„Zeg maar ja tegen
Ulbrichts grondwet"
Sopraan
wilie
eon stuk
kaas*
uit het
vuistie
Bollen op Keukenhof doen het al best
Gagarin's
glorie was
al vergaan
30.000 Nederlanders
reizen drie uur per dag
De veilige
manier
van sparen
Rijkspostspaarbank
altijd safe!
Zwart-witte
magie
Monstergrote krantekoppen in DDR
schreeuwen de bevolking toe
Reisbelasting
in VS verworpen
Pas verschenen
boeken
Ruim 4 miljoen
gulden voor
gehandicapten
Onthoofde lijk en
aangespoeld
„Geheim"
Niet gelukkig
Een brug
Imperialisme
Utrechtse rector-magnificus:
„EEN
ANDERE
KIJK
OP DE
DINGEN"
AAN HET W
ZATERDAG 30 MAART 1968
ADVERTENTIE
Joeri Aleksejewitsj Gagarin gaat de
geschiedenis in als de man die als eer
ste in een kunstmaan een tocht om de
aarde maakte, «in een uur en 48 minu
ten.
De mensheid door een stroom van
gegevens voorbereid op een eerste
tocht van een Amerikaanse astronaut in
een kunstmaan, werd op 12 april 1961
volkomen verrast door het triomfante
lijke bericht uit Moskou dat een Russi
sche kosmonaut de Amerikaanse as
tronauten voor was geweest. Het ef
fect van de verrassing was wellicht
extra groot omdat een dag eerder een
bericht in het communistische Engelse
dagblad Daily Worker over een tocht
die een Rus in een kunstmaan om de
aarde zou hebben gemaakt in Moskou
was tegengesproken.
Het was, na de lancering van de
eerste Russische kunstmaan, Spoetnik
1, op 4 oktober 1957, de tweede grote
morele klap die het Amerikaanse volk
op ruimtevaartgebied te verwerken
kreeg. Het was tevens de tweede gro
te aansporing voor het Amerikaanse
Congres om te voldoen aan alle beste
dingsverlangens van NASA, de Ameri
kaanse rijksdienst voor luchtvaarten
ruimtevaart.
Gagarin, met roem overladen trok
na zijn tocht in de Wostok 1 enige ja
ren lang de wereld rond. Hij liet zich
overal gedwee bewieroken en geraakte
langzaam maar zeker geheel uit de li
chamelijke conditie die voor een ruim
tevaarder zeker even belangrijk is als
voor, bijvoorbeeld de houder van het
wereldrecord 1500 meter hardlopen. Ga
garin die zijn postuur toch al niet mee
had werd corpulent en degenen die
hem langzaamaan corpulenter zagen
worden wisten dat zijn active rol in de
ruimtevaart ten minste als ruimte
vaarder was uitgespeeld.
Op vele vragen over zijn tocht in de
Wostok-1 is Gagarin het antwoord al
tijd schuldig gebleven. Hij was een
meester in het geven van ontwijkende
of al te vage antwoorden op dergelijke
vragen. Gagarin was ook een meester
in het slaan van politieke munt uit de
vele buitenlandse reizen die hij de afge
lopen jaren maakte. Hij wist dat hij
zijn ontegenzeggelijk innemende ver
schijning mee had en buitte de sym
pathie die hij overal verwierf ten volle
uit. Overal waar hij kwam zei hij dat
de Russische bemande kunstmanen en
de raketten waarmee ze werden gelan
ceerd groter, zwaarder en beter waren
dan de Amerikaanse.
Het werk van de Russische kosmo
nauten stond volgens Gagarin geheel in
het teken van de vrede, maar dat te
ken van de vrede verdween uit zijn ge
zichtsveld wanneer belangstellenden
hem gegevens of zelfs maar een fo
to vroegen van de raket waarmee
zijn Wostok in een baan om de aarde
was gebracht. Hij beriep zich dan stee
vast op militaire geheimhouding. Aan
die weinig vreedzame geheimhouding
is het ook te wijten dat na ruim tien
jaren ruimtevaart, nog steeds geen
verslaggevers uit westelijke landen
zijn toegelaten tot Russische lanceer-
bases.
