Over de brug
en boe nu verder
ABC-Z ACTIE
Handelingen 69
Niet op zondag
Ds. G. Toornvliet als
radio-pastor ontslagen
Ter overdenking
Men is de
Raad van Kerken
al vooruit
V
Rumoer rond radio-Bloemeiulaal
Felle uitval
Van God geroepen
Kan Ixt anders?
Militia Christi
XJet lijkt alsof er een stilte is gevallen
nadat de actie „Kom over de brug"
zoveel handen in beweging heeft gebracht
en zoveel harten sneller heeft doen klop
pen. Van tijd tot tijd worden nieuwe cij
fers bekend gemaakt over de financiële
resultaten en het zijn nog steeds cijfers
die tot grote dankbaarheid stemmen. Toch
is die stilte maar schijn. De mensen van
het actiecomité zijn namelijk terecht tot
de conclusie gekomen dat het toch wel
heel jammer zou zijn als de intensieve sa
menwerking, die voor het slagen van deze
actie zo essentieel is geweest, samenwer
king op landelijk maar niet minder op
plaatselijk niveau, verloren zou gaan .En
daarom reizen in deze dagen drie mensen
die een groot aandeel gehad hebben in de
werkzaamheden (ds. P. J. Mackaay en de
heren J. Bos en Th. J. Rijks) heel het
land door om met de plaatselijke mede
werkers nog eens van gedachten te wisse
len, te praten over eventueel gemaakte
fouten en onvolkomenheden en de vraag
te bespreken of deze actie misschien ook
consequenties moet en kan hebben voor de
toekomst. Op 15 mei zijn ze in Hoogeveen
begonnen met hun eerste gesprek, op 28
mei zullen ze in Groningen het laatste
voeren. Een samenvatting van al deze er
varingen en beraadslagen zal worden neer
gelegd in een rapport, dat ter kennis zal
worden gebracht van het bestuur en van
de participanten in deze actie, de kerken,
het Leger des Heils, het Ned. Bijbel Ge
nootschap enzovoorts. Men verwacht ervan
dat dit rapport bij de verdere beleidsbepa
ling een belangrijke rol zal kunnen spelen.
Eén opmerking willen we hierover ma
ken. De actie „Kom over de brug" is niet
in de laatste plaats zo goed geslaagd om
dat heel duidelijk en goed omschreven de
projecten waren aangegeven waarvoor het
bijeengebrachte geld zou worden gebruikt.
In het naamloze boek stonden 140 projec
ten opgetekend, stuk voor stuk de moeite
van een dergelijke actie waard. Om die
projecten ging het daarom is het be
langrijker het Nederlandse volk iets te la
ten horen over het (al dan niet) welslagen
van die projecten of anders gezegd: of het
geld ook inderdaad goed besteed blijkt te
worden, dan over het al dan niet goed ge
slaagd zijn van de organisatievorm van de
actie. Het laatste, het middel is belangrijk,
maar veel belangrijker is het doel. Het
was een actie voor het werk van de ker
ken overzee laten de kerken overzee
ook eens iets van zich laten horen. Dat
zou het succes van een eventuele volgende
actie vergroten.
TVfen weet het: in de lijst van deelne
mende kerken aan de actie „Kom
pver de brug" kwam niet de naam voor
van de Christelijke Gereformeerde Kerken
in Nederland. Dat was geen onwil, vond
niet zijn oorzaak in gebrek aan sympathie
van deze kerken met de gevoerde actie,
het kwam alleen door de letters ABC - Z.
Letters die iedere Christelijke Gerefor
meerde langzamerhand wel moet kennen.
En als hij zt nog niet kent dan heeft hij
vandaag nog de kans er iets aan te doen.
