Veenendaals dagblad Londense beurs gesloten; ve en disconto Buiten Tsjechen en Slowaken op weg naar democratisering In Polen zeker al 500 arrestanten Gelders-Utrechtse streekcourant voor Rijn- en Gelderse Vallei Paniek op de beurs Brown zou heeng aan Ex-BP-rèactèlid wil bedanken als raadslid in Ede POGING GOUDCRISIS IN TE TOMEN Rode telefoon rinkelde in Downing Street Man beroofde lijk Boswachter van fraude verdacht Stalinistisch staatsbestel wankelt Erhard: De Gaulle speelt met vuur Win 25 gulden met Spie Span Spoorwegpersoneel krijgt een eigen „BB-boekje' Huishoudster maakt oude man veel cognac en f 5000,- armer Vergeefs gezocht naar zinkend scheepje Enkele buien Boeren-vraagbaak PANIEK DOLLAR Goudcrisis Dubchek Opvolger Vijftig leden stemden voor royement f Brand in universiteit N.S. VOORBEREID OP OORLOG Koop eens iets leuks 'n PULLOVERTJE of JAPONNETJE Bur voor redactie en administratie: Prins Bernhardlaan 28, Veenendaal, Telef 08385-10550 (adm.), 10757 en 10955 (red.). Giro 1321600. Rheneni Boekhandel C. Waiboer en Reel.- bureau J. Baars. VALLEI Voortzetting van het nieuwsblad „De Vallei", opge richt In 1926. Ultg.: Wegener's Couranten Concern n.v. Advert. losse mm-prijs 17 cent. Kleine -annonces „Vraag en Aanbod" op di., do. en za. 1-10 woorden 1,50, ieder woord meer 15 cent. VRIJDAG 15 MAAFfT I968 - 42e JAARGANG no. 64 V.S. De internationale stormloop op goud heeft in Londen enorme afmetingen aangenomen, die de hoogtepunten van vorig jaar november en december naar de kroon steken. Hier een kijkje op de Londense beurs. LONDEN/WASHINGTON De Britse regering besloot vannacht op ver zoek van Amerika, de Londense goudmarkt en effectenbeurs vandaag gesloten te houden, terwijl in Amerika zelf het bankdisconto met een half procent ver hoogd werd tot vijf procent, het hoogste niveau sinds 1929 aan de vooravond van de grote beurskrach en de Senaat instemde met opheffing van de goud dekking van de dollar. Dit waren de dramatische ontwikkelingen na de onge kende stormloop op het goud van de afgelopen dagen. LONDEN In het parlement liepen vanmorgen hardnekkige geruchten dat George Brown, zijn ontslag had aange houden. Volgens welingelichte politieke zegs lieden had hij dit blijkbaar gedaan uit wrok omdat hij niet was geraadpleegd door de Britse regering, die gevolg gaf aan het verzoek van president Johnson aan premier Wilson om de Londense beurs te sluiten. De geruchten kwamen in de open baarheid enkele minuten nadat de mi nister van Financiën, Roy Jenkins in een late en opgewnoden zitting van het Lagerhuis mededeling had gedaan van het sluiten van de goudpool en de nood gedwongen beursvakantie. Zij werden in officiële kringen tegen gesproken maar duurden voort met be richten, volgens welke op de driftige minister van Buitenlandse Zaken zwa re druk werd uitgeoefend om zijn ont slagaanvrage in te trekken. STADSKANAAL De gemeentepo litie van Stadskanaal heeft de 39-jarige X. L. uit Musselkanaal gearresteerd wegens beroving van het lijk van de 00-jarige heer S. van der Flag uit Tweede Exloërmond. De heer Van der Flag was in de wo ning van J. L. aan een hartverlamming overleden. L. heeft het lijk met een tang de ringen van de vingers gekne pen en beroofde het ook van een hor loge en een portemonnee met inhoud. L., die heeftbekend, wordt vrijdag aan de officier van justitie in Groningen voorgeleid. f\mstreeks een eeuw geleden vonden we bij de mensen van het land nog maar heel weinig voorlichtende lectuur in de vorm van boek en vak orgaan. Wel trof men er haast overal stichtelijke lectuur aan met een be vindelijk element, die de dwaling der oppervlakkigheid uitdrukkelijk ver wierp. Men hield zich aan Theodorus A Brakel, Bunyan, Wulfert Floor, Hel