Pater Jan de Vries, met tien kubieke meter
goederen, terug van ziekteverlof naar
„zijn melaatsen" in Brazilië
Eindelijk kan ik iets gaan doen
Vooral de
jeugd moet
opgevangen
worden"
KLM-Aerocarto
naar Rotterdam
teruggekeerd
Miss Bejaarde geridderd
PLATONIUMPRIJS ZAL
TEGEN 1990 DALEN
Kamerontbinding is
zijn specialiteit
ff
ff
n
Paraatheid kwam in gevaar
op steeds drukker Schiphol
Stier weigerde
boos te worden
MR. W. DE KWAADSTENIET
VAN KAMPEN
JONGE LANDEN
DRIEHOEKSNET
KLEURSTOF
TIEN DAGEN
EIGEN KEUS
ELFDUIZEND
CONTRACT
NORMALE PRIJS
PROTOTYPE
MAANDAG 20 MEI 1968
i
EINDHOVEN Vijftienhonderd ki-
lometer van de mond van de Amazone
in Brazilië wonen de honderden me
laatsen aan wie pater Jan de Vries
sinds acht jaar al zijn werkkracht heeft
gewijd. Dat brak hem eind vorig jaar
op. De doktoren geboden hem spoor
slags met ziekteverlof te gaan. Daar
aan knoopte hij tegelijk zijn vakantie
vast en morgen vertrekt hij weer hele
maal fit naar de pastorie in Manaus,
waar een dikke dertig kilometer verder
de rimboe in het nieuwe melaatsen
dorp met ca. vijfhonderd mensen ligt.
Thuis bij zijn ouders in Eindhoven
vertelde hij erover. Hij is lang, deze
missionaris met vriendelijke ogen ach
ter brilleglazen. „Ik had een begin van
een leveraandoening. Dat kan het ge
volg zijn geweest van allerlei omstan
digheden, zoals klimaat, eten en be
paalde zorgen".
Over dat laatste punt zei pater De
Vries: „Er was een groep melaatsen
die de ellendige behuizing niet wilde
verlaten om naar de nieuwe, gerieflijke
huisjes te gaan. Die mensen probeerden
ook anderen over te halen om te blij
ven. Bovendien wilden zij het geld van
de Actie Amazonas in eigen handen
hebben".
Die weerspannige groep ls intussen
tot twintig mensen geslonken. „Een
paar maanden voor ik naar Nederland
kwam, waren het er nog een honderd
vijftig".
Pater De Vries is daar blij om. „Het
nieuwe dorp is aangebouwd bij een be
staand kamp van duizend melaatsen
Tezamen staan nu ongeveer 1550 var
deze mensen onder geneeskundige con
trole. Dat is juist het belangrijkst, wan:
op deze manier kan het ziekteproce:
worden stilgelegd. Door een goede ver
zorging kunnen wonden dicht gaan, mei
behulp van massage kan het gebruik
van gehandicapte handen worden be
vorderd".
Hij laat een boekje met zelfgemaak
te foto's zien van de nette huizenblok
ken. Er zijn ook ruimten, waarin een
kleermakerij, een schoenbakerij, 'n tim
mermanswerkplaats, een smidse en een
kapper zijn ondergebracht. Een zaal
voor spiertraining en massage is in
aanbouw.
Dit alles kwam tot stand uit een hulp
actie die tot een enorme sneeuwbal
groeide. Pater De Vries: „Het succes
ervan is in de eerste plaats te danken
aan Anthony van Kampen. Als hij een
paar jaar geleden niet in Brazilië wa?
geweest en in Nederland niet zo over
tuigend zijn gevoelens tot uitdrukking
had gebracht, zou ik nooit zo ver zijn
gekomen".
Van Kampen schreef er het boek
„Het land dat God vergat" over, hij pu
bliceerde vele artikelen en hij hield tal
van lezingen. Zijn lezers en toehoorders
brachten in de afgelopen twee jaar vrij
willig al meer dan een miljoen gulden
bijeen. Ook onze lezers droegen hun
steentje bij.
