Nooit
meer
zonder!
m
EEN ZWALUW MAAKT NOG
Verandering in Tsj.-Slowakije
komt
maar
lang
zaam
Novotny
Praag
jr. mag niet uit
naar Westen
Pompidou maakt halszaak
van Franse reclame-t.v.
S.P.D.-congres voor
de
„grote
Huwelijk nog dit jaar
Razzia op zwarte
markt in Saigon
VERDRIJF
VERKOUD
HEID
n
WITTE KRUIS
Executies in China
Edet brengt behalve comfort,
luxe, zachtheid en hygiëne
iets nieuws in 't kleine ka
mertje. Rust. De zekerheid
dat U (op het verkeerde mo
ment natuurlijk) niet meer
zonder papier zit.
f 1.75
r,chthet<i
Dit is het. Het Edet vierrol-
pak met zestienhonderd van
die zachte, hygiënische velle
tjes, en dat is heel wat meer
dan in bijna alle andere vier-
rolpakken. Een rustig idee,
nietwaar? En 't is nog voor
delig ook. Het Edet-altijd-
papier-in-huis-pak kost alles
bij elkaar maar f 1.75. En U
kunt nog kiezen uit geel of
groen of rose ook.
Als U een rustig gebruiker
bent en vier rollen ineens te
veel van het goede vindt, ligt
de Edet King Size wellicht
wat beter voor U. Vijfhon
derd vel voor 55 cent.
Zacht
en hééééél
veel papier.
GELIJK
REALISTEN
3e net
\J* dat
etvt Per
WOENSDAG 20 MAART 1968
"uitZw*,en
Edet
Kroonsprins Haralci van Noorwegen (31) en mejuffrouw Sonja Haraldsen (30)
zullen in augustus of september van dit jaar trouwen. Dat maakte koning Olaf
van Noorwegen gisteren bekend. Het paar zal zijn intrek nemen in de konink
lijke residentie te Skaugum, dertig kilometer ten westen van Oslo.
PRAAG De zoon van president Antonin Novotny is verhinderd het land te
verlaten, daar de eommunistisehe autoriteiten vrezen dat hy naar het Westen
zou vluehten, in het licht van het schandaal over generaal Jan Sejna, zyn vriend,
die overliep naar Amerika.
Een gezaghebbende zegsman deelde
mee, dat Antonin Novotny jr.. die aan
het hoofd staat van de Artia maatschap
pij voor buitenlandse handel, een uit
reisvisum naar West-Duitsland en Joe-
go-Slavië geweigerd werd. waar hij vol
gende week heen zou gaan.
„Wij willen niet nog meer overlopers"
aldus een goed ingelichte zegsman.
Het nieuws over Novotny jr. werd be
kend toen Tsjecho-Slowakije op de hoog
te kwam van verschillende arrestaties
in de zaak Sejna.
Tot de arrestanten behoren lt.-kol.
Jaroslaf Moravec, adjudant van Sejna,
van wie bekend was dat hij een goede
vriend van de Novotny's was. De Tsje
chische lezers krijgen dagelijks bijzon
derheden voorgezet over de kringen
waarin Sejna verkeerde. In het jongste
nummer van Obrana Lidu. het week
blad van het ministerie van Defensie
wordt gezegd, dat .^tientallen betrokken
zijn" bij de zaak SHejna. „Sommige van
hen zijn laaggeplaatste figuren, maar
anderen hebben hoge posities. Er lopen
ook sporen naar de familie van A. No
votny. Het gehele schandaal biedt een
beeld van het morele verval onder een
zeker deel van de hiërachie van func
tionarissen".
Op een gezamenlijke vergadering
van het Tsjechoslowaakse kabinet en 't
presidium van de nationale vergadering
is besloten, dat de assemblee voortaan
nauwlettend de uitvoerende macht zal
controleren en meer aandacht aan haar
wetgevende taak zal besteden.
Generaal-majoor Egid Pepich, hoofd
van de afdeling politieke zaken van het
Tsjechoslowaakse leger, is dinsdag in
Moskou aangekomen.
SAIGON De politie heeft vandaag
een grote razzia uitgevoerd op de
zwarte markt van Saigon. Zij had
daartoe opdracht gekregen, van presi
dent Ngoeyen Van Thieu. Duizenden
stalletjes met zwarte goederen werden
gesloten.
Overal werden prikkeldraadversper
ringen aangebracht. Dit wijst erop,
dat de politie de zwarte markt gesloten
wil houden.
