Beunhazen verdienen goed aan bejaarden-„zorg" Gelukkig is er nu een Hip de tennisbaan op Stil gevecht tegen onvruchtbaarheid BEDROGENE KWAM TOCH NOG GOED TE PAS 99 99 San balm In de diggershop breng je nat je kwijt wilt en haal je wat je nodig hebt MEUBELEN-NIJKERK nen). Showrooms dagelijks Maxi-mode-hoed BANKSTELLEN SLAAPKAMERS EN EETHOEKEN NIET ALLE BEJAARDENTEHUIZEN ZIJN EVEN VOORTREFFELIJK Tweeduizend Oppermacht „Niet stoeien" Wachtkamers Veiligheid Er gebeurt iets Harde matrassen niet zo goed als men denkt Actie „Moeders voor moeders" Organisatie „Hippies" drijven levendige ruilhandel: Niets voor niets Gespannen Verlichte blik Geheim Gesluierd RUWE HANOUJI De 10-D-actie van Tijssefing Meubelen is er voor u om veel voordeel te halen. fn klassiek en modem zijn er te kust en te keur. Als extra reclame brengen wij pracht bankstellen in klasse-uitvoering, losse zit- en rugkussens in zware weefstof, gecombineerd met textielkunstledër, voor slechts f. 770,-. Velours d'Utrecht, echt rundleder, dralonstoffen en diverse nieuwe weefsels. U vindt ze verwerkt op het unieke assortiment van Tijsseling. Losse fauteuils en tafels, bijzetmeubelen en nog veel meer, koopt u in de 10-D-actie met groot voordeel voor u. Kom naar het centrum van Nederland; kom naar Nijkerk en oriënteer u in de meubelshowrooms van Tijsseling. Direct bij de fabriek en showrooms is er vrije parkeer gelegenheid voor honderden auto's. Moderne opslagplaatsen geven service-mogelijkheden om gekochte meubelen een jaar gratis voor u te bewaren. Tot 24 januari kunt u profiteren van de 10-D-actie. geopend van 8-18 uur, op zon- en feestdagen geslo ten. O "Y\oordat -wij Nederlanders steeds ouder worden, heeft een aantal van ons een baan. Men kan het ook anders zeggen, zo: Doordat we dertig jaar geleden nog geen half miljoen en nu 1,2 miljoen bejaarden hebben, zit er in het verzorgen van oude mensen een boterham. Soms een dikke boterham.' Natuurlijk, men moet de zaak reëel stellen: wanneer de zon schijnt heeft iedereen goede zin en als het voor de twaalfde dag giet, kankert elke Ne derlander op het weer. Ik bedoel: er zijn in Nederland voortreffelijke be jaardentehuizen; er zijn er ook, die (soms) door ingrijpen van de overheid gesloten'moeten worden, omdat de toe standen beneden elk peil zijn. Wanneer er series klachten komen, dan moet men ze niet wegdrukken door te zeg gen, dat er hele aantallen goede be jaardencentra bestaan maar dan moet men ook hardop over die klach ten durven praten. Dat plan heb ik dan nu. Op fluweel. In Limburg woont een man, die in de provincie Utrecht drie huizen kocht, ze door liet breken en er een particulier bejaardenhuis van maakte. Hijzelf ver huisde niet, maar zette een directrice in zijn huis als „pachtster" en eens in de maand kreeg hij zijn overschrijving. Gewoon, bij wijze van geldbelegging en niet eens een slechte. Dat kan, omdat de wet alleen maar voorschrijft, dat een bejaardentehuis een gediplomeerd verpleegster in huis moet hebben; wie nu zo'n verpleegster kan aantrekken en tegelijk tot directri ce benoemen tot een niet onaantrekke lijk salaris, die zit dus verder op flu weel. Want bejaarden, die wachten op een onderkomen, zijn er bij de vleet. 