Ernst en Lalala
Nieuwe opzet Talensprijs
voor beroepsschilders
Uitreiking „Oscars"
ADIO- en TELEVISIEPROGRAMMA'S
VANAVOND
MORGEN
UIT DE KERKEN
FINANjpl: XE
NOTITIES
Key en Kramer
gelijke winst
Grafische export
Proost Brandt
Iets hoger winst
Mosa
PILOOT STORM
I RECHTER TIE
TEKKO TAKS
TELEVISIE
T.V. LANGENBERG
VRIJETIJDSSCHILDERS
Een bezeten
wereld
Pagina 2'
MAAND/G 8 APRIL I9oo
25
wonderlijke droefheid deed hem zacht
jes schreien, alsof er iets liefs van
hem heengegaan was, maar de droef
heid was nog niet tot lééd gegroeid.
Een kind alleen wakker in het don
ker, in een vreemd, slapend huis, dat
zijn geheimen niet wil openbaren, een
armzalig klein mensje met een hart
schreiend om de eenzaamheid, waar
van het verstand nog niet wist, een
eenzaamheid die zou duren en duren.
Kleine Freek begreep zijn tranen
niet, hij begon weer in te slapen.
En buiten ging de nacht in donker
zwijgen voort.
Freek stond aan het bed van zijn
vader, van zijn dode vader en be
greep het niet. Achter hem schreide
moeder hartverscheurend en Queeny
schreide en oma en Leentje schrei
den, en oom Johns ogen waren rood.
Was dat vader, die stille wassen
pop? Hoe kon dat nu, terwijl hij gis
teren zo blij was? Dit was vader niet,
dit kon vader niet zijn. Waar was
dan vaders tegenwoordigheid, die al
tijd zijn nabijheid in rust en kalmte
deed gevoelen? Wat daar lag was net
zo min vader als dat groene en witte
ding met bloed Riekie Sol was ge
weest.
Freek herademde. Zie je wel, het
kon ook niet. Vader was gisteravond
gestorven, zei de dokter, maar daar
na nog had Freek zijn stem gehoord,
zijn hand gevoeld op zijn voorhoofd,
vaders hand, ruw en warm, net als
altijd.
Freek keek naar buiten, door een
kier van de toegeschoven gordijnen.
De zon scheen helder, voor het eerst
sedert dagen, vader had dat gisteren
zo gezegd. Het leven is heerlijk, je
moet blij zijn en gelukkig, had vader
gezegd.
Freek glimlachte bijna. Hij voelde
zich ook niet ongelukkig, alleen maar
verwonderd, versuft bijna van ver
wondering.
Er werd gescheld, het was de dok
ter. Oma en Queeny brachten moeder
de kamer uit. Ook John stond bij de
tafel, zwijgend, hij keek niet naar de
jongen, liet hem stil begaan, wist al
leen dat hij daar stond bij zijn vader
en verwonderlijk kalm was, heel an
ders dan ze één van allen hadden ge
dacht.
Voorzichtig raakte Freek een hand
aan van de dode, trok huiverend voor
de marmerkoude zijn vingers snel te
rug. Vader, fluisterde hij, in de
ruimte, niet tegen het lichaam, dat
daar bewegingloos lag.
Ook John legde een hand op Freeks
schouder, duidde op de deur. Kom,
de dokter...
Waarom nog? Vader is toch...
Ssst, wees een brave jongen.
Freek volgde. In zijn hoofd droom
de vaag muziek.
Beneden was ook dokter Wegen, hij
stond over moeder heengebogen, die
doodsbleek en met een door tranen
gevlekt gezicht achterover op de divan
lag.
Freek zag een grote, forse man,
groter nog dan zijn vader geweest
was. Zijn gezicht was donker ge
kleurd en glad geschoren, de neus
dik, de mond fors, de kin vierkant.
Het donkerblonde haar, grijzend aan
de slapen, was glad achterover ge
borsteld, lichtelijk gepommadeerd. Hij
richtte zich op toen de kamerdeur
openging en kwam op hen toe.
Zo, is dit de jongen?
Zijn stem klonk nauwelijks gedempt
er lag hardheid in evenals in de blik
van 'de grijze ogen, die niet geheel
helder waren, maar van een licht,
troebel grijs. Freek huiverde onder
de blik van die ogen en toen zijn hand
in die van de arts kwam te liggen,
had hij plotseling willen schreeuwen
van een niet onder woorden te bren
gen angst. En ook afkeer mengde zich
daaronder alsof hij iets ijselijks had
aangeraakt.
Bemerkte dokter Wegen iets van
de indruk, die hij maakte?
Het leek Freek, dat, toen hij zijn
ogen neersloeg, er een zweem van een
glimlach in die van de dokter kwam.
Een herinnering vlamde op in de jon
gen: een onweershemel, kort geleden
villa „Mara", de man op het duin...
De arts bracht hem naar de divan.
