COMMISSIE OVER RASSENRELLEN V.S. dreigen in 2 gemeenschappen Over de grenzen Dooi uiteen te gaan vallen i/ïn^lnn wlllülUII Shell beschuldigd van „roof' door Bi af ra POLITIE EN STUDENTEN IN ROME SLAAGS Anti-Russische acties in Warschau gemeld België stemt 31 maart De veilige manier van sparen Rijkspostspaarbank altijd safe! Ook Tsjechische schrijvers voor vrijheid Communisten op Java uiteen gejaagd Mulka te „ziek" voor gevangenis Nixon ziet een nieuwe kans VOORJAARSBEURS GEBRUIKSGOEDEREN+VAKBEURS KARWEI+FILM EN FOTO Voorstellen Extremisme Super ZEEM gaat jaren mee Geopend van 9-17 uur Voordelige reis/entreebiljetten zijn op de stations verkrijgbaar 7 kinderen in vlammen omgekomen ZATERDAG 2 MAART 1968 ADVERTENTIE TJet gaat niet zo best in de commu nistische wereld. De ruzie tussen China en Rusland, be gonnen als een kibbelarij over de uit leg van de Marxistische geschriften, is uitgegroeid tot een schisma van wereldformaat. Alle communistische partijen ter wereld zijn er nu bij be trokken. Sommigen zijn er door gesplitst. In an deren is de werfkracht geheel verlo ren gegaan, door de interne spannin gen. De vraag of er nog een bijeenkomst moet gehouden worden om de Chine se „ketters" te veroordelen houdt nu al jaren de gemoederen en niet al tijd op de aangenaamste manier bezig. Hoever dit kan gaan, is nu zojuist in Boedapest aan het licht getreden. Roemenië is met een kwade kop (al of niet geënsceneerd) weggelopen en het ziet er naar uit dat meer landen dit voorbeeld zullen volgen. Niemand kan beweren, dat zoiets be vorderlijk is voor de verbreiding van het communisme als heilsleer of voor ide interne rust in de landen die door de communisten overheerst worden. J£en andere schokkende gebeurtenis is de herdenking van de communis- KLEMENT GOTTWALD terreur tische staatsgreep twintig jaar gele den in Tsjecho-Slowakije, geworden. Enkele weken voor deze jubileumvie ring is de president Antonin Novotny, uit al zijn partij functies gezet. Niet direct een feestelijk begin. Want Novotny was een van de mannen dij» samen met Klement Gottwald in 1948 de plannen beraamde en ook uit voerde, om met geweld de Tsjechi sche democratische staat omver te werpen. Tsjecho-Slowakije .was na de eerste we reldoorlog uit de resten van het Oos tenrijkse keizerrijk ontstaan. Het was de enige van de nieuwe staten die be wust en consequent democratisch was. Dat wil niet zeggen, dat het een idea le staat was. Maar de staat die Gottwald en Npvot- ny er tegenover stelden, was een re gelrechte terreurstaat. De man die Tsjecho-Slowakije door de oorlog heen geloodst had naar een nieuwe toekomst, Edward Benesj, stierf kort daarop. Jan Masaryk, zoon van de eerste Tsjechische president, Thomas Masaryk, minister van Bui tenlandse Zaken, werd onder wel zeer verdachte omstandigheden in de ou de koningsburcht het Hradcin, dood gevonden. Het is nooit uitgemaakt of hij uit het venster werd gegooid, dan wel zelf de weg naar het einde zocht. De geheime politie begon een schrikbe wind met concentratiekampen, mar telkamers en dergelijke dingen, die men hier uit vijf jaar Duits schrikbe wind zo goed kent. En nadat Gottwald, dronken bij de be grafenis van zijn grote meester Sta ling, aan een longontsteking was ge storven, begon de terreur ook de communisten van het eerste uur te treffen. Hoogverraadprocessen waren aan de orde van de dag en de communisti sche ministers als Slansky en Pavel, moesten het schavot beklimmen. TAe schrik was er zo ingehamerd, dat ook toen in Hongarije en Polen de dooi in het regime allang was inge treden, in Praag nog een semi-Stali- nisme van het zuiverste water heers te. Pas nu, nadat de nieuwe partijleider Dubcek begonnen is een boekje open te laten doen van de wandaden van de stalinisten, begint in Tsjecho-Slo