Rusland boekt successen in de Middellandse Zee Militaire raad zuivert leger n Korea Philby adviseur inzake propaganda tegen V.S. Baunsgaard formateur in Denemarken WAT SEDERT CA THAR INA DE GROTE ONMOGELIJK SCHEEN LIJKT NU TE LUKKEN Israels zege bracht de NA V0 slechts nadelen Onze militaire medewerker schrijft Weer 45 officieren uit functie in Griekenland Auto en juwelen verdwenen Ex-echtgenote over dubbelspion: Ernstige rellen in India V.S.-soldaten vragen asiel in Frankrijk NOG MEER ONZEKER GELDNOOD GEHEUGEN ZATERDAG 27 JANUARI 1968 De uitdrukking is van wijlen Sir Winston Chur chill en het is (dus) een kernachtige typering: „Het Middellandse Zeegebied is de zachte onderbuik van Europa". De ministers van Defensie van de NAVO- landen hadden die woorden als een spreuk aan de muur kunnen hangen toen zy vorige maand in Brus sel de militaire positie van de NAVO onder de loep namen, want het Middellandse-Zeegebied heeft veel van hun t(jd in beslag genomen. Eigenlijk voor het eerst in de negentien NAVO-jaren, want de aan dacht is bijna altijd geconcentreerd geweest op de landdreiging door Midden-Europa. Waarom nu die speciale aandacht voor de zuide lijke flank? Omdat de Sovjet-Unie zich plotseling een aantal faciliteiten in dit gebied verworven heeft die een jaar geleden nog bijna ondenkbaar waren. In februari/maart van het vorig jaar schreef onze militaire medewerker over de snel slechter wor dende situatie in het gebied rond de Middellandse Zee en het Midden-Oosten. Op 5 juni 1967 ontbrand de de strijd tussen Israël en de Arabische landen. In zes maal 24 uur was de zaak beslist: zonder di recte hulp van wie dan ook zegevierde het kleine Israël over zijn veel grotere buurlanden. Een triomf dus mede voor het met Israël sympathiserende Wes ten? Integendeel: de vreemde situatie doet zich voor dat juist de Sovjet-Unie er beter van geworden is. Zoveel beter dat de mogelijkheid bestaat dat Euro pa in dit gebied plotseling voor een strategisch fait accompli zal komen te staan een ernstige zaak, gegeven 't feit dat onze kortste verbindingsweg met Azië door dit gebied loopt en dat uit dit gebied een groot deel van Europa's economie wordt gecontro leerd door middel van de olie. Over het hoe en waarom van deze ontwikkeling schrijft vandaag onze militaire medewerker. Sedert de Athener Themistocles 500 jaar voor Christus verklaarde dat „degene die de heerschappij ter zee heeft, alles beheerst", is er wel het een en ander veranderd. Onder meer is de heerschappij in de lucht een bijzonder voorname factor geworden, maar toch is er nog steeds een kern van waarheid in deze eeuwenoude bewering. De be tekenis van de Middellandse Zee voor Europa komt duidelijk tot uiting als men zich realiseert dat haar blauwe water dagelijks door 2600 handels schepen wordt bevaren en dat onge veer 1200 van deze schepen tot de NAVO-landen behoren. Van alle wa ren die bij onze drie zuidelijke NAVO- bondgenoten, Griekenland, Italië en Turkije, worden ingevoerd komt 99 procent per boot het land binnen en slechts 1 procent door de lucht. Het belang van het Suez-kanaal is (nog steeds) bijzonder groot; terwijl Euro- pa's olievoorziening voor een groot deel afhankelijk is van de landen uit het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Voor wat de militaire geografie be treft, verwijs ik u naar het kaartje. Twee uiterst belangrijke punten komen daar sterk na^r voren: de drie NAVO-landen Italië, Griekenland en Turkije hebben elk een zeer lange zeegrens en zijn voor wat betreft onderlinge steun volkomen afhankelijk van het zee- en luchtruim; de Sovjet-Unie kan slechts via de twee uiterste einden van de Mid- landse Zee de Straat van Gi braltar en de Bosporus/Dardanel- len toegang tot die zee krijgen en beide toegangen worden (nu nog) door de NAVO gecontroleerd en beheerst. "Deeds in de tijd van Catharina de Grote