Plannen voor
HAVO-school
in Resteren
Verbindingen
bezwaarlijk
MIST
10160
Veiling Septer Tiel
RUITENTIKKER OP
HETERDAAD BETRAPT
CAMPINGGASTEN
LEVERDEN VERDACHTE
OVER AAN POLITIE
Grepen uit
historie van
Renswoude
(deel 4)
IERSE EN FRANSE TROEPEN
TYRANNISEERDEN VOLK VAN
RENSWOUDE OM T HARDST
Bevolking droeg geld bij
voor vrijheidsboom
VOORSTEL EV STUDIE
Record bedrag
Anjercollecte
BURGERLIJKE STAND
u uw
12035
Loslopende hond
beschadigde auto
„Vreewijk" kreeg
automatiehal
VROEGE KLOPJACHT
Vrijvrouwe
Ballinge
door
Rik Valkenburg
Grebbelinie
Vrijheidsboom
Bekendmaking
$4cm*
Waarschuwing
Molest
KESTEREN
ZAKENLEVEN
BURGERLIJKE STAND
I
DONDERDAG 18 JULI If68
KESTEREN Er bestaan plannen om in de gemeente Kesteren een school
voor middelbaar onderwijs te vestigen. Volgens een doorgaans welingelichte
zegsman wordt gedacht aan een school voor Hoger Algemeen Vormend Onder
wijs, de vroegere HBS. Het gemeentebestuur van Kesteren is nog niet op de
hoogte gesteld. De plannen zouden door superieuren van Volksonderwijs in
studie zijn genomen op voorstel van een aantal inwoners.
De vestiging van een school voor HA
VO wordt gedacht in Kesteren of in Op-
RHENEN De in Rhenen-stad ge
houden' Anjercollecte 1968, waaraan
werd deelgenomen door leden van de
zangverenigingen „Kunst Na Arbeid",
„Even Haëzer" en „Euphonia", als
mede door de muzikanten van „Drum
band Rhenen", „Ons Genoegen",
„Kunst en Vriendschap" en „Oefening
Baart Kunst", heeft f 1140,58 opge
bracht. Dit betekent een record voor
Rhenen. Het hoogste bedrag was tot
nog toe ongeveer f 935,Uit het An
jerfonds worden culturele verenigingen
gesubsidieerd, waarvan ook de Rhenen-
se verenigingen al meermalen hebben
geprofiteerd.
heusden. Gezien de wenselijkheid van
onderwijsconcentratie, lijkt het aanne
melijk, dat Kesteren de voorkeur ver
dient. Twee ULO-scholen (MAVO) be
horen hier reeds tot de voorzieningen
naast het openbaar en bijzonder lager-
en kleuteronderwijs.
Middelbaar onderwijs wordt op het
ogenblik reeds gegeven in Zetten, Tiel
en Veenendaal. Gezien de verre van
ideale verbindingen, die er tussen Kes
teren en deze gemeenten bestaan, vormt
het bezoeken van een HAVO-school voor
velen omoverkomenlijke bezwaren.
KESTEREN Geboren: Dirk, z.v.
H. C. van Suilichem en H. Jansen;
Adrianus G. M., z.v. D. Verwoert en
H. G. van Dijken; Marinus, z.v. G. van
der Garde en R. Roelofsen.
Ondertrouwd: J. W. H. van Kleef
en J. W. van de Kolk; J. Riry en F.
M. Rutumalessy; H. Hendriksen en A.
A. P. Keukens (Renkum).
Getrouwd: H. A. van Beem en M.
Verwoert; F. E. Papilaja en E. Breuer.
ADVERTENTIE
d a q b I m d I
UXEI?
B 11
tot 17 M wm
van 17.90—
■mxo uur
zaterdags
16.30—17.00
VEENENDAAL Als de heer en me
vrouw Van de W. uit Veenendaal van
vakantie terugkomen, dan zullen ze hun
trouwe viervoetige vriend niet meer
aantreffen. De hond, die bij een broer
van de heer Van de W. loggerde, moest
gisternacht na een ongeluk afgemaakt
worden.
