nog wappert de union jack, maarTelefoon-aan-een-stuk
Hoe langer u
uw spaargeld kunt missen
hoe meer rente
de AMRO Bank u geeft.
"vérkoop"
AMRO BANK
Meer vrouwen
willen iets
weten van
autotechniek
Hitier wilde in 1940
Engeland onttakelen
Vijfling-meisje
gaat trouwen
UIT DE KERKEN
Persfotograaf
van 12 jaar
in Saigon
Veel minder schade
in Antwerpen
Vrouwen roken
geleidelijk nog
steeds meer
RUSSEN
TOERISTEN
SMOKEY JOE
WALVISBOTEN
Sparen is goed. Maar spaart u wel goed?
VERORDENINGEN
Eigenlijk is het logisch dat u recht hebt op meer
rente naarmate u uw spaargeld langer kunt missen.
En nu we het toch over uw spaargeld hebben:
hoe lang staat dat alweer ergens. En krijgt u daar
wel de rente voor die u toekomt?
Bij de AMRO Bank geldt dat hoe langer u
uw spaargeld beschikbaar stelt, hoe meer rente
u krijgt. Om precies te zijn: 4%, 4]/a°/o, 41/2°/o,
5 5 V2 en 6 rente.
Als u vandaag of morgen een AMRO-kantoor
binnenloopt, zullen we u graag vertellen welke
mogelijkheden dit Moderne Sparen voor u heeft.
De nieuwe AMRO-spaarfolder ligt al voor u
klaar.
Ter overdenking. Als u bij de AMRO Bank
spaart, profiteert u automatisch van de vele andere
bankdiensten. Slaat u 'Het AMRO-Bankplan Voor
Het Gezin' maar eens open. Een gratis boekje
dat bij elk AMRO-kan
toor op u ligt te wachten.
AMSTERDAM - ROTTERDAM BANK
RAAK
ONNOZEL
Pagina 8
DINSDAG 9 APRIL 1968
Gibraltar leeft van
teen en Marokkanen
GIBRALTAR In de hoofdstraat van Gibraltar lijkt het alsof een Rus
sische invasie heeft plaats gevonden.
Russische zeelieden van wie velen op weg zijn naar, of terugkomen uit
Noord-Vietnam verdringen zich in de beroemde koopjeswinkels in zulke
aantallen, dat de winkeliers Russische prijskaartjes op hun artikelen leggen en
Russische zinnetjes leren.
En gesluierde Marokkaanse vrouwen van de overkant van de straat van Gi
braltar geven de oude versterkte stad een oosters aanzien, dat zij nooit tevoren
heeft gehad.
Er waait een wind van verandering over de 3.3 km lange rots van kalksteen,
die twee en een halve eeuw een steunpilaar is geweest van de Britse wereld
macht.
Nog wappert de Union Jack trots bo
ven het moorse kasteel, dat is gebouwd
zelfs lang voor de Spanjaarden voor 't
eerst naar de rots gekomen zijn.
Maar de Spaanse blokkade begint pijn
te doen en de inwoners van Gibraltar
slaan angstig gade, dat Engeland zijn
oude militaire macht uit andere delen
van de wereld terugtrekt. „Engelsen
zijn wij en Engelsen blijven wij", ver
kondigt een verblekend rood-wit-blauw
spandoek tegen de zijgevel van een
flatgebouw en bij een op 10 september
gehouden volksstemming spraken er
slechts 44 van de 12.000 stemgerechtig
den zich uit voor overdracht van de
rots aan Spanje.
De volksstemming heeft de toekomst
onzeker gelaten.
„Engels zijn we, inderdaad, maar
hoe lang nog?" vroeg een winkelier te
Gibraltar, wiens handel door de blok
kade met ongeveer 50 procent is ver
minderd.
„De Russische zeelieden en de toeris
ten van cruise-schepen zijn een ware
weldaad", vertelde hij. „Zonder hen
zou ik moeten sluiten. En wie weet wat
zal gebeuren, als Spanje ons werkelijk
goed in de tang neemt?
