„Progressieve concentratie
is een hersenschim"
60 jaar
Beier ruimtevaartpak
dan speelgoedpistool
Export te eenzijdig
Europa gericht
op
MIJNEN MOGEN PAS
IN 1975 DICHT GAAN
WIJS BELEID EN EEN DOMME DAAD
Drs. Tilanus op 60-jarig feest van C.H. U.
Rust
hersteld ot> Sorbonne
Officier blijft bij
eis tegen
Son ja Z.
Radicalisering
denkbaar
Journalisten 5 pet
en meer vakantie
Nederlander in
Vietnam gewond
Bevoegdheidsgrens
kantonrechter
verhoogd
WAS WORDT
DUURDER
Voorzitter N.K.M.B.
NADER
BESCHOUWD
Prins reikte drie
zilveren anjers uit
KVP-delegatie
voor gesprek
met 18
vernieuwd
Irene Donner in
gemeenteraad
Terug naar oude coalitie
OPENHEID
Nieuive voorzitter
van C.N.V.:
Levenslang dwangarbeid
voor roofmoord
Voorzitter Ned. Export Combinatie:
EISEN
ZATERDAG 22 JUNI 1968
De Christelijk-Histurische Unie is zes
tig jaar geworden. Een respectabe
le leeftijd. Een gebeurtenis ook die
gewoonweg niet zonder meer voorbij
mag gaan. Daarom viert de Unie in
Utrecht feest. De CHU gaf ook een
boekje uit over de gedragingen van
de partij na de oorlog. Daarin staan
lezenswaardige zaken.
Het beginsel van het dualisme heeft
de CHU altijd hoog gehouden. Het
vond zijn oorsprong in de staatsleer
van de grote Unievoorzitter jhr. mr.
A. F. de Savornin Lohman. Globaal
kan men het dualisme zo zegt het
boekje omschreven als „de opvat
ting dat regering en parlement een
eigen taak hebben en in hun contact
een zekere afstand ten opzichte van
elkaar dienen te bewaren".
De toenmalige fractieleider van de
CHU, de oude hee^ Tilanus, zei 21 ja
nuari 1951 bij het uitbreken van de
Nieuw-Guineacrisis: „De verklaring
van minister Stikker (dei zei ook te
zullen aftreden als de liberale motie
tegen zijn beleid zou worden verwor
pen en de VVD voorstemde) is psy
chologisch begrijpelijk, maar staats
rechtelijk onjuist. De minister is
geen mandataris van de party, maar
dienaar van de Kroon".
Soms bleek de natuur sterker dan de
dualistische leer. Prof. Duynstee
schrijft in zijn boek „De Kabinets
formaties 1946 - 1965" over een con
flict tussen Tilanus en Staf ener
zijds en Beernink en de zijnen ander
zijds over de vraag of de CHU In
1959 in het te vormen kabinet met
een of twee ministers genoegen zal
nemen.
De laatste jaren is het dualisme wat
getemperd. Bovendien is de vrije
keuze van ieder fractielid van de
Unie in de praktijk afgezwakt. Onder
leiding van Beernink nam het ver
deeld stemmen in de fractie sterk af.
De oude Tilanus was ook gekant tegen
de instelling van het staatssecreta
riaat in 1948. Hij noemde een staats
secretaris een povere figuur, half
ambtenaar, half minister, geen vlees
en geen vis. Later gaf hij toe te pes
simistisch te zijn geweest.
In het boekje wordt ook aandacht be
steed aan drie markante christelijk-
historische senatoren sinds 1946. De
keus viel op mr. W. L. baron de Vos
van Steenwijk, prof. dr. P. C. Gerret-
son (Geerten Gossaert) en mr. R.
Pollema. Baron de Vos van Steen-
wyk had een by zonder taalgebruik.
Bij de opening van de eerste verga
dering van de Eerste Kamer na de
oorlog zei hij: „Zo is dan na Godes
vaststaande raadslag het vaderland,
na een schrikbewind, eene kwelling
van vyf jaar, wederom vrq en on
afhankelijk". Toen De Vos van Steen-
wijk voor de oorlog de fractie van de
NSB eens tot de orde riep. voegde
hij haar toe: „Hier ben ik uw leider".
De eerste Uniejaren na 1945 waren ru
moerig. De heer Tilanus sr. bleek in
de zomer van het bevrijdingsjaar niet
afkering van contact met de ARP.