In het boek „Cosmonaut Yuri Gaga
rin, First man inf space" van Wilfred
Burchett en Anthony Purdy staat over
de ontvangst van Gagarin op 14 april
1961 op het Moskouse vliegveld Wnoe-
kowo dat hij „bedrieglijk groot" leek in
zijn lange militaire overjas toen hij op
zijn alleentje over een tachtig meter
lange rode loper naar het erepodium
marcheerde. Toen onlangs in Amster
dam een groep jongeren een Russische
kleurenfilm zag waarin die gebeurtenis
was opgenomen klonk er gelach.
De jongelui die lachten zagen niet de
aankomst van „Joeri Gagarin, de ver
overaar van de Kosmos", zoals Bur
chett en Purdy hem in hun boek noem
den, maar een kleine man in een te
grote jas die over een te lange loper
marcheerde. Gagarins glorie was toen
al vergaan.
Gagarin is 34 jaar oud geworden. Hij
laat zijn vrouw Walentina en twee
dochtertjes Jelene en Galaja, achter.
Twee malen is Gagarin op het grond
gebied van ons koninkrijk geweest, de
keren dat hij tussenlandingen op Schip
hol maakte niet meegerekend. Hij ver
bleef beide keren korte tijd in Surina
me op doorreis naar of komende uit
Cuba.
(Van onze speciale verslaggever Link van Bruggen)
OOST-BERLIJN De kranten in Oost-Duitsland brachten gisteren in extenso
de 108 artikelen van het grondwetsontwerp, dat middels een referendum op
6 april zal moeten worden goedgekeurd. Een eenvoudige meerderheid van
stemmen is reeds voldoende om de nieuwe constitutie van kracht te doen
worden. Alle bladen riepen het volk op in staatkundig opzicht ja te zeggen
tegen het leven in de Duitse Democratische Republiek, zomede tegen het
autoritaire, bureaucratische en op alle fronten betuttelende regime.
tiek zijn aan elkaar en geen aanvullen
de functie hebben.
Kurt Hagen, lid van het politieke bu
reau en van het secretariaat van het
centrale comité van de communistische
partij, heeft scherpe kritiek geuit op
de Tsjechoslowaakse schrijvers en op
minister Smrkowsky, die een kandidaat
voor het presidentschap is en als
woordvoerder van de progressieven op
treedt. Het ging deze speciaal met ideo
logische zaken belaste Oostduitse com
munist minder om de verandering van
koers dan om de vermeende ondermij
ning van het communisme als stelsel.
De Tsjechoslowaakse organisatie van
oudstrijders heeft tegen de opvattin
gen van Hagen protest aangetekend.
Zij acht datgene wat de laatste heeft
gezegd, een Oostduitse inmenging in
binnenlandse aangelegenheden, zome
de een belediging beledigend voor mi
nister Smrkowsky.
WASHINGTON De commissie voor
financiën van het Amerikaanse Huis
van Afgevaardigden heeft gisteren het
plan van president Johnson om een
belasting te heffen op de bestedingen
van Amerikaanen tijdens reizen buiten
het westelijk halfrond, verworpen. Wel
gaf zij haar toestemming aan twee an
dere voorstellen, n.l. een belasting van
vijf procent op alle biljetten voor vlieg
reizen en een verlaging van de waarde
van goederen die toeristen belasting
vrij naar de Verenigde Staten kunnen
meenemen van honderd tot tien dollar.
De monstergrote krantekoppen wa
ren bijna indentiek. Men constateert
hier in ieder geval uit dat Ulbricht en
de zijnen deze tweede volksstemming
sinds 1946 van zo groot belang achten
dat de (ondemocratische) begeleiding
van de publikaties uniform is geweest.
Het eerste referendum in het toen nog
niet als staat bestaande Oost-Duitsland
ging over de onteigening van goederen,
die aan groot industriëlen, grootgrond
bezitters, nazi's en nazi-sympathisanten
toebehoorden. De volkstemming die
lands'gewijs was georganiseerd, gaf po
sitieve resultaten te zien, die, ruw ge
nomen, tussen de 55 en 75 procent la
gen.