Tot dusverre hadden de razzia's op de
zwarte markt slechts een tijdelijk ka
rakter. Binnen enkele dagen waren de
handelaren weer in actie. Hun handel
bestaat uit goederen, die zij op illegale
wijze' betrekken van de Amerikaanse
legerwinkels of die zij onttrekken aan
de Amerikaanse hulp, die bedoeld is
voor de burgerslachtoffers van de oor
log
De razzia had plaats in het kader
van een landelijke poging om een einde
te maken aan de corruptie.
In Westelijke kringen in Moskou
meent men, dat de vlucht van de Tsje-
cho-slowaakse generaal Jan Sejna naar
de VS de achtergrond vormt van het
bezoek van Pepich aan Moskou.
NOVOTNY
dagen geteld
(Van onze verslaggever Link van Bruggen)
PRAAG Eén zwaluw maakt nog geen lente. Misschien kan de situatie in
Tsjecho-Slowakije op deze wijze het beste worden getypeerd. Er is hoop, maar
geen zekerheid. Men wacht at' hoe de kaarten zullen vallen. Achter de scher
men wordt een politiek spel gespeeld, dat op dit moment nog net zo doorzich
tig is als koffiedik.
In Praag zijn orth<»doxe zowel als progressieve groeperingen 't er over eens dat
het uitsluitend om een crisis in de communistische partij gaat. Het volk staat
er min of meer buiten, of durft zich althans noch te roeren noch uit te spreken.
Slechts een handjevol studenten, schrijvers en andere cultureel geëngageerden
heeft baanbrekend, of in ieder geval in het oog springend werk verricht, waar
bij de grenzen van het toelaatbare overigens niet werden overschreden.
De crisis in het „nationale front", dat
officieel door ruim 99 procent van de
stemgerechtigden zal worden gedragen,
doch dat in de praktijk slechts door 20
procent van de bijna vijftien miljoen
zielen tellende bevolking daadwerkelijk
wordt gesteund,-dateert niet van van
daag of gisteren.
Het gaat om een ideologische strijd
tussen liberalen en conservatieven, tus
sen aanhangers van president Novotny
en partijleider (eerste secretaris) Dub-
cek, die de laatste in januari van dit
jaar in deze functie heeft opgevolgd.
De liberalen kunnen als verlichte na
tionalisten worden aangeduid, die ge
noeg hebben van 20 jaar betuttelende
bureaucratie, wie de economische ach
teruitgang een doorn in het oog is en
die een eigen ideologische visie willen
ontwikkelen.
De conservatieven wensen alles bij 't
oude te laten; bij profeten of dictators
als Marx, Lenin en Stalin, en ook bij de
Sovjet-Unie als bemoederende macht.
Tragisch voor het Tsjechoslowaakse
volk is echter dat leden van de elkaar
bestrijdende groepen communisten blij
ven. Het lag in de bedoeling volgens 't
geijkte patroon, meningsverschillen uit
de weg te ruimen via de hoofden of
in ieder geval de functies van regeren
de partijbonzen waarbij het volk ach
tereenvolgens voor voldongen feiten
wordt geplaatst.
De vlucht van generaal Sen ja naar
Amerika, van een man die als politieke
figuur op de hoogte was van alle gehei
men van het Warschau-Pact, heeft dit
proces uit de hand doen lopen. Studen
ten, schrijvers en kunstenaars hebben
deze sensationele actualiteit aangegre
pen om Novotny, die Senja altijd gepro
tegeerd heeft, tot aftreden te bewegen,
en tegelijkertijd meer vrijheid te eisen.
„Er Is nog niets veranderd. We heb
ben demonstraties en wat polemieken
gehad, maar in feite is alles gelijk ge
bleven". Deze woorden zijn van een ju
rist, met wie wij toevallig in aanraking
kwamen, toen wij gisteravond een door
intellectuelen gepretenteerd café be
zochten, dat op de oostelijke oever van
de Vlatva (Moldau) ligt.
De man wilde zijn naam niet noemen
en sprak aanvankelijk met de grootste
schroom. Hetzelfde was het geval met
Tsjechen of Slowaken. die bereid waren
over de politieke situatie te praten.
Zelfs de journalisten en studenten hiel
den zich gedekt.
„We moeten een paar dingen goed uit
elkaar houden", vervolgde de jurist.
„Dat generaal Janko zich voor het hoofd
geschoten heeft, betekent voor mij al
thans, niets. Hij was een medestander
van Novotny en een vriend van Senja,
en zal wel betrokken zijn geweest bij
het verstrekken van uitreispapieren aan
de laatste.