was vrije toegang tot en mi litaire invloed in de Middellandse Zee één van Ruslands hartewensen. Erg succesvol was men daar echter niet mee. Tot voor enkele jaren patrouilleer de de rode vloot slechts in het Ooste lijk deel van de Middellandse Zee. Het derde Sovjet „ESKADRA" was toen slechts een zeer klein verband met een voortdurend wisselende samenstelling. Het waren meestal schepen die behoor den tot de Zwarte Zeevloot die enkele weken in de Middellandse Zee bleven. Deze vlooteenheid had geen enkele vas te basis in het Middellandse-Zeege bied, maar „bezocht" enkele vrienschap- pelijke havens. De vloot werd op zee verzorgd vanaf vrachtschepen in be schutte wateren waar ze weinig opvie len. Nu, begin 1968, hebben we te maken met een vijftigtal oorlogsschepen en een dozijn onderzeeërs, hetgeen over de laatste drie jaren 'n toeneming met niet minder dan 600 pet. betekent. Zeer be langrijk zijn de 12 onderzeeboten, waar van er 2 nucleaire aandrijving hebben en waarschijnlijk over nucleaire wa pens beschikken. Voor een deel komen deze onderzeeboten uit het Oostzèe- en Noordzeegebied. Eveneens belangrijk is het viertal landingsschepen van het samen te stellen NAVO MZ-esl 3-6 schepen ANKERPLAATSEN 'RODE ESKADRA' VERZORGINGSHAVENS 'RODE ESKADRA' GEPLANDE BASIS 'RODE ESKADRA' GEPLANDE RAKETBASIS 50 SCHEPEN 200 VLIEGTUIGEN 25.000 MAN basis NAPELS 'RODE ESKADRA' A5-55 SCHEPEN 12-ONDERZEEBOTEN ATHENE Het militaire bewind heeft gisteren 45 hooggeplaatste officie ren uit hun functie ontheven of met pensioen gestuurd. Het betreft hier officieren die ervan worden beschuldigd de zijde van koning Constantijn te hebben gekozen tijdens diens mislukte staatsgreep op 13 december vorig jaar. type „Alligator". Zo'n landingsschip kan een geheel gemotoriseerd modern infanteriebataljon tegelijk vervoeren en op open stranden ontschepen. Hier door heeft dit derde „ESKADRA" de mogelijkheid 'n geheel marine-infante- rie-regiment tegelijk aan land te zetten, hetgeen ongeveer overeenkomt met de capaciteit van de Amerikaanse 6e vloot op dit gebied. Een ander opmerkelijk feit 1» de mo- lijkheid geleide raketten vanaf deze vlooteenheid in te zetten tegen zee- en landdoelen. De Russen ontwikkelden schip-schip raketten sedert 1957 en aan vankelijk werd hierover slechts geglim lacht in het Pentagon. Die tijd is echter voorbij. De drie raketten die in de na middag van de 21e oktober werden af geschoten op de Israëlische torpedo jager Eilath, markeren een wapentech- nische voorsprong op dit gebied. Deze raketten naderden, zoals beschreven door de Israëlische Commandant van de Eilath, op een verkeerde koers, maar veranderden plotseling van vlieg richting en de eerste trof midscheeps; de tweede sloeg enige minuten later in de machinekamer in. Een derde sloeg anderhalf uur later in het brandende wrak en een vierde explodeerde enige minuten later boven de plaats waar het schip gezonken was. De Amerikanen werken met ballisti sche (niet bestuurbare) raketten van het Polaris type. W/at is nu toch de reden dat dagene wat in de loop der historie de Rus sen nooit is gelukt, nu plotseling op de drempel van verwezenlijking lijkt te staan? Allereerst zijn de gewijzigde po litieke verhoudingen na Wereldoorlog II hier schuld aan. De landen langs de zuidelijke oever van de Middellandse Zee waren vrijwel alle gebieden, die on der beheer of bescherming stonden van een grote Europese mogendheid en ver wierven na 1945 hun zelfstandigheid. Toch konden ze nog niet buiten econo mische en militaire steun. Vrijwel al deze landen worden bewoond door Ara bieren die de staat Israël liever vandaag dan morgen zien verdwijnen. Uit oppor- tuniteitsoverwegingen steunt de Sovjet- Unie de Arabieren, voorziet ze van of fensieve wapens en maakt ze langzaam maar zeker economisch en militair van zich afhankelijk. Men vist in troebel water ten koste