Mevrouw Arlsover, uw zoon...
Freek keek opzij naar zijn groot
moeder, die naast moeder op de rand
van de divan zat en nu langzaam
overeind rees. Zij pinkte een traan
weg met een helderwitte naar eau de
cologne riekende zakdoek. Zij had
nooit erg veel van vader gehouden,
wist Freek, en hij glimlachte bijna
toen hij bedacht, dat vader zeker zou
hebben gezegd: Een damestraan,
mijn jongen.
Eleonoor sloeg langzaam de gezwol
len oogleden op, haar blik zocht even,
bleef dan rusten op Freek. Met een
snik strekte zij de armen naar hem
uit en trok hem naar zich toe.
Freek voelde haar hart kloppen,
haar armen knelden en deden hem
pijn, haar tranen maakten zijn ge
zicht nat toen zij hem radeloos begon
te kussen. Arm Freekie, arm kind
je, stamelde zij, ach schat, zo jong
al... Haar stem schoot uit in een
wanhopige kreet.
Het verdriet van zijn moeder bracht
Freek ook tot tranen. Hij kuste haar
gloeiende wangen. Moekie, mam
mie,... troostte hij, en streelde heur
verwarde haar. Hij wilde nog iets
zeggen, maar plotseling de dokter
ziende met de spottende ogen zweeg
hij, en een schaamte sloeg in hem op,
alsof vader zich verstopt had en hij
zijn verblijfplaats bijna had verraden.
Die dag hoefde hij niet naar school.
Waarom niet? Hij voelde zich er best
toe in staat. In huis was alles veel
akeliger. Moeder sliep die middag,
Queeny was naar huis gegaan om
voor de baby te zorgen, oom John
en oma zaten samen aan de tafel in
de huiskamer met boeken en papieren.
Oom John ging weg, kwam weer
terug, rommelde in vaders bureau,
zat dan weer bij oma.
Later kwam ook moeder bij hen
zitten, doodsbleek in haar ongegar-
neerde zwarte japon. Zij knikte op al
les wat oma en oom John voorstel
den, af en toe snikte zij nog en beet
op haar zakdoek. Oma legde haar
smalle hand op de arm van haar doch
ter.
Kom, kom, Noortje, beheers je...
Waarom? vroeg Eleonoor en
schouderschokte, zeg eens, moe
der waarom...? Haar stem haperde
klonk bijna vijandig.
Freek zat vergeten in zijn hoekje
op het lage stoeltje en zag alles aan.
Er was niemand, die op hem lette.
Hij verlangde er ook niet naar; een
soort verdoving lag over hem, het
was of hij alles achter glas zag, het
deed hem niets. Hij miste vader ook
nog niet. Vader was immers weieens
meer weg naar de stad voor zaken,
naar het dorp voor verf, in zijn ate
lier aan het werken. Het was of hij
elk ogenblik zou kunnen binnenstap
pen. Het was alles te vreemd en te
onwezenlijk, Freek aanvaardde het
nog niet.
De dagen stonden niet stil, dat was
nog het wonderlijkste. Allen gingen
gewoon hun gang: de mensen, de die
ren, de herfstdagen. De zon scheen
fijntjes over gouden lover, de wind
woei fris, maar zonder scherpte.
Om vaders open graf ritselden de 5
dode bladeren, sommige dwartelden 5
mee met vader in de kuil... Met va
der?.., nee immers, vader was dat
niet meer.
De dominee sprak een paar woor
den. Vader had ook bij zijn leven niet
gehouden van lange redevoeringen.
(Wordt vervolgd)
3782. Davids hoofd was nog vervuld van al die symbo
len-combinaties, die de sleutel tot het merkwaardige
bouwwerk bleken te vormen. De geheimzinnige tekens
waren opeens uit de vakken verdwenen en het hele
paneel schoof omhoog, waardoor een toegang vrij
kwam. David trad zonder aarzelen naar binnen en
toen zijn ogen aan het schemerige licht gewend wa
ren, zag hij de gestalte van een mens!..
Weliswaar enigszins afwijkend van zijn eigen li
chaamsbouw, vooral wat het hoofd betrof, maar toch
onmiskenbaar een mens! Na al die eenzaamheid ein
delijk een menselijk wezen! De vreugde over deze ont
moeting bleek wederzijds te zijn. Er volgde een vrucht
bare gedachtenwisseling in de ware zin des woords,
want het drong opeens tot David door dat het onder
houd langs telepatische weg geschiedde. Mentos, zoals
zijn gastheer heette, bleek het enige levende wezen in
de stad-planeet te zijn was dus even eenzaam als
de onverwachte bezoeker.
Tussen de „Brandpunt"-uitzending
over ds. Martin Luther King en de re
portage van het Eurovisie-Songfestival
zaten zaterdagavond vier minuten pau
ze zonder muziek. Niet ten onrechte,
want deze stilte markeerde de kloof
tussen de ernst en het amusement,
waar de tv-programma's van het afge
lopen weekend door werd gekenmerkt.
