De Veluwse Felix Leo
z
Voor 'n leeuwenpark op
de Veluwe zaten er
méér op 't vinkentouw
W
A
H
I och zal de ruimte van
het park de leeuw, naar de mening
van de heer Van Hooff, ten goede ko
men. Door het formeren van grotere
sociale eenheden, is het mogelijk dat
het sociaal gedrag van de leeuw be
ter tot zijn recht komt. Dat komt ook
overeen met een van de grondbegin
selen van goede diergaarden: Als je
dieren gaat houden, doe het dan in
de best mogelijke omgeving en tracht
de biotoop te reconstrueren hoe
moeilijk dat ook is.
De machtige kop van een
der Leo's, die straks nog
menigmaal zal poseren voor de
camera's.
KSkS#'
even jaar heeft de directeur van Burgen Dierenpark In Arnhem, de heer
A. van Hooff, er op zitten vlassen nü is zijn plan bekend geworden: een leeuwenpark
in de Zuidveluwsc bossen. De vorige weck moest die bekendmaking haastje-repje gebeuren.
„Ik kreeg de indruk", vertelde de heer Van Hooff ons, „dat er anderen op het vinkentouw
zaten." Welnu, die zaten er inderdaad. Enkele dagen nadat de heer Van Hooff zijn plannen
voor de stichting van het eerste leeuwenpark in Nederland had bekend gemaakt, kwam
het bericht van een tweede leeuwenpark. Gaat het Veluwse leeuwenpark op 1 mei open, de
gemeente Tilburg roept de safari-gasten op om I juni naar Brabant te komen.
„Er is in Nederland eigenlijk maar plaats voor één zo'n park," zegt de heer Van Hooff,
„zoals er ook plaats is voor één Dolfinarium...." Of het bij één leeuwenpark zal blijven is
inmiddels allerminst zeker. Jaren geleden hebben de diergaarden Artis in Amsterdam en
Rlijdorp in Rotterdam dergelijke plannen gehad. Hoever men daarmee is, is niet bekend. De
man waarmee de gemeente Tilburg „in zee" is gegaan, de Engelse circusman Chipperfield.
had ook plannen op de Veluwe, maar kennelijk is men niet met hem tot zaken kunnen komen.
Op bijgaande pagina, geïllustreerd met leeuwen uit Burgers Dierenpark, die over een
paar maanden van hun betrekkelijk krappe behuizing zullen overgaan naar 25 hectare
Veluws bos, vertelt een onzer verslaggevers iets over een gesprek dat hij had met de
vooral door zijn optreden bekend geworden heer Van Hooff, zoon van mr. R. A. Th. van
Hooff en kleinzoon van de heer J. Burgers, de stichter van Burgers Dierenpark (in 1913).
De heer A. van Hooff.
Deze twee leeuwinnen van
Burgers' Dierenpark in
Arnhem zitten nu nog in de be
trekkelijk beperkte ruimte van
de diergaarde, maar binnen
kort gaan ze verhuizen naar 'n
stuk Veluws bos van maar
liefst 25 hectare.
Toen onze fotograaf zijn lens
op de leeuwinnen richtte,
kwam er voor deze dames nu
bepaald niet het meest char
mante plaatje uit.
Straks zullen de bezoekers
aan het leeuwenpark op de Ve
luwe aan deze leeuwinnen
voorbij gaan, zonder dat er
een raster tussen roofdier en
bezoeker zit. Alleen maar de
ruiten en wat blik van de auto.
Dat kunnen nog wel spannende
ontmoetingen worden
U e leeuw is een polygaam
dier hij houdt er bij voorkeur mèèr
dan één leeuwin pp na en daarom
zullen er in het Veluwse leeuwenpark
slechts vier volwassen leeuwen wor
den uitgezet tegen ongeveer zesen
twintig leeuwinnen en welpen. Op het
ogenblik zijn er in Burgers Dieren
park. verschillende jonge leeuwtjes.
We mochten ze nog niet zien, want
zelfs de oppassers waren er nog niet
bij geweest. Deze jongelingen en
jongedochters gaan mee naar het
park. Niet alle dertig bij elkaar, maar
in twee, door een afrastering geschei
den parken. Daarin worden de twee
leeuwenstammen waarover Burgers
beschikt dus uit elkaar gehouden.
