Nieuwlichter" kon 't orgel veldmuziek laten s pelen r Voor de tiende keer Vispoort wandeltocht Alles Fotocursus in Eerbeek Voetganger loopt hard mee in de run naar de dood op de weg weer bij in Renku m CIRCUSOPTOCHT IN DE NACHT Eigen gebied DENK ER EENS OVER NA s m mm n Voor iedereen een beschuit met honing SCHAKEN mm m a DAMMEN BRIDGE m KRUISWOORDRAADSEL Leeflang restaureert in Schiedam Imitaties Geestverwanten Ontmoetingen Huisorgels links-rechts- links gekeken oversteken! Ambachten Veel muziek door H. KRAMER ••if 4 *9 ■ai door J. M. BOM door H. W. FILARSKI Uet is een kleermakerszoon, die Schiedam aan het mooie orgel in de Aula van het Stedelijk Museum heeft gehol pen, dat zo juist door de Apel- doornse firma Leeflang is ge restaureerd. Vader Ludwig kon het in het plaatsje Grün- stadt bij Worms in Hessen niet harden en trok als Wander- bursche de wereld in, zoals zo menig snijdertje uit de wel bekende Duitse sprookjes. We weten van zijn avonturen tij dens deze zwerftochten door Europa niets, maar op 9 no vember 1727, anderen zeggen op 11 oktober 1727, staat hij hand in hand voor de dominee in de Grote Kerk te Leeuwar den met Ette Margaretha Schmitz. Een jeugdliefde? On bekend. Maar Ludwig zelf was inmiddels bekend geworden als kleermaker Ludwig Hess. Het was een vroom man, Lu thers Evangelisch. Zijn vrouw schonk hem twee zoons, op 24 september 1732 Joachim en op 13 oktober 1735 Hendrikus Her- manus. Ze zouden beiden be roemd worden, Joachim door een boek over orgelbouw en orgelspelers in Nederland, het meest volledige werk uit die dagen, en Hendrikus Herma- nus Hess door de vele voor treffelijke orgels, die hij in Ne derland maakte. J^e broers moeten de muzi kale aanleg gemeen heb ben gehad. Vader Hess werd in 1739 poorter van Leeuwar den en nog geen zeventien ja ren oud bespeelde Joachim daar het orgel van de Lutherse Kerk. En dat met zoveel vaar digheid dat hij opviel en zo jong als hij was tot organist van de Evang. Luth. Kerk te Gouda werd benoemd. Gouda zou de plaats worden waar hij met z'n broer aan de fraaie kerkorgels bouwde. Een tijd lang speelde hij in Maassluis, maar hij kon de fraaie klanken van 't orgel in de St. Janskerk te Gouda, een orgel in 1736 ge bouwd door Moreau uit Rotter dam, niet vergeten en keerde na een jaar t.w. in 1754 als or ganist naar Gouda terug. Meer dan 'n halve eeuw heeft hij 't instrument bespeeld en op zijn aanwijzingen werd het telkens uitgebreid tot het drie manua len en een vrij/pedaal met 53 stemmen had. Menigmaal zal hij zijn hoorders verbaasd heb ben door zijn illustraties en imitaties, zijn fluitconcerten, zangaria's, hoornsolo's en zijn vogelgezang, zijn veldmuziek, zijn donder en zijn tromgerof fel, alles onttroggeld aan dat onvolprezen Rotterdamse orgel Zijn ingetogen hoorders, rechts de mannen, links de vrouwen, waren ondanks deze nieuwlich terijen toch wel gek op hem. Anders hadden ze hem niet zo lang gehouden. Dan hadden ze hem in 1778 wel laten gaan, toen hij solliciteerde naar de functie van organist en klok kenist in de Dom van Utrecht. Tn geloofszaken was Joachim Hess zelf een man van strenge opvattingen. Het is van hem bekend, dat hij heel zijn leven heeft gezocht naar een predikant die hem voldeed. Overigens, hij heeft wel een predikantsdochter gevonden, die hem behaagde. Het was Christina Muller, dochter van de Lutherse predikant uit Leeuwarden, waarmee hij in 1750 in het huwelijk trad. Vijf jaar later stierf zij en het kan voor Joachim nauwelijks een troost zijn geweest, dat Gouda hem datzelfde jaar als poorter en orgelbouwer heeft toegela ten