de beste taba
is NORTON tabak
HUISKES: „Het was voor
mij 'n onverwacht succes"
JONNY HÖGLIN DE GROTE VERRASSING
Negen deelnemers,
negen medailles
echt
NORTON
NORTON [PHI
Hoge onderscheiding
voor Avery Brundage
•rijp, vitaal,
25/1.50
see 110
Zweden bracht Noorwegen op 10000 meter harde klap toe
lllussie vervlogen
Beslissende slag
Geen bedreiging
Nederland succesvol in Grenoble
Te hard
Toekomst
Aan de top
Vergeten
Drie simpele woorden,
een wereld van verandering
MAANDAG 19 FEBRUARI I96S
NORTON is er!
NORTON heeft het bereikt.
Planters kweekten nieuwe
soorten volle, weelderige tabak,
de tabak voor Norton
NORTON- rijpvitaal, echt
Koop een pakjé. Probeer er een,
juistdat is Norton!
United Cigarette Factories Inc.
De grote verrassing op de 10.000
meter hardrijden, de Zweed Jonny
Höglin, wal trots voor het uitslagen
bord.
GRENOBLE De gelukkigste Ne
derlander op de kunstijsbaan van Gre
noble was zaterdag de 39-jarige Anton
Huiskes, de oud-coach van de Neder
landse kernploeg, die thans de Zweed
se schaatsploeg traint. „Het was voor
mij een onverwacht succes, waarop ik
nooit had durven rekenen. Wel had ik
alle drie jongens onder de eerste tien
verwacht. Voor Jonny Nilsson had ik
zelfs een bronzen medaille in gedach
ten. In ieder geval had ik hem de beste
plaats toegedacht. MaaT nu alle drie
onder de eerste zes, waarbij een gou
den en een bronzen medaille
Anton Huiskes was blij zonder ech
ter uitbundig te zijn. Hij ziet de
(schaats) zaken nuchter. „De sprinters
zijn mij iets tegengevallen, maar voor
het overige hebben de rijders wel aan
mijn verwachtingen voldaan. Zij heb
ben bijna allen goede plaatsen bereikt
en wanneer je dan een sprankeitje
hoop hebt op brons en je gaat boven
dien nog met een gouden madaille
naar huis, dan schenkt dit voldoening.
Dat Jonny Nilsson het niet gehaald
heeft, komt, omdat hij nog teveel zijn
eigen weg gaat. De jongens krijgen
van mij trainingsprogramma's op, die
GRENOBLE Jonny Höglin, die vrijdag op de 1500
meter Ard Schenk bijna een poets bakte, heeft op de
laatste dag van de Olympische schaatswedstrijden voor de
grootste verrassing van het toernooi gezorgd. En met hem
zijn landgenoot Oerjan Sandler. De twee Zweden, die op
de 10.000 meter nimmer tot opzienbarende prestaties wa
ren gexomen, baanden zich tegen de harde wind in een
weg naar het erepodium en Höglin zelf naar het hoogste
platform, waar hij de gouden medaille omgehangen kreeg.
De grote favoriet en reeds Olympisch kampioen op de
5.000 meter, de Noorse wereldrecordhouder Fred Anton
Maier, reikte ditmaal niet hoger dan zilver, ofschoon hij,
gezien de moeilijke omstandigheden er stond een har
de, bijna stormachtige ijzige wind, die de toeschouwers
tot in de botten verkilde in de eerste rit, waar
voor om acht uur in de ochtend reeds het startschot klonk,
tot de fantastische tijd kwam van 15.23.9, slechts 3.3 sec
van zijn eigen, tijdens het laatste Europese kampioenschap
in Oslo gevestigde wereldrecord. Het werd voor schier on
mogelijk gehouden dat iemand de letterlijk en figuur
lijk grote Maier. de kampioen onder de stayers, nog
zou kunnen overtreffen. Een slechts werd daartoe eigen
lijk in staat geacht: Kees Verkerk, tweede achter Maier
op de Olympische 5.000 m en de man in wie de Noor de
laatste jaren reeds verscheidene keren zijn meerdere had
moeten erkennen.
