Schade door televisie niet groot
De radio heeft niet afgedaan
Nederland bekroond
op t.v.-festival
Jacob-Hertogprijzen
toegekend
Belgische schrijver
F. Smits overleden
GLAASJE OP,
LAAT JE RIJDEN
-ms
VANAVOND
MORGEN
Daggeld weer
naar 4 pet.
Miljoenenorder
voor Breda
Berichtgeving
„Zenderkleuring"
Service-instituut
Luister eens
„Udenhout": ook
in 1968 nog
negatief resultaat
Nedllovd
bleef gelijk
Indoheem
wordt Indola
Winst van Wernink
steeg
Wisselmarkt
DE
MllllR
STORT
IN
PILOOT STORM
RECHTER TIE
TEKKO TAKS
TELEVISIE
Hl T.V. LANGENBERG
Pagina 2'
MAANDAG 20 MEI 1968
69
John Arlsover legde zijn grote hand
op Freeks schouder. Geef onze lie
ve Heer dan nu zondag eens een ex
tra goeie kans, mijn jongen. Met zoe
ken bedoelde ik eigenlijk meer, de
gelégenheid zoeken. Begrijp je wat
lk bedoel?
Freek knikte, bedacht dan dat de
ander hem in het donker niet zien
kon. Ja oom, ik geloof het wel, zei
hij.
Zie je al die miljoenen sterren,
Freek, hernam de schrijver na een
ogenblik, en ruik je die levens
lucht van zee, bos en aarde? Adem
diep en houd je oren en ogen open,
bijt in die licht, omarm die lucht,
want dat is liefde, alles liefde.
Freek sidderde onder de druk van
de hand op zijn schouder, oom John
bracht tot woorden wat hij zelf voel
de, wat hij ook net zo had willen zeg
gen, precies zo.
Liefde
Snel keek hij over zijn schouder,
waar het leven in de nacht her
ademde.
Die zomer reed Freek weer paard.
Hij had een kleine stal ontdekt met
een paar dieren, die hem weldra al
kenden aan zijn stap.
Als hij dan van een onstuimige rit
terugkeerde reed hij altijd langs huis
waar de meisjes dansend hem op
wachtten en kleine Eddy van verre
de armpjes naar hem uitstak. Dan
tilde hij het kereltje voor zich op het
grote dier, juist, zoals zijn vader met
hem gedaan had, beschutte hem vei
lig met zijn armen voor vallen, en
liet de kleine jonge mennen met de
afhangende einden van de teugels, die
hijzelf natuurlijk strak in handen
hield.
Aan het eind van de weg sprong hij
dan op de grond en tilde de meisjes
op de paarderug, terwijl hijzelf met
de hand aan het bit ernaast liep, zijn
rijzweep onder zijn arm.
In augustus kwam eindelijk zijn
moeder hem bezoeken, onverwacht.
Toen hij thuiskwam op een middag
na met zijn nichtjes gezwommen te
hebben zat zij in de veranda tegen
over Queeny in de lage rieten stoel
van oom John.
Toen Eleonoor haar zoon zag, was
zij een openblik sprakeloos. Hij zag er
uitstekend uit, dat was opmerkelijk,
zijn gezicht was bruin gebrand, even
als zijn armen uit de opgerolde mou
wen van zijn hemd, dat open, ook zijn
rechte hals vrijliet. Hij was ook flinker
geworden, minder mager; Zijn ogen
straalden sterkte uit en een zeker
vreugdig gezag. Hij was meer man
geworden en meer kind, hij was zelf
bewust nu, zij zag het aan zijn oog
opslag en aan zijn manier van bewe
gen en ook zijn lach was van een
prettige zelfverzekerdheid.
Freeks ogenschittering doofde een
der hem aanzien. Hij stond daar voor
haar in een rijbroek, en een sport
hemd met opgerolde mouwen, met
stoffige laarzen en sporen, met kleur
op zijn wagen, en ogen schitterend
van lichaamsbeweging en buitenlucht.
Was dat dezelfde jongen, die in keu
rige kleren met haar naar het con
certgebouw placht te gaan? De jon
gen met zijn koppige wrevel, zijn
mond stug in verbetenheid, zijn don
kere ogen?
Wat kijk je me aan, moeder?
Nou?
Hij trok haar op, in zijn armen en
gaf haar een hartelijke kus. Het ver
brak de ban; zij kuste hem terug en
streelde zijn verwarde krullen, maar
er was iets diep in haar dat stak.
Zo had hij er nog nooit uitgezien,
zelfs niet in de vakantie bij oma,
zelfs niet in die laatste vakantie met
haar samen, toen toch ook alles goed
was geweest en hij paardgereden en
gezwommen had.
Overdreven, dacht Eleonoor en
kneep de smalle lippen samen,
wat maken ze hier een zwerver van
mijn jongen! Maar zij voelde zelf
dat haar jaloezie haar zo denken
deed, want uit Freeks uiterlijk sprak
alleen maar dit: hij was nu geluk
kig, onbezorgd in ieder geval.