Dfe missionaris betrekt er terecht ook
de steun van zijn vader bij. „Hij werd
twee jaar geleden gepensioneerd en hij
heeft sindsdien tienduizend brieven be
antwoord".
Intussen gaat de actie door en Pater
De Vries blijft er niet afzijdig bij staan.
Tot een maand geleden had hij maar
één ding niet gedaan: vakantie houden.
Hij trok het land door om lezingen te
ROTTERDAM KLM Aerocarto het luchtfotobedrijf van de KLM opereert
weer van Rotterdam uit. Aangezien de paraatheid van het bedrijf op het drukke
Schiphol hoe langer hoe meer in gevaar kwam, zUn de vier fotovliegtuigen nu
op Zestienhoven gestationeerd.
Het hoofdkantoor verhuisde van Schiphol naar Den Haag. Daar en in Delft z\jn
de Nederlandse opdrachtgevers van KLM-Aerocarto gevestigd. De apparatuur
ter waarde van miljoenen guldens verhuisde mee. Met een zucht van ver
lichting hebben de werknemers de houten barakken op het oude Schiphol verla
ten, waar het vooral in de laboratoria 23 jaar lang bijzonder moeilijk werken is
geweest.
Dit kwam vooral door de bodem van
Schiphol, die als gevolg van trillingen
ongeschikt was voor de uiterst nauw
keurige apparatuur, die bijvoorbeeld
bij het maken van kaarten wordt ge
bruikt.
KLM Aerocarto is namelijk niet al
leen de maatschappij die op verzoek
van bedrijven en particulieren plaatjes
schiet van fabrieken, woonhuizen en
boerderijen. De maatschappij is veel
eerder een wetenschappelijk instituut
dat jaarlijks voor miljoenen guldens op
drachten krijgt van regeringen en dan
ten nauwste is betrokken bij de ontwik
keling van jonge landen.
Want luchtfoto's zijn een onmisbaar
hulpmiddel gebleken bij de inventarisa
tie van de hulpbronnen van ontwikke
lingslanden. Aan de hand van luchtfo
to's kan bijvoorbeeld worden aange
toond welke houtsoorten in een bepaald
complex oerwoud voorkomen. Door
eenvoudige metingen kan bovendien
worden vastgesteld hoeveel kubieke me
ter hout zich in dat gebied bevindt.
Vooral in Suriname en in landen in
het Midden- en Verre Oosten wordt op
grote schaal van de diensten van
KLM Aerocarto gebruik gemaakt. De
Surinaamse regering gaf onlangs op
dracht voor het hele land een driehoeks-
net te meten. Zodra de metingen achter
de rug zijn, staat iedere vierkante me
ter grond in dit uitgestrekte land gere
gistreerd, wat bij het uitgeven van con
cessies van het grootste belang is.
De apparatuur die voor dit doel wordt
gebruikt is tot op een decimeter nauw
keurig. KLM Aerocarto is de enige
Europese maatschappij die over deze
kostbare instrumenten beschikt
Er werd kortgeleden voor het eerst
gebruik van gemaakt op het Nederland
se deel van het continentaal plat. Een
oliemaatschappij wilde tot op de meter
de plaats bepaald zien van een locatie
waarop een booreiland aan het werk
moest Hei eiland staat negentig kilo
meter uit de kust en de plaatsbepaling
was een probleem omdat door de krom
ming van de aarde geen enkel punt
zichtbaar was. De apparatuur van de
KLM kan echter in de lucht afstanden
meten tussen punten die onderling niet
zichtbaar zijn.
De luchtfotografie vindt bijna met de
dag meer toepassingen. Zo wezen vorig
jaar luchtfoto's de plaats aan waar de
Amsterdamse afvalleiding het best in
de Noordzee kon uitmonden. Daarbij
werd met kleurstof gewerkt, die zich
als een wolk in de zee verspreidt On
der allerlei omstandigheden werden fo
to's van de wolk gemaakt. Deze foto's
wezen feilloos de plaats aan waar het
materiaal uit de afvalleiding zou be
zinken.
De intensiteit van het strandbezoek
bij de Flevopolder op verschillende tij
den werd aangetoond met luchtfoto's.
