REACTIE VAN RUSLAND NIET HOOPGEVEND Londen speurt naar basis voor gesprek Pall Mail Export Hongerstaking in gevangenis van Durham zonneschermen BARA-LON Gunstig commentaar op toespraak van Johnson Ook voor socialisten grote verliezen Verrassingen Benda volgt Lücke op Rede Johnson wekt verbazing DEN HAAG: BELANGRIJKE DE-ESCALATIE DELFGAUW: MEER HOOP OP VREDE" De Gaulle naar Hongarije SMÏRNOFSKI VERBAASD FULBRIGHT uw markiezenmaker adviseert u Man ruïneert gezin gulle fooi ONDER DE INDRUK 250 cm L-A-N-G LAKENS EN SLOPEN Verkiezingen in België AANGEVRETEN COALITIE D DINSDAG 2 APRIL 1968 VffASHINGTON (Reuter) Ongeloof en verbazing waren de voornqam- ste reacties op de aankondiging van president Johnson dat hij zich niet herkiesbaar zal stellen voor een volgende ambtstermijn. Zeer gunstig waren de meeste reacties op de stopzetting van de bombardementen op Noord - Viëtnam. Daarover overheerste algemeen een gevoel van opluchting. Engeland is gisteren snel begonnen te onderzoeken of de Sovjet-Unie wil meewerken aan een vredesregeling voor Viëtnam. Hiermee reageerde de Britse regering op het in de rede van president Johnson vervatte verzoek tot medewerking van de beide voorzit ters van de Geneefse Conferentie van 1954 over Zuidoost-Azië. De eerste reacties van de Russen op deze hernieuwde poging van Engeland waren niet erg hoopgevend. Maar om dat er door de stappen van Johnson een geheel nieuwe toestand is ontstaan, kan men daar nog geen volledige con clusie uit trekken. Wat de Britse rege ring voorstelt is het bijeenroepen van een vredesconferentie voor Viëtnam. met de deel Ste- La- een am- De regering-Wilson is erg blij het besluit van president Johnson bombardementen voor een groot stop te zetten. Dat zei minister wart (Buitenlandse Zaken) in het gerhuis. Hij heeft gisteravond al gesprek gehad met de Russische bassadeur in Londen, Smirnofski. Na afloop van het gesprek liet de ambassadeur zich even interviewen, dat is iets heel ongewoons. Hij zei: „Mijn reactie (met nadruk op het woord „mijn") is dat de verklaring van de heer Johnson inzake Viëtnam een onvolledige stopzetting van de bombardementen inhoudt en dat dit niet onvoorwaardelijk is". Het ging er minister Stewart gister avond in de eerste plaats om de eerste reactie te vernemen van de Sovjet Unie op de Amerikaanse maatregelen. Daarvan zou het afhangen of het zin heeft in dit stadium door te gaan met het aandringen op het bijeenroepen van een vredesconferentie. Men is wat dat betreft in Londen niet al te opti mistisch. De Democratische senatoren Ro bert Kennedy en Eugene McCarthy toonden zich gisteravond zeer ver baasd over president Johnsons beslis sing zich niet voor een volgende ambts periode herkiesbaar te stellen. Senator McCarthy was zo verbluft dat hij enke le ogenblikken geen woord kon uit brengen. Later prees hij president Johnson voor diens „edele besluit" om de weg vrij te maken voor een „verzoe ning van ons vólk". Senator Kennedy was al even ver bluft toen verslaggevers hem op het vliegveld Kennedy in New York het nieuws meedeelden. Hij wilde niet on middellijk commentaar geven. Enkele uren later deelde Robert Kennedy op een persconferentie mee dat hij presi dent Johnson in een telegram had uitge nodigd tot een gesprek over mogelijk heden tot samenwerking bij het tot stand brengen van „nationale eenheid". Hij noemde het besluit van Johnson zich niet herkiesbaar te stellen een daad waarbij de president het land bo ven zichzelf stelt. McCarthy en Kennedij deelden mee, dat zij hun campagne voor de Demo cratische kandidatuur voor het presi dentschap zouden voorzetten. Senator William Fulbrigt, een van de felste critici van Johnsons Viëtna- mese politiek, brak een rede over Viët nam waaraan hij bezig was onmiddel lijk a'f toen hij het nieuws van Johnsons terugtrekking hoorde. „Het