4<L
De Modigliani's van een
Nederlands zakenman
Aad Veth (sinds kort in Ede):
Je kunt niet kieskeurig zijn
oMuze
Overzichtsexpositie
M. C. Escher
Prijsvraag voor korte
sciencefictionverhalen
ivafeló meer man A
Kerkelijk (I)
Lankmoedig
Kerkelijk
Tentoonstelling in
Centraal Museum
te Utrecht
nissen
Zij glimlachte mij zo vriendelijk toe toen ik de voordeur op haar
bellen opende, dat het pleit voor haar bij voorbaat beslist was.
Iemand met zo'n charmante glimlach kan in het redelijke alles van mij
gedaan krijgen. Zeldzame verschijnselen moet men als kostbaarheden
behandelen.
Ik nodigde haar in de vestibule, waar zij haar onhandelbare kartonnen
doos even kon neerzetten en mij de gelegenheid geven haar beter te bekijken.
Dat leverde geen romantische totaalindruk op let wel; zij droeg een ruige
loden jas op een nauwe donkere broek, en haar voeten in iets roods dat
waarschijnlijk aan een maillot vastzat, staken in platte zwarte schoenen.
Er dansten geen guitige krullen rond haar oren, de kapper had nog geen
stuiver aan haar verdiend. Haar steile blonde haar was blijkbaar zonder behulp
van een spiegel in twee scheerkwastjes gebonden, over ieder oor één.
Maar het geheel werd opeens charmant door die glimlach. Die deed bij mij
op de vroege morgen letterlijk de deur dicht en de beurs open.
TSTant om dat laatste was het haar natuurlijk begonnen, getuige die enorme
doos gevuld met keurige plastic zakjes vol wafels. Appetijtelijke wafels,
tfat wel, en de prijs was ook aan de redelijke kant.
Ik vermoedde een of ander menslievend doel achter deze huis-aan-huis
verkoop, en informeerde belangstellend welke noodlijdende medeschepselen het
van deze ouderwetse wafels moesten hebben. Zij glimlachte nog iets
beminnelijker en onthulde mij in alle oprechtheid, dat zjjzelf in zekere zin
profijt zou trekken van deze straathandel.
W^at ik al vermoed had: zij bleek een studente te zijn, die met een groep
vakgenoten een hulpactie op touw had gezet ten bate van haar eigen
opleidingsinstituut. De Academie voor kunstnijverheid in haar woonplaats,
enige honderden kilometers van dit operatieterrein verwijderd.
Ik had haar misschien naar een of ander legitimatie-bewijs moeten vragen,
maar in dit geval leek mij dat ronduit belachelijk voor 20 hele wafels van één
dubbeltje per stuk. Anderhalve gulden kwam de bakker toe en twee kwartjes
het actiecomité, voegde zij er vertrouwelijk aan toe. Welke twee kwartjes
bestemd waren voor de materiaalvoorziening van haar academie,
waar zij voor modetekenares werd opgeleid. Het subsidie was namelijk
verlaagd.
TVTu was het niet meer de glimlach die mij vertederde, maar die beknibbelde
subsidie, die mij ongemakkelijk boos maakte. Waar gingen we op die
manier heen?
Hier stond een aardig kind van een jaar of twintig, niet al te royaal maar
wel knap en praktisch in de kleren, die met een stel leeftijdgenoten een lange
ongemakkelijke tocht in een ongetwijfeld aftandse auto achter de smalle
rug had en een vermoeiende dag voor de boeg. Zelfs al ging het niet om het
bijspijkeren van een verlaagd subsidie, dan was het nog een behoorlijke
arbeidsprestatie.
"J7n achter de scheerkwastjes rees voor mijn verbolgen geestesoog de foto bij
een krantenartikel, waarover ik bij het lezen verbouwereerd het hoofd
had geschud. Het portret van een jonkman die serieus en uitvoerig door een
Journalist werd geïnterviewd over zijn dagelijkse bezigheden.
