnhem
se advocaat mr. A. P. J. M. M. van der
Stee, specialist in fiscaal juridische za
ken.
Mr. Van der Stee staat nummer één
op de voordracht, die het partijbestuur
vandaag opmaakt. Hij is 39 jaar. Hij be
hoort met partijvoorzitter Aalberse
en fractieleider Schmelzer tot de zo
geheten christen-democratische stro
ming in de K.V.P. Mr. Van der Stee is
geen lid van de Tweede Kamer.
Naast drs. Bogaers zullen nog twee
andere vice-voorzitteijs en dan natuur
lijk een penningmeester moeten worden
gekozen. Andere kandidaat voor het vi-
ce-voorzitterschap zijn "het Leeuwarder
Tweede-Kamerlid P. J. Engels, de Am
sterdamse wethouder mr. L. Elsenburg
en de secretaris van het Nederlands
Katholiek Vakverbond, de heer F. van
der Gun.
De K.V.P.-radicaal drs. J. M. Aarden
deelde mee mr. Van der Stee „een aan
vaardbare figuur voor het voorzitter
schap" te vinden. „Het zou hoogst on
verstandig zijn om als radicalen tot het
uiterste te blijven streven naar een
voorzitter, die ook tot de radicalen be
hoort. Wij hopen en verwachten in ieder
geval dat Bogaers vice-voorzitter wordt.
Verder verwachten we in alle redelijk
heid te bereiken, dat vier van de negen
bestuursplaatsen door radicalen zullen
worden ingenomen.
ADVERTENTIE
Iedere dag weer,
'n heerlijke tractatie
jgp. Spaanse
Karei Eric Rundberg uit Sundsvall
in Zweden mag zich de eerste man
noemen, die met twee -kunsthanden
een vliegbrevet heeft gehaald. On
danks zijn handicap haalde hij eerst
zijn rijbewijs en nam toen. vlieglessen.
In de tijd van een half jaar had hij
zijn brevet.
AMSTERDAM Duizenden eidereen
den, een vogelsoort die pas een eeuw
gevestigd is in het Nederlandse wad
dengebied, zijn om het leven gekomen
door olie. Het Voorlichtingscentrum
voor Natuurbescherming in Amsterdam
heelt bericht ontvangen, dat tot in de
havens van Den Helder (waar zij zel
den komen) stervende eidereenden zijn
aangetroffen.
Medewerkers van het Instituut voor
Onderzoek der Zee hebben vastgesteld,
dat reeds tenminste drie- tot vierdui
zend eidereenden zijn omgekomen. Aan
vankelijk werd aan vergiftiging gedacht,
maar uit een nader onderzoek bleek,
dat de vogels in aanraking zijn geko
men met een olieachtige substantie.
Men heeft de indruk, dat deze olie in de
buurt van Kornwerderzand op de Wad
denzee is geloosd.
De sterfte betekent een grote slag
voor deze vogelsoort, die* de laatste ja
ren toch al is getroffen door parasieten
en landbouwvergiften.
NOORDWIJKERHOUT De eerste openbare vergadering van het Nederlands
Pastoraal Concilie is niet tot een uitspraak over het gezag gekomen. Een nieuwe
commissie zal een nieuw rapport opstellen. Z(j zal daarbij gebruik maken van het
oude rapport-Loeff. dat donderdag als concilie-document werd gekraakt en van
alle aanbevelingen en opmerkingen, die daarover tijdens de vergadering zijn ge
maakt. Op de eerstvolgende vergadering 8, 9 en 10 april zal het rapport zo
mogelijk als eerste punt op de agenda komen.
De concrete resultaten van deze eerste
openbare vergadering bleven nu beperkt
tot het aannemen van enkele resoluties
en moties:
a. Een resolutie die er bij de bisschop
pen op aandringt op korte termijn
mogelijkheden te realiseren voor ge
huwden om tot het ambt in de kerk
geroepen te worden en voor priesters,
die een huwelijk sluiten of gesloten
hebben, om pastoraal werk te blijven
verrichten.
b. Een resolutie waarin de vergadering
zich uitspreekt voor gezagsspreiding.
c. Een motie, waarin de vergadering
er bij het presidium en de concilie-
raad op aandringt het vraagstuk van
de vernieuwing van het ambt in de
kerk in studie te nemen, waarbij o.a.
aandacht geschonken moet worden aan
de betekenis van het celibaat en de
mogelijkheid van vrouwelijke ambts
dragers.
d. Een resolutie waarin de vergadering
als haar overtuiging uitspreekt, dat
het voor alle christenen een opdracht
is om mee te werken aan de leniging
van de noden in de wereld.
