Nieuw gymlokaal
nadert voltooiing
NIEUW BOEK OP KOMST
VAN RIK VALKENBURG
Grepen uit
historie van
Renswoude
(deel 3)
Patriot en kasteelheer
Teats van Amerongen nam
de wijk naar Frankrijk
Voor 1 september gereed
Geld van
ambtenaar
is terecht
Utrecht beleefde exodus
bij komst Oranjegezinden
Indeling van
voetbalclubs
uit Opheusden
Militaire
demonstraties
Bekendmaking
MIST
u uw
Ï0550
11079
BURGERLIJKE STAND
MARKTEN
Benoeming
door
Rik Valkenburg
Gevechten
Trouw
Dolle dinsdag
Omwenteling
Vlucht
Bel:
KESTEREN
DONDERDAG II JULI 1968
OPHEUSDEN Hoewel de compet
tie nog maar net is afgelopen, is de in
deling voor de Opheusdense clubs al
weer bekend voor de nieuwe competi
tie.
Sparta, uitkomende in de 4e klasse
A van de KNVB zaterdagvoetbal, ziet
niet zo veel nieuwe gezichten, maar
wel zal de spanning groter worder^
want niet minder dan drie ploegen zul
len promoveren naar de 3e klasse.
De indeling van Sparta is als volgt:
„FMS", Nijmegen, „SKV" Wageningen,
„DTS" en „Blauw Geel", Edë, „Os-
trabeke" Oosterbeek. „Harskamp",
als nieuweling, „Merino's", Veenen
daal, „Bennekom", „Redichem", Ren-
kum en „VVS" uit Nijmegen.
Opheusden is gedegradeerd naar de af
deling Nijmegen en komt uit in de
hoofdklasse met de volgende ploegen:
„Dodewaard", Spel. Bemmel, „Olym-
pia" Horssen, „Millingen", Nijm.
Boys, „RODA" Winsum, ,Aquila Dreu-
mel „Nijmegen", „Novoi", Nijmegen
„DBV" Maasbommel en „HAVO"
Haalderen.
De lagere elftallen Opheusden en
Sparta zijn zaterdags ingedeeld met de
volgende ploegen: „Oranje Blauw 1"
Nijmegen. „UNI" w 1 Nijmegen, „Tra
janus" 1 Nijmegen, „HSV" 1 Nijmegen,
„FHS" 2 Nijmegen, „VSS" 2 Nijme
gen en .Kesteren" 1. Hierbij spelen zo
wel Opheusden 2 als Sparta 2.
Opheusden 3 speelt in de B-klasse
met „Oranje Blauw" 2, „UNI" w 2,
„HSV" 2, „PGEM" 2, „Kesteren" 2 en
,SDOO" 4. Sparta 3 en Opheusden 4
spelen in de C-klasse met de volgende
clubs: „UNI" w 3, „Kesteren" en
„Kesteren" 4, „SDOO" 5, „Dode
waard" 4 en „FHS" 3.
Sparta veteranen spelen in een ande
re klasse en krijgen nu als tegenstan
ders, Blauw Wit", „Dynamo", „Hazen-
kamp", „Elsitha", „Kolping", „NEC",
Erl. Boys" „Quick" en „Trekvogels".
EDE Volgende week dinsdag, 16
juli zullen het Gamizoenscommando
Ede, de Verbindingsdienst, de 11e Pant
ser-Genie Caompagnie en het Verbin
dingscentrum (VOC) demonstraties ge
ven op de heuvel De Twaalf Aposte
len achter de Simon Stevinkazeme.
Een spectaculair onderdeel hiervan
vormen de manouvres van een tank-do-
zer en een zelf-brugleggende tank.
Er zal een tankgracht gegraven wor
den die later op de middag, de demon
straties beginnen om twee uur, zal wor
den dichtgeschoven.
Het VOC zal aanwezig zijn met een
hoeveelheid voor het publiek interes
sant materieel, zoals telex- en radio
apparatuur.