Het toeval wilde, daat een ploeg van
„Brandpunt" in Amerika bezig was
met de vervaardiging van een portret
van ds. King, toen deze stierf. De repor
tage, die zaterdagavond werd uitgezon
den, werd dan ook een „onvoltooid por
tret" genoemd. Naar de vorm was dit
inderdaad het geval, maar naar de in
houd niet. Bijna elk vereeuwigd mo
ment uit een leven als dat van ds.
King (zoals in de „Brandpunf'-uitzen-
ding bijvoorbeeld zijn voorbereiding op
de campagne tegen de armoede), is
min of meer karakteristiek en dus als
het ware een voltooid portret. En vooral
als het waar is, dat men de mens moet
beoordelen naar zijn beste momenten.
Want ds. King had er heel wat!
De kerkelijke zendgemachtigden vul?
den hetgeen er aan de „Brandpunt"-uit-
zending mocht hebben ontbroken, zon
dagavond aan en gaven het ook wat
meer achtergrond door het interview
dat BBC-verslaggever Gerald Priest-
land kort voor diens dood met ds.
King had. Dit gesprek „Twijfel en ze
kerheden" genoemd, vormde een zeer
indrukwekkend zelfportret, een soort
geestelijk testament van de grote ne
gerpredikant. Navrant was in dit ver
band de vraag aan ds. King of hij niet
bang was, een gewelddadige dood te
zullen moeten sterven. Hij antwoordde
hierop onder meer, dat er genoeg zieke
mensen in de wereld waren die hem
zouden kunnen vermoorden, maar dat
de gedachte aan de dood geen belem
mering voor zijn werk kon zijn en dat
het niet ging om de duur, maar om
de kwaliteit van zijn leven. Er waren in
deze uitzendingen nog meer opmerkin
gen van King het citeren waard („De
oog- om-óog-mentaliteit heeft tot gevolg
dat iedereen blind wordt", bijvoorbeeld)
zodat de kerkelijke zendgemachtigden
er goed aan zouden doen, de tekst
van dit interview integraal te versprei
den.
Nog meer ernst kregen we te horen
van de entomoloog dr. C. J. Briejèr,
die zondagavond in het „Gesprek op
zondag" met de voortreffelijke inter
viewer Jaap van Meekeren een aantal
zeer pessimistische verwachtingen uit
te betreffende het lot van honderden
miljoenen mensen in de zeer nabije
toekomst, ontleend aan Amerikaanse ge
gevens en gebaseerd op de door hem
zelf geconstateerde overeenkomst tussen
de menselijke en de dierlijke bevol
kingsexplosie en de katastrofale gevol
gen daarvan. Ook dit betoog zat vol be-
hartigens- (en dus het citeren) waar
dige opmerkingen, maar blijkens de
conclusie van Jaap van Meekeren be
stond op dat gebied weer overeenkomst
tussen dit gesprek en dr. Briejèrs boek
„Zilveren sluiers" over de bestrijding
van schadelijke insekten. Voordie cita
ten moet U dus naar de boekhandel.
Het amusementsgedeelte werd dit
weekend voornamelijk bepaald door
het Eurovisie-Songfestival. U weet na
tuurlijk allang dat het Spaanse meisje
Massiel eerste werd met „Lalala"
(verschrikkelijk originele titel!), op de
voet gevolgd door de in een soort mi-
nijurk-annex-pantalon gestoken Cliff
Richard me '^Congratulations" en de
Ffancaisè I&flSeaa Aubret (de vrijwel
volmaakte voordracht van een groot
chansonnière) met het wat Bécaud-
achtige liedje „La Source". Ronnie To-
ber (met „Morgen" op een gedeelde
laatste plaats geëindigd) zei gistermid
dag in „Monitor", deze uitslag te hebben
verwacht, omdat Spanje nog nooit ge
wonnen had, Engeland vorig jaar eerste
was geworden en Isabella Aubret een
keersongeluk had gehad.
Als we dat eerder hadden geweten,
hadden we niet zo voor Ronnie ge
duimd!
J. v.d. K.
LONDEN De Spaanse zangeres
Massiel heeft zaterdagavond in de
Londense Alberthall het dertiende Inter
nationale Songfestival gewonnen. Op de
foto wordt zij op hartelijke wijze omhelsd
door de grote favoriet, die slechts tweede
werd, Cliff Richard.
