Moeilijkheden
Televisie heeft mogelijkheid
cineasten vooruit te helpen
Het moet vaker gebeuren
UIT DE KERKEN
Tweede Caroline
in Amsterdam
Vanavond op t.v.
„De zeventiende
breedtegraad"
Marshall McLuhan
in „Literama"
Theo van Doesburg
kreeq Sikkensprijs
Weer „Toneel nu" in
Maastricht
VANAVOND
MORGEN
Vraag
Debuut
Dubbele dagtaak
Samenwerking
UIT DE KERKEN
„Pernis" weer op
volle kracht
Prof. Delfgaauw
vindt navolgers
PILOOT STORM
RECHTER TIE
i TÉKKO TAKS
BETER TE LAAT THUIS
DAN TE VROEG IN 'T ZIEKENHUIS
T.V. LANGENBERG
MOSA PORSELEIN 16%
H.A.L. NIET MEER
NAAR AUSTRALIË
Pagina 2'
132
Hij heeft een hevige aanval van reu
matiek en kan zich bijna niet bewe
gen. Zijn zoon heeft werk in Rome
gevonden. Ik beloofde hem, dat ik
de zorg voor zijn bas-reliëfs op me
zou nemen. De bas-reliëfs", herhaalde
hij, haar een vriendelijke blik toe
werpend, „je weet toch welke ik be
doel, is het niet? Al die wonderbaar
lijke kleine beeldhouwwerken, die nog
steeds in de hut aan het einde van
de dam liggen. Je bent op een van
die bas-reliëfs afgebeeld, herinner je
je het nog? Je profiel! Een mooi stuk
werk, vind je niet? En daarna, als
ik daarna klaar ben, dus na een
maand, ja - een maand..."
Plotseling staarde hij haar wezen
loos aan.
„Wat zei ik? Waar had ik het over?
Ik kan mijn gedachten niet bij elkaar
houden, ze gaan te snel. O ja, nu
weet ik weer wat ik wilde zeggen.
Als die bas-reliëfs aangebracht zijn
in mei zal ik leven brengen
in het meer bij de dam. Vissen! Een
half miljoen jonge forellen. Dat wa
ter moet leven! En dan zal ik in de
hogere streken van de Arna-vallei
mormeldieren laten vangen, om die
naar hun district terug te brengen.
Ik heb de jongens beloofd, dat ik ze
naar hun hokken terug zou laten bren
gen, zodra ik hier klaar "ben".
Hij zag de verborgen angst in haar
ogen en liep plotseling naar het klei
ne raam. Zij volgde hem. Snel draai
de hij zich naar haar toe en legde
zijn handen zwaar op haar schou
ders.
„Ik weet niet hoe ik je bedanken
moet. Pauline. Je hebt zoveel voor
me gedaan. Zou je nog meer voor
me willen doen? Om je de waarheid
te zeggen heb ik er de kracht niet
meer voor om 't zelf te doen. Zou
je Mitzi willen vrager, of iemand
mijn oude hut op de dam kan open
maken? Ik zou daar willen wonen,
totdat ik me gezond voel".
„Maar er is daar nog niemand. Er
ligt nog te veel sneeuw!"
„Dat is waar ook", zei hij met
een uitdrukking op zijn gezicht alsof
hij verbaasd was. „Ik kan daar niet
alleen wonen. Maar toch zo spoedig
mogelijk, zou je dan..."
„Natuurlijk. Ik zal het daar zelf
in orde maken", zei ze.
Hij nam zijn handen van haar
schouders en zijn armen vielen slap
langs zijn lichaam.
„Als ik daar niet beter word, zal
ik moeten..."
Hij liet zich zwaar in een stoel val
len. Zij liep naar de aangrenzende
kamer en opende de luiken. Er was
buiten een spar, die scheef over de
rand van het ravijn was gegroeid.
De grijze wanden van de berg doem
den tegen de achtergrond op. De zui
vere lucht stroomde de kamer in. Zij
nam de sprei van het bed en draaide
de verwarming aan. Toen keerde zij
naar hem terug.
„Ga nu wat liggen om uit te rus
ten", zei ze, en ze greep hem zacht
bij de arm. „Ik zal voor je uitpak
ken".
Hii liet zich naar het bed leiden
en nadat enkele sectoren besluiteloos
op de rand had gezeten, strekte hij
zich uit.
„Het is hopeloos op deze tijd van
de dag"; mompelde hij, „maar ik
zal het toch proberen".
Hij maakte geen tegenwerpingen,
toen zij zijn schoenen uittrok en hem
uit zijn jasje hielp. Daarna dekte zij
hem met een laken toe. Hij lag zeer
'stil en luisterde naar haar zachte be
wegingen in de andere kamer. Hij
voelde de rest van zijn energie van
zich afglijden. Zijn kracht was nog
juist toereikend geweest om hem hier
te brengen. Het gevreesde kloppen in
zijn hoofd begon opnieuw, maar het
deed er niet meer toe, hij was thuis.
