Vrouw maand
na narcose nog
bewusteloos
PRINSES MARGRIET KREEG VEELBEZOEK
HD
upli-kaast
zijn
Jarig
Bambus
krijgen!
Een
lief kind"
zegt
gelukkige
vader
SPECIAAL WAPEN
VASTGESTELD
ZAAK BELASTINGFRAUDE J.v.d.M.
WORDT 16 MEI VOORTGEZET
Verzorgster 111ej. Brattinga
opgeleid in Plate's kliniek
Burgemeester
Chicago slikt
eisen in
Ww «f jg
NAVO HOUDT
IN DEN HAAG
GEHEIM
TOPOVERLEG
Prof. mr. Enschede
ridder Ned. Leeuw
altijd 'n verfrissende
verrassing, e
Speculaties
over namen
voor
Officier wil dagvaarding aanvallen
Fabrieksbrand
in Veghel
schade f 3 min.
Bouwvakkers
vielen 27 meter
Griekse geestelijken
voor gerecht
Poolse kerngeleerden
ontslagen
nog vijf
Domo-Bedum
sluit
bedrijven in
Noorden
VAN ONZE LEESTAFEL
Vies woord
Dilettantisch geslik
Die slag is aan u,
Mijnii. G.J. Fischer
uit Den Haag
ATOOMMUNEN
Proef 'ns... MMM...
Nu al!
Bambus 2-in-l
shave lotion
Klacht
KOMEN EN GAAN
VIER VLAGGEN
VIER PUNTEN
NIET OPGEVALLEN
VERBRAND
HOVENIER
GOKJE
Proef 'ns... MMM...
Nu al!
GEEN NAMEN
Proef 'ns... MMM...
Nu al!
VRIJDAG 19 APRIL 1968
DEN HAAG In het Haagse ziekenhuis Zuidwal ligt een tweede patiënt, die
na een narcose nog niet is bijgekomen.
Een maand geleden werd hier de 24-jarige mevrouw D. Oudenbroek binnen
gebracht, die na een operatie in de kraamkliniek Frankenslag bewusteloos
bleef.
De tweede patiënt eveneens een vrouw, ligt sinds Kerstmis in een coma. Zij is
vier maanden geleden geopereerd in een ander ziekenhuis en werd evenals me
vrouw Oudenbroek naar de ZuidwaJ vervoerd omdat dit ziekenhuis beschikt
over de noodzakelijke apparatuur voor deze behandeling.
ADVERTENTIE
Prijswinnaar van f 100.-
fn het boeiende Shell Dupli- kaart spel.
Speel mee, win mee op elk Shell-Station.
DEN HAAG In de Julianakazerne
In Den Haag heeft gisteren de nucleai
re planninggroep van de Navo verga
derd. Het tweedaagse, zeer geheime
overleg over de verdediging van de
Navo met kernwapens wordt vandaag
afgesloten.
Gisteren ontving koningin Juliana op
paleis Huis ten Bosch de zeven minis
ters die onder voorzitterschap van de
Navo, Manlio Brosio, de groep vor
men.
De conferentie, die wordt bijgewoond
door de Amerikaanse minister van de
fensie, Clark Clifford, en de opperbevel
hebber van de strijdkrachten van de
Navo, generaal Lemnitzer, houdt zich
onder meer bezig met de vraag of in
West-Europa een anti-raketschild moet
worden opgericht tegen Russische
atoomraketten.
De Nederlandse minister van defen
sie, dé heer W. den Toom, hèeft zich
enige maanden geleden tegen een Euro
pees raketschild uitgesproken, vooral
omdat het miljarden zou kosten om
afdoende te zijn.
In de Verenigde Staten wordt al een
beperkt afweersysteem van anti-raket
raketten gebouwd, dat de eigen kern
wapens moet beschermen tegen die van
een mogelijke vijand.
Op de Haagse conferentie komen ook
de atoommijnen uitvoerig aan de orde.