Dit heerschap, maar weinig jaren ouder dan mijn wafelverkoopster, woonde
toevallig in haar eigen stad. Op één kamertje in een zeer vervallen stadswijk
zit hij met zijn jonge gade, en plukt naar het schijnt de dag zeven keer in de
week. Hij staat niet al te vroeg op en besteedt dan drie kwartier
vijfenveertig volle minuten aan het arrangeren van zijn haardos.
Daarna ontbijt hij onder de tonen van een lekker plaatje, en gaat eens de
straat op om te zien of er soms enig werk voorhanden is. Het blijft
waarschijnlijk bij kijken, want als voornaamste bezigheid pleegt hij gedichten.
Die, naar hij zegt, wel steeds korter worden, want dan is er niet zoveel om
over te typen. Daar wordt je namelijk wel moe van.
Broodsgebrek heeft hij overigens niet, want hij geniet een niet onaardige
ondersteuning van Sociale Zaken.
Juist. Een slappetaai die een „gedicht" overtypen al een hele inspanning vindt,
geniet voor zijn nonprestaties een aardig zakcentje uit de publieke kas.
En een meiske dat zich inspant om een vak te leren, loopt met wafels langs
de deuren, omdat er straks onvoldoende leermateriaal voor dat vak^is vanwege
het verlaagde subsidie.
Kind, geef me gauw zo'n zakje, dan krijg ik tenminste eetbare waar voor
mijn geld, en beloon in elk geval een behoorlijke arbeidsprestatie waarvoor
de jongeman met het warhoofd blijkbaar te teer gebouwd is.
Je zou hem aan het wafelbakken zetten, bij een kortaangebonden bakker.
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
Modigliani, zoals hij zichzelf in 1919 op
een plank schilderde.
Deze week sprak ik verschillende men
sen, die het toneelstuk „De lankmoedige
minnaar" van Graham Greene zondag
avond op de televisie hadden gezien en
het „toch maar niks vonden voor de avond
van de Eerste Paasdag." Enerzijds heb
ben zij gelijk (in veler ogen bestaat er
verschil tussen wijding en scheiding),
maar anderzijds had ik de neiging, om
hen te verwijzen naar hun programma
blad en daarin het aantal uren zendtijd
dat tijdens het Paasweekend aan „reli
gieuze" uitzendingen was besteed te ver
gelijken met het aantal van de „niet-reli-
gieuze" uitzendingen. Hadden zij er Goe
de Vrijdag nog bijgenomen, dan was in
ieder geval de uitvoering van Bachs Mat-
thaus Passion al een niet te veronachtza
men tegenwicht tegen „De lankmoedige
minnaar" geweest.
Blijft natuurlijk het voor veel christe
lijke kijkers geldende bezwaar, dat de
avond van Eerste Paasdag na half negen
werd gevuld door twee omroepen, die
geen uitgesproken christelijke signatuur
hebben: de TROS (eerste net) en de
VARA (tweede net).
Doch het is nog maar de vraag, of bij
voorbeeld de NCRV en de KRO voor een
zoveel christelijker lijkende avondvulling
zouden hebben gezorgd. De NCRV zou mis
schien een film met min of meer ernstige
ontspanning la „De Drie Musketiers" heb
ben vertoond en de KRO had wis en ze
ker een operette op het scherm gebracht.
(Nu laat ik nog helemaal buiten beschou
wing, dat de NCRV in de loop van de ja
ren is geëvolueerd tot een omroepvereni
ging, die vrij luchtig amusement en een
dosis satire la „Farce Majeure" kan
brengen en dat de KRO voor velen in de
allereerste plaats de omroep van „Brand
punt" is). Zo'n film of zo'n operette zou
ook niet meer dan billijk zijn geweest,
niet alleen tegenover het niet christelijke
volksdeel, maar ook tegenover het wèl
christelijke, want zoals gezegd waren er
in het Paasweekend heel wat kerkelijke
uitzendingen.
ben: „Dit doet de deur dicht". De meer
derheid zal echter wat Fons Jansen-ach-
tig, hebben gedacht: „Dit doet de (he-
mel)deur open".