Pauline verscheen in de deuropening.
„Ik heb alles opgeruimd. Ik ga nu
even weg om thee te halen. Wil je
wat cognac hebben?" Hij hief zijn
arm op en maakte een ontkennende
beweging.
„Ik kom dadelijk bij jullie", fluis
terde hij met een gelukkige glimlach.
Het was prettig te kunnen fluisteren.
Thuis te zijn. Niet te hoeven praten,
geen geschreeuw te horen, geen ge
dreun van machines en geen geroeze
moes van drukke straten. Hij be
schutte zijn ogen met de hand en
vroeg haar met 'n gebaar om 't licht
uit te draaien. Zij deed dit en schoof
de blauwe gordijnen voor het smalle
raam. Toen ging zij naar buiten.
Uit haar ogen sprak vrees. Amadeus
had wekenlang vaag de symptomen
van een opkomende ziekte gevoeld.
Sinds Tessli's dood had hij aan slape
loosheid geleden. Maar een maand
geleden had deze kwelgeest hem vast
in zijn greep gekregen. Het rondrei
zen had hem geen rust gebracht. Zijn
vlugge, levendige geest was door ver
moeidheid ondermijnd. De slaap en
hij waren bittere vijanden geworden,
die elkaar in een vicieuze cirkel
rondjoegen. Gedurende weken, ja zelfs
gedurende maanden, leefde hij in eene
voortdurende angst voor de nacht. Hij
had zijn programma van voordrachten
met behulp van slaapmiddelen kun
nen afwerken. Zijn ontembare wil
had hem daarin ook gesteund. Hij
had oude kennissen uit India en an
dere streken ontmoet, hij had nieuwe
vrienden gemaakt en een grote firma
die voor de regering werkte, had
hem in Londen een goede positie aan
geboden. Maar hij had die afgesla
gen. Toen hij eens van een club in
Piccadilly naar huis ging, had hij
een taxi aangehouden en was niet in
staat geweest de chauffeur het adres
te noemen. Hij was uit de taxi ge
stapt en had urenlang zonder zich
Iets te herinneren, door de straten
van Londen gedwaald totdat de naam
van zijn hotel hem plotseling te bin
nen schoot. Twee dagen later overviel
hem een vreselijke angst voor krank
zinnigheid. De wereld was eensklaps
grauw en droef. Hij stond onverschil
lig tegenover alle mensen en dingen.
Hij maakte zich zorgen over zijn toe
stand en besloot Londen onmiddellijk
te verlaten. In zijn eenvoudig, een
zaam leven bestond slechts één oord,
waar hij van een goede verzorging
zeker was: de Rossmer-vallei! Daar
was zijn thuis. Hij bezat geen ander,
want alleen daar woonden mensen,
die van hem hielden. Zij, Pauline, de
oorzaak van zijn lijden, was daar ook.
Toen hij in de donkere kleine ka
mer lag. ging zijn hoofd nog heviger
kloppen. Hij perste de handen tegen
zijn slapen. De ergste pijnen konden
hem nu niet meer deren. Hij lag nu
in het kleine huis. dat hij van Peter
Falk had overgenomen. Hier had hij
al dikwijls geslapen. Het was geen
hotelkamer. Tot aan de elektrische
centrale was het slechts tien minuten
lopen. Hij moest er spoedig naar toe.
Hij had er eigenlijk al lang moeten
zijn om de vorderingen in ogenschouw
te nemen. De jongens zouden zeker
horen, dat hij terug was en zich af
vragen waarom hij zich niet vertoon
de. Maar hij kon nu niet gaan. Hij
zou tegen de ochtend gaan, na een
goede nachtrust, ja hij zou nu gaan
slapen. Een lange slaap zou het zo
zeer verlangde wonder veroorzaken.
En dat zonder die akelige pillen.
Plotseling begon hij te rillen. Waar
om was dat? Hij had in het vliegtuig
van Londen naar Bern drie uur lang
gerild. Hij trok de deken tot zijn kin
omhoog en voelde de neiging, dieper
in het bed te kruipen. Hij verlangde
naar meer dekens.
(Wordt vervolgd)
3758. David zette zich vermoeid aan de oever van het
meer en gaf zich over aan zijn mistroostige gedachten.
