Belang van aandeelhouders
moet beter beschermd
Huil verloor in een
maand drie schepen
Amerikaans voorbeeld verdient navolging
„Image van
bedrijfs
leven is
te zwak"
AFWEZIG
uw kind
kwelt...
Secretaris van
Bidault gepakt
Kamerleden
willen Ter Horst
naar Neede halen
WESTDUITSE
MILJONAIR
IS MARXIST
AARTJE MARIA BOUMAN-Spelt
Cultuurpolitiek
Hasjiesj-hamlel
in Eindhoven
BREDERE BASIS
NOODZAKELIJK
KLASSENSTRIJD
BUNDELING
TEGENSTELLINGEN
BESCHERMING
BERUCHT
MACHTELOOS
Diefstal uit etalage
van goudsmederij
Blaiberg kreeg
enige puneties
Oud-voorzitter van
Volksraad overleden
winstgevende verkoop van Ola-ijs?
MANUFACTUREN BEDDENaLEDIKANTEN
DINSDAG 6 FEBRUARI 1968
Het bedrijfsleven moet bewuster en ac
tiever uitdragen wat zijn aandeel is
in de groei van de welvaart. Het
moet zo spoedig mogelijk zien af te
komen van het onjuiste beeld dat
winstbejag en onpersoonlijke zakelijk
heid zijn voornaamste kenmerken
zijn.
Dit Zijn stellingen die Ir. A. Stikker,
sedert 1967 directeur van de Konink-
ïyke Nederlandse Zoutindustrie, ver
dedigt in het artikel „Nieuwe waar
dering van de rol van het bedrijfsle
ven" in het in december verschenen
tiende nummer van het tijdschrift
BRES.
Ir. Stikker is van mening dat de .ima
ge" van het bedrijfsleven zwak is.
Hij betreurt het dat „er een sfeer
van achterdocht bij het publiek be
staat t.a.v. de doelstellingen van de
industriële wereld". Daarom pleit hij
voor „een actief programma van
communicatie" tussen enerzijds het
bedrijfsleven en anderzijds de werk
nemersorganisaties. de kerken, het
onderwijs, de academici, de overheid
en de pers.
Jn zijn artikel vraagt ir. Stikker spe
ciaal aandacht voor de jeugd. De
jongeren vormen nu een veel bredere
laag van de bevolking dan vroeger,
zo betoogt hij, en zullen daarom ook
meer invloed kunnen hebben op men
taliteitsveranderingen dan vroeger
het geval was. Die verandering van
mentaliteit, aldus ir. Stikker, „vraagt
onmiddellijke en grote aandacht,
aangezien veel van de toekomst van
de mensheid hiervan afhangt".
Waarom zal er een andere mentaliteit
nodig zijn? Ir. Stikker geeft hierop
dit antwoord. „Meer en meer wordt
van de mens gevraagd dat hij in
teamverband zijn taak vervult, zijn
individuele prestatie levert in een
collectief plan. Dit kan alleen vrucht
baar zijn voor het individu en voor
de collectiviteit als aan bepaalde
voorwaarden wordt voldaan..."
Lijnrecht tegenover ir. Stikker staat dr.
C. J. Dippel, die jarenlang lid van
de wetenschappelijke staf van het
Natuurkundig laboratorium van Phi
lips is geweest.
In een artikel in De Gids schrijft dr.
Dippel over de verandering van de
structuur van de maatschappij die
hij ziet komen en over de mentali
teitsverandering die ook hij gewenst
acht: „Daarom moeten we de moed
opbrengen om te beginnen aan een
serie maatregelen die op zichzelf
geen oplossing zijn maar voorwaar
de voor iedere oplossing. Dat wil
zeggen een grootscheepse cultuurpo
litiek moeten starten, waarbij we
permanent minstens drie maal zo
veel geld uittrekken voor onderwijs,
opvoeding, vorming, informatie als
nu gebruikelijk. Vorming ook voor
volwassenen, gericht op de huidige
wereldsamenleving, doordringen
naar diepere lagen van ons mens
zijn, vorming tot mens in plaats van
tot „bruikbaar" mens. dat wil zeg
gen tot „employé", verstaan van ons
zelf en van anderen zodat we niet
steeds met karikaturen rondlopen,
ontmaskering van de krachten die
zich meester maken van ons, ontmy
thologisering van de nieuwe religie,
begrip voor het ethos van de tech
niek.."