De luchtfotografie was ook behulpzaam
bij het vaststellen van boomziekten in
een bos bij Brussel. Zelfs zullen lucht
foto's binnenkort een rol gaan spelen
bij de bestrijding van de aardappelmoe
heid, een gevreesde plantenziekte die
complete oogsten kan vernielen.
In ons land verricht KLM Aerocarto
veel topografisch werk voor het mi
nisterie van defensie. Daarvoor wor
den ideale weersomstandigheden ver
eist Per jaar zijn voor dit werk gemid
deld maar tien dagen geschikt. Ieder
half uur telt.
Vandaar dat KLM Aerocarto hoge
eisen stelt aan de eigen paraatheid.
Juist daarom was Schiphol met zijn
lange taxitijden niet meer bruikbaar. De
verschillende diensten lagen er boven
dien te veel over het veld verspreid.
Op Zestienhoven kan men desnoods van
de grasmat af starten.
Zo is KLM Aerocarto althans de
oparationele dienst in Rotterdam te
ruggekeerd bijna een halve eeuw nadat
Albert Plesman op het vliegveld Waal
haven het initiatief nam voor een lucht
fotobedrijf.
houden en te preken, hij was actief op
boekenmarkten en hij reisde enkele ma
len naar Duitsland als er kans was op
bijdragen. „Ontelbare en ongelooflijk
aardige reacties heb ik gekregen", zei
hij.
„Er kwam een man uit de buurt van
St. Oedenrode hier aan de deur. Htf had
voor een uitvinding die hij in een meu
belfabriek had gedaan, een premie van
f 415 gekregen. H(j zei: Ik zou er een
brommertje dat ik best kan gebruiken,
voor kunnen kopen maar ik vind het
voor uw actie toch beter besteed. Hij
overhandigde de enveloppe met geld,
die nog niet eens was opengemaakt".
Een ander voorbeeld? „In Alkmaar
hebben de leerlingen van de kweek
school voor onderwljzers(essen) op
straat gezongen en gecollecteerd. Er
was een meisje bij dat een ladder op
klom om de collectebus onder de neus
van een schilder te duwen. Dat hebben
die jongelui twee keer gedaan. De eer
ste maal leverde dat f 13.500 op en
daarna zelfs f 17.500. Ik vind dat fan
tastisch".
Overigens krijgt het ouderlijke huis
dikwijls het aanzien van een pakhuis.
Dag in, dag uit worden er pakjes en
pakken bezorgd. Er zitten kleding en
medicijnen in. Ook kreeg pater De
Vries de beschikking over tien nog in
goede staat verkerende gebruikte naai
machines. Alles wordt in dankbaarheid
aanvaard, maar het lijkt toch beter om
hulp in de vorm van geld te bieden.
Niet alle geschonken artikelen voldoen
aan de omstandigheden, waaronder zij
in het tropische gebied moeten worden
gebruikt.
Toch zal er zo'n tien kubieke meter
aan goede gaven aan boord zijn van het
Westduitse schip Lichtenstein, waarmee
de pater dinsdag uit Rotterdam vertrekt
voor een reis van ongeveer drie weken.
Dan zal hij waarschijnlijk pas goed tot
rust komen, hoewel zijn superieuren
hem weken geleden al het consigne heb
ben gegeven zich wat rustiger te hou
den.
Elke minuut van de dag denkt hij aan
zijn melaatse vrienden in het verre
land. Van een tiental zieken heeft hij in
Eindhoven brieven gekregen. „Dat
vond ik fijn, maar het verwonderde me
niet".
Op het ogenblik zijn meer dan tachtig
MADRID De Spaanse matador Mi
guel Mateo heeft bij een stierengevecht
in Madrid gezorgd voor een incident,
dat nimmer tevoren in een Spaanse
arena is voorgekomen. De matador, bij
de Spanjaarden beter bekend onder de
naam „Miguelin", zat zaterdagavond
tussen de toeschouwers, terwijl de in
Spanje „aanbeden" stierenvechter El
Cordobes doende was een stier uit te
dagen.