Het apparaat op zijn borst had hem gehoorzaam, als
een soort toverlamp, zijn menselijke gestalte terugge
geven. Doch te oordelen naar de geologische en biolo
gische gesteldheid van deze planeet, leek het te enen
male uitgesloten, dat hij hier een ander menselijk we
zen zpu aantreffen. Somber en gelijk een slechts half
geïnteresseerde toeschouwer sloeg hij de gebeurtenis
sen om hem heen gade. Eén der vulkanen kwam tot
heftige uitbarsting en slingerde enorme massa's gloei
end gesteente en lava de lucht in. Het meer raakte in
grote beroering, maar David sloeg er geen acht op. Zijn
gedachten spiraalden terug door vele kosmossen naar de
wereld en de vrienden die hij gekend had.... o, hoe lang
nu geleden? Diezelfde vraag stelde men zich op dat
zelfde moment ook in de bungalow. „Er zijn nu 4 uren
verstreken sedert David zijn apparaat inschakelde",
sprak Buck. „Konden we maar iets doen!" „En ik zeg
je, dat we de moed niet mogen verliezen!" gromde Du
bois. „De arme kerel zal 't vermoedelijk niet zo aange
naam hebben, maar als hij z'n verstand gebruikt, heeft
hij een kans om veilig terug te keren!"
44. De voorman vèn de dragers trekt ruw het deur
gordijn open en zegt tot de Rechttr: „Wilt u uitstap
pen, dokter. Als u deze weg blijft volgen, bent u over
tien minuten in de stad." Met een zucht van verlich
ting bedenkt de'Rechter dat deze vier mannen in ieder
geval geen opdracht hebben om hem aan te vallen.
Misschien kan hij nog iets bereiken met hooghartige
verbazing. Hij stapt uit en ziet dat ze zich nog mid
den in het bos bevinden. „Wat betekent dit, voorman?"
zegt hij bars. „Als de stad zo dichtbij is, kunt u mij
toch wel naar mijn herberg dragen?" „Het spijt me,
dokter," antwoordt de voorman onbewogen, „maar ik
heb strikte orders om u hier te laten uitstappen".
Hij geeft zijn mannen een wenk en de dragers keren
met de palankijn haastig terug in de richting van het
paleis. Rechter Tie blijft even staan nadenken. Hij is
ongewapend en er is alle kans op een overval. Het
beste kan hij de weg door het bos verlaten, maar
dat betekent bijna zeker dat hij zal verdwalen. En
als er moordenaars op hem worden afgestuurd, zouden
die hem toch wel weten te vinden. Rechter Tie loopt
naar de kant van de weg en glipt scherp luisterend
van boom tot boom.
55. In het vliegtuig klonk boven 't geronk van de mo
tor uit de gemene lacht van Alfredo de Gappos. „Hè hè
hè! We zijn zojuist op tijd Gluup! Zagen jij hen ren
nen? Komaan! Cirkelen nogmaals om het vaartuig
heen dan zullen ik hem noodzaken bengelende bal bin
nen te halos en hen zo één schrik op de lichaam ja
gen dat zij vooreerst niet zullen durven te duikos. In
die tijd kunnen wij net aeroplanos omruilen voor am-
phibievliegtuig en weer op tijd hier te zijn om bezit van
de bal te nemos!" GIuro de Linkes, die de stuurknuppel
overgenomen had, zodra Alfredo zijn stoel naar voren
geschoven had om 't machinegeweer te bedienen, deed
wat hem gezegd werd en liet 't toestel een prachtige
boog om 't schip beschrijven. „Duiken!" commandeer
de Alfredo van achter het schietwapen en onmiddellijk
dook de machine voor de tweede maal recht op de boot
af. Behalve professor Starreveld had iedereen natuur
lijk een goed heenkomen gezocht. „Hierheen profes
sor!" brulde de matroos die achter 't kraanhuisje be
schutting gezocht had. „Mijn vriend Taks zit in de bol!
Hij kan er niet meer uit!" jammerde de onthutste ge
leerde. Maar hij deed toch wat de matroos verlangde.
„Taks zit goed! Hem kan niets gebeuren!" riep de ma
troos nog, maar dat was toch niet helemaal waar, want
bij de kogelregen, die Alfredo nu op hen afzond werd de
kabel waaraan de batiscaaf hing pardoes in tweeën ge
schoten en viel de bol. met Tekko erin, te water.
Een tv-weekend vol moeilijkheden.