0 Tweeduizend bejaardentehuizen telt Nederland: dertienhonderd niet- commercieel (met stichtingen of kerke lijke organisaties op de achtergrond) en zevenhonderd wèl-commercieel, als uitgesproken winstobject dus. Iedereen die werkt mag geld verdie nen, ook iemand die een commercieel- gericht bejaardentehuis bezit natuurlijk. Daar gaat het niet om. Maar mensen in een bejaardentehuis kunnen klachten hebben. Bij wie moet men met zijn klachten komen? Bij de directrice. Maar dat gebeurt doorgaans niet, want een directrice is min of meer oppermachtig en de bejaarden zeggen: „Als je drie keer met een klacht over recreatie of het eten komt, dan ben je een vervelend oud mannetje of oud vrouwtje en dan moet je oppas sen er niet uitgezet te worden, want voor jou driehonderd anderen; kijk de wachtlijst maar na". Mejuffrouw Smit, provinciaal inspec- trice voor Gelderland, heeft voor de mi crofoon van de KRO gezegd, dat er een chaos in 't opnemingsbeleid van bejaar den bestaat. Bestaat er angst bij be jaarden, werd haar gevraagd. Ja, zei ze, want ze hangen maar al te veel af van de grillen van een directrice. Kan een directrice zelf alles bepa len? Ik heb het gevraagd aan de Ne derlandse Federatie voor de Bejaarden zorg in Den Haag en het antwoord was: „Ja, de tehuizen zijn autonoom in het opnemingsbeleid. In feite bepaalt na tuurlijk het bestuur, op advies van de directrice, maar in de kleinere tehuizen is het de directrice zelf". In Culemborg vertelt me de heer Van den Heuvel, tijdelijk directeur van een bejaardencentrum: „Er zit iets van oppermacht in die functie, je bent een soort god". Ik kan dus morgen ergens een be jaardentehuis beginnen, als ik maar aan zo'n gediplomeerd verpleegster kan komen? „Ja", zegt de Federatie, „en er zijn ook provincies waar dat niet als eis wordt gesteld". Wel andere eisen na tuurlijk, want er is een Wet op de Be jaardenoorden en er zijn daarop geënte provinciale verordeningen. Ik heb de Nederlandse Staatscourant van 28 februari 1966 naast me liggen. Pagina's vol met voorschriften en wen ken voor 't ontwerpen van verzorgings tehuizen voor bejaarden. Een voorbeeld je? Wanneer het closet en de wastafel tegen de korte zijde van de ruimte wor den geplaatst dan moeten de afmetin gen 1,70 bij 0,90 meter zijn en zet men ze tegen de lange zijde dan wordt het 1,50 bij 1,10 meter. Zeker wel, en in te huizen „verdient het aanbeveling aan dacht te besteden aan de dagverlich ting en aan de toetreding van verse lucht". Maar als een bejaarde 's avonds om negen uur een kop koffie wil hebben (of kopen), dan kan dat in tientallen tehuizen niet. En als een bejaarde da me in een tehuis in Utrecht een hart aanval krijgt en naar de ziekenkamer wordt afgevoerd, dan is haar eigen ka mer twee dagen nadien al bezet; knapt ze dan op, zoals gebeurde, dan mag ze bly zyn met een vrijgemaakt hokje, waar ze haar dagen verder kan slijten. Er zijn handenvol bejaarden die in ons land voor vijfhonderd 'gulden per maand in een soort babykamer liggen en één gekookt eitje in de week krij gen. Massa's tehuizen zijn keurig schoon en prima onderhouden, maar er heerst 's avonds een enge rust. Dertig bejaarden, een klein kantoortje, alles even rustig. Geen muziek, geen gelach, geen bedrijvigheid. „Oude mensen moe ten het rustig hebben", nietwaar? De oorzaak was snel te vinden. In een ka mer hing de ietwat vergeelde dienstre geling; en punt 13 meldde: „Het is ver boden op de kamers te stoeien". Teveel bejaarden in dit land lopen aan een leiband. Van negen tot tien kunnen ze (bijvoorbeeld) terecht voor postzegels, van twaalf tot half één eten, van zolaat tot zolaat slapen, zolaat thee, zolaat niet praten en wie zijn spaar bankboekje nalaat aan de directrice, die krijgt „zo'n" begrafenis, daarvan kan hij of zij zeker zijn. Het spreekuur van de directrice is 's morgens en wie 's middags in nood verkeert, wendt zich maar tot de verzorgster. Ik heb een man gesproken die zegt: „Er zijn bejaardentehuizen in Ne derland die niets anders zijn dan wacht kamers van het kerkhof. Ik word zelf ook bejaard, hoop ik, maar ik weet nu al in welke tehuizen ik voor geen goud naar binnen wil". De wachtlijsten zijn de grote stok achter de deur in tehuizen, waar een dictatuur van de directrice heerst In Amsterdam alleen al komt men dui zend