Hij sprak zich u!- voor federatieve
samenwerking, maar altijd onder het
voorbehoud van c instemming van
de aanhang van zijn eigen organisa
tie. Fusie werd niet haalbaar geacht,
maar de samenwerking zou nog vrij
ver gaan. Dat prikkelde een aantal
CHU-ers, die zich in een brief aan
het hoofdbestuur tegen iedere samen
werking verklaarden.
Toch is de actie vaii deze zogeheten 49
heren niet doorslaggevend geweest
voor de gereserveerde houding ten
opzichte van de ARP. Het waren de
authentieke christelijk-historische
krachten van het platteland, vooral
uit de provincies Friesland, Gronin
gen en Zeeland en uit Hollandse ste
den als Haarlem, Delft en Vlaardin-
gen, die de verloving torpedeerden.
Daarna raakte de Unie een aantal
prominenten als Van Walsum, Lief-
tinck en Van Rhijn kwijt door de
Doorbraak.
Het gevaar van splitsing was in 1949
niet denkbeeldig. Prof. Gerretson
was een van de exponenten van de
extreme rijkseenheidgedachte. Tila
nus zelf was er alles aan gelegen om
de regeerbaarheid van het land te be
houden. Aan zijn persoonlijke inzet en
zelfbeheersing is het te danken ge
weest dat de eenheid in de Unie
werd bewaard.
ROTTERDAM De officier van jus
titie bij de rechtbank te Rotterdam,
mr. J. D. de Jong, heeft zijn eis van
twee jaar gevangenisstraf tegen de 26-
jarige Amsterdamse prostitué Sonja Z.
gehandhaafd. Het gebeurde na 'n nieuw
openbaar onderzoek voor de rechtbank
te Rotterdam naar de gebeurtenissen
in een Rotterdamse hotelkamer op 27
fabruari van dit jaar, die resulteerden
in de dood van de echtgenoot van Sonja
Z., de 36 jaar oude Noorse zeeman Rag
nar O.
De officier van justitie verklaarde op
21 mei dat hij Sonja Z. schuldig achtte
aan zware mishandeling, de dood ten ge
volge hebbend. O. kreeg tijdens een
heftige vechtpartij een slag op zijn
hoofd met een klein tafeltje. Een der
stalen poten drong de hersenen binnen
en veroorzaakte zijn dood.
De rechtbank, die eerst bepaalde dat
de uitspraak over twee weken zou vol
gen, verklaarde op 31 mei dat het on
derzoek moest worden heropend, om
een aantal getuigen, onder wie de pa
tholoog-anatoom dr. J. Zeldenrust te
horen.
Deze verklaarde dat hij niet heeft
kunnen vaststellen of de Noorse zee
man de fatale slag in liggende, zittende
of staande houding heeft ontvangen. Het
laatste achtte hij niet onmogelijk. De
raadsman van verdachte, mr. C. L. J.
van Wisch. zei dat de regel moet gel
den dat bij twijfel ten gunste van ver
dachte moet worden beslist. Hij deed
voor het geval de rechtbank opzet be
wezen acht een beroep op noodweer.
Volgens verklaringen van de waarnemer
van de hotelhouder, is er een vrij
langdurige ruzie geweest, waarbij enige
tijd met meubilair werd gesmeten.
UTRECHT De voorzitter van de Christelijk-Historische Unie, drs. A. D. W.
Tilanus, heeft gistermiddag op een bijeenkomst ter gelegenheid van het zestig
jarig bestaan van de C.H.U. verklaard, dat een progressieve concentratie van
de P.v.d.A., P.S.P., D'66, P.P.R. en A.R.P. „een hersenschim" is.
Met de verklaring van dr. Veerman, de voorzitter van de A.R.P., dat zijn
partij niet aan een dergelijke concentratie zal meedoen, de geringe verwach
tingen van de P.S.P. over samenwerking met D'66 en het verlangen van D'66
naar „ontploffing" van andere partijen, inclusief de P.v.d.A., is de basis voor
de concentratie verdwenen.
Men zou beter doen terug te keren
naar de realiteit van het streven naar
een christelijke concentratie van de drie
grote christelijke partijen in de groep
van achttien. Aldus drs Tilanus.
„Daarmee kan iedere andere partij
samenwerken die bereid is het geza
menlijk program in hoogdzaken van dit
samenwerkingsverband te helpen uit
voeren. Wij willen niet een christelijk
blok zonder meer, wij zullen openstaan
voor constructieve samenwerking met
anderen".