Zoals de zaken staan, is de blokkade
al erg genoeg. In 1964, het laatste „nor
male" jaar, brachten 140.000 particu
liere auto's en bussen ongeveer een
half miljoen toeristen naar Gibraltar.
De koopjeswinkels verkochten voor een
waarde van 45 miljoen dollar goederen
aan toeristen en inwoners van het zui
den van Spanje. Meer dan 10.000 Spaan
se arbeiders,' onder wie vele vrouwen,
kwamen elke dag werken in woningen,
hotels en werven op Gibraltar.
Gedurende het laatste jaar zijn de
roestige groengeverfde ijzeren hekken
op de weg naar Spanje dicht en met
hangsloten afgesloten geweest. Het eni
ge voertuig, dat de Spanjaarden in '67
hebben toegestaan naar Gibraltar te
gaan, was een lijkwagen, die de lijken
moest ophalen van drie Spaanse arbei
ders, die door een ongeval om het le
ven waren gekomen.
Er komen nog wel grote aantallen
toeristen, te voet, overzee en door de
lucht, maar dat zijn meer kijkers dan
kopers. De grote gemotoriseerde markt
is weg, misschien voor altijd.
Tegen 1966 was de geschatte op
brengst van de toeristenindustrie ineen
geschrompeld tot 20 miljoen dollar.
De Spaanse dokwerkers komen nog
steeds uit La Linea en per pont uit Al-
geciras. Iedere man heeft zijn lunch bij
zich in een plastic zakje. Niemand mag
ook maar een pakje sigaretten uit Gi
braltar meenenmen. De Spaanse doua
ne kijkt elk zakje zorgvuldig na.
De 6000 Spanjaarden vormen een ver
minderende en vergrijzend arbeidersbe
stand, aangezien de Spaanse autoritei
ten si ds 1964 hebben geweigerd nieuwe
werkvergunningen uit te reiken. De
2000 Spaanse vrouwen, die op de rots
werkten, worden sinds augustus 1966
helemaal geweerd. Haar plaats is inge
nomen door Marokkanen.
Het binnenkomen van Marokkanen is
technisch een schending van het ver-
CAIGON. Een van de vreamdste
dingen in een stad waar men toch
al van d' ene verrassing in de ande
re valt, is een 12 jaar oude Viëtna-
mese jongen die zich in straatgevech
ten mengt, en over puinhopen klimt
om maar overal bij te kunnen zijn.
Terwijl de andere jongens voor het ge
vaar wegvluchten, zoekt hij het op.
Het is een „beroepsfotograaf" en hij
heeft een dikke stapel gepubliceerde
foto's om dit te bewijzen.
La Manh Hoeng werkt reeds ruim twee
jaar als beroepsfotograaf sinds zijn
plaatselijk goedbekende vader, Lo
Vinh, bij ongeregeldheden op straat
werd gewond en voor zijn werk hulp
nodig had.
Met zijn vader, die 58 is, vormt hij de
combinatie van de oudste en jongste
persfotograaf in Saigon. Zijn vader,
die al 44 jaar cameraman is, werd
in" Noord-Viëtnam geboren. Hij stu
deerde kunst en geschiedenis aan een
Franse universiteit, maar toen de tij
den moeilijk werden ging hij zijn
hobby als beroep uitoefenen.
Jarenlang reisde hij rond om overal
in Indochina foto's te nemen. Hij
trouwde pas toen hij 43 was. Enige
maanden daarna vluchtten hij en zijn
bruid uit het noorden naar Saigon. Zij
hebben nu acht kinderen, van wie Lo
Manh Hoeng de oudste is. Hij en zijn
vader staan iedere dag om 5 uur op
en zijn gewoonlijk pas 's avonds na
negen uur klaar. „Dat gaat zo 365
dagen per jaar", zucht de vader.
In minder opwindende tijden rijdt het
duo per motor door de stad om foto's
van officiële gebeurtenissen, huwelij
ken, branden etc. te maken.