VEENENDAAL Voor 1 september heeft Veenendaal een nieuw gym
nastieklokaal. Het gebouw wordt momenteel geplaatst aan de Krouwellaan,
dicht bij de speeltuin „Prins Willem-Alexander". Het nieuwe gebouw zal de
reeds lang niet meer voor zijn taak berekende zaal bij het schoolgebouw aan
de Hoogstraat (naast de vroegere n.v. 't Dingetje) gaan vervangen.
De gemeente koopt het gebouw op
„afbetaling", althans op een huurkoop
contract, van de n.v. Exploitatie Maat
schappij Veenendaal. Tien jaar lang
VEENENDAAL Burgemeester en
wethouders van Veenendaal maken be
kend:
I. dat zij bij hun besluit van 17 juni
1968, nr. 48.971, hebben besloten het
openbare pad langs de noordelijke zijde
van het Omleidingskanaal, voor zover
gelegen tussen de Tinneweidebrug en de
Brouwersbrug, door het plaatsen van
borden model 61 van bijlage II van het
Reglement verkeersregels en verkeers
tekens op de hiervoor in aanmerking
komende plaatsen, aan te wijzen als
voetpad;
II. dat hun onder I. genoemde besluit
in werking zal treden, zodra dit onher
roepelijk is geworden;
III. dat een afschrift van hun onder I.
genoemde besluit gedurende 30 dagen
na heden voor een ieder ter inzage
ligt in het Raadhuis (kamer 1. 7) en
dat gedurende deze termijn eventueel
beroep kan worden ingesteld bij de
Kroon, in te dienen bij de Commissaris
der Koningin in deze provincie;
IV. dat afschrift van hun meergenoemd
besluit is toegezonden aan: 1. gedepu
teerde staten van Utrecht; 2. de hoofd
ingenieur-directeur van de Rijkswater
staat te Utrecht; 3. de Koninklijke Ne-
derlandsche Automobielclub KNAC, So-
phialaan 4 te 's-Gravenhage; 4. de Ko
ninklijke Nederlandsche Motorrijders
Vereniging, Bezuidenhoutseweg 195 te
's-Gravenhage; 5. de Koninklijke Ne
derlandsche Toeristenbond ANWB,
Wassenaarseweg 220 te 's-Gravenhage.
Veenendaal, 10 juli 1968.
De secretaris, Van Manen.
De burgemeester, J. Hazenberg.
moet men f 29.000,- neertellen om het
gebouw in eigendom te krijgen.
Reeds langer bestaat de methode,
dat er gymlokalen in huurkoop aange
boden worden, maar dan betreft het al
tijd semi-permanente bouwwerken. Dit
gebouw is permanent bedoeld en zal
dus vele tientallen jaren kunnen mee
gaan. De lasten voor de gemeente zijn
daardoor niet uitzonderlijk hoog. In
het bedrag dat jaarlijks op tafel ge
legd moet worden zitten ook de kosten
voor onderhoud van het gebouw, terwijl
de huurkooprente veel lager ligt dan
een afbetalinjsmagazijn vraagt voor een
tv of wasmachine, namelijk slechts op
6,5 pet.
Het gymlokaal aan de Hoogstraat
werd tot voor kort gebruikt door de
Juliana van Stolbergschool, de Reho-
bothschool en de Prinses Beatrixschool.
De Rehobothschool maakt bovendien ge
bruik van het gymlokaal van het ly
ceum aan de J. G. Sandbrinkstraat.
Het nieuwe lokaal zal in gebruik ge
nomen worden door de Juliana van
Stolbergschool en door de Rehoboth
school. De Prinses Beatrixschool gaat
in het vervolg de gymlessen geven in
het lokaal aan de Sandbrinkstraat.
dagblad DE VALLEI 7
tot 17.30 w
>- jKDI'MR 19.80 aar
16.30—1^30
RHHNEN Geboren: Frans, z.v. F.
Spies en G. J. van Baaren, Veenendaal;
Paul, z.v. A. Stuivenberg en E. H. Bo-
mas, Eist; Manuel Antonio, z.v. K. J.