bedden tekort voor bejaarden, die bijzonder dringend moeten worden op genomen. Gedeputeerde Staten van Noord-Hol land hebben laten weten ongerust te zijn over hun eigen provincie. In twin tig procent van de bejaardentehuizen „moet de algemene toestand als slecht dan wel zeer zorgelijk worden aange merkt en veertig procent behoeft regel matig controle". Dat liegt er niet om. In Den Haag zijn een jaar geleden elf tehuizen opgeheven, omdat ze niet aan de eisen voldeden. Dat liegt er he lemaal niet om. Dus toch voorschriften? Zeker wel, dat zei ik al. De nog geen vier jaar oude Wet op de Bejaardenoorden ver meldt ze duidelijk en de provincies la ten zoveel mogelijk via inspecteurs en inspectrices toezicht uitoefenen op de vrijheid van de bejaarden, de hygiëne, de veiligheid, de zorg voor de gezond heid, de boekhouding en de geschikt heid van de personen die de bejaarden verzorgen. In het Londense Carltonhotel is de „maxi-hoedencollectie" voor 1968 getoond. Hier een van de vele ge toonde modellen, gemaakt van blauw vilt met een decoratie van donkergroene veren aan beide kan ten. Veiligheid? In hoeveel bejaardente huizen zijn altijd voldoende mensen aanwezig die brandblusapparaten kun nen bedienen? Een pijnlijk vraagje, wanneer de tweeduizend tehuizen ge controleerd zouden worden op dit punt! „Er bestaan nog geen gediplomeerde verzorgsters noch directrices speciaal voor de verzorging van bejaarden op geleid", zegt de heer Van den Heuvel in Culemborg. „Maar men is er wel mee bezig". In Utrecht weet mejuffrouw mr. J. E. Lucardi: „In de afgelopen maand september zijn de opleidingen begon nen. Het zijn tweejarige opleidingen, speciaal voor bejaardenverzorgsters (en verzorgers)". Er bestaan dus sinds kort een ka tholieke, een protestantse en een alge mene opleiding en een kleine zeshon derd mensen nemen daar aan deel. Mejuffrouw mr. Lucardi (van de Stichting Protestantse Opleidingen Be jaardenzorg): „De opleiding was hard nodig, ook al, omdat de funccties van de tehuizen anders zijn geworden. We zijn het vorig jaar ook begonnen met de eerste kaderopleiding voör direc trices van bejaardentehuizen; mensen van tenminste een middelbaar niveau. En we hopen in september met een tweede kaderopleiding te beginnen. Zo kunnen dan zachtjesaan de beunhazen eruit". Er gebeurt dus iets, gelukkig. Want ik zou ze niet graag de kost geven, de tehuizen waar men er nog steeds al leen maar van uitgaat, dat een be jaarde moet kunnen zitten, eten en slapen. In veel te weinig bejaardentehuizen is een echte ruimte om te biljarten of een kantine, waar men een kop van dit of dat kan krijgen. Het lijkt wel of een hoop architecten vergeten hebben bij de bouw een re creatieruimte te tekenen. Ook wat de geestelijk-zwakke oude mannen en vrouwen betreft, valt er nog wel iets te corrigeren, temeer om dat er voor hun verzorging goed be taald wordt. Het zou niet zo moeten zijn, als blijkt uit dit opgevangen gesprekje in de ka mer van enkele verzorgsters, waar een brandend lampje plotseling aangeeft, dat er iemand gebeld heeft: „Hè, daar heb je dat rotwijf weer. Wat moet ze nu weer? Ans ga jij maar even kijken en ze moet verder haar kop houden". Een uitzondering? Wellicht, maar ook die dient men met de vinger aan te wijzen en het zou zin hebben de verzorgster erop te wijzen, dat zij als ze geluk heeft ook zeventig of tachtig kan worden en in dezelfde om standigheden komen te verkeren. Het voorhouden van het spiegeltje kan soms wonderen doen. Slapen op een zeer harde ondergrond is niet zo gezond als men dacht. Het Europese Instituut ter bevordering van gezond slapen te Düsseldorf deelde dit onlangs mee. Volgens het instituut heeft het lichaam tijdens de nachtrust een ondergrond nodig, die eén zekere kuil- vorming