GRENOBLE Avery Brundage, de
tachtigjarige president van het Inter
nationale Olympische Comité, heeft
zondag in Grenoble bij een ontvangst
ter afsluiting van de Olympische Win
terspelen uit handen van de Franse
eerste minister George Pompidou de
onderscheiding „Commandeur in het
Franse legioen van Eer" ontvangen.
Maar de wereldkampioen, die de
avond tevoren met tegenzin naar de re
ceptie van het Nederlands Olympisch
Comité was gegaan „ik moet de vol
gende morgen om vijf uur op, moet
vanavond nog worden gemasseerd en
wat komt er zo van concentratie op
een dergelijke grote, belangrijke wed
strijd terecht" kwam minder gela
den aan de start dan voor de 1500 m.
Ruim tien sec. bleef hij van Maiers
tijd verwijderd. De Noren konden de
champagne wel gereed zetten om Mal
ers tweede Olypische kampioenschap
te vierden, mede omdat de wind eer
der aanwakkerde dan afnam. Mis
schien dat Guttormsen nog...? Maar
och, dan kwam de titel toch naar Noor
wegen.
De Nederlanders hadden hun grote
troef zien afvallen. Voor Jonny Nils
son, op wie de Zweden hun hoop had
den gebouwd, was de illusie vervlogen
orh zijn Olympische kampioenschap op
de tien km van Innsbruck te prolonge
ren. Zijn, in de tweede rit gemaakte
15.39.6 was al geen zilver waard, want
Verkerk had hem met 15.33.9. verdron
gen. Al direct na de start kwam Jonny
achter te liggen op het schema van
Maier en Verkerk.
Verkerk heeft tot 2400 m. Maiers
schema kunnen volgen Kees was
vertrokken op 15.32.0 maar zag daar
na elke ronde zijn achterstand groter
Worden. In de eindfase wist hij zich
wel te handhaven en speelde toen quit
te met Maier, maar deze had toen al
geen gevaar meer te duchten. Strutz,
Enock, Günter Traub, zij bleven allen
ver verwijderd van het leidende, be
faamde driemanschap
Maar daarna viel, in de zevende rit,
de beslissende slag. Niemand, die dit
in het begin eigenlijk wilde geloven.
Weliswaar hield Höglin, die de Fin
Jouko Launonen als tegenstander had,
gelijke tred met Maier en streefde hij
de Noor in de vierde ronde zelfs voor
bij, evenals in de zevende ronde, maar
echt serieus werd deze Zweedse aanval
op Maiers leiderspositie niet genomen.
Wie was die meneer Höglin, die de
brutaliteit had naar de kroon van zij
ne majesteit Fred Anton te dingen?
De Noren haalden er voorlopig hun
schouders over op, tot bleek, dat de
voortreffelijk rijdende Jonny Höglin
maar bleef doorgaan en eerder winst,
hoe gering ook, dan verlies op Maier
boekte. De verwachte inzinking kwam
niet, noch bij vijfduizend m., noch bij
achtduizend meter en toen de laatste
ronde inging, wezen de wijzers van de
chronometers nog steeds in het voor
deel van de donkerblonde Zweed. De
spanning rond de baan was te snijden.
Zal hij het onmogelijk geachte tot wer
kelijkheid maken? In de Zweedse hoek
op de ijspiste, waar coach Anton Huis
kes de aanval had geleid, uitgaande
van een schema van 15.40, gaf men
Jonny Höglin de tweede nog een laat
ste mentale injectie. De Zweed krom-
zijn tanden. Het moet kunnen, het
moet kunnen, hamerde het in zijn
hoofd en het kon... Met drietiende sec.
verbeterde hij de Olympische record
tijd van Maier. Dolgelukkig viel hij in
de armen van Huiskes, die in zijn eer
ste seizoen bij de Zweden reeds het ge
luk kende van een Olympisch kam
pioenschap. Een succes, waarop nie
mand, ook hij niet, had gerekend. Ook
voor Nederland had Höglins kracht
toer concequenties. Kees Verkerk ver
speelde hierdoor de tweede plaats.