Frits ogenschittering doofde een
weinig. Hij herkende zijn moeders
denken, zag haar blik gaan naar
Queeny, naar hem en weer naar
Queeny en toen het opnieuw samen
drukken van haar smalle mond.
Doch Queeny lachte heel onbevan
gen. Ook zij doorzag haar schoonzus
ter en vergaf haar grif haar kinder
achtige jaloezie. Eleonoor was een
vrouw om medelijden mee te heb
ben; het was erg bekrompen te zijn
even erg voor haar als voor haar
zoon. Queeny nam zich voor het hem
met nog meer hartelijkheid te ver
goeden, hiermee Eleonoor onbewust
de enige straf toedienend passend
voor haar kleinzieligheid.
In plaats dat zij blij is over haar
zoon, nu hij er weer zo goed uitziet!
Veertien dagen bleef Eleonoor loge
ren en gedroeg zich als een genadige
vrouwe per ongeluk in een nederige
stulp beland. Freek kende die hou
ding wel. In zijn kinderjaren had oma
zich bij zijn vader thuis net zo ge
dragen, moeder werd hoe langer hoe
meer oma's jonger evenbeeld. Hij
vond het meer vervelend voor Quee
ny en oom John dan voor zichzelf;
moeders druk, die hem thuis zozeer
bekneld had werd hier opgeheven
door de algemene vrijheidsatmosfeer.
Toch was het ook voor hem een op
luchting toen de veertien dagen om
waren, hoewel hij zich dit nooit rond
uit had durven bekennen. Op Eleo-
noors verzoek ging hij nog een paar
dagen met haar mee naar oma, die
telkens haar hoofd schudde en haar
lippen tuitte over zijn wildheid en zijn
nonchalante kleding, hoewel hij toch
om zijn moeder te plezieren zich zo
als zij wilde had gekleed. Telkens bij
oma viel de ondeugende gedachte
hem in eens iets te doen of te zeggen
waar zij zowel als moeder de handen
van in elkaar zou slaan. Een paar
maal hield hij met moeite een bru
taal antwoord terug als zij hem sa
men zo bekritiseerden, maar hij hield
het binnen bij de gedachte over een
paar dagen weer geheel vrij te zullen
zijn.
Terug bij zijn oom en tante waar
deerde hij de stemming daar nog
meer. Het bezoek aan oma was als
een koud bad geweest, dat hem nu
de koesterende warmte van dit ge
zinsverband nog duidelijker deed ge
voelen. Vrij noemde hij deze gebon
denheid. Vreemd hoe juist een innige
band vrijheid kon betekenen.
Toen het september werd trapte hij
elke morgen op zijn fiets naar het
gymnasium in Leiden. Hij voelde
zich jong en sterk, in staat zich ook
lichamelijk te vermoeien, al eisten
de hervatte lessen zijn geestelijke
kracht.
Op een woensdagmiddag in het be
gin van oktober zat Freek op het
strand tegen de duinkant aan. Bo
ven hem ruiste de wind door de helm
voor hem rolden de golven brekend
op het strand, waar de kinderen
speelden: Mol, Polly en Eddy. Freek
zat zijn les te leren voor de volgen
de dag. Eigenlijk had hij deze mid
dag niet goed van zijn werktijd af
kunnen nemen, maar de teleurstel
ling van« de kinderen ziende, die al
zo aan de uitstapjes met hem waren
gewend geraakt in de voorbije maan
den van vrijheid, was hij toch ge
zwicht, had alleen bedongen, dat zij
hem ook een poos met rust zouden
laten, zodat hij leren kon. Hij zou
hen dan eerst helpen met het bou
wen van hun fort.
De conditie werd aanvaard. Kleine
JSddy troonde al in het bouwwerk,
zijn donkere kopje kwam net over de
rand. Halfluid repeterend moest
Freek toch telkens naar hen, kijken.
De meisjes groeven de sloot om hun
fort nog dieper, Eddy gooide met
doelloze schepjes zand.
(Wordt vervolgd)
3816. Gedurende het debat, of liever gezegd het col
lege, dat de brave professor gaf over het onderwerp:
„Ruimtevaart of Scheepvaart?", waren de zes druppel
vormige machines de krater Copernicus binnengevlogen
en zweefden nu recht boven de reusachtige koepels
van Lunapolis. Steunend op hun krachtige repulsors,
wachtten zij op de aanwijzingen die de landingsofficier
gaf, om daarna één voor één op het ijlings vrijgemaak
te platform tussen de centrumkoepels neer te dalen.
Voor de jonge cadetten was het een enorme sensatie
om de Maanstad met eigen ogen te aanschouwen, maar
ook piloot Storm en zijn „oudgedienden" konden met
verbazing vaststellen, dat de basis opnieuw aanmerkelijk
uitgebreid was, sedert zij hier de laatste keer waren!