heeft geen zin mijn toespraak voort te zetten", zei hij. Hij voegde er aan toe dat het zich niet herkiesbaar stellen van Johnson het geloof in zijn verklaring dat hij voor beëindiging van de oorlog in Viëtnam blijft ijveren versterkt. Als de Noordviëtnamezen nu een regeling door onderhandelen afwij zen zouden zij dwaas zijn. Ik geloof niet dat zij dit zijn, aldus Fulbrigt. Het verrassende nieuws uit de Ver enigde Staten heeft alle uitgewerkte plannen voor de ministersconferentie van de ZOAVO (de Zuidoost Aziatische Verdragsorganisatie) volkomen in de war gegooid. De ministers uit de zeven landen Australië, Nieuw Zeeland, de Philippijnen, Thailand, de Verenigde Staten. Engeland en Pakistan komen vandaag in Wellington, de hoofdstad van Nieuw Zeeland voor hun jaarlijkse vergadering bijeen. De ministers vergaderen vandaag en morgen achter gesloten deuren. Donderdag en vrijdag worden bespre kingen gevoerd met de bondgenoten van de Verenigde Staten in Viëtnam, Zuid-Viëtnam en Zuid-Korea. De meeste regeringsleiders van de landen van de ZOAVO reageerden gun stig op de beslissing van Johnson de bombardementen op Noord-Viëtnam voor een groot deel te staken. Alleen Zuid-Korea reageerde minder positief. Alles wat een reageringswoordvoerder wilde zeggen was: „Wij staan ver steld". ISRAËL Het Israëlische kabinet betreurde het besluit van president Johnson om zich niet herkiesbaar te stellen. De president heeft steeds begrip getoond voor de problemen van Israël en het Midden-Oosten, zo werd in Jeruzalem opgemerkt. Een regeling van de Is- raëlische-Arabische crisis lijkt nu weer verder af. Volgens Israël zullen de Arabieren eerst willen afwachten wie de nieuwe Amerikaanse president wordt. Richard Nixon, de republikeinse kan didaat voor het presidentschap, waar schuwde gisteravond dat de Verenigde Staten zich moesten hoeden voor „de verleiding van een gecamoufleerde overgave" als de stopzetting va"n de bombardementen zouden leiden tot be sprekingen met Noord-Viëtnam. In Parijs heeft de regering nog niet officieel gereageerd op de besluiten van de Amerikaanse president. ADVERTENTIE rook met ledereen kan een lange sigaret maken. Maar daar gaat het niet om. En de echte selectieve roker weet dat. Die aarzelt niet en vraagt meteen om King Size Pall Mall Export. Want met of zonder filter, King Size Pall Mall Export is het echte waarmerk van veel meer kwaliteit! t 20 Pall Mall Export f.1.50 0 Onder overweldigende belangstel ling van de pers heeft senator Robert Kennedy gisteren commentaar gegeven op de bekendmaking van pre sident Johnson zich niet kandidaat te stellen voor de komende verkiezings strijd. Kennedy noemde deze beslis sing ,,z.eer grootmoedig" (Van onze correspondent) LONDEN ln een deel van de ge vangenis van Durham in Noordoosl- Engeland is het weer onrustig. Ditmaal is er in de vleugel voor zeer gevaarlij ke gevangenen een hongerstaking aan de gang. Onlangs hebben 20 gevangenen die daar zitten zich bijna twee ciagen lans in het kantoor van de adjunctdirecteur en in de gevangeniskapel gebarrica deerd. Zaterdag was er luid kabaal in dit deel van de gevangenis. Aan de hongerstaking werd gister ochtend deelgenomen door 21 man maar zes van hen bezweken voor het middagmaal. De anderen weigerden te eten. De hongerstaking begon zondag. Bij de 21 bevinden zich een van de beruchte treinrovers (die 30 jaar gevan genisstraf uitzit) een bekende moorde naar en twee broers die de gevangenis ingingen wegens marteling en omkope rij. Oorzaak van de onrust is een nieuwe regeling voor het werk in de gevange nis. Vorige week werden de 21 oproer kraaiers tot 42 dagen eenzame opslui ting veroordeeld wegens de opstand van enkele weken geleden. Zij komen hun cel nu alleen maar uit voor twee korte periodes per dag om te worden gelucht. ADVERTENTIE (Van onze Haagse redactie) DEN