Voivaria uit Azië groeit
op Veluwse coniposthopen
Pasen 1968: bestorming
van De Hoge Veluwe
Een duiveltje gaat kamperen...
Nuchter
Nunspeet
7
WA
DENK ER EENS OVER NA
a a
m
Eetbare paddestoel
als pendant van
champignon
Realisten
Vlies en hoed
Recepten
Marktproblemen
DAMMEN
door J. M. BOM
SCHAKEN
door H. KRAMER
III4I
BRIDGE
door H. W. FILARSKI
M
CRYPTOGRAM
/"hp een composthoop in de
buurt van Arnhem werd
vorig jaar iets gevonden, dat
op een nieuw soort paddestoel
leek. Er kwamen deskundigen
bij, die vaststelden dat het
dan wel geen nieuwe padde
stoel was, maar wel een heel
bijzondere: de Volvariella Vol-
vacea, oftewel de Voivaria,
een van de meest gebruikte
•etbare paddestoelen uit Zuid-
Oost-Azië. Verder zoeken le
verde toen de ontdekking op,
dat de Voivaria ook op andere
composthopen in het land
bleek voor te komen. Een ver
klaring was daarvoor niet te
geven. De deskundigen haal
den slechts de wet van Beye-
rinck aan, die zegt: alles is
overal, maar het milieu selec
teert. Er worden nu pogingen
in het werk gesteld om de Voi
varia te kweken zoals men dat
ook met champignons doet. De
resultaten zijn veelbelovend en
wie de composthopen niet wil
afgaan om de Voivaria zelf te
zoeken zal dit smakelijke ge
recht nu wellicht binnen af
zienbare tijd in winkels kun
nen krijgen. Tot de eerste
klanten zullen vast en zeker
Indische Nederlanders beho
ren, die de Voivaria al kennen
als de Djamoer padi, de rijst-
paddestoel. In Indonesië be
hoort de Voivaria namelijk tot
de bekende lekkernijen en hij
wordt er in grote hoeveelheden
De volgroeide Vodvaria. Over de muisgrijze hoed ligt een zacht-
fluwelen glans.
Zó zal de Voivaria op de markt verschijnen. De paddestoel is
nog omhuld door het vliesdat hoogstens iets gebarsten mag
zijn.
gekweekt op hopen rijststro,
die nog gedeeltelijk nbroeien.
Vandaar de naam rijstpadde-
stoel.
Nadat de vondst bij Arnhem
JJet was al lang na sluitings
tijd, toen een van de infor-
matrices vertwijfeld de deur
van het mobiele ANWB-kan-
toor in 't slot gooide. Zij zijn
heel wat gewend, deze rappe
dames, maar wat in en rond
om het Paasweekeinde in
Hoenderloo werd vertoond, dat
had bij hun weten zijns gelij
ke nog niet gehad. Zesduizend
wandelaars zijn er in die vier
dagen geweest om de door de
ANWB uitgestippelde route
door 't nationale park De Ho
ge Veluwe te lopen. De auto's
stonden tot ver buiten de
dorpskom geparkeerd. Dit,
terwijl er weinig reclame was
gemaakt. De ANWB had ge
woon aangekondigd, dat de pe
riodiek door de bond te orga
niseren wandeltocht nu eens
over De Hoge Veluwe zou lei
den en wel gedeeltelijk door
gebieden, die normaliter afge
sloten zijn. Dat was blijkbaar
genoeg. Het mobiele ANWB-
kantoor, dat opgesteld was bij
restaurant Rust een Weinig,
werd bestormd, vier dagen
lang. „Wel een aardig succes
je", merkt een bondsfunctiona-
ris rustig op.
Wfat bood de ANWB hier, in
samenwerking met de di
rectie van De Hoge Veluwe?
Twee routes, een korte en een
lange. De korte leidde via het
Hertenbos. de Deelensewas en
de Kromme Hoek naar de
Pampelse bossen en de Kope
ren Kop. Vandaar langs de
Eikelkamp terug naar Hoen
derloo, al met al twaalf kilo
meter. De lange route (negen
tien kilometer) doorkruiste het
gebied van de Gietense fles
ten, Wolfskuilen, het Pampel
se Zand, de Stenen Tafel,
Pres. Steijnbank, de Pampel
en leidde via het Fasanten-
park en de Westerflier terug
naar Hoenderloo. Zoals ge
zegd, kunnen bezoekers in
sommige delen van die gebie
den bij andere gelegenheden
nooit komen. Het is echter de
vraag, of dat de grote aantrek
kingskracht uitoefende. Vele
wandelaars bleken namelijk
weinig van De Hoge Veluwe
en de routes af te weten; ve
len dachten zelfs, dat zij door
het Deelerwoud gingen wande
len. Het zal dus echt wel ons
Veluwse gebied met als mid
delpunt De Hoge Veluwe zijn
geweest, dat de mensen
7.0 sterk aantrok. Veel wande
laars spraken zich trouwens
ook in die geest uit, na hun te
rugkeer bij het Hoenderlose
hek van het nationale park.