Het zit zo. Zo'n twee jaar geleden kwam
in de kring van de jongerenorganisaties
de gedachte op dat er een actie op touw
gezet zou moeten worden voor de eigen
zending, die het geheel van kerken zou
omspannen. Men had gunstige ervaringen
opgedaan met de actie-Kameroen ten be
hoeve van het Nederlandsch Bijbel Genoot
schap en wilde doorgaan. Ook de ouderen
zagen er iets in en zo werd het seizoen
1967/1968 als werkseizoen gekozen. Van 'n
„Kom over de brug" was toen nog niets
bekend wel volgde men hetzelfde sys
teem, namelijk het richten van alle aan
dacht op vier concrete projecten waarvoor
binnen de normale begroting van zendings-
deputaten geen ruimte kon worden gevon
den. Deze projecten zijn:
De oplossing van de vervoerproble
men op de beide zendingsterreinen in
Noord-Transvaal en op Celebes en
hier hebt u dan de A van het ABC -
Z want het gaat hier over auto's.
De intensivering van de opleiding voor
inheemse zendingsarbeiders in Noord-
Transvaal de B slaat op de bouw
van een bijbelschool.
De verruiming van de bijbelversprei
ding en de lectuurdienst in Noord-
Transvaal de C duidt op de stich
ting van een colportagecentrum.
De voorziening in de medische noodsi
tuatie in Mamasa dat is de Z: her
bouw en herinrichting van een zen
dingsziekenhuis.
De actie is van start gegaan in septem
ber '67 tijdens de jaarlijkse toogdag van de
jongerenbond. Plaatselijke werkgroepen
hebben in de afgelopen maanden de ge
meenteleden geactiveerd en ervoor ge
zorgd dat de zending in het middelpunt
van de belangstelling kwam te staan
en vandaag is het dan zover dat het re
sultaat van de actie bekend zal worden
gemaakt. Vandaag namelijk wordt in de
Expohal in Hilversum een landelijke zen
dingsdag van de Christelijke Gereformeer
de Kerken gehouden. Ds. J. A. van Rooy
uit Sibasa (Noord-Transvaal) is er spe
ciaal voor overgekomen en hij zal het
woord voeren als vertegenwoordiger van
alle zendingsmedewerkers. En vanmiddag
dan zal het moment zijn aangebroken
waarop de uitslag van alle inspanningen
en van alle offervaardigheid kan worden
bekendgemaakt. Er hoeft geen twijfel over
te bestaan: ook de actie ABC - Z zal te
boek blijven staan als een geslaagde actie.
gelukkig dat er mensen zijn die zich
wel eens wat onrustig voelen als ze
al die berichten lezen over grotere en
kleinere acties voor zending en kerken
overzee. Niet dat ze niet overtuigd zijn
van de noodzaak van zending of dat ze
het de kerken overzee zouden misgunnen
verre van dat. Maar ze vragen zich
af of het hier in eigen land. in eigen
plaats, rondom ons heen, allemaal zo
koek en ei is. Of het niet minstens even
nodig is om de gezamenlijke aandacht te
concentreren op de noden in eigen omge
ving. Die nood is meestal niet van ma
teriële aard maar de kerk is er ook
niet in de eerste plaats om materiële no
den te lenigen. De kerk is er om de blij
de boodschap van Gods heil aan de men
sen te verkondigen. En het lijkt wel eens
of de kerken bij al hun werk van organi
satorische aard de nood van het eigen ge
meentelid (en van de buurman misschien
van dat eigen gemeentelid) soms uit het
oog verliezen. En dat kan nooit goed zqn.
We weten niet of men binnen de Unie
van Baptisten ook van deze redenering is
uitgegaan toen men de plannen beraamde
voor de actie Handelingen 69 die plan
nen komen echter wel aan bovengenoem
de bezwaren tegemoet. De actie zal na
melijk niet gericht zijn op het inzamelen
van geld of om hulp te bieden aan welk
goed doel dan ook, Handelingen 69 is kort
en goed een evangelisatie-actie. De Unie
wil twee dingen bereiken: de gemeenten
en de gemeenteleden activeren datgene
te doen wat een christen behoort te doen:
zijn leven in dienst stellen van zijn Heer
en daarna wil zij, In het jaar 1969, in een
grote campagne als evangeliserende
groep naar buiten treden, zich de nood van
de buurman aantrekken en hem vertel
len van het Heil.