De titel van het artikel van dr. Dippel
waaraan wij het bovenstaande ontle
nen is: „Het onbehagen in een nu
cleaire en vertechniseerde samenle
ving". Het gehele nummer van De
Gids waarin dit artikel werd opgeno
men is trouwens gewijd aan onbeha
gen: onbehagen in de schepping, on
behagen in de cultuur, onbehagen in
de politiek, onbehagen over het recht,
en zowaar onbehagen bij de vrouw.
BUENOS AIRES Woordvoerders
van de politie hebben gisteravond in
Buenos Aires bevestigd, dat een oud-se
cretaris van de Franse ex-minister van
Buitenlandse Zaken, Georges Bidault,
aangehouden is en weldra naar Fran
krijk zal worden gedeporteerd.
Volgens de woordvoerders werd Jean
Francois Besson aangehouden toen hij
Argentinië vanuit Brazilië probeerde
binnen te komen op een paspoort, dat
van één van zijn zoons was.
Besson wordt ervan verdacht onder
Bidault gewerkt te hebben voor de be
weging voor de Algerijnse bevrijding.
Bovendien zou hij hebben deelgenomen
aan een samenzwering tegen president
Charles de Gaulle in 1962. Besson zal
naar Frankrijk worden gebracht. Het is
onbekend wat er met zijn vrouw en vijf
kinderen zal gebeuren, die verleden
week met hem uit Brazilië kwamen.
EINDHOVEN De kans is groot,
dat de politie van Eindhoven een vrij
omvangrijke handel in hasjiesj heeft
ontdekt. Het afgelopen weekeinde is een
22-jarige barbediende aangehouden, ter
wijl zeven mannen en vrouwen zijn ver
hoord.
De Amerikaanse militaire politie in
Soesterberg is gewaarschuwd omdat
sporen in de richting van in West-Duits-
land gelegerde Amerikaanse militairen
1oiden.
De samenleving van nu staat in het teken van krachtige stroomversnelling.
Voor de individuele mens wordt het voortdurend moeilijker de ontwik
keling bij te blijven en bepaalde tendensen te ontdekken en vast te houden.
Dit geldt op schier elk terrein. Als men nu binnen het regeringscollege, het be
stuur van een groot concern of zelfs in het gezin, enige afstand tracht te nemen
van de dagelijkse gang van zaken, is het steeds weer verrassend te ontdekken
hoe snel de ene gebeurtenis de andere al weer heeft achterhaald. Ook voor de
aandeelhouder belegger Ls de huidige tijd niet gemakkelijk.
De toenemende integratie op econo
misch gebied, de steeds groter worden
de mammoetconcerne, waaraan hy zyn
belangen heeft toevertrouwd, alsmede
de steeds hogere eisen die aan de ge
middelde bedrijfsleiding worden ge
steld, doen ook het aantal verrassende
wendingen in zijn beleggingspatroon
toenemen. Er zijn thans aanzienlijk
meer factoren waarop moet worden ge
let dan vroeger en het overzien daar
van vereist een hoge mate van kennis,
informatie en inzicht.
Op grond van de recente ontwikke
ling kunnen aandeelhouders, naar het
ons wil voorkomen, voor 1968 op de
volgende stroomversnelling rekenen:
Feller wordende buitenlandse concur
rentie, vooral op het gebied van de
technische kennis, duidelijker worden
de gezagscrises in vennootschapsland
en een daarmee gepaard gaande gro
tere behoefte aan bescherming.
Wat de eerste stelling betreft zijn
daarvan tekenen in het afgelopen jaar
duidelijker dan ooit zichtbaar gewor
den. Bedrijven als Van Gelder Papier,
Vereenigde Touw, Koninklijke Vereenig-
de Tapijtfabrieken, Draga enz., heb
ben duidelijk gemaakt welke eisen de
moderne techniek stelt om bij te blij
ven. Van Gelder sukkelt eigenlijk al
jaren om hiervoor een goede oplos
sing te vinden maar is daar, blijkens
de recente ontwikkeling, nog altijd niet
geheel in geslaagd.