Van het begin volgende maand te
houden referendum in feite gaat het
om niet veel meer dan een bijvalsactie,
omdat openbare oppositie niet wordt
toegestaan, of beter, omdat publiekelijk
optredende opponenten tenminste in hun
bestaan worden bedreigd verwacht
men veel meer. De Socialistische Een
heidspartij Duitsland, die met andere
partijen in het zogenaamde Nationale
Front samenwerken, meent dat meer
dan 90 pet. der kiesgerechtigden zich
voor de nieuwe grondwet zal uitspre
ken.
Door de vele vrijheden, die gewaar
borgd worden binnen het kader na
tuurlijk van de voor velerlei uitleg vat
baar zijnde veiligheid kan van een
beter constitutie gesproken worden dan
de 17 miljoen Oostduitsers ooit hebben
gekend.
Noch Bismarck, noch de keizer, noch
de Weimar republiek, en zeker niet het
slechts twaalf jaar standgehouden heb
bend Duizendjarig Rijk van Hitier, heb
ben het volk zo aan bod doen komen
als nu het geval is.
Toch mist het stakingsrecht, de pers
vrijheid, zomede de bewegingsvrijheid
in binnen- en buitenland. De geloofsvrij
heid kan, naar de letter van het nieu
we grondwetsontwerp, door staatsorga
nen worden gekrenkt.
Een respectabel aantal wijzigingen
werd aangebracht op verzoek van groe
peringen en zelfs individuen. Niet
minder dan de helft der artikelen werd
aan een of meerdere amendementen
onderworpen
De grote vraag is of de volksstemming
geheim zal zijn. Hoewel het stembusge
heim in de ontwerpconstitutie verankerd
is, heeft het verleden andere dingen te
zien gegeven. De stembiljetten moeten
vaak opengevouwen worden ingeleverd
terwij lhele groeperingn eviaéénpr-
terwijl hele groeperingen via één per
soon hun stem uitbrengen.
Bovendien is het zo dat in een com
munistisch land als de Duitse Demo
cratische Republiek de machtsfactoren
in de strakke bedding van partij en staat
liggen. Zoals in alle andere staten moet
dan maar afgewacht worden hoe de
machthebbers de grondwet willen han
teren.
Een discussie over de gebeurtenissen
in Tsjecho-Slowakqe is ook in de Duit
se Democratische Republiek op gang ge
komen. Een openbare dialoog over de
Praagse progressieven kon trouwens
moeilijk uitblijven. Omdat Oost-Duits
land met name Oost-BerI(jn door alle
mogelijke Westerse radiozenders wordt
overspoeld.
Het regime van Ulbricht is bepaald
niet gelukkig met de liberale weg, die
het Tsjechoslowaakse communisme is
ingeslagen. Dit is ook al niet verwonde-
lijk, omdat Praag, evenals Oost-Berlijn
altijd de orthodoxe ideologie heeft ge
huldigd, die door het Kremlin wordt
voorgestaan.
Hoewel er wezenlijke verschillen zijn
tussen het communisme, dat in de Duit
se Democratische Republiek wordt be
leden, en dat wat tot voor kort in
Tsjechoslowakije opgang deed de
opvattingen over de particuliere eigen
dom bijvoorbeeld en het gedifferenti
eerde loonbeleid voelt Ulbricht niets
voor een doorbraak in de richting van
het Westen.
Tenzij men voor ogen houdt dat
vrees voor het verloren gaan van be
staande machtposities hiervan de oor
zaak is, kan dit eigenlijk wel als merk
waardig worden aangeduid.
In economisch opzicht bestaat er in
Oost-Duitsland allang een brug tussen
communisme en de democratie. Het
land, waar nog steeds sterke Russische
strijdkrachten gelegerd zijn (350.000
man), en dat, op industrieel gebied, de
hoogst ontwikkelde partner van Mos
kou, onderhoudt niet onbelangrijke be
trekkingen met de meeste Westeuro-
pese staten, ook met Nederland.
Verder is de welvaart er, relatief al
thans, groot.