De hele actie zal van start gaan in Epe.
Op zaterdag 14 september wordt in het
recreatiecentrum De Jagerstee een gro
te landdag gehouden, waar en dat
staat nu al vast het woord zal worden
gevoerd door dr. W. Hlbert, sinds 1965
president van de ruim dertig miljoen
leden tellende Baptisten-Wereldalliantie
en in het dagelijks leven vice-president
van de republiek van Liberia.
Het is de Unie niet te doen om zieltjes-
winnerij laat dat heel duidelijk zyn.
Ook hier staat men volledig open voor sa
menwerking met andere kerkgenootschap
pen. Op de 88e algemene vergadering die
zaterdag j.l. in Hengelo is gehouden is
daar uitvoerig over gesproken en tenslot
te is een motie aanvaard waarin de ver
gadering uitspreekt „met voldoening ken
nis te hebben genomen van de pogingen
die door de commissie der Unie zyn aan
gewend om te komen tot een gesprek met
kerk- en geloofgemeenschappen, die
leven uit hetzelfde persoonlijke geloof in de
Heer Jezus Christus". In deze motie wordt
de commissie opgedragen „op deze weg
voort te gaan en de gemeenten voorzover
nuttig en nodig, te informeren". Men
denkt hierbij vooral aan een gesprek met
de Bond van Vrije Evangelische Gemeen
ten, de Vergadering der Gelovigen en
verschillende andere Doperse kringen en
gemeenschappen.
In Amerika heeft een aantal kerkgenoot
schappen zich verenigd in het opstel
len van een verzoekschrift aan de rege
ring om voortaan 's zondagsochtends tv-
uitzendingen te verbieden, omdat de ker
ken leeglopen vanwege de boeiende pro
gramma's. De mensen blijven liever aan
de beeldbuis zitten om hun lievelingsuit
zendingen niet te missen en dat verdriet
de kerken zeer zo lezen we in „Ruim
te", het maandblad van de Nederlandse
Protestantenbond.
Gevraagd is, een experiment in te voe
ren en gedurende drie maanden alle uit
zendingen op zondag tussen 10.30 en 12.30
uur te verbieden. Indien dit het kerkbe
zoek niet bevordert, zullen de aanvragers
hun verzoek verder intrekken.
Gemakkelijk zal dat niet zijn, want de
televisie is in Amerika een verkochte zaak.
Elk programma wordt door adverteerders
betaald, en juist op de zondagochtend kan
men een zeer groot kijkpubliek bestrijken.
Om de organisatie
of om het geweten;
„De particuliere synode van de Gerefor
meerde kerken in Noord-Holland heeft zich
gisteren tot haar grote spijt genoodzaakt ge
zien ontslag te verlenen aan ds. G. Toorn
vliet, predikant in algemene dienst van de
synode voor radio-Bloemend aal. Het ontslag
gaat in per 16 augustus aanstaande en het
heeft alleen betrekking op de functie van ds.
Toornvliet als radiopredikant. Hij behoudt
de naam en de eer van een Dienaar des
Woords".
Aldus begint een communiqué van de Infor
matiedienst van de Gereformeerde Kerken in
Nederland, dat op 16 mei wereldkundig werd
gemaakt. Het is duidelijk dat deze particu
liere synode hiermee definitief een streep ge
zet heeft onder wat langzamerhand bekend
is als de „affaire-Toornvliet" maar of
daarmee deze zaak ook inderdaad definitief
uit de wereld is, valt te betwijfelen. Er be
staat een comité dat luistert naar de
lange naam „Comité ter behartiging van de
belangen van de radiogemeente, opgebouwd
door de arbeid van ds. G. Toornvliet te
Bloemendaal" en het is hoogst onwaarschijn
lijk dat dit comité het hierbij zal laten. Van
het ogenblik af waarop aan ds. Toornvliet
onvrijwillig vakantieverlof werd verleend en
het hem dus niet meer mogelijk was zijn ra
dio-gemeente via de zender in Bloemendaal
toe te spreken, heeft het comité hem zondag
aan zondag het Haarlemse concertgebouw
ter beschikking gesteld en elke week kwa
men daar zo'n duizend mensen bijeen die
zijn preek niet wilden missen. Vraag is of
ds. Toornvliet hiermee ook nog zal door
gaan blijkens het communiqué heeft de
synode namelijk als haar verwachting uitge
sproken „dat ds. Toornvliet zich zal hou
den aan de regels van de kerkelijke samen
leving. Dit betekent dat hij zich zal moe
ten onthouden van medewerking aan sa
menkomsten, die in enigerlei vorm het ka
rakter dragen van een kerkdienst, maar die
zonder bewilliging van de plaatselijke ker-
keraad worden belegd." Eenvoudig gezegd:
men verwacht dat ds. Toornvliet zijn
schouwburgkerkdiensten nu onmiddellijk zal
staken wat gaat er gebeuren als hij dit
weigert?