De Koninklijke Vereenigde Tapijt
heeft het moeilijk bij een tijdige om
schakeling naar een geheel ander as
sortiment van produkten waarvoor in
grijpende veranderingen in het produk-
tie-apparaat nodig zijn.
Dagra toont nog weer eens overdui
delijk aan dat voor een optimale be
nutting van een goed geleld onderzoe
kingsapparaat en een actieve markt-
voorbereiding ook een bepaalde be-
drijfsgrootte noodzakelijk is.
De razendsnelle veranderingen in de
techniek en eveneens zeer snelle wijzi
gingen in de behoeften van de consu
ment, alsmede de bijna revolutionair
veranderde, door intensieve wetenschap
pelijke arbeid verkregen inzichten in
de menselijke verhoudingen binnen het
moderne bedrijf, hebben de eis tot ba
sisverbreding, samenwerking en sa
mengaan nog sterker beklemtoond dan
ooit tevoren.
Het komende jaar zal hier een nieu
we stroomversnelling brengen en de
noodzaak tot acties versterken. Dat
zal voor aandeelhouders ongetwijfeld
nieuwe verrassingen inhouden. De
fusielust zal zeker niet verslappen. Voor
aandeelhouders valt alleen maar te ho
pen dat de zich aandienende wijzigin
gen niet zullen worden voorafgegaan
door brokken uit gemiste kansen of
misrekeningen.
Het klinkt vreemd, en Marx zou zijn
oren niet geloven, maar ook binnen wat
hij de groep van de kapitalisten noemt
tekent zich een nieuwe klassenstrijd
af: „Een steeds duidelijker belangente
genstelling tussen „oude" en nieuwe"
aandeelhouders, die zich in het afgelo
pen jaar op opmerkelijke wijze ging
manifesteren. Naar het zich laat aan
zien zal die zich in het komende jaar
in waarschijnlijk versnelde mate voort
zetten. Het is nu soms zo dat niet meer
de vergadering van aandeelhouders, in
vennootschapsland nog altijd de beslis
sende factor voor het te voeren beleid,
het forum van discussie en meningen
alsmede van behoedzame voorlichting
is, maar eerder een strijdtoneel waar
voor aandeelhouders zich tevoren eerst
tot een strijdgroep hebben geformeerd.
In het afgelopen jaar is het al voor
gekomen dat aandeelhouders in een
onderneming over een gerezen pro
bleem eerst contact met elkaar opna
men voordat zij zich „hogerop" gingen
verstaan. En dit „hogerop" moet dan
worden gezien als het bestuurscollege
van directie en commissarissen, waar
van de eerste juridisch in dienst en de
laatste juridisch als vertegenwoordi
gers/controleurs van de gezamenlijke
aandeelhouders optreden. Anderzijds
heeft „hogerop" zich vaak ook reeds
verstaan en zich tot een machtsbunde
ling aangegord, zij het dat dit organise
ren meestal in het verborgene en dus
achter de schermen geschiedt.
Kortom de eigenlijk altijd al bestaan
de belangentegenstelling tussen „oude"
en „nieuwe" aandeelhouders of beter
gezegd, tussen enkele grote aandeel
houders van de vroegere familieclan en
de massa van nieuwe, kleine outsiders-
aandeelhouders Tieeft zich de laatste
tijd onverwachts verscherpt en de vorm
aangenomen van een soort gezagscrisis.
De leiding van de onderneming wordt
dan niet meer gezien als een groep
bekwame deskundigen, behept met ho
ge commerciële kwaliteiten, die een
bedrijf naar best vermogen leidt, maar
als een groep, die alleen op eigen (fis
caal of persoonlijk) voordeel uit is en
weinig respect meer afdwingt.
Wantrouwen treedt in toenemende ma
te aan de dag waar allereerst vertrou
wen dient te heersen. Te vrezen valt
dat naarmate zich de eis van frontwij
ziging, samenwerking en fusie in meer
versterkte mate gaat aandienen ook dit
wantrouwen zal toenemen.