Het is niet zeker dat zal worden be
slist over de aanleg van een gordel
atoommijnen langs de Turks-Russische
grens, zoals Turkije wenst.
Het gebruik van tactische atoomwa
pens en de gevolgen voor West-Euro
pa van de nieuwste ontwikkelingen op
het gebied van de geleide wapens zou
den voorts diepgaand worden besproken.
De nucleaire planninggroep heeft tot
taak, de Noordatlantische Raad te ad
viseren over het kernwapenbeleid. Lan
den zonder kernwapens kunnen daar
over in de groep meepraten met de
kernmogendheden in de Navo.
ADVERTENTIE
aantteten
DEN HAAG Op voordracht van de
ministers van binnenlandse zaken en
van justitie is prof. mr. Ch. J. Ensche
de. voorzitter van de commissie van
Onderzoek Amsterdam, benoemd tot
ridder in de Orde van de Nederlandse
Leeuw. De onderscheiding werd hem
toegekend om zijn verdienstelijk werk
als voorzitter van die commissie, die
een onderzoek heeft ingesteld naar de
ongeregeldheden in Amsterdam in ju
ni 1966.
ADVERTENTIE
Nu met GRATIS
handige verstuiver
(waarde f3,25)
Idee voor cadeau
va. f5,95.
De inspecteur voor de volksgezond
heid in Zuid-Holland, dr. H. J. de
Graaf, zei gisteravond dat er voor wat
betreft het tweede geval geen aanwij
zingen zijn tot de veronderstelling dat
er fouten zijn gemaakt bij de narcose.
De narcotiseur doet daarom normaal
zijn werk.
Er wordt een onderzoek ingesteld
naar de oorzaak van de aanhoudende
bewusteloosheid. Tevens wordt nage
gaan welke medicamenten moeten wor
den gebruikt om de vrouwen weer bij
bewustzijn te krijgen.
Of bij mevrouw Oudenbroek wel fou
ten zijn gemaakt wilde dr. De Graaf
niet zeggen.
„Wij moeten voorkomen dat er een
angst gaat ontstaan voor eenvoudige
operaties", zei de inspecteur.
Inmiddels overweegt de heer Ouden
broek o! hij een klacht zal indienen te
gen Frankenslag en de behandelende
arts van zijn vrouw. Volgens de heer
Oldenbroek heeft deze arts zijn vrouw
zelf onder narcose gebracht. Hij zal
een eventuele klacht niet bij het me
disch tuchtrecht indienen, maar bij de
officier van justitie.
„Mijn vrouw is gezond het zieken
huis ingegaan. Daar is haar lichame
lijk letsel toegebracht. De officier van
justitie moet maar uitmaken of er
sprake van schuld is", aldus de heer
Oudenbroek.
Hij heeft ook gevraagd of zijn vrouw
niet kan worden behandeld door de
arts van Mia Versluis in Bennekom.
Mia Versluis is het meisje uit Ensche
de dat na een hieloperatie in 1966 niet
meer is bijgekomen. Dr. De Graaf
heeft zijn bemiddeling toegezegd.
De gemeente *s-Gravenhage, waar
onder het ziekenhuis Zuidwal ressor
teert, wil over de tweede patiënt niets
meedelen. „Wij maken geen namen be
kend, noch van het Ziekenhuis waar de
vrouw werd geopereerd, noch de naam
van de patiënt. Ziek zijn is een zuiver
particuliere zaak", aldus het commen
taar van de gemeente.
UTRECHT „Ik ben een bijzonder
gelukkige vader", zei mr. Pieter van
Vollenhoven gisteren toen hij voor het
eerst sinds de geboorte van zijn zoon
het Academisch Ziekenhuis in Utrecht
verliet. Hij noemde zijn zoon „een erg
lief kind" en vertelde dat prinses Mar
griet het heel goed maakt. „Het ge
wicht van de baby blijft nog even een
geheim", aldus -de heer Van Vollen
hoven.