De enorme, met elkaar verbonden koepels, de zonne-
spiegels, de radarmasten, de standaard der Verenigde
Naties stil hangende in het bewegingloze luchtledig.
Verderweg stonden de transportraketten die materiaal
brachten voor de in aanbouw zijnde nieuwe koepels.
Overal was volop leven en bedrijvigheid op deze dode
satelliet!
CANNES Een Nederlands televi
sieprogramma is gisteren in Cannes
bekroond met de eerste prijs voor de
beste verfilmde televisiereportage van
het jaar. De bekroning geldt het vraag
gesprek dat een Brandpuntploeg van
de KRO heeft gehad met president
Soekarno kort voordat hij van het po
litieke toneel verdween.
De onderscheiding werd verleend op
de vierde internationale competitie
voor actuele reportages, georganiseerd
door de Franse televisie. Aan dit fes
tival dat jaarlijks tegelijk met het film
festival wordt gehouden, werd ditmaal
deelgenomen door 25 televisieorganisa»-
ties uit de gehele wereld met 43 inzen
dingen.
De prijs, een ivoren wereldglobe,
werd vanmorgen in het Casino van Can
nes in ontvangst genomen door Ri
chard Schoonhoven, chef van Brand
punt. De bekroonde inzending die na
vertoning op de tweede dag van het
festival reeds onmiddellijk de aan
dacht trok was een reportage van Aad
van den Heuvel, Piet Kaart en Ed van
Westerloo. De reportage werd alge
meen geprezen als een uitmuntend
voorbeeld van televisiejournalistiek.
In deze reportage wordt Soekarno
tijdens een informele bijeenkomst in
zijn paleis gedurende 20 minuten onaf
gebroken door de camera geobserveerd.
Het KRO-programma maakte deel
uit van een NTS-inzending waartoe
eveneens behoorden een VARA-repor-
tage over de hongersnood in Bihar
(India) en een Brandpuntreportage ge
maakt aan de poorten van het failliete
Van Heyst-bedrijf. De totale inzending
trok zeer sterk de aandacht en de twee
de Brandpunt-reportage bracht het
zelfs tot de (niet officiële) tweede
plaats.
In de categorie voor live-reportages
waarin Nederland niet had ingezon
den ging de 1ste prijs naar een Japanse
inzending over het studentenoproer bij
aankomst van het Amerikaanse vlieg-
dekschip Enterprise in Japan. Deze re
portage kwam tot stand met behulp
van een reportagewagen waarmee on
middellijk na aankomst direct kon
worden uitgezonden. De extra prijs
van de jury ging naar een live-uitzen
ding in kleur van parachutespringen
gemaakt door de Franse televisie.
Hierbij was gebruik gemaakt van
een elektronische camera, bevestigd
aan de helm van een parachutesprin
ger.
De Franse televisie verkreeg een
eervolle vermelding voor haar reporta
ges van de Olympische Winterspelen.
De persprijs werd toegekend aan de
Amerikaanse televisiemaatschappij
ABC voor een gefilmde reportage van
de Grand Prix van Monaco.
In de jury, die bestond uit 25 leden,
was de Nederlandse televisie vertegen-
wooreigd door de heer C. Enkelaar,
hoofd NTS-programma. Van Nederland
se zijde waren voorts aanwezig de heer
J. W. Rengelink, voorzitter van de
Europese werkgroep voor nieuwsuitwis-
seling, de heer S. K. van der Zee en
de heer J. Akkerman, technische dienst,
NTS.
DEN HAAG De voorzitter van het
schilderkundig genootschap „Pulchri
Studio", de -lieer Dirk Bus, heeft van
middag de Jacob-Hartogprijzen bekend
gemaakt bij gelegenheid van de ope
ning van de voorjaarstentoonstelling
van het genootschap.
De prijzen, groot f 500 werden toe
gekend aan de schilders Kees Andrea
en Jan Roede. Aan de beeldhouwer
Jan Snoeck en voor grafiek aan Pau
line Braat.
De werken waarmee de prijzen wer
den verworven, zijn geëxposeerd samen
met werken van 87 andere leden van
het genootschap. De tentoonstelling
duurt tot en met 8 juni.
