Pauselijk verbod van de pil stuit op verbazing, ergernis en verzet Containerdienst per spoor plotseling opgeheven 25 king size filters 1.50 Meeste katholieken in Nederland zullen de encvcliek niet als bindende uitspraak zien GESTRANDE CUBA-REIZIGERS OP DAM IN HONGERSTAKING m Opluchting en teleurstelling j Verontrusting verbijstering „Ons land hoopte op een ruimer standpunt" V oorschriften schoonmaken tankschepen onvoldoende" Liften moeten straks een drempel hebben Directie gesloten bedrijf nam de wijk naar België Drie Australische wezen deze week naar pleegouders IN FRANKRIJK: NIET VRIJ IN ENGELAND: „MOORDEND" RAMP NVSH-DIRECTEUR MR. VAN ZELST: MYSTERIE IN BEROEP DINSDAG 30 JULI 1968 PAUS PAULUS iiitiuniu* PARIJS Zowel de inhoud van de encycliek als de onverbiddelijke toon, waarin deze gesteld is, heeft in Frankrijk een zeer diepe indruk 1 gemaakt. Men voelt zich aan de 1 ene kant opgelucht nu het hoogste 1 kerkelijke gezag eindelijk een dui- delijk standpunt heeft ingenomen over dit vraagstuk, maar van de 1 andere kant diep teleurgesteld. Niettemin heeft men sterk de in- druk, dat de paus op dit punt nog 1 niet zijn allerlaatste woord heeft 1 gezegd. Men meent dit te moeten concluderen uit de oproep aan de wetenschapsmensen, om zich te 1 verdiepen in de verschillende vraagstukken, die een gezonde rege- 1 ling van de menselijke voortplan- ting mogelijk maken. Voorbehoedmiddelen, in het bij- zonder de pil, zijn in Frankrijk nog 1 altijd niet vrij te koop. Een op 14 december jl. aangenomen wet heeft echter een sterke verzachting aan- gebracht in de wet, die sedert 1920 1 de geboortebeperking in Frankrijk'! regelde. Daar de nieuwe wet nog niet door uitvoeringsbesluiten is ge-1 volgd, wordt de pil op het ogenblik 1 in Frankrijk in feite clandestien verkocht. De toegestane gang van zaken is op het ogenblik de volgen- 1 de: de pil mag slechts verstrekt worden op medisch voorschrift. De 1 recepten moeten op naam zijn ge- 1 steld. Niettemin wordt de pil in Frank- rijk door een half miljoen vrouwen gebruikt en worden er jaarlijks 25 tot 30 miljoen van verkocht. Ne- 1 derland is een van de drie landen, die de pil in Frankrijk mogen im- porteren. In een hoofdartikel verwondert het meest gezaghebbende Franse dagblad, Le Monde, zich er tover, dat de paus zich bij zijn b'esluit heeft laten leiden door de stellingen van de minderheid in de door hem samengestelde commissie, belast met de studie van dit vraagstuk. Door de periodieke onthouding te 1 accepteren, volgde de paus echter een resolutie van het katholieke centrum van Franse artsen, waar- in deze zich uitspraken voor een geboorteregeling „volgens zuiver f biologische normen". LONDEN Ook onder veel 1 roomskatholieken in Engeland en vooral onder veel andersdenkenden is het besluit van paus Paulus met I 1 verbijstering ontvangen. De aartsbisschop van Cantenbu- ry, die op het ogenblik de tiende wereldconferentie leidt van bis- 1 schoppen der Anglicaanse kerk, wil- 1 de nog geen commentaar geven, maar verscheidene deelnemers 1 aan de conferentie waren minder terughoudend. 1 De Anglicaanse bisschop van Bir- mingham bijvoorbeeld had het 'spe- ciaal over „de werkelijke tragedie, het grote verschil tussen de uit- drukking van het gezag en prak- tijk". Andere congresgangers spra- 1 ken van een grote tragedie, een tragische vergissing, een ramp en een gesloten deur. Een bekend jong katholiek lager- 1 huislid, de advocaat Norman St. John-Stevas, zei „het debat in de kerk moet en zal voorgaan. De en- cycliek mag dan gehoorzaamheid vragen, ze kan geen intellectuele instemming gebieden". Veel feller nog drukte een vrou- welijke roomskatholieke arts zich uit, Anne Biezane die in Walsall al vier jaar een kliniek leidt, waar men advies geeft voor geboortenbe- perking. Deze dokter noemt het verbod van de paus „moordend en slecht". Het zal volgens haar onge- 1 twijfeld leiden tot groter kwaad. De hoofdredacteur van het gezag- hebbende blad Catholic Herald 1 voor velen een gewetenscrisis zal 1 voor velen een gewetencrisis zal 1 veroorzaken omdat men een veran- dering verwacht. Veel mensen heb- 1 ben immers geboortebeperking toe- gepast, het zal een grote mate van verontrusting veroorzaken onder de geestelijkheid en de leken, aldus de hoofdredacteur van het blad en f het is mogelijk dat sommigen de 1 kerk zullen verlaten. iniiinniiiiiiinmiuiiiiiiü ROTTERDAM Protesten, ergernis en verbazing