De heer en mevrouw Van Vóllenhoven
zijn gisteren op kraamvisite geweest
bij hun schoondochter en kleinkind.
„Een snoeperdje van een baby" noem
de mevrouw Van Vollenhoven de nieu
we prins. ..Het kind heeft een gaaf
rond hoofdje en bruine haartjes. Ik
heb zijn oogjes niet gezien, want het
kind sliep", vertelde zij.
Het was gisteren een komen en gaan
van bezoekers voor de Prinses. Prins
Bernhard bleef een kwartier in het
ziekenhuis, evenals prinses Beatrix.
Het was toen enorm druk voor de hoofd
ingang. Prinses Christina is eveneens
op kraamvisite geweest.
Intussen wordt druk gespeculeerd
op de namen van het prinsje die maan
dag bij de aangifte in Utrecht bekend
zullen worden gemaakt. Het staat vrij
wel vast dat Pieter een van de namen
zal zijn. Geslachten lang komt deze
naam in de stamboom van de Van
Vollenhovens voor. Pieters oudere broer
Willem-Jan heeft zijn zoon geen Pieter
genoemd. Deze naam is dus nog „va
cant". Ook de vader van mr. Van Vol
lenhoven heet Pieter, evenals diens va
der.
De Nederlandse koopvaardij heeft gis
teren op een zeer speciale manier ge
vlagd. Van de schepen wapperden vier
vlaggen: de Nederlandse Geus van de
geusstok, de Nederlandse vlag in de
voor- en achtertop en de Natievlag op
de achteruitstok. Dat gebeurt alleen bij
speciale gebeurtenissen en in het Ko
ninklijk Huis.
De feestvreugde was gisteren in het
hele land matig. Alleen Schiedam, de
geboorteplaats van Pieter van Vollen
hoven, heeft flink feest gevierd.
Voor de villa van de familie Van Vol
lenhoven kwamen schoolkindéren zin
gen. De grootouders waren toen echter
in het Academisch ziekenhuis in
Utrecht. Daarna bracht een drumband
de grootouders een muzikale hulde.
Intussen werden in de villa aan de
lopende band bloemstukken en geluks
telegrammen binnengebracht. Er kwam
onder andere een telegram van pre
mier De Jong binnen.
Ook op paleis Het Loo regende het
bloemstukken en telegrammen. Vooral
veel particulieren kwamen met boeket
ten en bloemstukken aandragen. Veel
schepen op zee hadden een telegram
„Een zeer geluk
kige vader" noem
de de heer v. Vol
lenhoven zich toen
hij gisteren voor
het eerst sinds de
geboorte van zijn
zoon het Acade
misch ziekenhuis
in Utrecht verliet.
gestuurd. Er waren ook telegrammen
van de ministerraad en de waarne
mend voorzitter van de Tweede Ka
mer, de heer G. M. Nederhorst
Voor de kinderen van prinses Mar
griet en mr. P. van Vollenhoven is bij
Koninklijk Besluit een wapen vastge-
HILVERSUM „Ik ben zeer enthousiast". Dat was gistermiddag de reactie van
mejuffrouw H. Brattinga uit Hilversum, die als verzorgster van de baby van
prinses Margriet en mr. Van Vollenhoven, is aangesteld.
„Het kindje heb ik nog niet gezien", vertelde mejuffrouw Brattinga, „maar met
prinses Margriet heb ik voor de bevalling al kennis gemaakt. Dat is normaal. Een
kinderverzorgster of kraamverpleegster wordt altijd voor de bevalling aan de
patiënte voorgesteld".
Mejuffrouw Brattinga is 32 jaar. Zij heeft haar opleiding gevolgd bij de Vereni
ging voor Ziekenverpleging in Amsterdam, waarna zij haar aantekening voor
kraamverpleging heeft gekregen in de kliniek van prof. Plate in Utrecht. Daar
door ook is het contact ontstaan met prinses Margriet.