lebroek, Smytegeld, Spurgeon en zal er vree bij hebben gevonden, doch ze schonken de boer niets over vee, bodem en gewas. Dit werd anders door het verschijnen van (sinds 1850) dr. W, C. H. Storing's „Almanak", maar vooral van zijn iets latere „Huis boek voor den Landma n", dat op ruim 700 bladz. een. waar vade mecum voor de Gelderse boeren bleek en hen de lange winteravonden nuttig hielp korten. De beroemd geworden auteur beschreef er alles in, wat toen maals op het gebied van landbouw, veeteelt en tuinbouw bestond, begin nend met een interessante natuur- kalender en voorts overgaande op weersverschijnselen, grondgesteldheid, planten en dieren, maatschappelijke huishouding, de landbouw van Neder land, werktuigen, veehouderij, maten en gewichten, ja wat niet al. Een en ander genoeglijk gelardeerd met hon derden bladvullingen en spreuken. Alles met alles een soort van boeren- bijbel, waarin ik graag rondsnuffel om mij te verdiepen in de tijd van weleer met zijn ouderwetse, maar vreedzame bedoening, toen men schier alle wijs heid voor het agrarisch vak uit dit veel-verbreide „Huisboek" putte. Jam mer, dat men zo'n uitgave nog slechts bij toeval op de kop kan tikken. Valt u evenwel dit gelukje ten deel, dan zult ge haar met voldoening lezen. Van az 15 maart '68 A. B. WIGMAN Doel van de sluiting van de Londense goudmarkt de grootste ter wereld is een adempauze tot stand te brengen, terwijl de Verenigde Staten en hun zes partners in de goudpool, het komende weekeinde in Washington spoedoverleg plegen. De goudpool waarbij naast Amerika, Engeland, West-Duitsland, Italië, Nederland, België en Zwitser land zijn aangesloten moet de be staande goudprijs van 35 dollar per ounce garanderen, die de hoeksteen van het monetaire wereldsysteem vormt. Uitgenodigd zijn de gouver neurs van de centrale banken (voor Nederland prod. dr. J. Zijlstra). Direct nadat premier Wilson tegen middernacht uit Amerika het verzoek had ontvangen om de Londense goud markt te sluiten, begaf hij zich met en kele ministers naar Buckingham Pala ce, waar koningin Elizabeth de vrijdag tot „Bank Holiday" proclameerde. In Londen wordt gezegd, dat president Johnson, de Britse premier persoonlijk over de „rode telefoon", de recht streekse verbinding tussen het Witte Huis en Downing Street voor noodgeval len, heeft gesproken. Maar van de kant van het Witte Huis is dat tegenge sproken. Het Britse kabinet vergaderde tot diep in de nacht. Minister Jenkins (Fi nanciën) legde in het Lagerhuis dat toevallig nog bijeen was een verkla ring af over de situatie, die door de oppositie met de kreet „aftreden, aftre den" werd ontvangen. Intussen heeit ook '""anada, zijn bank disconto met een half ÏJrocerii .verhoogd. Minister van Fiftanciën Sharp vroeg donderdagavond om tijdelijke stopzet ting van de goudhandel in Canada. De grotere Zwitserse banken heb ben donderdagmiddag te 14.0 Ouur, twee uur voor de normale tijd, de goudhan del stopgezet. Zij namen geen verdere orders meer aan. Slechts enkele kleine banken bleven tot 16.00 uur orders aannemen, maar deze moesten dan wel meer dan een baar van een kilo bedragen. De prijs was rond 14.00 uur gestegen tot 5050 francs per kilo, 25 francs boven de ope- ningsprijs. In Parijs was donderdag de paniek het grootst. Daar bereikten de verko pen driemaal het peil van eergisteren, 15 ton, dat al een record was. Gisteren werden 45 ton goud plus 50.000 Napole ons d'or verkocht. In Londen werd meer dan 200 ton verhandeld, in Zü- rich meer dan 100 ton. Zelfs de anders weinig belangrijke goudmarkt Wan Frankfort meldde bijzonder hoge om zet. Ook de handel in zilver, platina, palladium en zelfs koper bereikte re cordhoogten. In een verklaring voor de financiële commissie van de