Ook voor uw tv-recensent, want hij
moest ambshalve naar „Monitor" kij-
ijken. maar wilde „privé" de uitslag
van AjaxFeijenoord pas bij het klin
ken van het laatste fluitsingaal tijdens
de reportage van zes tot half acht ver
nemen. Het werd dus twee keer geluid
uitdraaien, gistermiddag. Eerst bij de
ruststanden en later bij het begin van
Henk Terlingens gesprek met burge
meester Samkalden. Maar ja.... zo'n
eerste burger van Amsterdam zal als
toto-gast toch ook wel wat meer te ver
tellen hebben dan zijn mening over een
over een voetbalwedstrijd; dus na een
seconde of tien. twintig ging het geluid
weer aan. Toen hoorden we hem zeg
gen, dat hij ook gesproken had met de
maker van het doelpunt, Suurendonk,
en dat er wel tevredenheid was „in de
ze stad". 1-0 voor Ajax dus. Bij de be
kendmaking van de toto-uitslagen werd
het trouwens toch verteld. Zo beston
den er om zes uur nog maar twee vra
gen: wanneer werd het doelpunt ge
maakt en was Suurendonk er wel de
producent van? Hij stond immers niet
opgesteld? Het zou Suurbier wel zijn
feweest want die ging vooral aanvanke-
ijk nogal eens de Feyenoorddefensie
te lijf, waar toen nog geen Cruyff tegen
gewassen was. Uiteindelijk was het
toch Suurendonk. Enfin, dat weet u zelf
ook wel. Ik wou alleen maar even zeg
gen, dat het een goed initiatief is ge
weest, deze nationale topwedstrijd, zij
het achteraf in zijn geheel uit te zen
den. Een fijn stuk tv-amusement. Als
ik het goed heb, moet Ajax ook nog te
gen Sparta en ADO
Niet alleen de voetbalgevoelige kij
ker had dit weekend moeilijkheden. Er
werden heel wat andere op de buis ge
bracht. Zaterdagavond onder andere de
problemen rond prof. Delfgaauw, de
andere tegen „Viëtnam" protesterenden
en de rechtsorde in een verhelderend
gesprek met minister Polak (Achter het
nieuws), de Algemene Bijstandswet,
waar enerzijds velen nog geen gebruik
van maken en anderzijds sommigen
nogal bevoogdend mee schijnen om te
springen (Brandpunt) en de „Miede-
manifestaties" waarop voor- en tegen-
tanders van de veelomstreden Lim
burgse pastoor Miedema in Roermond
niet al te liefdevol hun mond roerden.
Ook enkele uitzendingen uit 't VPRO-
programma van zondagavond werden
door moeilijkheden gekenmerkt. Marie
Laforêt had met 39 graden koorts haar
Nederlandse tv-show gemaakt, maar
het werd toch een programma, dat
mooi was om naar te luisteren en naar
te kijken. En de moeilijkheden waar
mee Jules Hamel alias Ben in „Violen
ce is the trend" („Geweld in opdracht")
werd geconfronteerd, werden gecom
penseerd door het goede niveau van dit
filmpje van Juan Goudsmit, dat opviel
door een knappe montage en kort, stac-
catisch commentaar bij strakke, goed
gecomponeerde opnamen.
Geheel moeiteloos daarentegen was
weer de sfeer waarin een aantal jonge
lui zaterdagavond in de voortreffelijke
VARA/BRT-produktie „Snarenspul" ge
schaard zat rond mensen die met veel
plezier lieten zien en horen, wat je alle
maal met snaarinstrumenten kunt doen.
Ditmaal troffen me vooral de fijne mu
ziek van Julian Coco, het prachtige
Nachtliedje van Floortje Klomp en de
filosofie-op-muziek van Pierre Barouh.
J. v. d. K.
Geref. Kerken:
Beroepen te Nijmegen (vac. L. W. Kor-
vins): J. M. van den Brink te IJmuiden.
Geref. Kerken Vrijgemaakt:
Bedankt: voor IJmuiden: G. Zomer
te Groningen-Zuid; voor Zuidwolde: T.
Dekker te Goes.
Geref. Gemeenten:
Bedankt: voor Terwolde: A. W. Ver
hoef te Barneveld.
Oud Geref. Gem. in Ned.:
Bedankt: voor Capelle aan de IJssel:
J. van den Poel te Ede.
HILVERSUM I.
18.00 Stereo: Meisjeskoor en licht in
strumentaal sextet. 18.19 Uitzending
van D'66. 18.30 Nws. 18.46 Act. 19.00
Op de man af, praatje. 19.05 Vocaal
kwartet en instrumentalisten: gewijde
muz. 19.30 Stereo: Lichte gr. muz.
20.30 Stereo: Klass. gr. muz. 22.15 Li-
terama: radiokroniek over boeken,
schrijvers en toneel. 22.30 Nws. 22.40
Saudara Saudari: avondoverden
king. 22.50 Mozart: schrijver van' mu
ziek en brieven, klankbeeld. 23.30 Lich
te gr. muz. 23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM II
18.00 Nws. 18.16 Radiojourn. 18.30
De tafel van (half) zeven: gevar. pro
gramma. (Om 1.908 Paris vous parle).
19.35 RVU: Muz. Spectrum, door Klaas
A. Posthuma. NRU: 20.05 Scala In
ternationaal: kunstkroniek. 22.30 Nws.
22.40 Act. 22.55 Jazzpresso: jazzplaten
veertiendaags mini magazine. 23.55-
24.00 Nws.
NEDERLAND I
NTS: 18.50 Pipo de clown. STER:
18.56 Reclame. NTS: 19.00 Journaal.
RKK: 19.06 Kenmerk: wekelijkse act.
rubriek over kerk en samenleving.