Hendrikus Hermanus, zijn jongere broer werd daar zijn onafscheidelijke partner, of schoon veel er op wijst, dat Joachim de in het land rond reizende gevierde orgelspeler is geweest en Hendrikus de man in de werkplaats, die de op drachten uitvoerde, die Joa chim met zijn gemakkelijker contacten wist te verwerven. Joachim sloot weldra een tweede huwelijk met Catheri- na Schouten uit Rotterdam en ditmaal had hij een volledige geestverwante getroffen, waar mee hij diepzinnige gesprek ken kon voeren over allerlei ge loofszaken en zondagsmiddags zelfs op bezoek ging bij gelijk gezinden om eens naar harte lust over het geloof te praten. Zo moet hij ook met vrouw en dochter op bezoek zijn gegaan bij de Hernhutters in Zeist. Dochter Margaretha ontdekte er een gelijkgestemde ziel, een Hernhutter, met wie ze in het huwelijk trad. Dat was beslis send voor Joachim: hij zou de band met de Hernhutters nooit meer laten varen. /"Ondertussen had de onge- twijfeld zeer begaafde kleermakerszoon de pen ter hand genomen om zijn vele ontmoetingen met orgels en orgelbouwers op papier te zet ten. Hij begon anno 1764 met een anonieme „Beschrijving van het groot en uitmuntend orgel in de St. Janskerk te Gouda" (vermoedelijk door hem en broer Hendrikus geza menlijk verbouwd en verbe terd), daarop volgde een „kor te en eenvoudige handleyding tot het leren van 't clavecim- bel of orgel-spel, (1766), dat het tot een vijfde uitgebreide en verbeterde druk heeft ge bracht, dan een „Luister van het orgel" (1772) en twee jaar later het beroemde standaard werk „Dispositien der Merk waardigste kerk-orgelen". Er volgden er nog meer voor hij ln 1810 als 78-jarige de pen neerlegde. Driemaal is hij her- trouwd, de vierde en laatste keer in 1790. In 1784 was hij getrouwd met de weduwe van de graveur Hendrik Spilman. Dit huwelijk werd ingezegend bij de Hernhutters in Zeist. Zij was voor hem een „ganz an Jesum verwohnte Seele". Zijn vierde vrouw Hedwig Sun- derström uit Stockholm, schonk de organist zowaar nog drie dochters. Ook op het punt van het hu welijk is Hendrikus Hermanus bij Joachim achtergebleven. Hij is maar drie keer getrouwd. Merkwaardig de parallel: hij trouwde een jaar voor Joachim voor de derde maal en als hij niet in 1794 was gestorven, was er misschien ook nog een vier de maal gevolgd, want men versleet in die dagen zijn vrou wen aan de lopende band... Droeder Hendrikus repa reerde dus oude orgels en bouwde in de werkplaats in Gouda nieuwe. Hij maakte een orgel voor de kerk in Willem stad en voor een gereformeer de kerk in Bodegraven, voor de Augustyne Kerk in Dordrecht en in Schiedam. Hij maakte ook een hele serie huisorgels, waarvan er zeven werden geleverd aan particu lieren in Dordrecht, o.a. aan mr. P. Belaerts van Blokland. Joachim heeft er in zijn boek over de orgels niets dan loven de woorden voor. Een kerkje in Haastrecht heeft in 1778 een orgel van Hendrikus Hess ge kregen. Joachim zegt: het wierd een schone vertoning boven den predikstoel. Voorts kwam er een terecht in Cloetinge, al weten we dan niet precies waar het ligt. Een Hess-orgel belandde via Schie dam in Wilsum in het Graaf schap Bentheim. Onbekend of het er nog in gebruik is. Het Aula-orgel werd op 9 In de nacht van woensdag 24 op donderdag 25 juli a.s. arriveert in Doetinchem het grootste circus van Frank rijk, Cirque Sabine Rancy, voor een reeks voorstellingen van 25 t.m 28 juli. En wat in lange tijd niet meer vertoond is: Doetinchem krijgt weer een heuse circusoptocht. Circus Rancy beschikt over een air-conditioned 4-masten - tent, die plaats biedt aan 5.000 