Lo Manh Hoeng helpt bij het ontwikke
len en afdrukken. Daarna wordt hij
verkoper, die de plaatselijke bladen
en persbureaus langs gaat met de
laatste afdrukken.
De befaamde rots van Gibraltar.
O
drag van Utrecht van 1713, waarbij ko
ning Philips V van Spanje de rots, aan
Engeland afstond „volstrekt met alle
vormen voor recht voor altijd".
Het verdrag bepaalde echter ook,
„dat onder geen enkel voorwendsel,
welk ook, aan Joden of Moren vergun
ning zou worden gegeven te verblijven
en hun woningen te hebben in genoem
de stad Gibraltar". Aan deze bepaling
is twee eeuwen lang niet de hand ge
houden.
Spanje neemt het standpunt in, dat
het hele verdrag verouderd is en moet
worden ingetrokken. De mogelijkheid
van de Spanjaarden om last te veroor
zaken is zo goed als onbegrensd. De
werven kunnen worden stilgelegd door
een algeheel forensenverbod voor alle
arbeiders. Ook de toeristen, die nog
ten getale van 4000 per week over de
grens komen, kunnen worden tegenge
houden. Het verkeer ter zee en door de
lucht kan worden belemmerd.
Een Spaanse kanonneerboot uit Alge-
ciras ligt voor anker bij de ingang van
de haven en in wat Engeland beschouwt
als de territoriale wateren van Gibral
tar. De inwoners van Gibraltar noe
men dit schip „Smoky Joe" wegens de
zwarte rook, die het bijna de hele dag
door zijn kleine schoorsteen stoot.
Elke dag varen een dozijn koopvaar
dijschepen van alle nationaliteiten langs
„Smoky Joe" om gebruik te maken
van de moderne installaties van Gibral
tar en hun passagiers en bemanningen
gelegenheid te geven voor enkele uren
verblijf aan land.
De sluiting van het Suez-Kanaal heeft
de verandering in de toestand veroor
zaakt.
Voor het eerst in de geschiedenis,
kwamen het vorige jaar meer Russi
sche dan Engelse schepen naar Gibral
tar om brandstof en proviand in te ne
men.
De haven heeft in de loop van dat
jaar 644 Sovjet-schepen geregistreerd,
waaronder de diepzee-walvisboten van
de Sovjets en vrachtvaarders, die voor
raden naar Noord-Viëtnam brachten.
Dit was een toeneming van 30 procent.
Nog 200 schepen kwamen uit Bulgarije
en Roemenië.
Het aantal Britse schepen verminder
de afgezien van de veerboot op Tan-
ger met 20 procent, tot minder dan
400.
De zakenlieden te Gibraltar vergieten
geen tranen over de verandering. En
gelse bemanningen hebbèn weinig be
langstelling voor de koopjeswinkels, ter
wijl de Russen grote hoeveelheden kle
ding en apparaten van Engels fabrikaat
kopen.
Tot voor kort mochten Russische zee
lieden wier schepen Gibraltar aande
den, niet aan land. Thans verschijnen
zij zelfs in sommige van de rokerige
nachtclubs aan de hoofdstraat.
Amerikaanse matrozen van de zesde
vloot zijn eveneens welkome nieuwe be
zoekers. In het begin van januari heb
ben 18 schepen van de Amerikaanse
vloot 8.000 Amerikaanse matrozen naar
Gibraltar gebracht, voor een verlof van
verscheidene dagen aan land.
Dit bezoek heeft aanleiding gegeven
tot een officieel protest van Spanje.
Het bracht de grootste invasie van
Amerikanen in jaren en gaf vele inwo
ners van Gibraltar aanleiding tot de
hoop. dat de V.S., die zich in de twist
om Gibraltar officieel lang neutraal ge
houden hebben, misschien een nieuwe
bondgenoot zouden worden in hun strijd
tegen het opdringen van Spanje.
Zij zijn er voorts van overtuigd, dat
de Russen eveneens onopvallend aan
hun zijde staan.