wakije de stroom van berichten en onthullingen los te komen. Men loopt na twintig jaar terreur, storm tegen de benauwende wurgen de greep van de partij, die tot in het absurde de levens van de burgers re glementeerde. De censuur staat te wankelen. Dagelijks worden er rehabilitaties van ten onrechte vervolgde en gestrafte mensen aan het licht gebracht. Het is voor de Tsjechen te hopen, dat eindelijk hun democratische rechten langzaamaan (en misschien maar ge deeltelijk) zullen worden hersteld. Een volk dat zoveel leed voor de vrij heid. er zo voor vocht, mag na twin tig jaar wel eens de vruchten van die strijd plukken. WASHINGTON Een presidentiële commissie heeft gerapporteerd, dat racisme en relletjes het land in twee gemeenschappen een blanke en een zwarte zullen splitsen, als niet onmiddellijk op grote schaal, zeer kostbare maatregelen daar tegen worden genomen. Na een studie van acht maanden over de ongeregeldheden in de grote steden is de commissie, waarin beide partijen vertegenwoordigd waren tot de conclusie gekomen, dat vooroordeel en rassenscheiding „de toekomst van elke Ameri kaan bedreigen". De president werd geadviseerd zo no dig nieuwe belastingen in te voeren om de ongekend grote eisen aan financiële middelen voor opruiming van krotwo ningen, het onderwijs, scholing en so ciale voorzieningen te verkrijgen. De commissie gaf geen schatting hoe veel deze vergaande voorstellen zullen gaan kosten, maar het is duidelijk dat deze zo ingrijpend zijn, dat de kosten dicht bij de twee miljard dollar per maand zullen komen, welke de oorlog in Viëtnam nu kost. De commissie, onder leiding van gou verneur Otto Kerner van Illinois, kwam tot de conclusie dat de onlusten in de steden in de zomer van 1967 „niet ver oorzaakt werden door, en evenmin het gevolg waren van, enigerlei georgani seerd plan of samenzwering". Het rap port stelt wel, dat militante negergroe peringen en „afzonderlijke agitatoren" geholpen 1 adden de vijandige sfeer te scheppen welke bijgedragen had tot uitbarstingen. „Het blanke racisme ^s in wezen ver antwoordelijk voor 't explosieve meng sel dat zich sinds het einde van de 2de wereldoorlog in onze steden heeft opge hoopt". Tot de voorstellen van de commissie behoren: Nieuwe werkgelegenheid voor twee miljoen mensen. Federale subsidies voor de omscho ling van mensen, die reeds lang werk loos zijn. Stappen naar een gegarandeerd mi nimum inkomen voor alle Amerikanen door middel van een basistoelage aan individuen en gezinnen. Zes miljoen nieuwe en oude wonin gen in de komende vijf jaar beschik baar stellen voor de gezinnen met la ge of matige inkomens. Uitbreiding van de huursubsidies en bevordering van het eigen huizenbezit voor de mensen met lage inkomens. Huisvesting van mensen met lage inkomens „buiten de ghetto gebieden". Het volledige rapport van de uit 11 leden bestaande commissie zal zater dagavond vrij komen. De commissie heeft een uittreksel vrijgegeven, nadat zij vernomen had dat een blad een exemplaar van het rapport te pakken had gekregen en dit onmiddellijk wilde publiceren. De commissie waarschuwt, dat zon der ingrijpende maatregelen steeds meer negers tot extremisme gedreven zullen worden. „Gewelddadigheden op grote schaal die zouden blijven voortduren, zouden er het gevolg van zijn, welke gevolgd zouden worden door blanke vergeldings maatregelen en tenslotte door de schei ding van de twee gemeenschappen in een garnizoensstad". Als het huidige beleid wordt voortge zet, zo wordt met nadruk in het rapport verklaard, dan zal het „de deling van ons land in twee gemeenschappen per manent maken t.w. één, hoofdzakelijk bestaande vtit negers en arm, in de ste den in het centrum de andere hoofd zakelijk blank en rijk, in de voorsteden en buiten". De commissie komt tot de