oecumenisering van de kerkdienst, met
name aan beide kanten van de scheids
lijn Rome-Reformatie. Ik hoef maar
te herinneren aan twee voorbeelden uit
onze omgeving om dit duidelijk te maken:
een enige jaren geleden uitgezonden her
vormde dienst uit Rozendaal bij Arnhem
(waar de zeer dikwijls met het Missale
Romanum werkende ds. Barnard de scep
ter zwaait) en een onlangs op het scherm
gebrachte rooms-katholieke mis uit de Ma-
riakerk in Apeldoorn (waarvan minstens
alleen al het eerste gedeelte bewees, hoe
veel men daar op het gebied van de
eigentijdese kerkzang van de „andersden
kende broeders en zusters" heeft opgesto
ken en zelfs overgenomen). Natuurlijk
zijn deze resultaten allereerst te danken
aan plaatselijke, regionale, landelijke en
misschien zelfs internationale oriëntatie
en toepassing, maar zolang veel van die
resultaten door de televisie worden uitge
zonden, is de invloed daarvan via dit com
municatiemedium toch zeer belangrijk.
Kerkelijk, of liever: christelijk en men
selijk (nee, niet bedoeld als synoniemen!)
moést dit ook wel gebeuren; men kan
eenvoudig niet meer terug. Terecht herin
nerde pastoor Dürr in de via de tv uit
gezonden Paaswake uit Haarlem-Schalk
wijk aan de betekenis van zijn overleden
protestantse „collega" ds. Martin Luther
King en herinnerde dr. Buskes op Paas-
morgen aan de woorden van zijn katholie
ken „collega" mgr. Bekkers. Misschien
zuller er hier en daar nog kijkers en
luisteraars zijn, die gezegd zullen heb-
Maar we hadden het over „De lank
moedige minnaar". Zondagavond om ze
ven uur kwam een tienjarig buurmeisje
bij ons binnenlopen. Ze vertelde, dat ze
van mamma en pappa tot negen uur
mocht opblijven en dat ze voor het slapen
gaan altijd zo graag een poosje in een
boek las, na welke mededeling ze zich in
een van onze luie stoelen nestelde. De
voor een kind van tien vrij zware Cana
dese gedramatiseerde documentaire „Het
open graf" keek ze vol belangstelling uit.
Om half negen, toen „De lankmoedige
minnaar" begon, zat ze er nog steeds
Opnieuw vol belangstelling, evenals de
vrouw des huizes (die erg van tv-toneel
houdt) en ondergetekende (die er als cri
ticus naar keek). Na enkele minuten be
gon het meis'je opmerkingen te maken
over de „lage jurk" van Ellen Vogel en
de charmes van Guus Oster. Uit verant
woordelijkheidsgevoel wees ik haar tus
sen de bedrijven door even op het half
uurtje lezen voor het slapep gaan om ne
gen uur. Ze deed alsof ze niets hoorde
en bleef strak naar de beeldbuis kijken.
Tegen negenen wezen we haar tactvol op
het tijdstip en ging ze ook prompt.
De volgende morgen kwam ze weer
even aanlopen. „Ik heb lekker nog een
heel stuk van dat mooie televisiespel ge
zien, gisteravond", zei ze.
„Moest je van je vader en moeder dan
niet om negen uur naar bed?" vroegen
we.
„Jawel", zei ze, „maar ze vonden het
zelf ook zo mooi en daardoor kon ik lek
ker tot half tien treuzelen". (Of TROS-se-
len, zo u wilt).
KASTPAR.
Dit bedoel ik niet zo negatief als het er
ln de ogen van sommigen onder u mis
schien staat. Er wordt naar mijn mening
nog veel te weinig lof toegezwaaid aan de
kerkelijke zendgemachtigden. Hun program
kerkelijke zendgemachtigden. Hun pro
gramma's doen in veel gevallen beslist niet
onder voor die van de als christelijk bekend
staande omroepen. Ik denk hier aan de
actualiteitenrubriek „Kenmerk" (vaak
schiet me bij het zien van een aflevering
daarvan de woordspeling „Kenmerk toch
hoe sterk!" te binnen), aan de uitzending
van het BBC-interview met ds. Martin Lu
ther King op de zondagavond na diens
overlijden, aan het liedjesprogramma op
Oudejaarsavond (veelomstreden maar in
ieder geval een bewijs van zelfspot of
minstens zelfrelativisme, wat alleen maar
gezond is), aan de donderdagavondseries
over de Bijbel en aan discussierubrieken
als „Opspraak", „Via Uppsala" en „Dat
staat te bezien".