Een reuzentelefoon uit „Alice in Wonderland"? Nee, het is maar een uit de klui
ten gewassen model van een nieuwe „telefoon-aan-een-stuk" die door Western
Electric is ontworpen.
ST. PAUL (Minnesota) Een van
de meisjes van de Argentijnse Diligen-
ti-vijfiing, is verloofd met een Ameri
kaanse arts. Bekendgemaakt is dat
Maria Christina, dochter van de heer
en mevrouw Franco Jaime Diligenti
uit Buenos Aires op 25 mei te St. Paul
in het huwelijk zal treden met dr
Bruce Robert Zimmerman. Zij is 24,
hij 25.
Zimmerman leerde zijn vrouw ken
nen toen hij als intern assistent in het
Parkland memorial ziekenhuis werkte.
Zij was toen een van de patiënten.
Maria Christian -is een van de drie
meisjes en twee jongens, die op 15
juli 1943 geboren werden.
ANTWERPEN Burgemeester Lo
de Craeybeeckx van Antwerpen is van
mening, dat de schade aan de St. Pau-
luskerk die vorige week afgebrand is
ongeveer 22 miljoen gulden zal bedra
gen, aanzienlijk minder dan geschat
was.
Na de brand schatte men dat voor
ongeveer 40 miljoen gulden schade zou
zijn aangericht.
De burgemeester verklaarde maan
dag dat vrijwel alle schilderijen die uit
Rubens' geseling heeft zeer ernstige
schade opgelopen.
BONN Alle Engelse mannen tussen zeventien en 45 jaar worden gedepor
teerd naar Noord-Frankrijk en daar opgeborgen in concentratiekampen. De
Britse fabrieken worden leeggesloopt en ook de landbouw wordt verregaand
ontmanteld, zodat Engeland voorgoed afzakt tot het peil van een arm en ach-
tergebleven land.
Dit waren enkele van de perspectie
ven die Hitler had toegedacht aan En
geland, zodra dat, na een geslaagde in
vasie, door de Duitse Wehrmacht zou
zijn bezet. Deze Nazi-plannen onthult
David Lampe nu in zijn boek „The last
ditch", De laatste verdedigingslijn, uit
geverij Cassell te Londen.
Precies hadden de Nazi-leiders ^uitge
stippeld wat er moest gebeuren na de
invasie die was beraamd voor septem
ber 1940. Een aantal geheime verorde
ningen lag al ondertekend klaar en de
wisselkoers van de Duitse mark en het
pond sterling was al vastgesteld.
De taak om de Gestapoterreur in En-
TXet is een ervaringsfeit dat in ver-
schillende kringen een behoorlijk
aantal mensen niet meer rookt. Op
grond daarvan zou men verwachten
dat de sigarettenconsumptie een dui
delijker daling te zien zou geven. Nu
de daling nog slechts gering is moet
vooral rekening gehouden worden met
het feit dat de rookgewoonten der vrou
wen hier een belangrijke rol gespeeld
kunnen hebben. Er zijn redenen 'om
aan te nemen dat de vrouwen geza
menlijk nog steeds hun rookgedrag niet
hebben gefixeerd, dat wil zeggen dat
zij geleidelijk nog steeds meer sigaret
ten gaan roken.
Hoewel ook andere invloeden beteke
nis hebben sommige ex-rokers kun
nen bijvoorbeeld weer beginnen lijkt
het toch noodzakelijk vooral ook de
vrouwen nog eens te waarschuwen
voor de mogelijke gevaren voor het ro
ken.
Dit is de visie van dr. L. Meinsma,
bekend van de actie Niet Roken, op de
nieuwste CBS-gegevens inzake de siga
rettenconsumptie. Deze is in 1967 onge
veer gelijk geweest aan die in de pe
riode 1965—1966.
Per hoofd van de bevolking zijn in
1967 1321 sigaretten gerookt en het ge
middelde jaarverbruik in 1965-1966 was
1300 sigaretten. Deze gegevens zijn ge
baseerd op afgeleverde banderolles.