In 1960 heeft mejuffrouw Brattinga zich als particulier verpleegster in Hilver
sum gevestigd. „Wanneer ik naar Het Loo ga, weet ik nog niet", aldus de kraam
verpleegster. Zij is voorlopig voor de tijd van twee maanden aangesteld. „Dat is
op verzoek van de prinses gebeurd", zei zij.
DEN HAAG De justitie is gisteren voor een nieuw uitstel komen te staan b(j
de vervolging wegens belastingfraude van de autohandelaar Jan van der M. (50)
uit Oegstgeest.
Ruim vier jaar nadat de fiscale recherche het onderzoek was begonnen was gis
terochtend het tUdstip aangebroken waarop v.d. M. zich op een openbare zit
ting van de Haagse rechtbank moest verantwoorden. Na een behandeling van
vier volle uren stelde de rechtbank de afronding van de behandeling uit tot
16 mei.
Dat gebeurde op verzoek van de ver
dediging nadat de officier van justitie,
mr. dr. H. van 't Veer, vlak voordat
hij aan zijn requisitoir zou beginnen
nog de dagvaardign op enkele punten
wilde aanvullen. De verdediging maak
te daar bezwaar tegen, maar de recht
bank sloeg er in de raadkamer litera
tuur op na en kwam tot de conclusie
dat de wijziging moest worden toege
staan. De verdediger, mr. A. J. M. van
Dal, wilde dan echter wel een schor
sing van de zaak oni zich over de aan
gevulde dagvaarding opnieuw te bezin
nen.
Hij vroeg er bovendien akte van dat
hij bezwaar bleef hebben tegen de aan
vullingen, want de dagvaarding was in
dit geval gewoon door de officier vast
gesteld. Mr. dr. Van 't Veer had v.d.
M. vorig jaar gedagvaard voor vier
punten: ontduiking van de vennoot
schapsbelasting door het opgeven van
een te lage winst van zijn autobedrijf
in twee belastingjaren en valsheid in
geschrifte in de jaarstukken over die
jaren.
Tegen deze dagvaarding had mr.
Van Dal een bezwaarschrift ingediend
en in hoger beroep schrapte het Haag
se gerechtshof de twee gevallen van
valsheid in geschrifte. Daarom mocht
volgens de advocaat de officier giste
ren niet opnieuw deze dagvaarding
aanvullen, omdat de vervalsing dan
door een achterdeurtje toch weer in de
dagvaarding zou komen te staan.
De officier wilde bovendien in de
dagvaarding aanvullen dat een van de
twee omstreden belastingaangiften niet
door v.d. M. zelf, maar door een pro
curatiehouder was getekend, iets wat
hem tijdens de behandeling van giste
ren pas was opgevallen.
J. v.d. M., directeur en enige aan
deelhouder van het autobedrijf dat ves
tigingen in Wassenaar, Arnhem en
Eindhoven heeft en dat met dochteron
dernemingen mee een omzet van twin
tig miljoen gulden per jaar haalt, ont
kende overigens niet dat hij meer in
komen had genoten dan de 36.000 gul
den die in de boekhouding als zijn jaar
salaris stond vermeld. Er werden bij
de verkoop van auto's wel eens hogere
prijzen gemaakt dan op de kwitanties
en in de boeken kwamen te staan en
het verschil belandde rechtstreeks in
zijn portemonnee.
Dit zwarte inkomen schatte hij op
ongeveer 25 mille per jaar. De fisca
le recherche had slechts bewijs voor
lagere bedragen kunnen vinden, maar
zoals een accountant van de fiscale re
cherche gisteren zei was dat onder
zoek bemoeilijkt doordat v.d. M. na
het begin van het onderzoek een deel
van de administratie had laten ver
branden. J. v.d. M. zei daarover: „Dat
waren alleen koopbevestigingen, die ik
in paniek heb laten verbranden omdat
ik vreesde dat ze belastend voor mijn
cliënten konden zijnf'.
