Bouw van bejaardenhuizen
volgens nieuw principe
E,
ZELFSTANDIG WONEN IN
AANGEPASTE FLATS
Wees wijs!
Schip met
principes
Reis met Transsiberiscbe Expres:
9300 kilometer zeven dagen
„6x2"
Tien gemeenten hebben al uitgewerkte plannen
Loflied op
jBoeing 747- de
lucbtkolos van
overmorgen
Koop een groot pak nasi of bami
tijdelijk voor 2,49!
Huur wordt
ongeveer
150 gulden
per maand
Kampioen in het
bierdrinken
Overtuiging
Afhankelijk
Vingertje pijn.
Grote meid.
Mama heeft jodium.
Zonder bijt.
Knappe robot
Politie grijpt na
wilde achtervolging
25-jarige kelner
Harriman terug
in Parijs
„Logeerpartij op wielen" voor volhouders
Kraampjes
Emigratie
WOENSDAG 12 JUNI 1968
,en nieuwe vorm van bejaarderthuisvesting komt van
de grond. In een aantal gemeenten zal het komende najaar
de bouw beginnen van bejaardenflats^ gebaseerd op een
nieuw principe. Voor tien gemeenten liggen de uitgewerkte
plannen klaar voor de bouw van ongeveer twintig van der
gelijke gebouwen.
CORRIDOR
-#—2ja*
VERDELING
CONTACT
STRAATJE
WASSERETTE
TOELATING
Oosterse mensen zijn wijs. Eten daarom alleen maar échte
nasi en bami. Iglo ook wijs. Maakt alleen maar echte!
Met veel vlees. Zonder bijsmaak. Morgen eten!
NASI
GROOT PAK NU 2,49
KLEIN PAK 1,55
BAMI
GROOT PAK NU 2,49
KLEIN PAK 1,55
betadine
jodium
Het verschil met de tot dusver gebouwde bejaardencentra of verzorgingsflats
laat zich in enkele zinnen omschrijven. In de nieuwe gebouwen met ongeveer
tachtig flats zullen de bejaarden zelfstandig kunnen wonen in aangepaste
flats en daarin ook zelf hun maaltijden bereiden.
De initiatiefnemers willen de bewo
ners het gevoel geven dat zij een zelf
standig leven le«den, zonder nochtans
aan hun lot te zijn overgelaten. De
aanpassing is daarom niet in de eer
ste plaats gezocht in de techniek maar
in het sociale vlak.
Het initiatief is uitgegaan van de
Landelijke Stichting Bejaardenbouw,
onder technische begeleiding van het
Bouwfonds Nederlandse Gemeenten.
De tweekamerflats zijn bestemd voor
echtparen of alleenstaanden. Tien
procent van de woningen heeft een ka
mer meer, voor een inwonende dochter
die haar ouders wil verzorgen, of voor
een kind dat op de ouders is aangewe
zen. Afhankelijk van tijd, plaats en
speciale voorzieningen moet gerekend
worden op een huur van ongeveer 150
gulden per maand.
Volgens de jongste gegevens heeft
tachtig procent van de Nederlandse
bejaarden, in vergelijking met jonge
re mensen, geen extra zorg nodig.
Van de resterende twintig procent
heeft twaalf procent behoefte aan een
specifieke, permanente zorg of ver
pleging. Voor de dan nog overblijvende
acht procent zijn de nieuwe bejaarden
flats bestemd. Het zijn de mensen die
zich, op incidentele hulp na, zelf kun
nen redden.
Als er eenmaal voldoende van die
flats zijn, dan zullen velen van die
tachtig procent naar zo'n woning vra
gen. „Zij zullen zich daar beter op
hun plaats voelen dan in een gewoon
huis".
