Studenten op tv
Dividendverhogingen bewijs van
opleving in de economie
„Spel zonder einde"
oorspronkelijk werk
VANAVOND
,'t Winkeltje' dinsdag
weer op het scherm
NTB wil onderzoek
situatie orkesten
Twee tv-films naar
televisie-festival
MORGEN
Vertouwen
Opvallend
Krachtige groei
Wisselmarkt
FINANCIËLE
NOTITIES
Aandelenemissie
Sallandsche
Dividendvoorstel
Nationale Borg
Omzet Holec
9 pet gestegen
Winst bij Bra at
gedaald
P*« OOT STORM
RECHTER TIE
TEKKO TAKS
TELEVISIE
T.V. LANGENBERG
MAANDAG 22 A.
Hij voelde, voortaan reke
ning met stiefvader te moeten hou
den, hij voelde zijn wil zwichten uit
angst voor de overmacht, niet zozeer
voor de straf, die er alleen maar de
uiting van geweest was. Doch erger
nog was de ontrouw, die hij erin voel
de om vader te zeggen tegen iemand,
die het ruiet was en die hem een niet
te overwinnen afkeer en vrees'inboe
zemde. Lafaard, lafaard...
Hardop zou hij het zichzelf willen
toeschreeuwen. En nu kwam moeder
nog, moeder, die maar heel rustig
had toegekeken en hem nog zoiets als
een verwijt maakte op de koop toe.
Hij zag haar door zijn natte oogha
ren. Zij beet op haar zakdoekje. Ga
maar weer huilen, dacht hij hatelijk,
daar draait het toch weer op uit.
Eleonoor zag dat er dit keer met
Freek niet te schipperen viel en dat
ook haar strengheid geen succes zou
hebben. Werkelijk na aan tranen toe
boog zij zich over hem heen
en toen hij stug de ogen toedeed,
smeekte zij: Lieveling, zeg eens
wat, toe zeg eens wat. Ik kan toch
ook niet helpen dat jij een slecht rap
port hebt en ik wist toch niet vooruit
hoe vader je straffen zou.
Hij keek haar aan. Vader, va
der..., zei hij schamper, zijn stem
flakkerde van tranen en ingehouden
drift, die rotvent.
Kind! schrok Eleonoor, hoe
durf je. Wat doe je je moeder toch
een verdriet. Dacht je soms dat je ei
gen vader je zo lief zou vinden?
Dat sloeg in. Freek verstrakte. Va
der had gezegd, dat hij lief voor moe
der moest zijn... Dat was hij niet ge
weest eerst met dat rapport niet
en nu niet, nee, nu zeker en opzette
lijk niet.
Wild sloeg hij zijn armen om haar
heen, kuste haar zachte wangen en
noemde haar „mammie", wat hij al
leen deed als hij erg innig tegen haar
was. Zij huilden samen. Eleonoor van
opluchting, hij van spijt.
Ik zal mijn best doen, heus be
loofde hij trouwhartig het speet
mij al zo van dat rapport, maar...
Toe mammie, lieve mammie, ben je
niet boos meer?
Eleonoor, die al heel niet meer boos
was, schonk genadig vergeving en
kuste hem terug. Zul je dan met
een ook „vader" zeggen? vleide zij,
hem vast tegen zich aan trekkend en
en hem strelend.
Hij knikte, voelde nog even de on
trouw siteken en boog zijn hoofd zo
naar voren, dat haar over zijn
voorhoofd gleed en moeder zijn ge-
zich niet zien kon. Eleonoor was te
vreden; als FFreek iets beloofde, dan
dééd hij dat ook, hij brak noodt zijn
woord, daar kon zij van verzekerd
wezen.
Zij liet hem weer gaan liggen en
stopte hem toe. Nacht schat, zul je
nu braaf gaan slapen?
Hij knikte, gaf haar nog een kus op
de wang, die zij tegen zijn mond
drukte. Dan lag hij alleen, zonder
licht, en trachtte nog iets te zien van
het grote zelfportret van vader, vlak
boven zijn bed, dat met de zijkant te
gen de muur geschoven stond. Va
der... Toch had moeder het niet
voor hem opgenomen, dat bleef, al
had hij dan ook niet onaardig mogen
wezen.
Freek deed zijn ogen dicht en
trachtte te slapen. Maar de veront
waardiging kreeg weer de overhand,
de vernedering, en de gedachte
aan wat hij zijn moeder beloofd had.
Ontevreden over zichzelf viel hij
laat pas in een onrustige slaap.
Hoofdstuk IV
Freek zei dus „vader", doch zon
der zich daarbij iets voor te stellen;
dat was wel moeilijk, maar hij wen
de eraan. Tot nu toe had hij een
woord altijd beschouwd als een por-,
tret, een vergelijking, die hij zelf
uitgevonden had. Als hij zei: tafel,
was dat het portret van die tafel en
hij zei: vader, was dat een portret van
zijn vader geweest,
geweest. Maar wanneer hij vader zei
tegen Meane Wegen was dit een dood
woord, dat hij aanvoelde als een
soort leugen. Gelukkig verlangde de
dokter ni^t, dat de jongen hem tutoy
eerde en zo ontstond het vreemde
verschil, dat Freek tegen zijn moe
der je zei en tegen zijn stiefvader u,
een verschil, dat hij volkomen nor
maal vond in verband met zijn vrees
en afkeer. Wat door de dokter be
schouwd werd als een uitvloeisel van
eerbied was dus in werkelijkheid
niets anders dan een uitsluiten van
elke toenadering.