van het Westen. Een tweede reden is het ontbreken van suc ces voor de Sovjet-Unie in de afgelo pen 20 jaar in haar streven naar over heersing van West-Europa. De Navo Een van de Russische „Alligator"- landingsschepen, die in de toekomst de ruggegraat zullen gaan vormen van de Sovjet-invasievloot. damde succesvol de Sovjet-expansie in Midden-Europa in en nu probeert men de Europese defensie via de flanken te omtrekken. Talloze ontwikkelingen en gebeurtenissen geven hun goede moed dat het ditmaal zal slagen. Immers: Moskou verdiept zijn penetratie in Egypte, Syrië en Algerije. Duizenden Russische technici instrueren de Ara bieren hoe met verfijnd oorlogsmate- rieel om te gaan. Misschien herinne ren we ons nog dat ook het Viëtnam- conflict eens begon met Amerikaanse adviseurs en technici. De Gaulle trekt, als vriendschapsge baar tegenover de Arabieren, zijn eenheden 10 jaar voor het aflopen van het contract terug uit 's werelds sterkste atoomvrije marinebasis Mers el Kebir. Deze basis beschikt over 5 km ondergrondse wegen en is nota bene met steun van Navo-gelden gebouwd. Velen zijn bang dat de Russen in de toekomst over deze ba sis zullen kunnen gaan beschikken in ruil voor economische en militaire hulp. Griekenland is eveneens een bron van gevaar. Zullen de Russen de com munistische guerrilla's werderom gaan activeren om ook hier hun in vloed te vergroten? Uiteraard zal de Sovjet-Unie niets nalaten om het conflict tussen Ara bieren en Israëliërs warm te houden. In feite is dit wel één van de belang rijkste punten. Men herinnert zich in Moskou heel goed hoe veel sterker men uit de vorige krachtmeting te voorschijn kwam ondanks het verlies der Arabieren. Wat in Cuba weivoor- bereid mislukte schijnt in het Middel landse-Zeegebied al improviserend tot succes te leiden. Egypte, Syrië en Algerije staan het rode ESKADRA met hun grote ha vens nu reeds ter beschikking voor reparaties en verzorging. Vooral Egypte, dat over Russische oorlogs schepen beschikt, komt hier van pas omdat het de reservedelen voor deze schepen ter beschikking heeft. Er is een melding dat de Egyptenaren de basis MERSA MATRUK als vlootba- sis ter beschikking hebben gesteld. Hoe dan ook de Russische schepen blijven onder het mom van vriend- schapsbezoeken weken en zelfs maan den in Port Said. De bekende anker plaatsen die u op het kaartje ziet aan gegeven worden regelmatig benut en laten niet na de Noordafrikaanse lan den te intimideren. Ook de ingang tot de Rode Zee heeft de Sovjet-aandacht. Geheel Zuid-Ara- bië staat nu min of meer vijandig te genover het Westen. De Engelsen ver laten Aden en de enig overgebleven basis BAHRAIN ligt in politiek in stabiel gebied en kan eenvoudig een tweede Aden worden. De Soedan heeft nauwe banden met de Sovjet- Unie aangegaan en het Westers ge zinde Ethiopië dreigt omsingeld te worden. Een tangbeweging is bezig zich te sluiten rond het gehele Mid dellandse-Zeegebied. och zijn er nog wel wat lichtpunt jes. Zolang Rusland geen vliegdek schepen of een aantal eigen luchtbases rond de Middellandse Zee heeft, blijft de Sovjet-marine, ondanks haar sterk te, een instrument dat zich beter leent voor politieke demonstraties en intimi datie dan voor daadwerkelijk gevecht. Zonder luchtmacht is een vloot name lijk blind en bijna weerloos. Hier wreekt zich bij de Sovjets het ontbre ken van vliegdekschepen. Een tweetal Sovjet-vliegdekschepen is in aanbouw, waarvan er één momenteel proef vaart in de Zwarte Zee, doch het schijnt hier slechts te gaan om helikopterschepen, nodig voor het steunen van landingsope raties. Het gebrek aan inlichtingen noopt de Sovjets „vissersschepen" voor zien van elektronische apparatuur in te zetten overal daar waar Navo-vlooteen heden oefenen. In oorlogstijd is zoiets echter niet mogelijk. Buiten de 6e Amerikaanse vloot zijn er dan natuurlijk ook nog de vlooteen- heden