„Sfeer van gewelddaden volstrekt onnederlands" „Blaffertje in de kast geeft een safe gevoel" Ministers voor te dure lunch door Rekenkamer op de vingers getikt nndarts opgeroepen om meisje te identificeren VEL Vier Nederlandse biologen een jaar naar het Noordpoolgebied Wapenhandelaar Engel lacht om zorgelijk bericht ZELFS SEMI-ONDERWERELD IS HIER VAN SUIKER r Meer aanwijzingen in richting van Lily Snel RASSENWET AANGENOMEN Wateler-vredesprijs voor I.K.O.R. HET WEER IN EUROPA Utrecht schaft genadebrood af DRAKfl Ter bestudering van bedreigde ijsberen Oudste Chr. Geref. predikant overleden Met pistool gegooid toen schieten niet lukte GRACHTEN DEMPEN ANGST CONJUNCTUUR In Engeland GRENSCAFË WAPENSMOKKEL HOTELKOSTEN TYPISTEN LANGE WINTER DONDERDAG II JULI 1968 AMSTERDAM „Daar moet ik werkelijk om lachen: een toeneming van het geweld in Nederland. Zeker omdat een paar psychopaatjes in Den Haag een geweldje hebben gepleegd. Die paar geweldjes achter elkaar, dat is puur toeval. Het is onzin om van een tendens te spreken. Kijk alleen maar eens naar Engeland en België, daar heb je iedere dag gewelddaden. Geweldssfeer. is vol- •trekt on-Nederlands." Aan het woord is een deskundige, de Sl-jarige Jules Engel, geassocieerd met Pistolen Paultje. In Amsterdam is hff al zeven jaar handelaar in antieke wapens, in het buitenland ronduit wa penhandelaar. De gesoigneerde heer Engel werd geboren in Indonesië, woon de op Ceylon, in Turkijë en Parijs. Hij begon als lijfwacht van Pistolen Paultje. Nu vervangt hij hem vaak in het buitenland omdat Paultje in ieder land ogenblikkelijk wordt herkend door de veiligheidsdienst, wat voor de cliën ten nooit prettig is. Engel: „Zelfs de semi-onderwereld die we hier hebben is van suiker. Neder landers houden niet van geweld als het effe zonder kan. Als er vroeger wat ge beurde, kwam het altijd door de in vloed van de beeldroman. Nu komt het door de film en televisie, zegt men". „Pure onzin allemaal. Een Neder landse jongen leert in militaire dienst heel wat meer geweld dan je hem ooit per televisie kunt leren. Wij hebben ge woon geen traditie op dit punt vergele ken bij het buitenland". „Toch is het clandestiene wapenbezit In Nederland sinds de oorlog zeer groot. Je zou er grachten mee kunnen dem pen. Iedere verzetsman heeft zijn wa pen uit de oorlog keurig ingevet op zol der liggen, als was het maar als sou venir". „Ik ken erg veel communisten die «en paffer op zolder hebben. Die wa pens worden nooit gebruikt, waaruit blijkt dat de geweldssfeer onnederlands 1»." „Er is in bepaalde kringen wel een angstpsychose ontstaan, maar die werd in hoofdzaak veroorzaakt door de bui tenlanders. Die mensen vinden volgens traditie geweld nu eenmaal gemakke lijk te aanvaarden. Als je drie seconden te lang naar het wijf van een Marok kaan kijkt, heb je een mes in je buik. sHet is een feit dat veel blanke vrouwen hier érg gemakkelijk zijn. Daar komen conflicten van. Een buitenlander grijpt dan sneller naar de wapens." „Ik krijg hier bossen buitenlanders aan mijn deur die wapens willen, maar daar kan ik natuurlijk niet aan begin nen. Dan ben ik verkocht." „De Turken zijn hier de grote leve ranciers; niet de buitenlandse arbei ders, maar meer de typen die bij hun werk bemiddelen. Die handelen trou wens in alles, zoals verdovende mid delen". „Neem maar veilig van mij aan dat iedere Turk met een blaffer loopt. Dat is in Turkije normaal. Daar heb je nog rovers en zo. Een pistool hoort bij de image van een Turk". Jules Engel heeft het bijgehouden: inderdaad waren er vaak buitenlan ders betrokken bij steek- en schietpar tijen. „Dat zegt dus niets over het geweld on Ier de Nederlanders. Wel is het een feit dat portiers, taxi-chauffeurs, kasteleins