slotsom dat in veel gevallen zelfs in de ergst geteisterde steden weinig geleerd is van de verschrikkingen van de zomer van 1967. Er zijn weinig fundamentele ver anderingen gekomen in de omstandig heden die tot de uitbarstingen hebben geleid en „in verscheidene steden is de officiële reactie hoofdzakelijk geweest de politie uit te rusten en te oefenen met meer afdoende wapens". In het rapport komt de volgende passage voor: „Wat de blanke Ameri kanen nooit ten volle hebben begrepen maar wat de neger nooit zal kun nen vergeten is dat de blanke ge meenschap een diepe schuld draagt voor het ghetto. Blanke instellingen hebben dit ge schapen, blanke instellingen houden het in stand en de blanke gemeenschap duldt dit". Betoogd wordt dat snelle initiatieven en proeven moeten genomen worden, welke een wijziging kunnen brengen in het gevoel van mislukking en frustratie dat nu overheerst in het ghetto en onze gemeenschap verzwakt. PRAAG Een oproep van een Tsjechische schrijver voor vrije ver kiezingen en voor een neutrale status voor zijn land Is gepubliceerd in een nieuw cultureel tijdschrift, waarvan de redactie geholpen heeft de anti-Sta linistische machtsverschuiving binnen de communistische partij te ontkete nen. Het voorstel werd gedaan door Alexander Kliment. een van de schrij vers, die hun mening gaven in korte vraaggesprekken in het eerste num mer van Literarni Listy, het nieuwe orgaan, van de vakbond van Tsjecho- slowaakse schrijvers. Volgens het officiële persbureau CTK had hij verklaard: „Ik geloof in de volgende resultaten: vrije verkiezin gen, een parlement dat functioneert met een oppositie: eerherstel van de openbare mening, actieve neutraliteit, een federale onafhankelijke staat, so cialisme van ons type in overeenstem ming met onze behoeften, onze moge lijkheden en volgens onze keus". Het nieuwe tijdschrift kwam uit pre cies vijf maanden nadat de vakbond van schrijvers hardhandig het zwijgen was opgelegd wegens vernietigende kritiek op het oude regime. Het nieuwe regime onder partijlei der Alexander Dubcek, heeft „socialis tische democratisering" van Tsjecho- Slowakije toegezegd en heeft toestem ming gegeven voor het verschijnen van het nieuwe tijdschrift. Het komt in de plaats van Literarni Noviny, dat dit najaar aan de zeggenschap van de bond van schrijvers werd ontnomen. ADVERTENTIE DE Kt- dv IN DE GELE PLASTIC KOKER LAGOS De Biafraahse rebellenre- gering heeft Shell-B.P. beschuldigd, van „opzettelijke roof", omdat de maatschappij plannen heeft naar olie te gaan boren buiten de kust van Bon ny Island, zonder daartoe vergunning te hebben van het Biafraanse regime, aldus heeft radio-Biafra vrijdag ge meld. Een woordvoerder van Shell heeft in Lagos verklaard, dat de beschuldiging elke grond mist. ADVERTENTIE ër zijn 2200 vestigingen. Op da postkantoren kunt u de hele dag terecht. Een aantel daarvan is zelfs ook op vrijdagavond of de plaatselijke koopavond geopend. Voor de postagentschappen gelden aparte openingstijden. Bonny, voor het uitbreken van de burgeroorlog in juli een belangrijke o^jehaven, ligt aan de monding van de rivier de Bonny, ongeveer 60 km ten zuiden van Port I^arcourt. De federale troepen hebben op 26 juli de stad ingenomen, maar de Bia fra nen stellen dat deze tot hun grond gebied behoort. De beschuldiging aan het adres van Shell kwam van de Bia fraanse commissaris voor Voorlichting I. U. Eke. Eke's opmerkingen kwamen op het moment dat de termijn verstreek, dat Shell winstbelasting ad zeven miljoen pond zou moeten betalen aan Biafra, omdat deze belasting betrekking heeft op olie die afkomstig was uit Oost-Ni- gerië. Volgens betrouwbare bronnen, heeft Shell-B.P. in november de federale re gering betaald, maar hiervan was geen bevestiging te krijgen van de zijde van de