VARA: 19.31 In kleur: Dregnet: De
Hamer, TV-film naar een authentieke
zaak uit de politiedossiers van Los An-
AMSTERDAM Aan de Javakade
ligt sinds zaterdagavond ook het twee
de zenderschip van Radio Caroline. Dit
schip, dat de naam Caroline op de boeg
draagt, verzorgde de uitzendingen van
Caroline North vanuit de Ierse Zee ter
hoogte van het eiland Man. Het ande
re schip, de Mi Amigo, dat de pro
gramma's van Radio Caroline South
uitzond, was maandag al in Amster
dam aangekomen.
Beide schepen zijn door IJmuider
sleepboten naar Amsterdam gesleept
voor dringend onderhoudt.- Zij zullen
spoedig in 't dok gaan. Of ze daarna de
uitzendingen zullen hervatten is nog
niet zeker.
De KRO televisie zal vanavond
Ivens' filmwerk op het scherm bren
gen. De eerste uitvoerige beelden over
het leven in Noord Viëtnam. Alleen
daarom al een belangrijk document. Is
het een propagandafilm? Brandpunts re
dacteur Aad van den Heuvel stelde kort
geleden deze vraag aan Ivens zelf, bij
diens bezoek aan Nederland. Het ant
woord: „Ik ben communist". Ivens is
partijdig, dat is waar. Maar toch zal er
voor wie nuchter zijn relaas volgt, geen
sprake zijn van overdonderende poli
tieke propaganda. Afgezien van enkele
beweringen, die geheel voor rekening
van Ivens blijven, spreken de beelden
voor zichzelf. Soms is er zelfs gezien
vanuit Ivens' standpunt, sprake van an-
tipropaganda.
„Literama", NCRV's radioperiodiek
over boeken, schrijvers en toneel,
schenkt maandagavond 11 maart om
22.15 uur aandacht aan één van de
meest opmerkelijke mensen van onze
tijd: Marshall McLuhan. Het orakel
van een Nieuwe Communicatie, zoals
hij al genoemd is, heeft o.m. gezégd,
dat het medium de boodschap is. „De
betekenis van de dingen als media in
het verkeer tussen de mensen is hun
eigenlijke werkelijkheid."
In „Literama" wordt ingegaan op de
vraag, hoe McLuhan aan deze stelling
komt en wat hij daaruit afleidt.
geles. STER: 19.58 Reclame. NTS:
20.00 Journ. STER: 20.16 Reclame.
VARA: 20.20 Per seconde wijzer: quiz-
progr. 21.30 De Forsyte Sage TV-
feuilleton (dl.20). NTS: 22.20-22.25
Journ.
NEDERLAND II
NTS: 18.50 Pipo de clown. STER:
18.56 Reclame. NTS: 19.00 Journaal.
KRO: 19.03 Gertrud Stranitzki: Het
personeelsreisje, TV-film. 19.28 Handel
in oorlog, film over particuliere trans
acties in oorlogstuig. 19.53 Proloog.
NTS: 20.00 Journ. STER: 20.16 Recla
me. KRO: 20.20 American Folkblues
Festival: een impressie van authentie
ke amerikaanse volksmuziek. 21.05 De
17e Breedtegraad, documentaire film
over Noord-Viëtnam. NTS: 22.15-22.20
Journ.
HILVERSUM I
NCRV: 7.00 Nws. 7.10 't Levende wrd.
7.15 Stereo: Klass. gr.muz. 7.30 Nws.
7.32 Act. 7.45 Stereo: Jazzmuz. (gr.).
8.00 Nws. 8.11 Gr.muz 8.14 Klass. gew.
muz. (gr.) 8.30 Nws. 8.32 Voor de
vrouw 9.15 Oude klavecimbelmuz. (gr).
9.35 Waterst. 9.40 Schoolrad. 10.00 Theo
logisch etherleergang. 10.35 Stereo:
Klass. gr.muz. 11.00 Nws. 11.02 Voor de
zieken. KRO: 12.00 Van 12 tot 2: gev.
pr. (ca. 12.22 Wij v. 't land; 12.26 Med.
t.b.v. land- en tuinb.; 12.30 Nws. 12.41
act.) 14.05 schoolrad. 14.30 Pizzicato:
muz. middag mag (16.00-16.02 Nws).
17.00 Overheidsvoorl. 't dag. leven in de
Ned. Antillen. Een serie klankbeelden
van Raymundo Debrot. Vandaag: Het
gebruik v. diverse talen. 17.10 Voor de
kinderen.
HILVERSUM II
AVRO: 7.00 Nws. 7.10 Ochtengymn.
7.20 Li. gr.muz. VPRO: 7.54 Deze dag.
AVRO: 8.00 Nws. 8.11 Radiojournaal.