en conducteurs een zekere angst hebben gekregen en proberen aan wapens te komen, om zich eventueel te kunnen verdedigen. Geef ze maar ongelijk". „Die portier, die in Den Haag ging schieten heeft ook een gezin. Op de po litie kun je niet wachten, want dan is het al gebeurd. Die portier kon geluk kig goed schieten: hij schoot ze in de benen". ,Ik weet wel dat de politie haar best doet, maar men heeft veel te wei nig personeel. De enige oplossing is de sociale status van de politie sterk te verhogen. Je hoeft er geen politiestaat van te maken, maar je moet ook voor komen dat de burgers zich onveilig gaan voelen". „Ik maak de laatste weken ongeloof lijke omzetten in gummiknuppels. Ik heb er duizenden overgenomen van de Duitse Kriminalpolizei, waar ze om de zoveel jaar nieuwe knuppels krijgen". „Portiers, chauffeurs maar vooral mensen van de spoorwegen kopen bij mij gummiknuppels. De halve NS is klant hier. Als een bejaarde conducteyr een paar jongens zonder kaartje treft die niet willen betalen en hem bedrei gen, is hij machteloos". Welke Nederlanders proberen bij hem clandestien wapens te kopen? „Toen die Utrechtse mafkikker al die mensen koud gemaakt had, kreeg je vooral de eenzame dokters uit het Gooi en de veeboeren. Die stuur ik door want er zijn natuurlijk wel clandestie ne wapenhandelaren." „Ook zij kijken echt wel uit aan wie ze verkopen. Als ze denken: er zit een geweldje in, dan zijn ze altijd uitver kocht. Zo'n dokter zal misschien niet eens durven schieten, maar het geeft hem toch een safe gevoel dat er een blaffertje in de linnenkast ligt". Dat deze bezittende klasse zich wil wapenen, brengt Jules Engel recht streeks in verband met de neergaande conjunctuur. „Toen we nog een onver valste hoogconjunctuur hadden, waren er alle mogelijke scharrelaars en limo nade-souteneurs die gemakkelijk aan de kost kwamen. Maar de room is eraf en ik weet dat er veel van die voetzoe kers en kwartjesvinders zijn die erop uit zijn iemand lichter te maken. Ze moeten toch geld hebben om hun slee af te betalen". „Maar ook vanwege dit groepje kan men nog niet spreken van een algeme ne tendens tot geweld. Echt niet. Ne derland is internationaal een lichtend voorbeeld wat betreft de geweldloos heid". Over zijn werk in het buitenland is hij minder spraakzaam. „Ik ben ver tegenwoordiger voor officiële wapenfa brieken, gevestigd in Italië. Het is niet in het belang van mij en die fabrieken daar meer over te vertellen". Engel, die zijn vleugels soms tot diep in Afrika uitslaat wil na enig aandrin gen wel iets loslaten over de geheim- DEN HAAG De minister van Onderwys en Wetenschappen heeft vorig jaar een lunch aangeboden die op 47,50 gulden per deelnemer kwam. Op dat tydstip mocht echter ten hoogste 34 gulden per lunchgast worden besteed. Dat meldt de Algemene Rekenkamer in haar gisteravond gepubliceerde jaarver slag. De minister heeft laten weten dat hy de overschrijding betreurt. zinnige internationale wapenhandel. „Ver voordat er. in Biafra iets aan de hand was, kreeg ik hier een directeur van een heel grote Nederlandse maat schappij, die grote concessies had in Nigerië. De gouverneur van een bepaal de provincie, waar hij die consessies had, vroeg hem vriendelijk bepaalde wapens te kopen, als hij tenminste zijn concessie wilde houden". „Die man zat klem. Hij liet me het lijstje met de gewenste wapens zien: je kon er een divisie mee bewapenen. Ik kon die zaak niet financieren. Ik heb hem doorgestuurd naar een heel grote wapenhandelaar In Europa, die de opdracht heeft uitgevoerd". Zijn dergelijke wapentransporten legaal? „Wat heet legaal? Op papier is het meestal wel in orde, maar ja, eenmaal op zee wordt de koers nogal eens ver legd." „Een