Uit uitspraken van woordvoerders en
propagandisten kan worden afgeleid,
dat elke vorm van oppositie een mis
daad is. Het regime van Oost-Duitsland
weigert zich aan te sluiten bij de in an
dere oostblokstaten heersende gedach
ten dat de tijd rijp is om verbindingen
te zoeken met een „kapitalistisch" li
chaam als de EEG om meer welvaart
te bereiken. Hoewel het de harde valu
ta die hierdoor in het laatje vloeit, net
zo hard nodig heeft als zijn buurstaten
wenst het, officieel althans, de weinig
economische perspectieven biedende
orthodoxe communistische koers niet te
verlaten.
De eerste commentator van de Oost
duitse televisie, Karl Eduard von
Schnitzler, heeft gezegd, dat de om
wenteling in Tsjechoslowakije slechts
het imperialisme in de kaart kan spe
len. Volk, partij en staat louden iden-
voedzaam
gemakkelijk:
lekker
Wij ontvingen van diverse uitgevers
de volgende boeken: „De kibboets -
een eigentijds experiment in Israël",
een lees- en leerboek door Clara Mal-
raux in de serie „Samen mens zijn",
van de uitgeverij Paul Brand te Hil
versum (prijs f 9,90).
„Driemaal Malraux" door het Thijm-
genootschap (Uitg. Paul Brand, Hilver
sum f 5.90).
„Het nieuwe Testament voor mensen
van deze tijd", de eerste „geïllustreer
de uitgave van de vier evangeliën in
het Nederlandse taalgebied. Deze bij
zondere uitgave heeft een oecumenisch
karakter, want de vertaling en bewer
king kwam tot stand onder supervisie
van prof. dr. R. Schippers van de V.U.
te Amsterdam en prof. dr. A. Ber-
trangs van de Kath. Universiteit te
Leuven. Het boek is een gezamenlijke
uitgave van J. H. Kok te Kampen en
de uitgeverij Lannoo te Tielt (België)
en Den Haag. De prijs is f 9,50.
„Het scheepje naar Arcadia" door
Rie van Rossum, een herdruk in de
„Gouden Poort-reeks" van J. H. Kok te
Kampen (4,90, na half april f 5,90).
„Zoals er gezegd is over het Kruis"
en „Zoals er gezegd is over de Op
standing", resp. de Bijbelpockets nr.
23 en 24, beide geïllustreerd met foto's
(Uitg. W. de Haan, prijs per stuk
f 4,50).
LISSE Het fraaie voorjaarsweer is van duidelijke invloed op de bollen
velden. Op de Keukenhof, die binnenkort weer voor het seizoen wordt
geopend, hebben de tuinlieden eer van hun werk.
UTRECHT Ruim 30 procent van het snel stijgende aantal forensen reist in
nog geen half uur per dag naar werkplaats, kantoer of fabriek. Stadsmensen,
van die de helft per fiets naar het werk gaat, hebben daarvoor dezelfde tijd
nodig. Niet minder dan 65 procent van de forensen heeft drie kwartier nodig
om de afstand tussen woon- en werkplaats te overbruggen, terwijl ongeveer
30.000 Nederlanders, oftewel vier procent van alle forensen in Nederland, met
een totale reisduur van drie uur het lange-afstands-forensisme vormen.
Dit heer prof. dr. A. C. de Vooys, rector-magnificus van de Rijksuniversiteit in
Utrecht, gistermiddag in de Domkerk gezegd ter gelegenheid van de 332ste
stichtingsdag van de universiteit?
In zijn rede „enkele aspekten van het forensisme in Nederland", zei de rector-
magnificus, dat het beeld ongetwijfeld somber Is wanneer men bij de lange-
afstandsforensen de reistijd als een deel van de werktijd beziet.
„Terwijl de arbeiders tientallen ja
ren vochten voor een achturendag,
zien we ze nu zonder tegenstribbelen
HELSINKI
„Eens was ik een
weggegooide
oude schoen.
Toen ontmoette
ik Olh Peritula,
een kunstenares,
die een verande
ring in mijn leven
bracht. Nu tracht
ik een kunst
werkje te zijn. Ik
heb een andere
kijk op de dingen
gekregen en voor
iedereen, die
naar me wil
kijken, schiet een
brede lach over".