kenmerkten de reacties in de hele wereld op het verbod van paus Paulus aan rooms-katholieken om voorbehoedmiddelen te gebruiken. Enkele Nederlandse katholieke leiders verwierpen'zonder meer de strekking van de encycliek Humanae Vitae (Over het menselijk leven). De vicaris-generaal van het bisdom Breda, mgr. dr. C. Ruygers, verklaarde gisteravond voor de televisie dat 't rooms-katholieken niet verboden is de pil te gebruiken. Hij meende dat de encycliek voor hen hoogstens aanleiding zal zijn zich opnieuw te bezinnen over het gebruik van de pil. iiiniiiiiuimiiiiiiiiiiiiiiiiiiMimifliiiiimiHiiiiimiiiiiimim Op de vraag of de rooms-katholiek die de pil blijft gebruiken, zich buiten de kerk stelde, antwoordde mgr. Ruy gers: „Absoluut niet". Gevraagd of hij de onfeilbaarheid van de paus dan niet aanvaardde zei hij dat niet de paus maar de kerk on feilbaar is en dut de paus als spreek buis van de kerk een onfeilbare uit spraak kan doen na collegiaal overleg, waaruit de mening van de kerk is ge bleken. i Mgr. Ruygers is een van de onder tekenaars van een verklaring die enke le vooraanstaande Nederlandse katho lieken gistermiddag hebben uitgegeven. „De discussie over de vragen van hu welijk en gezin blijft volkomen open en daaraan wordt geen einde gemaakt door het verschijnen van deze encycliek. Beslissingen in dezen zijn een zaak van het geweten, aldus de verklaring. Zij is behalve door mgr. Ruygers onder tekend door mgr. drs. J. A. A. van Laar hoven, vicaris-generaal van het bisdom Den Bosch en door de hoofden van ver scheidene katholieke organen. De voorzitter van de katholieke art senvereniging, dr. F. Saes, geneesheer directeur van het Sint Ignatius- ziekenhuis in Breda:„Deze encycliek is een ramp, een van die vele ongelukkige zaken in de rooms-katholieke kerk. Wat er in wordt verkondigd is een vol komen verkalkt standpunt. Nu iedereen met de kwestie geboortenregeling in het reine is gekomen, komt deze ency cliek, die de hele zaak weer terug wil draaien. Dat gaat natuurlijk niet. Tachtig procent van de vruchtbare vrouwen in Nederland gebruikt al jaren de pil, ook de rooms-katholieke.. Een voorzichtiger geluid kwam van de bisschop van Haarlem, mgr. drs. Th. Zwartkruis. Hij stelde dat de rooms-katholieken het hoogste leerge zag van de paus „met eerbied dienen te erkennen en de door hem gedane uitspraak oprecht aanvaarden volgens de zin en de wil die hij te kennen geeft." Secretaris-generaal Ned, Herv, Kerk: De secretaris-generaal van de Neder landse Hervormde Kerk, ds. F. H. Landsman, zei niet veel commentaar op de encycliek te kunnen geven. „Ik denk wel dat het stuk, dat natuurlijk onder verantwoordelijkheid van de rooms-katholieke kerk valt, met na me in de Nederlandse katholieke krin gen grote teleurstelling zal brengen, omdat het de gewetens bindt en ook omdat in ons land op een ruimer standpunt werd gehoopt". Voor wat de Hervormde Kerk aangaat verwees ds. Landsman naar het her derlijk schrijven van 1952. „Daarin laat de Hervormde Kerk als reforma torische kerk de wijze van gezins planning aan de individuele gewetens over. De Hervormde kerk staat positief te genover verantwoorde gezinsvorming en vindt een verstandig gebruik van de beschikbare middelen niet onoir- baar". De vice-voorzitter van de katholieke Volkspartij, drs. H. A. M. Elzen, zei als K.V.P.-er geen reactie op een uit spraak van de paus te willen geven. „Dit is een zaak die buiten de sfeer van de partij valt", deelde hij mee. AMSTERDAM Ruim dertig van de honderdtwintig vorige week op Schiphol gestrande deelnemers aan een groepsreis naar Cuba zijn gis termiddag op de Dam in Amster dam in hongerstaking gegaan. Zij willen daarmee protesteren tegen de culturele en economische blokka de van Cuba, die de Verenigde Sta ten volgens hen aan andere landen opdringt. De duur van de staking is voorlopig onbeperkt. Zeventig andere deelne mers, die na het afgelasten van de vlucht toch in Amsterdam zijn ge bleven,* maar niet aan de staking meedoen, verzorgen de demonstran ten op de Dam met dekens en slaap zakken. De jongelui, merendeels studenten, hebben spandoeken uitgestald met leuzen als „Ik wil naar Cuba, CIA wil het r.iet", „Stop de schandalige imperialistische blokkade van Cu ba" en „Alle Cubanen mogen naér Nederland, maar niet alle Nederlan ders mogen naar Cuba". De groep zou vorige week met een chartefvliegtuig van de Zwitserse chartermaatschappij African Safari naar