Zoveel mogelijk trachtte Freek de
ander te ontlopen en waar dit van
zelfsprekend niet altijd kon, zo zei hij
zo min mogelijk in tegenwoordigheid
van de grote forse figuur, die doorlo
pend met hem spotte of hem vanuit
de hoogte met strengheid en onbuig
zaamheid behandelde.
Freek ervoer, dat, sedert Wegen
zijn opvoeding in handen had geno
men, er voor het kleinste vergrijp
een straf bestond en dat er van vrij
moedig zeggen wat hij dacht, geen
sprake meer kon wezen. Iets dat hij a
zei zonder enige bedoeling kon plotse- a
ling uitgroeien tot een brutaliteit en 5
als zodanig bestraft worden. En jj
nooit, nooit nam zijn moeder het 3
voor hem op, maar troostte hem ach- 8
teraf met lekkers dat Freek eigenlijk a
niet veel kon schelen. Het voortdu- 5
rend gevoel onrechtvaardig behan- a
deld te worden knaagde aan zijn vro- I
lijkheid en maakte hem hoe langer 8
hoe meer stug en kribbig.
Vooral het spotten met alles wat 3
godsdienst was deed Freek pijnlijk 8
aan. Spot met wat zijn vader het 5
Heiligste en Beste had genoemd deed S
hem soms schreien van onmacht en S
verontwaardiging. De enkele keer a
dat hij, kleine jongen, getracht had a
het voor zijn kindergeloof en dus voor jjj
vaders leer op te nemen, was hem i
met zo'n bijtende spot de mond ge- a
snoerd, dat hij het niet weer gewaagd a
had. Wat Wegen toen allemaal had a
durven zeggen, vervolgde Freek nog S
wekenlang, maar het vertrouwen in 5
de juistheid van zijn vaders woorden 5
maakte dat hij desondanks nog voor 5
twijfelen behoed werd. Wegen kon het
bij het verkeerde eind hebben, zijn q
vader zeker niet.
Het christendom is beduvelarij,
zei Wegen, in naam van God hou- 8
den ze hun hand op. Ik pas d'r voor g
om me onder schone woorden te la- 3
ten villen. En zonde, zonde...? Zolang 5
ze je nog niet als moordenaar de nor a
indraaien, loopt dat ook nog wel los. S
Dergelijke uitspraken lagen zo ver q
buiten Freeks gedachtenkring, dat hij jj
ze niet begreep, ze alleen onderging 5
als een godslastering, een nieuwe 5
aanval op de erfenis van zijn vader. 3
Maar ook zijn eerlijkheid was een
doorn in Meine Wegens oog. Geen be- 3
dreiging kon Freek ertoe verleiden a
om te liegen, al was hij nog zo bang E
voor straf. Wegen lachte er luid om. E
Niet dat hij van de jongen een leuge- E
naar wilde maken, integendeel, maar S
die al te grote eerlijkheid stond een
mens alleen maar in de weg en E
maakte je voor je hele leven een ar- q
me sloeber. Ook met weekheid en q
dweepzucht kwam je er niet. Van die q
beide eigenschappen had de jongen 3
een te grote portie. Vaderverering, 5
Godsgeloof. Lieve hemel, welke ge- 3
zonde jongen was zijn vader nog niet 3
vergeten zo in het dagelijks leven als 8
de man nu al ruim anderhalf jaar on- a
der de groene zoden lag? En dat an- S
dere, daar werd je helemaal niet be- E
ter van, dat gaf alleen maar banden jjj
en lasten, een sprookje was het voor g
oude vrouwen en voor mensen, die q
bang waren voor de dood. Zo leef- E
de Freek dus: uiterlijk welgesteld, jj
goed gekleed, goed gevoed, maar in- jj
nerlijk arm en eenzaam, bekneld tus- q
sen de hardheid van de stiefvader en
de liefde van de moeder, die hem wel q
schromelijk verwende, maar van zijn g
innerlijk leven niets begreep.
i
(Wordt
vervolgd) q
3793. En zo gebeurde het dat David zijn kosmische
vriend in de auto naar zijn woestijnlaboratorium
bracht zonder afscheid te nemen van de rest van het
aardse gezelschap. In de Pillendoos lagen de transpa
rante cocon en het scherm-apparaat gereed. Nog een
maal grepen de gedachtenstromen van deze twee zo
geheel verschillende mensentypen in elkaar gelijk een
mentale handdruk... Toen werd het contact voor de
laatste maal verbrokenMentos liep een eindje weg
de woestijn in en schakelde het krachtveld in waar
door hij in het maanlicht begon te groeien. Nu kon Da
vid zelf eens voor het eerst dit fantastische proces
als toeschouwer meemaken. Hij zag de kleine filosoof
in enkele minuten uitgroeien tot een angstwekkende
reus, die daarna steeds vagere vormen in het maan
licht aannam, omdat hij zijn molecaire massa begon
te verliezen en tenslotte zag hij niets anders dan een
zilverachtig waas boven het woestijnzand hangen...
