Veenendaals
dagblad
Wilson behaalde zeer grote
zege in het Lagerhuis
Buiten
Minister kocht „blauw
Openbaar debat in
Tweede Kamer over
„geheim"
kernenergie-pro j eet
Gelders-Utrechtse streekcourant voor Rijn- en Gelderse Vallei
Oorlogsgebral
in Egypte
hervat
Kasperak weer
geopereerd
Primes Margriet
vijfentwintig
GESLAAGD ALS
HELIKOPTER
PILOOT
CONSERVATIEVE MOTIE KREEG GEEN SCHIJN VAN KANS
STRAALJAGER
ONTPLOFTE
IN LUCHT:
VLIEGER DOOD
Papandreoe doet
beroep op
wereld
Mannie en haar
vriend gepakt
in Rotterdam
Zeelui bergen
verlaten
schip en
redden hond
I Mistdaarna
iets kouder
„Huur van nieuwe
woningen gaat
invoering
BTW soms
flink omhoog"
Pronkjuweel
OVATIE
AFTREDETS
Gemeensch appel i j ke
klacht tegen
Griekenland in
Europ. Commissie
I Noordoostpolder j
i eerste gemeente
die tv-reclame
gaat voeren
TOESTAND KRITIEK
CONGRES
Biimenvaarttanker
overvaren: één
man vermist
Oe Thant is niet
optimistisch
Verschil inkomen
gemeenten
wordt kleiner
Bur voor redactie en administratie:
Prins Bernhardlaan 28, Veenendaal,
Telef 08385-10550 (adm.), 10757 en
10955 (red.), Giro 1321600. Rhenen:
Boekhandel C. Waiboer en Recl.-
bureau J. Baars.
VALLEI
Voortzetting van het nieuwsblad „De Vallei", opge
richt in 1926, Uitg.: Wegener's Couranten Concern n.v.
Advert losse mm-prijs 17 cent Kleine "annonce»
„Vraag en Aanbod" op di„ do. en za. 1-10 woorden
/'1i50f ieder woord meer 15 cent
VRIJDAG 19 JANUARI I968 - 42e JAARGANG no. 16
m
APELDOORN Prinses Mar
griet viert vandaag haar vijfentwin
tigste verjaardag.
DEN HAAG De raad van Bestuur
Bouwbedrijf (top-orgaan van de onder
nemers in de bouw) heeft berekend
dat bij acceptatie van het huidige
BTW-wetsontwerp de huur van nieuw
te bouwen woningwetwoningen onder
bepaalde omstandigheden tot bijna ne
gen procent hoger kan worden en van
particuliere woningen ruim zeven pro
cent.
In een adres aan de Tweede Kamer
heeft de raad van bestuur dan ook
dringend gepleit voor een acht procents
BTW-tarief voor de bouw.
De raad vraagt de bouwnrodukten
niet zwaarder te belasten dan onder het
huidige omzetbelastingsysteem het ge
val is.
Het speciale tarief van acht procent
zal niet alleen in het belang van de
bouwnijverheid zijn, maar ook in dat
van de minder draagkrachtige woning
gebruikers.
Bovendien heeft de Raad van Bestuur
Bouwbedrijf becijferd, dat de op
brengstvermindering voor de overheid
maar zeer gering een half procent
van de totale bouwproduktie zal
xijn.
Floor de bijzonder geslaagde kleuren-
foto op de reeds geannonceerde
kalender van Hazelhoff kom ik er toe,
wat te vertellen van de fraaiste vogel-
fighur, die we in ons land hebben, n.l.
de haast tropisch gekleurde ijsvo
gel. We zouden deze zeldzame com
parant die zich echter na de verlie
zen in de strenge winter van 1962-'63
een beetje schijnt te gaan herstellen
om zijn uitzonderllijk schone veren-
pracht gaarne wat vaker ontmoeten,
doch door zware vorst en beek-vervui
ling raakt deze visser in sprookjeskle
ren, die gevoelige dichters de naam
van regenboogvogel en vliegende edel
steen gaven, in het gedrang en behoort
een ontmoeting nog altoos tot eerste
rangs delicatessen in de levende na
tuur. De ijsvogel vormt een voorbeeld
van hetgeen energie, plaatstrouw en
vasthoudendheid vermogen, want toen
na de tropentijd de periode van koude
begon, heeft deze vogel volhard en
vond karige lijftocht in wak, wel of
bijt. Vandaar de naam. Het is evenwel
'n zeer grote bijzonderheid, indien er 'n
zoveel intelligentie en durf kan op
brengen, dat hij op het voerplankje
kleine vleesrestjes komt weghalen of
het zelfs presteert resten vet van de
soepbotten te peuteren. Dominee W.