Senaat heeft de Aerikaanse minister van Financiën, Henry Fowler, gezegd, dat de nieuwe speculatie tegen het goud geen uitwer king zal hebben op de degelijkheid van de dollar. Hij verklaarde dat de Dollar niet zal worden gedevalueerd. Naar hij zei treft de Federal Reserve Board voorbereidingen voor beperkende maatregelen op monetair gebied, omdat het Amerikaanse Congres in gebreke blijft bij het afdoen van de belasting voorstellen der regering. Volgens de minister, moet het Congres het voorstel voor een toeslag van tien procent op de inkomstenbelasting binnen dertig da gen aanvaarden, willen de dollar en dé wareldeconomie gezond blijven. Fowler weidde niet uit over de maatregelen van de Federal Reserve, maar zei wel dat de vertraging bij het belastingvoor stel een of ander ingrijpen noodzakelijk maakt. Het Franse ministerie van Finan ciën heeft vandaag meegedeeld dat de Parijse goudmarkt vandaag normaal open zal zijn. Ook de effectenbeurs eh banken blijven gewoon open. De effectenbeurs in Johannesburg heeft vandaag slechts enkele minu ten voor openingstijd bekendge maakt dat de deuren gesloten zouden blijven en volgde daarmee het voor beeld van de Londense beurs. Tegelij kertijd werden alle deviezentransac ties door de Zuidafrikaanse centrale bank „voorlopig" opgeschort. Het be sluit om de effectenhandel niet door te laten gaan moet gezien worden als een maatregel om kracht bij te zetten aan Amerikaanse en Britse pogingen de in ternationale jacht naar het goud een halt toe te roepen. NUNSPEET De rijkspolitie te Nunspeet heeft donderdag de 50-jarige J. v. d. W. gearresteerd, boswachter bij het Gelders landschap te Staver- den. Hij wordt verdacht van fraudu leuze handelingen. Hangende het on derzoek kon de politie ons op dit mo ment nog geen nadere mededelingen doen. PRAAG Het huidige regime in Tsjecho-Slowakije hield gisteren nog maar moeizaam stand, in een lawine van gebeurtenissen, alle gericht op democrati- p sering van het communistische staatsbestel. VLADIMIR JANKO bang voor gevolgen BOGOTA (Columbia) De voormalige Duitse kanselier, Lüdwig Erhard, verklaarde van mening te zijn dat „president De Gaulle met vuur speelt en zijn handen kan branden door te trachten verhoging van de goudprijs te forceren". Erhard zei dit in de loop van een pers- gesprek in een militaire club, waar hij gedurende een bezoek van vier dagen aan Bogota verblijft. Erhard zei verder: „Ik geloof niet dat een verhoging van de goudprijs succes zou hebben. Een onmiddellijk gevolg zou massale devaluatie zijn en dat is geen oplossing." De Duitse econoom verklaarde voorts niet te geloven dat Europa handel moet drijven met Cuba. Hij herhaalde van mening te zijn dat Engeland onmiddellijk tot de ge meenschappelijke markt dient toege laten te wordenm ADVERTENTIE Die gebeurtenissen waren: Kolonel-generaal Vladimir Janko, onder-minister van Defensie, heeft zelfmoord gepleegd, nadat er van libe raal-communistische zijde kritiek op hem en zijn politieke gedragslijn was geleverd. Een van president Novotny's be trouwbaarste medewerkers, de sta linist Tsjoedik, is gedwongen zijn be langrijke positie binnen de partij op te geven. Hij is uit het partijpresidium getreden. De pro-rector van de Praagse uni versiteit heeft gisteren tot zijn stu denten gezegd: „De hele wereld kijkt toe of wij erin zullen slagen te berei ken wat in de geschiedenis nog nooit bereikt is: socialisme te verenigen met vrijheid". In. het nieuwe culturele tijdschrift Literarni Listy stond gisteren een artikel van een hele pagina, waarin de oprichting wordt voorgesteld van een oppositiepartij in Tsjecho-Slowakije. De officiële partijtheoreticus Mly- nar heeft gisteren in het openbaar geëist, dat de conservatieve oude