Voor de niet al te zeer ingewijden in de
gereformeerd-kerkelijke organisatie moet dit
alles een beetje duister klinken. Daarom
eerst een kort overzicht van de feiten de
interpretatie van die feiten zowel door de
ene als door de andere partij volgt dan van
zelf.
Radio-Bloemendaal dateert al uit het
prille begin van de omroep. Zo'n jaar of
veertig geleden kwam bij een van de ouder
lingen van de Gereformeerde Kerk van Bloe
mendaal de zonder twijfel vooruitstrevende
gedachte op dat dit instrument dienstbaar ge
maakt kon worden aan de gemeente-opbouw,
waarbij hij vooral dacht aan zieke of door
andere omstandigheden aan huis gebonden
gemeenteleden. Zij kregen dan de preek per
radio thuis. Er werd een zendvergunning
aangevraagd en verkregen en zo behoort de
zender Bloemendaal thuis onder de radio
pioniers. Nooit is aan dat recht getornd: ook
in de nieuwe omroepwet is de vergunning
om op zondag een kerkdienst uit te zenden,
behouden gebleven.
Eind 1955 werd ds. G. Toornvliet als ra
dio-predikant naar Bloemendaal beroe
pen. Een heel normaal beroep, want de toen
47-jarige pastor was een bekend en gevierd
spreker die op een eigen, indringende wijze
de boodschap van het Heil wist te verkondi
gen. Een man die bovendien niet bang was
de problemen van onze tijd in zijn preek te
betrekken en die ook in een eigentijdse taal
te belichten. Radio Bloemendaal kon dan ook
iedere zondag rekenen op enkele honderddui
zenden luisteraars. En bovendien kwamen
iedere zondag velen naar Bloemendaal om
de radiospreker ook eens met eigen ogen te
zien, zodat de nieuwe, grotere kerk die men
gebouwd had, al spoedig ook weer te klein
bleek.
Zo is in de loop der jaren een radioge
meente ontstaan, die verder reikte dan
de grenzen van de kerkelijke gemeente Bloe
mendaal en zelfs nog aanzienlijk verder dan
de grenzen van de gereformeerde kerk. En
daarmee was een conflictsituatie geschapen,
die beperkt had kunnen blijven tot de orga
nisatorische sector, maar die door het ver
schil in opvattingen tussen ds. Toornvliet en
zijn kerkeraad (later deputalen) tot een veel
dieper gaande twist uitgroeide. Anders dan
zijn voorgangers huldigde ds. Toornvliet na
melijk de mening dat de mensen die zich per
brief of persoonlijk tot hem wendden met
problemen, ook door hem persoonlijk moes
ten worden bezocht. Zijn voorgangers hadden
deze mensen verwezen naar hun plaatselijke
kerk ds. Toornvliet beschouwde hen als
leden van zijn radio-gemeente. Dat zelfs de
harde werker Toornvliet niet tegelijk zijn ge
meente Bloemendaal èn zijn radio-gemeente
kon dienen lag voor de hand. En dus ook dat
hec wel eens spande tussen dominee en ker
keraad.