En dat onze „mini-Beria", Mamula,
thans in de gevangenis zit, is voor het
waaien van een nieuwe wind evenmin
belangrijk.
Deze onverbiddelijke en hardvochtige
man was al sinds januari afgezet, waar
mee ik maar zeggen wil dat zijn arres
tatie in de pen zat".
Is de procureur-generaal Samek soms
al weg, of diens assistent en chef van
de bijzondere afdeling Adamek? Zij
hebben in de jaren 1948 tot 1953 bijna
dertigduizend mensen uit politieke over
weging laten vervolgen.
De leden van de geheime politie zijn
er nog, evenals de bevoorrechte klasse
militairen, van wie de meeste officie
ren vroeger arbeiders waren. Met de
honderdduizenden profiteurs, die door 't
zich slaafs onderwerpen aan de partij
discipline dikke banen en salarissen
verdienen, zullen zich fanatiek verzet
ten tegen een definitief omgooien van
het roer.
Zij hebben de wapens, wij beschikken
slechts over blote handen".
De algemene mening in Praag is dat
men op een volksopstand zoals Honga
rije in 1956 gekend heeft niet behoeft
te rekenen. Zelfs niet met het afdwin
gen van een koers, die een andere dan
een communistische zou zijn. Er zou
heel misschien wat verlichting komen
bijvoorbaat toegejuicht door grote
groepen Tsjechoslowaken hoewel het
de vraag is of deze ook op de geestelij
ke vrijheid slaat.
In dit verband is hetmisschien inte
ressant naar voren te brengen dat de
opheffing van de perscensuur ook
overigens al sinds januari slechts 'n
dialoog heeft geopènd, over de weg, die
het Tsjechoslowaakse communisme
heeft te gaan.
Niet veel van de schrijvers, ook die
in de meest vooruitstrevende literaire
tijdschriften, treden buiten de oevers
van de zogenaamde socialistische repu
bliek.
„Dit kan ook niet anders", zeï een
journalist. „Nog afgezien van het feit,
dat we nog niet weten wat we zelf wil
len dit klinkt misschien paradoxaal,
maar de nieuwe partijleider Dubcek en
diens trawanten houden zich merkwaar
dig koest zou de Sovjet-Unie het los
laten van de communistische lijn -niet
toestaan.
Wij zijn geen romantici, maar realis
ten. Elke volksactic die uit de hand
loopt, kan binnen een paar uur worden
neergeslagen".
Terwijl de studenten beloofd hebben
zich te onthouden van demonstraties die
botsingen met de politie ten gevolge
zouden kunnen hebbên, schenen nog
meer tronen van orthodoxe communis
ten te wankelen.
Van president Novotny wordt gezegd,
dat hij zijn functie zal moeten opgeven,
waarschijnlijk nog voor het verstrijken
van zijn ambtstermijn (1969). Ook de
positie van de minister van Binnenland
se Zaken, Kuderna, en die van de mi
nister van defensie, Lomsky, schijnt
weinig benijdenswaardig te zijn.
Een lichtpuntje voor de vrijheidslie
vende en naar democratische vormen
snakkende Tsjechoslowaken is mis
schien dat de partij de plaatselijke
stemcommissies heeft geadviseerd bij
de komende parlementsverkiezingen
(mei a.s.) het stemgeheim in acht te
nemen. Of dit de verkiezingsuitslagen
zal beïnvloeden, blijft echter een twee
de, zeker in een land, waar de commu
nistische heerszucht bovendrijft.
Nelson Rockefeller
verbeten vechter
Na de terugtrekking van de repu
blikein Romney gaat nu Rockefeller
(59) aan de strijd om de republikein
se kandidatuur voor het president
schap deelnemen. Hij zal het moeten
opnemen tegen Richard Nixon.
Rockefeller heeft met Nixon ge
meen dat hij al enkele malen naar
de kandidatuur voor het president-
j schap heeft gestreefd. Toen succes
uitbleef, werd Rockefeller als even-
I tuele presidentskandidaat afgesclire-
j ven, maar evenals Nixon is hij erin
i geslaagd „terug" te komen.
De jeugdig uitziende Nelson Ald-
rich Rockefeller hij wordt 8 juli
j zestig jaar, maar zijn jaren zijn hem
nipt aan te zien zal een formidabe-
I le tegenstander voor Nixon worden,
j al heeft het povere resultaat dat hij
bereikte bij de voorverkiezingen van
New Hampshire wel een deuk in zijn
prestige geslagen. Maar Rockefeller
had, in tegenstelling tot Richard
Nixon, geen verkiezingscampagne in
New Hampshire gevoerd.
j Onvermoeibaar
Rockefeller is een felle vechter, die
weigert geloof te hechten aan opinie-
I peilingen die hem als verliezer tip-
pen. In 1961, won hij tot verrassing
van velen de voorverkiezingen in
J Oregon, ofschoon alle opiniepeilingen
1 hem als verliezer hadden gedood-
j verfd. Het onvermoeibare sjouwen
van Rockefeller had hem tegen de
I verwachting in toch de overwinning
j gebracht.