Het ongeluk gebeurde toen de hond
op de Stationsweg tegen de auto van de
heer G. H. uit Renswoude aanliep. De
auto werd flink beschadigd.
Het bekken van de hond werd ver
brijzeld en een door de politie in con
sult geroepen dierenarts achtte het het
beste het dier uit zijn lijden te verlos
sen.
Appelen:
x Golden Delicious k.2 75/op 5057 70/75 4551 1 2965
Yellow Transparant k.2 70/75 58—61 70/75 50—54 60/65 3644
Kroet per 100 kg zuur 6,00, rood 6,00
x Aardbeien per doosje van 250 gram 4793 2371
x Frambozen per doosje van 250 gram 4494 3146
x Rode bessen 5795 blok 53
x Rode bessen per doosje van 250 gram 1731
x Zwarte bessen 1,80 blok 1,55
x Kruisbessen blonde per doosje van 250 gram 2333 1129 i
x Kruisbessen blonde 55—1,10 1752
Kruisbessen witte 4568 1529
Kersen:
Zwarte kersen 751,18
Wijnkersen 1,601,80
Hollanders 1,401,50
Franse Meyling 1,221,85
Bastaard dikke 631,32
Morellen 801,00
Pruimen:
Krozen 7280
Ruth Gerstetter 7891 4262
Groenten:
Andijvie 1619; Bloemkool per stuk 3377 1132; Peulen 1,602,30
Tuinbonen 1440; Rode kool 611; Princessebonen 1,402,10
Kapucijners 7997; Uien 1130; Landveebouwerwten 2427
Sla per 100 krop 9,0013,00; Komkommers groen per stuk 20-r25
Snijbonen 1,802,80 1,201,40; Spitskool 1623
Tomaten per bakje 3,204,00
Aardappelen middel 1020
x is hoofdaanvoer
Alles in centen per kg tenzij anders vermeld
RHEDEX Woensdagmiddag open
de wethouder mr. J. Deen op het
Vreewijkplein de automatiekhal annex
snelbuffet „Vreewijk", een nieuwe
schepping voor dit steeds groeiende
deel van Rheden van de familie Boo-
gaars.
De heer Boogaars, afkomstig uit
Amstelveen, wist beslag te leggen op
dit pand nadat de heer Crum er zijn
zelfbedieningszaak beëindigde. Van het
vroegere bedrijf is niets meer terug te
vinden. Er is een echte hal van ge
maakt met links een batterij automa
ten en rechts een uitgebreid ijsbuffet
met daarnaast een gekoelde toonbank
voor kleine etenswaren.
De initiatiefnemer had gisteren niet
over belangstelling te klagen. Op Vree
wijk en het uitbreidingsplan „Domi-
neesberg" is dit de eerste zaak van dit
genre en in deze steeds dichter wor
dende bevolkingswijk van Rheden zal
deze naar dit deel van de gemeente ge
noemde hal zeker in een behoefte gaan
voorzien.
De Rhenense Middenstands Centrale
werd bij- de opening vertegenwoordigd
door penningmeester D.A.'van Thuyl.
OPHEUSDEN De politie heeft in
de loop van dinsdag de 15-jarige Am
sterdamse jongen A. van P. aangehou
den op verdenking van een poging tot
inbraak bij de weduwe Van E. aan de
Kastanjelaan. De jongen kon zijn voor
nemen niet ten uitvoer leggen, omdat
hij min of meer op heterdaad werd
betrapt.
De pogingen om bij mevr. Van E. in
te breken werden namelijk ontdekt door
een fabrieksarbeider die op weg naar
zijn werk in de vroege ochtenduren zag
dat de jongen met een steen een ruit
verbrijzelde. De wakkere fabrieksarbei
der sloeg direct groot alarm waardoor
een aantal omwonenden werd gewekt,
die samen met de arbeider een klop
jacht inzetten. De ruitentikker had een
lichte voorsprong op zijn achtervolgers
en wist zodoende in een boomkwekerij
te ontkomen.