Mentos was weer op weg naar nieuwe werelden en
een ander heelal...
79. Geruisloos daalt Rechter Tie de trap af naar de
hal van de herberg en loopt naar de brede schrijftafel
waaraan de kassier Tai Min altijd zijn dagen door
bracht. Een bijna opgebrande kaars op de tafel ver
spreidt een flakkerend schijnsel. De Rechter neemt
plaats achter het bureau en haalt de inhoud uit de la
den. In de linkerla vindt hij het hotelregister, een potje
bruine gom zoals kassiers gebruiken om rekeningen
aaneen te hechten, een stempel met het woord „Be
taald" met het bijbehorende stempelkussen, en tenslot
te nog wat vellen papier en enveloppen. Snel opent hij
de tweede la. Ook hier niets verrassends. Het telraam,
een inktsteen en een staafje rode inkt, een waterkruik
je om de inktsteen te bevochtigen en een rood penseel,
en tenslotte nog een lege geldkist. De zuinige herber-
gier zal er wel op letten om elke avond al het geld
uit deze kist te halen. Hoe had Tai Min hier zijn dagen
gesleten? Wat deed hij precies? Hij liet nieuwe gasten
het register tekenen, stond de gasten te woord als ze
inlichtingen nodig hadden en rekende met ze af als ze
vertrokken. Hoe ging dat in zijn werk? Tai Min zocht
de verschillende nota's bij elkaar, hechtte ze aaneen met
bruine gom, berekende het totaalbedrag op zijn tel
raam, schreef dat bedrag met rode inkt op de reke
ning, stempelde er betaald op en deed het geld in het
kistje. Rechter Tie voelt dat hij de oplossing nadert.
Telraam, stempel, bruine gom... Telraam, bruine gom...
Plotseling schiet hij overeind. Natuurlijk, dat is de op
lossing!
2. Dat ons tweetal zich zo langzamerhand begon te ver
velen aan boord, lag anders niet aan de behandeling.
Oh nee, er werd niets achterwege gelaten om het de
heren maar naar de zin te maken. Zelfs het weer deed
zijn best. Het was dan ook meer het verlangen om
spoedig thuis te zijn, dat hen kriebelig maakte, dan de
boottocht zelf. Professor Starreveld wilde zo gauw mo
gelijk weer iets nieuws gaan uitvinden en Tekko wilde wel
weer eens een flink tijdje achter elkaar ongestoord in
zijn tuintje werken. „Ieder zijn meug!" lachte de kapi
tein toen de beide vrienden, zoals iedere dag, bij hem
aan tafel zaten en verteld hadden wat hen bezig hield.
„Ik zou geen week zonder lucht en water kunnen leven.
Het zou mij benauwen in zo'n stad. Maar ja, je bent
zeeman of je bent het niet!" „Zo is het kapitein!",
viel Tekko de zeerob in de rede. „Maar wat is de eerst
volgende haven die we binnenlopen? Mij benauwt zo'n
stad namelijk helemaal niet!"
„Algiers, meneer Taks! Algiers!" lachte de kapitein.
„En daar moet u ons zeelui dan maar eens trakteren.
U bent per slot niet voor niets opeens zo'n rijk man
geworden door die goudschat, die u daar in Zanzibar
op die boosdoeners veroverd hebt! Hahahaha!" Maar
toen bestierf de lach op het gezicht van de kapitein,
want zonder blikken of blozen antwoordde Tekko: „Het
spijt mij, kapitein, maar dat gaat niet door. Ik schenk
namelijk al het goud hierbij aan mijn vriend professor
Starreveld, om de proeven voor zijn nieuwe uitvinding
te bekostigen."
De student is „in". Zondag werd op
de televisie leefst tweemaal het woord
gegeven aan vertegenwoordigers van
onze maatschappij-in-spe. In „Monitor"
fungeerde de oud-voorzitter van de Ne
derlandse Studenten Raad als totogast.
Hij had het onder pieer over solidari
teit met de zusterorganisaties in het
buitenland. Daar werd ook voor gepleit
in de IKOR/CVK-discussierubriek „Dat
staat te bezien". Drie studenten moch
ten daarin hun zegje zeggen over wat
genoemd wordt studentenprotest (bui
tenland) en studentenkritiek (binnen
land). Evenmin als in „Moitor" gold
het hier een echt ontmoetingsprogram
ma, want de professoren ontbraken.