Zij wilden er ook nog wel bij
vertellen dat hun verwachtin
gen waren overtroffen. De to
tale afwezigheid van het wild,
dat zich bij het naderen van
de colonnes verbijsterd naar
de rustgebieden had gespoed,
deed daaraan blijkbaar niet
veel af. Er was overigens ge
noeg personeel van De Hoge
Veluwe in de buurt om hun te
vertellen, dat bij andere gele
genheden wel degelijk wild is
te zien en veel bezoekers heb
ben zich voorgenomen, op een
wat rustiger dag terug te ko
men.
F)at laatste is ook de be-
doeling. Personeelsleden
van het nationale park zeiden,
toen zij even een rustig ogen
blik hadden: ,,'t Is misschien
een wat wonderlijk gezicht,
zulke drommen mensen tege
lijk in het park en misschien
zien ze niet veel vandaag,
maar er zit meer aan vast. Op
deze manier krijgen we de be
kendheid eens niet via folders
en verhalen, maar op een di
recte manier. Ik weet zeker
dat we veel van deze mensen
later in het seizoen terugzien
en dat is voor ons wel heel
prettig. Een flink deel van on
ze financiën moet nu eenmaal
uit het bezoek komen. We zijn
„natuurbewust" genoeg om
het fijn te vinden dat de men
sen die hier komen er zelf iets
aan hebben, maar ook realist
genoeg om blij te zijn met het
entreegeld, dat ze betalen."
Dat realisme hebbe nwe óók
nodig in een nationaal park,
dat we graag mooi willen hou
den.
was gedaan bevestigde de af
deling Mycologie van het
Rijksherbarium de determina
tie en meteen daarna zijn de
kweekproeven begonnen. Door
middel van weefselcultures
werd het materiaal vermeer
derd en binnen vier weken had
men voldoende broed, waar
mee verder kon worden ge
werkt. In diverse kweekbak-
ken, elk met een andere sa
menstelling (substraat ge
noemd) werd in augustus van
het vorige jaar het eerste
broed uitgezaaid. In de kweek-
cellen bedroeg daarbij de
temperatuur 30 graden bij een
zeer hoge vochtigheidsgraad.
Deresultaten overtroffen de
stoutste verwachtingen. Al
twaalf dagen na het zaaien
was de bezetting van de bed
den met knoppen al even dicht
als die op de champignonbed
den. De grootste exemplaren
waren ongeveer tien centime
ter hoog en wogen zeventig
gram.
Voor degenen die alvast zelf
aan het zoeken willen gaan in
het Veluwse land, waar vele
grage paddestoeleneters wo
nen: de Voivaria heeft een
vliezige schede om de voet
(volva betekent vlies), die de
paddestoel in het begin van de
groeitijd geheel omhult, zodat
hij er uit ziet als een bruin-
grijzig ei. In het laatste groel-
stadium barst dit vlies open en
dan is in acht tien uur tijd
de muisgrijze hoed, waarover
een zachtfluwelen glans ligt,
volgroeid. Er is geen ring om
de steel, de vliesresten blijven
onderaan de steelbasis zitten.
Bij het bereiden van de Voiva
ria kan men naar keuze het
vlies waarin alles is „ver
pakt" verwijderen of intact
laten. Bij jonge exemplaren
kan het vlies in alle gevallen
intact worden gelaten.
De Voivaria laat zich prima
verwerken. Er zijn al recepten
voor, o.m. van mevrouw Lot-
gering-Hillebrand, maar het
kan ook heel eenvoudig. Dan
bakt men de aan schijfjes ge
sneden paddestoel in boter of
olie, met wat zout en eventueel
wat Vets-inpoeder. Op de hoge
vlam alles moet zo heet
mogelijk gebeuren is de Voi
varia na enkele minuten gaar.
De paddestoel smaakt bijzon
der goed op toast en 't vrijge
komen vocht is heel geschikt
voor saus of soep. Ook doen de
gebakken schijfjes het goed in
omelet en ragoüt. Uiteraard
voelt de Voivaria zich hele
maal thuis in de Chinese en
Indische recepten, zoals sa-
joerans, nasi- en bamischotels
en loempia's. Bij alle verwer
kingen blijkt de Voivaria een
pittige, geheel eigen smaak te
hebben.