De CHU-voorzitter deelde mee, dat
op de vergadering van de groep van
achttien, volgende week donderdag, niet
alleen de KVP en ARP met gewijzig
de delegaties zullen komen, maar ook
de CH door anderen dan tot dusver dal
zijn vertegenwoordigd. De CH-delegatie
zal bestaan uit drs. Tilanus, de heren
Schuring, Van Niftrik, Bührman,
Blankestijn, Huysen en de wnd frac
tievoorzitter van de Tweede Kamer.
De gesprekken in de groep van acht
tien zijn bepalend voor de toekomst
van de CHU en de politieke constella
tie in Nederland, aldus drs Tilanus, die
sterke nadruk legde op het gezamen
lijk aanvaarde uitgangspunt, volgens
hetwelk het evangelie oproept tot er
kenning van het koningschap van
Christus en tot een kritische instelling
ten opzichte van onze samenleving.
In het begin van zijn rede had drs
Tilanus gewezen op de toenemende
openheid, in het regeringsapparaat, de
strijdkrachten, het bedrijfsleven, het ge
zin en in de CHU. De uitgave van een
ledencontactblad heeft het mee-denken
mee-praten en mee-beslissen der leden
bevorderd. Binnenkort zal een voor-
lichtingsfuctionaris worden benoemd.
Hij herinnerde eraan, dat ook de op
richter van de Christelijk Historische
Partij, jhr mr. A. F. de Savernin Loh
man, ter bevordering van de democra
tie en ter vermijding van situaties zo
als nu in Frankrijk zijn ontstaan, een
uitweg zocht in het referendum, „een
weg die ook nu bij de komende grond
wetherziening onze aandacht moet heb
ben".
De nieuwe, open maatschappij waar
wij naar toe groeien zal een christelij
ke maatschappij moeten zijn, waar
in het stramien van het christelijk
ideaal, allerlei zaken van deze wereld
ingeweven moeten worden.
De toekomst zal gestalte moeten krij
gen met christenen in andere partijen.
,In deze tijd zijn de KVP en de ARP
onze aangewezen partners", aldus drs
Tilanus.
UTRECHT De heer J. Lanser (42)
heeft gistermiddag in Utrecht op een
bondsraadsvergadering van de Chris
telijke Bedrijfsbond voor de Metaalnij
verheid en elektrotechnische industrie
het voorzitterschap van de C.M.B.
overgedragen aan de heer C. van Dijk.
De heer Lanser, die is aangewezen als
de toekomstige voorzitter van het
Christelijk Nationaal Vakverbond,
wordt per 1 juli lid van het verbonds-
bestuur van het C.N.V.
Hij stelde in zijn afscheidsrede, dat
de vakbeweging werkzaam moet zijn
ten behoeve van een menswaardige
positie van de werknemer in het be
drijfsleven en in de maatschappij.
In het werk van de vakbeweging zal
volgens hem het protest levend moe
ten blijven, maar dan in de zin van
architectonische kritiek". Dit sluit de
mogelijkheid in, aldus de heer Lanser,
dat bepaalde acties radicale vormen
kunnen aannemen. Zo acht hij een ze
kere radicalisering in het optreden
van de vakbeweging zeer wel denk
baar, wanneer in het bedrijfsleven
vraagstukken als medezeggenschap
van de werknemers en vermogensaan-
wasdeling slepende worden gehouden.
Er kan een moment aanbreken, zo zei
hij waarop een meer directe ingreep
nodig is om ruimte te maken voor
nieuwe inzichten en verhoudingen.
Over de christelijke vakbeweging
zei de heer Lanser voorts, dat ze moet
werken vanuit een „open levenshou
ding", een houding, die de ander niet
primair als tegenstander, maar als
medestander ziet en die ruimte laat
voor de betrekkelijkheid van eigen in
zicht.
De heer Van Dijk verklaarde, dat in
de voorstellen voor de vernieuwing
van de CA.O.'s in de metaalindustrie
aan de werkgevers ook zaken als ver-
mogensaanwasdeling en de kwes
tie „georganiseerden-ongeorganiseer-
den" zullen worden betrokken. Een an
der belangrijk punt is het scheppen
van zoveel mogelijk rechtszekerheid
voor de werknemers met het oog op
de sociale gevolgen van allerlei tech
nische en economische ontwikkelingen.