68. De gangster Lang ligt met ontbloot bovelijf op de
grond. Zijn rug vertoont de bloedige striemen van een
geseling. Toen Hoe had begrepen dat Lang niet wist
waar het parelsnoer zich bevond, was de gangster af
gemaakt met een dolk. Uit de wanorde in de suite blijkt
dat dg moordenaars zijn vertrekken voor de zekerheid
grondig doorzocht hebben. Vergeefs natuurlijk. Plotse
ling bedenkt de Rechter weer dat hij hier in de herberg
voor een dokter doorgaat. Hij mag niet teveel uit zijn
rol vallen. Dus fluistert hij kapitein Sioe een paar in
structies toe en volgt hem naar de hal, waar grote con
sternatie heerst. „Wat is er toch gebeurd?" roept de
herbergier op schrille toon. „Meneer Lang is vermoord
en zijn suite is geplunderd", zegt Sioe. „Ik verzoek alle
gasten om hun kalmte te bewaren. Ik zal mijn mannen
dag en nacht bij de herberg laten posten om te verhin
deren dat er nog meer aanslagen worden gepleegd."
Jammerend spoedt de herbergier zich naar zijn suite
om de schade te gaan opnemen. Rechter Tie houdt zich
op de achtergrond. De mysterieuze Hoe moet met zijn
boeven via de achteringang zijn binnengedrongen, be
denkt hij. Lang's suite grensde aan het achtererf. De
Rechter trekt zich de moord erg aan. Lang verdiende
volledig te sterven, maar niet op deze wijze.
79. Zodra Tekko het woord dieven genoemd had en
een beweging alsof hij iets wegnam met de hand, ge
maakt had, wees de brigadier tot wie hij het woord
richtte met een sloom gebaar over zijn schouder naar
een aangrenzend vertrek. Tekko staakte zijn verhaal
met de bedoeling dat bij de man waar hij nu op af
stevende, voort te zetten. Dat deed hij dan ook maai
zijn relaas scheen niet de minste indruk op de inspec
teur te maken.
„Dieven?" herhaalde de dikke dienaar der wet die
met behulp van een waaier en een grote draaiende vin
de drukkende hitte trachtte te verdrijven. „Opgesloten
zei u? Welnu, laat ze dan maar zitten. Ze zitten goed.
Als de zon onder is en het wat koeler wordt kom ik
ze wel halen!" Tekko die begreep dat de dikkert onder
geen voorwaarde te bewegen zou zijn met hem mee
te gaan, keek hulpeloos rond. En toen ontdekte hij op
eens het aanplakbiljet dat op de muur zat en waarop
het vliegtuig stond afgebeeld waarmede hij zo juist
zelf gevlogen had. „Duizend Zanzibarijnse florijnen be
loning" stond er boven. „Als u die duizend florijnen
wilt verdienen, die uitgeloofd zijn voor de opsporing van
dat watervliegtuig, zal ik u helpen!" Tekko speelde
zijn laatste troef uit, terwijl hij op het aanplakbiljet
wees. „Ik weet waar het is en ook waar of de daders
zijn. Als u het geld niet wilt hebben, ga ik er zelf op
af'. „Wat zeg je? Duizend florijnen?" sprak de inspec
teur opeens actief. „Vooruit, Azijs me de weg! Ik ben
je man!"
HILVERSUM I
18,00 Stereo: Meisjeskoor en licht
instrumentaal sextet. 18.19 Uitzending
van D'66. 18.30 Nws. en weerpraatje.
18.46 Act. 19.00 Op de man af, praatje.
19.05 NCRV-Vocaal ensemble, strijkor
kest en orgel: gewijde muziek. 19.30
19.35 Der für die Sünde der Welt ge-
marterde und sterbende Jesus, Passie
oratorium, Telemann, uitgevoerd door
Radia-Kamerorkest, NCRV-Vocaal-
ensen.ble en solisten. 22.00 Literama:
radio-kroniek over boeken, schrijvers
en toneel. 22.30 Nws. 22.40 Passiemedi
tatie .22.50 Mozart, schrijver van mu
ziek en brieven: voordracht van brief
fragmenten. 23.30 Stereo: Lichte gr.
muz. 23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM II
18.00 Nws. 18.16 Radiojoum. 18.30 De
tafel van (half) zeven», gevar. progr.
(Om 19.08 Paris vous parle.) 19.30
Nws. 19.35 RVU: BelgiëCultuurNe
derlandIs er verband tussen deze
drie begrippen?, door dr. G. Vasina,
Cultureel Attaché Belg. Ambassade.
NRU: 20.05 Scala Internationaal:
maandelijkse round-up van literatuur,
toneel, muziek, dans, beeldende kunst
en film. 22.30 Nws. 22.40 Act. 22.55
Stereo: Jazzpresso. 23.25 Radiorama:
veertiendaags mini-magazine. 23.55
24.00 Nws.
NEDERLAND I
NTS: 18.50 Pipo de clown. NTS:
19.00 Joum. 19.06 Mensen in alle ernst
(Aaf Bouber). VARA: 19.31 In kleur
NTS: 20.00 Joum. VARA: 20.20 Achter
het nieuws. 20.45 Per seconde wijzer,
quizprogramma. 21.30 Hadimassa, show
programma. NTS: 22.15 Journ. KRO:
22.2022.40 Pastoraal Concilie.
NEDERLAND II
NTS: 18.50 Pipo de clown. NTS:
19.00 Joum. VPRO: 19.30 In kleur:
Woody Woodpecker, tekenfilmpje.