Fr zijn natuurlijk nog veel
problemen op te lossen,
voordat de Voivaria op de
markt kan worden gebracht.
Door zijn snelle groei is hij
bijvoorbeel slechts gedurende
korte tijd te bewaren. De
houdbaarheid is 't beste wan
neer de hoed nog in het vlies
is opgeborgen. Waarschijnlijk
zal hij dan ook in deze vorm
in de winkels komen. Een an
der probleem is op 't ogenblik
nog de kweekruimte. Wanneer
de Voivaria eenmaal te koop
is mag het immers niet voor
vallen, dat opeens niet meer
aan de vraag kan worden vol
daan. Champignonkwekers
hebben belangstelling getoond
waardoor de kweek meteen
in ervaren handen zou komen
maar zij zullen pas worden
benaderd, zodra de onderzoe
kers een lonende kweek moge
lijk achten. En over de econo
mische aspecten valt momVn-
teel niet zo heel veel te zeggen
Wel kunnen belangstellenden
alvast eens een kijkje nemen
op onze Veluwse compostho
pen om daar de eerstelingen
van de Voivaria uit de vrije
natuur mee te nemen.
Met onderstaand opstelletje
won Jeanette Demmers (zesde
klas) voor haar school, de St.-
Jeroenschool in Apeldoorn, de
mooie en nuttige prijs van de
tandartsenkruisvcreniging Het
Ivoren Kruis: een week lang
gratis appels eten voor de he
le school.
Dit schreef en tekende Jea
nette:
Ergens in een grote stad
woonde een jongetje, dat heel
veel snoep van zijn tante
kreeg, want die hield ook erg
van snoepen. Maar de moeder
van Peter, zo heette hij, vond
dat hélemaal niet goed en
haar man evenmin. De me
vrouw ging naar haar zuster
toe en sprak een hartig woord
je met haar. Toch kreeg Pe
ter nog stiekem snoep van zijn
tante.
De maand februari was aan
gebroken en moeder en zoon
gingen naar de tandarts. Die
schrok, omdat Peter drie gaat
jes in zijn tandjes had. Moe
der vertelde het hele verhaal
van haar zuster. De tandarts
werd er een beetje boos om.
En omdat Peter de laatste pa
tiënt was, nam hij hem op de
knie en begon een verhaaltje
te vertellen.
Weet je, als er een gaatje
bij jou ontstaat, dan gebeurt
dat zo: er komt een duiveltje
bij jou in je mond kamperen.
Dan ziet hij op een kies een
stukje toffee zitten en hij
denkt, dat lust ik. Hij pakt
pakt zijn boor en begint in
jouw kies een gaatje te boren.
Dat duurt erg lang zodat je na
een paar weken een gaatje
voelt en dat is niet zo fijn,
maar het duiveltje vindt van
wel. Als hij het op heeft en
hij ziet weer een nieuw stukje
toffee, gaat hij weer een gaat
je boren in jouw kiezen. En
dan moet jij naar de tandarts,
die die gaatjes dan moet vul
len. Dus als jouw tante je
weer snoep wil geven, vraag
dan om een appélwant die
verjaagt het duiveltje uit jouw
mond en als die duivel eruit
is, kan hij geen gaatjes meer
maken en dan hoef ik jou
geen pijn te doen.
De vólgende dag stondt tane
met een grote zak snoep op
Peter te wachten'. Hij zag dat
en zei tegen zijn tante: ,Jk
mag geen snoep meer van de
tandarts, alleen maar een ap
pel, want die verjaagt het dui
veltje." De tante begreep er
niets van en ging met Peter
mee naar huis. Ze vroeg aan
zijn moeder wat dit had te be
tekenen. Moeder vertelde het
hele verhaal. Tante stond ver
slagen.
In augustus kwam Peter te-
Voorrang: geven, nemen
ofnet doen alsof
¥n een gesprek onder automobilisten
(waar gaat 't dan vaak anders over dan
over verkeer?) dook dezer dagen eetn bepaald
verkeersvraagstuk op waar men niet hele
maal uit kon komen en dat toch wel de moei
te waard is om even nader te belichten
van deskundige zijde. Het gaat hier om de
toepassing van artikel 36 van de Wegenver
keerswet. Maar wat weten we er eigenlijk
van?