Tot verbijstering van het publiek, en
waarschijnlijk ook van El Cordobes,
sprong Miguelin in de arena, waar hij,
gekleed in een alledaags burgerpak, op
de uitdrukkingloos voor zich uit staren
de stier toeliep, het beest bij de horens
vatte en het enkele malen op de snuit
zoende. Vervolgens dwong hij de stier
in een kring om hem heen te lopen,
waarna hij gemelijk tegen het apa
thisch blijvende dier ging leunen.
Toen de stier nog maar steeds niet
kwaad wilde worden, riep Miguelin de
zwart kijkende, maar niet reagerende
matador El Cordobes toe: „Dit is geen
stier". Hij ontving hierbij het instem
mend applaus van de 24.000 toeschou
wers.
Het incident is terug te voeren op een
vete tussen de twee matadors. Miguelin
zegt dat El Cordobes een wedstrijd in
het stierenvechten, om uit te maken
wie de beste matador is, uit de weg
gaat. Sommigen menen, dat El Cordo
bes zijn successen te danken heeft aan
het feit dat hij zorgvuldig geselecteer
de stieren bestrijdt, die geen gevaar
kunnen opleveren.
De politie haalde Miguelirt uit de are
na en sloot hem in een cel van het
politiebureau op. De stier, die hij na El
Cordobes had moeten bevechten, kreeg
nu een andere torero.
van de honderd nieuwe huisjes be
woond. Hij verwacht dat over twee
maanden het oude kamp helemaal zal
zijn verlaten.
Einde van de actie?
„Neen, zeker niet. Het nieuwe zieken
huis is wel grotendeels ingericht, maar
het revalidatiecentrum kost ook veel
geld. Ik heb wel verscheidene prachtige
toezeggingen, maar we zijn er nog lang
niet". Pater de Vries laat dikke cata
logussen met oefenwerktuigen zien,
waarvan hij heel wat kan gebruiken.
Hij vertelt over de ongeveer 1600 me
laatsen die gewoon tussen de gezonde
mensen in Manaus wonen. „Aan hen
moet ook aandapht worden geschon
ken".
Het is de bedoeling dat de melaatsen
zoveel mogelijk een eigen en zelfstandig
bestaan hebben in hun gemeenschap. In
het nieuwe dorp zijn de burgemeester
en de politie gekozen uit degenen die
zelf aan deze ziekte lijden. Een twintig
jonge meisjes die melaats zijn, werden
voor de verpleging opgeleid.
Onlangs zijn dertig jongens als ver
kenners bij de padvinderij geïnstalleerd.
Er zijn eigen sportclubs en er wordt
aan totaal gedaan. Behalve een school
voor de jeugd is er ook een school voor
volwassenen op gang gekomen ter be
strijding van het analfabetisme. Zestig
ouderen maken er al gebruik van.
Pater Jan de Vries is er blij om dat
onder invloed van deze internationale
actie (uit de Verenigde Staten, Canada,
Ierland en België werd inmiddels ook
financiële hulp ontvangen) de Brazili
aanse regering ook meer en meer bij
springt. Hij blijft beseffen dat het hard
werken zal blijven om zoveel mogelijk
melaatsen aan een menswaardig be
staan te helpen.
„Wat er nu wordt gedaan, is nog
maar ten gunste van de eerste groep
van naar schatting elfduizend melaat
sen in het hele Amazonegebied. Het is
vooral belangrijk dat we zo vlug moge
lijk de jongeren opvangen. In het nieu
we dorp zijn een kleine vijftig melaatse
kinderen onder vijftien jaar. Voor hen
kan veel worden gedaan om voortwoe
kering van de ziekte tegen te gaan".
Het is geen afgunst, hoewel pater De
Vries toch wel wat jaloers kan zijn op
Amerikaanse missionarissen in het
Amazonegebied die over watervliegtui
gen beschikken. Die kunnen in enkele
uren uit en thuis zijn, waar hij ver
scheidene dagen met een motorboot
voor nodig heeft. Hij glimlacht bij de
gedachte dat hem dit geluk ©ok nog
eens zou zijn beschoren.