BRUSSEL Wegens roofmoord op
hun invalide buurman van 77 jaar, zijn
in Antwerpen twee mannen van 40
en 36 jaar en de echtgenote van de
oudste (tevens vriendin van de jonge
re (27) veroordeeld tot levenslange
dwangarbeid.
Het slachtoffer had er in zijn buurt
geen geheim van gemaakt dat hij zijn
spaarduiten bewaarde in zijn kunst
been. De daders, die nogal in de schuld
zaten wegens overmatig drankgebruik,
hebben hem vorig jaar januari ge
wurgd. Hun buit bedroeg 90.000 frank
(f 6.400).
DEN HAAG De delegaties van de
Nederlandse Dagbladpers en de Ne
derlandse Vereniging van Journalisten,
die de onderhandeling over verlenging
van de per 30 juni 1968 aflopende cao
voor dagbladjournalisten voerden,
hebben gisteravond overeenstemming
bereikt over een verhoging van de
schaalsalarissen met 5 pet. Voorts is,
mede in het kader van de elders in
het bedrijfsleven plaats vindende ar
beidstijdverkorting, een uitbreiding
van de vakantie met 3 werkdagen over
eengekomen.
Bovendien is de regeling herzien be
treffende de inschakeling van een
vertrouwensman bij structuurwijzigin
gen in dagbladondernemingen die voor
de redactiestaven belangrijke conse
quenties kunnen hebben, zo zal voort
aan de vertrouwensman op de interne
reorganisatie worden ingeschakeld. De
regeling inzake uitkering van wacht
geld bij ontslag ten gevolge van fu
sies en dergelijke is belangrijk uitge
breid, terwijl een uitkering van smar-
tegeld in deze gevallen is overeenge
komen. De cao heeft een looptijd van
12 maanden.
Drs. A. D. W. Tilanus
CANBERRA (Australië) Korpo
raal David Willem Scheele, afkomstig
uit Kerkwerve (Nederland), is in de
Zuidviëtnamese provincie Phuo Tuy
gewond geraakt. De 29-jarige Scheele
is korporaal in het Australische leger.
Hij maakt deel uit van het tweede
Australische squadron voor speciale
opdrachten, een commando-eenheid, en
is overgebracht naar het Australische
legerhospitaal in het nabijgelegen
Vung Tau.
Een Australische legerwoordvoerder
heeft in een verklaring gezegd, dat zijn
toestand „zeer bevredigend" is.
DEN HAAG Zoeken naar de bes
te vorm van speelgoed waarmee
kinderen hun agressie kunnen af
reageren. Deze suggestie deed mi
nister dr. M. A. M. Klompé van
cultuur, recreatie en maatschap
pelijk werk het bestuur van de
Nederlandse vereniging van speel
goedfabrikanten aan de hand. Zij
deed een beroep op de fabrikanten
speelgoedsoldaatjes, geweren en
pistolen te vervangen door andere
dingen. Het speelgoed draagt bij
aan de opvoeding, ook ten aanzien
van de vorming van een vredes-
mentaliteit.
Volgens de bewindsvrouwe moet het
mogelijk zijn voor kinderen hun
agressie af te reageren met speel
goed dat geen oorlogstuig is. Daar
bij dacht zij onder meer aan de
ruimtevaart en de vliegtuigen.
Minister Klompé merkte dit op na
dat de heer J. Th. Kamlag, voor
zitter van de vereniging van speel
goedfabrikanten haar een grote
goedaardige bruin-grijze speelgoed-
beer had overhandigd met een
lijst van woonwagencentra en te
huizen voor gehandicapte kinde
ren. Deze instellingen wordt in de
speelgoedweek van 24 tot en met
28 juni voor 50.000 gulden aan
speelgoederen geschonken. De
heer Kamlag wees nog op de stap
pen die genomen zijn, om verant
woord speelgoed te maken. Hij
vond ook dat kinderen niet veel
speelgoed tegelijk, maar het juiste
speeltuig op het juiste moment
moeten krijgen. Minister Klompé
zei op haar beurt, het dier te zul
len weggeven. Zij had lof voor de
speelgoedfabrikanten en impor
teurs die zich in de pedagogische
waarde van het speelgoed gaan
verdiepen. Hiertoe gaat de vereni
ging in samenwerking met o.a.
prof. Bladergroen een onderzoek
instellen, ook om een beter inzicht
te krijgen in het zogenaamde aan
gepaste speelgoed voor gehandi
capten.