In 1963, dus voor het begin van de
actie Niet Roken, was het sigaretten-
verbruik 1362 per hoofd van de bevol
king. Hieruit leidt dr. Meinsma af dat
de sigarettenconsumptie de laatste ja
ren op hetzelfde peil blijft, in ieder ge
val niet stijgt. In de jaren voor 1963
werden ieder volgend jaar meer siga
retten gerookt. Als men uitgaat van het
feit dat ongeveer 80 procent van de
mannen en ongeveer 40 procent van de
vrouwen nog rookt, dan betekent dit,
dat deze rokende mannen en vrouwen
de brand gered zijn volledig gerestau
reerd zullen kunnen worden. Alleen gemiddeld bijna tien sigaretten per dag
rookten in de afgelopen paar jaar, niet
inbegrepen het gebruik van shag-tabak.
Nu in vier jaar bereikt is dat de con
sumptie van sigaretten een dalende
tendens vertoont, zou in de volgende
fase, volgens dr. Meinsma, een verla
ging van het sigarettenverbruik moeten
worden bereikt, namelijk van gemid
deld tien sigaretten per dag tot vijf si
garetten. Deze verlaging zal, naar dr.
Meinsma hoopt, gauw bereikt worden,
vooral ook als de jongeren niet meer
met roken beginnen en nog meer vol
wassenen ophouden.
Ned. Herv. Kerk:
Beroepen: te Suawoude J. G. Barn-
horn, kand. te Sassenheim.
Beroepen: te Oud-Alblas (toez.) L.
Blok te Ridderkerk; te Hoofddorp (toez.)
A. J. de Bue te Makkum.
Aangenomen: naar Ammerstol W. van
der Ven te Borculo; naar Oud-Beijer-
land (toez.) M. van Rénnes te Streef
kerk.
Bedankt: voor Giessendam en voor
Wezep J. H. Vlijm te Krimpen a.d. IJSsel
Geref. Kerken:
Beroepen: te Middelburg (vac. J. Wes-
sel) J. A. A. de Boer te Ommen.
Aangenomen: naar Den Helder (vac.
M. Hamming) P. G. d. Hengst te Grijps-
kerke, die bedankte voor Castricum,
Mildam-Knijpe en voor Winterswijk
(vac. F. C. Zwaai).
Beroepbaarstelling: de heer J. G. Kor-
teweg, Zuidvliet 430 te Leeuwarden is
met ingang van 13 april a.s. beroepbaar.
geland te vestigen was toebedeeld aan
de SS Standartenführer prof. dr. Franz
A. Six, die Himmlers expert was voor
„levensbeschouwelijke vraagstukken".
Deze prof. Six heeft na de oorlog een
vonnis wegens moordpartijen in Rus
land uitgezeten en woont nu in Zwitser
land.
Als basis voor zijn werkzaamheid
diende een arrestatielijst, die 350 blad
zijden omvatte en waarop de namen
van vrijwel alle vooraanstaande Engel
sen voorkwamen en natuurlijk ook van
Duitse tegenstanders van Hitler, die
naar Engeland waren gevlucht.
Rijksmaarschalk Goering rekende op
een vette kluif uit de Britse pot: Hfl
had een lijst laten opstellen met 171 be
langrijke ondernemingen, die terstond
in beslag moesten worden genomen ten
bate van het Groot-Duitse Ryk.
Als de Duitsers inderdaad de Britse
eilanden hadden veroverd zouden zij
het daar niet zo gemakkelijk hebben ge
kregen. Lampe, die de eschikking had
over tot nog toe niet gepubliceerde do
cumenten, schetst hoe reeds in de loop
van 1940 in het diepste geheim een on
dergrondse verzets beweging in Enge
land was voorbereid. De verzetslieden
werden 's nachts en tijdens „vakanties"
geoefend in sabotage, spionage en het
liquideren van tegenstanders. Deze man
nen organiseerden dan zelf kleine cel
len van medestanders die zij op hun
beurt oefenden.
De verzetsstrijders kenden elkander
verder niet. De topleiding berustte bij
300 deskundigen die verspreid waren
over het hele land.