8.20 Li. gr.muz. (8.30-8.35 De groente
man). 8.50 Morgenwijding. NRU: 9.00
Rep. 9.40 Muz. uit de Middeleeuwen en
Renaissance (gr.). AVRO: 10.00 Voorde
kleuters. 10.10 Arbeidsvit. (gr.). (11.00-
11.02 Nws.) 11.55 Beurber. 12.00 Ste
reo: Hobo en piano: mod. muz. 12.26
Med. voor land- en tuinb. 12.29 Over
heidsvoorl.: Uitz. voor de landb. 12.39
Sportrevue. 13.00 Nws. 13.11 Radiojour
naal. NRU: 13.30 De li. muze belicht:
filmmuz. 14.30 Rostrum of Composers:
int. forum met hedendaagse muz. AV
RO: 15.00 Oog om oog, hoorsp. (dl. 5).
15.36 Inl. tot muz.begrip, muz. lezing.
16.00 Nws. 16.02 Stereo: Scala: Fluit en
piano: klass. en mod. muz. 16.25 Voor
de jeugd. 17.15 Dixielandork. (gr.).
17.30 Li gr.muz voor de tieners.
HILVERSUM III
VARA: 9.00 Nws. 9.02 NAR: Onze
Ned. Artiesten Revue op de plaat. 10.00
Nws. 10.03 Klink-klaar, zonder nonsens.
(11.00 Nws.). 12.00 Nws. 12.03 Zorro, pr.
voor tieners 13.00 Nws. 13.03 Ekspres:
Ïevar. pl. progr. (14.00 Nws) 15.00 Nws.
5.03 lr-Jee - Em- Drie. 16.00 Nieuws
16.02-18.00 Mix: li. platenpr. (17.00
Nws.).
MAANDAG, 1{ MAART 1968
DUITSLAND I
10.00 Nws. 10.05 Journ. (herh. van
gisteravond). 10.20 Sport 11.35 Skaat
en muz. 12.00-13.30 Act.-kroniek. 16.40
Nws 16.45 Voor de vrouw. 17.35 Die-
renprogr. 18.00-18.05 Nws. (Reg. progr.
NDR: 18.05 Act. 18.19 Sportjourn. 18.53
Zandmannetje. 19.00 Act. 19.26 TV-se-
rie. 19.59 Progr.-overzicht. WDR: 18.05
TV-serie. 18.10 TV-serie. 18.25 Goede-
avond. 18 3.0 Journ. 19.10 TV-seric.
19.40 TV-serie). 20.00 Journ. en weer-
ber. 20.15 Filmrep. 21.00 Progr. rond
de sopraan Claire Watson. 21.45 TV-
discussie. 22.30 Journ., commentaar en
weerber. 22.50 Duitse documentaire
film.
DUITSLAND II
17.45 Nws. en weerber. 17.50 Act en
muz. 18.15 TV-serie. 18.50 Komische
films. 19.27 Weerber. 19.30 Nws. en
act. 20.00 Dagboek uit de protestantse
wereld. 20.15 Gezondheidskroniek. Aan
sluitend: NWs. 21.00 Wolf unter Wolfen
TV-film. 23.05 Nws. en weerber.
AMSTERDAM Zondagavond zond de VPRO-televisie het 38 minuten
durende filmpje „Violence is the trend" (Gewekl in opdracht) van de ci
neast Juan Goudsmit uit. Deze vermelding dient niet om op de bezienswaardig
heid van dit met veel vakplezier gemaakte filmpje te wijzen, ik wil er tevens
mee aangeven hoe belangrijk het is dat de televisie niet als zuil, maar als
medium zijn scherm openzet voor een Nederlandse filmproduktie.
In het verleden is het wel eens eerder
gebeurt, men denke aan 't werk van
Joan van der Keuken, maar op dit ge
bied ligt er toch duidelijk nog een heel
terrein braak.
De positie van en de mogelijkheden
voor de Nederlandse cinema zijn deze
weken sterk aan de orde. In de biosco
pen rommelt het geweld van de kanon
nen uit de „Vijanden" nog een beetje
na; „The ring is opgewekt aan zijn
opmars begonnen en volgende maand
kunnen wij de tweede Nederlands-Bel
gische co-produktie („Monsieur Ha-
warden") van Harry Kümel tegemoet
zien. Het blijft gezien de resultaten,
echter de (oude) vraag in hoeverre wij
in ons land aan het werkelijke filmen
toekomen.Een van de gunstigste ant
woorden op die vraag kan door de bon
zen van de Bussumse televisie-studio's
worden gegeven. Met andere woorden:
het zou beslist gunstig zijn wanneer de
televisie en de filmmakers uit eigen
land eens wat dichter en sneller naar
elkaar toe zouden leven.