Het zit er voorlopig zeker niet in,
maar het blijft een blije pater: „Ik kan
nu in elk geval iets doen, ik heb vijf
jaar niets kunnen doen".
KARLSRUHE Een consortium van Westduitse, Nederlandse en Belgische
ondernemingen gaat een kerncentrale met een vermogen van 300 megawatt
(300.000 kilowatt) bouwen die meer splijtstof moet gaan produceren dan hij ver
bruikt. Het zal een proto-type worden van een snelle kweekreactor. Hij zal
vermoedelijk in de buurt van Aken komen te staan.
AMSTERDAM In Krasnapolsky te Amsterdam is „Miss Bejaarde" gekozen.
De eer viel dit keer te beurt aan mevr. Hannie v.d. Berg (73) uit Amsterdam. Bij ge
brek aan de wisselbeker, die nog steeds in het bezit van de vorige miss is, wordt
mevr. v.d. Berg hier door organisator Rob Elson (19) geridderd in de „Orde van de
Kousenband
Eer het zover is moet de vereiste
techniscse ervaring met het koelmid-
del voor dit nieuwe type reactor
vloeibaar natrium nog worden ver
kregen. Dat gebeurt o.a. in een proef
installatie die TNO en Neratoom gaan
bouwen bij Hengele en die in 1970 ge
reed moet komen.
Neratoom maakt samen met Belgo-
nucléaire, een grote groep Belgische
ondernemingen en de Westduitse on
dernemingen Siemens en Interatom
deel uit van de groep ondernemingen
die bovengenoemde snelle kweekreac
tor samen willen gaan bouwen.
Krachtens het enige tijd geleden ge
sloten contract zal deze Nederlands-
Duits-Belgische industriële samenwer
king worden voortgezet wanneer om
streeks 1980 de exploitatie van snelle
kweekreactoren in een commercieel
stadium is gekomen. In de kosten van
het eerst nog te bouwen protoype dra
gen Nederland en België met elk vijf
tien procent bij. De resterende zeven
tig procent is voor rekening van West-
Duitsland.
Het ziet er naar uit dat ook Luxem
burg zich bij deze industriële samen
werking zal aansluiten. In dat geval
zal wellicht de naam Benedelux aan
dit project worden gegeven. Aan het
sluiten van het contract tussen Sie
mens, Interatom, Neratoom, en Belgo-
nucléaire gingen acht jaren van voor
bereidend speur- en ontwikkelingswerk
vooraf, waarvoor tot het einde van 1967
in totaal 280 miljoen mark (meer dan
een kwart miljard gulden) was uitgege
ven. Ongeveer een vijfde van die som
werd uitgegeven voor splijtstoffen.
(In verband met deze hoge kosten
van splijtstoffen vroeg onlangs het
Tweede-Kamerlid A. de Goede (D'66)
opheldering aan minister Luns over
berichten volgens welke Amerika de
prijs van het voor dit project benodig
de plutonium zou hebben verdubbeld.
Het ging daarbij om een aanvullende
hoeveelheid van duizend kilo pluto
nium. Die splijtstof kost doorgaans bij
aankoop van de Amerikaanse Commis
sie voor Atoomenergie 43 dollar, of
f 154,80 per gram!
Kweekreactoren zullen na 1980 een
geleidelijk groter wordend deel van de
splijtstoffenproduktie overnemen van
de bestaande leveranciers van brand
stof voor de meeste kerncentrales. Die
leveranciers zijn die Amerikaanse gas-
diffusiefabrieken die verrijkt uranium
produceren. Omstreeks 1990 al zal het
kostbare bijprodukt van snel kweekre
actoren plutonium naast verrijkt
uranium verschijnen op de wereld
markt van kernbrandstoffen. Tegen
die tijd zal er ook een normale markt
prijs voor plutonium zijn ontstaan. De
hierboven al genoemde plutoniumprijs
die de Amerikaanse Commissie voor
Atoomenergie berekent is thans vast
gesteld door de Amerikaanse regering
op een kunstmatig hoog peil.