toeschouwers. Het pro gramma, dat uit niet minder dan 30 onderdelen bestaat, be vat onder meer het exotische sprookje „La féerie au Ne pal" waarin verscheidene ex clusieve attracties zijn onder gebracht. september 1773 ingewijd. Men kan zich de gestrenge heren van de Waalse Gemeente voor stellen. Ze hadden hun zinnen op 'n orgel voor de Franse Kerk gezet en gaven eerst een op dracht aan Godericus van Zee land in Rotterdam. Die had om een of andere reden geen haast. En de ene maand na de andere verstreek, tot de defti ge heren er genoeg van hadden en de opdracht introkken. Zo kwam Hendrikus Hess aan bod en hij was binnen zes maanden klaar. Eerst in 1786 kwam het St. Jacobs Gasthuis gereed en het mooie Hess-orgel werd toen overgeplaatst naar de kapel, die men thans de Aula van het Stedelijk Museum noemt. Voor de tiende maal zal za terdag 24 augustus de Vis- poortwandeltocht worden ge houden, van de Wandelsport- vereniging „Harderwijk" on der auspiciën van de Neder landse Wandelbond. De baten van deze tocht komen ten goe de van het sanatoriumfonds van de Koninklijke Onderoffi ciers Vereniging „Ons Be lang". Er zal worden gelopen over afstanden van 5 kilome ter voor de leeftijd van 6 en 7 jaar, 10 kilometer 8 tot 11 jaar, 15 kilometer 12 tot 15 jaar ju nioren alsmede 16 jaar en oudere senioren. De start zal zijn op het ka zerneterrein van Kranenburg Noord aan de Graaf Ottolaan te Harderwijk. Elke deelne mer die de tocht heeft vol bracht ontvangt een fraaie medaille aan lint, tevens zul len groepsherinneringen wor den uitgereikt aan groepen van tenminste elf personen waarvoor het inschrijfgeld is voldaan. Er is dit jaar een aantal extra prijzen beschikbaar w.o. wisselbekers. De 10 kilometer is gesplitst in wandelsportver enigingen en niet wandelsport- verenigingen. Door deze split sing komen ook de scholen en andere verenigingen als zij voldoende punten hebben voor een wisselbeker in aanmer king. Ook de 15 kilometer wordt gesplitst in junioren en senio ren. Deze worden ook apart gejureerd. Voor beide groepen is eveneens een wisselbeker beschikbaar. Op de 5 kilome ter mogen geen extra prijzen beschikbaar worden gesteld doch als groepsprijs krijgt el ke groep van tenminste 15 personen een bekertje aange boden. Medische verzorging zal tij dens de tocht aanwezig zijn. Men kan inschrijven voor deze tocht bij I. A. Godeschalk, Piet Heinlaan 65 te Harderwijk. Vo rig jaar hebben ongeveer 850 wandelaars aan deze tocht deelgenomen. Dit jaar, een ju bileumjaar, worden er zeker 1000 deelnemers verwacht. Ook nu is de tocht uitgezet door de mooie omgeving van Harderwijk zodat een ieder volop kan genieten van het geen deze stad en zijn omge ving te bieden heeft. \Joor degenen die willen le ren fotograferen, ontioik- kelen en vergroten, organiseert de volkshogeschool te Eerheek van 12-17 augustus een cursus. De volkshogeschool is een in ternaat waarin cursussen ge houden worden met volwasse nen en jonge volwassenen van af 17 jaar. Alle gewenste apparatuur is in de volkshogeschool aanwe zig: dus niet alleen de donke re kamer-uitrusting, maar ook camera'8 en flitsers. Men hoeft nu eens een keer niet op een filmpje te kijken, want er is voldoende materiaal aanwezig. Onder leiding van goede do centen wordt de cursist inge wijd in de geheimen van de fotografie. De cursist mag ook eigen apparatuur meebrengen. De cursus is niet bedoeld voor degenen onder de amateurs, die alles al kunnen. Ook wie niets kan van fotograferen) en niets heeft aan appara tuur) is van harte welkom, in dien hij of zij maar belangstel ling meebrengt. De kosten