In 1964 was het zover dat de classis Haar
lem (waaronder Bloemendaal ressorteert)
eraan te pas moest komen, want het conflict
tussen dominee en kerkeraad was te hoog ge
lopen. Drie jaar lang heeft men er over ge
dokterd en op 1 januari was het dan einde
lijk zover: er kwam een splitsing tot stand
tussen de gereformeerde kerk van Bloemen
daal en de evangelisatie per radio-Bloemen-
daal. Ds. Toornvliet was ook niet langer meer
predikant van de plaatselijke gereformeerde
kerk, maar werd benoemd als predikant
in algemene dienst van de radioevan
gelisatie van Noord-Holland. Nu is zo
iets in de gereformeerd-kerkelijke organisa
tie niet zo gemakkelijk in te passen. Omdat
iedere plaatselijke gereformeerde kerk een
zelfstandige kérk is, is iedere dominee in
principe aan een plaatselijke kerk verbonden.
Weliswaar vormen de kerken in een bepaald
rayon samen een classis en vormen de clas
ses in een provincie samen een particuliere
synode, maar deze vergaderingen hebben
geen predikanten in eigen dienst. Een domi
nee die naar een zendingsterrein wordt uitge
zonden, wordt dan ook uitgezonden door een
plaatselijke kerk. Ds. Toornvliet kwam dus
in een uitzonderingspositie te verkeren. Daar
om benoemde de particuliere synode van
Noord-Holland een aantal deputaten voor dit
radio-evangelisatiewerk een soort kerke
raad dus en werd bovendien een stichting
„Kerk zonder grenzen" in het leven geroe
pen die de materiële zaken zou behartigen.
De samenwerking tussen ds. Toornvliet en
de boven hem gestelde deputatie is maar
van heel korte uur geweest. Al vele jaren
lang werd de band binnen de radio-gemeente
Bloemendaal levend gehouden door een
maandblad: „Kerk zonder grenzen". Het
was een blad dat vrijwel geheel door ds.
Toornvliet gevuld werd. Toen per 1 januari
jl. de nieuwe constellatie een feit werd,
schreef hij logischerwijze voor dit blad, hoe
het nu allemaal ging worden en wat hij er
zelf van dacht. „Eindelijk is er recht geschied",
zo schreef hij en na de vele jaren van strijd
moet dat uit de grond van zijn hart zijn op
gekomen. Maar de deputaten namen het niet
het artikel werd niet geplaatst, de domi
nee werd op het matje geroepen en men liet
hem weten dat in het vervolg geen artikelen
van zijn hand zouden worden geplaatst vóór
dat ze door twee van de deputaten zouden
zijn gelezen. En daarmee barstte de bom.
Ds. Toornvliet weigerde, de deputaten rap
porteerden hun bevindingen aan de particulie
re synode, deze Denoemde een commissie om
de zaak te onderzoeken en hangende dit on
derzoek kreeg ds. Toornvliet vakantie-ver
lof. Een verlof dat dus nu zal duren tot 16
augustus, zijn ontslagdatum.
Zo liggen de feiten, zo objectief mogelijk
meegedeeld, steunend zowel op de medede
lingen in het door de synode verstrekte com
muniqué als op mededelingen van het „Co
mité ter behartiging van de belangen, enz."
Dat de interpretatie van die feiten nogal uit
een loopt laat zich wel denken. In het com
muniqué van de synode treft men dan ook
de volgende scherpe aanval aan op het co
mité:
„Dit comité zo staat er voert een fel
le anti-kerkelijke actie. In circulaires en
perspublikaties propageert het comité de
radio-gemeente als de frisse stootgroep van
Christus tegenover een dorre kerk, die pro
beert dit initiatef dood te drukken, teneinde
de in haar gezapige rust te kunnen voort
leven. Vergeefs heeft de synode-commissie
aan ds. Toornvliet gevraagd zich van dit
comité te distanciëren. In interviews
voor dagbladen en televisie schetsten ver
tegenwoordigers van dit comité ds. Toorn
vliet als een non-conformistische voorlo
per, die door de conservatieve achterban
niet langer wordt begrepen. In het televi
sieprogramma „Achter het Nieuws" waar
in dit ook gezegd werd, was ds. Toornvliet
zelf aanwezig en hij verzette zich niet, hoe
wel deze karakterisering volledig onjuist
was. Het ging namelijk uitsluitend om de
vraag of hij al dan niet bereid was tot sa
menwerking en in geen enkel opzicht over
de tegenstelling progressief-conversatief."