Rechter Tie en het raadsel van de Ring Hols
l. Rechter Tie zit op een open achtergalerij van
zijn ambtswoning en geniet van de ochtendkoelte. Over
de marmeren balistrade ziet hij uit op een begroeide
helling, die achter het gerechtsgebouw begint. Leunend
frisse groene gebladerte. Het is rustig in zijn district,
in zijn sandelhouten stoel, kijkt hij tevreden naar het
maar de Rechter heeft verontrustende berichten ge
hoord over een smokkelaffaire in het buurdistrict Tsji-
ang-pei. Enkele kisten met goud- en zilverkorrels, en
krachtige geneeskrachtige wortels zijn in beslag geno
men toen de smokkelaars ze over de grensrivier tussen
de twee districten probeerden te brengen. De boeven
zelf zijn ontkomen. Eigenlijk is dit een zaak voor zijn
collega in Tsjiang-pei, maar Rechter Tie voelt zich me
de verantwoordelijk. Tenslotte was de smokkelwaar
voor zijn district bestemd. Zijn aandacht wordt afge
leid door twee zwarte gibbons, die lenig door de zwie
pende takken dartelen. De Rechter kijkt met een glim
lach toe. Ze komen hier wel vaker en zijn aan hem
gewend-geraakt. Soms geeft hij ze fruit of suikerwerk.
Plotseling buigt hij zich naar voren. De ene gibbon
houdt iets in zijn hand geklemd. Een gouden ring met
een groene steen, die fonkelt in het zonlicht. Hij moet
de ring van de gibbon zien los te krijgen, want anders
zal het dier hem ergens in het bos weggooien. Met
zachte geluidjes probeert Rechter Tie de gibbon naar
zich toe te lokken.
HILVERSUM I
18.00 Nws. 18.16 Radiojourn. 18.3 OTa-
felmuz. (opn.). (19.00 Gesproken brief
uit Parijs). 19.30 Nws. 19.35 RVU:
Creatieve ambachten en toegepaste
kunst in Nederl. door drs. J. J. E.
Salden. NRU: 20.05 Wie schrijft, die
blijft: ontmoeting met Nederl. (tekst
schrijvers. 20.30 Gamma van alpha en
bèta, progr. over recente vorderingen
in de wetenschap. 21.30 Een retour al
ledag, klankbeeld over een gerevali
deerde. 22.00 Stereo: Lichte gr. muz.
22.30 Radiorama: veertiendaags mini-
magazine. 23.55-24.00 Nieuws.
HILVERSUM II.
18.00 Stereo: Meisjeskoor en licht in
strumentaal sextet. 18.19 Uitzending v.
D'66. 18.30 Nws. en weerpr. 18.46 Act.
19.00 Op de man af, praatje. 19.05
Stereo: Licht ork. (gr.). 19.30 Stereo:
Lichte gr.muz. 20.15 Het grote podium
Alcina, opera van Handel (opn.). 22.15
Literama, radiokron. over boeken,
schrijvers en toneel. 22.30 Nws. 22.40
Avondoverdenking. 22.50 Stereo: Vo
caal ensemble: Mod. lied. 23.15 Ste
reo: Klass. pianotrio (gr.). 23.30 Ste
reo: voordracht en muz. 23.55-24.00
Nieuws.
NEDERLAND I
NTS: 18.50 Pipo de clown. 19.00 Jour
naal. CVK/IKOR/RKK: 19.06 Ken
merk, wek. act.rubr. over kerk en sa
menleving. KRO: 19.32 In kleur: De'
Flintstones, tekenfilm. NTS: 20.00
Journ. KRO: 20.20 In kleur: Piste, va-
riété-progr. (co.-prod. met België en
Zwitserland). 21.00 Frits van der Poel
laat de mensen praten. 21.50 Duitse
doc. over Kardinaal Newman. Huma
nistisch Verbond: 22.15 Mensen in alle
ernst, gespr. NTS: 22.30-22.35 Journ.
NEDERLAND II
NTS: 18.50 Pipo de clown. NTS:
19.00 Journ. VARA: 19.03 Coronation
Street, TV-feuill. 19.52 Weer Zien: her
halingen van VARA-TV-programma's
die een weerzien waard zijn. NTS:
20.00 Journ. 20.20 In kleur: Mijn
Droomhuis (Villa mon rêve), TV-
film. 21.00 Een mes in het water, speel
film. 22.30-22.35 Journ.
HILVERSUM I.
AVRO: 7.00 Nws. 7.10 Ochtendgym
nastiek. 7.20 Stereo: Lichte grammo-
foonmuziek. VPRO: 7.54 Deze dag
AVRO: 8.00 Nws. 8.11 Radiojournaal.
8.20 Stereo: Lichte grammofoonmuziek.
(8.30-8.33 De groenteman). 8.50 Morgen
wijding. NRU: 9.00 Uitgebreide reporta
ge. 9.35 Waterstanden. 9.40 Muziek uit
de Middeleeuwen en Renaissance (gr.).
AVRO: 10.00 Voor de kleuters. 10.10 Ar
beidsvitaminen (gr). (11.00-11.02 Nws.).