DEN HAAG. De door de Sticthing
Geestelijk en Lichamelijk Gehandicap
ten en de daarin samenwerkende
invalidenbonden, ouderverenigingen en
zorg-organisaties georganiseerde na
tionale inzamelingsactie, op maandag
19 februari, is een groot succes gewor
den. Met de nog nakomende gelden
mee is inmiddels een eindstand van
f 4.148.552,33 bereikt.
Tot het slagen van de actie heeft
allereerst de AVRO-tv-uitzending bijge
dragen, maar niet minder de alom on
dervonden medewerking van personen
en instanties, in het bijzonder inzake
het inzamelingsapparaat. Ongeveer
2500 postkantoren en -agentschappen en
ruim 5000 scholen zijn daarbij actief ge
weest.
De in GLG smenwerkende organisa
ties van lichamelijk gehandicapten (de
Algemene N ederlandse Invalidenbond
en de Katholieke Invalidenbond) zijn
reeds druk doende met de voorbereidin
gen voor 't tot stand brengen van de be
oogde vormings- en adriescentra, waar
voor één derde van de opbrengst be
stemd is. De overige GLG-organisaties
van en voor geestelijk gehandicapten
(ouderverenigingen en zorgorganisa
ties) zullen hun aandeel besteden voor
de aanvullende financiering (aanloop
kosten en ontbrekende inrichtings- en
investeringskosten) van zoveel mogelijk
gezinsvervangende tehuizen, waarvoor
in vele gevallen de initiatieven reeds
aan de gang zijn of op korte termijn
mogen worden verwacht.
BANGKOK De politie van Thai
land doet een onderzoek naar de iden
titeit van 28 onthoofde lijken die eer
der deze week aanspoelden in het dis
trict Klongyai in de provincie Trad, bij
de Cambodjaanse grens,aid us maak
te het dagblad Bangkok Post vrijdag
bekend.
De Post verklaarde dat het mogelijk
vissers zijn, dan wel Cambodjaanse
vrije rebellen, die gedood werden door
Cambodjaanse soldaten.
ADVERTENTIE
Er zijn 2200 vestigingen. Op de postkantoren kunt u de hele dag terecht
Een aantal daarvan is zelfs ook op vrijdagavond of de plaatselijke koopavond
geopend. Voor de postagentschappen gelden aparte openingstijden.
twaalf uur van hu)r tijd opgeven". Ty
pische lange afstandsgebieden van eni
ge omvang worden in Nederland nog
gevormd door de kop van Noord-Hol
land, Noord-West-Brabant en Tholen.
De lange-afstandsforensen uit Tholen
reizen in drieëneenhalf uur heen en
weer naar de Rotterdamse haven.
Blijkens een onderzoek van Ter Hoe
ven oordelen de pendelaars zelf lang
niet zo negatief als de buitenstaander
automatisch zou doen. De lange af
standsforensen voelen zich niet meer
zo geïsoleerd, al zijn zij mede door
het familieleven nog sterk gebonden
aan de eigen woonplaats. Uit het door
prof. De Vooys geciteerde onderzoek is
voorts gebleken, dat niet minder dan
84 procent van de lange afstandsforen
sen niet bereid is naar de werkstad te
verhuizen als hun daar een woning zou
worden aangeboden. Het liefst zou deze
categorie in de eigen woonplaats blij
ven, maar meestentijds zijn daar niet
voldoende bronnen die met het hoge
inkomen elders kunnen wedijveren.
De forensenstatistiek van ons land,
die respectievelijk 1947 en 1960 als tel
data had, is uniek in de wereld. Vol
gens prof. De Vooys vindt men ner
gens een dergelijke gedetailleerde en
moderne statistiek.
Uit de laatstgehouden telling blijkt
dat er in 1960 bijna 750.000 forensen
waren, hetgeen vergeleken met 1947
een toeneming van niet minder dan 80
procent betekende.