Schuster, een bekend Duits ornitho
loog, maakte zo'n geval wereldkundig
en ik had voor zo'n aardige winter-
klant bij huis een lief ding over. Toch
kwam in de strenge winter van '63
een dergelijk geval voor in Gorssel, ja
het gelukte zelfs van dit tamme exem
plaar, zittend op de hand, kleurenfo
to's te maken, die ik als een singulier
bewijs zuinig bewaar.
19-1-'68 X
A. B. WIGMAN
LONDEN De regering van premier Harold Wilson heeft gisteravond een
overstelpende meerderheid van vertrouwensstenimen gekregen voor haar in
grijpende bezuinigingen op de defensie en sociale voorzieningen en heeft ver
klaard dat Amerika zich achter het Britse besluit heeft geschaard het spelen
van een Europese rol op te geven.
De stemming volgde op een Lagerhuisdebat van twee dagen over een be
zuinigingspakket dat bedoeld is om 2.400 miljard dollar aan uitgaven voor
defensie en binnenlandse doeleinden, aan te wenden voor de export.
De bezuinigingen betekenen dat Groot-Brittannië zich zal terugtrekken van
al haar militaire bases in het Verre- en Midden-Oosten in 1971, behalve uit
Hongkong en dat de Britten zelf voor hun tot nu toe gratis medicijnen moeten
gaan betalen en voor andere sociale voorzieningen.
Het debat eindigde als een persoonlij
ke triomf voor George Brown, de minis
ter van Buitenlandse Zaken, die de laat
ste van de 13-uur geduurd hebbende
toespraken hield. Hij betoogde dat En
geland een te groot aandeel van de de-
fensielast van de vrije wereld had ge
dragen en zich van nu af aan tot Euro
pa en de Atlantische Oceaan zou moe
ten beperken. „Wij kunnen niet meer
uitgeven dan we verdienen, of dan we
ons kunnen veroorloven" zei hij. „Dat
wel te doen is het noodlot tarten". „Na
tuurlijk brengen de veranderingen in
het defensiebeleid risico's met zich
mee, grote risico's". „Maar de risico's
gewoon door te gaan zijn verschrikke
lijk groot".
Brown zei dat hem was gevraagd hoe
Amerika had gereageerd op de defen
siebezuinigingen. Hij verklaarde:
„Amerika heeft met begrip ingezien,
dat het juist is voor dit land, te streven
naar een samenwerking met de part
ners in West-Europa".
„Het heeft onze rol bij het streven
naar vreedzame ontwikkeling In ande
re delen gewaardeerd. Het begrijpt dat
we niet voort kunnen gaan een derge
lijk groot aandeel voor onze rekening te
nemn". „Het moet thans wensen dat
een harmonisch verenigd Europa een
grotere rol gaat spelen in het dragen
van die last, dat is onze wens ook, en
ook de wens van onze toekomstige part
ners in Europa".
Toen Brown ging zitten, klonk een
stormachtig applaus op van de rege-
ringsbanken.
Hierna werd gestemd.
Bij de eerste stemming, over een con
servatieve motie waarin het regerings
beleid wordt verworpen, won Labour
met 334 tegen 229 stemmen, een meer
derheid van 105 stemmen. Deze verho
ging van de nationale meerderheid van
de regering, die ongeveer 85 bedraagt
was te danken aan steun van de libera
len.
Hierna werd gestemd over een motie
van liberale zijde, waarin de bezuini
gingen op de sociale voorzieningen wor
den aangevallen. Het resultaat was 304
tegen negen stemmen, een meerderheid
troor de regering van 295 stemmen, ge
flatteerd door de onthouding van de
conservatieven.
De meerderheid zou nog groter gen
weest zijn, als 24 leden van de rege
ringspartij zelf zich niet hadden onthou
den van stemming uit protest tegen de
bezuinigingen op sociaal terrein.