HOLLYWOOD De Academie voor
Filmkunst en Wetenschap in Holly
wood heeft besloten de uitreiking van
de jaarlijkse grote filmprijzen, de Os
cars, die vanavond zou plaatsvinden,
uit te stellen in verband met de dood
van dominee Martin Luther King.
Vier negeracteurs: Sammy Davis jr.,
Diahann Carrol, Sidney Poitier en
Louis Armstrong hadden, voor deze
beslissing viel, al meegedeeld dat zij
uit eerbied voor de nagedachtenis van
de vermoorde negerleider niet aan de
plechtigheden zouden deelnemen.
Het is voor het eerst in de veertigjarige
geschiedenis van de Academie dat de
uitreiking van de Oscars wordt uit
gesteld. De plechtigheid zal nu woens
dag, een dag na de begrafenis van
dominee King, worden gehouden.
19.13 Something special: muz. show
19.40 Een mens is maar een mens, ge
sprekken. NTS: 20.00 Joum. VPRO:
20.20 De Bezetene, Nederlandse film.
21.00 De l'Amour, speelfilm, (filmkeu
ring: 18 jaar). NTS: 22.30—22.35 Joum.
HILVERSUM I.
NCRV: 7.00 Nws. 7.10 Het levende
woord. 7.15 Opera-ouvertures (gr). 7.30
Nws. 7.32 Actualiteiten. 7.45 Volksmuz.
uit Rusland (gr). 8.00 Nws. 8.11 NCRV-
lied. 8.14 Klassieke gewijde muz. (gr).
8.30 Nws. 8.32 Voor de huisvrouw. 9.15
Stereo: Moderne orkestwerken (gr).
9.35 Waterstanden. 9.40 Schoolradio.
10.00 Theologische etherleergang. 10.35
Pianorecital: moderne muziek. 11.00
Nws. 11.02 Voor de zieken. KRO: 12.00
Van twaalf tot twee: gevarieerd pro
gramma. (plm. 12.22 Wij van het land;
12.26 Mededelingen voor land- en tuin
bouw; 12.30 Nws.; 12.41 Actualiteiten).
14.05 Schoolradio. 14.30 Pizzicato: mu
zikaal middag-magazine. (16.00-16.02
Nws). 17.00 Overheidsvoorlichting: Het
dagelijks leven in de Nederlandse An
tillen. Een serie klankbeelden van Ray-
mundo Debrot. Vandaag: de Ameri
kaanse toerist. 17.10 Voor de kinderen.
HILVERSUM II
AVRO: 7.00 Nws. 7.10 Ochtendgym
nastiek. 7.20 Stereo: Lichte grammo-
foonmuziek. VPRO: 7.54 Deze dag.
AVRO: 8.00 Nws. 8.11 Radiojournaal.
8.20 Stereo: Lichte grammofoonmuziek
(vervolg). (Om 8.30-8.35 De groente
man.) 8.50 Morgenwijding. NRU: 9.00
Uitgebreide reportage. 9.40 Radiokoor
en solisten: klassieke gewijde muziek.
AVRO: 10.00 Voor de kleuters. 10.10 Ar
beidsvitaminen: populair verzoekpro
gramma. (11.00-11.02 Nws. 11.02-11.32
RVU: David Hume als wijsgeer, door
Prof. G. R. Nuchelmans.) 11.55 Beurs
berichten. 12.00 Kerkorgelconcert. 12.26
Mededelingen t.b.v. land- en tuinbouw
12.29 Overheidsvoorlichting: Uitzending
voor de landbouw. 12.39 Sportrevue.
13.00 Nws. 13.11 Radiojournaal. NRU:
13.30 De Lichte Muze belicht: filmmu
ziek. 14.23 Prix Italia: hedendaagse
muziek (opn.). AVRO: 15.00 De paarse
chevalier, hoorspel. 15.45 Inleiding tot
muziekbegrip, muzikale lezing. 16.00
Nws. 16.02 Stereo: Hoorn en piano: mo
derne muziek. 16.25 Voor de jeugd.
17.15 Dixielandmuziek (gr.). 17.30 Tus
sen 10 plus en 20 min: lichte grammo-
foonmuziek voor tieners.
HILVERSUM III.
VARA: 9.00 Nws. 9.02 NAR: Neder
landse Artiesten Revue op de plaat.
10.00 Nws. 10.03 Klink-Klaar: zonder
nonsens. (11.00 Nws.) 12.00 Nws. 12.03
Zorro: tienerprogramma. 13.00 Nws.
13.03 Ekspres: gevarieerd platenpro-
gramma. (14.00 Nws.)15.00 Nws. 15.03
Er Jee Em Drie. 16.00 Nws.