Door het niet boeken van het zwar
te inkomen was volgens v.d. M. ech
ter de belasting geen cent tekort ge
komen, want: „Ik heb dat geld ook
allemaal weer zwart uitgegeven". Hij
had ook een lijstje gemaakt met de be
dragen aan tips, provisies, en repre
sentatie die hij zo zou hebben betaald.
Ook zou een deel van het zwarte in
komen zijn opgegaan aan de betaling
van werksters om de belasting heen en
aan zwarte lonen voor arbeiders van
aannemers die verbouwingen bij het
autobedrijf hadden uitgevoerd.
„Kijk, meneer de president, dat ging
zo. Een hovenier kost in Wassenaar
meer dan een eerste monteur, maar
als ik dat officieel uitbetaal, krijg ik
last met mijn monteurs. Het verschil
betaalde ik daarom maar uit mijn
zwarte inkomsten", legde hij de recht
bank gisteren uit. Hij voegde eraan
toe: „Wat is nu 25.000 gulden op een
omzet van tien miljoen? Ik heb direct
gezegd dat ik wel een navordering wil
de betalen, maar er moest zo nodig een
groot onderzoek komen".
De president voerde echter aan dat
door het ontbreken van gegevens niet
was na te gaan of het niet meer was
geweest wat hij zwart had ontvangen.
In de stukken had de president ge
lezen dat v.d. M. wel van een gokje
hield en op een avond volgens een ge
tuige wel eens 62.000 gulden had ver
loren en dat zijn secretaresse wel eens
een keer tienduizend gulden had moe
ten uitbetalen aan iemand die bij het
gokken met v.d. M. had gewonnen.
„Weet u zeker dat daar nooit dat
zwarte inkomen voor is gebruikt?"
Op een vraag van zijn raadsman zei
v.d. M.: „Over de héle linie verdiende
ik altijd aan het gokken, anders was
ADVERTENTIE
aantak»
ik er niet mee doorgegaan, want ik
ben een zuinige en harde zakenman".
De rijksaccountant van de fiscale re
cherche haakte daar op in: „Daarom
geloof ik niet dat hij extra uitbetalin
gen deed aan aannemers voor zwart
loon. Als zakenman sluit je voor een
verbouwing een contract en Van der
M. was er de man niet naar buiten dat
contract om dan nog iets extra's te be
talen, dat komt me ongelooflijk voor".
„Hij zal wel eens buiten de boeken
om aan zijn personeel en werksters
hebben betaald, maar er was geen en
kele grond om aan te nemen dat dat
zevenduizend gulden per jaar was, zo
als hij zegt, en we kunnen dat niet
controleren omdat hij geen namen wil
geven van hen aan wie hij dat extra
zou hebben betaald".
De rijksaccountant had nog wel een
mooie illustratie voor het harde zaken
manschap van v.d. M., die in 1954 ook
al eens een boete voor een belasting
kwestie had gekregen. „Toen ik een
maand na het begin van het onderzoek
eens alleen bij hem kwam bood hij me
ettelijke duizenden guldens per jaar
meer dan mijn salaris als ik bij hem
in dienst wilde komen".
VEGHEL Een schade van drie
miljoen gulden was het gevolg van een
felle brand in de fabriek van de fir
ma Van Heeswijk aan de Zuidkade
in Veghel.
Twee uur lang hebben de brandweer
korpsen van Veghel en Uden nodig ge
had om de brand te blussen. Twee las
sers, die zich op het ogenblik dat de
brand uitbrak, op de 28 meter hoge
silo van de veevoederfabriek bevonden,
konden zich in veiligheid stellen door
zich aan een touw naar beneden te la
ten zakken.