Het mag gezegd: deze felle uitval van de
synode naar het comité is zeker niet onge
grond. In de Leeuwarder Courant van 4 mei
lazen we een artikel over de zaak-Toornvliet,
waarvoor men de heer K. Duits, verzekerings
inspecteur te Haarlem en voorzitter van het
comité-met-de-lange-naam als zegsman had
genomen. In dat artikel heette het: „Ds.
Toornvliet wilde de kerk in de wereld bren
gen en dat heeft hem in botsing gebracht met
het standpunt van zijn kerkelijke organisatie
dat de wereld maar in de kerk moest ko
men." Zou het inderdaad zo liggen, dan zou
er sprake zijn van een tegenstelling conser-
vatief-progressief.
Het blijkt toch wel iets anders te liggen,
.nag men althans geloven wat in het com
muniqué van de synode verder staat ver
meld en is er reden het niet te geloven?
We lezen daar:
„Houding en optreden van ds. Toornvliet
vloeien, zo is de verzoeningscommissie bij
gesprekken en uit correspondentie geble
ken, voort uit de visie van ds. Toornvliet
op zijn roeping als predikant. Vanuit zijn
visie ervaart hij elke kritische begeleiding
van zijn arbeid als een aantasting van
zijn roeping en een tegenhouden van het
werk Gods, aldus de commissie. Haar con
clusie in het synoderapport was, dat ds.
Toornvliet met deze opvatting over een
zozeer aan zijn persoon en prediking ge
bonden radiogemeente in feite terecht
komt bij een eigen groep buiten elk kerk
verband, niet gebonden aan welke regeling
ook. Hieraan kunnen de kerken onmoge
lijk haar medewerking verlenen".
Hetzelfde, maar dan nét met de klemtoon
wat verlegd lezen we in het artikel in de
Leeuwarder Courant, waaruit we zojuist al
citeerden. Daar staat:
„Hij is een wat eigenwijze man, ds. Toorn
vliet. Als hij bereid was geweest zijn wil
en geweten geheel te onderwerpen aan de
deputaten sommigen spreken van po
tentaten van de Gereformeerde Kerken,
dan zou deze zestigjarige zonder financië
le zorgen zijn pensioen hebben kunnen ha
len. Maar het „denk toch aan uw positie",
dat hem bij vele besprekingen door zijn
bazen is voorgehouden, heeft nooit indruk op
hem gemaakt. Hij gaat de weg die hem
naar zijn mening door God is gewezen.
Duizenden zijn er hem dankbaar voor en
het zou wel eens kunnen zijn, dat de
populairste predikant die „radio-Bloemen-
daal" ooit heeft gekend, buiten de kerke
lijke organisatie om een eigen „gemeente"
zal blijven dienen van mensen die zijn
geestelijke steun menen nodig te hebben".
Ook al kent men nu alle feiten, desondanks
is het moeilijk zich een oordeel over deze
zaak te vormen. Omdat men één element
onvoldoende kent en ook nooit voldoende zal
leren kennen: de persoonlijke verhoudingen.
Daarop zo is onze indruk, is dit bijzonder
goede werk stuk gelopen en dat is in hoge
mate te betreuren.
Want organisatorisch was ds. Toornvliet
waar hij wezen wilde. Zonder twijfel zal het
hem moeite gekost hebben om in de gere
formeerde kerken tot een dergelijke uitzon
deringspositie te komen, maar hij was er ge
komen.