voorbeeld: Ik koop bij mijn Ita- ROERMOND Ook gisteravond kon de Roermondse officier van justi tie nog niet definitief zeggen of het dode meisje uit de bossen bij Swal- men Lily Snel uit Klein Ternaaien is. „Het wachten is op de tandarts, die het meisje kort voor haar verdwijning heeft behandeld", zei mr. J. J. Nelis- aen. „Die tandarts is op het ogenblik met vakantie. Hij is opgeroepen voor de identificatie van het gebit. Ik verwacht hem elk ogenblik hier". Intussen wordt het steeds duidelij ker dat het dode meisje Lily Snel is. De politie houdt zich nu bezig met de verdwijning van Lily Snel die op zaterdag 28 oktober in de Boschstraat in Maastricht voor het laatst is gezien. Het onderzoek richt zich op twee aan- gebukt bij het graf zien staan. De on bekende sloeg hals over kop op de gevonden, verdacht had opgehouden. Een inwoner van Boukoul had de man LONDEN Na een langdurig debat Is vanochtend vroeg door het Britse Lagerhuis de wet tegen rassendiscrimi natie aangenomen met 182 tegen 44 stemmen. Verscheidene conservatieve leden hebben de officiële partijlijn niet gevolgd en tegen gestemd. Het wetsontwerp verbiedt rassendis criminatie onder meer op het gebied van werkgelegenheid en huisvesting. Het moet nog door het Hogerhuis wor den aangenomen. knopingspunten: een geblondeerde vrouw in wier gezelschap Lily het laatst zou zijn gezien en het feit, dat vrijwel gelijktijdig met het meisje een andere vrouw uit Klein Ternaaien is verdwenen. Deze vrouw verliet die dag haar man om in te trekken bij een andere man die in de Boschstraat in Maas tricht een café exploiteert. Ook deze man was oorspronkelijk uit Klein Ter naaien afkomstig. Hij had kort tevo ren ook zijn vrouw verlaten om zich in Maastricht te vestigen. Lily is vlak bij het café van deze man en vrouw in de Boschstraat uit de bus gestapt. De twee vroegere inwoners van Klein Ternaaien zijn kort na de verdwijning van Lily al eens uitvoerig verhoord, maar nu men er vrijwel zeker van is dat het dode meisje de verdwenen Lily is, is men op dit punt het hernieuwde onderzoek weer begonnen. Lily kende deze mensen goed. Men acht het niet uitgesloten dat het meisje daar op bezoek is geweest. Verder wordt gezocht naar een ge blondeerde vrouw die opzichtig ge kleed was. Het zou een exploitante zijn geweest van een typisch grenscafé in de buurt van Visé. Volgens een getui ge zou Lily in de Boschstraat in Maas tricht in de auto van deze vrouw zijn gestapt. Dat zou een witte óf lichtkleurige Mercedes zijn geweest. De Rijkspolitie van Swalmen heeft gisteren een man opgespoord, die zich bij de plaats waar het dode meisje was vlucht. De bewoner uit Boukoul holde hem achterna en zag de man op een weg naar de Duitse grens in een busje stappen. Dat was één van de busjes die mili tairen en arbeiders naar het Britse lüchtmachtkamp brengen, waarvan de ingang precies tussen de Nederlandse en Duitse grensposten ligt. Op deze aanwijzingen heeft de Rijkspolitie uit Swalmen een onderzoek in het kamp ingesteld. De man werd daar opge spoord. Het was een in burger geklede Britse militair. Hij is over zijn opval lend gedrag verhoord. DEN HAAG Het bestuur van de Carnegie-stichting heeft besloten de Wateler-Vredesprijs voor het jaar 1967 toe te kennen aan het Interkerkelijk Overleg in Radio-aangelegenheden (IKOR), speciaal ten behoeve van de commissie voor de Wilde Ganzen-om roep, op grond van zyn verdiensten ter bevordering der internationale saamhorigheid door haar effectieve steun aan projecten tot leniging van nood in alle delen der wereld. De Wateler-Vredesprijs is ingesteld door de heer J. G. D. Wateier, in le ven directeur der Oranje-Nassau-Hy- potheekbank te 's-Gravenhage, die bij zijn overlijden zijn vermogen