Later op de dag slaagde de politie
er evenwel in hem aan te houden. Tij
dens het verhoor bekende de knaap, die
RHENEN Campinggasten van het kampeerterrein „de Thjjmse Berg" in Rhe
nen hebben gisteravond op heterdaad een man betrapt, die ontucht pleegde met
kleine kinderen. De vakantiegangers hebben de man, die uit Opheusden afkom
stig zou z(jn, overgegeven aan de politie.
Reeds enkele weken heerste er op het kamp grote ongerustheid. Een onbeken
de werd 's avonds verschillende malen opgemerkt waarbij hij zich nogal verdacht
gedroeg en probeerde contact te krijgen met kinderen. De politie werd hiervan in
kennis gesteld maar kon niet tot handelen overgaan omdat geen strafbare feiten
waren gepleegd. Een aantal kampeerders besloten daarop gezamenlijk door een
soort wachtdienst in te stellen een oogje in het zeil te houden. Gisteravond slaag
de men er in de man op heterdaad te betrappen toen hij in een tent zijn praktij
ken ten uitvoer trachtte te brengen.
Bij veel campinggasten wekt het overigens bevreemding dat vooral tijdens de
late avonduren iedereen zonder controle het kampeerterrein kan betreden. Men
zou inmiddels bij de directie bewaking van de hoofdingang hebben bepleit. Noch
de eigenaar van de camping, noch de politie te Rhenen wilde over een en ander
commentaar verstrekken.
met zijn ouders elders in de gemeente
logeerde, dat hij wilde inbreken om
aan wat zakgeld* te komen. Hij legde
een volledige bekentenis af. De jonger,
bleek bij navraag al verschillende ma
len met de hoofdstedelijke politie voor
diverse vergrijpen in aanraking te zijn
geweest.
RHENEN Geboren: Ernestina Fre-
derika, d.v. G. A. Bakker en M. B. H
J. Augustinus; Cornelis, z.v. C. Pitlo
en H. van Rotterdam; Cornelis Gijsber-
tus Johannes, z.v. C. Henzen en G. C.
van Willigen; Teuntje, d.v. B. v. Capel-
leveen en T. van Voorst; Jan z.v. J.
Meijer en J. Lacet; Hedda Onno, z.v.
H. W. Buijs en C. E. van der Meij-
den; Albert, z.v. J. W. van Ginkel en J.
Versteeg; Jan, z.v. G. J. van Hfcl en
J. C. van Neerbos; André Michel, z.v.
C. P. van Garderen en A. de Jong;
Jeannette, d.v. C. Looijen en J. M. J.
Verhagen; Hendrika Jozina, d.v. J. dt
Jong en H. H. van Ochten.
Getrouwd: C. van Ingen en H. Geurt-
sen; J. Born en B. J. Bijsterbosch; C.
H. Taling en G. Hootsen; L. G. Sannes
en H. J. C. Haaring; H. F. J. Belmer
en B. van Baaren; A. J. van den Berg
en J. E. Aartse.
Overleden: Cornelis van Hardeveld,
62 jr., geh. gew. m. R. Hartog, Veenen
daal; Johanna van Asselt, 58 jr., echt.
van J. van de Bovenkamp, Veenendaal;
Gerritje van den Brink, 74 jr., echt. v.
J. W. van Mourik, Eist; Willem Diepe-
veen, 48 jr., echt. v. G. Cornelisse.
Amerongen.
Ingekomen personen: G. Gaspersi
met gezin van Amsterdam; F. P. Hoog
land met gezin van Arnhem; A. J. Rom-
pelman van Renkum; D. Wijnen, wed.
v. Luhlf van Renkum; J. G. J. Spiege-
lenberg, g/m van Daalen va n Bram
men; M. Gertsen van Renkum; B. van
Laar met gezin van Renkum; A. Ver
meer met gezin van Veenendaal; A. D
M. M. van Eldik g/m Van Viegen van
Kesteren; M. H. J. Tienstra met gezin
van Amsterdam; A. A. Verheem met
gezin van Beverwijk; D. J. W. de Man
met gezin van Veenendaal; W. Th. van
Zuilekom van Zwolle; H. de Boer, wed.
v. Jacobszoon van Zeist; J. H. Hulle-
man van Amersfoort; J. Ogeros Bei
ras, van Spanje; J. Freire Martinez v.