De 47-jarige Desmond Donelly, afge
vaardigde voor Pembroke en behorend
tot de rechtervleugel der Labour-par
ty, is uit de Labourfractie in het Lager
huis getreden uit protest tegen liquide-
ring van de Britse militaire rol ten oos
ten van Suez. Donnelly blijft lid van
het Lagerhuis.
Het partijbestuur van Labour in het
district Pembrokeshire zal op 1 febru
ari een onderzoek instellen naar' het uit
treden van Donelly.
6 In Engeland zijn deze maand 630.980
mensen werkloos, bijna 50.000 meer dan
in december, heeft het Britse ministe
rie van Arbeid donderdag meegedeeld.
Dit getal is sinds 1963 voor januari niet
zo hoog geweest. In dat jaar steeg het
aantal werklozen in januari tot boven
de 80.000.
DEN HAAG Een Starfighter van
de Koninklijke Luchtmacht is gisteren
boven Westduits grondgebied in de
lucht geëxplodeerd. De vlieger, de 22-ja-
rige ongehuwde tweede luitenant P.
Hofstra uit Franeker, kwam om het le
ven.
Het ongeluk gebeurde bij het plaatsje
Paderbom op ongeveer honderd kilome
ter ten oosten van Dortmund. Het toe
stel was een kwartier tevoren voor een
fotoverkenningsvlucht van de vliegbasis
Twente opgestegen.
Hoewel de straaljager op het moment
van de explosie vrij laag vloog, werden
de brokstukken over een afstand van
vijf kilometer verspreid.
PARIJS Dc Griekse oud-minister
Andreas Papandreoe heeft op een pers
conferentie in Parijs als „officieel ver
tegenwoordiger, met absoluut gezag",
van de Unie van het Centrum Party in
het buitenland en in Griekenland, een
beroep op de democratische wereld ge
daan, de strijd voor het herstel van de
democratie in Griekenland te steunen.
Zolang het Griekse volk niet vrij is, is
deze steun niet alleen welkom, maar
ook een kwestie van morele verant
woordelijkheid, verklaarde hij.
De dictatuur van de militaire junta
wordt volgens Andreas Papandreoe, de
48-jarige zoon van oud-premier George
Papandreoe, in Griekenland volledig af
gewezen, en veler gedachten gaan uit
naar de vestiging van een „waarlijk
democratisch en uiterst progressief
nieuw Griekenland". Het Griekse volk
wil echter een nieuwe burgeroorlog
vermijden en verwacht dat een combi
natie van totaal moreel verzet in het
land zelf en krachtige steun van het
buitenland de junta uiteindelijk zal
doen inzien, dat zij het land naar een
impasse voert.
Een onder regeringstoezicht staand
Grieks dagblad heeft Amerika er van
daag van beschuldigd, de mislukte
staatsgreep van koning Constantijn ge
organiseerd te hebben.
John Kapsis, de hoofdredacteur van
het in Athene verschijnende avondblad
Ethnos (Het Volk) is door twee re
chercheurs op het redactiebureau van
zijn krant gearresteerd.
Kapsis (40) is een goede vriend van
oud-minister Andreas Papandreoe.
CAIRO Mohammed Heikal, hoofd
redacteur van het invloedrijke Egypti
sche dagblad „Al Ahram", acht hervat
ting van het gewapend conflict in het
Midden-Oosten onvermijdelijk.
In een vandaag gepubliceerd commen
taar schrijft Heikal, dat het vinden van
een politieke oplossing voor het con
flict zo goed als onmogelijk is gewor
den, „want wij wijzen af wat Israël aan
vaardt, terwijl wat ons aanvaardbaar
lijkt, het niet is voor Israël".
Een gewapend conflict is volgens hem
onvermijdelijk, dat het Egyptische
hoofddoel, „het ongedaan maken van
de consequenties van de Israëlische
agressie van 5 juni", alleen door de wa
pens-kan geschieden en alleen Egypte
de rechtstreekse verantwoordelijkheid
voor een gewapend conflict kan dragen.
DEN HAAG De gemeenschappe
lijke klacht van Nederland en de drie
Scandinavische landen over Grieken
land, zal 23 januari worden behandeld
door de Europese commissie voor de
irechten van de mens.