Maar ik denk ook, en eigenlijk in de
eerste plaats, aan de strikt kerkelijke uit
zendingen van IKOR, CVK en RKK. Van
een programma als „Zingend geloven"
(onder leiding van de altijd weer even
geestige als ernstige deskundige Frits
Mehrtens) valt zowel de „verticale" bete
kenis (de „stichting", het contact met
God via de zang) als de „horizontale" be
tekenis (wat een stuk oecumene, al die
zingende mensen van sterk uiteenlopende
kerkelijke pluimage bij elkaar!) moeilijk
te overschatten. Zo ben ik er bijvoor
beeld van overtuigd, dat een serie als
„Zingend geloven" een niet te verwaarlo
zen invloed heeft op de verfrissing en de
In het kader van de culturele samen
werking tussen Haarlem en Salzburg
zullen 85 leden van het Haarlems Jeugd
orkest onder leiding van André Kaart, het
jeugdtoneel van Th. Ruygrok en het Haar
lems poppentheater Merlijn van 27 april tot
en met 1 mei een bezoek brengen aan Salz
burg. In het verleden hebben Salzburgers
bezoeken aan Haarlem gebracht en de ko
mende uitzending is de derde uit Haarlem.
Het Haarlems jeugdorkest geeft een concert
in het Festspielhaus in Salzburg en groepen
van het orkest concerteren in verscheidene
delen van het land.
Tot en met 3 juni worden in het Aarts-
bischoppeM. Museum in Utrecht kunst
werken uit de aan het museum gelegateerde
kerncollectie van de familie Brom geëxpo
seerd. Op 13 juni 1966 werd deze kostbare
verzameling door mevrouw Clara Brom-
Heckhausen aan het museum nagelaten. Zij
voldeed daarmee aan de wens van haar
reeds in 1965 overleden echtgenoot, Leo
Brom. Dit bekende geslacht van edelsmeden
heeft al ruim honderd jaar oude banden met
het museum. Het belangrijkste deel van de
collectie werd bijeengebracht in het eind der
19e eeuw en het begin der 20ste eeuw. Het
betreft onder meer enkele schilderijen, een
groot aantal sculpturen, metaalwerken en
enige miniaturen. Van bijzonder belang is
een Romaans houten beeld van de apostel
Johannes, een onderdeel van een calvarie-
groep. Dit is thans het oudste houtsculptuur
die zich in een openbare collectie in Neder
land bevindt.
DEN HAAG De minister van cultuur,
recreatie en maatschappelijk werk, mej. dr.
M. A. M. Klompé, heeft de film „Toccata"
van Herman van der Horst aangemeld voor
deelname aan het filmfestival van Cannes
dat van 10 tot 24 mei 1968 zal worden ge
houden.
DEN HAAG De Nieuwe Komedie zal
op 11 mei in het Paviljoen Theater in Sche-
veningen de honderdste voorstelling geven
van „Mama, kijk, zonder handen" van Hugo
Claus, onder regie van Berend Boudewijn
en met in de hoofdrollen Lex Schoorel,
Johan Sirag en Wim de Meijer.
LONDEN Miss Andree Howard, inter
nationaal bekend vanwege haar choreogra
fie en haar danskunst, is de afgelopen nacnt
dood in haar huis te Londen gevonden, Zij
werd 57 jaar oud.