Slechts het brons zou hem nog deel
achtig kunnen worden.
Voor de Noren was de klap gelijk
een knock out. Ook voor Fred Anton
Maier. „Als ik was verslagen door
Verkerk, Nottet of Guttormsen dan had
ik er vrede mee gehad. Maar door Jon
ny Höglin, die nauwelijks onder de
zestien minuten is gekomen (zijn beste
tijd was 15.58.0), neen, dat is moeilijk
te verwerken", aldus een gedesillusio
neerde Maier, die door deze nederlaag
wel zijn tweede Olympische titel, maar
overigens niet zijn reputatie verspeel
de.
i
Peter Nottet vormde ditmaal echter
geen enkele bedreiging met zijn 15.54.7.
Met Per Willy Guttormsen hoopten de
Noren evenwel nog een tweede man op
het ere-podium te krijgen. Het gelukte.
Met 15.32.6 haalde Guttormsen
Verkerk, met wiens tijd hij steeds vrij
wel gelijk lag, van het erepodium af.
Hoe abrupt werd echter ook Guttorm-
sen's ideaal van Olympisch medaille
winnaar verstoord. En weer was het
een Zweed, die de Noren de das om
deed. Oerjan Sandler maakte al in de
eerste ronden zijn bedoelingen duide
lijk. Steeds bleef hij tienden van secon
den onder het schema van Guttorm
sen en evenmin als dat bij Höglin het
geval was, kwam de verwachte ineen
storting. Ook Sandler handhaafde zich
en de 8/10e sec. winst, waarmee hij
zijn race afsloot, was voldoende voor
een bronzen medaille. Zweden had
hard toegeslagen en tot tweemaal toe
op deze laatste dag van de Olympische
schaatswedstrijden de Noren op de
knieën gekregen. Het was een hard
gelag voor Maier en voor Guttorm
sen, maar het meest gedeukt was het
Noorse prestige. En dat juist erfvijand
Zweden dit op zijn geweten had...
Nederlands laatste hoop op nog een
vijfde medaille bij de heren was Jan
Bols. De hoop bleek ij del. De interna
tionaal nog te onervaren Hoogevener
kon in de strijd op het allerhoogste ni
veau niet meekomen. Zelfs op een
bronzen medaille kon hij bij lange na
geen aanspraken maken. Steeds die
per zakte hij weg en tenslotte kwam
hij uit op 16.09.5, wat de 13e plaats in
hield. Met de rit Bols-Hietala was voor
de schaatsenrijders het Olympisch fes
tijn gesloten. Met drie gouden, drie zil-
veren, drie bronzen....... met een gemiddelde van één medaille per deelnemer
was Nederland ongetwijfeld het meest succesvolle land bij de 10e Olympische
Winterspelen in Grenoble. Het hardrijden op de schaats was het enige front,
waarop de Nederlanders opereerden. De „operarie-Grenoble" slaagde in alle
opzichten.
Kees Verkerk, Carry Geyssen en Ans Schut werden uitgeroepen tot Olympisch
kampioen en driemaal klonk in het machtige ijspaleis het Wilhelmus. Kees en
Carry veroverden bovendien nog een zilveren medaille, evenals Ard Schenk.
De „troostprijs" was een bronzen medaille en dat gold vooral voor wereldkam
pioene Stien Kaiser, die als grote favoriete voor enkele titels gestart er waren
er zelfs, die in haar een tweede Skoblikova zagen met twee derde plaatsen
wel het erepodium bereikte, maar zichzelf een hoger platform had toebedacht.