De commissie zal eerst beslissen
over de vraag of de klacht wel ontvan
kelijk is. Dr. J. Vixseboxse, permanent
vertegenwoordiger bij de Raad van
Europa treedt op als Nederlands agent.
EMMELOORD De Noordoostpol
der is de eerste gemeente in Nederland
die tv-reclame wil gaan voeren. Het
gemeentebestuur is ervan overtuigd,
dat de polder, die zesentwintig jaar ge
leden drooggevallen is een belangrijke
rol kan spelen in de discussie rondom
de ruimtelijke ordening in ons land. In
die ruimtelijke ordening kan de Noord
oostpolder zelfs een belangrijke plaats
gaan innemen, vinden burgemeester en
wethouders.
Men vindt, dat behalve de overheid
de gehele Nederlandse bevolking gewe
zen moet worden op de mogelijkheden
die de meest modern geoutilleerde pol
der heeft te bieden. In Emmeloord, de
hoofdplaats van de 32.000 zielen tellen
de gemeente, garandeert men ruimte.
Men gaat er zelfs verder. Men garan
deert goed en prettig wonen, goed en
prettig werken en goed en prettig leven.
Gezien de mogelijkheden die de
Noordoostpolder in zijn geheel en Em
meloord in het bijzonder in het kader
van de ruimtelijke ordening bieden,
meent het college van burgemeester en
wethouders van de gemeente, dat het
alleszins gerechtvaardigd is over te
gaan tot het voeren van een televisie
reclame. De spots zullen worden uitge
zonden via Nederland 2. De raad wordt
voorgestel een krediet beschikbaar te
stellen van ruim L' 34.000.
PALO ALTO (Californië) De Ameri
kaan Mike Kasperak, die op 6 janua
ri een nieuw hart kreeg, heeft van
nacht een spoedoperatie ondergaan
om een inwendige bloeding aan de
twaalfvingerige darm tot stilstand te
brengen.
Na afloop van de operatie werd In een
bulletin van de medische afdeling
van Stanford Universiteit meege
deeld, dat de 54-jarige patiënt bij
kennis was, maar dat zijn toestand
kritiek bleef.
Naast het dichten van de belangrijkste
wonden, werden enige spieren door
gesneden om overdadige afscheiding
van maagsappen tegen te gaan en
werd de opening van de maag ^naar
de dunne darm verwijd ter verge-
makkeling van het stofwisselingspro
ces.
Het was de tweede operatie die Kaspe
rak moest ondergaan sinds hij op 6
januari het hart van de 43-jarige
huisvrouw Virginia White ontving. Op
14 januari werd een galblaasoperatie
uitgevoerd ter verlichting van een
ernstige leverkwaal.
Naar eerder is meegedeeld, herstelt
Kasperak langzaam van de lever
kwaal en zijn er geen tekenen dat
het nieuwe hart wordt afgestoten.
De plotselinge bloeding in de buikhol
te van de 54-jarige metaalbewerker
wekte echter grote bezorgdheid.
ROTTERDAM De 17-jarige Man
nie van T. die zondagavond spoorloos
uit Raalte is verdwenen, verblijft thans
op een Rotterdams politiebureau. Zij is
om kwart voor vier gistermiddag aan
getroffen in een woning in Rotterdam-
Zuid in gezelschap van een 32-jarige
taxichauffeur uit Deventer. Vermoede
lijk is zij sinds haar verdwijning bij de
chauffeur geweest, zo verklaarde de
Rotterdamse politie gistermiddag.
Zondagavond bracht Mannie haar ver
loofde uit Heino naar de bus, nadat zij
haar fiets had weggezet achter een ma-
nifacturenwinkel. Het speuren naar het
verdwenen meisje er ging een offici
eel politiebericht uit werd gestaakt,
toen zij telefonisch aan haar baas be
richtte, dat zij niet zoek was, maar op
stap met een vriend, een gehuwde taxi
chauffeur. Zij is kort na het vertrek
van haar verloofde bij de taxichauffeur
in de auto gestapt.