van de cursus be dragen inclusief verzorging en onderbrenging, gebruik van materiaal en apparatuur als ook van de excursies (o.a. naar een fotogenieke dierentuin), 75 gulden. A7an 1964 tot 1966 steeg het aantal in het verkeer ge dode voetgangers in ons land van 520 naar 606, ofwel met ruim 16,5 procent terwijl in dezelfde periode het totaal aantal gedode verkeersdeelne mers steeg van 2375 naar 2620, ofwel met iets meer dan 10 procent, aldus stelt het co mité Voetgangersactie vast. Een belangrijke oorzaak van voetgangersongevallen ligt in het feit dat de voetganger nog vrijwel overal in ons land wordt gedwongen - tijdelijk - van de rijbaan gebruik te ma ken als hij zich naar de over zijde moet begeven. Op bui tenwegen zonder voet- of fiets pad moet hij zelfs voortdu rend van de rijbaan gebruik maken om zich te verplaat sen. Slechts bij een volledige scheiding van voetgangers- en rijverkeer zullen voetgangers- ongevallen kunnen worden voorkomen, zoals bijvoorbeeld is gebleken bij de aanleg van 23 „nieuwe steden" die men na de oorlog in Groot-Brittan- nië heeft gebouwd. "pen dergelijke volledige scheiding tussen voetgan gers en rijverkeer zal in de meeste bestaande stadssitua- ties in ons land niet of slechts ten dele zijn door te voeren. Gelukkig zijn vele gemeente lijke autoriteiten er gedurende de laatste jaren toe overge gaan in de stadscentra met hun grote concentraties van voetgangersverkeer voetgan gersgebieden te creëren. Be halve de voetgangersveilig heid wordt hiermede tevens het economisch belang van de voetgongersocliB 1968 of langere tijd allemaal, al was het alleen maar om ons van stalling, parkeerplaats of halte naar de plaats van onze bestemming te begeven. middenstand in die centra ge diend, omdat de stadskernen als gevolg van het voortdu rend toenemend aantal rijden de en geparkeerde auto's steeds moeilijker bereikbaar werden en daardoor econo misch dreigden te verstikken. Ook de sociale functie van de stadskern als uitgaans-en ver maakscentrum dreigde hier door verloren te gaan. Buiten de reeds gecreëerde voetgan gersgebieden blijft het met de voetgangersveiligheid evenwel zorgwekkend gesteld zoals bo vengenoemde cijfers laten zien. De voetgangersveiligheid is in feite voor ons allen een zaak van levensbelang, want hoewel velen van ons zich in de regel wel met een of ander vervoermiddel door het ver keer verplaatsen, voetganger zijn we dagelijks voor kortere XJet is dus zaak dat allen meewerken de veiligheid voor de voetganger te verbe teren. Men bereikt dat door als „andere verkeersdeelne mers" voortdurend te trach ten de voetganger zoveel mo gelijk te ontzien. Het gaat er daarbij niet om wie in zijn recht staat of rijdt, of wie ge lijk heeft, de hoofdzaak is te trachten een voetgangersonge val te voorkomen. Ook al zou de .schuld" of de oorzaak van het ongeval, juridisch ge zien, voornamelijk bij de mis schien bejaarde of zeer jeug dige voetganger blijken te lig gen ruim 75 procent van de gedode voetgangers valt in de ze leeftijdsgroepen niemand zal het zich waarschijnlijk ooit kunnen vergeven of vergeten als hij, zelfs zonder aanwijs bare schuld zijnerzijds, een medemens in het verkeer heeft gedood. De wettelijke bepalingen zijn gemaakt voor onze eigen bescherming. Loopt men op een zebra, dan behoort men daar b.v. veilig te lopen, wil men als bestuurder afslaan dan dient men op rechtdoor- gaande voetgangers te letten, rijdt men langs geparkeerde auto's, dan weet men dat er een kind onverwachts de weg op kan schieten. Het aantal voetgangersonge vallen kan drastisch omlaag worden gebracht, aldus