Reeds in 1960 waren er van de 994
Nederlandse gemeenten niet minder
dan 621 met meer dan 20 procent woon-
forensen van de beroepsbevolking. Van
de beroepsbevolking forensden in 1960
evenveel mannen als vrouwen. Pro
centueel gezien is dit juist alleen de
leeftijdsgroepen variëren. Meer dan 80
procent van de vrouwelijke forensen is
jonger dan 30 jaar tegenover 39 pro
cent van de mannen.
Prof. De Vooys maakte ook een dui
delijk onderscheid in de beroepsgroe
pen. Van de vrouwelijke forensen be
hoort ruim de helft tot het admini
stratief- of winkelpersoneel of is fa
brieksarbeidster (vaak in de confectie
bedrijven). Van de mannen is twee-der
de als arbeider en eenderde admini
stratief werkzaam.
De rector-magnificus noemde het op
vallend dat niet meer dan twee pro
cent van de werknemers in de vrije
beroepen en zelfstandigen forenst. „Te
meer is dit opmerkelijk wanneer men
de talrijke villadorpen in aanmerking
neemt, die toch in belangrijke mate
door deze groep worden bewoond. Het
uiterlijke aspect bedriegt echter. Bij de
honderdduizenden forensen vallen de
forensen in de villadorpen vrijwel in
het niet".
Hoe het forensisme ruimtelijk kan
uitdijen bewees de rector-magnificus
met het voorbeeld Vianen. In dit „sla
pende" stadje is de cohjunctuur jaren
lang onzeker geweest totdat de laatste
tijd industrie aangetrokken kon wor
den. Nu doet zich het verschijnsel voor
dat het woonforensisme in omvang is
toegenomen maar ook het werkforen-
sisme. Zo ontstond een uitsplitsing vato
het ene werkcentrum in meerdere deel
tjes.
In Bunschoten ligt de situatie net an
dersom. Het is een opmerkelijk feit, dat
daar sprake is van een abnormaal laag
percentage „immigranten". Uit een on
derzoek bleek dat een groot deel van
het kader niet immigreert maar als
werkforens in de omgeving woont.
Het is opmerkelijk, aldus prof. De
Boys, dat Bunschoten vrijwel het hoog
ste percentage autochtonen van Neder
land telt, namelijk 91,1 procent. Door
de eigenaardige, gesloten Bunschoter
samenleving voelt de potentiële „immi
grant" zich er allerminst thuis en ves
tigt zich elders.
Het forensisme kan dus ook optreden
als vervanging van migratie.
Aan het slot van zijn diesrede heeft
prof. De Vooys gesteld, dat nog niet te
voorzien is hoe het forensisime zich zal
gaan ontwikkelen en welke invloeden dit
verschijnsel zal gaan uitoefenen op het
economisch en cultureel leven. Dat het
forensisme een belangrijke bijdrage kan
leveren bij de cultuuroverdracht staat
echter voor de rector-magnificus onom
stotelijk vast.
Plaatsing geschiedt
buiten verantwoordelijkheid
van de redactie
Als regelmatig lezer van uw blad
trof me de ontboezeming van de mij
onbekende heer Dokkum inzake de
pro-Amerika-betoging in Den Haag en
uw antwoord ter verdediging van uw
neutrale houding in deze materie.
Het journalistieke Jeruzalem is voor
mij geen „terra incognita" ik weet
welk een zelf-discipline vereist is voor
het innemen van een werkelijk neu
traal standpunt als basisvoorwaarde
voor een objectieve voorlichting.
Hieruit hoeft u heus geen pretentieu
ze houding mijnerzijds te destilleren. Ik
meen de heer Dokkum wel te begrij
pen. Deze heer klom in zijn pen om de
berichtgeving over bedoelde betoging.
Deze zaak heeft echter een veel diepe
re achtergrond.
Hoewel uw blad op mij steeds een
gematigde indruk maakt, kan men in
het algemeen stellen, dat een niet on
belangrijk deel van onze publiciteitsme
dia sinds jaar en dag mank gaat aan
een opvallend eenzijdige belichting
van wereldproblemen ook wanneer
deze hun weerklank vinden in Neder
land. Er wordt praktisch alleen gede
monstreerd voor zuiver linkse en ultra
linkse gedachten. Dat geldt heus niet
alleen voor Viëtnam, maar ook voor de
raciale beroeringen op onze planeet.