Wordt de figuur van de buitenstaan-
der-aandeelhouder van binnenuit be
dreigd, ook van buiten blijken zich ge
varen aan te dienen, die weinigen meer
voor mogelijk hadden gehouden. Vrij
kort op elkaar zijn aandeelhouders/
beleggers opgeschrikt door fraude met
hun eigendomsrechten, die ook hier op
pijnlijke wijze duidelijk maakte hoe on
beschermd de gemiddelde belegger ei
genlijk nog altijd is. In vennootschaps
land is hij volkomen overgeleverd aan
de macht van de stemmenmeerder-
heid, die samenspant met fiscale of
persoonlijke eigenbelangen van enkelen
en daarbuiten aan een nagenoeg ge
heel ongecontroleerd beheer van zijn
geld en effecten.
Op beide fronten roepen de zich wij
zigende omstandigheden, gedragen
door moderne inzichten op sociaal en
economisch gebied, om meer bescher
ming voor de kleine aandeelhouder/
belegger die niet wat eigen bezit betreft
klein behoeft te zijn, maar wel klein is
in verhouding tot hetgeen voor een mo
derne grote onderneming aan geld,
arbeid, kennis en kwaliteit bijeen ge
bracht dient te worden. Een dergelijke
bescherming kan op verschillende ma
nieren tot stand komen. Fiscaal zou de
overheid door middel van de herzie
ning van de zg. „aanmerkelijk be-
lang"-clausules de verleiding die be
staat om persoonlijke belangen boven
de zakelijke te stellen kunnen beteuge
len. Deze clausule leidt thans vaak tot
een aanzienlijke verstarring en vormt
een ernstig obstakel voor het komen
tot de 20 noodzakelijke aanpassing aan
nieuwe ontwikkelingen in het bedrijfs
leven.
Meer rechtstreeks echter zou, wat
de verlangde bescherming betreft, veel
meer verwacht kunnen worden van een
instantie die zich dagelijks met het wel
en wee van aandeelhouders/beleggers
zou bezighouden. Zo in de geest van de
in Amerika zetelende Securities and
Exchange Commission (SEC), een in
stelling die dateert uit de crisisjaren
dertig en die sedertdien bijzonder
vruchtbaar werk heeft verricht. De
voorschriften van de S.E.C. om toege
laten te worden tot de officiële note
ring op de effectenbeurs van New York
zijn niet mals en ook niet de voorwaar
den waaraan permanent dient te wor
den voldaan.
Vooral ten aanzien van machtsposi
ties van de leiders van bedrijven zelf,
hun aandelenbezit in het bedrijf waar
van zij de leiding in handen hebben,
alsmede hun posities vlak voor of tij
den ingrijpende gebeurtenissetn, zoals
fusies, emissies, enz., zijn de voor
schriften en controles van de S.E.C.
zelfs min of meer berucht.
Indien bedacht wordt dat het juist de
ze problemen zijn die in het Neder
landse vennobtschnpslahd steeds'" weer
de jnz^t vormen van de strijd, tussen
„oude" en „nieuwe" aandeelhouders,
zou een semi-overheidslichaam alleen
op dit gebied al tot een belangrijke zui
vering van het klimaat kunnen bijdra
gen.
Zo ver is het echter nog lang niet.
Voorlopig zal, wat de bescherming van
aandeelhouders betreft, het oog nog
wel gericht moeten blijven op de Ver-
eeniging voor den Effectenhandel, een
instantie die het krachtens haar verle
den, en de uit dat verleden gegroeide
realiteit van thans, bepaald niet ge
makkelijk heeft. Daarom willen wij de
ze beschouwing besluiten met erop te
wijzen dat ongetwijfeld ook voor deze
instantie het komende jaar er een van
een stroomversnelling zal worden.
De roep om controle van de beursle-
den tegenover hun cliënten heeft het
bestuur van de Vereeniging reeds ge
noopt tot krachtiger maatregelen. In
de toenemende kritiek op het gesol met
de belangen van de massa der kleinere
buitenstaanders-aandeelhouders door
de grote belangen, neemt ook de kri
tiek op de vaak machteloze positie van
de Vereeniging toe. Moge daarom het
nieuwe jaar thans in dit opzicht de
massa van de Nederlandse aandeelhou
der datgene in versnelde mate brengen
gen waarom zij reeds jaren vraagt:
bescherming, zekerheid en voldoening.