Overal waren verborgen depots met
wapens en springstoffen aangelegd en
de verzetsbeweging beschikte ook over
een landelijk net van radioverbindin
gen.
rjEN HAAG Steeds meer vrou-
wen willen weten wat er nu on
der de motorkap van hun (of hun
mans) auto voor geheimzinnigs ver
borgen zit. De klopjes en piepjes zijn
soms wel irriterend, maar het wordt
pas ernstig als de auto om de een of
andere duistere reden stil blijft staan.
Deze chauffeuses zijn bij de organisa
toren van de cursus Pech Onderweg
van de Koninklijke Nederlandsche
Toeristenbond-ANWB aan het juiste
adres.
Zo'n zes jaar geleden meldde zich
slechts sporadisch een vrouw aan om
de cursus Pech Onderweg te volgen.
Tegenwoordig wordt dit aantal door
de organisatoren van de ANWB op
dertig tot veertig procent geschat. Het
stijgende aantal vrouwelijke cursisten
houdt blijkbaar gelijke tred met het
steeds groter wordend aantal dames
„achter het stuur".
Tijdens de eerste lesavond (van de
vier) is het meteen raak. Na een kor
te theoretische uiteenzetting van de
instructeur (allen mensen uit de prak
tijk, zoals wegenwachters en techno-
stationchefs) worden de dames en he
ren uitgenodigd een wiel van een auto
te verwisselen. Ze krijgen uitgelegd
hoe ze de krik moeten hanteren zon
der hem tegen de deur van de wagen
te laten slaan en alle verdere details,
die nodig zijn, totdat de nieuwe band
erop zit.
„De meeste autobezitters weten niet hoe
ze met een krik moeten omgaan", al
dus de heer D. E. Griever, chef van
de afdeling technische voorlichting en
belast met de organisatie van de
Pech-Onderweg-cursus. „De krik
wordt meestal pas voor de dag ge
haald, wanneer een band gesprongen
is. Dat is veel te laat".
„De onderwerpen naast een wiel ver
wisselen, storingen aan het ontste-
kings- en benzinesysteem hebben
we samengesteld uit onze ervaringen
in de praktijk. Het is niet onze bedoe
ling om een cursus automonteur te
geven, maar enkel om de moeilijkhe
den bij peqh onderweg te ondervan
gen. Voor de vrouwelijke cursisten is
dit geen. bezwaar, omdat zij niet voor
het technische aspect gekomen zijn.
Hun mannelijke collega's denken
soms: ha, nou gaan we de hele mo
tor behandelen", zo vertelt de heer
Griever.
De meeste dames vinden de cursus
Pech Onderweg niet moeilijk. In voor
een leek begrijpelijke taal worden de
belangrijkste technische problemen
behandeld. Op het ogenblik houdt de
ANWB in Nederland (van oktober tot
en met mei) 26 cursussen in techno-
stations of in de praktijklokalen van
technische scholen. De instructeurs
zijn zelfs voor vrouwenverenigingen
in het verleden uitgenodigd de cursus
Pech Oniderweg te geven.
Volgens de heer Griever zijn de gara
gehouders blij, wanneer de klant de
meest onnozele mankementen met een
beetje gereedschap zelf kan oplossen.
Als hij met een servicewagen uitrijdt
voor een lekke band en een van zijn
beste mensen moet missen, zal de re
kening snel enkele tientallen guldens
bedragen. Na een cursus Pech On
derweg kan de vrouw met enkele be
paalde handgrepen het kapotte wiel
verwisselen en als de motor afslaat
weet ze nu waar ze op moet letten.
Sommige dames zijn zo enthousiast
over de cursus dat ze een half uur
vroeger komen om alle mankementen
aan hun eigen auto met de instructeur
te bepraten. De vrouw die niet ge
loofde dat een gebroken ventilator-
riem vervangen kan worden door een
nylonkous, trok tijdens de les haar
kous uit om de bewering van de in
structeur aan de werkelijkheid te toet
sen. Over deze ervaring wórdt bij de
ANWB nog steeds hartelijk gelachen.