Daar stond echter tegenover, dat de
studenten in „Dat .staat te bezien" in
dr. J. M. de Jong althans wel een ge
leerde gespreksleider bezaten, die blij
kens zijn conclusie aan het einde van
de uitzending wel op de hand van de
studenten was. Allereerst vroeg hij de
kijkers, heen te zien door de buitenkant
van de onlusten („Het gaat niet alleen
om relletjes en kritiek van onvolwas
sen geesten, maar om levensvormen en
levensbelang van de universiteit in de
samenleving die voor ons ligt") en ten
slotte bracht hij zowel het binnenland
se als het buitenlandse „studentenver-
zet" samen onder de noemer van ver
zet tegen, onbehagen over, het geeste
lijk zelfbehagen, waarin men zich vast
gelopen voelt. Hij pleitte voor een posi
tief, constructief en kritisch gesprek,
„voordat we komen te staan in een si
tuatie dat we elkander niet meer be
schreeuwen kunnen."
Ook de guerrilla kwam dit weekend
weer aan bod. Na het gesprek met
mgr. Camara in „Brandpunt" van don
derdagavond, wijdde „Achter het
nieuws" zaterdagavond aandacht aan
Camilo Torres (eerst priester en daar
na guerrillastrijder in Columbia), een
figuur waar, zoals in „A.H.N." werd
werd aangekondigd, ook de NCRV-ac-
tualiteitenrubriek nog de schijnwerper
zal richten.
„Brandpunt-Buitenspel" bevatte on
der meer veel geslaagde en minder ge
slaagde grapjes en een houtsnijdend on
derdeel over het lot van onze gewicht-
heffer Piet van der Kruk. De voetbal-
kout in de sigarenaken van de heer B.
Muller te Amsterdam en de heer R. Is
raël te Rotterdam leek me een beetje
geënsceneerd.
Liesbeth List maakte zondagavond
veel indruk met haar vertolking van de
Mauthausen-liederen van Mikis Theodo-
rakis, op teksten van Jakob Kambanel-
li. Het kwam allemaal heel bezield en
geloofwaardig over, mede dank zij de
instrumentale begeleiding, waarin
vooral de hobopartijen van Han de
Vries het geheel veel reliëf gaven.
J. v. d. K.
Dinsdag zendt de NCRV om 20.45 uur
een eenakter uit van de Nederlandse
schrijfster Marie Louise Doudart. Dit
spel werd in opdracht van de NCRV
geschreven en er is inmiddels een to
neelbewerking van verschenen, in het
fonds „Comoedia" van de uitegeverij
Hollandia te Baarn.
Toen mevrouw Doudart op uitnodi
ging van Amerikaanse uitgever in
New York verbleef, ontstond de idee
voor een televisiespel, dat zij later
„Spel zonder einde" noemde.
In 1966 heeft de NCRV overigens
reeds een televisiespel van mevrouw
Doudart uitgezonden. Dit droeg de ti
tel „Verlaat gesprek". In „Spel zonder
einde" wordt men geconfronteerd met
een intellectuele vrouw, doctor in de
chemie, die de dood van haar man niet
heeft kunnen verwerken. Zij heeft haar
werk in de steek gelaten, is aan de
drank verslaafd geraakt en heeft ner
gens meer moed voor. „Ik doe wat ik
doen wil", zegt ze tegen haar vriendin,
die haar na lange tijd komt opzoeken.
Intussen zijn dan de feiten, dat ze niets
meer doet... behalve drinken. Haar
tweede man kan haar niet uit de mi
sère helpen: hij is een kleptomaan,
een levensvreemde man. Aan het ein
de van het stuk schijnt er echter een
uitweg, een weg naar een ander le
ven...
HILVERSUM I
18.00 Stereo: Meisjeskoor en li. instr.
sextet. 18.19 Uitzending van D'66. 18.30
Nieuws en weerpraatje. 18.46 Act. 19.00
Op de man af, praatje. 19.05 Geestelij
ke liederen. 19.30 Harmonie-ork. 19.55
Stereo: Li. gr.muz. 20.15 Stereo: Het
grote podium: A. Radiophilharmonisch
orkest: klass. en mod. muz. B. Om
roeporkest: mod. muz. In de pauze om
plm. 20.55 Democratie in het bedrijf
ja of nee?, verslag van een discussie
avond. 22.15 Literama: radiokroniek
over boeken, schrijvers en toneel. 22.30
Nws. 22.40 Avondoverdenking. 22.50
Luitmuz. uit de Renaissance (opn.).
23.30 Voordracht en muz. 23.55 - 24.00
Nws.
HILVERSUM II
18.00 Nws. 18.16 Journaal. 18.30 De ta
fel van (half) zeven: gevar. program
ma. 19.30 Nws. 19.35 R.V.U.: Over en
uit eigen werk, door Karei Jonckhee-
re. NRU: 20.05 Grote rollen grote
spelers uit heden en verleden. 20.40
Pianorecital: mod. Spaanse muziek
(opn.). 21.00 Gamma van Alpha en Bè
ta: progr. over recente vorderingen in
de wetenschap. 22.00 Li. gr.muz. 22.30
Nws. 22.40 Act. 22.55 Stereo: Profiel
van Johnny Hodges: jazzmuz. 23.25 Ra-
diorama: viertiendaags mini-magazine.
23.55 - 24.00 Nws.