Versteeg en O. J. A. M. Burgers, Vee
nendaal; André, z.v. A. C. van Zetten
en J. H. van Ingen, Eist
Getrouwd: H. E. H. Wien en E. Ver
steeg.
Overleden: Matthijs de Koning, 62 jr.,
echtg. van C. G. van de Haar, Veenen
daal; Hendrik van Prattenburg, 78 jr.,
echtg. van W. Bouman, Eist; Amoldus
de Rooder, 86 jr., echtg. van A. C. Lam-
mers, Veenendaal; Albertine Johanna
Epskamp, 45 jr. e/v G. van de Pol, Vee
nendaal.
Ingekomen: F. Heikamp met gezin
VEENENDAAL Na „Zij zagen de
dood in de ogen" komt dezer dagen een
nieuw oorlogsboek van de Veenendaalse
publicist-schrijver de heer Rik Valken
burg van de persen. De titel van het
nieuwe boek is „Ondanks het moor
dend lood", waarin zestien nieuwe ware
oorlogsverhalen een plaats voor het na
geslacht hebben gekregen. Het is een
uitgave van uitgeverij J. P. van den
Tol uit Dordrecht en is voorzien van een
voorwoord van Veenendaals burgemees
ter mr. dr. J. Hazenberg.
Verschillende verhalen hebben deze
omgeving tot decor, zoals bij voordbeeld
het verhaal van een ontvoering uit een
ziekenhuis te Bennekom van een SD-
arrestant door leden van de knokploeg
uit Heiloo. Verder een verhaal over de
oud-geref. predikant ds. J. v.d. Poel,
die zeer riskante voedseltochten onder
nam in de Biesbos. De schrijver laat
nog meer predikanten opdraven in „On
danks het moordend lood". Zo wordt
door hem verteld wat de chr. gerefor
meerde prodikant ds. J. Keuning over
kwam na zijn drukkerswerk voor de
verzetsbeweging van het Friese Veen-
wouden. Ook de Veenendaalse emeritus
predikant ds. D. van Enk komt aan het
woord in dit boek van Rik Valkenburg.
Tal van originele foto's en tekeningen
verluchten dit werk, gedrukt op zwaar
kunstdrukpapier en in linnen band.
Van „zij zagen de dood in de ogen"
is inmiddels de derde druk verschenen.
Ook „Wat wij geloven", de serie ge
bundelde discussie-interviews, beleefde
de derde druk. Dit najaar verschijnt
overigens bij uitgeverij Kok in Kam
pen onder de titel „Haring of kuit" een
serie van twaalf nieuwe discussie-in
terviews.
SCHERPENZEEL. Eiermarkt:
Aanvoer ca. 850.000 stuks. Prijzen voor
kippe-eieren f 10,25 tot f 11,50 en voor
henne-eieren f 6,50 tot f 9,- alles per
100 stuks. Handel slecht.
Biggenmarkt: Aanvoer 142 biggen.
Prijzen f 65,- tot f 72,- per stuk. Han
del vlug.
van België; R. N. Navest jr., onbekend
vanwaar.
Vertrokken: I. Hinlopen naar Maarn;
A. Ariesen naar Veenendaal; J. A. M.
Strooij naar Nijmegen; G. J. van den
Brink naar Veenendaal; G. W. van den
Brink met gezin naar Veenendaal; W.
van de Haar g/m de Langen naar Ech-
teld; R. G. M. de Rooij g/m Quint naar
Zeist; J. Scheele g/m van der Poel
naar Giessen; K. van Setten g/m Veld-
jesgraaf naar Veenendaal; J. G.
Swaen met gezin naar Veenendaal; W.
Roelof sen met gezin naar Ede; C. Hen
zen naar Kesteren; C. A. M. Crum met
gezin naar Wageningen; T. N. Tan wed.
v. Ko naar Wageningen; A. G. W. Be-
rendsen naar Amerongen; W. van der
Wolde naar Kampen; G. van de Vendel
met gezin naar Leerbroek; S. D. Ko met
gezin naar Wageningen.
Geboren: Reijer E„ z.v. G. van Kleef
en A. van den Brink; Catharina A„ d.v.