van Italië, Griekenland en Tur kije, waarvan bijvoorbeeld de Italiaan se vloot alleen al groter is dan het rode ESKADRA. Deze vlooteenheden be schikken echter niet over geleide wa pens of nucleaire middelen. De vorming van een Navo-eskader, waartoe besloten werd op de ministers- vergadering in december 1967, is even eens een positief punt. Niet dat deze schepen zeer groot gewicht in de mili taire schaal leggen, doch hun aanwezig heid naast de Amerikaanse 6e vloot accentueert de verbondenheid en kan voorkomen dat de Sovjets de wil tot weerstand van de Europese Navo-lan- den onderschatten. Landen als Ethiopië en Marokko en tot op zekere hoogte nog Lybië zijn Westers gezind en verdienen volledige hulp en steun. Juist daarom is de grootst mogelijke aandacht der Russen op deze landen gericht. Kort samengevat: Er ontwikkelt zich een zeer gevaarlijke situatie op de »ui- delijke flank van de Navo. Slaagt de Sovjet-Unie er in om enkele Noord afrikaanse landen tot sateliet te ma ken teneinde zodoende eigen marine- en luchtbases te verwerven, eventueel gecombineerd met vliegdekschepen, 'dan wordt de situatie explosief. Veelal zeer goed* ingelichte £ngelse inlichtin genfunctionarissen hebben voor het lo pende jaar 1968 het volgende voor speld: Intensevering van de politiek om de Verenigde Staten te isoleren van Euro- pa. Het verder dichtdrukken van de stra tegische tangbeweging om het Midden- Oosten; Het verkrijgen van volledige contro le over de Rode Zee en versterken van de positie in de Middellandse Zee; Al het mogelijke doen om chaos in Afrika te bevorderen en het ondermij nen van de positie van Zuid-Afrika eb Rhodesië. Volgende maal wil ik de wat minder spectaculaire, doch eveneens bijzonder interessante Navo-noordflank bezien. Onder hen die gisteren uit het leger werden gezet bevinden zich 1 ui tenant- generaal Constantine Dovas, de vroege re chef van de koninklijke huishouding en waarnemend premier in 1961, luite nant-generaal George Peridis, comman dant van het derde legerkorps in Noord- Griekenland, waar Constantijn zijn te- genrevolutie had willen lanceren, luite nant-generaal Constantine Kollias, com mandant van het eerste legerkorps in Larisa, Midden-Griekenland, dat ook 'n rol speelde bii de mislukte staatsgreep van de koning, luitenant-generaal John Manetas, stafchef van het leger, Ores tes Vidalis, stafchef van het derde le gerkorps in Noord-Griekenland, Andre as Hoerschelmann, commandant van de pantserdivisie van het derde leger korps. Van de 45 in de Griekse staatscou rant van gisteren genoemde officieren zijn er 33 uit het leger gezet. De overi gen worden met pensioen gestuurd. De actie tegen de officieren werd op touw gezet door een speciale, uit vijf leden bestaande militaire raad, die sa mengesteld werd na de mislukte staats greep van de koning. Onder hen die uit hun rang werden ontzet bevinden zich vijf luitenants-ge neraal, zes majoors-generaal, zeven bri gade-generaals en vijftien kolonels. Van de met pensioen gezonden officie ren hadden twee de rang van brigade generaal en tien die van kolonel. Volgens betrouwbare woordvoerders is dit de eerste zuiveringsactie van de uit vijf man bestaande legercommissie. Verwacht wordt dat dergelijke acties ook zullen worden uitgevoerd in mari ne- en luchtmachtkringen. In de tijd tussen de mislukte coup van de koning en diens vlucht daarop naar Rome, zijn volgens de berichten in totaal meer dan 200 officieren, die sympathie voor de koning koesterden, ontslagen of met pensioen gestuurd. Volgens de zegslieden werden ook veel officieren overgeplaatst naar min der belangrijke posten. De vrijlating van de Griekse com ponist Mikis Theodorakis die giste ren werd verwacht, is weer onzeker ge worden. De justitie zegt namelijk in zijn dossier nog een aanklacht te heb ben gevonden, die eerst moet worden nagegaan. Een beslissing