heeft vermaakt aan de Carnegie-stichting, onder beding dat uit het revenu jaar lijks een vredesprijs zou worden toe gekend aan degene, die op enigerlei wijze de zaak van de vrede het beste zou hebben gediend of die zou hebben bijgedragen tot het vinden van de mid delen tqr bestrijding van de oorlog. De toekenning geschiedt beurtelings aan 'n Nederlander en aan een buitenlander. De prijs werd voor het eejgt toegekend in 1931. liaanse fabriek duizend machinegewe ren en die laat ik in Antwerpen. Ver volgens geef ik opdracht de zaak naar Portugal te verschepen, waarvoor geen wapenembargo geldt. „Daar liggen de zaken vaak wat on duidelijk. Als daar dan een mannetje is van een bepaald Afrikaans land, is het niet zo moeilijk de geweren vanuit Lissabon te verschepen. Ik noem maar een voorbeeldje hoor". Volgens Engel komen er vrachten ge smokkelde wapens uit de Oosteuropese landen, vooral uit Zuidslavië via de Adriatische Zee naar Italië. „Ook de Nèderlandse vissers mogen graag een lading smokkelen. Rustig tuf-tuf langs de Nederlandse kust naar het zuiden". Engel, die alles over oorlog, wapens en spionage heeft gelezen, noemt Ne derland van groot belang als informatie centrum. „Er werken hier veel spion nen. Nederland heeft uitstekende ver bindingen en bovendien is de veiligheid van het individu hier zeer goed geregeld. Onze veel beschimpte BVD heeft in het buitenland een goede naam, alleen ze houden zich hier aan de wettelijke be palingen: ze moeten bewijzen hebben". „Als spion zit je.hier lekker. Een ge trainde spion lacht natuurlijk hartelijk om een verhoor van. 24 uur. In de Oosteuropese landen, in Frankrijk, maar ook in België slaan ze je de touw- tyfus tot je doorslaat. Wij Nederlan ders zijn een keurig volk". Jules Engel (31) in Nederland: handelaar in antieke wapenenin het buitenland: wapenhandelaar. Niettemin werd bij een andere lunch van dezelfde minister, het tarief da/ overigens van tijd tot tijd wordt aan gepast met 6,50 gulden per deelne mer overschreden. Een reden daarvoor wordt niet genoemd. De premier heeft vórig jaar een diner en een lunch gegeven van resp. 45 en 42,50 gulden per deelnemer, terwijl daarvoor slechts 40 en 34 gulden voor mocht worden besteed. Het record werd gehaald op een diner dat 55 gulden per deelnemer kostte. Dat was een diner van de minister van Financiën Een Nederlandse ambassadeur, die begin 1964 op een nieuwe standplaats een functie had aanvaard, woonde bijna drie jaar in een hotel, hoewel de in 1960 voor een kwart miljoen gekochte ambts woning voor hem beschikbaar was. Het feit dat de extra kosten, zijnde 72.682 gulden werden vergoed, was voor de Algemene Rekenkamre aanleiding 'n onderzoek in te stellen. De ambtswoning, zo heeft minister Luns de Kamer meegedeeld, was qua ruimte en inrichting niet ideaal. In af wachting van de verbouwing kreeg de ambassadeur toestemming in een hotel te gaan wonen. Dat het verblijf in het hotel langer duurde dan de bedoeling was, was een gevolg van het feit, dat het ontwerpen van een verbouwingsplan veel tijd vergde en dat tenslotte uitvoe ring van dit plan zo kostbaar bleek 300.000 gulden dat van verbouwing werd afgezien. Pogingen om tot een goedkopere oplossing te komen, misluk ten. In het jaar volgend op zijn benoeming was de ambassadeur zeven maanden met ziekteverlof van zijn post afwe zig. Men betwijfelde toen of hij nog naar zijn standplaats zou kunnen terug keren en men wilde hem spoedig na z'n terugkeer op een andere bestemming brengen. Het zou nauwelijks verant woord zijn geweest om voor de resteren de korte periode de verhuisboel naar de standplaats te vervoeren. De beslissing de ambtswoning niet te verbouwen, heeft het mogelijk gemaakt om eind 1966 voor 