BRUNSSUM In Brunssum heb
ben gistermorgen twee arbeiders een
dodelijke val van 27 meter gemaak
van een in aanbouw zijnd flatgebouw
van dertien verdiepingen.
Het zijn de veertigjarige P. van Has
selt uit Brunssum en de 31-jarige P.
Franssen uit Merkelbeek. Het ongeluk
gebeurde toen een werkplateau uit de
takels van een hijskraan schoot.
Een onderzoek door de Arbeidsin
spectie heeft uitgewezen, dat de man
nen hadden verzuimd gebruik te ma
ken van de op het werkplateau aanwe
zige veiligheidsgordels.
99Direct schieten99
CHICAGO Richard Daley, de bur
gemeester van Chicago, is gisteren
enigszins teruggekomen van zijn eerder
aan de politie gegeven bevel bij even
tuele onlusten brandstichters onmid
dellijk dood te schieten en plunderaars
te verwonden. Zijn harde bevelen had
den in brede kring verontrusting en ver
ontwaardiging gewekt.
Daley zei gisteren dat de politie een
„minimum aan geweld" moest gebrui
ken bij een arrestatie, maar dat dit
het gebruik van een pistool niet be
hoefde uit te sluiten.
Maandag had de 66-jarige Daley op
een persconferentie boos opgemerkt dat
de. politie zijn bevel had genegeerd om
brandstichters onmiddellijk dood te
schieten.
Hij had ae bevelen gegeven zo zei
hij, tijdens het hoogtepunt van de on
lusten die volgden op de moord op do
minee Martin Luther King.
De opmerkingen van Daley leverden
felle protesten op van religieuze en po
litieke leiders in het hele land. Gisteren
verzwakte de burgemeester zijn uitla
tingen wat. Wel merkte hij opnieuw op
dat brandstichters en mensen die met
zelfgemaakte bommen gooien dezelfde
zijn als de moordenaars die de trekker
van de geweren overhaalden die een
einde maakten aan de levens van do
minee King en president John Kenne
dy.
ATHENE Drie Griekse geestelij
ken zullen de volgende maand terecht
moeten staan wegens belediging van de
autoriteiten. Zij hebben een vlug
schrift gepubliceerd, waarin wordt ge
zegd dat aartsbisschop Hieronymus, de
Grieks-Orthodoxe primaat van Grie
kenland, de kant van het huidige be
wind in Griekenland heeft gekozen en
koning Constantijn heeft verraden.
Aartsbisschop Hieronymus was tot de
machtsoverneming door het leger in
april 1967 hofkapelaan en biechtvader
van koning Constantijn.
De koning vertoeft in ballingschap in
Rome, na zijn mislukte poging om het
heft weer in handen te krijgen.
Het pamflet is ondertekend door de
55-jarige bisschop Philippos, voormalig
metropoliet van Drama in Noord-Grie
kenland, die het vorig jaar door de hei
lige synode werd afgezet, wegens met
zijn status onverenigbaar gedrag, en de
twee archimandrieten Paissios Izsilan-
tis (65) en Clemens Philippoe (29).
WARSCHAU Twee Poolse kern
geleerden, professor Juliusz Dobro-
wolski en Krzysztof Zarnowiecki, zijn
uit de communistische partij gestoten.
In het begin van de maand werd het
hoofd van het regeringsbureau voor
kernenergie, Wilhelm Billig ontslagen.
steld. Dit wapen is volgens hetzelfde
systeem samengesteld als destijds voor
de kinderen van koningin Juliana en
voor de kinderen van prinses Beatrix.
Het vertoont een in vieren gedeeld
schild met de Nassau-Nederlandse
leeuw in het eerste en vierde kwartier
en de jachthoorn van de Oranjes in het
tweede en derde kwartier. In het hart-
schild is het wapen van Van Vollen
hoven opgenomen.
Het schild is gedekt door een prinse
lijke kroon, die voor de zoons kan
worden vervangen door twee helmen
met de helmtekens van respectievelijk
de Nassau's en de Van Vollenhovens.