hierover wordt spoedig verwacht. Een rechtbank in Athene oordeelde donderdag, dat Theodorakis geen ge vaar vormt voor de openbare veiligheid en dus op vrije voeten kan worden ge steld. Aanvankelijk is hij ervan beschul digd het militaire bewind ten val te willen brengen. PERSONALIA Binnenkort is de benoeming te ver wachten van de heer G. Elshove tot dusver tijdelijk zaakgelastigde der Ne derlanden te Santo Domingo tot hare majesteits buitengewoon en gevolmach tigd ambassadeur aldaar. KOPENHAGEN Koning Frederik van Denemarken heeft gisteren de lei der van de (anti-militaristiSche) soci aal-liberalen, de zevenenveertigjarige Hilmar Baunsgaard, als kabinetsfor mateur aangewezen. De sociaal-libera len, ook wel radicalen genoemd won nen bij de verkiezingen van enkele da gen geleden veertien zetels en bezetten nu 27 van de 179 zetels in het Deense parlement. De verkiezingen leidden tot het af treden van de sociaal-democratische minderheidsregering van Jens Otto Krag. De sociaal-democraten vielen te rug van 69 tot 62 zetels. De leiders van de rechtse partijen hadden gezamenlijk Baunsgaard als kabinetsformateur aanbevolen. De ra dicale leider deelde na een onderhoud met de koning mee dat hij zal streven naar een kabinet op zo breed mogelij ke basis. De drie rechtse groeperingen behalve de sociaal-liberalen, de con servatieven (37 zetels) en de gematig de liberalen (boerenpartij), die 34 ze tels hebben beschikken samen over 98 zetels. Baunsgaard denkt een dag of drie, vier nódig te hebben om tot een conclusie te komen. Aangenomen wordt dat Baunsgaard samenwerking met de sociaal-demo craten niet uitsluit. De in 1920 te Slagelse op Se el and ge boren Hilmar Baunsgaard, directeur van een organisatie van marktonder zoek in Kopenhagen, kwam tien jaar geleden in het parlement. Van 1961 tot 1963, toen de sociaal-liberalen met de sociaal-democraten een coalitie vorm den was hij minister van Handel. Daarna trad zijn partij uit de regering en werd Baunsgaard voorzitter van de radicale fractie. Hij behoort in zijn partij tot de rechtervleugel. ROTTERDAM In Rotterdam is donderdag een auto gestolen, met een kostbare inhoud, namelijk voor een waarde van circa f 50.000 aan juwe len, klokken, wekkers en horloges. De ze auto, een Citroën ID (kenteken FV 8179), stond geparkeerd op de Bran dersplaats in Rotterdam. "jVTEW YORK Eleanor Philby, de Amerikaanse ex-vrouw van de Sovjet- -I- spion Harold (Kim) Philby, zegt te geloven dat haar vroegere echtgenoot tegenwoordig werkt als adviseur inzake anti-Amerikaanse propaganda. „Ik kan me wel zo'n beetje voorstellen wat hty tegenwoordig doet", zei me vrouw Philby op een persconferentie In New York. „Subversieve propaganda was tenslotte ztyn sterkste zijde In de oorlog. Ik geloof dat z(jn memoires ook bedoeld z(jn om de Amerikanen op stang te jagen". Philby's memoires, waarin hij vertelt van zijn 30 jaar als spion voor Rusland terwijl hij zogenaamd werkzaam was als topfiguur in de Britse geheime dienst, zijn in Europa gepubliceerd en worden nu in de Verenigde Staten te koop aangeboden. In het boek doet hij een aanval op de Amerikaanse CIA. „Ik neem aan dat de KGB (de Russi sche veiligheidsdienst) het boek eerst eens goed bekeken heeft", zo zei me vrouw Philby. De 53-jarige mevrouw Philby woont tegenwoordig in Tunesië. Zij kwam de ze week naar Amerika in verband met het verschijnen van haar boek „The spy 1 loved". Ze zag Philby het laatst ruim 2 V» jaar geleden in Moskou. Ze vertel de het boek geschreven te hebben en verhalen te hebben verkocht aan tijdschriften, omdat ze in geldnood zat. „Kim kon me geen financiële zekerheid geven". Ze verteld-» dat ze haar vroe gere man had geschreven en dat hij haar toestemming tot de publikaties gaf. Mevrouw Philby merkte op dat haar ex-echtgenoot, die nu in Moskou ge trouwd is met de ex-vrouw van de Brit se spion Donald