De politie heeft bekend gemaakt dat de
dood waarschijnlijk is ingetreden als gevolg
van een overmatig gebruik van verdovende
middelen.
let is uitkijken geblazen als een collectie
werk van een bekend schilder schijn
baar vanuit het niets in de expositieruimten
van een museum terechtkomt. Is bovendien
de trieste levensloop van de betreffende kun
stenaar in vele geromantiseerde toonaarden
beschreven (wat het sucoes onevenredig ver
groot heeft) en levert zijn wijze van schilde
ren vervalsers weinig moeilijkheden op, dan
mag de kunstwereld enig skepsis tonen bij
de verschijning van een reeks als echt gepre
senteerde schilderijen. Zo was het toen het
nieuws bekend werd dat de Nederlandse za
kenman in ruste Weitere van Hattum een
collectie Modigliani's, liefst 21 tekeningen en
olieverfschetsen, verworven had, een collec
tie die, aangevuld met vier andere tekenin
gen, tot 5 mei in het Centraal Museum aan
de Maliebaan te Utrecht te zien is. Men kan
gerust zijn: de Modigliani-autoriteit Arthur
S. Pfannstiel meent dat alle schetsen onmis
kenbaar de geest en 't handschrift van de
Frans-Italiaanse kunstenaar verraden, een
conclusie die niet dan na vele naspeuringen
getrokken werd.
IJ et leven van de in 1884 ln Livorno gebo-
ren Amedeo Modigliani werd gesloopt
door t.b.c., drank en verdovende middelen.
Op 35-jarige leeftijd sterft hij in bittere ar
moede in het Parijse Hóspital de La Charité.
De volgende dag springt zijn favoriete mo
del en vrouw Jeanne Hébuterne uit het
raam van het atelier op de vijfde etage.
Deze feiten zijn voldoende om met veel
pathetiek het leven van Modigliani als dat
van een lijdenJde, miskende kunstenaar te
beschrijven, wat dan ook prompt gedaan is.
Daardoor, gelukkig niet alleen daardoor, is
het succes van zijn oeuvre vooral kort na
zijn dood groot geweest. Dat succes werd
mede bepaald door de persoonlijke toon die
uit zijn werk spreekt. Moldigliani's oeuvre te
kende zich zo sterk af tegen dat van zijn tijd
genoten dat pientere vervalsers er met com
mercieel inzicht geld inzagen.
"pn toen kwam het nieuws dat de Neder
lander Welters van Hattum tussen 1964
en '68 zo'n twintigtal tekeningen en olieverf-
schetsen van Modigliani verworven had. De
Modigliani-expert Pfannstiel vertelt in de ca
talogus de geschiedenis van deze zeldzame
aankoop.
In 1937 overleed in de atelierwoning van
Modigliani mejuffrouw L. Charpentier, die
tot de vriendenkring van f,Modi" had be
hoord.
Tijdens haar laatste ziekte werd zij ver
zorgd en geldelijk gesteunid door mevrouw
de weduwe Ribas-Viló. Aan deze laatste
verviel haar hele nalatenschap, die o.a. be
stond uit schetsboeken en studies van Modi
gliani. Haar zoon, professor Emilio Ribas,
heeft deze kunstwerken van zijn moeder ge
kregen. De iin Barcelona wonende Welters
van Hattum komt er achter en weet van hem
21 schptsen en tekeningen te kopen.
Een 'grondig onderzoek naar de echtheid
van het werk ging daaraan vooraf. Zo werd
Jeam Cocteau, van wie een voorstudie en een
olieverfschets tot Ribas' collectie behoorden,
gevraagd naar zijn mening over de echtheid
ervan. Cocteau, die de authenticiteit beves
tigt: „Alvorens Modigliani mijn grote portert
in olieverf uitvoerde, maakte hij verscheide
ne potloodschetsen. Bij gebrek aan doek
nam hij er enige dunne plankjes voor".