gar de van de communistische partij en al le groeperingen die zich verzetten te gen democratisering van het bewind, snel moeten verdwijnen. Zij moeten desnoods met geweld worden gedwon gen het veld te ruimen, zei hij. Deze invloed van gebeurtenissen stort zich zo snel over het gehele land uit, dat velen de gang van zaken niet meer kunnen volgen. Autoriteiten van het bureau van de procureur-generaal hebben er op gewe zen. dat ongeveer 25.000 gevallen van slachtoffers van stalinistische berech tingen, nu voor herziening in behande ling genomen worden. Van de nieuwe partijleider Dubchek is de laatste dagen niets vernomen, volgens sommige waarnemers houdt hij zich mogelijk bezig met volledig herstel van de partijcontrole op de strijdkrachten. Zij achten het na de dood van Janko waarschijnlijk, dat de strijdkrachten gezuiverd zullen worden van officieren die betrokken zijn ge weest in een samenzwering om zich in partijpolitieke beslissingen te men gen. Het Tsjechoslowaakse parlementspre- sidium heeft vandaag uitdrukking ge geven aan „zijn ontevredenheid en wantrouwen over de methoden en werkwijzen van minister van Binnen landse Zaken Josef Kudrna en procu reur-generaal Jan Bartuska", zo heeft het officiële persbureau CTK vandaag bekendgemaakt. Karei Hoffman, de minister van Cultuur en Voorlichting, heeft vandaag Antonin Dvorak ontheven van zijn functie als chef vain de afdeling kunst aan het departement, zo meldt het persbureau CTK. Josef Smrkovsky, die tijdens het sta linistische bewind tot levenslang werd veroordeeld, wordt genoemd als de meest waarschijnlijke opvolger van president Antonin Novotny. WARSCHAU De onrust onder de Poolse studenten duurt voort. In Poznan zfln viesr studenten en een lector gearresteerd, in verband met de gisteren gehouden betoging, welke door de politie uiteengeslagen werd. Gisteren werd ook in Krakau geweld gebruikt om 3000 betogende studenten te verspreiden. Het totale aantal arrestaties sinds de demonstraties vrijdag zijn begonnen, is niet bekendgemaakt, maar aangenomen wordt dat dit rond de 500 ligt. MICHAEL TSJOEDIK steil gevallen Er zijn echter nog steeds geen aan wijzingen dat Novotny bereid is het veld te ruimen, ofschoon de invloed van zijn orthodoxe partijvleugel steeds kleiner wordt. Smrkovsky (56) staat in geheel Tsjecho-Slowakije bekend als de leider van de Praagse opstand van 1945 tegen de nazi's. Zijn populariteit is nog geste gen door de rede welke hij hier in ja nuari voor het centrale comité hield en waarin hij een hartstochtelijke aanval deed op de stalinistische invloed. De rede heeft meegeholpen om het comité tegen Novotny te mobiliseren en hem te ontslaan als partijleider. Vandaag zijn nog geen berichten over niouwe protesten of gewelddadig heden ontvangen. Wel doen onbevestig de geruchten de ronde dat de studenten en middlelbare scholieren in sit-down staking Willen gaan als hun eisen niet ingewilligd worden. Het partij orgaan Try buna Ludu schreef vandaag, dat de leiders van de agitatie „tot verschillende groepen be horen, maa\r dat zij eendrachtig zijn in hun aanval op de partij, de staat en de politieke leiders Ook in Paznan waar gisteren de po litie een eind heeft gemaakt aan een protestbetoging voor het bureau van de rector van de Mickiewicz universiteit, was vandaag nog veel politie en mili tie op de been. Opvallend was de verbetering die vandaag in de Trybuna Ludu ver scheen en waarbij ontkend werd dat Eva Zarzycka, de dochter van de oud burgemeester van Warschau tot de or ganisatoren van de betogingen zou be horen. Zij blijkt echter reeds maanden in Parijs te zijn. Zycie Warszawy kritiseerde donder dag de voormalige afgevaardigde van de rooms-kath. „Nak"-groep. Stefan Ki- sielewski. Hem