Tijdens de speelgoedweek zal een
speelgoedtrein door ons land rij
den die in elke provincie speeltuig
brengt voor woonwagencentra en
kindertehuizen. Dinsdag zal die
feestelijkheid in Nijmegen gebeu
ren. Dan rolt de woonwagen van
Pipo en Mamaloe van de trein.
De wagen zal naar het Nijmeegs
woonwagencentrum gaan waar
tijdens een kinderfeest de speel
goederen zullen worden uitgereikt.
60 Nijmeegse woonwagenkinderen
zullen voorts in Amsterdam door
de speelgoedfabrikanten worden
onthaald. Zij zijn dan toch een
dagje in Artis.
Aangezien de kinderen bang van wa
ter zijn, wordt de traditionele rond
vaart door de grachten in 's lands
hoofdstad overgeslagen. Daar
staat tegenover, dat zij in het def
tige Hilton Hotel zullen worden
ontvangen.
Daar gaan de kinderen dan eten en
daar zullen zij een zeer uitgebreid
ingerichte speelzaal bezoeken.
DEN HAAG In een bij de Tweede
Kamer ingediend wetsontwerp wordt
voorgesteld, de grens van de bevoegd
heid van de kantonrechter te verhogen,
alsmede de grens van appellabiliteit van
vonnissen van deze rechters in burger
lijke zaken, en, in verband daarmee,
opheffing van de grens van appellabi
liteit van vonnissen van de rechtban
ken in burgerlijke zaken.
In 1942, zo schrijft minister mr. C.
H. F. Polak van Justitie in de begelei
dende Memorie van Toelichting, werd
door een besluit van de secretarissen-
generaal van de departementen van
Justitie en van Waterstaat, de compe-
tentiegres van de kantonrechter op t
thans nog geldende bedrag van f 500
gebracht. De appellabiliteitsgrens van
kantongerechtsvoimissen op f 200. die
van rechtbankvonnissen op f 1000.
De bewindsman is thans tot de over
tuiging gekomen, dat de tijd rijp is
voor een herziening. Na ampele afwe
ging van de bij deze aangelegenheid
betrokken belangen is hij tot de conclus-
sie gekomen, dat een verhoging van
de bevoegdheidsgrens van de kanton
rechter tot f 1500 wenselijk is. Bij de
overwegingen die een rol spelen bij de
herziening van deze grens moet in de
eerste plaats genoemd worden de ver
andering in de waarde- van de munt
eenheid.
Met het vraagstuk van de competen
tie-grens is dat van de appellabiliteits
grens nauw verbonden. Uitgaande van
de zojuist genoemde competentiegrens
acht minister Polka in kantongerechts
zaken 'n verhoging van deze grens tot
f 500 gerechtvaardigd. Aan de moge
lijkheid van hoger beroep in recht
bankzaken meent hij daarentegen bij
de voorgestelde competentiegrens van
f 1500 geen beperking te moeten stellen.
DEN HAAG Prins Claus heeft zijn
tweede informele bezoek aan 't interna
tionaal perscentrum Nieuwspoort in
Den Haag gebracht. Hij was in gezel
schap van zijn particulier secretaris
Baron van Asbeck. De prins onderhield
zich in het perscentrum bijna twee uur
met tal van Nederlandse, en in ons land
werkzame buitenlandse journalisten,
persattaché's van ambassades, en voor-
lichtingsf unctionarissen
AMSTERDAM Toenemende con
currentie maakt het streven naar ver
dere expansie van onze uitvoer naar
de landen van West-Europa thans min
der interessant dan voorheen. De be
langstelling voor ons nationale produkt
kunnen wij beter elders zoeken en
naast de Amerikaanse landen is het
vooral Azië met zijn groeiende behoefte
aan kwaliteitsgoederen dat sterk de
aandacht verdient van onze middelgro
te industrieën. De 80 procent van ons
totale exportbedrag (26,4 miljard gul
den in 1967), die nu al binnen de Euro
pese grenzen blyven, zijn er om deze
stelling te ondersteunen, aldus ir. G.
Boschloo, voorzitter van de Nederland
se Export Combinatie (NEC), die van
daag in Amsterdam haar jaarvergade
ring houdt.