Die uitspraak vraagt om een nadere
verklaring. Alles wat zweemt naar
ziekenhuissfeer zal de nieuwe gebou
wen vreemd zijn. Op allerlei manieren
zal een veelvuldig onderling contact
mogelijk zijn, waardoor de kans op
vereenzaming aanzienlijk kleiner
Juinde 1969 zullen na een jaar van in
tensieve proefnemingen, de eerste
Boeing 747 vliegtuigen door de grote
luchtvaartmaatchappyen in dienst
worden genomen. De Boeing 747 zal op
dat moment het grootste en tevens
meest luxueuze vliegtuig zijn, dat ooit
voor de burgerluchtvaart werd ontwor
pen. Het toestel, dat 75 miljoen gulden
kost, heeft zoveel ruimte, dat de ge
broeders Wright hun eerste vlucht van
86 Zi meter gemakkelijk in de halve
lengte van zijn romp hadden kunnen
maken.
De spanwijdte van de vleugels be
draagt bijna zestig meter; dat is meer
dan de halve lengte van een voetbal
veld. De piloot troont twee verdiepingen
hoog, terwijl de staart tot het dak van
een flatgebouw van vier etages reikt.
De meeste uitvoeringen van deze lucht-
kolos hebben 375 zitplaatsen, die elk
breder zijn dan de tot nu toe gebruik
te vliegtuigstoelen.
Een wenteltrap geeft toegang tot een
lounge, waar men met zijn kinderen
kan spelen, een ogenblikje kan slapen
dan wel een directievergadering kan
houden als dat zo uitkomt. Vier grote
straalturbines. elk met een vermogen
van ongeveer 20.000 pk jagen dit super-
straalvliegtuig over de startbaan, ter
wijl men gemakkelijk achterover leunt
om naar een speelfilm te kijken, tele
visieprogramma's te volgen of naar
•tereomuziek te luisteren.
Wat is het grote voordeel van deze
luchtreuzen? Zeker niet het halve uur
tijdwinst op het traject Amsterdam-
New-York. Wel degelijk van belang is
het feit, dat de Boeing 747 en andere
vergelijkbare jumbo-jets van de toe
komst de Concorde bijvoorbeeld
het aantal vliegtuigstarts tot 15 miljoen
per jaar kan beperken in 1980, het jaar
waarin men verwacht 600 miljoen men
sen door de lucht te moeten vervoeren.
Met de huidige toestellen zou dat 24
miljoen starts betekenen, een niet te
verwezenlijken aantal.
De KLM heeft drie Boeings 747 be
steld. Zij zullen in het begin van 1971
worden afgeleverd.
De 37-jarige Lionel Tutt uit Dun
stable in Zuid-Engeland is „wereld
kampioen bierdrinken" geworden door
in een uur tijd bijna negen liter bier
te verzwelgen. De strijd had plaats te
Bilton in Noord-Engeland.
Lionel, vader van negen kinderen,
was zich nauwelijks bewust van zijn
overwinning. Met glazige ogen en zeer
wankel op de benen werd hij door
twee helpers afgevoerd.
wordt. Er zal gelegenheid zijn familie
of vrienden te logeren te vragen.
Er komen gemeenschappelijke
voorzieningen. Enkele voorbeelden:
bejaandengymnastiek, hobbykamer,
koffiebar, een ruimte waar wekelijks
een kapper, een pedicure of iemand
van een bankinstelling zitting kan hou
den.
Liften zullen in de hoge gebouwen
een normale zaak zijn, open galerijen
beslist niet. Bejaarden zijn daar. zeker
in de wintermaanden, niet gek op.
Vandaar dat de voorkeur uitgaat naar
De woningen zullen onderling ge
scheiden zijn door een gemetselde bin-
nengang, die zoveel mogelijk de sfeer
van een straatje zal krijgen, compleet
met naambordje. Tegen geluidshinder
zijn allerlei voorzorgen genomen. Ge
loop langs de slaapkamers bijvoor
beeld is onmogelijk door de ligging
aan de gevelzijde. Dikke vloeren en
materiaalkeuze moeten de rest doen.
zogenaamde corridorfiats, de torenflat
of een sterflat.
De woonkamer en de slaapkamer
zijn naast elkaar geprojecteerd, on
derling verbonden door een grote deur.
Van Beide kamers uit zijn de wasgele
genheid en een afzonderlijk toilet
rechtstreeks te bereiken. Keuken en
berging tenslotte komen aan de kant
van het straatje te liggen.