420.000 gulden een geschikte ambtswoning te kopen. De oude is voor 3.000 gulden per maand verhuurd. De Rekenkamer zegt begrip te heb ben voor de gang van zaken maar zich niet aan de indruk te kunnen onttrek ken dat zowel de ambassadeur als het departement niet voldoende hebben be seft dat in dergelijke situaties met spoed naar een goedkopere oplossing moet ge zocht worden. Typisten, die via een uitzendbureau by een ryksdienst werken, mogen voort aan niet meer op staatskosten aan ex cursies deelnemen. De Algemene Re kenkamer heeft een geval gesignaleerd waarbij als gevolg van langdurig werk, het onderscheid tussen hulpkrachten en in dienstverband werkza mayrsepkr dienstverband werkzaam rijkspersoneel geheel verloren is gegaan. TTtrecht bakt geen broden meer voor ingezetenen, die „braaf en behoeftig" zijn. Van 28 april 1822 da teert het koninklijke besluit, dat er wekelijks in die stad „29 broden van rode weit, elk wegende een oud-Ne derlands pond" moesten worden ge bakken. Maar besluiten, hoe koninklijk ook, zijn niet voor alle tijden. Het bleek hoe langer hoe moeilijker mensen te vinden, die zowel „braaf" als „be hoeftig" zijn en die bovendien de moeite willen nemen hun brood van rode weit te komen halen. In 1962 was men er al toe over gegaan een bakker bij de braven thuis de broden te laten bezorgen. Maar al met al, het werd te kost baar: 2.000 gulden jaarlijks ging er in dit genadebrood zitten. Vorig jaar heeft de minister van Financiën de knoop doorgehakt en de broodleverantie gestaakt. Dat het ons pas dit jaar uit een verslag van de Rekenkamer ter ken nis komt, is een bewijs dat er wer kelijk niemand om het brood zat te springen. Acht typisten van Rijkswaterstaat na men vorig jaar deel aan een excursie naar het waterloopkundig laboratorium met een rijksbijdrage in de excursie- kosten en doorbetaling van het aantal normale uren. De excursie was bedoeld om administratief personeel enig inzicht te geven in de gang van zaken in de technische dienst van Rijkswaterstaat, die achter de administratie schuilgaat. In antwoord op een brief van de Algemene Rekenkamer over deze zaak heeft de minister toegezegd voor herha ling te zullen waken, maar de Rekenka mer tevens gevraagd in de uitgaven te willen berusten. De Kamer is hiermee akkoord gegaan. ADVERTENTIE I De matras waarop U wérkelijk uitrustl Van DRAKA. DEN HAAG De Haagse politie zoekt een automobilist die een stoel van zijn wagen mist. Gisternacht smeet hij in het Haagse bos de 25-jarige prosti- tuée L. R. S. met stoel en al uit de auto, nadat hij haar eerst een „lift" had gegeven. De vrouw mist haar tasje met 250 gulden en een trouwboekje. a 3 S 2 c Plaats weer wind max. gistere neersl. afgel. Den Helder regen zw 15 12 Ypenburg zw.bew. zw 21 19 Vlissingen zw.bew. zw 22 32 Eelde regenbui z 14 8 De Bilt zw.bew. zzw 20 20 Twente zw.bew. wzw 19 19 Eindhoven half bew. zzw 25 13 Z-.Limburg half bew. zzw 29 8 Helsinki regen n 20 0.5 Stockholm licht bew. ono 16 1 Oslo half bew. windst. 18 Kopenhagen regen O 18 1 Aberdeen zw.bew. n 17 Londen regen wnw 17 22 Amsterdam regenbui zw 19 18 Brussel half bew. zw 25 14 Luxemburg zw.bew. w 30 7 Parijs zw.bew. zw 25 14 Bordeaux licht bew. wzw 32 0.2 Grenoble onweer O 32 10 Nice zw.bew. n 28 Berlijn regen zzo 24 0.4 Frankfort onweer zzw 31 11 München half bew. wnw 30 Zürich regen zo 30 4 Genève onweer zzw 32 8 Locarno onweer zzo 30 11 Wenen onbew. zo 32 Innsbruck half bew. zw 29 Belgrado onbew. windst. 33 Athene onbew. nnw 39 Rome onbew. 0 32 Barcelona mist ono 28 Madrid onbew. windst. 