het co mité. ^aterdag 27 en maandag 29 juli wordt op het ter rein van de Wed. Van den Born-Hooijer aan de Kerk straat in Renkum voor de 8e maal de nationale bijenmarkt met tentoonstelling gehouden, ook ditmaal weer onder aus piciën van de plaatselijke bij envereniging „De Koren bloem", een afdeling van de Ver. tot bevordering der Bij enteelt in Nederland. Het lag aanvankelijk in de bedoeling dit jaar geen tentoonstelling aan deze markt te verbinden, omdat de organisatie hiervan teveel vergde van het meren deel uit ouderen bestaande bestuur. De kwestie van het alleen maar houden van een bijenmarkt, is op de laatste vergadering uitvoerig bespro ken. Enkele leden namen hier toen stelling tegen en haast gelijktijdig met het terugke ren van de Renkumse Bij op het Dorpsplein heeft het be stuur de weerstandsbarrière doorbroken en komt er nu wel een tentoonstelling. Het bestuur is echter verder gegaan. Aangezien een derge lijk evenement, dat toch vo- rig jaar nog 3.500 bezoekers trok, veel tijd vergt, heeft het bestuur gemeend in het na jaar contact op te nemen met de Streek VVV Zuid-Veluwe- zoom, de plaatselijke VW en de Dorpsstraat Paraat Onder nemers om te komen tot een gezamenlijke stimulering en activering van dit in Neder land zo langzamerhand bekend geworden bijenevenement. /"knder de titel Van bij tot bloem zal de bijenten toonstelling dit jaar, meer nog dan voorheen gestalte gaan krijgen. Het is namelijk zo dat de voorzitter van de Oos- terbeekse Bijenvereniging, de heer B. W. Jacobs met een gedeelte van de vorig jaar ge houden tentoonstelling „Van Bij en Bloem" in het Raad huis te Oosterbeek naar Ren kum zal komen. Zo kan de jaarlijkse tentoonstelling aan zienlijk worden uitgebreid. /"kok dit keer zijn er weer een aantal oude ambach ten te bewonderen, zoals klompenmaken, korfvlechten, kaarsentrekken etc., terwijl de bekende Arnhemse potten bakker W. Fiege ook weer ac te de présence zal geven. Ook de bijenmarkt wil men dit jaar aanmerkelijk gaan stimuleren. Nog steeds is er te weinig aanvoer op deze markt en de handel niet le vendig genoeg. Wil men deze markt in de toekomst aan zienlijk uitbreiden dan is het voor alles noodzakelijk, dat men zorgt voor een goede ju ry, bestaande uit twee of drie personen plus een arbiter. Misschien is het mogelijk dit jaar weer eens een vrouwelijk jrylid aan de jury toe te voe gen. Er zijn genoeg bekende vrouwelijke imkers in ons land. jLfet ziet er dit jaar naar uit dat het geheel nog fleuriger zal zijn dan anders. De plaatselijke muziekkorpsen zullen voor een gezellig mu ziekje zorgen, terwijl ook de boerenkapel uit Heelsum we derom aanwezig zal zijn. Ook dit jaar zullen weer duizenden beschuiten met honig gratis worden uitgereikt. Om 9.30 uur zal op zater dagmorgen 27 juli deze natio nale bijenmarkt en tentoon stelling worden geopend door mr. Ridder van Rappard, voorzitter van de Vereniging tot Bevordering van de Bijen teelt in Nederland en burge meester van Gorkum. MEDE als gevolg van het toernooi dat dezer dagen te BUsum werd ge houden ter herdenking van het feit dat 150 jaar geleden (op 6 juli 1818) Adolf Anderssen werd geboren, ziet men meer dan anders in de vaktijdschriften verge lijkingen met de stijl, zoals die ln de bloeitijd van Anderssen was. Toen vaak doelloos geschuif maar scherpe schijn baar toevallige combinaties, nu zinvol positiespel met daaruit vaak logisch voortspruitende combinatore wendingen. Maar één ding Is hetzelfde gebleven: de combinaties worden uitgevoerd, of ver zuimd. door mensen van vlees en bloed. r>e verzuimen, het woord houdt het al in. worden na afloop van de partij ont dekt. Dat was vroeger zo, dat is nu zo en zo zal het wel altijd blijven. Als voorbeeld een matchpartij uit de Sowjet- unie waarin beide spelers hun best doen zoveel mogelijk verwikkelingen in het leven te roepen. De zwartspeler over troeft ten slotte zijn tegenstander. Hij wint de partij verdiend, maar de bril- jantste winstvoortzetting vond hij niet. althans niet binnen de hem toegemeten bedenktijd. Wit: GOLDIN. Zwart: CISTAKOV. (14e matchpartij 1967.) Franse verdediging. 