toestaat. De matras zou aan leeftijd en lichaamsgewicht moeten zijn aangepast. Een goede raad: Blijf niet zestig jaar op dezelfde matras liggen... Dagelijks brengen chauffeurs in speciale bestelwagens duizenden liters urine van zwangere vrouwen uit heel Nederland naar Orgpnon in Oss. Dit gebeurt voor de actie Moeders voor Moeders, die reeds voor de oorlog op kleine schaal in de directe omgeving van deze farmaceutische industrie begon. In bijna alle grote bevolkingscentra van ons land kunnen aanstaande moeders nu sinds kort aan die actie meedoen. Het doel van deze nu zo wijd vertakte organisatie is, via het beschikbaar stellen van plasjes door zwangere vrouwen op grote schaal de grondstoffen te verzamelen voor een geneesmiddel, waar door bepaalde vormen van onvruchtbaarheid op te heffen zijn. De Engelse mode-ontwerper Teddy Tingling heeft zijn collectie tennis- kleding voor het komende seizoen gepresenteerd. Hier twee van de creaties uit zijn collectie. ADVERTENTIE HANDCREME uw handen vragen erom Aanstaande moeders kunnen daar door vrouwen, die graag moeder zouden worden maar daartoe niet in staat zijn zonder medische hulpmiddelen, helpen ook zwanger te worden. Het geneesmiddel, waarvoor de dui zenden liters urine nu dagelijks door het hele land worden verzameld, heet pregnyL Het is een hormoonpreparaat, dat bepaalde vormen van onvruchtbaar heid opheft. Voor dat preparaat is het kostbare hormoon Humaan Chorion Go- nadotrofine (HGC) nodig. Dit hormoon komt slechts de eerste drie maanden van de zwangerschap in behoorlijke hoeveelheden in de urine voor. Tienduizend liter urine van zwangere vrouwen zijn er nodig voor het produ ceren van een half ons pregnylpoeder. Vele vrouwen, die moeder willen wor den maar onvruchtbaar blijken, kunnen daarmee geholpen worden. Organon in Oss is een van de weinige farmaceutische industrieën ter wereld, die dit bijzondere geneesmiddel maken. Voor zover in Oss bekend, wordt het al leen nog op kleine schaal in Denemar ken geproduceerd. „De meeste bedrijven vinden de enor me organisatie van de urine-inzameling een onoverkomelijk bezwaar", zegt gy naecoloog dr. M. M. Madlener, hoofd van de medische dienst van Organon. „In de beginperiode, voor de oorlog, haalden we het voor dit preparaat be nodigde hormoon uit het bloed van drachtige merries. Het geneesmiddel, dat op die manier ontstond, had echter bij de behandelde vrouwen niet het ge wenste resultaat". „Het pregnyl maakten we uit de uri ne van zwangere vrouwen in Oss en omgeving. Met dat geneesmiddel alleen kon men echter nog niet veel bereiken. Rond de jaren zestig kwam het prepa raat humegon in de handel. Een beter paardenserum. In combinatie met pregnyl bleek dit een belangrijk ge neesmiddel voor de bestrijding van be paalde gevallen van onvruchtbaarheid". „Vijftig tot zestig procent van de be handelde onvruchtbare vrouwen werd zwanger", zegt dr. Madlener. DUDLEY (Engeland) Een 18-jarige Duitse jongen, Lothar Borowski uit Emschersti bij Essen, reisde 800 km en gaf 20 Pond Sterling (180 gulden) uit om Kerstmis en nieuwjaar in Engeland door te brengen bij zijn vakantievrien din om slechts tot de ontdekking te ko men, dat hij bedrogen was. Het Engelse meisje, dat hij in een trein had leren kennen, toen zij van de zomer met vakantie in Duitsland was, had hem een -valse naam en een vals adres opgegeven. Bij hun laatste ontmoeting had zij te gen hem gezegd: „kom met kerstmis bij mij thuis." En zo vertrok hij voor de reis van twee dagen met een hals snoer en een armband voor de bedrieg ster. Lothar, die schilder en decorateur is, ontdekte al gauw dat haar adres ver zonnen was. De politie van Dudley heeft twee da gen naar haar gezocht, maar haar niet kunnen vinden en zo sliep Lothar bij