„Weliswaar liggen er als gevolg van
de door de jongste gebeurtenissen in
Frankrijk ontstane goederenschaarste
en de voor de toekomst nog te ver
wachten prijsstijgingen in dat land en
in zijn voormalige koloniën nog goede
afzetkansen vooi tal van Nederlandse
produkten, maar de werkelijke groei
van onze export ligt buiten Europa".
De strijd om het bestaan en voor het
behoud van de werkgelegenheid kan
daar alleen met succes gevoerd worden
door levenskrachtige ondernemingen. De
heer Boschloo noemde het daarom ver
heugend, dat steeds meer van deze
bedrijven zich op het terrein van de
export gaan bewegen. De gestadig
groeiende belangstelling van middelgro
te ondernemingen voor de in de N.E.C.
gebundelde activiteiten, getuigt daar
van.
Door de N.E.C. zullen de exportin
spanningen binnen Europa onvermin
derd worden voortgezet. Zo wordt bij
voorbeeld van 23 juni tot en met 3 ju
li de Westduitse confectiemarkt inten
sief door de Nederlandse Export Com
binatie bewerkt. Daarnaast zullen ech
ter de markten buiten Europa nog
krachtiger dan tot nu toe worden ge
ëxploreerd. Ir. Boschloo noemde in
dit verband naast de Amerikaanse lan
den en Australië vooral het Verre Oos
ten. De wereldreiziger van de N.E.C.
constateerde daar tijdens een recent
bezoek een sterk gegroeide belangstel
ling voor goederen van Nederlandse
herkomst.
Met een uitzondering voor Zuid-Afri-
ka en enige andere gebieden, werden
de expansiemogelijkheden in Afrika in
verband met de politiek onvoldoende
stabilisatie in een aantal landen van
dat werelddeel door de heer Boschloo
voorlopig minder gunstig beoordeeld.
De Franse driekleur waait weer op
de Sorbonne. De politie heeft, nu de stu
denten zijn verdreven, een ijzeren ring
rond het beroemde universiteitsgebouw
gelegd. De rust lijkt weergekeerd.
DEN HAAG De minister van Eco
nomische Zaken heeft de witwasserij-
en toestemming gegeven een toeslag
van vier procent op de prijzen in re
kening te brengen, in verband met de
kostenstijgingen, die het wasserijbe
drijf heeft ondergaan.
De toeslag mag worden berekend op
de prijzen, zoals die op 1 april jJL gol
den.
HEERLEN „De laatste mijn in het
Limburgse mijnbekken mag niet voor
1975 dicht gaan", uitgaande van deze
datum dienen de gezamenlijke steenko
lenmijnen him afbouwplannen op te
stellen.
Indien de regering haar gegeven
woord bestand doet, is de mogelijkheid
niet denkbeeldig, dat de resterende mij
nen in deze periode afgebouwd kunnen
worden. Alleen door een gecoördineerde
en zoveel als mogelijk geconcentreerde
aanpak, kan men met succes het steeds
moeilijker vraagstuk van een continue
bezetting beteugelen, aldus de voorzit
ter van de Nederlandse Katholieke
Mijnwerkersbond, de heer F. Dohmen,
tijdens een rede op de Bondsraadsver
gadering te Heerlen.
De heer Dohmen wees erop, dat er
rekening mee moet worden gehouden
dat er voor het einde van 1969 de
staatsmijnen Wilhelmina, de cokesfa-
briek Emma en de Domaniale Mijn ge
sloten zullen zijn.
„Dit betekent het vervallen van 24.100
arbeidsplaatsen. Van de Willem-Sophia
Ls voorts bekend, dat, zo men al na 1970
zou willen produceren, dit om geologi
sche oorzaken eenvoudig niet meer
mogelijk is. Voor de Nederlandse steen
kool is in de toekomst geen plaats
meer".
In verband met de sluitingen zal men
volgens de bondsvoorzitter ongeveer
8000 arbeidsplaatsen per jaar moeten
creëren om de herstructurering te doen
slagen, tenzij er een wonder gebeurt,
betekent dit tevens dat als wij deze
problematiek rustig willen oplossen, wij
in 1972 niet klaar zullen zijn. Wij moe
ten dan ook alles op alles zetten om de
afbouw zodanig te regelen dat de steen-
koolproduktie navenant kan blijven
draaien tot dat nieuwe werkgelegenheid
zich aanbiedt.