1. e2—et. e7—e6 2. d2—dt. d7—d5 J. Pblc3, Pg8—f6 4. Lelg5. Lf8—b4 (De eertijds beroemde Muc-Cutcheon variant, die thans vrijwel volledig uit de toer- nooipraktijk is verdwenen.) 5. e4e5. h7—h6 6. Lg5—d2. Lb4xc3 7. b2xc3. Pf6—et 8. Ddl—g4, g7—gfl 9. Ld2—cl!? (Waarschijnlijk de scherpste voortzetting, maar 9. LdJ. Pxd2 10. Kxd2 is goed genoeg.) 9c7c5 10. Lfl—d3. Pe4xc8 11. d4xc5, Pb8-d7 12. Pgl—f3, Dd8c7 13. 0—0 (Het is noodzakelijk eerst de koning in veiligheid te brengen. Na 13. Lxg6, Pxe5! of 13. Ld2, Pxc5! 14. Lxg6, Tg8 komt zwart aan het woord.) 13Pd7xc5 (Niet goed is 13 Pxe5? wegens lt. Dd4!. Pxf3t 13. gxf3.) 14. Tfl—el, Lc8d7 15. Ld3xg6 (Een be kend offer in deze variant: het komt pas in aanmerking nadat zwart Ld7 heeft gespeeld.) 15Th8g8 16. Lg6xf7t, Ke8xf7 17. Dg4h5t, Kf7—e7 18. Dh5xh6. Ta8—f8! (Tussen de bedrijven door voltooit de zwartspeler de mobilisatie van zijn strijdkrachten.) 19. Lel—g5t. Ke7e8 20. DhO—h7, Tg8xg5 (Een noodzakelijk maar ook zeer sterk kwallteitsoffer.) 21. Pf3xg5, Pc5—et 22. Pg5xe6 (Met als pointe: 22Db6 23. Pxf8. Dxf2t 24. Khl, Dxf8 25. Tfl. Pf2t 26. Txf2. Dxf2 27. e6! met sterke aanval.) 2 2Dc7xe5! 23. f2—f3 (Nemen op f8 gaat helemaal niet wegens 23Pe2t! en nu volgt op 24. Kfl. Pd2 en op 24. Khl, Pxf2 mat.) 2 3Pc3—e2t! 24. Kgl—fl, Ld7xe« 25. Dh7xb7. In deze stelling gaf de zwartspeler mat in 42 zetten: 25Tf8xf3t 26. g2xf3, Le6h3t 27. Kflxe2, De5xh2t en wit gaf het op. Overtuigend genoeg, maar er zit in de diagramstelling een iets andere combinatie, die op een veel fraaier wijze tot mat in 5 zetten leidt. CISTAKOV abcdefgh GOLDIN Wie van de lezers kan dit mat in 9 zetten vinden? De oplossing komt ln dé volgende rubriek. OPLOSSING De stand was: Wit (Donner): Kgl, Del, Tc5 en cl pionnen a2, b2, e4, f5, g2, h2. Zwart (Hübner)Kg8, Db6, Tc8 en b», pionnen a7, f7 g6 en h7. Er volgde: 28. Tc8xc5 29. Dc3xc5. Tb8—c8ü en zwart gai het op want na 30. Dxb6 heeft zwart het tussenschaak 30Txclt. ZO IS OOK de tweede landen- wedstrijd tegen de Sovjet-Unie op een teleurstelling uitgelopen. Hoe wel verscheidene spelers, die de eerste wedstrijd hadden meegespeeld, werden vervangen, kon ook de huidige ploeg, ondanks een aanvankelijk iets beter resultaat, het Russische team niet in ernst bedreigen. Dit bleek vooral in de slotwedstrijd, toen de nationale equipe alsnog trachtte, de „Russische peer" zijn klauwen uit te trekken. Geenszins de minderen in theoretische kennis, ontbrak het onze spelers aan moreel en conditie. Begrijpelijk, want de Russisohe topspe- lers spelen per jaar zo rond de 70 wedstrijden op het hoogste niveau, ter wijl in ons land dit aantal ten hoogste 25 bedraagt. Slechts in een enkei geval was het technisch winnen duidelijk onvoldoende. Hieronder de partijdie in de tweede ronde ons Waterloo werd: Wit: A. Schotanus: Zwart W. Agafo- nov; Amstelveen 5 Juli '68. 1. 32—28 16—21; 2. 31—26 18—22; 3. 37—31 11—16: 4. 41—37 7—11; 5. 37—31 1—7; 42—37 Dit is niet Juist. De consequentie is 31—27 (22X31) 26x37 of 36x27. 619—23; 7. 28x19 14x23; I. 46—41. Agressiever is nu 34—29 (23x34) 40x2» 23—28; 9. 