zijn eerste bezoek aan Engeland in cel len. Maar medelijdende agenten hebben de Duitse jongen toch een gelukkig ADVERTENTIE apelcLoory \JOOf hondefden l^en appel en een ei kunnen in Am- sterdams nieuwste „winkel" in de meest letterlijke zin betaalmiddel zijn. En er zullen zich stellig dagen voor doet», waarop men zich voor een knol een citroen zal kunnen aanschaffen, want in de diggershop breng je wat je kwijt wilt en haal je wat je nodig hebt. De digger-shop is de nieuwste activi teit van de groep minder of meer ex centrieke jongelui die zich 's zondags middags op love-ins plachten op te hou den in het Amsterdamse Vondelpark. Hippies heetten ze toen of love-bietsers. Nu zijn ze diggers, of gravers, als we het woord vertalen. Niet alleen die naam hebben ze over genomen van hun geestverwanten aan de Amerikaanse westkust, ook het idee van de winkel is van de Amerikaanse 'hippiewereld naar Europa komen over waaien. Amsterdam heft de eer van de primeur van ons continent. Bij de opening werd jasmijn-thee ge schonken en sjudrans en er werden dig- gerstickies rondgedeeld, voorgedraai- de sigaretten, waarin of in het gebouw van de Stichting Anker Clubhuiswerk aan de Prins Hendrikkade 142. Het maken van winst is taboe in de digger-shop, waar men van alles tegen van alles moet kunnen ruilen. Wie een boek of een broek, een grammofoon plaat of een kachel over heeft, hij de- ponere hem in de shop; wie een boek of een broek nodig heeft, hij neme daar weg wat van zijn gading is. Mits... er iets anders voor in de plaats wordt ge legd, want niets voor niets. Groentehandelaren en bakkers die met overschotten blijven zitten, zouden hun restanten naar de digger-shop moe ten brengen, waar ze of in de keuken van het toekomstige macro-biotische restaurant etenswaren waaraan geen conserveringsmiddelen te pas komen zouden kunnen worden verwerkt of voor een krats verkocht of tegen een andere inbreng geruild zouden kunnen worden. ,,In Amerika bestaat het al een paar jaar", zegt de zakelijk leider van de „winkel", de negentienjarige ex-mode ontwerper Eric Slabbers. „Het hangt van de spontaniteit van de mensen af, of het hier wat wordt". Bij de opening is gezegd, dat met de diggershop een voorbeeld wordt gegeven van een maatschappij waaruit het oogmerk van winst-maken is verdwenen, maar niemand gelooft, dat de commerciële geest in Nederland er doeltreffend door zal worden ondermijnd. Het blijft overigens niet bij de ruil handel. Er moet nog een „workshop" komen, waar „langharige, werkschuwe jongelui iets kunnen verdienen als ze geld nodig hebben, want bij het ar beidsbureau hoeven ze niet meer om werk te komen", zegt één van de dig gers, voor wie het koude Vondelpark nu als ontmoetingsplaats heeft afge daan. Door de shop schettert de psychede lic sound, al wordt die buiten over stemd door de muziek die davert uit de kelder, waarin de voormalige jeugd van het Centraal Station een honk heeft gekregen. Het heeft even gespan nen, toen de voormalige hippies in het gebouw mochten trekken. De „stations- jeugd", die eens door matrozen uit Den Helder de hal van het Amsterdam se Centraal Station werd uitgeslagen, voelt zich opnieuw bedreigd, maar de vrede is getekend. Niemand wordt im mers in zijn vrijheid beknot. Kerstfeest bezorgd. Zij hielden een col lecte in hun bureau en kochten als kerstgeschenk een sigarettenaansteker voor hem. Bovendien nam brigadier Andy An derson Lothar mee naar huis om bij hem, zijn vrouw en zijn kinderen Kerst mis te vieren. En het lijkt er op, dat er per slot van rekening toch nog een idylle uit de bus komt. Bij een bezoek aan een plaatselijke kegelbaan maakte Lothar kennis met de 15-jarige Sue Cain, aan wie hij de armband en het halssnoer schonk. „Ik had een prachttijd", verklaarde