In de komende jaren zal moeten
blijken welk type snelle kweekreactor
het beste zal zijn. Er komen thans
twee typen in aanmerking. Dat zijn de
al genoemde kweekreactor met na
trium koeling, en een kweekreactor
met stoomkoeling. Beide typen zullen
in de eerste plaats als kerncentrales
economisch verantwoord moeten pro
duceren. Daarom is het zaak zo spoe
dig mogelijk na te gaan welk van de
twee de meeste voordelen zal hebben.
Opdat men de twee typen zo goed
mogelijk kan vergelijken zal er ook
een prototype van een snelle kweekre
actor met stoomkoeling worden ge
bouwd. Ook die zal een vermogen heb
ben van 300 megawatt (300.000 kilo
watt). Een Westduits consortium, be
staande uit AEG, Gutehoffnungshütte
(GHH) en Man. is voornemens met de
bouw van dat prototype in 1970 te be
ginnen.
Het Kernforschungszentrum (cen
trum voor kernonderzoek) in Karls
ruhe en het Reactor-Centrum Neder
land in Petten werken aan de oplos
sing van allerlei technische problemen
die uit de weg moeten worden geruimd
eer de bouw van een snelle kweekreac
tor met stoomkoeling kan beginnen.
Ook bij dit tweede project is ons land
dus betrokken. Het schijnt echter niét
de bedoeling te zijn dat de Nederland
se industrie mettertijd zal deelnemen
aan de bouw van dit type snelle kweek
reactoren. De Westduitse industrie
streeft naar samenwerking met Ameri
kaanse ondernemingen. Ook de mede
werking van de Zweedse industrie zal
welkom zijn.
Mr. W. de Kwaadsteniet, secretaris van de Anti-Revolutionaire Party, pro
moveerde dezer dagen aan de Vrije Universiteit in Amsterdam tot doctor
in de rechtsgeleerdheid op het proefschrift: „Het recht van Kamerontbin
ding". Promotor was prof. mr. L. W. G. Scholten.
Aan de vooravond van zjjn promotie lichtte de 39-jarige partijsecretaris z(jn
stellingen voor ons toe.
Promoveren op een staatsrechte
lijk onderwerp vereist moed
in een tijd waarin zelfs politici nau
welijks de politieke ontwikkelingen
kunnen bijbenen. Mr. W. de Kwaad
steniet weet nu wel waaraan hij be
gon toen hij negen jaar geleden be
sloot de Kamerontbinding tot on
derwerp van zijn proefschrift te ma
ken. In 1966 had hij in weekends
en vakanties voldoende kennis ver
zameld om de bijpassende stellin
gen te verdedigen, maar in de ok
tobermaand van dat jaar werd hij
secretaris van de Anti-Revolutio
naire Partij en rekenden drs.
Schmelzer en de zijnen af met het
kabinet-Cals.
De benoeming gaf meer werk, de
kabinetscrisis ook. Toen het besluit
viel de Kamer te ontbinden, moest
mr. De Kwaadsteniet aan het werk
om een nieuw hoofdstuk toe te voe
gen. Het werk is nu bij. Zelfs de plei
dooien vah drs. Den Uyl en mr.
Van Mierlo voor vervroegde verkie
zingen na het uittreden van de heer
drukproeven maakte hij nog haas
tig melding van het besluit tot Ka
merontbinding, in België, op 1
maart.
Hij koos het onderwerp omdat
het na de ontbinding van 1959 zo
actueel geworden was. Zijn studie
mondde uit in een standaardwerk
van 356 pagina's (Het recht van Ka
merontbinding), dat bij Kluwer in
Deventer werd vermenigvuldigd.
Het is een vrij kostbare aanschaf
(32,50 gulden) maar men vindt er
dan ook alles in wat men ooit over
Kamerontbinding zou willen weten.
l~Je stellingen. De partijsecretaris
is van mening dat de Kamer
onder verantwoordelijkheid van
een demissionair kabinet kan wor
den ontbonden. Dat is sedert de in
voering van dit recht in 1848 nog niet
vertoond en het zou dus een prece
dent betekenen. Wie daarop zijn kri
tiek zou willen baseren, krijgt te
horen: „Het leuke van een prece
dent is juist dat je het op een gege
ven moment kunt scheppen en op
een precedent kun je iets bouwen".