32x23 22—27; 10. 31x22 17x19; 11. 26x117 11x22; 12. 38—32 13—18; 13. 43—38 9—13; 14. 47—42 16—14; 15. 33—28 Switcht naar een klassieke opstelling, hetgeen in de gegeven omstandigheden nog wel het beste is. 1522x33; 16. 39x28 16—21; 17. 1631 21—26; 18. 41—36 4—9; 19. 44—39 5—10; 20. 39—33 20—24 21. 34—30. Mis schien een kwestie van smaak, maar ons bevalt beter de normale opbouw met 5044 enz., die zwart voor veel meer problemen stelt. 2115—20; 22. 30—25 10—15; 23. 49—43 7—U; 24. 31—27? Juist ln de klassieke partij zijn het de schijnbaar onbeduidende kleinigheden, die het ver loop beslissend bepalen. Eerst 50—44 is beter. B.v. na 50—44 (18—23) 44—39 vormt 39—34 een ernstige bedreiging van het zwarte spel. Na wits 24e zet komt deze opbouw een zet later en mist bovendien dan zijn grootste kracht. 242—7; 25. 43—39?? Wit weigert de normale weg te bewandelen. Nu blijft schijf 50 improduc tief. 2518—23: 26. 37—31? Schakelt hier mee voorgoed de aanvalsactie 39—34 uit. Beter was alsnog direct 39—34, waarna (2430) tot goed spel voor wit leidt ca (26—31) gevolgd door (24—30) enz. wel nadeel geeft, maar houdbaar spel. 2626x37; 27. 42x31 11—16: 28. 48—41 12—17; (zie diagram). Wit Is in ernstige moeilijkheden. Spe len op 34 (40 of 39—34) kan niet door (23—29) en (17—22) dam. Na 50—44 is ook de rechtervleugel totaal onbespeelbaar. Aangewezen is daarom 42—37. Hoewel ook daarna door (17—21) zwart de aller beste kansen houdt, is er nog veel ver dediging en zal zwart veel moeite heb ben om blijvend het uitbreken met 28—22 te beletten. 29. 31—26?? De beslissende fout. 29711! Laat maar één zet: 30. 36—31 24—29; 31. 33x24 20x29 32. 39—33 oft 14-20; 33. 25X14 9x20; 34. 33x24 20x29; 35. 46—34 29x40 36. 45x34 13—18; 37. 38—39 15—20; 38. 50—45 20—24; 39. 45—40 8—13; 40. 34—30 23—29! Het begin van het einde. 41. 42—38. Aan de lezers deze week de opgave: Hoe forceerde Agafonov in deze «telling elegant de winst? OPLOSSING De stand was: Zwart (Wiersma) i, 7. U, 13. 14, 15. 16. 17, 18, 19. 20. 21, 23. 24 (14 St.. Wit (Tsjegolev) 26, 27, 28. 32, 33, 35, 36. 37, 38. 40. 42. 43. 45, 47, (14 St.). Misschien hadden de lezer» zich laten verleiden tot 28—22 (17x28) 33x22 maar waren dan verrast geworden (23—29) 26X17 (24—30) 35x33 (7-12!) 17x8 (13x1) 22x24 (20x49!) Deze dam kan worden af genomen door 39—34 (49x35) 34—36 (35x31) 36x27 met wel wat voordeel voor wit, maar onvoldoende om te winnen. Een fraai geheel! TN DE WEDSTRIJD Nederland—Frank- L rijk (Deauville 1968) slaagden Kokkes- van Heusden erin een gewaagd manchebod thuis te brengen dat bij meer geïnspireerd tegenspel down ge speeld had kunnen worden. Het moet voor het Franse paar Sussel - Desrous- seaux (OW) een gevoelige klap geweest zijn dat zij er op twee manieren schuld aan hadden dat de Nederlanders dit resultaat konden boeken. H V 10 7 (?H 4 AVB109 62 4 S <?V 6 5 2 <.754 AHB10 8 West gever. NZ kwetsbaar. West pas noord één schoppen oost pas zuid twee schoppen west en noord pasten oost drie klaver zuid drie schoppen en noord vier schoppenOosts bod van drie Klaver tegenover een partner die tweemaal heeft gepast, is misschien aan vechtbaar maar het getuigt toch van zeer goed inzicht dat Kokkes (noord) hierna de vierde schoppen dorst te bie den. Vorige week toonde ik u het oostspel en vroeg: „Waarmee zou u zijn uitgekomen?" De enige kleur die noord kan doen sneuvelen is klaver, b.v. oosts klaveraas en ln slag 2 klaver naar wests klaverheer. West speelt natuurlijk harten en OW krijgen vier slagen. Sussel (oost) speelde echter troef voor en deze passie ve actie hield