maatschappij. Volgens radio- Biafra heeft Eke gezegd, dat d^ maat schappij een „afspraak" heeft geschon den, die zij in augustus met de Biafra- nen gemaakt zou hebben. Een woord voerder van Shell heeft verklaard niets van zo'n afspraak te weten. Volgens Eke. had de commissie voor petroleum alles gedaan wat in haar macht lag om de Shell-bezittingen in Biafra te beschermen. Er werkten voorheen 3000 mensen bij Shell in Bia fra. Honderden gewondenvele arrestaties ROME Duizenden studenten hebben gisteren de universiteit van Rome bele gerd en slag geleverd met de politie die van traangas gebruik maakte om een eind aan de betoging te maken. Ruim 50 studenten gorden gewond. Het waren de ergste gewelddadigheden sinds de studenten drie weken geleden met hun beto gingen tegen de universiteit z(jn begonnen. Honderden personen werden gewond, onder wie 150 politiemannen en tientallen voorbijgangers. Ruim 150 studenten zijn in hechtenis genomen. Volgens een ge rucht zou een Romeinse politieman omgekomen zyn, maar dit werd door het hoofdbureau van politie tegengesproken. Het verkeer in het gehele centrum van Rome werd lamgelegd toen de stoet van 3.000 studenten in Piaza di Spagna werd geformeerd en optrok naar de school voor architectuur om de strijd aan te binden met de politie die het gebouw bewaakt. Groepen schreeuwende studenten om singelden een politieman, ontwapenden hem en staken vier politiewagens en een jeep van de brandweer in brand. De politie verweerde zich met traangas. Met jeeps werd relletjespolitie ter versterking gestuurd. Gisteren had de politie honderden stu denten verwijderd uit de universiteits gebouwen, die zij sinds begin februari bezet houden. De betogingen zijn bedoeld om een reeks hervormingen af te dwingen ter modernisering van het onderwijs en de administratie-methoden. De beweging heeft echter spoedig een politiek tintje gekregen. Veel van de betogers waren „cinesi" pro-Chinese bewonderaars van Mao Tse-toeng en Ho Tsji Minh. Rondom de universiteit hebben 2.000 man politie een kordon getrokken bij de school voor de architectuur, haalden studenten stenen uit de straat en wier pen die naar de gehelmde politie. Voor bijgangers moesten hollend dekking zoeken. Het gehele bus- en taxiverkeer in het centrum van Rome heeft ruim een uur stilgelegen. Winkeliers lieten de luiken omlaag om de winkelruiten tegen stenen te beschermen. De ongeregeldheden hebben reeds hun weerklank in het parlement gekregen. Partijen van rechts tot links, van com munisten tot fascisten, eisen van de regering een verklaring, waarom de hulp van politie is ingeroepen. De rector-magnificus had tot donder dagmiddag gewacht met het ontbieden van de politie. Hij deelde toen aan de studenten die de gebouwen bezet hiel den mee, dat de toestand niet langer te dulden was. Zeggenschap De betogers willen meer zeggenschap bij het bestuur van de universiteiten. Zij betogen dat een eind moet komen aan de gewoonte professoren toe te staan gedurende langere tijd afwezig te zijn. ten behoeve van opdrachten voor het zakenleven of de regering. Pre mier Aldo Moro en de minister van Buitenlandse Zaken. Amintore Fanfani, behoren zelf tot de vele professoren In deze categorie. Een andere eis is meer beurzen voor arme studenten. Nog geen zes procent van de Italiaanse jongelui van univer- WARSCHAU De Warschausc fede- deratie van schrijvers is in speciale ver gadering bijeengekomen, om te beslis sen over een mogelijke protestactie tegen het besluit van de overheid, een controversieel stuk te verbieden. De grote meerderheid van de 600 bij de federatie aangesloten schrijvers is geen lid van de partij. Zij zou een resolutie willen doordrijven, waarin kritiek ge leverd wordt op het besluit en aange drongen wordt op een vrijere censuur. Tegelijkertijd