Spanje.
De Prins van Oranje, Willem V, werd door bemiddeling van de Pruisen in al
zijn waardigheden hersteld. De prinsgezinde staten van Utrecht akkordeerden
in november 1787 een algemene amnestie aan allen, die zich hadden misdragen
tegen de regering, uitgezonderd o.a. aan hen die de onwettige Staatsvergade
ring hadden uitgemaakt, tegen welke laatsten de Procureur Generaal van den
Heve en de Hoofdofficier der stad. lijfstraffelijke rechtsgedingen moesten voe
ren. Dientengevolge werden in februari van het volgende jaar de Jonkheren
G. M. Taets van Amerongen van Renswoude en Deyl, en Joost Taets van
Tmerongen en de Graaf van Boetselaer voor de Procureur-Generaal gedagvaard
wegens het houden van onwettige Staatsvergaderingen.
Op 3 oktober 1787 hadden de Staten
een waarschuwing gepubliceerd, om
geen vaste goederen te kopen van de
gewezen leden van de onwettige staats
vergadering, daar hieruit de schaden
moesten worden vergoed, door deze aan
de Provincie toegebracht. De genoemde
vaste goederen werden derhalve ver
beurd verklaard, waartoe o.a. behoor
den de heerlijkheden Renswoude en
Deyl. Niettegenstaande de veranderde
omstandigheden had de heer van Rens
woude 5 januari 1788 toch nog vanuit
Douai de schepenen voor dit jaar te
Renswoude benoemd.
Het gerecht daar ontving 21 novem
ber daarop een aanschrijving van de
Staten van Utrecht, dat alle besluiten
voortaan aan de goedkeuring van ge
melde Staten moesten worden onder
worpen.
Na zijn dood van Gerard Maximilaan
Taets van Amerongen, treedt zijn we
duwe als Vrouwe van Renswoude op,
«n wordt hoewel afwezig, ook degelijk
door het Gerecht als zodanig erkend.
Evenwel werd, in het begin althans, in
de Leen- en Erfpachtsbrieven haar oud
ste zoon Leonard, Jacob Taets van
Amerongen, als provisioneel gesucce-
deerde leenheer genoemd, onder voog
dij van zijn moeder.
Catharina Johanna Mossel, douairière
baronesse Taets van Amerongen, vrij
vrouwe van Renswoude en Emmickhuy-
sen, Ambachtsvrouwe van Deyl, was 9
januari 1740 geboren in het kasteel te
Nagapatnam, in Ned. Indië, en was
een dochter van Jacob Mossel, Gene
raal der Infanterie van de Staat der
Verenigde Nederlanden, en Gouver
neur Generaal van Nederlands Oost-
Indië, en zijn echtgenote Adriana Ap
pels.
Generaal Mossel, die van zeer een
voudige afkomst uit Enkhuizen, zich
zelf had opgewerkt, toonde zich inder
tijd zeer ingenomen met het voorgeno
men huwelijk van zijn dochter, en
schreef haar destijds o.a. het volgende:
„Waarde Dogter",
„Den 18 deezer heb ik ontfangen UEd.
aangenaame van 24 January en 14
Maart en daar by gezien d'inclinatie
van de heer van Amerongen omtrent
UEd., en welke al wat vuur schynt ge
vat te hebben, waartoe d'aanzienlyke
geboorte en goede hoedanigheid het
hare konnen gedaan hebben, altoos de
berigten uyt Holland zyn dieswegen zo
favorabel dat ik lngevalle UEd, daar
in blyvt volharden en met hem
wenscht te paaren, myne toestemming
daartoe niet kan weygeren, ingevalle
er geen redenen van genoegzaam ge-
wigt daar tusschen zullen gekozen we-
wezen." enz.