NEDERLAND I
NTS: 18.50 Pipo de Clown. 19.00 Jour
naal. CVK/IKOR/RKK19.06 Ken
merk: wekelijkse act.rubr. over kerk
en samenleving. KRO: 19.32 In kleur:
De Flintstones. NTS: 20.00 Journaal.
KRO: 20.20 De wonderlijke lotgevallen
van Ria Valk op Nederland 1, ofte wel:
Op dinsdag 23 april brengt de NCRV-
televisie voor de tweede maal dit sei
zoen een programma uit ,,'t Winkel
tje" van Ansje van Brandenberg. Dit
café-chantant, van 1964 tot midden '66
aan het Haringvliet en sinds septem
ber van dat jaar in „De Doelen" wordt
thans drukbezocht: er zijn al meer dan
150.000 bezoekers geweest. Behalve
Ansje werkt ook haar echtgenoot de
acteur Steye van Brandenberg dikwijls
mee. Dit jaar voor het eerst zijn er
ook regelmatig andere gasten. In het
programma op 23 april, dat begint om
21.55 uur, zingt Ansje van Branden
berg, begeleid door Rudie Pieters, lied
jes van Tony van Verre, Josephine
Soer, Alexander Pola en van zichzelf.
UTRECHT Wanneer de minister
van cultuur, recreatie en maatschap
pelijk werk het verzoek van de Neder
landse Toonkunstenaarsbond inwilligt,
zal er opnieuw een onderzoek worden
ingesteld naar de situatie van de Neder
landse symfonie-, radio- en opera
orkesten.
De N.T.B. acht een hernieuwd onder
zoek wenselijk, omdat het inmiddels
vier jaar is geleden dat het vierde rap
port van de commissie Witteman is ver
schenen. Dit rapport was ingesteld op
de situatie van destijds en de commis
sie Witteman was zelf van mening, dat
de problemen na enkele jaren opnieuw
bekeken zouden moeten worden.
Voor de afdeling Documentaires en
Actualiteiten van de Televisie Festival
in Praag, dat van 19 tot 28 juni a.s.
wordt gehouden, zendt de N.T.S. in
„Een dag Tweede Kamer" (een afleve
ring van het N.T.S.-programma „Inbur
geren") en voor de afdeling Drama het
door de VARA uitgezonden televisie
spel „De sprakelozen".
Gonnie en Gijs, gevar. progr. 21.00
Frits van der Poel laat de mensen pra
ten. 21.50 Vatikaan: Momentopname
van een beweging, een documentaire
over de hervorming van de Romeinse
Curie. NTS: 22.40 - 22.45 Journaal.
NEDERLAND II
NTS: 18.50 Pipo de Clown. 19.00 Jour
naal. TROS: 19.03 Rick de kikker: De
platograaf. 19.08 Mr. Ed, TV-feuilleton.
19.32 The Munsters: Het monster in het
park, TV-film. NTS: 20.00 Journaal.
TROS: 20.20 Moment...: act. 20.45 Het
wonderlijke leven van Willem Parel,
film van Gerard Rutten. NTS: 22.15 -
22.20 Journaal.
HILVERSUM I
NCRV: 7.00 Nws. 7.10 Het levende
woord. 7.15 Stereo: Klassieke gr.muz.
7.30 Nws. 7.32 Actualiteiten. 7.45 Cana
dese volksliederen (opn.) 8.00 Nieuws.
8.11 Grammofoonmuz. 8.14 Gewijde mu
ziek (gr.). 8.30 Nws. 8.32 Voor de vrouw.
9.15 Stereo: Klassieke gr.muz. 9.35 Wa
terstanden. 9.40 Schoolradio. 10.00 Theo
logische etherleergang. 10.35 Pianoreci
tal: semi klassieke muz. 11.00 Nws. 11.02
Voor de zieken. KRO: 12.00 Van Twaalf
tot twee, gevarieerd progr. (ca. 12.22
Wij van het land. 12.26 Meded. t.b.v.
land- en tuinbouw. 12.30 Nws. 12.41 Ac
tualiteiten). 14.05 Schoolradio. 14.30 Piz
zicato: ipuz. middag-magazine. 17.00
Overheidsvoorlichting: Nws. uit de Ne
derlandse Antillen. Samenstelling:
Evert Wouters. 17.10 Voor de kinderen.
HILVERSUM II
AVRO: 7.00 Nws. 7.10 Ochtendgymnas
tiek. 7.20 Lichte gr.muz. VPRO: 7.54
Deze dag. AVRO: 8.00 Nws. 8.11 Radio-
journ. 8.20 Stereo: Lichte gr.muz. (8.30
8.35 De groenteman). 8.50 Morgenwij
ding. NRU: 9.00 Uitgebreide reportage.
9.40 Muz. uit de Middeleeuwen en Re
naissance (gr.). AVRO: 10.00 Voor de
kleuters. 10.10 Arbeidsvitaminen (gr.).
(11.00—11.02 Nws.) 11.55 Beursberich
ten. 12.00 Stereo: Pianorecital: klassie
ke muz. 12.26 Meded. v. land- en tuin
bouw. 12.29 Overheidsvoorlichting: Uit
zending voor de landbouw. 12.39 Sport-
revue. 13.00 Nws. 13.11 Radiojournaal.