werd het bijzonder kwa lijk genomen dat hij op de schrijvers bijeenkomst van de „dictatuur der domoren" had gesproken. Het blad her innerde er aan dat Kisielewski in 1967 op een bijeenkomst van het schrijvers- verbond geweigerd had een resolutie tegen de Amerikaanse oorlogvoering in Viëtnam mede te ondertekenen. Ook in Hongarije is een „democra tiseringsproces" gaande, zo werd van daag in een artikel van de vooraan staande communist Reszö Nyers ont huld- Nyers, die secretaris van het centra le comité is, schreef in het ideolo gische maandblad Tarsadalmi Szem- ble (sociale revue), dat het proces zou leiden tot „radicaal nieuw soort demo cratie", waarin het parlement een gro tere rol zal gaan spelen. Hij schrijft dat er uiteindelijke fundamentele wij zigingen in de grondwet moeten wor den aangebracht, maar hij gaf niet aan welke. EDE Het raadslid G. Mejjer, die tij dens de laatste raadsvergadering uit de fractie van de Boerenpartij stapte, is van plan als raadslid te bedanken. Gisteravond werd hij door de leden van de Edese afdeling van de Boeren partij als lid geroyeerd. De heer Meijer had verklaard als on afhankelijk raadslid te willen aanblij ven en dit werd hem tijdens de verga dering, met name door fractie-voorzit- tei* H. Koekoek, bijzonder kwalijk ge nomen. Hij is voorts van plan een nieu we partij op te richten. Op de vergadering van gisteravond waren 61 leden van de B. P. aanwezig. Vijftig spraken zich uit voor het roye ment. De heer Meijer zei bijzonder onheus te zijn behandeld door de heer Koekoek. „Er werden allerlei beschuldigingen naar mijn hoofd geslingerd en ik ben voor alles en nog wat uitgescholden. Nu is voor mij de lol er helemaal af en ik wil dan ook bedanken als lid van de raad", zo verklaarde hij vanmorgen. ROME In drie collegezalen van een eniversiteitsgebouw in Rome waar gisteravond sit-down demonstraties werden gehouden door studenten is brand uitgebroken. De politie deelt mee dat een voorlopig onderzoek heeft uitgewezen dat de brand moedwillig is aangestoken. .99 UTRECHT Ongeveer 27.000 exem plaren van een brochure over civiele verdediging bij de spoorwegen worden dezer dagen verspreid onder olie per soneelsleden van NS. Voor zover be kend is NS hiermee het eerste grote Nederlandse bedrijf dat zijn werkne mers integraal voorschriften en advie zen geeft over de manier waarop men in oorlogstijd moet handelen. NS kent al sinds 1953 een dienst „Al gemene verdedigingsvoorbereiding en bedrijfsbescherming" die tot taak heeft maatregelen voor te bereiden en te coördineren om het spoorwegbedrijf in tijd van oorlog gaande te kunnen hou den. Met de voorbereidingen is men al een eind gevorderd. Zo zijn over het hele land verspreid extra reservevoor- raden opgeslagen zodat, als bijvoor beeld een brug wordt beschadigd, her stelmateriaal aanwezig is. Omdat het geëlektrificeerde net in oorlogstijd zeer kwetsbaar is zijn op de depotstations extra tanks geplaatst voor een olie voorraad die is berekend op een even tueel noodzakelijke' omschakeling op dieseltractie. Verder zijn en worden maatregelen getroffen om de verschil lende communicatielijnen (telefoon en telex) zoveel mogelijk te beveiligen. Op verschillende stations waar ver- keersleidingsposten zijn worden schuil- gelegenheden tegen radio-actieve neer slag en scherfwerking ingericht. Per soneel van het hoofdkantoor dat nodig is voor de voortzetting van de trein dienst alsmede de districtsstaven zul len ten dele worden ondergebracht in beveiligde onderkomens waarvan al enkele gereed zijn. De dienst bedrijfs- bescherminig van NS heeft ook een or ganisatie opgebouwd die bij verstoring van het spoorwegverkeer hulp aan slachtoffers kan bieden. Bij NS zijn districtshoofden bedrijfs