Het volgende ter illustratie: vele automobi
listen geven slechts voorrang, als deze door
degene, die voorrang heeft, wordt afgedwon
gen. Voor een wielrijder is het niet eenvoudig
voorrang af te dwingen, althans niet van een
automobilist. Als die automobilist door zijn
manier van rijden laat merken, dat hij niet
van plan is voorrang te geven, dan zal meni
ge fietser denken: nou vooruit, ga dan maar.
Dat geldt ook voor de berijder van een
kleine auto ten opzichte van een zware
vrachtwagen. Daar zijn er nog al eens bij
die graag wat men noemt „doordruk
ken". Op een voetgangersoversteekplaats is 't
voor de wandelaar nog veel moeilijker om het
naderend verkeer tot stoppen te dwingen.
Jaja, helaas geldt in het verkeer maar al te
vaak het recht van sterkste.
]yTaar nu wat anders. Het heeft er mee te
1 maken. Het kan ook gebeuren, dat dege
ne, die voorrang moet verlenen, door zijn
manier van rijden iemand die voorrang heeft,
zo'n schrik bezorgt, dat deze verkeerd rea
geert en daardoor misschien wel een dodelijk
verkeersongeluk veroorzaakt.
Wat zegt artikel 36 van de Wegenverkeers
wet? Onze juridische medewerker geeft een
voorbeeld uit de praktijk.
"pen Austin reed met grote snelheid op een
voorrangsweg. Dichtbij een kruispunt zag de
bestuurder van de Austin een stationcar met
grote snelheid naderen. Zijn vrouw, die naast
hem zat, riep: „Hij stopt niet".
De bestuurder van de Austin schrok hevig,
gooide het stuur naar links en kwam met zijn
auto tegen een betonnen rand in de midden
berm en tegen een stenen muurtje. Zijn vrouw
werd zwaar gewond en overleed ter plaatse.
De bestuurder van de stationfcar, die wij X
zullen noemen, werd strafrechtelijk vervolgd
op grond van artikel 36 van de Wegenverkeers
wet. De rechtbank te Leeuwarden sprak X op
dit punt vrij.
Maar iin hoger beroep overwoog het ge
rechtshof te Leeuwarden, dat de dood van de
vrouw te wijten was aan de schuld van X.
Bij gemis van enige andere aanwijsbare oor
zaak en op grond van een verklaring van de
bestuurder van de Austin moest worden aan
genomen, dat deze uitsluitend door de wijze
van rijden va» X tot zijn fatale manoeuvre
was gekomen. X verdedigde zich door te stel
len, dat hier slechts sprake was van een
niet-gerechtvaarcügde schrik van de bestuur
der van de Austin. Deze heeft onnodig en on
juist gereageerd, aldus X.
"lyfaar het gerechtshof was van mening, dat
de wijze van rijden van X alleszins van
dien aard was om bij de bestuurder van de
Austin de indruk te wekken, dat X de kruising
zou op rijden. Er is dus geen sprake van een
geheel abnormale en onvoorziene reactie van
de bestuurder van de Austin.
Vast staat, dat het X geweest is, die een
gevaarssituatie in het leven heeft geroepen.
Zelfs indien er sprake zou zijn van een ondoel
matige of onjuiste manoeuvre van de bestuur
der van de Austin, dan heft dit de aansprake
lijkheid van X voor de ingetreden gevolgen
niet op, aldus het gerechtshof en achtte het
misdrijf van artikel 36 van de Wegenverkeers
wet bewezen. X werd veroordeeld tot een
hechtenis van twee weken en een geldboete
van f 1000 met ontzegging van de rijbevoegd
heid voor de tijd van zes maanden.
rug. Zijn gevulde tanden wa
ren gewisseld voor goede tan
den. De tandarts lachte: „Zijn
de duiveltjes weggeblevent",
vroeg hij. „Ja tandarts", zei
Peter. „Kijk maar." De tand
arts gaf Peter als beloning een
boekje waarop stond: Snoep
verstandig, eet een appel! En
Peter heeft zich dagraan ge
houden. De tandarts dacht bij
zichzélf: Ik hoop dat nog meer
jongens en meisjes zich daar
aan zullen houden.
Tn kleine gemeenten, waar
ieder jaar een vast toeris
tisch evenement plaats vindt,
wordt het meer en meer ge
woonte, dat evenement zwaar
te koesteren. Weken of zelfs
maanden tevoren begint de
propaganda, iedereen die ho
ren wil wordt opgetrommeld.
Wanneer het ook werkelijk
een groot evenement is, valt
dat alleen maar te loven en is
het ook nodig er flink wat pro
paganda tegenaan te gooien.