De heer Dohmen was van mening dat
een dergelijk resultaat niet te berei
ken is door een integratie produktiebe-
perking van 10 procent per jaar. Ver
schillende mijnzetels zouden dan ook
moeten blijven beschikken over de
noodzakelijke werkkrachten en wat de
leeftijd en wat het aantal betreft.
Onze mijnwerkers mogen dit van de
regering eisen en zij verdienen de steun
van de mijnondernemingen, inzake een
meer gecoördineerd beleid. Er moet
voorkomen worden dat het proces van
mijnsluitingen willekeurig versneld
wordt door negatieve verlies- en winst
berekeningen. De oproeping tot samen
werking geldt ook de afbouw. Deze is
er het begin en het sluitstuk van.
Met betrekking tot de huidige werk
loosheid zei de heer Dohmen, dat zich
onder de 14.000 werklozen in Limburg
Uen voor Nederland unieke ge-
beurtenis werd woensdagavond
in Utrecht ontijdig afgebroken door
het ontploffen van een rookbom.
Het is in onze parlementaire ge
schiedenis niet vaak voorgekomen
dat een minister als minister ge
sprekspartner was in een openbaar
debat van mensen die het met zijn
beleid niet eens waren.
Hier ging het de laffe streek
met de bom maakte er een einde
aan, hoewel gelukkig niet voorgoed.
Minister Veringa heeft daarmee
woensdag de democratie een nieu
we klank gegeven. Hij heeft niet
vanaf zijn hoge ministerszetel de
studenten minzaam en ontwijkend,
toegesproken hij is als minister
tussen de studenten gaan zitten. Hij
heeft in het openbaar met hen over
legd over ingrijpende vraagstukken.
Minister Veringa had zich in vrien
delijke nietszeggendheid kunnen
hullen, maar ook dat heeft hij niet
gedaan. Hij gaf toe dat zijn advies
orgaan de Academische Raad
in democratische zin hervormd
diende te worden. Hij ging er mee
akkoord dat de studenten het recht
moeten krijgen zelf over studenten
aangelegenheden te beslissen.
Hij meende dat de studenten ruim
inspraak in onderwijszaken moeten
krijgen en dat zij mede moeten kun
nen bepalen waartoe hun studie
leidt. Hij had juist toegegeven dat 't
middelbaar en hoger onderwijs in
Nederland niet voor alle groepen
in Nederland even rechtvaardig toe
gankelijk zijn, toen een domme
jongen de rookbom wierp.
TTet was niet altijd 'n parlementair
debat en dat maakte de bij-
tair debat en dat maakte de bij
eenkomst in de Utrechtse Irenehal
zo verfrissend. Als de studenten
meenden dat de minister niet dui
delijk was of een concreet antwoord
omzeilde, grepen zij naar de micro
foon: ,JLan de minister niet duide
lijk met ja of neen antwoorden"7
Er werd soms geapplaudisseerd,
gelachen of er werden kreten van
ontstemming geslaakt. De minister
lachte soms ook en toonde zich een
gedegen debater. Hij zat wat jon
gensachtig temidden van de studen-
ten. Geen „klassieke" minister,
zich van zijn waardigheid en hoog
heid bewust. Wel een moderne
teamleider, een primus inter pa
res een eerste tussen gelijken
die het inzicht had dat zélf-leiden
in beginsel beter is dan onmondig
geleid worden.
Deze ministeriële daad was een
half jaar geleden niet makkelijk
denkbaar geweestEen dergelijke
„revolutie" is misschien wel typisch
Nederlands. In ons land heeft men
ook in het verleden belangrijke ont
wikkelingen zonder barricades vol
tooid.
Waarschijnlijk is een klein deel
van de studenten deze „evolutio
naire revolutieniet spectaculair
genoeg. Zij menen dat ontwikkeling
eerst afbraak eist. Met dat deel is
praten moeilijk. Hoe klein dat deel
ook is het is helaas wél in staat
een rookbom te gooien.