Schrijvende pers en vooral beeldjour -
nalistiek hebben talloze malen de ge
legenheid te baat genomen om de blan
ken te kwalificeren als de alleen-schul
digen inzake de rassentegenstellingen.
„De zuidpunt van Afrika" kreeg hier
bij wel het leeuwenaandeel der kritiek,
hoewel de positie der Bantoe's gemid
deld beter is dan der negers in de
USA (ook dan die der arme blanken:
„Het andere Amerika"). Is dit nu zo
„democratisch" of dachten onze publi
cisten teveel aan Macchiavelli's opvat
tingen inzake MACHTDe Soe
dan (negers tegenover de zich superi
eur voelende Arabieren) kreeg bedui
dend minder aandacht. Maar dat zijn
ook geen westerlingen.Voor hen die
geen ander geestelijk voedsel hadden
gekend dan de meerderheid der dag
bladen plus t.v. is het Midden-Oosten
wel een openbaring geworden om zijn
kokende haat, als leefden we nog in 't
fanatisme uit de kruistochtentijd...
Prof. S. Presser zei enkele jaren ge
leden voor de t.v.: „Er is geen neger-
probleem, er is alleen maar een blan
ken-probleem". Met alle respect voor
deze historicus, dit is toch wel uiter
mate aanvechtbaar! Een leraar bracht
me vroeger bij: „De wereld kent drie
soorten haat: godsdiensthaat, rassen
haat en klassenhaat". De bijbel zegt:
„De mens is van nature geneigd zijn
naaste te haten" - er staat niet de blan-
ke! Hoewel ik prof. Presser niet als de
promotor van een anti-blanken-cam-
pagne wil typeren, is ér in deze geest
wel gehandeld. De blanken waren de
discriminanten par excellence, vol heb
zucht en kapitalistisch, zij waren uit
zuigers; de voorstelling van zaken was
vaak zo simpel mogelijk, als waren
we nog schoolkinderen, „rflke landen,
arme landen", „arme negers, rijke
blanken"; raciale tegenstellingen zijn
slechts een uitvinding van hooghartige
blanken en de differentiatie is niet gro
ter dan tussen een zwarte kat en een
witte!" Zo bezien leek het er soms op,
dat de blanke alleen maar een ramp
betekende; zonder hem was de wereld
een paradijs... Zo kon men lezen, lui
steren en kijken., of de knop omdraai
en. Slikken of stikken!
Toen kwam- Kenyatta. De Indiase
mensen moesten uit zijn land. „Ik haat
die Aziaten'. Wie dacht toen niet aan
Hitiers woorden: „Die verdammte Ju-
den!"
De Afrikaanse landen hadden hemel
en aarde bewogen over de apartheid,
sancties, boycot, uitsluiting van de
O.S. „Eén wereld of geen wereld", zei
den onze politici en predikanten.
Wat zei men van Kenya? De pers
gaf vrijwel alleen een feiten-relaas.
Geen wurgende kritiek. Een enkela
commentator sprak van discriminatie,
maar ook neutraliserend van een
„afrikaniseringsproces".Afrika
voor de Afrikanen"; „Azië voor de
Aziaten". De Aziaten uit Kenya moesten
dan maar naar Engeland, dat „zijn
paspoort had gedevalueerd".
Wie denkt er aan sancties tegen Ke
nya? Zouden wij duikboten mogen bou
wen voor dat land? Of... moet Frank
rijk dat maar doen? Als discriminatie
„een zonde voor God", is, dan is Ke
nya een der meest zondige staten van
Afrika! Als Amerika, Engeland of Ne
derland zoiets deden! De spreekgestoel
ten hadden een krachtproef te doorstaan
door vuistslagen om de „heilige" ver
ontwaardiging!
Deze houding is volgens mij die van
de zwart-witte magie der bewuste een
zijdigheid. Daarom klimmen mensen
als de heer Dokkum in hun pen.
Vaassen
D. C. Wolfert