MacLean, ook verant woordelijk is voor het boek van de Sov jet-spion Gordon Lonsdale. „Ik weet ze ker dat hij dat heeft geschreven", zei ze. „Ik heb het voorwoord gelezen. Dat behelsde al zijn ideën. Ik had het ei genlijk niet mogen zien, maar ik heb wel eens geholpen met het typen er van". „Toen ik in Moskou was, werkte hij op andere manieren voor de KGB. Hij had voortdurend besprekingen met ze. Hij wist ontzettend veel over het Mid den-Oosten en niet veel minder over Afrika. Hij heeft een fantastisch geheu gen". De heer en mevrouw Philby trouwden in 1959 in Beiroet, waar ze bleven wonen tot hij in het begin van 1963 vedween en in Moskou opdook als een overloper. Heeft hij ooit laten blijken dat hij een dubbelagent was, een „superapion" voor Rusland? „Hij leefde altijd volgens een bepaald plan, een „niveau" noemde hij dat", zo antwoordde ze. „Ik was zijn z.g. Ame rikaanse niveau. Nu is het Rusland voor hem. Hij zou een uitstekend acteur zijn geweest". Maar, zei ze, toch waren er wel aan wijzingen geweest Een van die aanwij zingen was toen George Blake, ook een PHILBY anti-Amerikanisme Brit die voor communisten spioneerde, door de Engelsen uit Beiroet naar Lon den werd teruggeroepen en beschul digd werd van spionage. „Kim deed overdreven ongeïnteresseerd, alsof het hem niet aanging. Hij was te onverschil lig, nu ik er aan terugdenk", aldus me vrouw Philby. „Er waren ook andere dingen. Hij beschouwde Castro als een groot man. Ik niet. En de dood van Loemoemba, daar was hij erg van on der de idruk. Ik geloof niet dat hij zich in Moskou erg verveelt. Hij houdt van het land en heeft 30 jaar discipline gekend" zo besloot mevr. Philby. GAOEHATI Circa drieduizend stu denten en scholieren hebben gisteren onder kreten als „dood aan mevrouw Gandhi" en .Assam voor de Assamie- ten", in de stad Gaoehati in Noordoost- India fabrieken, winkels en auto's in brand gestoken, ruiten ingegooid en al le uithangborden met opschriften in het Engels en Hindi omlaag getrokken. De autoriteiten hebben een uitgaansver bod afgekondigd. Onder de politie vie len zes gewonden. In Assam is al de he le week gedemonstreerd tegen plannen van het centrale bestuur om de staat te reorganiseren teneinde tegemoet te komen aan eisen van bergstammen in zake autonomie. Tn de Koreaanse oorlog, die in ju ni 1950 uitbrak en tot juli 1953 duurde, ontlaadde zich de spanning die vijf jaar „koude oorlog" had op gehoopt. De oorzaak van de koude oorlog was gelegen in de scherpe ide ologische tegenstellingen tussen de westerse wereld en de communisti sche wereld, met name tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie de twee grote overwinnaars van de tweede wereldoorlog. Bijna onmiddellijk na het ineenstorten van nazi-Duitsland hadden die te genstellingen zich geopenbaard. Voor de Amerikanen en voor een groot deel van de westerse landen was het communisme even barbaars als het pas verslagen nazisme. Vervuld van grote zorgen zagen de westerse leiders hoe Oost-Europa ge heel in de greep van de Sovjet-Unie kwam. Met afschuw constateerden zij dat de marxistische ideologie zich steeds verder over de wereld uit breidde. De oprichting van de NAVO da Noord Atlantische Verdragsorganisa tie beteugelde de expansiedrift van het communisme in West-Euro pa, maar de Sowjetunie had intussen rijke oogstgebieden elders in de we reld ontdekt Tn Azië en Afrika ontwaakte een steeds krachtiger wordend na- tionaliteitsbewustzijn. De Aziatische en Afrikaanse volken wensten zich te bevrijden van het koloniale juk, dat zo lang op hun schouders had ge drukt en keerden zich tegen hun vroegere westerse meesters. De heersers in het Kremlin grepen met beide handen de mogelijkheden aan die hun werden geboden door het vacuüm, dat ontstond door het wegvallen van de vroegere heersers. De enige rivaal van betekenis die de Sovjet-Unie te duchten had was Ame