Leuker nog is het dat mr. De
Kwaadsteniet zijn standpunten toe
licht in het Dr. Kuyperhuis in Den
Haag, waar Abraham Kuyper woon
de en werkte en waar nu het bu
reau is gevestigd. Tegen deze ach
tergrond wordt de derde stelling pi
kant: „Het ontbindingsrecht kan in
ons land als regel niet gehanteerd
worden om een uitspraak van het
volk te verkrijgen, over een geschil
tussen regering en Staten-Gene-
raal".
Wie dit leest moet uitgerekend
aan Kuyper denken, die de hand
had in de ontbinding van de Eerste
Kamer in 1904. De Eerste Kamer
had de Hoger-Onderwijswet verwor
pen, waarin de doctoraten van bij
zondere universiteiten, de V.U. bij
voorbeeld, volledig werden erkend.
Kuyper, grondlegger van de Vrije
Universiteit, zinde dat natuurlijk al
lerminst. En het was hem niet
ontgaan dat de rechterzijde haar
positie in de Provinciale Staten in
middels had versterkt. Werd de
Eerste Kamer ontbonden, dan kon
hij een rechtse meerderheid terug
verwachten.
7o gebeurde het ook en dat legt
de vraag in de mond, hoe Kuy
per over deze stelling van de anti
revolutionaire partijsecretaris zou
hebben gedacht.
„Laten we voorop stellen dat
Kuyper overal zijn eigen gedachten
over had", zegt de politicus. De
Kwaadsteniet. „Hij veranderde bo
vendien nogal eens van gedachten,
wat overigens niet verwerpelijk is
omdat je in de politiek steeds met
vernieuwing bezig moet zijn".
Geen politieke manoeuvre dus?
„We moeten niet zo gauw van po
litieke manoeuvres spreken. In de
Grondwet is het recht van Kamer
ontbinding wel niet gelimiteerd,
maar er moet toch een verstande
lijke grond voor zijn. Doe je het in
een situatie waarin iedereen het be
zopen vindt, dan krijg je bij de ver
kiezingen je trekken heus wel thuis.
En dat geldt ook voor de Eerste
Kamer".
Kan een Kamerontbinding op een
gegeven moment geen verkapt refe
rendum zijn?
„Niet in de strikte zin van het
woord. Je krijgt nooit een uitspraak
over een geschil tussen regering en
parlement, want een uitspraak van
de kiezer berust op talloze gronden.
Om maar bij de A.R. Partij te
blijven: De een stemt a.r. vanwege
Zijlstra, de ander vanwege Biesheu
vel, de derde omdat hij het program
zo mooi vindt en zo kun je door
gaan".
riaarom ziet de jonge doctor, al
heeft hij geen overwegende be
zwaren, weinig heil in het invoeren
van een referendum. „Je moet de
problemen volstrekt simplificeren
en in hoeverre is dat nu afgewo
gen? We hebben het bij de referen
da in Frankrijk gezien. Het was
steeds „ja" voor de Gaulle, maar
toen de Fransen een president moes
ten kiezen merkten ze dat ze ook
een ander konden nemen. Lecanuet
bijvoorbeeld. Toen haalde de Gaulle
het pas in de tweede ronde".
Dr. De Kwaadsteniet heeft zich de
afgelopen jaren niet alleen met Ka
merontbindingen beziggehouden. Vol
overtuiging verdedigt hij stelling
vijftien: De zomertijd dient opnieuw
te worden ingevoerd. „Het is een
algemeen belang. Mensen die de he
le dag binnen zitten zouden nog iets
aan hun avond hebben. Wat heb je
nu aan de wetenschap dat 's mor
gens om vier of vijf uur de zon op
gaat. Dan ligt iedereen nog op bed,
behalve de agrariërs".
Het is niet uitgesloten dat deze
stelling de A.R. Partij op het plat
teland stemmen gaat kosten. De boe
ren hebben het niet zo op herinvoe
ring van de zomertijd begrepen.