Natuurlijk zullen de families zich in
de bossen flink uitbreiden. Burgers
Dierenpark heeft in de wereld een bij
zondere reputatie op het gebied van
leeuwen. Al vóór de oorlog had deze
Arnhemse diergaarde de grootste
leeuwenkolonie van de wereld. De
jonge mannelijke dieren zullen zich,
eenmaal groot en volwassen uit de
familie terugtrekken en zich dan een
eigen harem van vier of vijf leeuwin
nen bevechten. Maar voorlopig blijft
het in de twee gescheiden leeuwenfa
milies (er loopt een raster dwars door
het park) pais en vree. Even wennen
wordt het wel, want welk dier dat van
enkele honderden vierkante meters
plotseling in een wijde wereld van
tienduizenden meters komt, zal niet
even vreemd opkijken
e moeten ons overigens
geen vreemde illusies maken van de
leeuw in zijn nieuwe wereldje van een
ruim bemeten leeuwenpark. Stel dat
wij de leeuwen zouden kunnen vra
gen: „Jongens, wat denk je ervan
straks in een groot leeuwenpark....?"
De heer Van Hooff, kenner bij uitstek
van dit Afrikaanse roofwild, glimlacht.
Hij wil ons niet ontmoedigen, maar
zegt toch wel zeer beslist: „Als die
leeuwen zouden kunnen antwoorden,
zouden ze U zeggen: „Voor ons hoeft
't niet
Is 't werkelijk? Zullen ze niet blij
zijn met zo'n ruimte, waarin ze eens
heerlijk kunnen draven en uitdollen?
„Nee.... zo kunnen we 't niet stellen.
Elke stap die de leeuw maakt, is
noodzaak. Als hij op enkele honder
den vierkante meters domein in zijn
levensonderhoud kan voorzien, zal hij
er geen stap buiten zetten."
We denken dus eigenlijk een beetje
aan ons zelf; heerlijk in het ruime bos,
spelen, draven, wandelenMaar als
we die maatstaven hanteren voor een
leeuwengemeenschap, zitten we er
dus kennelijk naast.
Zal het publiek dat straks tien gul
den per auto betaalt om een ritje te
maken door het leeuwenpark, wel al
tijd leeuwen te zien krijgen? „Gega
randeerd", zegt de heer Van Hooff.
„We zullen namelijk geen vaste voe
derplaatsen maken, maar de dieren
dwingen ook ten gerieve van de
gewenning aan het hele terrein hun
voedsel te zoeken".
Dat is dan een kleine imitatie van
het dier in het wild, dat op levend
voedsel moet jagen.
Ja, dat levend voedsel... De heer
Van Hooff raadt onze vraag een
vraag die bij mèèr mensen is opgeko
men toen zij hoorden van een groot
leeuwenpark. Nadrukkelijk stelt deze
diergaarde-directeur echter vast dat
de leeuwen geen lévend voer krijgen.
Up het terrein van het
nieuwe leeuwenpark zullen verschil
lende schuilhutten komen, waarin de
dieren zich kunnen terugtrekken.
Vooral bij regen nee, niet zozeer
voor de koude; de praktijk van jaren
met leeuwen in buitenverblijven leert,
dat een leeuw zich vrij snel aanpast
aan de omstandigheden. Bovendien,
alle leeuwen die de komende maan
den naar het leeuwenpark verhuizen,
zijn dieren die in Europa werden ge
boren en nooit geleefd hebben in om
standigheden waarin hun ouders of
grootouders hebben verkeerd de
Afrikaanse jungle.
Met de ervaringen die wildkenners
in Afrika hebben opgedaan is niette
min rekening gehouden bij de inrich
ting en omrastering van het leeuwen
park. Er zal om het park een raster
komen van harmonikagaas 5lA ki
lometer lang en 4 meter hoog. Daar
op komt nog een schuin geplaatst
stuk van prikkeldraad van een meter
hoog. Is er tóch een leeuw die wil
uitbreken dan wordt het dier afge
schrikt door een schrikdraad zodra
hij zich tegen het raster wil opwerken.
Helemaal bovenaan het raster bevindt
zich tenslotte nog een alarm
draad die de bewakers op iets bij
zonders attendeert. Dat behoeft niet
alleen een leeuw te zijn, want het is
vrijwel uitgesloten dat een leeuw, op
welke wijze dan ook, bovenin het ras
ter komt, maar het kan ook zijn dat
een boom op het raster valt. Ja, dan
zou een hele leeuwenfamilie de be
nen kunnen nemen
De heer Van Hooff wil geen enkel
risico nemen. Buiten het raster heeft
hij een strook bos laten kappen en
nóg een hekwerk laten aanbrengen
opdat zelfs niet een verdwaalde wan
delaar in het bos te dicht bij het hoge
raster kan komen.