NRU: De Lichte Muze belicht: Muziek
uit de Nederlandse Antillen en Surina
me. 14.30 Stereo: Prix Italia: moderne
muz. (opn.). AVRO: 15.00 De paarse
chevalier, hoorspel (dl. 5). 15.40 Inlei
ding tot muz.begrip, muz. lezing. 16.00
Nws. 16.02 Stereo: Cello en piano: mo
derne muz. 16.25 Voor de jeugd. 17.15
Dixietime (gr.). 17.30 Lichte gr.muz.
voor de tieners.
HILVERSUM III
VARA: 9.00 Nws. 9.02 NAR: Neder
landse Artiesten Revue op de plaat.
10.00 Nws. 10.03 Klink-Klaar: zonder
nonsens (11.00 Nws) 12.00 Nws. 12.03
Zorro: tienerprogr. 13.00 Nws. 13.03
Eksnres: gevarieerd platenprogr. (14.00
Nws.). 15.00 Nws. 15.03 Er Jee Em
Drie. 16.00 Nws. 16.03—18.00 Mix:
licht platenprogramma. (17.00 Nws.).
MAANDAG 22 APRIL 1968
DUITSLAND I
10.00 Nws. 10.05 Journ. (herh. van
gisteravond). 10.20 Sport. 11.35 Skaat en
muz. 12.00 - 13,30 Act. kron. 16.40 Journ.
16.45 Filmreportage. 17.30 TVcursus.
18.00 - 18.05 Nws. (Reg. pr.: NDR: 18.05
Act. 18.19 Sportjourn. 18.53 Zandmanne
tje. 19.00 Act. 19.26 Hafenkrankenhaus,
TV-film. 19.59 Pr.overz. WDR: 18.05
Amus.pr. 18.25 Goedenavond. 18.30
Journ. 1.910 Filmreportage. 19.40 De le
gende van de neushoorn, TV-film. 19.45
Weekoverz.). 20.00 Journ en weerber.
20.15 Act. pr. 21.00 Amusementsprogr.
21.50 Culturele kron. 22.35 Journ., com
mentaar en weerber. 22.55 Barrière
Poolse speelfilm. 0.15 Journaal.
DUITSLAND II
17.45 Nws en weerber. 17.50 Act. en
muz. 18.15 Das verlassene Dorf, TV-se-
rie. 18.50 Kleur: Muz. amus.pr. 19.27
Weerber. 19.30 Nws en act. 20.00 Dag
boek uit de Evangelische wereld. 20.15
Documentair pr. Aansl.: Nws. 21.00
Jagt auf James A„ Am. speelfilm
(Niet geschikt voor jeugdige kijkers.)
22.30 Nws, weerber. en act.
HET meest opvallende verschijnsel van het huidige dividend- en jaarver
slagenseizoen is de grote reeks van dividend verhogingen, alsmede de vaak
aanzienlijke omvang van deze verhogingen.
Dit verschijnsel begon zich in februari reeds af te tekenen, maar kreeg meer
reliëf naarmate er ook meer dividendaankondigingen en jaarverslagen versche
nen. Een jaar geleden kon een dergelijke ontwikkeling moeilijk worden voor
zien en luidden de verwachtingen nogal somber.
In vele gevallen was het ook niet zo
best maar later in het jaar sloeg de
balans om en trok de conjunctuur
weer aan.
Met als gevolg dat het jaar 1967 voor
een groot aantal ter beurze notering
vindende ondernemingen een verdere
uitbreiding van de groei heeft bete
kend, een voor aandeelhouders verde
re verhoging van door hun te ontvan
gen vergoedingen en een basis waarop
met meer optimisme de nabije toe
komst tegemoet kan worden gezien dan
een jaar geleden.
iiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiit
Deze ontwikkeling vormt een bewijs
voor de reeds geruime tijd gelegen ge
hoorde stelling dat de terugslag in het
afgelopen jaar nogal is meegevallen.
Ook de conclusie van de Europese
Commissie van de Verenigde Naties
dat de recessie, die Europa gedurende
drie jaar heeft geteisterd, in het afge
lopen jaar over zijn dieptepunt heen
zou zijn, vindt althans wat ons bedrijfs
leven betreft, hierin zijn bevestiging.
Het onmiskenbaar betere economi
sche klimaat, de opluchting dat een
eens zo bang tegemoet gezien jaar uit
eindelijk enorm is meegevallen, alsme
de de toenemende overtuiging dat de
conjunctuur medio vorig jaar is omge
slagen ten goede, heeft in zoverre het
vertrouwen van de bedrijfsbesturen
doen toenemen, dat menig bedrijf roy
aal met zijn dividenden voor het voet
licht is getreden. Klaarblijkelijk heeft
men in vele gevallen een enigszins
voorzichtige dividendpolitiek van een
jaar geleden nu ongedaan willen ma
ken.