IIAAG De Nederlandse regering heeït gisteren haar voldoening uitgesproken over het Amerikaanse besluit de bombardementen op Noord-Viëtnam vrijwel geheel stop te zetten. Zij acht deze beslissing belangrijke de-escalatie van de oorlog. een I)o regering hoop} nu dat de andere partijen in het Vietnamese conflict iets soortgelijks doen en dat onderhandelin gen spoedig zuilen beginnen. Deze on derhandelingen zouden dan, zoals ook door president Johnson is gesteld, als basis moeten hebben de akkoorden van Genève in 1954, aldus een verkla ring van het ministerie van Buitenland se Zaken gisteren. Ook de fractievoorzitters in de Twee de Kamer hebben gisteren commentaar geleverd op de beslissingen van presi dent Johnson: Drs. W. K. N. Sehmelzer (KVP): „Een stap van grote betekenis om vrede in Viëtnam, Zuidoost-Azië en de wereld als geheel te bereiken. Wij mo gen verwachten dat Hanoi snel positief zal reageren en dat spoedig onderhan delingen, waarbij ook het Nationale Be vrijdingsfront moet worden betrokken, op basis van de Geneefse akkoorden kunnen beginnen". Drs. J. M. den Uyl (PvdA): „Ik be treur het dat de stopzetting van de Amerikaanse bombardementen niet op het hele gebied betrekking heeft. Het feit dat in een kleine strook de bom bardementen worden voortgezet kaïn AMERSFOORT Een tol nu toe on bekende Amersfoorter heeft voor zijn hulpvaardigheid de vorstelijke fooi van 3500 gulden gekregen. De gever, de 27-jarige invalide B. uit Amersfoort, heeft intussen al spijt als haren op zijn hoofd van zijn gulheid, want met die royale beloning heeft hij zichzelf en zijn gezin geruïneerd. B. had met de onbekende, die onge veer twintig jaar oud is, tot laat in de avond in een café zitten drinken. Tegen sluitingstijd bracht de jongemap de in valide met zijn auto naar 'huis. Daar aangekomen bemerkte B. dat hij zijn jas in het café had laten hangen. Geen nood: de jcafé-kennis bood onmiddellijk aan even terug te rijden om de jas op te halen. Na een tijdje kwam hij echter onverrichter zake terug want het café was intussen gesloten. B. was van de hulpvaardigheid van zijn plaatsgenoot zo onder de indruk dat hij zijn vrouw onder bedreiging met een stoelpoot de opdracht gaf de jongeman te belonen. Aarzelend gaf zij hem zestig gulden, maar dat vond B. niet genoeg. „Geef die man wat meer. geef hem al ons geld", schreeuw de hij. Tenslotte moest de onbekende met 3500 gulden in zijn zak verdwijnen want al zijn pogingen om het geld te rug te geven strandden op de rotsvaste gulheid van de invalide. Toen de alcoholnevels waren opge trokken besefte B. pas wat hij had ge daan en hij ging naar de politie. Die heeft de vriendelijke onbekende nog niet kunnen vinden. TOKIO Een zware aardbeving heeft gisteren Midden- en Zuid-Japan getrof fen. De heving, de hevigste in Japan sinds vijf jaar, ging gepaard met springvloeden en aardverschuivingen. Het aantal slachtoffers zou beperkt zijn gebleven tot een dode en elf gewon den. voor Hanoi een argument zijn om njet aan de onderhandelingstafel plaats te nemen". Mr. E. H. Toxopeus (VVD): „Uit de beslissingen blijkt dat de Amerikaanse regering inderdaad onderhandelingen wenst en dit ook duidelijk wil bewijzen. Ik hoop dat er een verantwoorde oplos sing voor het probleem zal worden ge vonden, al ben ik er nog lang niet van overtuigd dat deze poging om tot on derhandelingen te komen ook zal sla gen. Ik hoop het echter vurig." Mr. B. W. Bicsheuvel (A.R.): „Onze fractie is altijd voorstandster geweest van stopzetting van de bombardemen ten, hetgeen tot uitdrukking kwam in onze steun aan de motie-Schuijt." J. Th. Mellcma (C.H.) zei grote waar dering te hebben voor de besluiten van president Johnson. Hij prees de moed van de president en verwachtte van beide beslissingen grote politieke gevol gen, nationaal en internationaal. H. J. Lankhorst (PSP): „Een stap in de goede richting, maar onmiddellijk na de aankondiging valt weer krijgs manstaai te beluister: als Noord-Viët nam niet bereid is mee te werken zal het de onoverwinnelijkheid van de Ver- ernigde Staten ondervinden". De heer Lankhórst vond dat Amerika, „dat zich nog altijd ten onrechte in Viëtnam be vindt", verder zal moeten gaan „en zal moeten terugdraaien naar de Geneefse akkoorden". Mr. H. A. F. M. O. van Mierlo (D'66): „Het blijft de vraag of een gedeeltelij ke stopzetting van de bombardementen voldoende is om tot onderhandelingen te komen". Dat president Johnson zich niet herkiesbaar stelt ziet mr. Van Mierlo „mogelijk als een tijdeljke maat regel. Het is natuurlijk niet uitgesloten dat de president zich laat overhalen toch kandidaat te zijn." GRONINGEN „Ik zal de uit-fl [drukking Johnson Oorlogsmisdadiger] Ivolgens de normen van Neurenberg! [en Tokio niet meer gebruiken, zo-] klang er een reële kans is op een se-J [rieuze beëindiging van de oorlog in] kviëtnam". Dat was het commcnlaari [van prof. dr. B. Delfgaauw op de re-] kde van president Johnson. „Aan jiet verleden verandert ditl ^uiteraard niets. We hebben nu mccrJ rhoop dan een tijd geleden, dat er in-1 Lierdaad wordt gestreefd naar beëin-J rdiging van de oorlog", aldus de Gro-1 Lunger hoogleraar in de wi.jsbegcer-J Ito. BONN De nieuw Westduitsc mi nister van Binnenlandse Zaken wordt de 43-jarige staatssecretaris Ernst Benda, een Westberlijnse advocaat die vooral faam heeft verworven door zijn koene houding bij het parlementair debat van 1965 over de verjaring van oorlogsmisdaden. Tegen het merendeel van de Bondsdag en zelfs van zijn eigen partijgenoten in bepleitte Benda toen in een hartstochtelijke redevoering de verjaringstermijn voor de nazigruwe- len geheel te laten vervallen. Benda volgt minister Paul Lücke op, die vorige week aftrad omdat de door hem voorgestane hervorming van het Westduitse kiesstelsel is afgestuit op verzet van de sociaal-democraten. ADVERTENTIE (Van onze correspondent) BRUSSEL Hoewel de stembussen zondagmiddag al om twee uur gesloten werden heeft het tot maandagmiddag geduurd voordat de uitwerking van de gegevens van de verkiezingen voor Ka mer, Senaat en Provinciale Raden een betrouwbaar beeld gaven. Niet alleen de Christelijke Volkspartij blijkt zwaar te verliezen zij zakt van 77 op 69 zetels in de Kamer doch ook de socialisten. Van hun 64 zetels verliezen zij er vijf. Ondanks hun geweldige propaganda campagne verliezen de liberalen één ze tel, zodat zij met 47 vertegenwoordigers in de Kamer terecht komen. De Christelijke Volkspartij heeft haar verliezen vooral te wijten aan de Vlaam se Volksunie. De twee andere grote par tijen werden aangevreten door het Brus selse Front der Franssprekenden en door de Waalse concentratie. De Volksunie klimt van 12 tot 20 zetels. De twee Waal se groeperingen stijgen van 5 tot 12 vertegenwoordigers. Uit de uitslagen blijkt dat de rege ringsvorming moeilijk zal zijn. De liberaal-katholieke coalitie be schikt, ondanks een groot persoonlijk succes van premier Vanden Boeynant in Brussel, in de Kamer slechts over 116 van de 212 zetels. Een liberaal-so cialistische combinatie is onmogelijk, want zij blijft beneden de helft van het aantal Kamerzetels. De numeriek sterk ste combinatie zou een rooms-rode coa litie zijn, doch het is dan een coalitie van twee uitgesproken verliezers. J>resident Johnsons aankondiging dat hij zich niet herkiesbaar stelt voor een volgende ambtstermijn heeft de politieke situatie in de Verenigde Sta ten drastisch gewijzigd. De schok die deze onverwachte presidentiële stap in Amerika teweeg heeft gebracht, kwam het best tot uiting in de reac tie van de Democratische senator Eugene McCarthy een <van de me dedingers naar de Democratische kan didatuur voor het presidentschap die" in