DEN HAAG De Tweede Kamer gaat een openbaar debat wijden aan de
kwestie van het ultracentrifuge-project waarop de Nederlandse regering op Ame
rikaans verzoek het stempel „geheim" heeft gezet en dat van belang is voor de
toekomst van de Europese energieproduktie. Dat gaat gebeuren bij de behande
ling van het schriftelijke verslag over de gisteren gehouden besloten vergadering
van de Kamercommissie voor de kernenergie. Voor die besloten vergadering was
grote parlementaire belangstelling.
De besloten vergadering van giste
ren was, naar wij hebben vernomen,
geheel gewijd aan het vlak voor Kerst
mis door A. de Goede (D'66) in de
Tweede Kamer geuite verwijt dat de
minister van economische zaken, _mr.
L. de Block, het Nederlandse ultra-
centrifuge-project niet zou hebben „in
gebracht" in een ministersconferentie
over het toekomstige kernenergiebeleid.
De fractie van D'66 wil aansturen op
een debat in de Tweede Kamer waar
in zowel minister De Block als zijn
ambtgenoot van buitenlandse zaken,
mr. Luns, het regeringsbeleid zullen
verdedigen.
ZESTIENHOVEN Op hgt vliegveld
Zestienhoven is gisteren de eerste he
likopterpiloot door de Nationale Lucht
vaart School „afgeleverd". Het was de
heer G. Hoogervorst, die hier, gezeten in
de cockpit van de wentelwiek waarin hij
zijn brevet haalde, verheugd de toekomst
tegemoet ziet.
Het ultracentrifuge-project is gericht
op produktie van splijtstoffen. Het gaat
daarbij om scheiding van splijtbaar en
niet-splijtbaar uranium.
Nederland en verscheidene andere
landen werken al jaren aan een ver
volmaking van deze produktiemethode,
waaraan enkele jaren geleden in Am
sterdam een internationaal congres van
deskundigen werd gewijd. Ingewijden
achten het mogelijk dat één ultracen
trifuge per jaar een kilo licht verrijkt
uranium zal kunnen produceren. Die
verrijkingsgraad is echter bij lange
na niet hoog genoeg voor militair ge
bruik. Ware dat wel het geval dan zou
den ultracentrifuges gebruikt kunnen
worden voor vervaardiging van „goed
kope kernwapens".
HOEK VAN HOLLAND De biimen
vaarttanker Shell 50 is gisteravond op
de Nieuwe Waterweg overvaren door
de Liberiaanse tanker Oriental Chal
lenger. Dank zij een snelle reddingsac
tie van rijkshavendienst en loodswezen
konden zes opvarenden worden gered.
Er wordt één bemanningslid vermist.
De scheepsramp gebeurde om onge
veer half tien bij de Berghaven bij
Boek van Holland. Het zicht was
slecht. De Shell 50 was afvarend. Toen
zij de rivier overstak naar Europoort,
werd zij geramd door de binnenkomen
de achttienduizend ton grote tanker
De loodsafhaaiboot Spiering redde
vier opvarenden uit het water. De Ha
vendienst V plukte twee man van het
voorschip van de zinkende binnen-
vaarttanker. Een half dozijn sleepbo
ten uit Europoort zocht mee naar het
zevende bemanningslid.
De Shell 50 zonk mët haar achter
schip onder water. Het wrak ligt voor
een deel in het vaarwater.
NEW YORK Oe Thant, de secreta
ris-generaal van de V.N. heeft gisteren
zijn standpunt herhaald dat vredeson
derhandelingen over Viëtnam zouden
kunnen beginnen drie a vier weken na
stopzetting van de Amerikaanse bom
bardementen op Noord-Viëtnam.
Thant, die zijn eerste persconferen
tie gaf sinds september vorig jaar, wees
op de argumenten dat de moeilijkheden
in Viëtnam worden veroorzaakt door
communistische of Amerikaanse agres
sie als „kinderlijk" van de hand.
Hij was overigens van mening dat een
stopzetting van de Amerikaanse bombar
dementen en eventueel daaropvolgende
besprekingen niet onmiddellijk zouden
leiden tot een algehele wapenstilstand.
Tijdens de Conferentie van Genève over
Indochina in 1954 werden de gevechten
ook voortgezet, aldus Thant. Een wa
penstilstand leek hem onder de huidige
omstandigheden dan ook een heel moei
lijke kwestie.