Al naar de plaatselijke omstandighe
den zouden een paar „open" voorzie
ningen op de begane grond het contact
met buurtbewoners of anderen in de
hand kunnen werken. Weer een paar
voorbeelden: een kern per, een wasse
rette of een „koffiehuis".
Ventilatie en tochtvrij houden zijn in
een gebouw vol bejaarde mensen be
langrijke zaken. Daarom zal in iedere
woning op een aantal punten perma
nent de lucht worden afgezogen en
verse, voorverwarmde, buitenlucht
binnengeblazen. Met het oog op het ri
sico van brand of ontploffing zal er
elektrisch worden gekookt.
Gedacht wordt aan een onderlinge
taakverdeling, die de mensen bezig
houdt. Liefhebbers van kleine klusjes,
tuinonderhoud of helpen in de uitleen-
bibliotheek of in een intern winkeltje
kunnen aantreden.
De stichting onderzoekt nog of het in
overleg met de gemeenten mogelijk
zal zijn bejaarden die verzorging nodig
hebben, in hun woningen te laten blij
ven. In opzet en uitvoering zullen alle
gebouwen in hoofdzaken aan elkaar
gelijk zijn. De exploitatie komt in han
den te liggen va de landelijke stich
ting. Het toelatingsbeleid zal plaatse
lijk worden bekeken, met inachtne
ming van landelijke richtlijnen.
Zo gauï een tweekamerflat in de nieuwe woongebou
wen voor bejaarden er uitzien. Geen galerijen komen
er aan te pas, wel corridors in het hart van het gebouw,
zonder tocht, daarentegen wel verwarmd. Zij krijgen het
aanzien van een straatje, waaraan links en rechts de voor
deuren van de zelfstandige woningen liggen. Woon- en
slaapkamers zijn zover van de corridors verwijderd, dat
geluidshinder van die kant niet kan optreden. De woon
kamers krijgen veel glas, waardoor het balkon als het wa
re bij de woonkamer wordt getrokken. Aangezien dor
pels ontbreken, kan een bewoner die van een rolstoel ge
bruik moet maken, gemakkelijk zijn eigen portaal be
reiken.
Veel aandacht is besteed aan wat wordt genoemd de
open relatie tussen woon- en slaapkamer en vanuit de
laatste met de badruimte. Ook als iemand bedlegerig is,
kan het contact gemakkelijk gehandhaafd blijven.
De slaapkamer is zodanig gemaakt, dat ofwel een twee
persoonsbed, en lits-jumeaux of twee afzonderlijke bed
den geplaatst kunnen worden. In badruimte en keuken is,
zoals uit de plattegrond blijkt, voldoende ruimte voor een
wascombinatie, een koelkast en een afwasmachine. (La
ten we zeggen; in de hoop dat veel bejaarden deze nutti
ge zaken kunnen aanschaffen).
Bij de huurprijs van ongeveer 150 gulden is inbegrepen
een mechanische luchtafzuiginrichting en toevoer van
verse buitenlucht, in de winter voorverwarmd.
ADVERTENTIE
ZAANDAM De kustvaarder De
pendent, thuishaven Kampen, die nu
met hout voor ce wal ligt in Zaandam,
is een schip waar principes op na wor
den gehouden. „Nooit op zondag" zou
het lijflied van de bemanning kunnen
zijn.
Een van de principes is dat er op zon
dag niet wordt gevaren. Tijdens de vaart
wordt zaterdagavond omstreeks acht
uur de beslissing genomen waar ,„de
zevende dag van de week" in rust kan
worden doorgebracht In rust, die bij de
geloofsovertuiging van de bemanning
past. Als er voor zondag geen haven kan
worden bereikt, wordt in volle zee
het anker uitgegooid.
Dat deze principes wel eens geld
kosten, deert kapitein J. Visser (29) uit
Kampen niet. Hij zegt: „Het hangt er
van af waar je meer om geeft: Veel geld
verdienen of leven naar je overtuiging".