Hij kon zich wijden aan zijn radiogemeen
te zoals hij zich dat had voorgesteld als
hij dat tenminste wilde doen in overleg met
zijn deputaten, zijn „gelegenheidskerke
raad". En wat kan er voor een mens en
voor een christen in het bijzonder op te
gen zijn naar andere goedwillenden te luiste
ren en hun raad in zich op te nemen? „De
ander uitnemender achten dan zichzelf' is
een bijbelse raad die men niet in de wind
moet slaan!
Maar juist aan dat overleg schijnt veel, zo
niet alles ontbroken te hebben. De deputaten
hebben zich laten gelden. Niet dat ze iets op
leer of leven van de dominee hadden aan te
merken, maar hij wilde niet in hun organisa
torische straatje lopen. En daarom ging het
kapot.
Hoe dwaas eigenlijk! oZnder enige twijfel
heeft dominee Toornvliet via zijn microfoon
in veler leven iets kunnen betekenen. Heeft
hij via die microfoon en via latere persoon
lijke gesprekken aan velen die het contact
met God waren kwijt geraakt, de weg kun
nen wijzen naar de Hemelse Vader.
Die mogelijkheid is hem nu ontnomen. Om
kerkeljjk-organisatorische redenen. Omdat
zijn radiogemeente wat moeilijk paste bin-
binnen de grenzen van het gereformeerd
kerkverband. Is dat nu echt het belangrijk
ste? Let wel: wij staan in geen enkel op
zicht achter hen die de gereformeerde ker
ken star conservatisme verwijten integen
deel. Juist in de gereformeerde kerken, me
nen wij, maakt men ernst met de synthese
tussen het geloof der vaderen en onze mo
derne tijd. Maar dit had niet mogen gebeu
ren en we zijn er ook van overtuigd dat
men er straks spijt van zal hebben. Of kan
men misschien alsnog een oplossing vin
den?
W/e zullen van Hemelvaart en Pinkste-
ren wel nooit veel begrijpen zolang we
blijven sollen met Kerstmis. Wat geven
voor ons gevoel die engelenkoren van
Bethlehem toch een kleur en bekoring aan
dat aandoenlijk verhaal van het kind in
de kribbe.
Maar het komt neer op één grote ver
valsing, een geraffineerde truc die het he
le gebeuren van z'n kracht berooft.
Als Lucas vertelt van dat engelenkoor
gebruikt hij in 't Grieks het woord „stra-
tia", terecht vertaald met: legermacht.
Het is een enorme hemelse strijdkracht,
die een dreunende zang aanheft vanwege
het feit dat God zijn Zoon hier naar de
aarde, naar het front heeft gezonden; all
die engelen zingen van „vrede op aarde",
zingen ze bij voorbaat van de overwinning
op de „overste dezer wereld". Bij het ver
der lezen van Lucas' evangelie en ook
van het vervolg dat Lucas schreef: de
zg. „Handelingen der apostelen", zullen
we voor een goed verstaan van Lucas' me
dedelingen dus bovengenoemd uitgangs
punt altijd hebben vast te houden en
steeds weer moeten laten meeklinken. De
mededelingen aangaande Jezus' lijden en
sterven en opstanding krijgen van hieruit
hun diepte en kracht. Jezus vat het alles
zelf na zijn opstanding samen als hij zegt
(Luc. 24 47), dat dit alles was opdat nu
„in zijn naam moest gepredikt worden,
bekering tot vergeving der zonden aan al
le volken". Hemelsbreed en wereldwijd.
Vergeving van zonden... dat is de grote
Vijand de troeven uit z'n handen halen.
11 geknoei met Kerstmis is mede oor
zaak van het feit dat voor het besef
van de mensen we daarna een neergaan
de, verflauwende lijn te zien krijgen. En
dat, terwijl het Evangelie zelf een op
gaande lijn vertoont. Is Pasen de grote
beslissende overwinning over de vijanden
die de machtsmiddelen zijn in de handen
van de Boze, schuld en dood hemel
vaart is de bezegeling van Christus' over
winning. Hem wordt gegeven alle macht
in hemel en op aarde. Maar niet heerlijk
heid en macht voor zichzelf maar die Hij
heeft om daarmee nu zich door te zetten,
door te stoten in het mensenleven. Men
sen zullen nu voortaan zijn mond ,zijn hand,
zijn voet zijn. Zijn apostelen moeten wach
ten „totdat gij bekleed wordt met macht
uit den hoge".