Daar zelfs een figuur als de Nij
meegse student Boekraad,
geestdriftig lid van de Kritische Uni
versiteit, die onlangs nog verklaar
de dat gewéld onmisbaar ia om de
samenleving te hervormen, toonde
zich teleurgesteld toen het gesprek
werd afgebroken. Evenals Ton Reg-
tien, de oprichter van de progres
sieve Studenten Vakbeweging. Zij
hadden tot de bom viel, meege
praat, zij het soms in felle taal. Zij
waren het kennelijk eens met voor
zitter Bomhoffs kwalificatie van het
gooien van de bom: ,J2en misselij
ke streek
Minister Veringa heeft de bom
niet aangegrepen om het experi
ment tot mislukt te verklaren. Hij
gaat in september weer met de stu
denten praten; weer in vólle open
baarheid ondanks het risico van een
nieuwe bom. En dat is een uiting
van wijs beleid.
geen ex-mijnwerkers bevinden. „Dit
zou terecht als onwaarachtige en valse
vreugde kunnen worden uitgelegd, in
dien wij ons niet tevens het lot van de
ze duizenden zouden aantrekken. Wan
neer wij moeten kiezen tussen veel
werk voor weinigen of weinig werk voor
velen, dan zijn wij voor het laatste.
De verregaande mechanisatie en
automatisering zullen Limburg reeds
binnen afzienbare tijd met dit alterna
tief confronteren. De werktijdverkor
ting staat dan ook als een punt op ons
actieprogramma. De bondsvoorzitter
wees er voorts op dat in de laatste
maand het overleg met enkele buiten
landse en Nederlandse ondernemingen
voor de vestiging van bedrijven in ons
land met succes werd bekroond. „Aan
gezien het echter gaat om verscheidene
duizenden arbeidsplaatsen, zelfs 8000
per jaar, betekent dit dat wij het op
langere termijn niet redden als wij niet
op zeer korte termijn de hand kunnen
leggen op een grote industrie, waardoor
de dynamiek in onze activiteiten op
nieuw gevoed zal worden. Een dergelij
ke industrie zal tevens als catalisator-
werken met betrekking tot de vestiging
van nevenbedrijven. Zo'n groot bedrijf,
zo'n motor moet er dan ook komen".
AMSTERDAM Prins Bernhard
heeft als regent van het zijn naam
dragende fonds vanochtend in het ko
ninklijk paleis op de Dam in Amster
dam zilveren anjers uitgereikt aan drie
Nederlanders, die naast hun dagelijks
werk een zeer groot deel van hun ener
gie vrijwillig en belangeloos hebben
besteed aan cultureel werk. De heer
Bernhard W. Siemens (73) uit Norg
(Drt) kreeg de onderscheiding voor
het samenstellen van de historische
atlas van de provincie Groningen (ver
schenen in 1962).
De heer Anton Bicker Caarten (65)
uit Meppel ontving de zilveren anjer
voor zijn bijna een halve eeuw volge
houden streven naar het beschermen
van het molenbezit in Nederland, re
sulterend om. in de oprichting in 1923
van de vereniging tot behoud van mo
lens in Nederland „De Hollandse Mo
len". Hij schreef het boek „De molen
in ons volksleven", en is voorzitter
van de Rijnlandse Molenstichting, ere
lid en bestuurslid van vele Nederland
se organisaties op het gebied van mo
lenbescherming en heemkunde.
De derde anjer werd uitgereikt aan
de heer Franz H. M. Kamer (64) uit
Willemstad op Curagao. Hem werd de
onderscheiding verleend voor zijn
voortreffelijke initiatieven en voortdu
rende stimulerende en bekwame lei
ding op het terrein van de monumen
tenzorg op Curagao.
DEN HAAG Het partijbestuur van
de Katholieke Volkspartij zal in zijn
vaste maandelijkse vergadering op
vrijdag 28 juni a.s. de nieuwe delega
tie naar de groep van achttien benoe
men.
In afwachting van de beslissing van
het partijbestuur zullen de volgende le
den van het dagelijks bestuur van de
KVP deelnemen aan het gesprek met
ARP en CHU dat op donderdag, 27 ju
ni, wordt gehouden: mr. A. T. J. M.
M. van der Stee, mej. G. S. H. M. Kok,
Th. Laan, drs. H. A. M. Eisen, F. G.
van der Gun, ir. J. J. W. Stienen.
Aangezien de fractievoorzitters aan
het gesprek deelnemen zal ook drs. W.
K. N. Schmelzer aanwezig zijn.
AMSTERDAM De voorzitter van
het centraal stembureau heeft mevrouw
Irène Donner-Van de Wetering van
Provo, benoemd verklaard tot lid van
de Amsterdamse gemeenteraad in de
plaats van de heer Luud M. H. Schim-
melpenninck, die bedankt heeft.