16.03-18.00 Mix: licht platenprogram-
ma. (17.00 Nws.)
MAANDAG 8 APRIL 1968
DUITSLAND I
10.00 Joum. (herh. v. gisteravond),
en muz. 12.0013.30 Act.-kroniek. 16.40
Joum. 16.45 Lezing. 17.20 Voor de
vrouw. ,17.40„Voor, de vrouw. 18.00
18.05 Journ.(Reg. progr.: 18.05 Act.
18.19 Sportjoum. 18.53 Zandmannetje.
19.00 Act. 19.26 TV-serie. 19.59 Progr.-
overzicht. WDR: 18.05 TV-serie. 18.1Q
Praatje. 18.20 Weekjoum. 18.25 Goeden
avond. 18.30 Hier und Heute: joum.
19.10 Dierenfilm. 19.40 Filmrep.). 20.00
Joum. en weerber. 20.15 Filmrep. bij
nieuws van gisteren en morgen. 21.00
Quizprogr. 21.45 Discussie. 22.30 Joum.
commentaar en weerber. 22.50 O sten-
de, toneelspel. 23.35 Joum.
DUITSLAND II
17.45 Nws. en weerber. 17.50 Act. en
muz. 18.15 Das verlassene Dorf, TV-
serie. 18.50 Films van vroeger. 19.27
Weerber. 19.30 Nws. en act. 20.00 Dag
boek uit de prot. kerk. 20.15 Medische
rubriek. Aansl.: Nws. 21.00 Der Ueber-
fall auf den Postzug, Braziliaanse
speelfilm (Niet geschikt voor jeugdige
kijkers). Aansl. Filmkritiek. 22.50 Nws.,
weerber. en act.
minimi in mmnm mini
llim.l.lim
De bekende Talensprijs voor beroeps
kunstenaars en vrijetijdsschilders heeft
een vernieuwing ondergaan, waarbij
beide categorieën beter tot hun recht
kunnen komen.
Voor de Nederlandse beroeps- en
amateurkunstenaar is de Talensprijs
gedurende een aantal jaren een zeker
begrip geweest. Elk jaar werd deze
prijs in nationaal verband uitgereikt.
Hierbij werden zowel vam beroeps- als
vrijetijdsschilders werkstukken ingeza
meld, die afzonderlijk door een jury
werden beoordeeld. Daarna werden van
beide groepen de werkstukken van de
prijswinnaars geëxposeerd met nog
een aantal schilderijen, dat de toets
der kritiek kon doorstaan.
De eerste tentoonstelling vond steeds
plaats in Amsterdam en daarna in een
15-tal plaatsen over het gehele land
verspreid. Hoe goed de opzet van de
ze prijs in aanvang ook is geweest, de
veranderende omstandigheden eisten
een aanpassing. Vooral de combinatie
van beroepskunstenaar met vrijetijds
schilders leverde op den duur een be
zwaar op. Uiteraard zijn beide gebie
den ook moeilijk te vergelijken. Deze
overwegingen hebben geleid tot een al
gehele vernieuwing.
Aangezien de oorsprong en de bete
kenis van het werk van de beroeps
kunstenaar steeds minder aan grenzen
gebonden is, heeft de directie van de
Koninklijke Fabrieken Talens en oZon
N.V. te Apeldoorn gemeend een nieu
we, meer omvattende inhoud aan de
prijs voor beroepskunstenaars te moe
ten geven.
Er werd besloten van de nationale
Talensprijs af te zien en over te gaan
tot de instelling van een nieuwe inter
nationaal zal uitsluitend aan individue-
nationaal zal uitsluitend aa nindividue-
le beroepskunstenaars of aan een groe
pering van beroepskunstenaars worden
toegekend.
In het eerste geval bedraagt de prijs
f 10.000,-, in het tweede geval f 15.000,-.
Als criterium voor de toekenning
geldt de volgende formule: De Talens
prijs Internationaal is bestemd voor
een levend beeldend kunstenaar, die
kleur als uitdrukkingsmiddel bezigt,
ter erkenning van de kwaliteit van zijn
gehele oeuvre.
In het bijzonder zal hierbij in aan
merking worden genomen het baan
brekend werk dat hij verricht of heeft
verricht en zijn aandeel in de heden
daagse kunst.
Deze formulering geldt mutatis mu
tandis ook bij de toekenning van de
prijs voor de prestaties van een groe
pering van kunstenaars.
Voor deze prijs zal dus geen werk
meer worden ingezonden, waardoor de
toekenning niet meer afhankelijk is van
de kwaliteit van één of enkele werken.
De prijswinnaar wordt aangewezen
door een pury die als volgt is samenge
steld: voorzitter: drs. R. W. D. Oxe-
naar, directeur Rijksmuseum Kröller
Müller te Otterlo. Leden: dr. J. C. Hey-
ligers te Poortugaal, prof. dr. H. L. C.