Daarbij komt dat de meegevallen
conjunctuur en de daaruit voortge
vloeide doortrekking van menige be-
drijfsexpansie en -groei ook de nood
zaak voor nieuwe middelen ter finan
ciering van die groei naar voren heeft
doen schuiven.
In de afgelopen paar jaar heeft de
emissiestroom maar uitermate traag
gevloeid. Ten dele omdat het noodza
kelijke geld elders kon worden aange
trokken (onderhandse leningen), en
ten dele ook omdat de investeringen
werden afgezwakt of zelfs geheel wer
den uitgesteld.
Nu de conjunctuur een duidelijke op
leving vertoont met een niet uitgeslo
ten kans op het wederopbloeien van
een nieuwe hausse, zal iedere bedrijfs
directie weer de mogelijkheden onder
het oog moeten zien van een eventueel
uit te voeren aandelenemissie. Het
voorbereiden hiervan schept de nood
zaak van het creëren van een gunstig
klimaat. De mildheid van de tempera
tuur wordt daarin bepaald door de
hoogte van het dividend.
De reeks dividendverhogingen is op
vallend, zeker vergeleken met het aan
tal verhogingen van een jaar geleden.
Nauw daarmede verbonden is het ver
minderde aantal gelijk gebleven divi
denden over 1967 vergeleken met die
over 1966 en ook het aantal dividend
verlagingen.
Tot op heden zijn zo rond 140 divi-
dendvoorstsellen gepubliceerd. Hier
van werden circa zeventig of de helft
in percentage verhoogd (waarvan som
mige zelfs zeer fors), een 55 bleven on
veranderd en slechts zestien werden
verlaagd. Hoewel een juiste vergelij
king met een jaar geleden niet precies
te maken is (het gaat niet altijd om
dezelfde ondernemingen), lag het aan
tal dividendverhogingen over 1966 toch
lager (van de 140 een 45 tot vijftig).
Natuurlijk is de stroom van divi-
dendberichten nog bij lange na niet
beëindigd, maar wel kan worden ge
steld dat het hoogtepunt van de lawine
wel nabij is. Nu daarbij blijkt dat tot
dusver de helft van het bekend ge
maakte aantal op een verhoging is uit
gelopen, kan zonder voorbehoud van
een gunstig klimaat worden gesproken.
Ondanks het gunstige resultaat van
de dividendaankondigingen, blijkt voor
al de lokale industrie, die de meeste
dividenden levert, nog altijd niet goed
raad met de situatie te weten.
Niet dat deze sector van de beurs
slecht ligt het tegendeel is eerder
waar maar nog altijd ligt het huidi
ge koerspeil op basis van 1953 is 100
beneden de inzet van 1968 toen de loka
le industrie op ca. 360 begon. Thans
noteert deze sector ca. 348. Er blijkt
dus nog altijd enige reserve te bestaan
ten opzichte van de beursontwikkeling
op wat langere termijn.
Daarbij komt dat aandelen met for
se dividendverhogingen (en dus koers
stijgingen) zoals DRU, Fokker, enz.
niet in de index zijn opgenomen en en
kele aandelen met dividendverlagingen
(en dus koersdalingen) wel in deze in
dex voorkomen.
Het zou te ver voeren de verschillen
de dividendaankondigingen nader te
analyseren. Een aantal opvallende
groeiers kan echter niet onvermeld
blijven. Uit de systematiek van het rit
me van dividendverhogingen, kan vaak
wel iets worden afgeleid omtrent de
groeicapaciteit van de desbetreffende
ondernemingen. Het verband is in elk
geval voldoende om de aandacht van
beleggers/aandeelhouders te trekken.
Dividenden over
1965
1966
1967
DRU
18
18
24
Fokker
18
18
21
Bergoss
14
15
18
Centrale Suiker
14
16
18
Gebr. Naeff
10
12
14
IBB Bouw
10
12
14
Simon de Wit
10
12
14
DEVENTER De toeneming van
zaken maakt vergroting van het eigen
kapitaal nodig, aldus het bestuur van
de NV Sallandsche Bank in het jaar
verslag over 1967. Dit wordt nog ge
accentueerd door het feit, dat de Sal
landsche kortgeleden overeenstemming
heeft bereikt om tot algehele integratie
te komen met de Mulder ten Kate Land-
bouwbank te Vaassen, waarmee reeds
jarenlang nauw wordt samengewerkt.
Verwacht wordt dat een uitbreiding van
het werkgebied in Vaassen en omge
ving voor de toekomstige ontwikkeling
van groot belang zijn. Ook dit maakt
vergroting van kapitaal nodig. Het be
stuur meent, dat de in vorige jaren
genomen maatregel, n.l. uitkering van
een deel van het dividend in aandelen,
thans in onvoldoende mate aan de ka
pitaalsbehoefte tegemoet zou komen.
Het ligt dan ook in het voornemen bin
nenkort de inschrijving op een aan
delenemissie open te stellen.
Daar de behoefte in de eerste plaats
uitgaat naar vergroting van het risico
dragend kapitaal, is het bestuur gepor
teerd voor uitgifte van niet-volgestorte
aandelen. Hiervoor is een statutenwijzi
ging nodig. Ook in 1967 nam de zaken-
omvang van de Sallendsche Bank toe.