kennelijk geen rekening met het feit dat noord een tweede lange re kleur kon hebben (Canapé). Noord haalde drie ronden troef, speelde vijf ruitens af waarop zuid twee klavertjes wegdeed en NZ verloren slechts twee hartens en één klaver. Aan tafel II kregen de Fransen tegen Slavenburg-Kreyns (OW) niet de kans zich in vier schoppen te nestelen. Noord opende daar met één ruiten Slaven burg die met zo'n spel als oost hier heeft zelden past. volgde met twee klaver zuid steunde de ruiten waarna Hans Kreyns met het bod van drie klaver alle Illusies dat oost misschien niet met kla ver zou uitkomen, omverwierp. Noord bood nog wel drie ruiten, doch daarmee was het afgelopen en de Fransen maak ten het contract precies. Ongetwijfeld mag men dit spel een «root praktisch succes noemen voor de Canapé-bledme- thode van Kokkes-van Heusden als voor de taktiek van het lichte volgbod die Slavenburg-Kreyns hier toepasten. Gewoonlijk moeten wij héél lang wachten voordat wij weer eens een vrij ernstig misverstand ln de Italiaans® biedmachinerie te zien krijgen. Maar éls het er dan ook eens een keertje ls, gaat het de gehele internationale bridgewe- reld rond. Hieronder een pikante situatie uit de wedstrijd Italië Chili, waarin de noordspeler de volgende kaarten had: 8 7 O AHB109878 4+ B 108 Zuid gever. OW kwetsbaar. Zuid open de met één klaver west één harten noord bood met het gegeven spel drie ruiten oost paste zuid drie SA OW pasten verder noord vier Sansa- tout zuid vijf klaver noord?? Zuids bod van één klaver gevolgd door (drie) Sansatout geeft een spel van onge veer 15 punten aan met een evenwichtige kaartverdeling en natuurlijk een dekking in harten. Noords vier SA ls „azenvraag** en zuids antwoord betekent volgens de Romeinse biedconventienul of drie azen. Nu is mijn vraag aan u wat had u als noord geboden? Vijf ruiten (eind bod) vijf SA (herenvraag) zes ruit#» of zeven ruiten?? 1. betrekking 4. honingboer 8. bewaarplaats 11. vreemde munt 12. vis 13. boom 14. verstand 16. grondslag 17. natuur 19. voorzetsel 21. bevel 22. meisjesnaam 23. hoop 25. waterplas 28. pogen 33. zoogdier 36. losse 37. binnenste 39. lekkernij 40. vastklampen 41. jongensnaam 42. kussen 44. meisjesnaam 45. bereid 48. voorsts el 49. goedgeefs 52. koper 54. rivier in Ned. 56. voorzetsel 59. scheut 60. de moeite waard zijn 61. onbep. telwoord 62 keurig 63. lied 64. dierenverblijfplaats 65. deel van een kerk 66. looplat ■67. dierenverblijfplaats 27. opening 29. vogeleigensohap 30. richting van. het weefsel 31. eiland bij de golf van Aden 32. meisjesnaam 34. dwaas 35. plaats in Gelderland 37. voorzetsel 38. dierenverblijfplaats 43. soort verhaal 45. opening 46. baat 47. voedsel 48. bevestigingsmiddel 50. lawaai 51. bron 52. handvat 53. in het jaar 54. ent 55. lichaamsdeel 57. gindse 58. luizeëi Oplossing vorige cryptogram Horizontaal: 1. kantelen; 5. slager 9. ijöbreker; 10. bokkig; 11. ex-le zers; 12. omkeer; 14. knapzakken; 18. uitgebeend; 22. intern; 23. poloteam; 24. emotie; 25. ökïbroek; 26. nesten; 27. verloren. Verticaal: 1. krijger; 2. nobele; 3. evenzo; 4. erekransen; 6. loopmaar; 7. ge/knikt; 8. regering; 13. open doekje; 15. puritein; 16. stations; 17. gebreide; 19. bobbel; 20. retour; 21. smaken. Verticaal: 1. deel I 2. wasmiddel 3. rivier in Engeland I 5. rivier in Ned. j 6. gebouw 7. Bijbelse figuur f 8. klappen uitdelen 9. rivier in Duitsland 10. geregelde toestand 115. tijdperic j 18. tocht 20. waterwerk 22. iedereen j 24. lijnen 125. plaats in Zuid-Holland *26. gelijk J

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1968 | | pagina 12