Een wens, die in heel Nederland leefde. Voor Peter Nottet was daarentegen
de bronzen medaille de tbekroning van een onversaagd doorgaan in een lange
reeks van schaatsjaren. In Grenoble kreeg Nottet de erkenning, waarvoor hij
zo lang heeft gestreden.
Acht dagen lang zijn de schijnwer
pers van het vaderlandse sportleven
gericht geweest op het ijsovaal in het
Pare Paul Mistral. Nederland heeft ge
jubeld, eerst voor de dames, daarna
voor de heren. Loedmilla Titova en Ka-
ja Mustonen eisten in de goldrush bij
de dames ook hun aandeel op, maar
met vijf medailles stélde Nederland
zich aan de top en nam de macht over
van de Sowjet-Unie, de alleenheerser
bij het dameshardrijden tijdens de
winterspelen van 1964 te Innsbrück.
Bij de heren vier Olympische kam
pioenen met vier verschillende nationa
liteiten: de Westduitser Erhard Keiler,
Kees. Verkerk, de Noor Fred Anton
Maier en de Zweed Jonny Höglin, de
grootste verrassing van het Olympi
sche schaatsfestijn. Met een gouden en
een zilveren medaille waren Verkerk
en Maier de hoogst onderscheiden
schaatsenrijders.
sportsfeer. Door de grote afstanden
naar de skigebieden ontbrak bovendien
voor velen de gelegenheid het beetje
winterse sfeer, dat ze nog hadden kun
nen opsnuiven, te proeven. Veel kritiek
is er vooraf reeds geweest bij de keu
ze van Grenoble als plaats voor de
Olympische Winterspelen. Die kritiek
is gerechtvaardigd gebleken, hoe de
zij stipt afwerken, Jonny evenwel niet.
Het zal echter wel zijn laatste seizoen
zijn. Ik weet zelfs niet of hij nog wel
op het wereldkampioenschap in Göte-
borg zal uitkomen".
De Nederlanders „Ze zijn volgens
mij te hard weggegaan. Je kan ze be
ter op een gemakkelijker schema la
ten vertrekken. Zo ging Höglin weg op
15.40.-, tegen de Nederlanders 15.32.-.
Wat de Zweedse jongens vooral vol
doening geeft is, dat ze thans een vast
programma hebben. In april van het
vorige jaar ben ik daarmee begonnen
en om de zes weken ging ik enkele da
gen naar Zweden. Van 1 november af
heb ik ze helemaal onder mijn hoede
gehad op het ijs. De jongens moeten
ook leren met schema's te kunnen wer
ken. Ze houden een dubbele boekhou
ding bij: één voor henzelf en één voor
de coach. Ik ben in Zweden nu weer
met mijn neus gedrukt op Amerikaan
se trainingsmethoden. En zo moet je
bij blijven. In Nederland is men op
hetzelfde peil gebleven. Ik verwacht
in de naaste toekomst dat er op de
1500 m onder de twee en op de 10.000
m onder de vijftien minuten wordt ge
reden. De ontwikkeling gaat snel en
daarin mag je niet achter raken".
Of Anton Huiskes in Zweden blijft?
„In maart ga ik met mijn werkgevers
in Zweden en Nederland praten. Ik heb
een vrouw en drie kinderen en moet
met de toekomst rekening houden. In
dien de Zweedse schaatsenrijdersbond
mij goede voorstellen doet, en juist ten
aanzien van die toekomst, dan ga ik
mij met mijn gezin in Zweden vestigen.
In maart zal ik meer weten".
Naar Nederland als coach terug?
„Dan zou er in het bestuur van de
KNSB heel wat moeten gebeuren en in
de eerste plaats zullen er een aantal
mensen uit moeten verdwenen, en dat
zie ik niet gebeuren". Voorlopig denkt
Huiskes aan het wereldkampioenschap,
het aanstaande weekeinde in Göten-
burg. „Kees Verkerk is voor m\j weer
de grote favoriet".