Wanneer het echter een aflo-
pendszaak is met zo'n eve
nement wordt het gevaarlijk.
Bezoekers voelen zich een
beetje bekocht en komen nooit
meer terug.
r/o gaat het niet in Nun-
speet. Van de Meiden
markt, het oude en vertrouw
de Paasevenement in Nun
speet, is naar veler mening al
leen de naam nog over. Het
blijft wel druk op die dag,
maar veel te doen is er niet,
zeker niet iets dat aan de
naam van het evenement ap
pelleert. Maar Nunspeet voert
dan ook niet meer de preten
tie dèt het een folkloristisch
feest is. In een plaatselijk
blad krijgt een ANVV-functio
naris zelfs een fikse veeg uit
de pan, omdat hij had ver
klaard, de Meidenmarkt als
een van de grootste Nunspeet-
se attracties te zien. „Laten
ze dat maar niet meer zeg
gen, want het wordt alleen
maar een teleurstelling voor
de bezoekers," zegt men in
Nunspeet.
Nuchter Nunspeet. Maar nog
nuchterder zou het zijn, de
Meidenmarkt wellicht op
wat moderner leest weer
wat echt leven in te blazen.
E ontwikkeling van da theorie over het merige grensgebied tussen absolute wlnet
31
DE ontwikkeling van de theorie over het
damspel heelt in de afgelopen
zestig jaar geleid tot een complete om-
e
J^nteling in de strategische Inrichten,
eer dan ooit wordt de drieste uitspraak
van wijlen Isidore Weiss: .Alles is speel
baar, mits het maar goed gespeeld
wordt", tot een ware profetie.
Daarnaast heeft hert verdiepen van de
strategische Inrichten de kennis van de
mogelijkheden sterk verruimd en het
spel wordt in de huidige periode op een
dermate hoog plan gespeeld, dat de
beslissingen in de wedstrijden pas in de
laatste strijdfase. het eindspel, worden
verkregen.
INJECTIE
Dit stiefkind ln de studiebibliotheek
van de damspeler kreeg vorig Jaar een
welkome groel-injectie door de verschij
ning van „Strategie der honderd Velden"
van de grote eindspelkenner J. F. Moser.
Het boek la min of meer een vervolg op
/ijn eerste „proefschrift" over het moei
lijkste deel van het spel: „Het Eindspel".
In dit boek waren de gegevens nog zon
der enige wetenschappelijke ondergrond
gerangschikt, maar in zijn nieuwe werk
markeert hij de methodiek van de
verschillende eindspelfacetten duidelijk.
Via de „mlnor"-elndspelen, waarin de
overmacht aan één zijde onvoldoende is
voor de theoretische winst, toont het
werk ons de verschillende winstfinesses
en motieven.
Zowel het tempoapel in de kwadraat-
en llnie-eindepelen als de verschillende
aanvale- en defensiemethoden van de
dam (als belangrijk eindspelstuk) krijgen
een ruime plaats, waarna via de stan
daard-overmachtseindspelen het sche
en de remise wordt binnengetrokken.
Met enige van de bekendste historische
eindspelen besluit de belangrijke studie
van bijna tweehonderd bladzijden, ver
lucht met 371 diagrammen.
TRIC-TRAC
Hieronder enkele frappante staaltjes
uit dit voortreffelijke werk, waarmee zo
wel de auteur als de uitgevers (Duwaer
Zonen A'dam) alle lof verdienen:
Wit 34. 44 en 2 dammen op 40 en 45.
Zwart 35, en 1 dam op 33.
Deze stand uit het Kampioenschap van
Amsterdam 1960 werd remise gegeven,
doch wit (P. v. Heerde) had fraai via een
trlc-trac motief kunnen winnen: 34—30
(35x24 of 33x50) 40—1! (33x50 of 35x24)
1—6 (24—30 of T) 45—18! en wint.
Een klein maar fijn miniatuurtje in de
sector tempo-spelen met vangstellingen is
het volgende:
Wit 2 sch. op 27 en 36 met 1 dam op 33.
Zwart 2 stukken op 26 en 39.
Direct 32—49 faalt op (26—31!) en 6f 31
óf 39 gaat naar dam. De winst komt tot
stand door: 32—36!! Na (39—44) nu 36—49!
(44—40 gedw.) 4944 (50x31) 36x27 Wint ©p
tempo.
Op (26—31) na wits eerste zet wordt de
winst verkregen door een „kleine combi
natie": 38—331 (39x26 gedw.) 27—22! (26x17)
Tot slot voor onze lezers een interen
santé opgave om hun krachten deeè
week op te beproeven (zie diagram).