G. Rutten en J. van de BijT; Mathijs,
z.v. M. Geurts en N. T. A. van Leeu
wen.
Ondertrouwd: C. A. van Zetten en C.
Willems; J. van Dam en J. M. Boers-
ma, Scherpenzeel.
SCHERPENZEEL Mej. G. Aarsen
uit Scherpenzeel is benoemd tot onder
wijzeres aan de openbare lagere school
de Rijk van Gaasbeekschool te Vee
nendaal. Zij zal op 12 augustus 1968
in dienst treden.
VEENENDAAL De loketambte
naar van de PTT, die vorige week
zwaar in de zorgen zatomdat hij bij
na tweehonderd gulden miste uit zijn
kas, kon woensdagmiddag opgelucht
ademhalen. Zijn geld was terecht.
Juist zoals vermoed werd, had hij
een reeds uitbetaalde cheque weer
meegegeven en de houder van dat
papiertje kwam het op het postkan
toor terugbrengen. Dat de ambtenaar
een pak van het hart viel valt te be
grijpen het betekende dat zijn
bezit weer met tweehonderd gulden
verhoogd was, want tijdens het week
end had hij die soms reeds voor
zichzelf afgeschreven. Hij had het
namelijk uit eigen zak moeten bij
passen zo luiden nu eenmaal de
voorschriften van de PTT.
.-v-"-?.?." i. •*'- -
Op 8 maart 1787 waa er groot feest in Veenendaal. Het was er namelijk volop
Prinsjesdag. De prins van Oranje vierde zijn verjaardag en aangezien men in
Veenendaal nogal Oranjegezind was werd er een flink feest georganiseerd,
evenals in Rhenen.
In Renswo:ude was daar geen kans op. Hoewel het merendeel van het plat
teland Prinsgezind was, vormde Renswoude toch wel min of meer een uitzon
dering. De verhouding tussen de Prinsgezinden en de Staatschen, Oranjeklanten
en Patriotten genaamd, werd alom meer gespannen.
De Provinciale Staten bestonden uit
Geëligeerden, Ridderschap en de Stad
Utrecht. De beide eerste groepen wa
ren in hoofdzaak Oranjegezind. De
Stad Utrecht precies andersom. Sa
menwerking werd in dezen totaal on
mogelijk en tenslotte besloten de Ge-
eligeerden en de Ridderschap afzon
derlijk in Amersfoort te gaan vergade
ren. Pogingen van andere gewesten
om de partijen te verzoenen, liepen op
niets uit. Van nu af aan steunden de
Staatsgezinden op Frankrijk, terwijl
de Prinsgezinden hun heil van Pruisen
verwachtten. De Koning der Pruisen
was namelijk een broer van de Prin
ses van Oranje.
De Nieuwe Staatsgezinde vroedschap
van de stad Utrecht matigde zich aan
Soeverein der stad te zijn en dus niet
meer te staan onder de Prov. Staten.
Zij voerden een nieuw „Regeeringsre-
glement" in. De algemene toestand
werd steeds hachelijker. Vooral tus
sen de Stad Utrecht en de Provinciale
Staten te Amersfoort ontstond een fel
le tweespalt. Amersfoort was erg
Oranjegezind, waarom daar dat ge
deelte van de Prov. Staten vergader
de, dat vóór de prins was.
Op 8 mei 1787 gelastten deze Sta
ten, in vergadering te Amersfoort bij
één, de kolonel Graaf Van Efferen zich
met zijn troepen rondom Utrecht te
legeren om de stad af te snijden van
Holland. Er werd zelfs een detache
ment gezonden naar Vreeswijk, maar
dat werd Utrecht te gortig. Vreeswijk
hoorde onder Utrecht en daar hadden
volgens de stadsregering de Provincia
le Staten niets te maken.
Utrecht verzocht en verkreeg bezet
ting van troepen uit Holland, onder
leiding van de Rhijngraaf Van Salm.
Men besloot te Utrecht dat men
geen vergaderingen van de Provincia
le Staten meer zou bijwonen, welke in
Amersfoort zouden worden gehouden.