11.55 Beursberichten. 12.00 Nederlands
Koorfestival 1968. 12.26 Mededelingen
v. land- en tuinbouw. 12.29 Overheids
voorlichting: Uitzending voor de land
bouw. 12.39 Sportrevue. 13.00 Nws. 13.11
Radiojournaal. NRU: 13.30 De lichte
Muze belicht: Lichte muziek uit de Ne
derlandse Antillen en Suriname. 14.28
Prix Italia: Kol Israël Symf. orkest.-
koor en solisten (opn): moderne gewij
de' muziek. AVRO: 15.00 l'Heure Es-
pagnole, komische opera van Ravel
(gr). 16.00 Nws. 16.02 Stereo: Pianoreci
tal: klassieke muziek. 16.45 Dixietime
(gr). 17.00 De zingende bougie: geva
rieerd programma voor automobilisten
(gr). 17.55 S.O.S.-berichten.
BRUSSEL De Belgische letterkun
dige Frans Smits is op 77-jarige leef
tijd overleden. Smits, die vooral bekend
werd door een studie over zijn vriend
Willem Elschot, was penningmeester
van de Vereniging van Vlaamse Let
terkundigen.
HILVERSUM II.
NCRV: 7.00 Nws. 7.10 Het levende
woord. 7.15 Stereo: Oude muziek (gr).
7.30 Nws. 7.32 Actualiteiten. .745 Stereo:
Klassieke grammofoonmuziek. 8.00
Nws. 8.11 Grammofoonmuziek. 8.14 Ge
wijde muziek (gr.). 8.30 Nws 832 Voor
de vrouw 915 Stereo: Moderne gram
mofoonmuziek. 9.40 Schoolradio. 10.00
Theologische etherleergang. 10.35 Ste
reo: Cello en piano: klass. en moderne
muziek. 11.00 Nws. 11.02 Voor de zie
ken. 11.55 S.O.S.-berichten. KRO: 1200
Van twaalf tot twee: gevarieerd pro
gramma (12.22 Wij van het land; 12.26
Mededelingen t.b.v. land- en tuinbouw;
12.30 Nws.; 12.40 Actualiteiten). 14.05
Schoolradio. 14.30 Pizzicato: muzikaal
middag-magazine (16.00-16.02 Nws.).
16.02 Nws.). 17.00'Overheidsvoorlichting
Het dagelijkse leven in de Nederlandse
Antillen Een serie klankbeelden van
Raymundo Debrot. Vandaag: Werken
wonen op St. Maarten. 17.10 Voor de
kinderen. 18.19 Uitzending van de Boe
ren Partij.
HILVERSUM III
VARA: 9.00 Nws. 9.02 Plaatjes voor
de pep: licht platenprogramma. 10.00
Nws. 10.04 Plaatjes voor de pep (verv.).
11.00 Nws. 11.03 Vrij pop-uur: popmu
ziek. 12.00 Nws. 12.03 Zorro: tienerpro
gramma. 13.00 Nws. 13.03 Ekspres:
gevarieerd platenprogramma (14.00
Nws.). 15.00 Nws. 15.03 Er-Jee-Em-Drie.
16.00 Nws. 16.03-1800 Mix: licht platen
programma (17.00 Nws).
MAANDAG 20 MEI 1968
DUITSLAND I
10.00 Nws. 10.05 Journ. (herh. v. gis
teravond). 10.20 Sportjourn. 11.35 Skaat
en muz. 12.00-13.30 Act.-kron. 16.40
Journ. 16.45 Filmrep. 16.55 Joodse lie
deren. 17.15 Filmrep. 18.00-18.05 Jour
naal (reg. progr.: NDR: 18.05 Act.
18.19 Sportjourn. 18.53 Zandmannetje.
19.00 Act. 19.26 TV-film. 19.59 Progr.
overz. WDR: 18.05 Gevar. progr. 18.25
Goedenavond. 18.30 Journ. 19.10 TV-
film. 19.45 Weekoverz). 20.00 Journ en
weerber. 20.15 Act. 21.00 Kleur: Muzi
kaal amusem. progr. 21.45 Culturele
kron. 22.30 Journ., comment, en weer
ber. 22.50 Kleur: Kunstprogr.
DUITSLAND II
17.45 Nws. en weerber. 17.50 Act. en
muz. 18.15 TV-feuilleton. 18.50 Kleur:
Circusprogr. 19.27 Weerber. 19.30 Nws.
en act. 20.00 Prot.-godsdienstige uitz.
20.15 Filmrep. Aansl. Nws. 21.00 Die
317. Sektion, Franse speelfilm. 22.30
Nws., weerber. en act.
AMSTERDAM Nadat het tarief
van daggeld (call money) woensdag
was verlaagd van 4 3/4 tot 3V* pet.,
moest gisteren weer tot een verhoging
met een half pet. worden besloten. Het
tarief werd daarmee gebracht op vier
pet. De op 15 mei ontstane lichte ver
ruiming door de uitkeringen aan de ge
meenten bleek namelijk slechts een be
perkte uitwerking te hebben gehad we
gens de hoge stand van de voorschot
ten. Gisteren werd de geldmarkt krap
per o.a. door extra betalingen, ook aan
het rijk.