Normaal gesproken zou deze stand r«*
mlse worden. Echter een geraffineerd*
finesse verzekert wit de winst!
36x27 wint op tempo.
Op het principe van de „klemzet" von
den we het volgende van de Fries R.
Be:
ergsma:
Wit: 2 sch. op 31, 33 en 1 dam op 46.
Zwart: 3 stukken op 22, 26. 40.
Zwart schijnt gemakkelijk remise ln
handen te hebben, echter 1. 33—28!! 22x33
gedw. 2. 4637! en wat zwart ook speelt,
er volgt altijd 37—46 met winst!!
OPLOSSING
Wit: 29, 39. 26. 94. 96. tl. 16. 41 <9
schijven).
Zwart: 2. 10, 11, 16, 18. 12, 18, 26 <1
schijven).
Zwart won Mar doori (26—281!) para
lyseert wits lihkaPvJvugel. Het partijver
loop was: 30-M (10-44) 34-30 (»-21g
Belet de ruil 30—W door (21—271). Duet
30-25 (21—87) 24—20 OH—«1D Geestig.
?6x27 (of?) (22x 42) 89x22 08x17) 20x19
(42—47!) met winst.
HOEWEL het maken van combinaties in
de eerste plaats het Jachtterrein la van
degenen ale gevoel hebben voor tac
tische wendingen, kan dat gevoel toch
wel ontwikkeld worden. De ervaring
heeft namelijk geleerd, dat het optreden
van bepaalde eigenaardigheden in de
stelling, de aanwezigheid van combina
ties. of liever de kans op die aanwezig
heid. doet toenemen. Dergelijke eigen
aardigheden noemt men kenmerken.
PIONWINST
SAZONOW
8. Ddl—C2, Tf8e8 9. Lfl—dS. d5xc4 18.
Ld3xc4, Pf6d5 11. Lg5xe7, Dd8xe7 12.
Pc3e4, e6e5(De theorie houdt zich
Een van de meest bekende kenmerken
is het ontbreken van een vluchtveld voor
de koning en als «evolg daarvan de mo
gelijkheid van mat op de onderste rij. In
c.e hieronder besproken partij komt een
prachtige combinatie met dit motief
voor. De beroemds Duitse meester dr.
Tarrasch placht bij een dergelijke partij
op te merken: Wat ls een mens zonder
ventiel?
Wit: T8JEREPKOF, Zwart: SAZONOW.
(Spartaklade 1887).
Klassiek Damegambiet
1. d2—d4. e7—e« t. o3—C4. d7—d5 3.
Pbl-c3. Pg8—f6 4. Lel—g5, Lf8-e7 5.
e2—€3, 6-6 6. Tal—cl, c7—c6 7. Pgl— f3,
Pb8—d7 (Een stelling die men tegenwoor
dig niet zo heel vaak meer ziet, maar die
voor de oorlog een even bekend
verschijnsel was als tegenwoordig het
Konings-lndlsch of het Slclllaans).
hier ln hoofdzaak met 12Db4t 13.
Dd2 bezig).
13. Lc4xd5, c6xd5 14. Pe4—c3! (Wint een'
pion).
14Pd7—b6 15. Pf3xe5. De7—gl 18.
6-0. Lc8—f5 17. Dc2—e2, Ta8-d8 18.
a2—a4. (Het is duidelijk cat zwart weinig
of geen compensatie heeft voor het ver
loren materiaal).
18a7—a6 19. a4—a5. Pb6—c4 20.
Pes—f3, Dg5h5 21. Pc3xd5, Pc4xa5 22.
Pd5f4, Dh5h6 23. Tel—C5. Dh6xf4. (Al
lemaal vrijwel gedwongen).
24. Tc5xa5, Lf5—g4 25. De2—C4. (Hierna
moet zwart tijd verliezen om zijn dame
ln veiligheid t« brengen).
25Df4—f6 26. Pf3—€5. Lg4—e6 27.
Dc4b4, Le6ds 28. Tfl—el. (Om de op
mars van de e-plon voor te bereiden).
28Df6g529. e3—e4? (Zie dia
gram). (De beslissende fout. Beter was 29.
f3. f6 30. Txd5, Txd5 31. Dc4 of 29. Txd5,
Txd5 30. Dxb7)
De opgave van de week: zoek de com-
een even bekend binatie die zwart hier tot zijn beschik
king heeft. De oplossing komt in de
volgende rubriek.
abcdefgh
TSJEREPKOT
OPLOSSING
De stand was:
Wit (Spanier): Kgl. Dbt. Td5. Ld4, pi
onnen a2, b2, g2, h2.