Re kleine, in twee zalen ondergebrachte,
collectie vormt een bijzonder boeiend
geheel. Het betreft overwegend klein-for-
maat-schetsen op schutbladen van boeken en
tekeningen, soms met kleur, ook wel met ge
fixeerd pastel verhoogd, op kaften of afge
dankte kastplanken. Het werk, tussen 1916
en het sterfjaar van de schilder, 1920, ont
staan, beslaat hoofdzakelijk portretten van
vrouwen en naakten. Hij had toen al zijn ei
gen persoonlijke stijl gevonden: lange ovale
gezichten op gerekte halzen en een gesloten
introverte gelaatsuitdrukking. Aanwijsbare
invloeden van Picasso, de negerkunst en
Brancusi, blijven aanwezig, maar verminde
ren de waarde van de melancholieke portret
ten in het geheel niet. De schetsen, zoals die
in het Utrechts Centraal Museum te zien
zijn, ontstonden vooral wanneer de schilder
bezig was aan een „groot" portret. Van zijn
vriend en beeldhouwer Jacques Lipchitz, die
zich ook eens liet portretteren en hiervoor
per zitting 10 francs en wat alcohol moest be
talen, moeten volgens de beeldhouwer zelf
een groot aantal voorbereidenide schetsen
van een verbluffende vaart en raakheid ge
maakt zijn.
Dat Modigliani voor deze schetsen alles
gebruikte waarop getekend of geschilderd
kon worden is niet verwonderlijk, ge
zien zijn miserabele financiële positie. Toch
was er iets meer. De aard van het materiaal
werd een functie toebedeeld in het creatieve
proces. Als Modigliani op hout schildert,
krijgt het hout een functie. De kastplank
waarop hij een paar maanden voor zijn dood
zijn zelfportret schetst is niet geprepareerd
maar de knoesten in het hout gebruikt hij
om de ogen uit te beelden. Beelden, want het
is een sterk gevoel voor plastiek dat Modi
gliani's portretten tot iets uitzonderlijks
maakt. Modigliani heeft enkele jaren, rond
1910, gebeeldhouwd en mede onder invloed
van zijn vriend Brancusi ontstonden enkele
fraaie werken. Zijn zwakke gezondheid heeft
evenwel een verdere ontplooiing in die rich
ting in de weg gestaan. Maar in zijn schilde
rijen en tekeningen bleef Modigliani de beeld
houwer. De maskers van de negercultuur
zijn het grote voorbeeld.
Re expositie in het Centraal Museum is
een bijzondere gebeurtenis, niet alleen
vanwege de intrinsieke waarde van de col
lectie Welters van Hattum, maar ook omdat
Amedeo Modigliani, met uitzondering van
een tekening in het Frans HalsmusAim, niet
in Nederlandse musea is vertegenwoordigd.
Men moet de mogelijkheid tot kennismaking
niet voorbij laten gaan.
THOM STROINK.
Op een kastplank schilderde Modigliani
het portret van zijn vrouw Jeanne Hé
buterne.
DEN HAAG „De werelden van M. C.
Escher" heet de grote overzichtstentoonstel
ling, die tijdens het Holland Festival van 8
juni tot en met 21 juli in het Haagse Gemeen
temuseum wordt gehouden bij gelegenheid van
de zeventigste verjaardag van de graficus,
die in en buiten Nederland grote bekendheid
verwierf.
In vele herdrukken is het boek „Grafiek en
tekeningen van M. C. Escher" verschenen. Bij
zonder is het, dat het werk van Escher, die
in Baarn woont, veelvuldig is gebruikt door
wetenschapsmensen. Geleerden van wereld
naam, zoals onder meer prof. Coxeter, Mei
vin Calvin, en de Nobelprijswinnaar Chen
Ning Yang, hebben in hun publikaties van
Eschers werk gebruik gemaakt.
De expositie krijgt vier afdelingen, waar
door veel van de prenten niet slechts een
maal, maar meerdere keren zijn te zien. Voor
een chronologisch overzicht worden 174 pren
ten gebruikt. De belangrijkste ervan worden
nog een keer getoond, maar dan naar onder
werp gegroepeerd. De derde afdeling laat pren
ten zien die gegroepeerd zijn in relatie tot an
dere kunstuitingen. Tenslotte wordt een beeld
gegeven van de wijze, waarop de wetenschap
gebruik maakte van Eschers werk. Ook wor
den voorbeelden getoond van Eschers toege
paste beeldende uitingen.