Toevallige grote betalingen in de laat
ste weken van 1967 zijn daarvan de
oorzaak. De grotere zakenomvang heeft
het resultaat gunstig beïnvloed. De ba
ten uit rente, provisie en vreemde wis
sels stegen tot f 1,12 min (v.j. F 1,01
min). De winst liep op tot f 435.906
(f 421.397).
Voorgesteld wordt een dividend van
9 procent in contanten over het ver
hoogde kapitaal (v.j. negen procent,
waarvan 5 procent in agio-aandelen). De
aandelen worden ter beurze op de in
courante markt verhandeld.
AMSTERDAM De vergadering
van commissarissen van NV Nationale
Borg-Maatschappij heeft besloten aan
de binnenkort te houden jaarlijkse al
gemene vergadering van aandeelhou
ders voor te stellen het dividend over
1967 te bepalen op 15 pet., hetgeen
neerkomt op f 45 per aandeel van
f 1.000 waarop 30 pet. gestort. Het vo
rig jaar werd eveneens 15 pet. uitge
keerd.
HENGELO De scherpe buitenland
se concurrentie heeft vorig jaar de
winstmarges van de samenwerkende
elektrotechnische fabrieken Holec on
der grote druk gezet. Hoewel de pro-
duktiviteit toenam kon dp stijging van
de kosten slechts gedeeltelijk worden
opgevangen.
De omzet aan derden nam met 9 pro
cent toe tegen 7 procent in 1966. De
ontvangen opdrachten waren lager dan
het bedrag van de omzet. Eind vorig
jaar had Holec voor f 87 miljoen orders
in portefeuille. Van de totale omzet
werd 18 (v.j. 17) procent geëxporteerd.
Het bestuur verwacht dat de buiten
landse concurrentie voortdurend scher
per zal worden. Door het snelle stij
gen in de laatste jaren van de loonkos
ten, ook sterk merkbaar in de toene
ming van de kosten van allerlei hulp
diensten, is het voordeel van een rela
tief laag loonpeil verdwenen, aldus het
verslag. Vorig jaar daalde het aantal
medewerkers van 5194 tot 4804, waar
door de loonkosten werden gedrukt van
f 55,50 miljoen naar f 55 miljoen.
In de sector schakelmateriaal ont
ving Holec ruim 8 procent meer aan or
ders dan in 1966. De opdrachten in de
afdeling elektrische machines en instal
laties bleven achter bij die van 1966,
maar waarborgen een gelijk blijvende
produktie in 1968.
Vorig jaar steeg het geconsolideerde
exploitatieresultaat van f 14,73 miljoen
tot f 16,66 miljoen. De totale inkom
sten kwamen op f 17,21 (j. f 15,07) mil
joen. Na aftrek van o.m. f 8,06 miljoen
afschrijvingen en f 5,10 miljoen belas
tingen bleef een nettowinst over van
f 3,19 (v.j. f 3,53) miljoen. Hieruit wordt
13 (14) procent dividend voorgesteld,
waarmee f 2,27 (f 2,45) miljoen is ge
moeid.
Holec investeerde vorig jaar f 8,67
miljoen tegen f 8,28 miljoen in 1966. Het
eigen vermogen groeide tot f 98,65
(f 95,15) miljoen.
ROTTERDAM Door de toegeno
men concurrentie is de Constructie
werkplaatsen en Machinefabriek Braat
er vorig jaar niet in geslaagd voldoen
de opdrachten tegen een redelijke prijs
te verwerven. Gedurende enkele maan
den was er zelfs een geringe leegloop
merkbaar, waardoor in sommige geval
len opdrachten tegen te lage prijzen
moesten worden aanvaard. Het bestuur
verwacht op korte termijn geen verbe
tering van de prijzen.
Het saldo van de exploitatierekening
daalde vorig jaar van f 565.631 tot
f 313.292. Op de verkoop van de deel
nemingen Machinefabriek Pannevis
in Utrecht en Braat Amsterdam
werd een winst geboekt van f 132.559.
Daardoor kon de teruggang van de net
towinst iets worden ingedamd. Deze
daalde van f 121.310 tot f 67.659 na af
schrijvingen van f 389.803 (v.j. f 463.631)
Braat stelt onveranderd 10 pet dividend
voor.
De tot nu toe in 1968 ontvangen or
ders vormen, samen met de nog uit
staande opdrachten, een redelijke ba
sis voor de werkbezetting dit jaar.
AMSTERDAM, 19 april Londen
8.68%—8.69%; New York 3.61%—3.62;
Montreal 3.3411—3.35A; Parijs 73.35—
73.40; Brussel 7.26%—7.26%; Frankfort
90.76%—90.81%; Stockholm 69.93—69.98
Zurich 83.32%—83.37%; Milaan 57.88%
57.93%; Kopenhagen 48.51%48.56%;
Oslo 50.65%—50.70%; Wenen 13.99%—
14.00%; Lissabon 12.67%—12.69%.