De situatie waarin zich deze Vrouwe
van Renswoude bevond was werkelijk
niet benijdenswaardig. Vrij plotseling
weduwe geworden en haar goederen
verbeurd verklaard, bleef zij met een
gezin van 4 kinderen achter, ver van
het vaderland, in een omgeving waar
de naderende Franse revolutie duide
lijk merkbaar was. Haar oudste zoon
Leonard Jacob, 21 jaren oud, was stu
dent te Göttingen, en kon haar dus wei
nig behulpzaam zijn. Op hem volgde
haar tweede zoon Jacob Adriaan, de la
tere Heer Van Deyl, en vervolgens
Joost Gerard God art benevens een
dochter Sophia, toen een meisje van 17
jaar, die later in het huwelijk trad met
baron Van Heeckeren Wierse. Twee
dochtertjes waren reeds op zeer jeugdi
ge leeftijd overleden, en rustten in het
familiegraf van Huize Renswoude.
ven en bevelen die hem door de Vrij
vrouwe werden nagezonden.
Tenslotte werden de zaken door de
heer Van Schalkwijk weer geregeld, die
hiertoe 7 juli 1789 het gerecht tot een
vergadering bijeenriep. Deze heer Van
Schalkwijk was waarschijnlijk Gerard
Arnoud Taets van Amerongen, een
zoon van Gerard Godart heer van Oud-
Amelisweerd, broeder van Gerard
Maximiliaan van Renswoude.
De herstelling van de Prins van Oran
je door de Pruisen is niet van lange
duur geweest. Al gauw kwamen er de
dreigingen van revolutionaire «troepen
van de Franse Republiek. Aanvankelijk
trachtte de hoge regering, de Staat te
gen de revolutie te verdedigen, o.a. met
de hulp van Engelse troepen.
In Renswoude werd men terdege met
de naderende oorlogstoestand gecon
fronteerd. Op 27 oktober 1799 was het
langs de linie en op de Daatselaar een
drukte van belang. Het Gerecht van
Renswoude liet er namelijk op last
van de Raad van Staten al het hout
gewas kappen met het oog op de kri
tieke situatie.
De forten werden bezet door Ierse Dra
gonders. Er werd hout gehakt aan de
Buurtsteeg en bij de andere forten.
De oude Grebbelinie moest nu de
vuurproef maar eens doorstaan...
De ingezetenen van Renswoude be
leefden echter weinig plezier van de
Ierse bezetting. Bij herhaling moesten
steeds wagens worden geleverd voor di
verse troepen, transporten en fourage.
De Riddershofstad Renswoude anno
1800.
Tot hoelang Catharina Mossel na de
dood van haar man te Douai is blijven
wonen, is niet precies bekend. In de
cember 1789 vinden wij haar fchter te
Antwerpen, vanwaar zij toen de Rens-
woudse schepenen aanstelde voor het
volgende jaar. In deze stad had zij een
huis gehuurd van C. J. Osy op de Ja-
cobsmarkt voor f 1600,'s jaars. Ook
hield zij te Antwerpen equipage, blij
kende uit een nota „wegens reparatie
aan de grote koets, en aan het wagentje
van jonker Leonard". Van het dienst
personeel had een oude knecht Jan ge
naamd, de familie gevolgd in de bal
lingschap. Verder schijnt de Vrouwe
van Renswoude verscheidene honden te
hebben gehad, want er bestaan nogal
wat rekeningetjes van hondenvoer.
Keren wij thans terug naar Renswou
de, hoewel het er niet bepaald vrolijk
uitziet. De tuinbaas Abraham Kalt, wo
nende bij het hek, was teven shuisbe-
waarder van de Ridderhofstad.
Om de zaak niet geheel aan schout
en schepenen over te laten, was de heer
Taets van Amerongen van Schalkwijk,
door de Ambachtsvrouwe van deze
heerlijkheid speciaal gemachtigd „om
bij Haar absentie de rechten van de
Ambachtsvrouwe te executeren en waar
te nemen". Dit bleek ook wel nodig,
want op een dag verdween de schout
plotseling van het tapijt, en deed niets
meer van zich horen, ondanks de brie-
En of dit nog niet erg genoeg was wer
den telkens vee, paarden en wagens
door de soldaten geroofd.