BREDA De N.V. Machinefabriek
heeft van de Bataafse Internationale
Petroleum Maatschappij nv te 's Gra-
venhage de opdracht ontvangen, voor
het leveren van een stoomketel met een
capaciteit van 120 ton stoom per uur,
welke met co-gas gestookt zal worden.
De order ter waarde van meerdere
miljoenen dient in 12 maanden geleverd
te worden, zo deelt de machinefabriek
„Breda" mede.
TT1LVERSUM De radio wint weer
•*--* terrein. Niet alleen in Amerika
en Engeland, maar ook in ons land
bestaat de stellige indruk, dat de ra
dio zich langzaam maar zeker aan het
herstellen is van de schade, die haar
door de komst van de televisie werd
toegebracht.
Wie regelmatig naar de radio luistert,
zal bovendien tot de conclusie zijn geko
men dat het oude omroepmedium nog
springlevend is een een verrassend aan
tal uitstekende programma's te bieden
heeft.
Het luisteronderzoek wijst uit: een
half miljoen Nederlanders hebbeh
's avonds tussen acht en twaalf uur de
radio aan staan. En overdag zijn er
zelfs tijdstippen, waarop de radio één
tot twee miljoen luisteraars trekt. Der
gelijke grote luisterdichtheden bereiken
bijvoorbeeld lichte muziekprogramma's
en nieuwsberichten.
25. Een beetje beteuterd stond Tekko de gillend weg
vluchtende neger na te kijken. En door 't lawaai dat
dit te weeg bracht, èn daar 't feit dat hij zelf heel erg
verbaasd was, merkte hij niet dat de deur pal achter
hem zachtjes geopend werd en een forse hand een
groot zwaar pistool op hem richtte. Hij kreeg dit' pas
in de gaten toen een zware stem hem bulderen in de
oren klonk. „Blijf staat waar ge staat, mannetje! En
verroer oe nie zunne". „Hé! Help! Wat moet dat
bibberde Tekko en hij maakte een luchtsprong van
schrik waarbij hij het toch niet kon laten tersluiks
even om te kijken om te zien aan wie die basse stem
toebehoorde.
„Allé, blijf staan, manneke", baste opnieuw de zwa
re stem die afkomstig bleek te zijn van een keurig ge
kleed, maar potig heer die onheilspellend met het grooi
pistool zwaaide. „Zeg 'ns efkens wat ge hier mot zun
ne!" Oh! eh... ik eh... U ment Vlaming hè?" stotter
de Tekko gejaagd „Ik eh... ben eh... Taks, Tekko Taks!
En ik wou alleen de gouverneur-generaal maar even
spreken over die geheimzinnige gorilla's, die bij dat Con-
go-mysterie betrokken zijn" „Zoe, zoe!" lachte de man op
eens gul. „Is 't dat! Eh, wel, ik ben de gouverneur-gene
raal zelf mineer Taks. Kom binnen. Mijn naam is Brus
selmans! Aangenaam!" en hij schudde Tekko hartelijk
de hand.
„De radio heeft zich aangepast aan
de gewijzigde omstandigheden", zegt
Herman Felderhof (56), hoofd van de
programmastaf van de Nederlandse
Radio Unie. „Zij zal het voornamelijk
moeten hebben van snelle, directe be
richtgeving. De mogelijkheden die zij
daarvoor heeft zijn veel groter dan die
van de televisie".
Waartoe de radio in haar nieuwe op
zet in staat is, bleek op Koninginnedag
toen met de oude, traditionele formule
van een nationaal programma werd ge
broken en in een noodstudio op de Dam
in Amsterdam zeventien uur achter el
kaar „live" werd uitgezonden. Veel
lichte muziek en elk uur nieuws, ge
volgd door actualiteiten, waarbij (voor
Nederland iets unieks! vragen werden
gesteld aan buitenlandse corresponden
ten over het nieuws, dat zij zojuist had
den doorgegeven.
De reacties op dit nieuwe nationaal
programma waren bijzonder lovend en
de heer Felderhof gelooft dan ook dat
de opzet voor herhaling vatbaar is.
„Overduidelijk is weer eens gebleken
dat de radio een functie heeft", zegt
hij.
Toch zou deze functie beter tot haar
recht komen als er „zenderkleuring"
was, als de Hilversumse zenders zich
ieder voor zich gingen richten op een
speciaal publiek, zoals de BBC dat
doet. Felderhof en velen in Hilversum
met hem zijn van de voordelen van een
dergelijk systeem vast overtuigd.
„Een begin is er gelukkig al", zegt
Felderhof. „Hilversum 3 is de typische
lichte zender geworden. Door de coördi
natie van de beide andere Hilversumse
zenders wordt zoveel mogelijk verme
den, dat twee programma's van dezelf
de soort op dezelfde tijd worden uitge
zonden".