Rockefeller struikelde tenslotte op
j de grote aanhang die zijn republikein-
1 se rivaal Barry Goldwater onder de
j partijbonzen had en op het feit dat
hij na "een huwelijk van SI jaar
I pas gescheiden en hertrouwd was
j met een moeder van vier kinderen.
Hef privé-leven van gouverneur
Rockefeller heeft de laatste jaren ve
le malen in het middelpunt van de
belangstelling gestaan. Dat is eigen
lijk niet verwonderlijk voor een man,
wiens familie het dichtst het Ameri
kaanse equivalent voor een konings
huis benadert.
J 100 miljoen
Nelson Rockefeller is een neef van
John Davison Rockefeller, grondleg
ger van Staxidard Oil (Esso). De
oude John liet bij zijn dood in 1937
een vermogen van 555 miljoen dollar
na. Het persoonlijke vermogen van
Nelson Rockefeller wordt geschat op
honderd miljoen dollar.
De boulevardpers had- in '59 weken-
land stof voor sensationele berichten
toen een van Rockefellers zonen i»
het huwelijk trad met een eenvoudig
Noors meisje, dochter van een vis
handelaar, die in het gezin van de
Rockefellers als kinderverzorgster
werkte. In maart 1961 ging een villa
van Nelson Rockefeller in Albany
met kunstwerken ter waarde van één
miljoen dollar in vlammen op. In
november 1961 verongelukte z'n zoon
Michaël tijdens een expeditie in
Nieuw-Guinea.
Ook als politicus is Nelson Rocke
feller geregeld in het nieuws geko
men. Hij maakte onlangs een einde
aan de staking van de vuilnisopha
lers in New York, waarbij hij overi
gens John Lindsay, de burgemeester
van New York uiterst gevoelig op de
tenen ging staan. Hun verhouding
laat sindsdien nogal wat te wensen
over.
Vele Amerikanen beschouwen niet
temin Nelson Rockefeller als de bes
te republikein die tegen Johnson
aangenomen dat Johnson de demo
cratische nominatie verwerft in 't
veld kan worden gebracht. Rockefel
ler kan bogen op jarenlange rege
ringservaring. Hij heeft onder de re
publikeinse president Eisenhower
verscheidene hoge functies bekleed.
Hij is onder andere onder-minister
van gezondheid en onderwijs ge
weest. Na zijn benauwde overwinning
op Nixon in 1960 zei John Kennedy,
dat Nelson Rockefeller hem vermoe
delijk verslagen zou hebben.
Niet vergeten
Maar Rockefeller heeft de republi
keinse kandidatuur nog beslist niet in
zijn zak! Vele republikeinse leiders
zijn nog niet vergeten dat hij in 196!,
weigerde de republikeinse presidents
kandidaat Barry Goldwater te steu
nen.
Rockefeller zal zich nu duidelijker
moeten uitspreken over een aantal
controversiële kwesties, zoals Viet
nam, het rassenvraagstuk en de in
flatie. Zijn woorden zullen op een
goudschaaltje worden gewogen.
Tegenover hem heeft zich Richard
Nixon opgesteld, wiens zelfvertrou
wen na de overwinning in New
Hampshire aanzienlijk is versterkt.
Ook voor wat betreft de republikein
se partij kan op een felle verkiezings
strijd worden gerekend.
PARIJS De Franse premier Geor
ges Pompidou heeft gedreigd het parle
ment te zullen ohtbinden en vervroeg
de verkiezingen uit te schrijven als de
invoering van reclametelevisie in Frank
rijk door de volksvertegenwoordiging
wordt tegengehouden.
De Franse regering wil door een een
voudig administratief besluit reclame
op de televisie brengen; voorlopig zes
minuten per dag en op slechts een van
de twee Franse kanalen. De linkse op
positie onder leiding van Frangois Mit
terrand wil daar een stokje voor ste
ken en heeft een motie opgesteld die zij
in discussie zal brengen op 2 april, wan
neer de Franse Nationale Vergadering
weer bijeenkomt.
In de motie wordt gezegd dat „be
langrijke wijzigingen in de finacie-
ring van openbare instellingen" door
het parlement moeten worden bekrach
tigd.