JJat is het wat met Pinksteren gebeurd
is. Er ontstaat een gemeente, samen
gesteld „uit alle volken onder de hemel",
bekeerd, gedoopt, gewassen, gereinigd,
vrijgesproken. En die gemeente wordt nu,
met Christus mee, in de grote strijd ge
worpen. Dat zijn geen mensen aan de
snoeptafel van de stichtelijkheid die altijd
weer heimelijk zichzelf zitten te dienen;
een complete wapenrusting wordt hun ter
hand gesteld (Efese 6 10-20). Ze leven
midden in het strijdgewoel als de „militia
Christi", Christus' strijdmacht.
jgiddende, zo lezen we, hebben die men
sen die „kracht uit den hoge" ver
wacht. Ze wisten wel dat ze die kracht
niet in zichzelf hadden. Maar hoe sterk
waren ze in die afhankelijkheid. Nóg leeft
de uit de worsteling te voorschijn geko
men Christelijke Gemeente onder de be
lofte van Christus' Geest. Nóg gaat die
strijd voort. Wanneer die gemeente nu
maar steeds nieuw, op de juiste manier
haar Bijbel blijft lezen en zo het woord
Gods blijft horen, biddend wacht op de
„Kracht uit den hoge", met wa teen vrolijke
moed zou ze in de wereld staan, hoe zou
ze haar roeping en opdracht zien. Wat
een vrolijke zekerheid zou over haar ko
men, wat een moed voor de toekomst!
Staande in haar wapenrusting zou ze
beantwoorden aan de verwachting: „Opdat
thans door middel van de gemeente aan
de overheden en machten in de hemelse
gewesten de veelkleurige wijsheid Gods
bekend zou worden". (Efere 3 10).
De overheden en machten Paulus
spreekt er ook elders over in deze brief
zijn de satanische, donkere machten.
Die „veelkleurige wijsheid Gods" is de wijs
heid van God onze Schepper, die als de
God van genade en vergeving de Her-
schepper is, die in zijn trouw vasthoudt
aan zijn schepping en niet laat varen wat
Zijn hand begon.
Als die gemeente zó is, zó bidt, zó strijdt
in haar wapenrusting, wat zal ze dan, ln
haar zó zijn, een bevestiging van de waar
heid beleven.
Renswoude
J. C. Jonkers.
Op vrijdag 21 juni zal de oprichting
plaats vinden van de „Raad van Ker
ken in Nederland" men heeft er in
ons blad over kunnen lezen. Ook de
rooms-katholieke kerk en de gerefor
meerde kerken werken hieraan mee,
wat in de vroegere Oecumenische Raad
van Kerken in Nederland in plaats
waarvan nu de Raad van Kerken komt
niet het geval was. Hoe vanzelfspre
kend het eigenlijk is dat ook deze ker
ken meedoen blijkt niet alleen uit de
vele plaatselijke acties die al vooruit
lopen op de eigenlijke oprichtingsver
gadering, maar vooral uit twee berich
ten over kerkbouw, gezamenlijke kerk
bouw van hervormden, gereformeerden
en rooms-katholieken.
In Den Helder wordt begin juni in de
nieuwe stadswijk De Schooten gestart
met de bouw van zo'n kerk. Kosten 1,2
miljoen gulden, waarvan 60 procent
voor de hervormden. Een stichting,
waarin van elke kerk twee leden, ver
zorgt de bouw en verkrijgt het eigen
dom. De kerkzaal zal door schotten on
der te verdelen zijn voor het eventueel
gelijktijdig houden van diensten.
In de nieuwe wijk Noord-Hofland te
Voorschoten hebben hervormden, gere
formeerden en rooms-katholieken even
eens besloten tot gezamenlijke bouw.
In hun ene kerkzaal krijgen zij de be
schikking over een liturgi^a centrum
aangepast aan de drievoudige bestem
ming.