AMSTERDAM Het Nederlands Contact
Centrum voor Science Fiction heeft een prijs
vraag uitgeschreven voor korte science fic-
tionverhalen. Dit is een van de manieren
waarop het centrum in ons land dit genre
literatuur tot ontwikkeling wil brengen. Da
inzendtermijn sluit 1 augustus en de uitslag
zal in oktober tijdens de boekenmarkt in de
RAI iln Amsterdam bekend worden gemaakt
De juryleden zijn de auteur Carl Lans, poc
ketimporteur A. A. van der Hoek en de stu
dent klassieke letteren L. P. Kindt.
wmmmmmm
De drie radioprogramma's van Aad Veth
die wekelijks via KRO's Hilversum lil
de lucht in gaan, kunnen volgens recente en
quêtes bogen op een grote luisterdichtheid.
Aad Veth (24), klein goed bijgehouden
baardje en sinds kort woonachtig in Ede, is
daar vanzelfsprekend best tevreden over,
maar zo'n bijzonderheid is dat nu ook
weer niet, vindt hij zelf.
Hij is producer-regisseur van de populaire
programma's „TNT", „10R" en „Where the ac
tion is", uitzendingen die in hoofdzaak uit
een rijke selectie van pop-muziek bestaan,
met uitzondering van de laatste, waarin disc-
jockey Pete Felleman vrij spel heeft in het
rhythm and blues-genre.
A ad Veth is niet kieskeurig en gelooft dat
je dat als medewerker in een team van
jonge, enthousiaste radiomensen gewoon niet
kunt zijn.
Van daar dat er in de programma's, die hij
soms na vele uren van voorbereiding in el
kaar zet, met evenveel plezier een levenslied
van het kaliber Gert Timmerman, als de
nieuwste hit van The Beatles wordt gedraaid.
Aads motief: „Programma's, zoals wij die
brengen, zijn niet afhankelijk vain een per
soonlijke smaak, dat kan ook niet. Wij brengen
soms L.P's die ik zelf afschuwelijk vind. In
het algemeen zou je kunnen zeggen, dat we
ons houden aan de smaak van het publiek,
alhoewel het geen verzoekplatenprogramma's
zijn
W/ie met Aad Veth over radio Veronica be-
gint te praten, moet niet de intentie heb
ben dat hij de medewerkers aan deze zender
als concurrenten beschouwt.
„Welnee, zeg maar collega's. Natuurlijk be
staan er tussen Hilversum III en Veronica
duidelijke verschillen. De belangrijkste is
wel, dat wij aan een omroepvereniging gebon
den zijn. Je kunt niet alles doen en laten wat
je zelf wilt, zoals bij het commercieel inge
stelde Veronica. Je hebt met bepaalde beper
kingen te maken, vandaar dat je uit een ze
ker verantwoordelijkheidsgevoel moet wer
ken".
Maar het derde net is toch aanvankelijk als
tegenhanger van Veronica de lucht in gegaan?
„Ja, dat is zo. De opzet van Hilversum III
was eigenlijk, een popzender te creëren. Bij
ons en bij de VARA is dat streven nog steeds
aanwezig, maar er zijn andere omroepver
enigingen, die het derde net gaan gebruiken
voor alles wat ze op de andere zenders niet
kwijt kunnen
A ad Veth heedt de wind in de zeilen gehad.
Na zijn middelbare schooljaren in zijn
geboortestad Dordrecht werkte hij zeven we
ken bij Philips. Daarna schreef hij in op de
van de Nederlandse Radio Unie uitgaande op
leiding voor radio-technicus.
„Wegens allerlei moeilijkheden", zegt hij nu
„heb ik eind '65 bij de NRU ontslag genomen".
Er brak toen een periode van „free-lancen"
aan, waaraan eigenlijk nog steeds geen eind
is gekomen, want Aad Veth is niet in vaste
dienst bij de KRO.
Volgend stadium in zijn wisselvallige car
rière was een aanstelling bij de VARA-tele-
visie, waar hij ruim drie maanden als geluids
technicus werkte.