Fransen zich ook hebben ingespannen
om het feest van de tiende Olympische
Winterspelen te doen slagen. Organisa
torisch is het geslaagd, ongetwijfeld,
maar dat is niet alleen de waarborg
voor het succes. Dat is de intimiteit,
die juist een wintersportevenement in
zich moet bergen. En die ontbrak ge
heel. Tot zelfs in de hoogste kringen
van het Internationale Olympische Co
mité is men daarvan overtuigd. Laat
dit tot lering strekken voor de toe
komst.
Wim de Graaff: best tevreden
veren en drie bronzen medailles was
Nederland hierin de grote triomfator
geworden.
Uitslag 10.000 m: 1. Jonny Höglin
(Zweden) 15.23.6, (Olympisch record);
2. Fred Anton Maier (Noor) 15.23.9;
3. Oerjan Sandler (Zwe.) 15.31.8; 4.
Per Willy Guttormsen (Noor.) 15.32.6;
5. Kees Verkerk 15.33.9; 6. Jonny Nils
son (Zwe.) 15.39.6; 7. Magne Thomas
sen (Noor.) 15.44.9; 8. Peter Nottet
15.54.7; 9. Valeri Lavroesjkin (Rusl.)
15.54.8; 10. Stanislav Seljanin (Rusl.)
15.56.4; 11. Günter Traub (W.-Dld.)
16.01.3; 12. Jouko Launonen (Finl.),
16.02.1; 13. Jan Bols 16.09.5; 14. Timo
Koskinen (Finland) 16.15.2; 15. Paul
Enock (Canada) 16.21.2; 16. Anatoli
Op een bankje naast de baan moest
Jan Bols even de teleurstelling ver
werken over zijn falen op de 10.000
meter.
Machov (Rusland) 16.22.1; 17. Herman
Strutz (Oost.) 16.24.9; 18. Jörgen Traub
(W.-Dld.) 16.33.8; 19. Renato de Riva«
(It.) 16.39.5; 20. Raimo Hiatala (Finl.)
16.45.9; 21. William Lanigan (VS)
16.50.-; 22. Yoshiaki Dmachi (Japan)
16.54.6; 23. Robert Hodges (Canada)
17.01.9; 24. Giancarlo Gloder (Italië)
17.03.2; 25. William Cox (VS) 17.08.2;
26. Frangois Perrenoud (Fr.) 17.10.2;
27. George Ivankai (Hongarije) 17.36.2;
28. Hirofumi Otsuka (Jap.) 17.38.8.
Zweden mengde zich onverwacht de
laatste dag nog in het grote duel Ne
derland - Noorwegen. Het was, behal
ve op de sprint, de enige inmenging,
die de schaatsgrootmachten moesten
toestaan. De Sowjet-Unie speelde bij
de heren in het geheel niet meer. Er
was voor de Russen geen enkele me
daille weggelegd. Hun hoogstgeplaats-
te rijder was veteraan Evgeni Grisjin,
de fameuze sprinter en reeds Olym
pisch kampioen op de 500 meter in
1956 te Misolina, die op slechts 0,1 se
conde na het erepodium miste. Hij was
de enige Rus, die met opgeheven hoofd
het strijdtoneel kon verlaten. De overi
gen gingen allen af door de achter
deur.
De winterspelen van 1968 zijn afge
sloten. De internationale sportwereld
richt nu het oog op Mexico City, waar
in oktober de zomerspelen zullen wor
den gehouden. Grenoble zal dan verge
ten zijn.
De successen zullen Nederland blij
ven herinneren aan de kunstijsbaan in
het Pare Paul Mistral. Grenoble zal in
de vergetelheid raken als wintersport
plaats om de doodeenvoudige reden,
dat het dat niet is. Grenoble is een
stad, zonder meer, gelegen in het dal
van de Isère, met als decor de berg-
bruggen, zo deze niet schuil gaan ach
ter grijze, nevelachtige gordijnen.
Maar zelfs in de zonneschijn, met
het decor in zijn volle pracht, bleef
Grenoble verstoken van elke winter-