De schildhouders zijn rechts een leeuw
(Nassau) en links een hert (Van Vol
lenhoven). Het geheel is geplaatst op
de voor vorstengeslachten gebruike
lijke mantel, gedekt door een prinselij
ke kroon.
Zoals bekend zullen de kinderen van
prinses Margriet en haar man genaamd
zijn Prins of Prinses van Oranje-Nas-
sau, Van Vollenhoven.
ADVERTENTIE
aaftttek»
BEILEN De zuivelindustrie in het
noorden van het land wordt drastisch
ingekrompen.
Domo-Bedum in Beilen die vorige
week de sluiting van tien aangesloten
fabrieken in Groningen en Drente be
kend maakte, heeft gisteren meege
deeld dat er nog vijf fabrieken dicht
gaan. Het stopzetten van de melkver-
werking in deze bedrijven heeft geen
ontslagen tot gevolg.
Doel van de grootscheepse sanering
die het coöperatief melkproduktenbe-
drijf Domo-Bedum wil doorvoeren is:
De opzet van een gemeenschappelijke
exploitatie van alle bedrijven. Men wil
daarvoor de hoogst mogelijke opbrengst
van de melk bereiken. Er komt ook
een centrale planning met als doel een
betere aanvoer en verwerking.
De directies van de zuivelfabrieken
hebben tot 30 mei de tijd om te re
ageren op de sluitingsvoorstellen van
Domo-Bedum. Waarschijnlijk zullen
drie fabrieken niet tot sluiting over
gaan. Deze produceren bij elkaar 140
miljoen kilo melk per jaar. De bedrij
ven aangesloten bij de coöperatie die
blijven doordraaien verwerken jaarlijks
482 miljoen kilo melk.
De sanering zal grote besparingen
opleveren. In het eerste jaar al een
bedrag van 2,3 miljoen gulden. Het
personeel dat door de sluiting van de
vijftien fabrieken zonder werk komt
wordt geplaatst in andere bij Domo-
Bedum aangesloten bedrijven
De drie centrale bedrijven in Bei
len, Groningen en Bedum blijven nor
maal doordraaien. Het werkgebied van
Domo-Bedum zal in districten worden
verdeeld.
j^delmé N.V., een Rotterdamse firma
van bemestingspreparaten, prijst
in dagblad-advertenties silica-stalmest
aan onder de kopregel: „Gooi er maar
stront op". Over de ontstaansgeschie
denis van deze opmerkelijke, door het
bureau van Buuren en Van den Burg
NV gemaakte advertentie, vertelt „Vrij
Nederland" (onafh. soc.):
„Het bleek de medewerkers van
bovengenoemd reclamebureau dat
de vakmensen, met wie zij voor de
campagne overleg pleegden, het de
gewoonste zaak van de wereld von
den om het woord stront te gebrui
ken. Alternatieven als mest of koe
mest werden niet gehanteerd. Stront
was de vakterm en het bureau be
sloot haar opdrachtgever te advise
ren het artikel dan ook onder deze
vakterm aan het publiek aan te prij
zen.
Alvorens echter met het vieze
woordje te gaan werken, besloot
men een onderzoek in te stellen
naar het eventueel bestaan van
weerstanden tegen de term. Boven
dien wenste men zich ervan te over
tuigen of het produktbeeld, dat door
de advertentie wordt overgebracht,
op de één of andere wijze door het
„nieuwe" woord zou worden beïn
vloed.
Met het onderzoek werd belast het
Instituut voor Psychologisch Markt
en Motievenonderzoek, waarvan de
leiding berust bij dr. M. Zelden-
rust-Noordanus. De methode, die
werd gevolgd, was die van de
groepsdiscussies (twee), maar voor
dat daarmee werd begonnen, vroeg
men de deelnemers de advertentie
45 seconden te bekijken, en daarna
een paar vragen schriftelijk te
beantwoorden. De discussianten be
stonden uit mannend 1) en vrouwen
(10), vanaf de leeftijd van 30 jaar,
allen gehuwd of weduwe (-naar) en
gerecruteerd uit verschillende socia
le klassen.