Bij dit alles zag hij kans vele contacten te
leggen met kopstukken uit de Hilversumse om
roepwereld. Een van hen, AVRO-medewerker
Roel Balten, bracht een idee, waarmee Aad al
lang rondliep, tot realiteit.
Aad Veth produceerde vervolgens tien af-
Aad Veth (midden) tijdens een opname in de
KRO-studio.
leveringen van het programma „Zo is 't ge
komen", waarin oudere artiesten (muzikale)
herinneringen ophaalden....
De volgende stap was de KRO.
„Ik had zo maar eens geïnformeerd, om
voor deze omroep een programmaatje te mo
gen maken. Dat lukte, omdat ze daar mijn
werk al wel kenden. Neem de regie ook maar,
zeiden ze. Ik had een heel goede start, maar
kreeg daarna een inzinking
De tienershow „10R" waarvoor de opna
men destijds in het hele land werden gemaakt
en waarvan hij de produktie in hadden kreeg,
bracht hem er weer bovenop. Er volgde
een periode van keihard werken. De shows
werden live opgenomen en voor een uur uit
zenden was het KRO-team soms dagen in de
weer. Wellicht, vandaar, dat het programma
nu in de studio woridt samengesteld.
Evenals het programma TNT (ondertitel:
knalmuziek van een tot twee), dat van gelij
ke strekking, maar van latere datum is en
twee maal per week wordt uitgezonden.
Aad Veth: „Toen we er pas mee startten,
hadden we alles precies op papier staan.
Presentator Henk Bouwman bijvoorbeeld wist
dus al precies wat hij zou gaan zeggen. Van
dit systeem zijn we later afgestapt. Het is he
lemaal niet nodig dat de presentatie, laat ik
zeggen mooi is. Dan krijg je nooit gekke din
gen. Het programma als geheel moet natuur
lijk wel getimed worden..."
TNT en 10R, zijn het concurrenten van bij
voorbeeld Arbeidsvitaminen?
„Ik zei het al, wij brengen geen verzoek
programma's, al slipt er soms wel eens een
verzoekje tussen door. Bovendien zijn wij veel
actueler. We leggen ons toe op hitparade-werk.
Je zou kunnén zeggen, dat wij de Arbeidsvita
minen van over twee jaar zijn..."
Hitparadewerk...Maar we horetn toch ook
wel eens een zogenaamde smartlap?
„Ja dat klopt, als zo'n plaat actueel is, wordt
ie gedraaid. Je kunt je vaak rot lachen om
smartlappen".
Hoe komt Aad Veth aan al die nieuwe pla
ten? Is er sprake van een soort race tussen
de populaire zenders om hits het eerst te be
machtigen?
„Ik ben uren bezig met het beluisteren van
buitenlandse stations en verder ben je in
hoofdzaak afhankelijk van je relaties met de
platenmaatschappijen".
Moet een producer ook tegelijkertijd tech
nicus zijn?
„Ik wist alles van techniek op radiogebied,
maar ik ben veel kwijt geraakt. Je moet wat
ik noem, programmatisch inzicht hebben en
handigheid in het monteren. Dat is belang
rijker, want ik ben nu in een staldium gekomen
dat ik mijn defecte autoradio niet zou kun
nen repareren".
y^ad Veth woont met opzet niet in Hilver
sum. Hij heeft zo zijn eigen gedachten
over de Hilversumse omroepwereld. Hij zegt
er allen dit van: „Ik vind het lekker om iin
Ede, ver weg van Hilversum, te wonen. Voor
al omdat ik mijn werk en mijn vrije tijd vol
komen gescheiden wil houden..."
Is Aad Veth tevreden over hetgeen hij tot
nu toe heeft bereikt?
Niet ontevreden, zegt hij. Hij is van oor
deel dat zijn huidige werkkring een goede ba
sis is om op verder te bouwen.
Hij is flink vooruit gekomen in de rijk ge
schakeerde radiowereld, dat staat vast.
Hij neemt zelf een voorbeeld: „Ik zit nu al
bij de vergaderingen, waar de programma'a
worden besproken en waar ideeën voor nieu
we programma's worden gelanceerd. Naar
mijn stem wordt heus wel geluisterd