Zwart (Stern): Kg8, De6, Ta8 an f8.
pionnen a6. b7. g6. h7
Er volgde: 23. Td8-d7l!. De8xb2 (Of!
Tfa8 24. Tg7f. Kf8 25. DfJt DO 26. Da3t|
en mat.) 24. Td7—g7+, Kg8—h8 25. Tg7x«6!T
en mat op de volgende zet
ODERNE bledtechnlek steunt op
het taktisch Inzicht dat het soms
goed ls het brldge-leven van de tegen
standers zo moeilijk mogelijk te makt
Eén der conventies waarbij dit doel af
en toe wordt bereikt, heet de „zwakke
twee". Kokkes gebruikte dat bod met
veel succes in onderstaand spel op de
oostplaats:
HV84
V A62
OH76
H94
-
9HB107 J
O V B 8 5 4
AIO 2
AB8753
<?V94
O-
V 8 6 3
spellen, maar luister naar het biedver-
loop: oost twee schoppen zuid pas
west pas. Wat nu? Het is zo'n situatie
waarin er géén sprake is van „moeten
bieden", doch slechts van „kunnen bie
den".
Men kan zich voorstellen, dat noord
past en hoopt enkele downslagen te in
casseren zonder dat er voor NZ een
manchebod te maken blijkt te zijn. Men
kan zich ook voorstellen dat noord wél
gaat bieden, in de hoop een minder
slecht spel te treffen dan zuid in werke
lijkheid heeft.
Ik wijs erop, dat zuid met bijv. ét 10 6 2
(3?H5 A V B 10 5 4»B75 ook op twee
schoppen gepast zou hebben, doch met
dit spel en de noordkaarten is drie SA
normaliter voor het neerleggen.
Dit ls een partijtje uit de jeugd
wedstrijd Nederland België die I»
Venlo werd gespeeld. Het ls een alleraar
digst bied- en speelprobleem.
H643
CHB96
<>H V84
I
-
<?83
O B8 853
B6543 t
i 1062
085
O A 10tt t
B75
Oost gever— NZ kwetebaar. Ooat open
de met twee schoppen zuid paste en
west (mevrouw Van Heusden) paste ook.
Let u erop. dat west paste ondanks het
dj
ZIJ wist, dat partn
een zeekaart zou hebben en een vrij
Indien noord besluit te bieden, gaat
zijn keuze tussen twee Sansatout of dou
blet. Ik meen, dat twee SA het beste is,
|daar het zuid gemakkelijker de kans J"' 2*®» 8Ch°PPen
biedt te passen met een matig of slecht noord één Sansatout (aangevende een
feit dat zij geen enkele schoppen mee
bracht. ZIJ wist, dat
irtner tenminste
zwak spel elk hoger bod (bovendien
beschouwd als „forcing") zou dus de
zaken alleen nog maar erger kunnen
maken. Bovendien bestond de kans nog.
dat noord iets zou gaan bieden waarna
NZ van een koude kermis thuis zouden
komen.
Gaat u eens even op da atoel van
noord zitten kijk niet naar de andere
biedt te passen met een matig of slecht
spel. In werkelijkheid doubleerde noord,
wellicht nog ln de vage hoop dat zuid
zou passen. Mevrouw Van Calcar (zuid)
bood echter terecht drie ruiten, werd
gedoubleerd en kon na uitkomst van
klaveraas en klaver na, drie down (mi
nus 800) niet verhinderen.
Misschien had west twee SA (waarop
zuid past) ook gedoubleerd: er is dan
zeer goed tegenspel vereist om NZ drie
down te krijgen.
Aan vele tafels hadden OW vier harten
geboden en vrijwel nimmer dat contract
gemaakt. De 800 van Kokkes mevr. v.
Heusden was nog niet de „top". Eén der.
NZ-paren werkte zichzelf op tot vier
ruiten en de dankbare OW noteerden
daarbij liefst 1100 punten!
Oost gever, OW kwetsbaar. Ooat paal
zuid past west één schoppen
Sansatout (aangevend!
zwak lnformatledoublet) oost pasta
(A) zuid vier harten west paste
noord paste oost pasta (B).
Vragen behorende bij situatie A en B:
stemt u in met oosts passen? Zo niet,
wat had u geboden??
Het apelen: west komt uit met schop
penaas. oost gooit klaver twee bij en
zuid schoppen vijf. In slag 2 speelt west
schoppenvrouw, die noord dekt met da
heer, oost troeft af met harten drla,
zuid speelt schoppen acht bij.