Utrecht was de stad waar vergaderd
diende te worden. De Voorzitter der
Geëligeerden protesteerde daartegen
en riep zijn groepering bijéén te
Amersfóort. Hiertegen echter maakte
de heer G. M. Taets van Amerongen,
heere van Renswoude. weer bezwaar
en gaf daarvan schriftelijk kennis. Hij
riep een vergadering van de Prov. Sta
ten bijeen die onder zijn voorzitter
schap te Utrecht werd gehouden. Door
deze vergadering werd geproclameerd
en gepubliceerd dat de gewone verga
dering der Staten voortaan weer bin
nen Utrecht zou worden gehouden.
Ieder werd gelast geen Staatsresolu-
tiën of bevelen meer te respecteren
dan die, welke door de Staten, bin
nen Utrecht vergaderd, werden uit
gevaardigd!...
Begrijpelijkerwijs veroorzaakten de
ze besluiten verbittering bij de Prins
gezinden, die van hun kant zich ook
weer niet onbetuigd lieten. Er kwam
bijna onmiddellijk een tegen-publikatie
van de Staten te Amersfoort, waarbij
de ingezeten gelast werden, slechts
de Amersfoortse Staten te gehoorza
men. Tegelijkertijd werden eveneens
de militairen door beide Staatsverga
deringen aangespoord en verplicht tot
gehoorzaamheid aan hen. En zo steeg
de verwarring ten top.
De Vroedschap zond 300 man naar
Vreeswijk om Van Efferen te verdrij
ven. Na een acuut treffen, waarbij
zelfs verschillende doden vielen, moest
Van Efferen het veld ruimen en kwam
Vreeswijk dus weer in handen van
Utrecht. Toch voelde men zich in
Utrecht allesbehalve op zijn gemak.
En geen wonder, want te Zeist lag het
leger der Prinsgezinden. Vanaf de
Domtoren kon men zelfs met een ver
rekijker hun verrichtingen gadeslaan.
4Ê
Paleis Soestdijk, waar troepen van de
Prins gelegerd zijn.
Op 27 juli vindt dit krijgsfeit plaats.
In alle stilte rukken de troepen van
Van Salm op naar Soestdijk. Op enige
afstand houdt de grote groep halt en
gaan patrouilles er op uit om de schild
wachten gevangen te nemen.
De eerste schildwacht is spoedig
overrompeld. Hij beseft dat hij tegen
deze overmacht niets beginnen kan en
geeft zich snel gewonnen. Nu wordt de
tweede beslopen. Hij wordt voor de
keus gesteld zich over te geven of ter
plaatse neergeschoten te worden. Ook
deze soldaat is blijkbaar liever een le
vende Patriot, dan een dode Oranje
klant. Hij geeft zich, zij het met tegen
zin aan de vijand over.
Het is nu, na dit veelbelovende be
gin, nog maar een kwestie van tijd om
ook de derde bewaker uit te schakelen.
Wat overmoedig geworden door het
succes, maakten ze meer geluid dan
nodig was en attenderen op deze wijze
al spoedig de aandacht van de schild
wacht, op hun aanwezigheid. Zijn
naam is Christoffel Pullman, een gre
nadier uit het Duitse Regiment van
de Groot-Hertog van Hessen-Darm-
stadt. Zodra de man wil reageren
wordt hem met klem gesommeerd zich
over te geven.
De man snapt dat hij het vege lijf
kan redden door het bevel voetstoots
op te volgen, maar egelijk beseft hij
dat hij dan zijn kaneraden er aan
moet wagen. De tnuwe borst richt
zijn geweer omhoog en schiet in de
lucht. Hij roept: „It ben een eerlijke
kerel"...
Door de luide kna van het geweer
schot wordt de hofdwacht gewaar
schuwd en komt ©middellijk in het
geweer. Van Salm tiet zijn plannen
in rook opgaan. Vardat zijn mannen
de vlucht nemen, jgen zij de eenvou
dige, eerlijke soldaé een kogel door
het hart. De man stort ter plaatse
dood neer. Zijn kaneraden zijn gered.