Jaffé, hoogleraar in de kunstgeschiede
nis aan de Gemeentelijke Universiteit
te Amsterdam, ir. J. Leering, directeur
Stedelijk Van Abbe Museum te Eind
hoven, mr. E. L. L. de Wilde, directeur
Stedelijk Museum in Amsterdam.
De prijs zal éénmaal in de twee ja
ren worden toegekend. Het is de bedoe
ling dat de prijsuitreiking in het alge
meen in Amsterdam zal plaats vinden.
Op nationaal niveau is, zoals wij
reeds eerder hebben bericht, een Ta
lensprijs voor Vrijetijdsschilders inge
steld, die in een tijdsbestek van twee
jaar in zeven verschillende gebieden
van Nederland zal worden uitgereikt.
Hierbij kunnen alleen de vrijetijds
schilders uit een bepaald gebied hun
inzendingen laten beoordelen. Dit bete
kent dat er een meer regionale ge
beurtenis wordt georganiseerd, die voor
de vrijetijdsschilders beslist interessan
ter is, aangezien zij nu in eigen omge
ving hun werk kunnen exposeren.
Hierbij is vooral van belang dat hun
werk onderling kan worden vergeleken
met werk, dat onder vergelijkbare om
standigheden tot stand is gebracht.
Bovendien is het een voordeel, dat er
nu zevenmaal een prijsuitreiking, ope
ning en expositie zal worden gehou
den.
Dit zal een element van positieve
beïnvloeding kunnen zijn, waarbij
vooral gesprekken en contacten tussen
de inzenders onderling, als een belang
rijk onderdeel moet worden gezien.
De indeling van de zeven gebieden is
als volgt:
1. Groningen, Friesland en Drente,
2. Overijssel en Gelderland, 3. Utrecht
en het Gooi, 4. Noord Holland (zonder
het Gooi), 5. Zuid Holland, 6. Zeeland
en Noord Brabant, 7. Limburg.
De expositie en prijsuitreiking zullen
in een grote gemeente in deze gebie
den plaats vinden.
Talens hoopt namelijk vooral met de
ze prijs de vrijetijdsbesteding in crea
tieve richting te kunnen ontwikkelen.
Ned. Herv. Kerk:
Beroepen: te Bleskensgraaf: J. H.
Vlijm te Krimpen aan de IJssel; te Ca-
pelle aan de IJssel (vac. A. Kastelein)
(toez.) K. Schipper te Middelharnis; te
Valburg-Homoet: H. Zethof te Koeken-
gen.
Aangenomen: naar Bergen op Zoom
(vac. H. Brouwer) (toez.): P. Simoons,
voorganger te Hellendoorn-Nijverdal
(Ned. Prot. Bond) en te Wierden (Vrijz.
Herv.).
Bedankt: voor Andijk c.a. (toez.): J.
B. Duk te Domburg; voor Nieuw-Dor-
drecht (toez.): G. J. J. Liefting te Wijn-
jeterp c.a.
Geref. Kerken:
Aangenomen: naar Onderdendam: J
Bezemer, kandidaat te Zwijndrecht.
Geref. Gemeenten:
Beroepen: te Bodegraven-Boskoop-
Woerden: Chr. van den Poel te Yerseke.
MAASSLUIS Key en Kramer ver
wacht dat de nettowinst over 1968 on
geveer even groot zal zijn als die van
het gunstige jaar 1967. In de sector
aannemingsbedrijf en produktenver-
koop verwacht 't bestuur verdere groei
maar wat de pijpasfaltering betreft,
wordt rekening gehouden met een iets
lagere omzet. Het bedrijf blijft stre
ven naar verdere spreiding en interna
tionalisering van de activiteiten. Hier
voor zijn alle mogelijkheden aanwezig,
aldus het verslag.
Vorig jaar steeg de omzet met 25
procent tot ca. f 50 miljoen. Het ex
ploitatiesaldo bedroeg f 7,28 (v.j. f 5,35)
miljoen. De nettowinst nam met 40 pro
cent toe tot f 2,05 (v.j. f 1,46) miljoen.
Er wordt weer 16 procent dividend in
contanten en 5 procent in aandelen uit
de agioreserve voorgesteld.
De fabrieken zijn vorig jaar zeer
goed bezet geweest. De produktiviteit
steeg gemiddeld 8 procent. De totale
investeringen bedroegen f 2.43 miljoen
bij afschrijvingen die ongeveer even
hoog lagen. Key en Kramer heeft vorig
jaar de lening van de Nationale Bank
voor Middellang Krediet geheel afge
lost. Er resteert een lening van de
Eerste Nederlandsche Verzekering
Maatschappij die nog f 650.000 groot
is.
Ondanks de hoge omzetten en grote
bedrijvigheid in alle afdelingen heeft
het bedrijf geen tekort aan personeel.