Pogingen om hiervoor schadevergoe
ding te ontvangen noopten de Hoofdad
ministratie van de Engelse Armee te
beloven dat dit wel in orde zou komen
als men de leveranties maar door liet
gaan.
In november moesten steeds wagens
en gidsen worden geleverd aan door
trekkende troepen, en vaak ook voor
Amersfoort.
ordonnances naar het hoofdkwartier te
Op 22 november beveelt het Gerecht
dat iedere nacht van zonsondergang tot
zonsopgang de ingezetenen die paarden
hebben beurtelings een man en een
paard te leveren bij de kastelein
van Berkhout om eventueel doortrek
kende estafettes, voort te helpen. Over
dag moesten geregeld spannen paarden
geleverd worden om als voorspannen
te dienen. Dit alles blijft doorgaan tot
half januari 1795.
De Fransen waren intussen over de
bevroren rivieren binnengetrokken en
rukten op naar Amsterdam. De tegen
stand had niet veel te betekenen. De
Prins van Oranje vluchtte naar Enge
land. Spoedig was de omwenteling in
Nederland een feit en produceerde men
de „Bataafsche Republiek".
Op 15 januari distantieerden de Ier
se Dragonders uit de forten van de
Grebbelinie, vluchtend voor de Franse
horden. Weldra verschenen deze dan
ook en werden o.a .te Renswoude inge
kwartierd. Toen bleek al spoedig dat
ze waarschijnlijk daar nog slechter af
waren dan met de Ierse dragonders,
want de Fransen maakten zich schul
dig aan plundering, roof en afpersing.
Ook nu weer probeerde men in Rens
woude schadevergoeding te krijgen. De
adjunct-schout van Maanen richtte ver
zoekschriften dienaangaande aan de
Provisionele Volksrepresentanten te
Utrecht, die door de Revolutie in
plaats van de Staten gekomen waren.
Aanvangende met „Vrijheid, Gelijk
heid en Broederschap" gaf Van Maa
nen hoog op van de grote schade die de
ingezetenen leden door de Franse troe
pen. Met nadruk wees hij op de arme
en berooide staat der boeren, die vrij
wel alles kwijt waren en ten prooi wa
ren aan de wanhoop. Het succes van
Van Maanen was echter gering.
Niettemin werd ook in Renswoude op
verzoek van de burgerij de zogenaam
de „Vrijheidsboom" geplant. Op 15 fe
bruari 1795 werd daar toen de volgende
bekendmaking aangeplakt:
„Schout en Gerechte van Renswoude
en Emmikhuizen, de begeerte van
verscheidene opgezetenen vernomen
hebbende, om alhier ook even als
reeds in verscheidene nabuurige ste
den en dorpen geschied is een vry-
heidsboom te planten: en willende dat
dit algemeen bekend zy, ten einde alle
jonge lieden, onder de jurisdictie van
dezen gerechte daaraan gelyk deel zou
den hebben, doen weten aan allen en
een iegelyk die daarin eenig belang
stelt: dat op morgen zynde den 16 Fe
bruari 1795 na den middag om 2 uren,
ten huize van den kastelein Wouter
van Berkhorst, eene algemeene bij
eenkomst der jonge lieden zal gehou
den worden, waartoe elk een wordt
owv too**,
uitgenoodigd, ten einde met die genen,
die zich reeds daarvoor verklaard
hebben nadere overleggingen te ma
ken, en eenigen te benoemen tot het
collecteeren der noodige kosten daar
toe. Zullende alsdan Dinsdag daaraan
volgende de aldus benoemden, onder
directie van twee Schepenen in gemeld
regthuis, des namiddags van 2, tot 6
uren vaceren tot het ontvangen van al
le zodanige penningen en toelagen als
elk vrywillig tot de kosten voor de
noodige ornamenten van zulk een vry-
heidsboom zouden willen bydragen".
„Zeg het voord".
Zo werd dus ook in Renswoude een
vrijheidsboom opgericht. Maar de zo
juist verworven „Vrijheid, Gelijkheid
en Broederschap" gaven de overheid
van Renswoude aanleiding tot de vol
gende proclamatie:
„Waarschuwing".