De aanval wordt ateslagen. Eigenlijk
ontroerend zo'n stek staaltje van
plicht en zelfverlooclening...
Naderhand werd dor de Prins van
Oranje een klein edenkteken opge
richt aan de Praatgracht te Soest
dijk met het volged opschrift:
Christoffel Pullman
Grenadier van de syf-Compagnie, in
het Regiment Infnterie, van den
Prins van Hessen-ïirmstadt, oud 28
jaar en; verkiezendt liever 't leven
te verliezen, dan sine wapens over
te geven, in den ngt van den 27
July 1787.
Jarenlang werden er iaarlijks kransen
gelegd door vorstéike personen op
dit graf
De reputatie van d Rhijngraaf Van
Salm heeft onder deï mislukte aan-
Toch blijft men in Utrecht bevreesd
voor een vijandelijke overval. Daar
om wordt er, tegenstrijdig eigenlijk,
op 25 juli een gebod uitgevaardigd dat
niemand oranje mag dragen en dat te
vens de Prinsenvlag (Oranje-blanje-
bleu) niet meer vertoond mag worden.
De Rhijngraaf Van Salm, die in
Utrecht aanvankelijk nogal in groot
aanzien stond, moest zijn reputatie nu
maar eens waar maken. Hij begrijpt
dat hij wat doen moet. In stilte bereidt
hij een nachtelijke overval voor op
val uiteraard nogal wat te lijden ge
had. Zijn aanzien daalt aanmerkelijk.
Te meer daar er geruchten gaan dat
er een Pruisisch leger in opmars is
om Prins Willem van Oranje V te hulp
te komen.
Utrecht wordt tot de tanden bewa
pend. Men schorst de prins als kapi
tein-generaal; ook alweer onder lei
ding van de heer Van Renswoude,
overigens een eerlijk man, maar blijk
baar geen Oranjevriend.
In het verloop van de tijd nemen de
geruchten omtrent een inval door de
Pruisen steeds vastere vormen aan.
Men verneemt op 14 september dat de
Pruisen reeds tot in Gelderland zijn
doorgedrongen.
Dan gebeurt er iets verbazingwek
kends. De Rhijngraaf stelt namelijk
aan de te Woerden zetelende Com
missie van Defensie voor, om de
stad te verlaten en de troepen te ge
bruiken om Holland te dekken. Er
breekt paniek uit. De Commissie van
Defensie gaf in de verwarring inder
daad last aan de Rhijngraaf om de
stad Utrecht te verlaten, althans zo
dra hij zou oordelen dat de nood dit
eiste.
De volgende dag, 15 september, rap
porteerde men dat er reeds Pruisische
troepen gezien waren te Lunteren en
Mourik. Toen de Rhijngraaf het hoor
de en het doorgaf, kreeg hij onmiddel
lijk bevel op Holland terug te trekken.
Toen ontstond er in Utrecht een ware
paniek...
Wat er toen gebeurde, kunnen zij die
de tweede wereldoorlog meegemaakt
hebben, zich op een juiste wijze reali
seren. De ingezetenen van Utrecht wa
ren namelijk niet meer te houden,
van lijf en goed. Men durfde geen uur
Iedereen nam maatregelen tot behoud
meer in de stad te blijven. Wie vluch
ten kon, vluchtte naar Holland, voorna
melijk naar Amsterdam. Schuiten vol
meubels en huisraad, tot aan de boor
den vol geladen, koersten naar
's lands hoofdstad. Op straat was 't een
drukte van belang. De mensen ver
drongen zich. Wagens, koetsen, alles
bepakt en beladen, in een onafzienba
re rij elkaar volgende in de richting
van de Amsterdamsche weg. In korte
tijd was er niets meer te krijgen, dat
wielen had. Ds. Blanck bood f 100,-
voor een koets naar Amsterdam. Een
kapitaal-bedrag in die tijd.
Intussen was Jan Boezeroen, die
geen middelen had om zich uit de voe
ten te maken, in woede ontstoken te
gen de stadsregering en voornamelijk
tegen de Rhijngraaf Van Salm, die
door het lafhartig prijsgeven van de
stad aan de vijand, deze „dolledinsdag-
uittocht" veroorzaakt had.