hield Interpress, een regeringsvoorlichtingsbureau, een pers conferentie voor buitenlandse journa listen. Jerzy Solecki, hoofd van Interpress, deelde de journalisten mee, dat het ministerie van Cultuur de voorstellin gen in het nationale theater van het beroemde Poolse stuk „Dziady" (de avond der voorvaders) op 31 jan. had stopgezet, wegens „excessen onder het publiek". Het stuk, van de beroemdste Poolse dichter uit de 19e eeuw Adam Mickie- wicz, handelt over de onderdrukking van Polen onder de Russische tsaristi sche deling. Ofschoon het werk in het leerprogramma is opgenomen en dik wijls op toneel wordt uitgevoerd, had den de recente uitvoeringen een sterk anti-Russisch smaakje. Passages tegen Rusland zouden daverende bijval van het publiek hebben gekregen. Volgens Solecki was bewezen, dat dit georgani seerd was en had steeds hetzelfde deel van de toeschouwers het initiatief tot het gejuich en geklap genomen. Hij zei dat een ander bewijs was de demon stratie welke na de voorstelling had plaatsgehad. Toen had een groep van 200 jongelui geroepen „vrije kunst, vrij theater" en een spandoek ontvouwd met als tekst „wij eisen verdere voor stellingen". Ongeveer 50 van de beto gers werden door de politie aangehou den. De schrijversbond van Warschau heeft vrijdagavond na verhitte debat ten, die negen uur duurden en zich tot na middernacht voortzetten, een motie aangenomen, waarin het culturele be leid van de Poolse regering wordt ge kritiseerd en gepleit wordt voor een meer liberale censuur. De resolutie was ingediend door le den van de bond, die geen partijlid zijn. Zij vormen de meerderheid van de in totaal 600 leden. Een resolutie van schrijvers-partijleden, waarin demon straties veroordeeld werden, werd ver worpen. ROME Studenten in Rome hebben een politiewagen omver geworpen en breken de ruiten van een politiebus, tijdens een wilde demonstratie bij de faculteit voor Bouwkunde. Later zul len zij beide voertuigen in brand steken. Er zouden 180 gewonden zijn onder studenten en politiemannen. sitaire leeftijd krijgt een universitaire opleiding. Woordvoerders voor de universiteits curatoria zijn het ermee eens dat hervormingen noodzakelijk zijn. Maar zij betogen dat zij geen chantège zul len dulden en beweren dat veel van de voorstellen niet onuitvoerbaar zijn. BRUSSEL Tweederde van de 9.5 miljoen Belgen zullen ter stembus gaan. voor waarschijnlijk de belang rijkste algemene verkiezingen in de 138 jaar ouJe geschiedenis van Bel gië als onafhankelijke staat. Het gaat in de eerste plaats om verwijdering van de Frans-sprekende faculteiten van de universiteiten van Leuven uit het Vlaams-sprekende gebied van Leuven. Maar in de kern gaat het er om. of Vlamingen en Walen naast el kaar kunnen verder leven in één staat. De kiezers zullen 212 volksvertegen woordigers en 106 senatoren kie zen en ook 706 leden van de ne gen provinciale raden. De recht streeks gekozen senatoren en provin cieraden zullen later nog eens 72 se natoren kiezen. Normaal hadden de algemene verkie zingen, welke volgens de grondwet één keer in de vier jaar moeten wor den gehouden, pas in 1969 moeten volgen. De ontbonden Kamer van Afgevaardig den telt 115 Vlaams- en 97 Frans-spre kende leden. De verhouding in de Se naat is 94 Vlaams-sprekende tegen 84 Frans-sprekende senatoren. DJAKARTA Indonesische troepen hebben een ondergrondse communisti sche beweging op Oost-Java uitgescha keld, door het doden van de leider en het gevangen nemen van 50 leden, heeft het Indonesische persbureau An- tare vrijdag gemeld. Luitenant-kolonel Subroto heeft deze actie uitgevoerd, zijn soldaten spoorden de communis ten op in de bergen ten zuiden van Hlitar, de geboorteplaats van Soekarno. De kampen waarin communistische ka derleden werden opgeleid zijn