De overtuiging kostte het schip vorige
week twee dagen. Het kon niet eerder
worden gelost voordat een schip dat eer
der een ligplaats had veroverd, was ge
lost. Als kapitein Visser, die voor vijf
tig procent mede-eigenaar is van de De
pendent. met Pinksteren had doorgeva
ren, had hij de ligplaats veroverd.
Ook de naam van het schip, dat vijf
tien jaar geleden werd gebouwd, duidt
op het geloof van de bemanning. „Veel
schepen heten Independent", aldus ka
pitein Visser. „Dat betekent onafhanke
lijk. Ons schip heer Dependent om aan
te geven hoe afhankelijk we zijn van
God en van het weer".
Van de opvarenden is kapitein Visser,
wiens vrouw en 2 dochtertjes ook aan
boord zijn Nederlands hervormd. De
24-jarige stuurman J. van de Weerd is
gereformeerd en van de zes andere be
manningsleden is er een lidmaat van de
geref kerk art. 31. Bij de drie maal
tijden wordt gelezen uit de Bijbel.
Er is wel eens getracht druk uit te
oefenen op de bemanning om toch op
zondag te werken. Die moeite was ver
geefs.
ADVERTENTIE
Een deel van het eindexamen van
een cursus in werktuigkunde aan de
Stanford-universiteit in Californië be
stond uit het bouwen van een appa
raat, dat trappen kon klimmen.
De beste leerling kwam met een ro
bot, die met aplomb de trap opklom
tot de bovenste trede, daar bleef staan,
zich omkeerde, een kanonnetje op de
klas afvuurde, met een nazivlag
zwaaide. „Deutschland über alles"
speelde, de nazigroet bracht en ver
volgens in de lucht vloog.
AMSTERDAM Pas na een wilde
achtervolging door de Amsterdamse
straten heeft de politie gisterochtend
vroeg de 25-jarige kelner L. H. G. B.
kunnen arresteren. De man, die was
ontvlucht uit een psychiatrische inrich
ting, was aanvankelijk door de politie
slapend in een auto gevonden.
Toen de auto niet van hem bleek te
zijn werd hem gevraagd mee te gaan
naar het politiebureau. In plaats van
hieraan gevolg te geven, deed B. de
portieren van de auto op slot, startte de
motor en reed op een van de agenten
in, die zich met een enorme sprong in
veiligheid kon stellen.
Vier politieauto's zetten de achtervol
ging in, dwars door de stad. Tenslotte
werd B. klemgereden op het Bos en
Lommerplein, maar zelfs toen was hij
nog niet voor een gat te vangen. Hij
probeerde door snel keren te ontkomen,
wat de politie verhinderde door een
band van de auto kapot te schieten.
Met een klap kwam de wagen tegen
een lichtmast tot stilstand. De agenten
sloegen een portierraampje in, en pas
toen konden zij B. arresteren.
De auto had hij in Emmen gestolen.
In diezelfde plaats had de kelner bij
een inbraak ook een aantal sieraden ge
roofd die hij nog bij zich had.
PARIJS De Amerikaanse onder
handelaar bij de vredesbesprekingen
met Noord-Viëtnam, W. Averell Harri
man, is op het vliegveld Orly bij Pa
rijs aangekomen.
De besprekingen zullen woensdag
worden hervat. Harriman heeft in Wash
ington de begrafenis bijgewoond van de
vermoorde senator Robert F. Kennedy.
Harriman toonde zich weinig optimis
tisch in zijn uitlatingen tot de journalis
ten.
„Ik breng niets nieuws mee. Ik was
blij een kans te hebben van gedachten
te wisselen met de minister van Buiten
landse Zaken en te zien dat we een goe
de verbinding hebben met Washington.
Maar er is niets nieuws om hoopvol
over gestemd te zijn. Ik kan alleen
maar hopen dat de volkeren van de we
reld genoeg druk op Noord-Viëtnam zul
len uitoefenen om ons te helpen een
vreedzame overeenkomst te bereiken",
aldus Harriman.