Wisconsin een verkiezingstoe spraak hield. Hij was aanvankelijk sprakeloos. De voorverkiezingen die vandaag in Wisconsin worden gehouden hebben op slag alle belangrijkheid verloor. Van een krachtmeting tussen mogelij ke Democratische kandidaten voor het presidentschap is nu immers geen sprake meer. ie beide Democratische senatoren, die dingen naar de kandidatuur Voor het presidentschap, Eugene Mc Carthy en Robert Kennedy, kunnen weinig anders doen dan hun instem ming betuigen met de door president Johnson bevolen stopzetting van de bombardementen op Noord-Viëtnam. Voor de kiezers in Wisconsin is er geen reden meer om zich vandaag massaal tegen president Johnson te keren. Men hield er rekening mee dat veel geregistreerde Republikein se kiezers op de Democratische kan didaat McCarthy zouden stemmen het kiessysteem van de,„primary" McCarthy ....sprakeloos.... (voorverkiezing), in Wisconsin laaL dat toe alleen om hun ongenoegen over president Johnson te laten blij ken. De kans hierop is nu veel gerin ger. De grote morele nederlaag die oresident Johnson in Wisconsin te wachten stond is afgewend. Het is zelfs waarschijnlijk dat hij nu op een groot aantal „sympathiestemmen" zal kunnen rekenen. Dovendién zal een eventueel door Mc- Carthy te behalen hoog stemmen- percentage nauwelijks betekenis heb ben, omdat hij de enige overgebleven officiële Democratische kandidaat in Wisconsin is. De beslissing^ van sena tor Robert Kennedy om mee te din gen naar de Democratische kandida tuur voor het presidentschap kwam pas, nadat de inschrijving van kandi daten in Wisconsin was gesloten. president Johnsons beslissing heeft verstrekkende politieke gevolgen. Voor het geschut dat de senatoren McCarthy en Kennedy in stelling had den gebracht, is er nu geen doelwit meer. Hun hele verkiezingscampagne was tot dusver gericht tegen presi dent Johnson. Zij zullen hun acties naar andere terreinen moeten verleg gen. Robert Kennedy lijkt op het ogenblik het meeste voordeel te kunnen heb ben van de terugtrekking van John son. De grootste moeilijkheid waarte genover hij zich geplaatst zag het verslaan van een zittende president is weggenomen. Het is overigens niet uitgesloten dat nu vice-president Hu- 'bert Humphrey zich in de strijd zal werpen. Hij zal ongetwijfeld de formi dabele steun krijgen van Johnson. Ook aan Republikeinse kant kunnen zich verwikkelingen gaan voordoen. Oud-vice-president Richard Nixon, die er vermoedelijk al op rekende de strijd te moeten aanbinden met een impopulaire president, zal zich nu waarschijnlijk evenals in I960 geplaatst zien tegenover een Kenne dy. Dan is er ook nog de mogelijk heid dat gouverneur Nelson Rocke feller zich opnieuw zal beraden en zich alsnog kandidaat stelt voor de Republikeinse nominatie. pr is nog een mogelijkheid tiie zich zou kunnen voordoen: als het stre ven van president Johnson naar vre de in Viëtnam met succes zal worden bekroond, is het niet uitgesloten dat hij van standpunt verandert en zich toch nog verkiesbaar stelt. In dat ge- vul zal immers ook een Robert Ken nedy hem niet van de Democratische nominatie kunnen afhouden. Het zou opnieuw een verrassing zijn in een verkiezingsjaar dat al zoveel verras singen heeft opgeleverd. PARIJS - President De Gaulle heeft een uitnodiging voor een bezoek aan Hongarije aanvaard. De invitatie was afkomstig van premier Jeno Fock, die een officieel bezoek aan Frankrijk brengt en gistermiddag in het Elysée het middagmaal gebruikte als gast van het Franse staatshoofd. De datum voor het Franse bezoek moet nog worden vastgesteld. De Hongaarse minister-president heeft gisteravond in Parijs meegedeeld, dat Hongarije Frankrijk heeft voorge steld een vriendschapsverdrag te slui ten. Frankrijk heeft het voorstel in be raad.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1968 | | pagina 5