De herten en reeën op de Veluwe
kunnen dus gerust zijn en ook de bos
wachter op zijn eenzame post....
Een groepje jonge mannen
uit Burgers' Dierenpark.
Van hen gaan er enkele mee
het bos in.
Vommercie dit leeuwen
park? „Ja, natuurlijk," zegt de heer
Van Hooff. „Het particuliere dieren
park (Burgers is de grootste, niet-ge-
subsidieerde diergaarde van Europa
2000 dieren) heeft de grootste
moeite het hoofd boven water te hou
den. Ik ben dit leeuwenpark begon
nen in de goede verwachting dat het
de financiële positie van Burgers zal
verstevigen."
Burgers heeft in de wereld van de
dierentuinen een zeer goede naam.
Ingewijden hebben zich er vaak over
verwonderd dat de familie Van Hooff
zich zó lang zóvele offers getroostte
tot instandhouding van de tuin. Het is
algemeen bekend dat het veel gemak
kelijker is een commercieel dieren
park te drijven dan een goed dieren
park goed voor de dieren. Het
meest ideale dierenpark is eigenlijk
een park zonder bezoekers, maar ja,
dat is nu eenmaal niet mogelijk.
Zo zijn er in Burgers dieren die pu
bliek trekken (olifanten, tijgers, leeu
wen, beren, apen), maar ook dieren,
die dat niet doen, maar „waaraan",
zoals de heer Van Hooff zegt, „wij
emotioneel gebonden zijn". Het park
van de leeuwen zal zijn gaarde een
gezonde financiële basis moeten ge
ven, opdat er in de toekomst nog
meer uitbreidingen kunnen worden
gedaan.
Burgers' directeur gelooft overi
gens niet dat een leeuwenpark tot in
lengte van jaren attractief kan blijven.
Hij heeft al enkele jaren ook andere
plannen in het hoofd. Hij zegt niet
welke die plannen zijn, maar hij
noemt ze de „follow-up" van het
leeuwenpark.
De tijd vraagt steeds om nieuwe
dingen. Men ziet dat aan het Dolfina
rium in Harderwijk. Al in 1956 begon
de heer Van Hooff met plannen voor
een dolfinarium bij Arnhem. Hij stuitte
toen op moeilijkheden bij de onder
handelingen met de gemeente. Ja, en
toen kwam Harderwijk.
Van een dolfinarium naar een
r
leeuwenpark. Zijn idee was kennelijk
niet exclusief en daarom is Burgers
betrekkelijk plotseling met het plan
voor de dag gekomen, nadat in
spoedvergaderingen van alle kanten
een fiat kwam.
Fiat ook van de planologen die er
overigens streng voor waken dat de
Veluwe een pretpark gaat worden met
rasters en kassa's. De situatie van het
leeuwenpark van Burgers belemmert
de open relatie van de stad naar het
Veluwe-massief overigens niet, ver
telde ons een planoloog. Dat er ooit
nóg een dergelijk plan voor de Veluwe
zal slagen... we denken van niet. De
Engelse circusman Chipperfield, pro
motor van leeuwenparken, heeft,
voordat hij in Tilburg succes had, zijn
neus op de Veluwe al een keer ge
stoten.
De opzet van Burgers lijkt serieus
genoeg om deze Veluwenaar exclu
siviteit voor dit deel van Nederland te
garanderen.
I et leeuwenpark zal heel
wat bezoekers trekken. Er zit een
beetje sensatie in natuurlijk op
de wegen (2Va kilometer) blijven,
portieren en raampjes dicht en maar
kijken, terwijl vier in zebra-strepen
geverfde Landrovers gereed staan
om in te grijpen als er wat mocht ge
beuren.
ian alles is gedacht.
Wie een lekke band krijgt, mag niet
gaan wisselen; dat doet de leeuwen
brigade, maar wie uit de auto komt of
buiten het asfalt van de wegen rijdt...
die kan geen aanspraak maken op
schadevergoeding. Bij het tientje zit
wel een verzekering in voor hen die
zich aan de spelregels houden.
Twee van de vier Landro
vers Ifoto onderI die de
heer Van Hooff in het leeuwen
park zal inzetten voor de con
trole van, en eventuele hulp
verlening aan hen die in het
park met panne komen te zit
ten.