Gistermorgen hield de vergadering
zich uitgebreid bezig met het vraagstuk
van het centraal gezag in Rome. De
discussie cirkelde rondom het antwoord
op de vraag of Rome al of niet van de
besluiten van het concilie op de hoogte
moest worden gebracht, met name van
de resolutie waarin op gezagsspreiding
werd aangedrongen en zo ja. op welke
wjjze.
Tevoren had kardinaal Alfrink ge
waarschuwd, dat de tegenstelling Rome
en de rest van de kerk veel te onge
nuanceerd wab. „Bepaalde opvattingen
leven niet alleen in Rome, maar ook in
grote delen van de rest van de kerk",
zei hij.
Op de vraag wat de beste methode
zou zijn om de resoluties aan Rome
voor te leggen, antwoordde de kardi
naal: „Ik weet het niet". De vergadering
bleek het eyenmin te weten. Het voor
stel om een delegatie naar Rome te
zenden werd met 61 tegen 37 stemmen
verworpen. De kardinaal en alle bis
schoppen op één na stemden tegen. Al
leen mgr. Jansen, de bisschop van Rot
terdam, zag blijkbaar brood in het stu
ren van een afvaardiging naar Rome.
De kwestie zal nu nader worden bestu
deerd.
Na het aannemen van de resoluties
over een nieuw rapport over het gezag
had de vergadering haar kruit verscho
ten. De bijeenkomst sleepte zich moei
zaam naar het einde met juridische
haarkloverij over resoluties en moties,
die voor een deel waren geïnspireerd
door het oude rapport-Loeff.
ADVERTENTIE
Zeer geschikt voor confëren-
ties (100 personen) en diners
(80 personen). Stijlvolle om
geving en gerenommeerde
keuken.
Onderlangs 10/£cI.08300-27141
ISTANBOEL Een 18-jarige student
heeft zeven mensen gedood en vier ge
wond door met een machinegeweer om
zich heen te schieten in het Zuidturkse
dorp Tavoekloe.
DEVENTER Het onderzoek In de
moordzaak Olst heeft er toe bijgedragen,
dat een grote reeks inbraken in West-
Overjjssel, de Noordoost-Veluwe en de
Gelderse Acchterhoek is opgelost. Vier
inwoners van Deventer, F. v.d. P„ E.
S. N„ en P. A. B. allen glazenwasser van
beroep en A. J. S„ loswerkman, zjjn in
verband hiermee gearresteerd. Zij heb
ben een groot aantal inbraken in voor
namelijk boerderijen, landhuizen en
bungalows bekend.
De buit bestond soms uit geld, maar
veelal uit antieke voorwerpen als klok
ken, pendules, wandtegels enz. De waar
de van de gestolen goederen is nog niet
juist vastgesteld, maar loopt in de tien
duizenden guldens. Een aanzienlijk deel
van de buit is achterhaald bij een opko
per in Enschede.
De inbraken werden alle in de laatste
maanden van het afgelopen jaar ge
pleegd. Tot nu toe hebben de arrestan
ten, die soms ^amen op pad gingen en
een andere keer weer gescheiden, in
braken bekend in Deventer, Apeldoorn,
Zwolle, Diepenveen, Raalte, Olst, Bar-
chem, Harfsen, Lochem, Holten, Wijhe,
Schalkhaar, Epe en Vaassen.
ADVERTENTIE
voor uitbetaling van
met dagafschrift - zonder kosten
Kantoren KERKEWIJK 6
Dr. SLOT. DE BRUÏNEPLEIN 3
DEN HAAG De belastingmaatre
gelen van minister Witteveen, aange
kondigd in de miljoenennota, zijn voor
de werknemer definitief tot uiting ge
komen In de nieuwe loonbelastingtabel
voor 1968. De verhoging van de Joonbe
lasting varieert van twintig cent tot
dertien gulden per maand.