Welke kaart moet ooet ln alag 9 na
spelen?
Oplossing volgende week.
HORIZONTAAL!
L Trappervdame (13)
8. Dit ia maar aeiuaam (6)
9. Kan men ook achterstevoren in
de mond steken (5)
11. Deze noot kan Inhoud hébben
(2)
13. Eigenlijk behoeft men dit niet in
te vullen (5)
15. Kweekplaat* van Britten (4)
16. Niet gewaardeerd bot (6)
19. Deze godsdienstige sekte heeft
veel met de betrekkelijke zwaar
te van doen (2)
20. In dit vertrek bevindt zich toi
letgerei (5)
24. Deze piJn is wel erg (4)
26. Daaronder weet men van de
prins geen kwaad (7)
27. Dat is slechts camouflage (7)
28. Lui is anders (6)
29. Geveldeel (3)
30. Wie hierop ia gaat de berg
af (6)
32. Laag en ingeboren (2)
33. Keurig in de war maar toch
verwachtingen wekkend (3)
35. Moeder op haar zondags (2)
36. De gelijkmaker van da
riër (2)
37. Boomnoot (2)
40. Bijzonder gehoorzaam (4, 10)
55. moe: 56. er; 57. st: 58. preek; 60. opt
•2. m.s.; «3. _m.o.: 85. den; 87 es; 69.
37. Zeggen de Friezen soms tegen
on _OOT_ wrakken: 72. karpers: 73. kat: 76. Ede; 78.
38. Wie dit voor zijn naam mag zet- nap; 80. kervel; 82. {crates; 86. Waal: 88,
ten moet wel voortreffelijk L.S.; 80. el; 91. loom; 93. era; 94. ta; 8i
zijn (2)
39. Net zo, maar dan kort (2)
Oplossing vorige
kruiswoordraadsel
HORIZONTAAL: 1. ezel: 4. leeuwin; 9.
haas: 13. eed: 14. li; 15. Kil- 16. es; 17.
ram: 18. stel: 20. me: 22. eg: 23. sela; 24.
nadoen: 27. sleets; 30. wig; 31. AU; 33.
rei; 35. straten: 37. beneden: 40. Aa; 41.
hut; 43. n.o.; 44. re: 46. ln: 48. kater; 50.
P.S.; 51. om; 52. een; 53. aria; 54. Goor;
or*;*97." Em.r9f."era;'89?'eêlt:' 100. tuima-1
len; 101. spel.
VERTICAAL: 1. ©ast; 2. zat; I. Eden;
Limoges; 5. e.k.: 8. uit; 7. w.l.; 8. nege
ren; 10. Ares; 11. aal; 12. smak; 19. la-
waai; 21. Ee; 22. el; 23. Stlens; 29. dit; 29.
na; 27. sl; 28. Een; 29. ut: 32. leut: 34. tet
35. spreeuw; 36. Ra; 38. do; 39. Nemesis;
41. haard: 42. tegen; 45. eer; 47. nat; 48.
kip; 49. rok; 50. pro; 51. oom; 57. sokkel)
59. eend: 61. peppel; 63. ma; 64. vetvlek)
66. kanalen; 68. S.E.; 70. R.I.; 71. kar; 7#.
rat; 74. re; 76. el; 77. e.k.; 79. twee; 80.
kaal; 81. es; 83. re; 84. soep: 85. «mal; 17.
are; 89. pre: 92. ore: 95. om; 96. el.
ogrt-
VERTICAAL:
2. Zulk een inatrument wordt
steeds in cellophaan verpakt (5)
3. Het noodlot langg da weg (5)
4. Hier behoeft men niet veel
zaaks in te vullen (6)
5. Dit beest kat op zich liggen (3)
6. De component van de weg (3)
7. Zij passen bjj elkaar, maar
scheppen toch moeilijkheden
(5. 1 4)
9. Het wachtwoord is vaak elechts
echijn (4)
10. Kijk een*! (3)
12. Wie deze
stilte (11)
14. Sterrenkljken (10)
17. Het alt nogmaals in de lucht (4)
18. Vreeand gevoel (6)
20. Dit is wel eng (4)
21. Bnergiebewaarder (4)
23. Dit riviertje stroomt hard (5)
24. Dit beest laat over zich lopen (5)
31. Meestal niet goed (2)
34. Het vreemde nieuwe (3)
35. Dit familielid heeft teveel vaa
haar krachten gevergd (9)
zoekt bemint da