bescherming aangewezen die zorg dra gen voor de civiele verdediging in hun gebied en voor het onderhouden van contacten met burgerlijke, militaire en NS-autoriteiten. Zij worden bijgestaan door de rayonhoofden bedrijfsbescher ming, terwijl voor belangrijke stations, emplacementen en werkplaatsen object- hoofden bedrijfsbescherming zijn aan gewezen. Bij de spoorwegen houdt men regel matig oefeningen met de brandweer-, EHBO- en reddingsploegen, hetzij in tern, hetzij samen met andere bedrij ven, de BB en het Rode Kruis. De spoorwegen beschikken over 3 oefen centra: in Zwolle, Winterswijk en Weert. NIJMEGEN Signalement: leeftijd ongeveer 50 jaar, gezellig type, goed bestand tegen talloze borrels. Meer weet de Nijmeegse politie niet van een vrouw, die onlangs een 81-jarige Nij- megenaar een gezellige avond bezorg de en Vijfduizend gulden armer maak te. De vrouw had bij de man aangebeld en zich voorgesteld als de nieuwe huis houdster van zijn beste vriend, die in Druten woont. Ze kwam de groeten overbengen. De bejaarde man vond het leuk dat zijn vriend zijn nieuwe aanwinst op zicht had gestuurd. Hij vroeg haar bin nen en even later zaten zij gezellig te praten bij een liter cognac die tot de laatste druppel werd opgemaakt. De stemming werd op den duur zo geanimeerd dat de man verklapte dat hij nog een appeltje voor de dorst had. „Eerst zien anders geloof ik het niet", lachte zijn nieuwe kennis. Hij troonde haar mee naar zijn slaapka mer en liet haar daar een stapeltje bankbiljetten ter waarde van vijfdui zend gulden zien. De cognac heeft bij de Nijmegenaren de rest van de gebeurtenissen in duis ternis gehuld maar wel merkte hij la ter dat de vijfduizend gulden waren verdwenen evenals de jolige huishoud ster, die natuurlijk bij de Drutense vriend volkomen onbekend is. ADVERTENTIE IETS HEEL APARTS exclusie! in bonneterie Markt 7 - Tel. 10120 - Veenendaal DEN HAAG Van de marinevlieg basis Valkenburg is omstreeks 1 uur gistermiddag een Neptune-vliegtuig op gestegen om te speuren naar een scheepje van ongeveer vijf meter breed en 16 meter lang. Volgens een melding van een Brits vliegtuig zou dit scheepje omstreeks 30 mijl ten westen van het eiland Schouwen in zinkende toestand verke ren. Via Scheveningen Radio is aan schepen in deze buurt verzocht uit te kijken naar het bootje. Het Neptunevliegtuig heeft gister avond om half acht het zoeken ge staakt. Op de plaats waar volgens het Britse vliegtuig dit scheepje in zinken de toestand zou verkeren, werd alleen een reddingboei zonder merktekenen gevonden, die door een sleepboot is op gepikt. T^en zwakke rug van hoge druk, die donderdag in oostelijke richting over ons land trok, zorgde voor zon nige perioden, die vooral in de och tenduren, nog afgewisseld werden door enkele regen- en hagelbuien. De middagtemperaturen varieerden van 5 graden in het Waddengebied tot 9 graden in het zuiden en oosten van het land. Intussen trok een depressie van het zeegebied bij IJsland naar het noorde lijk deel van de Noordzee. Een bijbehorend front, dat .de voorste begrenzing vormt van iets koudere en enigszins instabiele lucht, had vrij dagochtend het westen van ons land bereikt, voorafgegaan door veel be wolking en regen. De depressie koerst nu naar de Oostzee, terwijl het front verder het vasteland van Europa binnendringt. Zaterdag zal de instabiele luchtmassa achter het front dan ook aanleiding geven tot een wisselende bewolking en enkele buien. De wind ruimt geleidelijk naar noordwest. In het temperatuurverloop komt in het algemeen weinig veran dering. Later op de dag kan de buiïg- heid onder invloed van een volgende rug van hogedruk iets afnemen.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1968 | | pagina 1