Het is geen ideale situatie. „Maar
ja...", zegt Felderhof schouderophalend,
„we zitten nu eenmaal met 31 zendge
machtigden. Onder deze omstandighe
den is zenderkleuring vrijwel niet te
verwezenlijken. Alles zou moeten wor
den omgeploegd en opnieuw worden in
gezaaid. Dat is nu een ondoenlijke zaak.
Bovendien, de bezwaren bij de omroep
verenigingen tegen zenderkleuring we
gen zwaar. Zij zijn bang dat zender
kleuring hun herkenbaarheid als om
roep zal bemoeilijken. Nee, ik zie dit
systeem de eerste vijf jaar nog niet".
Jacques Grijpink (42), eindredacteur
van de actualiteitenrubriek Echo van
de KRO, gelooft dat de komst van de
televisie in het algemeen een gunstige
werking op de radio heeft gehad.
„Daardoor zijn we gedwongen om ons
scherp te gaan bezinnen op de radio
als medium in de massacommunica
tie".
„Volgens mij is het duidelijk gewor
den dat de radio in de eerste plaats
een sociaal medium is, een service-in
stituut dat helemaal ten dienste moet
staan van de luisteraar. Zij moet in de
toekomst nog veel meer dan nu inte
greren in het leven van alledag en dat
leven van uur tot uur begeleiden".
Grijpink is voorstander van nog meer
nieuwsberichten em van een grotere
„functionele informatie", zoals week
end- en vakantietips, agenda's en
weer- en verkeersberichten.
„De radio heeft door de komst van
de televisie blijvend aan belangstelling
ingeboet", constateert Henk van Stipri-
aan (43), die werkt bij de reportage-
dienst van de radio-afdeling van de Va-
ra en bekend van onder meer het pro
gramma „Iks, Een sprong in het duis
ter". Toch is Van Stipriaan niet pessi
mistisch. „De radio heeft nog steeds
een taak. Voor de huisvrouw en voor
de mensen iri de fabriek bijvoorbeeld
en niet in de laatste plaats voor de au
tomobilist".
Het is moeilijk voor de radiomaker
om met iets nieuws te komen. „Dat
programma op Koninginnedag was ei
genlijk ook niet nieuw. De formule be
staat al zo lang: muziek, nieuws, re
portages en actualiteiten", aldus Van
Stipriaan.
Eén van de grootste handicaps van
de radio vindt hij de vreemde talen.
„Ondertiteling is er in de radio niet bij.
Toch kan de radio dit gemis opvangen
doordat zij een sfeer kan oproepen,
waardoor je iets beeldend kunt maken
via het oor".
Van Stipriaan (en niet alleen hij)
vindt dat wat de omroepverenigingen
op radiogebied presteren op een hoog
peil staat. „Uit wat de omroepen doen,
uitgezonderd de Tros, proef je de gene
genheid en de vakmanschap, waarmèe
het is gemaakt. Als er ooit een bedrijf
is, waar hard wordt gewerkt, dan is
dat volgens mij toch wel de radfo",
zegt hij.
Grote financiële tekorten zetten een
domper op veel plannen voor vernieu
wingen, die er bij de radio zouden moe
ten komen. Toch zet de radio de luiste
raars programma's voor, die tintelen
van leven en waarvan de verstokte te
levisieliefhebber verbaasd opkijkt.
Een groot aantal programma's zijn
veel meer luisteraars waard. Om met
Van Stipriaan te spreken: „Mensen,
luister nou toch eens".
UDENHOUT De discrepantie tus
sen de landelijke produktie en de lan
delijke afzet van metselbakstenen is in
1967 steeds groter geworden, zodat de
prijzen verder daalden, zo meldt het
verslag van N.V. Steenfabriek „Uden-
hout" over 1967. Het bruto-exploitatie-
resultaat daalde tot f 577.000 (f 1,14
min). Na afschrijvingen resteert een
verlies van f 144.000 (de winst in 1966
bedroeg na afschrijving, maar voor re
servering en belasting, waaraan i)i 1967
niets werd gedoteerd, f 370.000). Zoals
bekend, wordt voorgesteld het divi
dend te passeren (6 pet).
Hoewel het dieptepunt in de lande
lijke steenindustrie is bereikt, wordt
ook voor 1968 nog een negatief resul
taat verwacht.
Het bestaande orderpakket dwingt hog
tot grote leveranties tegen lage prijzen.
Aanvaarding van die orders was voor
de continuïteit onvermijdelijk. Met me
dewerking van een bankconsortium is
een saneringsregeling getroffen, waar
door in de komende 3 maanden zoveel
fabrieken de produktie zullen staken,
dat de landelijke produktie met circa
10 pet zal dalen. Dit zal enige prijs
verbetering ten gevolge hebben. Als de
samenwerking van de voortwerkende
fabrieken ook op andere terreinen ge
stalte kan krijgen, kan dit de rentabili
teit slechts ten goede komen.