Half december had de minister hier
al op gewezen tijdens de toelichting op
zijn voorstellen in de Eerste Kamer. De
hogere belasting is het gevolg van een
verlaging van de fiscale aftrekposten
en hogere uitkeringen.
Het laatste heeft ook tot gevolg gehad
dat de premies voor de Algemene
Ouderdomswet en de Weduwén- en We
zenwet zijn verhoogd. Deze verhogingen
lopen uiteen van twintig cent tot f 13,60
per maand.
De verlaging van de aftrekposten
heeft er voor gezorgd dat het belastbare
inkomen is gestegen, ook al blijft het
salaris gelijk.
NEW YORK Premier Levi Esjkol van Israël heeft gisteren in de VN
bekendgemaakt, dat secretaris-generaal Oe Thant van de Ver. Naties „in be
ginsel" een uitnodiging heeft aanvaard voor een bezoek aan Israël.
In een gesprek met journalisten na
afloop van besprekingen met de secre
taris-generaal riep Esjkol opnieuw op
tot rechtstreekse onderhandelingen tus
sen Israël en de Arabische landen om
tot een duurzame vrede in het Midden-
Oosten te komen.
Op de vraag of hij met Thant gespro
ken had over de bewapeningswedloop
in het Midden-Oosten antwoordde hij:
„Om zeer bijzondere redenen heb ik dat
niet gedaan". Naar verluidt zal Esjkol
president Johnson verzoeken 50 F-4-
Phantom-jachtbommenwerpers te leve
ren, ter compensatie van de Russische
levering van supersone jachtvliegtuigen
aan Egypte en Syrië.
De Israëlische premier liet zich op
timistisch uit over de resultaten van
de missie van Gunnar Jarring, de
Zweedse diplomaat die als persoonlijke
vertegenwoordiger van Oe Thant poogt
de partijen in het Midden-Oosten tot
elkaar te brengen. Esjkol hoopte dat de
eenzijdige vrijlating van ruim 500
Egyptische gevangenen een gunstige
ontwikkeling op gang zal brengen.
AMSTERDAM De hoofdredacteur
van Het Vrjje Volk, dr. Th. W. van
Veen, heeft met ingang van I mei ont
slag genomen. Aanleiding daartoe zjjn
fundamentele meningsverschillen over
de maatregelen, die met betrekking tot
het editiestelsel van Het Vrjje Volk in
studie zyn.
De raad van commissarissen van de
n.v. De Arbeiderspers heeft het verzoek
onder dankzegging voor de bewezen
diensten ingewilligd.
De heer Van Veen was vóór hand
having van het editiestelsel. De direc
tie wil het aantal edities sterk terug
brengen.
BERGSCHENHOEK Een vonk uit
een boormachine ontwikkelde gister
avond een felle brand, die een deel van
de meubelfabriek Fristho in Bergschen-
hoek verwoestte. Het vuur richtte een
schade van één tot twee ton aan ln de
spuitery en beitserijeen pasgereedge-
komen brandmuur redde het kostbaar
ste deel van de fabriek.
(Van onze weerkundige medewerker)
r^en depressie uit Engeland, die zich
over ons land naar Duitsland ver
plaatste, heeft op de Veluwe en ook
in andere delen van Oost- en Noord-
Nederland flink wat sneeuw gebracht.
De temperatuur bleef daarbij op circa
nul graden C.
Vandaag zal de wind achter de depres
sie uit het westen gaan waaien, waar
door het kwik dan tot 2 a 4 graden
boven het vriespunt zal kunnen op
lopen. Verder weg op de oceaan trekt
een nieuwe storing in de richting van
West-Europa, zodat wij nog niet ver
lost zullen worden van het verander
lijke weertype met variabele tempera
turen.
Een lichtpunt voor het weekeind vor
men de opklaringen die te verwachten
zijn naast enkele plaatselijke buien.
In de nacht van zaterdag op zondag
is weer wat lichte vorst mogelijk,
maar serieus winterweer blijft onwaar
schijnlijk zo lang het Azoren-maxi-
mum zo sterk blijft.