AMSTERDAM Uit de etalage van
een goudsmederij en diamantslijperij
in de Haarlemmerstraat te Amsterdam
hebben onbekenden, naar thans bekend
is geworden, in de nacht van zondag op
maandag voor 30.000 gulden aan gou
den sieraden en diamanten gestolen.
Het traliewerk voor de etalage was los
gewrikt, waarna de ruit was vernield,
zodat de kostbaarheden uit de etalage
gehaald konden worden. Deze etalage
was niet beveiligd met een alarminstal
latie. Elk spoor van de daders ont
breekt nog.
SCHIPHOL Gisteren arriveerde op de
Amsterdamse luchthaven een groep
danseressen van het Russische Bolshoie
ballet. Het eerste optreden van de
ballerina's zal woensdag in Rotterdam
plaatsvinden. In het midden (met hand
tas) de leidster Gallina Ulanova met
rechts van haar Ludmilla Bogomolova,
die de prima ballerina van de groep is.
DEN HAAG Twee leden van de
Tweede Kamer, drs. G. M. Nederhorst
en mr. J. W. Masman (beiden PvdA),
hebben de ministers van Economische
Zaken en Sociale Zaken en Volksge
zondheid gevraagd of het juist is, dat
de directie van de textielfabriek Ter
Horst en Co N.V. in Rijssen overweegt
een deel van het bedrijf naar België
over te plaatsen, als niet op korte ter
mijn arbeidskrachten kunnen worden
gevonden.
In schriftelijke vragen informeren zij
voorts of het juist is, dat 100 man per
soneel onmiddellijk zou kunnen worden
geplaatst en of de ministers, indien ver
plaatsing van een deel van het bedrijf
onvermijdelijk is, de mogelijkheid wil
len overwegen een deel van Ter Horst
en Co N.V. over te brengen naar de nog
steeds leegstaande fabriek van Ter Kui-
le in Neede.
Volgens de vragenstellers zijn 25
procent van het machinepark van de
weverij en 20 procent van de machines
van de spinnerij van Ter Horst en Co
onbemand als gevolg van het ontbre
ken van voldoende arbeidskrachten in
RUssen en omgeving.
KAAPSTAD De Zuidafrikaanse
tandarts Blaiberg, die vorige maand
een harttransplantatie onderging, heeft
verscheidene puncties gekregen om
vocht, dat zich rond het nieuwe hart
verzameld had, af te tappen. In een
bulletin van het ziekenhuis wordt zijn
algemene toestand evenwel bevredi
gend genoemd. Vocht rond het nieuwe
hart van Blaiberg constateerde men
voor het eerst negen dagen na de trans
plantatie. Het werd sindsdien verschei
dene malen afgetapt. Er is echter geen
enkele reden voor paniek; zijn toestand
is op het ogenblik goed.
mZ 2 r
HLLL (Reuter) Kinnen vier weken rijn drie trawlers uk Huil vergaan. Sinds
10 januari vond?n 59 vissers uit deze haven aan de Engelse oostkust de
dood in de ijskoude golven. Maandagnacht ging in een baaierd van ijs en
sneeuwstormen de Ross Cleveland van 659 ton met negentien man ten onder
aan de noordkust van IJsland.
Twee trawlers die in de buurt de
storm afreden, zagen dat het schip in
eens door de golven werd verzwolgen.
De IJslandse kanonneerboot Odin meld
de dat de Ross Cleveland plotseling van
het radarscherm verdween.
Het beestachtige weer maakte elke
reddingsactie onmogelijk. Het vissers
schip had tachtig minuten voor zijn on
dergang meegedeeld: „Het weer is te
slecht om in zuidelijke richting te va
ren".
Toen vorige maand als vaststaand
moest worden aangenomen dat de traw
lers St. Romanus en Kingston Peridot
waren vergaan, drongen de vissers
vrouwen aan op meer veiligheidsmaat
regelen. Zij "verlangdendat elk schip
onder zijn bemanning een radio-officier
moest hebben. De schipper zou dan zijn
handen vrij hebben van de radio.