Ook in 1967 hebben de fabrieken te
Udenhout en Maren op volle capaci
teit gewerkt. De produktie beliep rond
48 miljoen stenen. Door rationalisatie
maatregelen kon een verlaging van de
kostprijs worden bereikt. Pogingen tot
opvoering van de export hebben slechts
ten dele resultaat opgeleverd. In Bel
gië werden meer, in West-Duitsland
minder stenen afgezet.
AMSTERDAM Het jaar 1967 was
voor de N.V. Nederlandsche Lloyd Le
vensverzekering een belangrijk jaar, al
lereerst doordat het bezit werd verwor
ven van de NV levensverzekeringmaat
schappij „Aurora", zo meldt het ver
slag. De netto-produktie bedroeg in
1967 f 93,3 min (f 67,5 min), zodat het
totale verzekerde bestand per ultimo
1967 toenam tot f 774,4 min (eind 1966:
f 681 min). De ontvangen premie eigen
rekening nam toe tot f 16 min (f 15,3
min). Het onder hypothecair verband
uitgezette bedrag, steeg met f 1,95
min tot f 17,5 min per ultimo 1967. Aan
leningen op schuldbekentenis staat
thans uit f 64,1 min tegenover f 52,8
min in 1966. De balans- en beurswaar
de der effecten bedroegen per eind 1967
f 9,97 min resp. f 10,09 min. de totale
premiereserve eigen rekening nam toe
tot f 87 min (f 75,2 min).
De kosten stegen in 1967 van f 3,49
min tot f 3,98 min. Voorgesteld wordt
uit de winst van f 458.000,— incl. het
onverdeeld saldo over 1966, een onver
anderd dividend van 5 pet uit te keren.
RIJSWIJK Indoheem NV zal haar
naam wijzigen in die van haar voor
naamste dochtermaatschappij Indola
N.V. De'ze dochtermaatschappij zal tege
lijkertijd worden omgedoopt in „Indola
Cosmetics NV" in overeenstemming
met „Indola Electric NV" en „Indola
Electric Nederland NV". Een voorstel
tot statutenwijziging in deze zin zal in
de jaarvergadering van Indoheem aan
de orde worden gesteld, zo blijkt uit het
jaarverslag over 1967.
De raad van bestuur is tot de conclu
sie gekomen dat de naam Indoheem
niet meer voldoet aan de eisen die
daaraan in de huidige constellatie moe
ten worden gesteld. De naam werkt
verwarrend en wordt, daar onder deze
naam geen produkten worden verkocht,
moeilijk geïdentificeerd met een over
koepelende en tevens ook verbindende
en coördinerende organisatie. Daarom
bestaat behoefte aan een naam die de
structuur van de onderneming doorzich
tiger maakt. Een herkenbare naam
heeft tevens belangrijke consequenties
voor een economisch reclamebeleid. Het
zal gemakkelijker zijn een sterke ima
ge voor de totale onderneming op te
bouwen, terwijl de uitgaven voor recla
me een beter rendement zullen opleve
ren.
LEIDEN De produktie van het
bouwbedrijf van Wernink's Beton en
Aanneming Maatschappij NV was in
1967 aanzienlijk hoger dan in 1966, zo
meldt het verslag. Het goede weer heeft
hieraan meegewerkt. Alle gereedgeko
men werken werden op tijd opgeleverd.
De afdeling behaalde een gunstig resul
taat. Het bruto saldo exploitatiere
kening daalde volgens de geconsolideer
de cijfers tot f 5,7 min (f 5,9 min). De
algemene kosten stegen tot f 3,8 min
(f 3,6 min). De netto-winst blijkt ten
slotte te zijn gestegen tot f 412.000,
(f 409.000,—). Zoals bekend wordt een
onveranderd dividend van 11 pet. voor
gesteld.
De omzet van het fabrieksbedrijf was
eveneens hoger. De resultaten verbt^
terden echter in geringe mate, omdat
de algemene kosten en de afschrijvin
gen stegen. De maatregelen ter verbe
tering van het rendement sorteerden
nog geen volledig effect. Het resultaat
van het natuursteenbedrijf VONK was
nagenoeg gelijk. Door onderbezetting
behaalde de afdeling Wernink's tennis-
vloeren en sportvelden een ongunstig
resultaat. De inkomsten bij de bouw-
materialenhandel waren iets beter.
AMSTERDAM, 17 mei Londen
8.62%—8.62ygNew York 3.61%—3.61%;
Montreal 3.351/2—3.35%; Parijs 73.12—
73.17; Brussel 7.27—7.27%; Frankfort
90.95%91.00%Stockholm 69.96—70.01
Zürich 83.64—83.69; Milaan 58.04%—
'58.09%; Kopenhagen 48.4448.49; Oslo
50.62%—50.67% Wenen 13.98%—13.99%
I Lissabon 12.66%—12.67%.