31 Mallorca onbew.. windst HILVERSUM Vier jonge Neder landse biologen gaan overwinteren in het Noord poolgebied. Over enkele we ken vertrekken zij naar het Halve- Maaneiland bij Spitsbergen, waar zij een jaar lang het gedrag van de daar levende ijsberen zullen bestuderen. De expeditie is een onderdeel van een internationaal onderzoek naar het ge drag van de ijsbeer op de Noordpool, waaraan behalve de Nederlanders ook Amerikanen, Russen, Canadezen en Scandinaviërs zullen deelnemen. Doel van het onderzoek is het vast leggen van de levenswijze van de ijs beer in de Poolstreken, zodat na het bekend worden van de resultaten kan worden nagegaan wat er moet worden gedaan om de met uitroeiing bedreigde dieren te beschermen. „Wanneer geen beschermende maat regelen worden genomen, bestaat de ijsbeer in de Poolcirkel over een paar jaar niet meer", aldus dr. A. van Wijngaarden, die als hoofd van de af deling zoölogie van het Rijksinstituut voor veldbiologisch onderzoek nauw bij de voorbereidingen van de Nederlandse expeditie is betrokken. Volgens hem leven er zo'n tiendui zend ijsberen op de Noordpool. „De druk op deze diersoort neemt de laat ste tijd enorm toe. Militairen, die op de Noordpool zijn gestationeerd, mitrail leren de ijsberen uit helikopters. Van Alaska en Noorwegen uit worden tocht jes georganiseerd voor jagers. Het is gewoon prijsschieten". In augustus zullen de Nederlandse expeditieleden een kamp gaan bouwen op het Halve Maan-eiland, een eiland zo groot als Schiermonnikoog. Tegen het einde van die maand moet het ZEIST In de ouderdom van ruim 95 jaar is te Zeist overleden ds. J. Tolsma, emeritus predikant en de oud ste van de predikanten der Christelijke Gereformeerde Kerken. Ds. Tolsma was aanvankelijk werk zaam in het bouwbedrijf. Op 24-jarige leeftijd ging hij van het rooms-katho- licisme over naar de Christelijke Ge reformeerde Kerken, waar hij op 42- jarige leeftijd predikant werd te Aal ten. Hij diende voorts de kerken van Zeist, Zaamslag en 's-Gravenmoer. kamp zijn ingericht, omdat dan de win ter begint, een winter, waarin tempe raturen voorkomen van veertig graden onder nul. De vier Nederlanders E. Flipse, K. de Korte, P. Oosterveld en P. de Groot hebben op het eiland de be schikking over een zender, waarmee contact wordt onderhouden met de ex pedities van de andere deelnemende landen, die elders in de Poolcirkel ope reren. Via deze zender zullen ook ver slagen en reportages naar Nederland worden uitgezonden. Op onregelmatige tijden zullen deze radioreportages in de actualiteitenrubrieken van de verschil lende omroepen te beluisteren zijn. De Nederlandse expeditie is voor het grootste deel gefinancierd door be drijven die aan de expeditieleden ook verschillende produkten hebben afge staan om deze in de barre Poolwinter te testen. De totale kosten bedragen honderdduizend gulden. Het ontbreekt de expeditieleden nog aan dertig mille als gevolg van ver schillende tegenvallers. Zo bleken twee Amerikaanse injectiegeweren, waarmee ijsberen moeten worden verdoofd om ze veilig te kunnen meten en merken, in plaats van de begrote zeshonderd gulden vijfduizend gulden per stuk te kosten. De heer E. Flipse is de laatste da gen druk bezig met kisten inpakken voor zijn verblijf van een jaar op Spitsbergen. DEN HAAG In Den Haag heeft de politie de 49-jarige R. H. aange houden omdat hij vorige week heeft geprobeerd zijn dertigjarige vrouw dood te schieten. Tijdens een woordenwisseling wilde hij schieten en trachtte zijn pistool op scherp te zetten. Dat mislukte, waarop hij het wapen naar zijn vrouw smeet. Zij liep een hoofdwond op. De man die in een echtscheidings procedure is gewikkeld, vertelde de po litie dat hij met een pan en niet met het pistool heeft gegooid. Het dertien jarige dochtertje van het echtpaar heeft alles gezien.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1968 | | pagina 11