„Violence is the trend" is het korte
speelfilmdebuut van de in Rotterdam
geboren Goudsmit (29). Hij deed in
1961 zijn eindexamen op de Nederland
se Filmacademie. Hij studeerde socia
le psychologie, werkte als vertaler en
heeft inmiddels dertig voor de televisie
in de Antillen en Suriname bestemde
documentaires op zijn naam staan. Hij
is dus al in de praktijk een continue
cineast van opdracht films, maar hij
wil terecht, meer. Het scenario voor
„Violence" schreef hij samen met Ger-
ben Hellinga, auteur van detective-ro
mans. Onderwerp van dit filmpje: het
gedoe van geheime agenten, die hun
opdrachten door middel van op de ge
luidsband vastgestelde codes ontvan
gen. Met achter het stormachtige beeld
een strak commentaar, dat wij als een
soort vervreemdings-effect moeten op
vatten.
Hoe ziet Juan Goudsmit een lief
pandje in de Amsterdamse Jordaan
bewonend de mogelijkheden van
zijn werk buiten de directe opdrachten
om? Gelooft hij bijvoorbeeld dat de
Filmacademie hem in de richting van
van de praktijk heeft gestuwd? Om
met dit laatste te beginnen: „Het is",
zegt hij, „zoiets als iedere studie. Ie
mand wordt tot arts of jurist opgeleid.
Hij krijgt een heleboel bagage mee,
maar dan moet hij het toch verder
zelf weten uit te zoeken. Geen enkele
school kan een garantie geven, dat je
ook verder in je leven slaagt. Ik heb
na de academie zoveel mogelijk erva
ring proberen op te doen. Ik heb aan
een grote Duitse produktie meege
werkt en assisteerde producent Cha-
nowski. Ik maak iedere maand een do
cumentaire van een half uur, dat le
vert een dubbele dagtaak op, maar je
kunt er als cineast tenminste van le
ven. En nog even over die filmacade
mie: die produceert ongeveer twintig
eindexamenleerlingen per jaar. Dat
kunnen natuurlijk nooit twintig echte
filmers worden. Hooguit één. Kwalita-
'3f geldt dat misschien wel voor iede-
2 op leiding. Daarnaast is het goed
n begrijpelijk dat de leraren in iedere
ieerling in principe een grootmeester
zien. Of er ooit iemand later op die
hoogte belandt, is een geheel andere
zaak".
De filmische mogelijkheden voor de
toekomst ziet Goudsmit inderdaad
voor een belangrijk deel in het samen
werken met de televisie: „Toen ik op
de academie was, werd de televisie!
nog als een andere, bijna vijandige we
reld afgeschilderd. Wij weten nu dat
deze legende baarlijke onzin is. In we
zen is er geen enkel verschil om te fil
men voor de televisie of de bioscoop.
Ik geloof dat de televisie in ons leven
steeds belangrijker zal worden. De te
levisie is individualistisch ingesteld. Je
hoeft niet naar een bioscoop, je zit niet
op een stoel midden in een rij waar
je niet meer uit wegkomt. Je hebt aan
je toestel thuis een knop om hem aan
en af te zetten. Het lijkt misschien een
beetje overdreven, maar je kunt de te
levisie met een boek vergelijken en de
bioscoop met een kerk. Ik denk wel
dat het boek het zal winnen".
Ned. Herv. Kerk:
Beroepen: te Rijssen (vac. J. Vos):
C. Vos te Gouda; te Stedum (toez.): M.
G. Kampstra te Nijland; te Zalk en
Veecaten: A. van der Vlist te Andel.
Aangenomen: naar Amsterdam, als
pred. voor b.w. (past. lyceum): drs. K.
Bouhuys, kand. aldaar.
Vrye Evang. Gemeenten:
Beroepen: te Meppel: M. van der
Werfhorst, kandidaat te Utrecht.
DEN HAAG In een in Den Haag
gehouden buitengewone aandeelhou
dersvergadering van de Koninklijke Ne-
derlandsche Petroleum Maatschappij,
heeft de president-directeur, ir. L. E.
J. Brouwer, in zijn openingswoord me
degedeeld, dat de maeriële schade, die
door de recente ongevallen aan de raf
finaderij te Pernis was veroorzaakt,
grotendeels is hersteld en dat „Pernis"
weer op volle kracht werkt. Ir. Brou
wer herdacht de vier medewerkers van
het bedrijf, die by deze ongevallen het
leven hebben verloren.
Wat betreft de bedrijfsresultaten con
stateerde de president-directeur met
voldoening dat deze, ondanks alle moei
lijke problemen waarmede de Konink
lijke Shellgroep in '67 te kampen had,
een opvallende verbetering ten opzichte
van 1966 te zien geven.