In Noord-Viëtnam heeft men tot nu
toe gereageerd met de mededeling dat
eerst de Amerikanen Zuid-Viëtnam
moeten verlatn.
O
Generaal-Majoor Jitzhak, Rabin, die
het bevel voerde over de Israëlische
strijdkrachten tijdens de oorlog in het
Midden-Oosten vorig jaar juni, is be
noemd tot ambassadeur in de Verenig
de Staten, zo is in Jeruzalem bekendge
maakt.
DEN HAAG Tijdens een bijeen
komst in het perscentrum Nieuws
poortheeft minister Udink als eerste
een exemplaar gekocht van het „blauwe
boekje", een „vredesdienstregeling" uit
gegeven door de Katholieke Werkende
Jeugd, geschreven door de heer Piet
Reckman. Vice-voorzitster Lies van Rijn
verkocht het boekje aan de bewindsman,
waarmee de „Culturele Revolutie" van
de K.W.J. was gestart.
ESBJERG De Nederlandse
kustvaarder Johanna Buitelaar uit
Maassluis heeft gistermiddag een
verloren gewaande Duitse viskotter
binnengebracht in de Deense haven
stad Esbjerg en er een hond aan
overgehouden.
De Nederlandse zeelui ontfermden
zich over de hond, nadat zij hem
hadden bevrijd uit een afgesloten
kast waarin het dier 53 angstige
uren had doorgebracht.
De Johanna Buitelaar (496 brt)
vond de kotter Adonis (70 ton) gis
ternacht verlaten op zee, westelijk
van Esbjerg. De driekoppige beman
ning had het scheepje verlaten in.
de orkaan die maandag over het
noordelijke deel van de Duitse
Bocht trok. De Duitsers waren uit
hun reddingsvlot opgepikt door een
Deense helikopter.
„We houden de hond", zei kapitein
Heyer gistermiddag voor zijn afvaart
uit Esbjerg.
De Duitse schipper van de Adonis,
Karl Heinz Simonsen uit Hamburg,
bleek het daar helemaal niet mee
eens te zijn. „Ik wil mijn hond te
rug. Mijn kinderen zijn dol op Prilz"
zei hij. „Ik dacht dat het beest was
omgekomen in de orkaan. Ik wil wel
eens praten met die Nederlandse ka
pitein".
DEN HAAG De inkomensverschil
len tussen de gemeenten zullen kleiner
worden. Minister Witteveen (financiën)
kondigt dit aan in zijn antwoord op
vrage van de Tweede-Kamerleden drs.
H. A. C. M. Notenboom en C. A. A.
van Beek.
Thans worden de gemeenten voor de
vaststelling van hun inkomsten nog in
gedeeld in groepen van twee- tot vijf
tigduizend inwoners, van vijftigduizend
tot 250.000 inwoners en zo verder. Mi
nister Witteveen erkent dat deze ver
deling aan de grove kant is. Het is zijn
bedoeling de .afstand tussen de groepen
kleiner te maken in het wetsontwerp
dat de gemeenten een ruimer belasting
gebied zal geven.
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••a
(Van onze weerkundige medewerker)
JFen warmtefront trok met vochtige
i lucht over Nederland en kwam
boven West-Duitsland tot stilstand.
Daarvoor verantwoordelijk was een
i hogedrukgébied boven Scandinavië,
dat koudere lucht naar delen van
Noord-Duitsland deed uitvloeien. Het
S gevaar voor een nieuwe vorstinval m
onze omgeving is vooreerst niet groot,
aangezien een tweede uitgebreid ho-
J gedrukgebied boven de Golf van Bis-
caje nog iets naar het noorden ko-
mend een tegenwicht vormt. Tus-
I sen beide maxima in blijft het weer
in Gelderland rustig, evenwel met een
grote kans op hardnekkige misL Door
de toegenomen hogedrukinvloed zal
de temperatuur tijdens het weekeinde
i de neiging vertonen wat lager te wor-
den. In de laatste week van januari
wordt het weer even uitkijken. Dan
zal de beslissing vallen over de vraag
of er al dan niet een tweede ijsperiode
zal komen. In januari 1959 een
maand met gelijke „antecedenten" als
de huidige gebeurde dat wel door
toedoen van een Atlantisch hogedruk-
i gebied, dat naar de Oostzee oprukte.