De Nationale Radio- en Televisie
omroep (ORTF) valt daar ook onder. De
Franse regering wil uit de extra inkom
sten van de reclame de huidige «pro-
NEURENBERG Het congres van
partij (SPD) heeft na een debat van
tien uur in de vroege ochtenduren van
dinsdag met 173 tegen 129 stemmen
het samengaan met de christen-demo
craten in de „grote coalitie" goedge
keurd.
De SPD kreeg dinsdag ook te horen,
dat de activiteiten tijdens de nazj-
pèriode van zowel Bondskanselier Kurt
Georg Kiesinger als president Heinrich
ADVERTENTIE
69
Lübke aan het daglicht, moe ten worden
gebracht teneinde het mogelijk te ma
ken 't contact te herstellen met tde radi
cale jeugd in het land.
De schrijver Günter Grass, auteur
van" „Blikken trommel" en „Kat en
muis" stelde dit voor op de riationale
conventie van de partij en werd luide
toegejuicht.
„De twee hoogste posten in West-
Duitsland worden bezet door mannen
die nniet in staat zijn gebleken duide
lijke inlichtingen te geven over hun po
litieke verleden", zei Grass, zelf SPD-
lid tijdens een toespraak.
Hoewel het misschien taboe zal zijn
voor de SPD als lid van Kiesingers
coalitieregering zulke zaken naar voren
te brengen, verklaarde hij „moeten we
toch over deze dingen spreken als we
contact willen met de jeugd".
Kiesinger was in de dertiger jaren
lid van Hitiers nazi-partij en deed tij
dens de oorlog dienst als verbindings
functionaris bij het Duitse ministerie
van Buitenlandse Zaken en bij de ra
dio. Lübke verscheen onlangs nog op de
televisie om beschuldigingen tegen te
spreken van het Oostduitse communis
tische bewind, dat hij bouwplannen had
ondertekend voor concentratiekam
pen.
Het blad van de Poolse communis
tische partij „Trybuna Ludu", heeft
dinsdag betoogd, dat uit de uitlatingen
van de Westduitse minister van Buiten
landse Zaken, Willy Brandt, over de
Oder-Neisselijn blijkt dat de sociaal
democratische leider geen oplossing
van dit probleem wenst. Volgens het
blad had de minister op het partij
congres in Neurenberg weliswaar ver
klaard, dat „het Duitse volk een ver
zoening met Polen nodig heeft en deze
ook wil bereiken en dat daarvoor de
erkenning van de Oder-Neissegrens no
dig is", maar hij had er aan toege
voegd, dat dit zou gelden tot een defi
nitieve regeling bij een vredesverdrag.
gramma's verbeteren en een derde net
oprichten.
Het groot verzet komt van de kran
ten, die hun voornaamste inkomsten
bron de advertenties zien bedreigd.
Een enquête, die vorige maand in
Frankrijk is gehouden, toont aan dat
zeventien procent van de Fransen voor
reclame op de televisie is en dat 41 pro
cent ertegen. De overigen zou deze
kwestie koud laten.
Premier Pompidou heeft nu in een
toespraak op het eiland Corsica ge
waarschuwd dat de regering de opge
stelde motie van de federatie van Mit
terrand als een motie van wantrouwen
zal beschouwen en dat zij de consequen
ties zal trekken als de motie wordt aan
vaard.
Voorstanders van de motie noemen
de reactie van Pompidou chantage.
Het dreigement van de premier wordt
ook gezien als een rechtstreekse uit
daging aan het adres van oud-minister
van financiën Giscard d'Estaing, de
leider van de rechtse gaullisten een
wankele parlementaire meerderheid be
zorgen. Hun houding is soms onzeker.
De aanhangers van Giscard d'Estaing
hebben gezegd dat zij het initiatief van
de oppositie steunen, maar het lijkt nu
hoogst onwaarschijnlijk dat zij tegen de
regering zullen stemmen. Giscard d'Es
taing heeft onlangs gezegd dat hij geen
zin heeft 'n regeringscrisis te bespoedi
gen, zeker niet om een betrekkelijk on
dergeschikte kwestie.
ADVERTENTIE
Poeders, tabletten, cachets.
(Witte Kruis spaart bovendien
de maag.)
HONGKONG Volgens een in Hong
kong verschijnend blad, zijn zes anti-
Maoisten terechtgesteld, nadat zij ge
probeerd hadden in Kanton een mili
taire basis te bestormen. De zes wer
den terechtgesteld als leiders van de
bestorming.