213 aandeelhouders van de „Konink
lijke" hebben bij acclamatie goedkeu
ring verleend aan het voorstel tot uitke
ring van tien procent in aandelen ten
laste van de agioreserve op elk der op
31 december 1967 uitstaande 97.468.017
aandeleb. De 9.746.801 aandelen zullen
voor het eerst recht geven op het in
1968 nog betaalbaar te stellen divi
dend over 1967
Een der aandeelhouders vroeg zich
af, wat het bestuur zou doen, als ée
agioreserve zou zijn uitgeput, omdat
volgens hem „de koninklijke olie" en
de agioreserve net zo bij elkaar horen
als de zak bij sinterklaas. De president
directeur, ir. L. E. J. Brouwer, stelde
de aandeelhouder gerust: „Ik dank
wel, dat hier een mouw aan gepast
kan worden, zowel in het belang van de
vennootschap als in dat van aandeel
houders".
Zelfs de ernstigst denkbare crisis in
het Midden-Oosten, zou de levering van
olie slechts tot 75 procent beperken.
MAASTRICHT De Porselein- en
Tegelfabriek Mosa stelt voor het divi
dend over '67 te verhogen van 14 tot 16
pet.
ROTTERDAM De Holland-Amerl-
kalijn zal dit jaar geen reizen met pas
sagiersschepen maken van Rotterdam
naar havens in Australië en Nieuw
Zeeland. Het lijkt zelfs waarschijnlijk
dat deze dienst, die eind 1964 werd in
gesteld, zal worden opgeheven.
De Maasdam (15.000 b.r.t.), die ver
reweg de meeste afvaarten in deze
dienst voor zijn rekening nam, zal nu
tussen oktober van dit jaar en maart
1969 worden gebruikt voor twaalf crui
ses van Southampton naar de Canari-
sche Eilanden.
„Wij verwachten dat het schip hier
mee beter te exploiteren zal zijn dan in
de vaart op Australië", aldus 'n woord
voerder van de maatschappij. e
AMSTERDAM Namens een dertig
tal geesteiyken, hoogleraren en journa
listen, heeft ds. A. A. Spijkerboer in
Amsterdam een brief gestuurd naar mi
nister Polak (Justitie), waarin president
Johnson een oorlogsmisdadiger wordt
genoemd, gemeten naar de maatstaven
van Neurenberg en Tokio.
De ondertekenaars vragen de minis
ter een strafvervolging tegen hen in te
stellen „opdat blijkt of wij uit de pro
cessen in Neurenberg en Tokio de juiste
conclusie hebben getrokken".
Onder de brief staan de handtekenin
gen van onder meer ds. W. M. van
Asperen, dr. P. J. Meertens, ds. E. H.
Nagel, Tom Pauka, dr. J. J. Buskes, ds.
mr. C. B. Posthumus Meyjes, ds. H. J.
Diekerhof, Piet Reckman, prof. dr. J. de
Graaf, ds. L. Ringnalda, ds. dr. H. J.
Kater, pater J. van Kilsdonk S.J., Han
Lammers, prof. dr. J. Sperna Weiland
en André van der Louw.
UTRECHT De Sikkensprijs 1968 is
postuum toegekend aan de schilder
architect Theo van Doesburg, die leef
de van 1883 tot 1931 en een van de cen
trale figuren van de stijlgroep was. De
prijs wordt 13 december aanstaande
uitgereikt aan de weduwe, mevrouw
Nelly van Doesburg. Dat zal gebeuren
in het stedelijk van Abbemuseum in
Eindhoven in aansluiting aan de ope
ning van een grote overzichttentoon
stelling van het werk van Van Does
burg.
De commissie voor de toekenning
van de Nederlandse Sikkensprijs be
stond uit prof. ir. J. H. van den Broek,
architect te Rotterdam, drs. A. M. Mees
president-commissaris van de Sikkens-
groep nv in Sassenheim, dr. W. J. H.
B. Sandberg, voorzitter van de uitvoe
rende commissie van het Israël Mu
seum in Jeruzalem, en drs. H. L.
Swart, directeur van de Nederlandse
Kunststichting in Zeist.
MAASTRICHT Een manifestatie
van modern toneel wordt van 5 tot en
met 7 april in Maastricht gehouden als
tastbaar gevolg van het weekeinde „To
neel nu", dat vorig jaar in de Limburg
se hoofdstad was georganiseerd.
Dit weekeinde leverde drie resulta
ten op; een jeugdtoneelwerkgroep, dc
oprichting van de Theaterclub Maas
tricht en het plan om een jaarlijks te
rugkerende manifestatie van modern
toneel te maken.
Het programma van deze manifesta
tie is daarom gevarieerder en uitge
breider dan de vorige keer. Toneel
groep Centrum geeft een voorstelling
van Edward Bonds „Gered". De Pool
se gezelschappen Coto en Galeria bren-
Gdansk. Groot Limburgs Toneel speelt
Kopits „Oh pa, arme pa" en de Maas
trichtse Toneelacademie geeft een op
voering van „Omzien in wrok" van
John Osborne.