rika, dat geen koloniaal verleden had en dat kostbare dollars had aan te bieden. Zo verplaatste zich de koude oorlog die aanvankelijk in West- Europa in volle hevigheid had ge woed, naar Azië. De later door de leiders van het Krem lin beleden leer van de vreedzame coëxistentie, die de scherpe kanten van het ideologische conflict en de magische vrees van de westerse lan den voor het communisme zou weg nemen, was in deze Stalin-periode nog ondenkbaar. Door de felheid waarmee de „koude oorlog" in Azië werd gevoerd, leek een krachtproef tussen het „rode" en het „kapitalistische" blok onvermij delijk. Die kwa~ in 1950 en werd uitgevochten op het schiereiland Ko rea. Na het einde van de oorlog in 1945 was het noordelijke deel van Kore i be zet door de Russen en het zuidelijke deel door troepen van de Verenigde Staten. Precies zoals zij dat in Oost- Europa hadden gedaan vormden de Russen in het noorden een commu nistische volksrepubliek. Het Zuiden riep zich daarop uit tot een „onafhankelijke" republiek. Ook na de terugtrekking van de Russische en Amerikaanse troepen uit Noord en Zuid-Korea, bleven de twee repu blieken economische steun ontvangen van respectievelijk de Sovjetunie en de Verenigde Staten. Ideologisch groeiden de twee republie ken steeds verder van elkaar af. Aan de grens die werd gevormd door de 38ste breedtegraad, deden zich voort durend incidenten voor. In juni 1950 brak de oorlog uit. Noord- koreaanse troepen rukten Zuid-Korea binnen en liepen dit land in enkele dagen bijna onder de voet. De aan val kwam pas tot staan toen de Zuid- koreanen steun kregen van de Ame- rkaanse luchtmacht, die met zware bombardementen de Noordkoreaanse troepen onophoudelijk bestookte. Grote Amerikaanse troepenzendingen dwongen de Noord-Koreanen tenslotte tot de terugtocht. TTe kansen leken geheel gekeerd. In steeds sneller tempo rukten de Amerikaanse en Zuidkoreaanse legers naar de rivier Jaloe op. Op het ogen blik dat de beslissende nederlaag voor Noord-Korea nabii leek, kregen de Noordkoreanen steun van het Chinese leger. Tienduizenden Chinezen rolden als een grote gigantische menselijke tank over de Amerikaanse linies. De Chine se stoomwals rukte meedogenloos ver der op en in 1951 viel Seoel, de hoofd- stau van Zuid-Korea, in Chinese han den. Door de westerse wereld ging een ril ling van vrees. Voor vele westerlingen, in afschuw voor het communisme groot gebracht, rammelden de communisten al aan de poorten van de vrije wester se wereld. Een commissie van de Uno was tot de conclusie gekomen, dat Noord-Korea de aanval was begonnen. Een duidelijk geval dus van communis tische agressie. De vrijheid was in ge vaar. „Op ten strijde" was de leus, die in alle westerse landen weerklank vond. De vrijwilligers stroomden toe. Ook de Verenigde Staten zonden steeds meer troepen naar Korea. Voor de ge combineerde druk moesten de Chinezen wijken. Zij ontruimden Seoel en trok ken zich in noordelijke richting terug. TYe geallieerde legers slaagden er echter niet in de kracht van het Chinese leger te breken. In het najaar van 1951 won het Chinese leger de slag bij Namsi. De strijd golfde nog enige tijd op en neer en verstarde tenslotte in de buurt van de 38ste breedtegraad. Van dat ogenblik af was het duide lijk dat geen van beide partijen de oor log in zijn voordeel zou kunnen beslis sen. Er kwamen onderhandelingen op gang, die zich anderhalf jaar lang moeizaam voortsleepten, maar op 27 juli 1953 tenslotte bekroond werden met een wapenstilstand. METZ Twee jonge Amerikaanse soldaten, een blanke en een neger, die van hun bij Saarbrücken gelegerde een heid zijn weggelopen, hebben in Frank rijk asiel gevraagd. Beiden zijn in een jeep over de Frans-Duitse grens geko men. In de loop van de nacht meldden zij zich bij de politie in Metz.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1968 | | pagina 5