Voor de kleine man echter tot daden
kan overgaan, gaat de Rhijngraaf er
vandoor. In de nacht van 15 op 16 sep
tember trekt hij aan het hoofd van zijn
troepen de stad uit langs de Vecht
naar Amsterdam, 's Nachts om 1 uur
vertrekken ook de in Utrecht verga
derd hebbende Staatsleden en vroed
schappen onder gewapend geleide.
Met de „Auxiliairen" vertrekken ze
van de Neude en nemen zo veel moge
lijk goederen mee.
De Graaf van Boetzelaer ziet nog
kans f 190.000,- aan 's lands penningen
zo is de volgende dag op 17 september
mee te nemen naar Amsterdam. En
's morgens om 4 uur de gehele stad
verlaten. De achtergebleven kleine lui
den waren woedend. De Gouverneur
Eyk liep zelfs gevaar voor zijn leven.
Maar er gebeurde iets wat een wen
ding teweeg bracht. Een behoorlijke
groep Oranjegezinden uit alle rangen
en standen, bleken eveneens in de stad
te zijn achtergebleven. Toen deze de
situatie begrepen, werden in een oog
wenk de oranjevlaggen uitgestoken.
Door het bekendworden. van de gigan
tische Utrechtse exodus, werd de stad
om 7 uur bezet door een afdeling uit
het kamp van Zeist. Men begon tot be
zinning te komen en plotseling was de
vreugde algemeen. Iemand bestond
het om de prinsenvlag op de Domtoren
uit te steken, die weldra vrolijk in de
wind wapperde. Om 12 uur trok het
eerste Regiment van Oranje-Nassau de
stad binnen, zodat vóór de Pruisen de
ze konden bereiken, de omwenteling
reeds een feit was, en er geen Patriot
meer was te bespeuren.
Waarom wij in dit artikel nogal vrij
uitvoerig bij deze Utrechtse situatie
stilstonden? Wel, Gerard Maximiliaan
Taets van Amerongen, behoorde als
president der Staten van Utrecht, tot
degenen die in de eerste plaats thans
in de grootste moeilijkheden waren ge
wikkeld.
Of hjj ook met zjjn gezin aan de lu
gubere, nachteiyke dolledinsdagvlucht
naar Amsterdam heeft deelgenomen,
is niet met zekerheid vast te stellen.
Wel is bekend dat hij spoedig daarna
uit het land is gevlucht naar Douai in
Noord-Frankrijk. Ook vele andere
Patriotten vluchtten naar Frans-VIaan-
deren, toen ook voor hen te Amster
dam de zaken slecht gingen.
De overlevering wil, dat de heer van
Renswoude, G. M. Taets van Ameron
gen dus, met zijn eigen rijtuig vluchtte
derlanden, en te Antwerpen zijn koet
tot over de grenzen der Zuidelijke Ne
sier naar Holland terugzond met de
opdracht de paarden onderweg te ver
kopen of te laten afmaken. Ze mochten
in geen geval te Utrecht in de hand
van de vijand terecht komen.
De catastrofe werd door de heer van
Renswoude niet lang overleefd. Enke
le maanden later, op 8 maart 1788
overleed hij en werd zijn stoffelijk
overschot naar Holland getranspor
teerd en te Renswoude begraven. Zijn
wapen met de 8 kwartieren werd in de
kerk opgehangen. Bekend is dat hij op
zijn sterfbed zijn kinderen om zich
heen verzamelde en hen als volgt toe
sprak:
Ik bedank Ulieden voor de gehoor
zaamheid die gylieden aan my be
toond hebt, - ik wensch dat God Ulie
den dubbeld de liefde vergelde, die
gylieden- aan my betoond hebt, en be-
veele Ulieden Uwe moeder diezelfde
liefde en gehoorzaamheid te bewyzen,
die gylieden aan my bewezen hebt -
en vermaane Ulieden God van Uwe
vroege jeugd af aan te dienen en Hem
voor oogen te houden"