Hoog in de Oeral snelt de Transsiberische Expres voorbij een groot granieten
monument. Er staan twee pijlen op. Een draagt het opschrift Europa; de
andere Azië. Dit .monument der tranen", dat voor miljoenen Russen het punt
is geweest vanwaar geen terugkeer meer mogelijk was, staat precies 1778 kilo
meter ten oosten van Moskou. Het geeft nauwkeurig aan waar Siberië begint,
het gebied dat lange tijd als een oord van ellende en hopeloosheid werd be
schouwd. In Het Beste van juni staat een uitvoerige reportage over de langste
treinreis, die de mens kan maken zonder ook maar eenmaal te hoeven over
stappen. Wie per boot uit Japan aankomt in de zich snel uitbreidende haven-
stad Nachodka, is slechts honderd kilometer verwijderd van Wladiwostok. Daar
staat Ruslands trotse exprestrein klaar voor een rit van bijna 9300 kilometer
die zeven dagen en zes nachten zal duren.
Voor iedereen die een beetje pio
niersgeest bezit en verdraagzaam is,
betekent het een onvergetelijke reis.
Het is een reizend hotel, waarin men
eet, slaapt en woont en bovendien een
mooie kans heeft om met de Russen in
contact te komei.. Bovendien is de reis
per trein bijna de helft goedkoper dan
per vliegtuig.
In de negentiende eeuws aandoende
coupés heerst een gezellige sfeer. De
..prowodnik". de wagenbediende,
brengt voortdurende de thee rond, die
op een houtskoolvuurtje warm wordt
gehouden. Het is een logeerpartij op
wielen, want er lopen regelmatig pas
sagiers bij elkaar naar binnen om met
elkaar een glaasje te drinken. Men
neemt al gauw de Russische gewoon
te over om tegen de prijs van f 1,50
een flinke portie kaviaar bij het ontbijt
te gebruiken.
Bij elk station, waar de trein stopt,
rennen de mensen het perron op om te
zien wat de oude boerenvrouwtjes in
hun stalletjes te koop hebben. Meestal
bestaan de aangeboden lekkernijen uit
radijs, uien, gebakken vis, allerlei
soorten gebak en gekookte aardappelen,
pelen.
De expres rijdt met twaalf wagons
over het tegenwoordig overbelaste
traject en volgens een dienstregeling
waaraan pijnlijk nauwkeurig de hand
wordt gehouden. Alhoewel men met
een snelheid van 120 kilometer per
uur kan rijden, is de gemiddelde snel
heid vanwege de grote frequentie,
waarmee de treinen over het eindeloze
staal rijden, iets minder dan 59 kilo
meter per uur over een totale afstand
van 9297 kilometer.
De Transsiberische spoorweg werd
tijdens het tsarenbewind aangelegd
tussen 1891 en 1904. Deze verbinding
was hard nodig. Om enigszins een
beeld van de enorme uitgestrektheid
van Siberië te krijgen moet men be
denken, dat dit gebied groter is dan
China en India tezamen.
Voordat de spoorlijn er was, kon ie
mand uit Wladiwostok veel sneller in
St. Petersburg komen (dat ten westen
van hem lag) wanneer hij naar het
oosten reisde, per schip over de Grote
Oceaan naar San Francisco, vervol
gens per trein naar New York en dan
weer per schip de Atlantische Oceaan
over naar de Oostzee. Dat kostte hem
ongeveer drie maanden. Over land
door Siberië was het best mogelijk,
dat hij er een jaar over deed.
De bouw van het traject was natuur
lijk geen kleinigheid. Men moest zich
een weg hakken door een vijfduizend
kilometer brede wildernis vol moeras
sen en drijfzand. Er werden vierdui
zend bruggen gebouwd, waarvan die
over de Amoer bij Chabarowsk bijna
2 kilometer lang is. Dat men daarbij
tevens bijzonder veel last ondervond
van de bittere koude, die slechts hon
derdtwintig werkdagen per jaar voor
dit karwei overliet, is duidelijk.
Tijdens de burgeroorlog in 1917 was
de spoorweg een fel begeerd bezit.