Hoewel het onderzoek betrekking
had op alle facetten van de adver
tentie, wordt hieronder slechts het
resultaat weergegeven van de vraag
hoe men op het woord stront rea
geerde. Bij een kwart van de dis
cussianten bestond bezwaar tegen
de term. Hierbij moet worden opge
merkt, dat het onderzoek voorbij
ging aan nuances. Van dit kwart,
namelijk, was de helft na enige lich
te overreding bereid het woord te
accepteren. De rest aanvaardde de
term stront onmiddellijk.
De tegenstanders argumenteerden
op de wijze, zoals in het algemeen
bij taboekwesties wordt geargumen
teerd. Men haalde er de opvoeding
bij en wees op het feit, dat men kin
deren leert dergelijke woorden niet
te zeggen en dat die verboden woor
den in de krant de kinderen aan de
opvoeding zouden doen twijfelen.
Verder zegt het rapport, dat de in
druk bestond, dat de tuiniergroep en
de groep mensen met liefde voor
bloemen en planten minder ge
kwetst waren. Ook lijkt er verband
fe bestaan tussèn het komen van
't platteland en 't zich al of niet er
geren aan het woord stront. Uit de
reacties die Van Buuren en Van der
Burg op de advertentie ontvingen,
blijkt dat het vooral de sociaal „la
ger" gegroepeerden zijn, die aan
stoot nemen aan de tekst. Het idee
om het woord stront in de adverten
tie te vervangen door „str....", vond
bij een deel van de taboegroep bij
val, als andere alternatieven wer
den genoemd „pure mest" of „pure
koemest".
Nadat Edelmé NV ten slotte nog
adviezen had ingewonnen van aca
demici en de zaak had besproken
met enige Neerlandici, werd beslo
ten met het woord stront in zee te
gaan".
Uet slikken van tabletten is voor ve
len een ingekankerde gewoonte.
Zij kunnen niet leven en slapen, niet
staan en stoelgaan zonder hun lieve
lingstablet. Dat is in alle westerse lan
den zo en elders, waar pillen, poeders
en tabletten gemakkelijk, liefst op de
markt, te krijgen zijn is het niet an
ders, constateert de „Leeuwarder Cou
rant" (onafh.).
„Het slikken van geneeskrachtige
stoffen, althans van stoffen, waar
aan men geneeskracht toekent, is
de mens blijkbaar aangeboren. Ie
dereen is een beetje met Molières
ingebeelde ziekten behelpt. Maar
straffeloos slikt men toch niet. In
Duitsland is pas ontdekt, dat de stof
phenacetin, die in veel tabletten aan
wezig is, tot een versnelde afbraak
van rode bloedlichaampjes leidt. Die
afbreuk kan dan weer tot lichame
lijke klachten leiden. Het resultaat
was voor velen, dat zij opnieuw naar
tabletten met phenacetin grepen en
van de regen in de drup raakten.
Chronische hoofdpijn, geheugenstoor
nis, bloedarmoede en nierbeschadi
ging waren het gevolg. Er zijn stof
fen met eenzelfde uitwerking, die
deze verschijnselen niet veroorzaken
maar men weet nooit, wat daar
weer de bezwaren van zijn. In Sof-
tenon meende men ook eerst een on
schadelijk, effectief slaapmiddeltje
te hebben. Het beste blijft: slik al
leen tabletten en andere middeltjes,
die de dokter voorschrijft Baat het
niet, schaadt het niet. geldt niet
voor al dat dilettantische geslik, dat
langzamerhand een onderdeel van
de menselijke eetgewoonten is ge
worden".
ADVERTENTIE