AMSTERDAM Proost Brandt
heeft vorig jaar over de gehele linie
betere resultaten geboekt. Van com
pensatie tussen goed en minder goed
renderende afdelingen was vrijwel geen
sprake. By de binnenlandse prapierhan-
del het centrum van de onderne
ming krompen de winstmarges iets
in, maar dit werd meer dan goedge
maakt door een hogere omzet. Van
stijgend belang waren de leveringen
aan de Nederlandse grafische industrie
ten behoeve van exportorders. Dit or
derpakket breidt zich gestadig uit, al
dus het verslag.
Op de Europese papiermarkt ver
toonde het prijspeil enkele dalingen.
Bij de export- en transitohandel wa
ren zowel omzet als winstmarges be
vredigend. Bij de boekbinderij heeft
het herstel zich voortgezet. Deze afde
ling bezat aan het eind van het jaar
een goed gevulde orderportefeuille. De
uitgeverij van kerkboeken behaalde
een ongunstig resultaat. De totale in
vesteringen beliepen f 1,63 miljoen te
gen f 1,72 miljoen in 1966.
Proost Brandt boekte vorig jaar
f 31,36 miljoen aan inkomsten tegen
f 27,80 miljoen in 1966. Hiervan was
f 30,92 (v.j. f 26,79) miljoen afkomstig
van de normale exploitatie. Na aftrek
van de kosten, waaronder f 10,45 (v.j.
f 9.14) miljoen lorrert en salarissen,
bleef een brutowinst over van f 4,01
(f 3,42) miljoen.
Hiervan werd o.m. f 1,63 miljoen be
stemd voor afschrijvingen. Na reserve
ring voor voorzieningen, belasting en
algemene reserves resteerde een netto
winst van f 700.189 (v. j. f 637.000).
Hieruit wordt 15 (11) procent dividend
voorgesteld.
De Nederlandsche Participatie Maat
schappij heeft eind vorig jaar haar be
lang Bij Proost Brandt van f 500.000
preferente aandelen verwisseld in
f 250.000 gewone aandelen. Verder werd
het belang uitgebreid met f 100.000 ge
wone aandelen tegen 200 procent. Dit
jaar zullen de statuten aan deze veran
dering worden aangepast.
Het geplaatste gewone aandelenkapi
taal bedraagt nu bijna f 3,41 miljoen op
een eigen vermogen van f 9,23 miljoen.
Het onroerend goed staat op de balans
voor f 1,87 miljoen en heeft een verze
kerde waarde van f 11,30 miljoen.
MAASTRICHT De algemene aan
deelhoudersvergadering van de N.V.
Porselein- en tegelfabriek „Mosa" te
Maastricht, keurde haar jaarverslag
over het boekjaar 1967 goed alsmede
de balans per 31 december 1967 en de
winst- en verliesrekening die een voor
delig saldo van 2.892.800,- gulden aan
wijst. (1966 2.607.758.) gulden).
De vergadering verklaarde zich ak
koord met het pre-advies van de raad
van commissarissen, waarin werd voor
gesteld 5 procent dividend uit te keren
over de prioriteitsaandelen en 16 pro
procent over de gewone aandelen.
Tijdens deze vegadering bleek dat
de Mosa die tot voor enkele jaren een
familie n.v. was, ontgroeid aan het fa
miliekarakter waardoor meer openheid
ontstaat. Het waren juist de nieuwe
niet-familiale aandeelhouders die tij
dens de jaarvergadering vragen stelden.
Uit de antwoorden die daar werden ge
geven door de raad van commissaris
sen en de directie bleek o.a., dat de
export in het eerste kwartaal van 1968
is gestegen. In het verslagjaar 1967 be
droeg de export circa 15 procent van
de totale omzet. In verband met de in
vestering van een uitbreiding van de
tegelfabricage- van 10 miljoen gulden
over 2 a 3 fasen werd medegedeeld, dat
het ministerie en Economische Zaken
akkoord is gegaan met een regeling
ad hoc die parallel loopt met de indus
trie-premieregeling. De rijkspremie
staat in verhouding tot de eigen inves
teringen en als voorwaarde is gesteld
dat 25 afgevloeide mijnwerkers in het
bedrijf worden opgenomen.
1%/fr. J. Klaasesz, koninklijk commis-
1 -*■ saris in Zuid-Holland, gaat iets
ondernemen tegen wat hij de ambte
lijke bezetenheid noemt. Hij kondigde
dit aan bij de opening van het psychia
trisch ziekenhuis Overduin in Katwijk
aan Zee.
„Iedereen was het erover eens dat
dit ziekenhuis hard nodig was", zei
mr. Klaasesz, „maar toch moest er
blijkbaar tot in het oneindige geschre
ven, vergaderd en bedisseld worden.
Als men de stapels dossiers ziet die
voor de bouw van dit ziekenhuis zijn
aangelegd, komt men tot de conclu
sie dat wij in een krankzinnige we
reld leven".