Op de Ross Cleveland was een mar
conist gemonsterd. De ramp voltrok
zich echter zo snel dat er geen tijd was
om een noodsein uit te zenden of een
Kevin McNamara, parlementslid
reddingvlot buitenboord te brengen,
voor Huil, reisde gisteren met een de
putatie van vissersvrouwen naar Lon
den om vandaag een gesprek te hebben
met Fred Peart, minister voor visserij.
DEN HAAG Op tachtigjarige leef
tijd is in Den Haag dr. J. W. Meyer
Ranneft overleden. Hij was oud-voorzit
ter vön de Volksraad, oud ^vice-presi
dent, van de Raad van 'Nedeclandsch.
Indië en oud-lid van de Raad van Sta
te. Hij was ridder in de orde van de
Nederlandse Leeuw en commandeur in
de orde van Oranje-Nassau.
Een groepje Japanse schaatsenrijdster-
tjes, dat een van de vele beeldhouw
werken in het Olympisch dorp be
studeerde, was direct bereid voor de
fotograaf te poseren.
BONN De 45-jarige Westduits#
miljonair Hans Heinz Porst, di#
terecht moet staan op beschuldiging
van spionage voor Oost-Duitsland, heeft
in „Der Spiegel" verklaard dat hij
marxist is en lid van de Oostduitse
communistische partij.
Porst, in de Bondsrepubliek bekend
door zijn groot postorderbedrijf, werd
eind vorig jaar gearresteerd en later te
gen borgtocht vrijgelaten. Porst zegt nu
in „Der Spiegel" dat hij zowel lid is
van de Westduitse vrije democratische
partij als van de Oostduitse communis
tische partij, dit laatste dan in het ge
heim. Hij had.ziel} bij beide partijen
•aangesloten »bm ,(een igbt open te hou
den in de muur tussen beide Duitslan-
den" èn het valsé beeld dat Oost-Duits
land van de Bondsrepubliek had, te cor
rigeren. Hij had beide partijen met geld
gesteund.
Heden overleed tot onze grote droefheid onze lieve
en zorgzame moeder
in de ouderdom van 41 jaar.
CORNELI8 - ARIE
AGNITHA - SOPHIA
AART - JAN
en familie
Eist (U), 4 februari 1968
Rijksstraatweg 47
De teraardebestelling zal plaats vinden op donder
dag 8 februari 1968 vanuit het gebouw Pniël bij de
Hervormde Kerk te Eist. Vertrek vanaf Pniël te
13.00 uur.
Gelegenheid tot condolatie na afloop van de begra
fenis in gebouw Pniël.
Geen bloemen.
Voor uw gewaardeerd medeleven en grote belangstelling
die lk mocht ondervinden, tijdens de ziekte en b(j het
overlijden van m(Jn innig geliefde man
PIET LOURENS
betuig ik m|jn oprechte dank.
Q. LOURENS-VAN GINKEL
Veenendaal, januari 1968
Gelders Benedeneind 11
Wilt u meer weten over de
hoge winstmarge goede service uitgebreid
assortiment diepvrieskasten op
unieke voorwaarden televisie
reclame.
Bel nog heden Iglo 030-35641 (Heer
Rodenburg) of schrijf naar Iglo N.V.
Nljenoord IA, Utrecht.
C. G. van BEMMEL
tandarts
Kerkewijk 34, Veenendaal
van 7 t.m. 19 FEBRUARI
geef het dan dadelijk
Buckley*a Kinderhoest-
•iroop. Dat helpt verrassend
vlug. werkt verzachtend op
keel en luchtwegen en lost
dat benauwende slijm op.
Bovendien bevat Buckley's
Kinderhoeatairoop vitamine
C voor de zo nodige weer
stands-versterking en... het
smaakt aangenaam. Altijd in
huis hebben.
Voor volwaaaenen ia
er de speciala
MIXTURA
i*I
Bij apothekers en drogisten
VtlNENOflni GORTSTR.39 TIIIF. 12321