hij. „Ik heb zoveel vrienden gemaakt dat ik blij ben dat die meid me bedrogen heeft. Wat een welkom voor een vreem deling!" ADVERTENTIE OLIFANT LIGT LEKKER IN DE MOND! Al bij 't bestellen. Zeg het maar eens: ,,'n Jonge Olifant!" of: ,,'n Oude Olifant!" En dan natuurlijk ook bij het drinken! Proost! Het nieuwste voor hen, die graag in bed lezen en een echtgenoot of echtge note hebben, die dit gebruik in het ge meenschappelijk slaapvertrek nietwaar deert, is nu een leesbril met „eigen" vrlichting te koop. Het is een bril met twee lampjes, die op een batterij wer ken. De plastic bril is niet zwaarder dan andere monturen, zoals echt schild pad. De lampjes zijn uiterst links en uiterst rechts aan de bovenkant ver bonden. De bril is ook zeer geschikt voor kaartlezen bij autoritten in het donker. „Een prachtig resultaat. De behoefte aan dit middel is de laatste jaren over de hele wereld zo toegenomen, dat we het bijna niet meer aankunnen. Er is nu zoveel vraag naar pregnyl, dat we de verspreiding over de hele wereld moeten beperken." Om meer pregnyl te kunnen produce ren, doet men in Oss nu op grote schaal een beroep op de aanstaande moeders in en om de grote steden in ons land. In vele plaatsen zijn acquisi- trices aangesteld om de inzameling van de urine te organiseren. In Rotterdam heeft mevrouw L. Hu- sen-Baardman die taak op zich geno men. „In samenwerking met negen as sistenten, allemaal ook huisvrouwen die de belangrijkheid van deze actie in zien, zorgen wij er voor dat in Rotter* dam het aantal donors op 560 gehand haafd blijft", vertelt zij. „Dat is vrij moeilijk omdat het hormoon HCG slechts de eerste dertien weken van de zwangerschap in de dagelijkse plasjes van de aanstaande moeders aanwezig is. Wij moeten dus steeds weer andere aanstaande moeders voor deze actie op sporen.,, „Vrouwen die een week over tijd zijn kunnen zich bij ons opgeven. Er kan dan al een proefflesje voor de keuring naar Oss worden gestuurd. De uitslag van de keuring wordt door Organon ook ook aan de huisarts of de verloskundige doorgegeven. „Sommige vrouwen willen hun zwan gerschap liever geheimhouden", zegt mevrouw Husen. „Daar hebben wij be grip voor. De inzameling van de urine gebeurt zo onopvallend mogelijk. Drie dagen per week komt de chauffeur van de Organon de plastic bus met de plas jes ophalen. Dat gebeurt met een be stelwagen in een volkomen onopvallen de kleur, waarop geen verdere kenteke nen staan. Werkende vrouwen, die niet altijd thuis zijn, brengen de bus zelf naar de acquisitrices. Naarmate men meer hoort over Moeders voor Moeders, mel den zich meer donors aan". „Wij hebben hier in Rotterdam een donor gehad, die zelf na behandeling met pregnyl-injecties zwanger was ge worden. Zij wilde als aanstaande moe der dadelijk ook weer andere vrouwen helpen moeden te kunnen zijn". In de farmaceutische fabriek in Oss verdwijnen de aangevoerde liters urine van pas zwangere vrouwen in grote ke tels. Het produktieproces van het wit te pregnyl-poeder uit die grondstof duurt ongeveer drie maanden. In de steriele ruimte van de fabriek zijn zwaar gesluierde meisjes, die er uitzien als haremvrouwen, dagelijks be zig het weer opgelost geneesmiddel in ampullen te doen. Zo wordt het kostba re pregnyl naar patiënten over de hele wereld verzonden. In Oss worden de duizenden moeders die overal in het land aan deze actie deelnemen, hoog gewaardeerd. Men spreekt er in de grote machinehallen en laboratoria over „De Gouden Plas". De aanstaande moeders die aan Moe ders voor Moeders meewerken krijgen als kleine attentie vanuit dit pregnyl- centrum een pakje met geschenkjes voor hun kleintje toegezonden. 10-D-ACTE TUSSEUNG

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1968 | | pagina 6