Toch duurde het nog tot 1920 voordat
de communisten de, gehele lijn in han
den hadden. Zij verwaarloosden hem,
totdat in de jaren dertig Stalin zich in
spande om verbeteringen aan de spoor
baan te laten uitvoeren en uiteindelijk
opdracht gaf om het traject dubbelspo-
rig te maken. Dat enorme werkstuk
was in 1939 voltooid.
Men heeft de emigratie naar Siberië
aangemoedigd door o.a. zeer lage ver-
voersprijzen, zodat er thans zo'n vijf
entwintig miljoen mensen wonen. Tij
dens de oorlog heeft men zeer veel fa
brieken per spoor naar de Oeral over
gebracht, teneinde deze uit de handen
van de Duitsers te kunnen houden.
Zonder de Transsiberische spoorweg
was dit nimmer mogelijk geweest.
Op het moment dat de expres het
grote station van Moskou binnenda-
vert, kijkt men onwillekeurig op zijn
horloge. Een week lang, zo beschrijft
Het Beste, is de trein voortgerold op
zijn reis naar het westen, een afstand
die driemaal zo groot is als die van
Amsterdam naar Athene. Hij heeft dan
zes tijdzones doorlopen (in de trein
houdt men overigens de Moskouse tijd
aan). Ook het treinpersoneel kijkt op
de horloges. Soms schudden conduc
teurs en wagenbedienden verdrietig
het hoofd. De Transsiberische expres
is dan anderhalve minuut te laat.
Tn Amsterdam is een grammo-
foonplaat verschenen, die een
vrij volledig beeld geeft van de pe
rikelen waarmee de politie dage
lijks worstelt. Drie erkende Am
sterdammers Willy Albert!,
Puck Terpstra en Joop van Os
hebben een grammofoonplaat ge
maakt die een loflied is op de Am
sterdamse politie in het algemeen
en op het nieuwe alarmnummer Zes
maal Twee in het bijzonder.
Willy Alberti is de producent,
tekst en muziek zijn van Puck
Terpstra en de barkeeper Joop van
Os zingt. Zanger en producent heb
ben de eerste exemplaren aange
boden op het Amsterdamse hoofd
bureau van politie.
Het kan nog een populair stede
lied worden, want de componist
heeft er een lekkere meezinger vain
gemaakt. En dat kun je van officië
le stedeliederen niet vaak zeggen
Deze tekst is dan ook wat eenvou
diger. Het gaat van:
Staat de kelder van je buurman onder
stroom,
Zit de kat van ome Willem in de
boom,
Wordt je zoontje door de schooljuf
frouw gesard,
Speelt de radio beneden veel te hard,
Ligt er 's nachts een dronken zeeman
in de gaat:
Dan zijn er altijd nog de redders in
de nood.
Slaat je zwager met een hamer op je
kruin,
Sluipt een vreemde kerel stiekem door
de tuin,
Rijdt lijn 4 je nieuwe auto in de prak,
Zit er plotseling een tijger op het dak:
Ga ze dan niet met een kachelpook te
Wf,
Maar steek je vinger in het gaatje van
de schijf.
Is je kanariepiet al zeven weken zoek,
Plast het hondje van de slager op je
broek,
Gooit de kastelein een bierglas naar
V.l.n.r. zanger Joop van Os, mu
ziekuitgever Van Steenbergen en pro
ducer Willy Alberti.
O
je hoofd,
Is je opa van zijn A.O.W. beroofd,
Krijgt je vrouw een baby op de Heren
gracht
De Zes maal Twee is te bereiken dag
en nacht.
REFREIN
Zes maal Twee, o jonges kom es
kijken,
Zes maal twee, o jonges kom es gauw:
D'r is wat aan de knikker, d'r is wat
aan de hand.
Toe geef een beetje gas en help ons
uit de brand.
Hoe de dichter Roland Holst er
tegenover staat hebben we niet dur
ven informeren, maar hoofdinspec
teur J. Valken was in elk geval erg
gelukkig met deze ode aan de poli
tie. Als je bedenkt dat het deze
week twee jaar geleden is dat in
Amsterdam het junioproer uitbrak,
dan zijn de problemen er sinds die
tijd wél eenvoudiger op geworden.
.iiM