Schout en Gerecht van Renswoude' en
Emmikhuyzen, altyd afkeerig geweest
zynde van alles, wat eenigszins konde
strekken tot aanmoediging van party
schappen, voeding van twist en twee-
dragt, of belemmering van de perso-
neele vryheid en veiligheid der in- en
opgezetenen onder dezen gerecht. En
integendeel alles willende toebrengen
wat tot bevordering der zo noodige
rust, bloei en welvaard derzelve zoude
kunnen verstrekken, zo wel als tot be
vordering der eensgezindheid en goe
de harmonie onderling: en met genoe
gen vernomen hebbende de begeerte
van veelen der Gemeenschap om ter
gelegenheid van de tegenwoordige ge
lukkige omwenteling van zaaken, even
als de andere naburige plaatsen, op
gemeene vrywillige kosten, een vry-
heidsboom op te richten hebben daar
in niet alleen gereedelyk bewilligd,
maar ook onder hunne directie en op-
zigt, de collecte en toelagen tot gemel
de kosten zo trachten in te richten dat
niemand daardoor met eenge de min
ste schyn in zyne vryheid, verkiezing
denkwyze konde belemmerd of ge
taxeerd worden en alzo te samen met
de gemeente dezen vryheidsboom ver
vaardigd en doen stellen.
En daar hti Gerechte alzo dezen vry
heidsboom aanmerkt en wil aange
merkt hebben, niet alleen als een ge
denkteken der zo tegen verwachting
van velen gelukkig volbragte omwen
teling der algemeene burgerlyke vry
heid, maar ook, als het merk der ge-
Dans o mde vrijheidsboom.
lykheid, hereeniging en broederschap
om voordaan alle partyschappen en
verschillen die minder uit overtuiging
of kennis van zaaken, dan wel kwaa
de inductien van anderen by veelen.
voordvloeyen te doen ophouden.
Zo is 't: dat Schout en Gerechte voor
noemd by dezen wel expres en scher-
pelyk, en allen en een iegelyk, het zy
inwoner, hetzy vreemden, waarschu
wen, dit teken van vryheid en harmo
nie op generhande wyze te schenden
te berooven, of iets daaraan toe te
brengen dat tot eenige benadeeling.
beschimping of verachting van densel
ven of de oprichters, zoude kunnen
verstrekken zullende degene welke
bevonden mogt worden zich daaraan
schuldig te maken, als een openlyke
vyand van het vaderland en de vry
heid, een verstoorer der publieke rust
en goede harmonie, en, in handen der
justitie geraakende, als zodanig exem
plaar en naar merite gestraft wor
den".
De vrijheidsbrengers bleven het de
Renswoudenaren lastig maken. Vele
rondzwervende militairen maakten
zioh schuldig aan afpersing en moles
teerden de burgers. Menig ingezete
ne liep een flink pak rammel op, als
ze geen gehoor gaven aan de eis je
never of geld af te geven. De solda
ten sloegen er zelfs met hun sabel op.
Begrijpelijk dat de vrijheidsroes in
Renswoude aanmerkelijk bekoelde.
Het gebeurde zelfs op 17 maart, dat
een huzaar aan de tuinbaas van het
kasteel, de heer A. Kalt, opdracht gaf
hem een fles wijn te geven. Kalt voelde
er niet voor en liet dat ondubbelzinnig
blijken. De huzaar begon te dreigen en
te schelden, maar de tuinbaas bleef er
koud onder. Het was nee en het bleef
nee!
De militair werd woedend over zoveel
Hollandse koelbloedigheid en wond zich
hoe langer hoe meer op. Kalt verwaar
digde hem echter met geen blik meer
en ging rustig verder met zijn werk.
Toen bestond de huzaar het, de brug
van het kasteel op te lopen naar het
hek. Maar het hek zat hermetisch ge
sloten. Toen trok de man zijn pistool en
richtte tussen de spijlen naar de tuin
baas. Weldra daverde het schot.
Dergelijke staatljes waren nu niet di
rect bevorderlijk voor de goodwill dei
Fransen..»,