vernie tigd, aldus het persbureau. De afgelopen weken zijn 25 moham medanen op Oost-Java vermoord, ver moedelijk uit wraak wegens het ver moorden van communisten door mo hammedanen na de mislukte staats greep van 1965. Heul in Auschwitz FRANKFORT De voormalige zeer beruchte kampadjudant van Ausch witz Robert Mulka is op 19 februari wegens slechte gezondheid uit gevan genschap ontslagen, zo heeft het ge recht in Frankfort meegedeeld. De thans 72-jarige Mulka was een van de 20 beklaagden in het Auschwitz-proces en werd op 19 augustus '65 tot 14 jaar gevangenisstraf veroordeeld. In januari '66 werd hij wegens sto ringen in de bloedsomloop vrijgelaten, wat echter zoveel protesten opriep, dat hij in maart vorig jaar opnieuw werd ingesloten, nadat medici hadden vast gesteld dat Mulka in staat was zijn straf uit te zitten. Volgens een woordvoerder van het gerecht, had een medisch deskundige vastgesteld dat Mulka te ziek was om zijn straf uit te dienen. De officier van justitie is tegen de vrijlating in beroep gegaan. LEBANON (New Hampshire VS) Nu gouverneur George Romney uit de voorverkiezingen voor het AJnerikaanse presidentschap ge stapt is, tracht Richard M. Nixon het voor te stellen, alsof de verkie zingen zullen gaan tussen hemzelf en president Johnson. Aan het einde van een rede voor een talrijk gehoor zei Nixon in Le banon: „Laat als u deze zaal ver laten hebt zien dat New Hampshire vindt dat het tijd is voor Johnson naar Texas terug te keren. En dat zoals New Hampshire stemt, de na tie stemt". De mensen in de zaal gaven hem een ovationeel applaus. In zijn rede had Nixon indirect gezinspeeld op het feit dat Romnèy zich heeft te ruggetrokken als kandidaat voor de republikeinse kandidatuur. „Uw stemmen tellen nog", zei hij. „Het land kijkt naar de uitslag in New Hampshire, en het aantal stemmen dat wordt uitgebracht aan republi keinse zijde zal worden vergeleken met dat van de democraten". Na zijn toespraak verklaarde Nixon tegenover een verslaggever, dat zijns inziens de uitslag van de voor verkiezingen in New Hampshire be schouwd mag worden als een graad meter voor de mate waarin het volk achter de regering-Johnson staat. Nixon heeft reeds verscheidene malen laten weten dat naar zijn mening een „nieuwe coalitie" in het land opkomt, waarbij democraten en onafhankelijken de zijde van de re publikeinen kiezen. De officiële registratiecijfers van 1966 voor New Hampshire luiden: 145.694 republikeinen, 122.422 onaf- hankelijken en 87.490 democraten. In een interview met Hanover-ra dio kwam Nixon terug op de Nixon- Johnson verkiezingsstrijd: hij herin nerde eraan dat hij in 1960 in New Hampshire gewonnen had en John son in 1964. Daarop vervolgde hij „In 1968 zal het interessant zijn te zien wie meer stemmen behaalt. Nixon of Johnson. Johnson komt uit tegen senator Eugene McCarthy, die mijns inziens niet veel bijzonders zal laten zien, en ik zal het opnemen tegen gouverneur Nelson Rockefel ler, als die zich althans inderdaad kandidaat stelt". Een groep voorstanders van Rocke feller wil deze inschrijven voor de voorverkiezingen in New Hampshi re die op 12 mrt. gehouden worden. Nixon heeft verklaard, dat hij Rockefeller niet wil „uitdagen" het tegen hem op te nemen in de zes voorverkiezingen waaraan hij zal meedoen. Maar uit alles blijkt dat Nixon graag een tegenstander zou hebben bij deze voorverkiezingen. Hij wil aantonen dat hij kan winnen en afkomen van het image van de „eeuwige verliezer". Nixon is ervan overtuigd, dat hij het kan winnen van Rockefeller bij de voorverkiezingen. LAKE CITY, (Michigan V.S.) Ze ven kinderen in de leeftijd van zes tot twaalf jaar zijn omgekomen bij oen brand in een boerderij in centraal Ne der Michigan.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1968 | | pagina 6