Cuba zijn gevlogen voor een werk- en studiebezoek van zes we ken. De Rijksluchtvaartdienst weigerde echter toestemming te geven voor de vlucht, omdat de groep niet vol deed aan de voorwaarden die wor den gesteld aan dergelijke groeps- vluchten. Om de deelnemers, die onder meer uit Engeland, Frankrijk en Italië komen, niet te duperen, gaf de Rijksluchtvaartdienst ten slotte toch toestemming. De groep kon echter nergens meer een vliegtuig vinden dat hen naar Cuba zou kunnen bren gen. Volgens de jongelui zijn de charter maatschappijen bang op Cuba te vliegen, omdat zij dan hun landings rechten in de Verenigde Staten zou den kwijtraken. Enkele leden van de groep zijn nog steeds bezig een vliegtuig te zoeken. Pogingen om met een Tsjechisch lijnvliegtuig mee te. vliegen, hebben gefaald. Zeven jonge Oostduitsers z(jn dwars door Tsjecho-Slowakije gereisd om naar West-Duitsland te vluchten. De vluchte lingen zijn twee jonge echtparen, twee zeventienjarige schoolmeisjes en een 24-jarige jongeman. Minister geeft toe: DEN HAAG De wettelijke veilig heidsbepalingen voor het schoonmaken van tankschepen zijn onvoldoende. Di't erkent minister Roolvink (sociale za ken) in zijn antwoord op vragen van het pacifistische Tweede-Kamerlid Van der Spek. Inmiddels is een veiligheidsbesluit voor tankschepen zo goed als klaar. Dit besluit wordt gebaseerd op de Veilig heidswet. Deze wet is zodanig gewijzigd dat het schoonmaken van tankschepen er in wordt geregeld. De raad van State bestudeert thans de voorgestelde wijziging. In het Veiligheidsbesluit tanksche pen zal bindend wordt voorgeschreven dat in de tanks niet mag worden ge werkt voordat deze gasvrij zijn. Ten slotte deelt de minister mee dat er aanwijzingen zijn dat de ontploffing op het tankschip Aqua Clara op 12 juM is veroorzaakt door een vonk van een tijdelijke elektrische verlichtingsinstal latie. DEN HAAG De drempelbeveili ging voor liften zal waarschijnlijk vol gend jaar verplicht worden. Een wijzi ging van de Wet gevaarlijke vaartui gen, op grond waarvan het Liftenbe- sluit 1 wordt uitgevaardigd, is sinds 1961 in de maak. Zij wordt binnenkort aan de minister van sociale zaken voor gelegd. Wanneer de maatregel van kracht wordt, moeten ook de bestaan de liften met deze beveiliging worden uitgerust. Dat het zo lang duurt voordat de wijziging van de Wet wordt ingevoerd, is volgens het Nederlands instituut voor liftechniek in Amsterdam te wijten aan juridische moeilijkheden en aan gebrek aan personeel om de zaak uit te wer ken. ROTTERDAM In de woning van dr. M. Zeldenrust-Noordanus, voorzit ster van de Nederlandse Vereniging voor Sexuele Hervorming, tref ik ook mr. N. C. van Zeist, sinds 1 augustus 1967 di recteur van de N.V.S.H. Hy is 39 jaar, praktizerend rooms- katholiek en hij vindt dat het wat on gemakkelijk dat zijn geloof en zijn functie bij het verschijnen van de pau selijke encycliek Humanae Vitae wat erg sterk worden verbonden. Samen met mevrouw Zeldenrust-Noordanus formuleert hij eerst het standpunt van de N.V.S.H.: .Het is niet aan te nemen dat deze encycliek problemen .zal geven voor de rooms-katholieken die reeds tot geboorteregeling waren over gegaan. Het document zal wel moeilijkheden ge ven voor de rooms-katholieken die nog aarzelen en die wilden wachten op het verlossende woord van de paus." Hoe bekijkt de N.V.S.H. deze en cycliek? „Ons standpunt is genoegzaam be kend. We willen ndemands autoriteit aantasten, maar het zal wel geen ver bazing wekken dat wat in dit stuk wordt beweerd, lijnrecht staat tegen over onze opvattingen". Zal de N.V.S.H. haar houding je gens haar rooms-katholieke leden wij zigen? „Wij begeven ons nooit op moraal theologisch terrein Wij zullen de rooms- katholieken niet gaan uitleggen waarom de paus naar ons inzicht ongelijk heeft. Wij pogen respect op te brengen voor ieders opvatting. De rooms-katholiek die door deze encycliek bijvoorbeeld wil overgaan op periodieke onthouding zul len wij als hij ons daarom vraagt, naar beste vermogen helpen". „Onze bureaus zijn ook voor niet-le- den open. Men behoeft niet al onze ideeën te onderschrijven om van de diensten van de N.V.S.H. gebruik te maken". Het gesprek wordt voortgezet met mr. Van Zeist die duidelijk stelt, dat hij als rooms-katholieke particulier en niet als voorzitter van de N.V.S.H. spreekt. Is er voor u, als rooms-katholiek wat veranderd door de encycliek? „Er is voor mij niets veranderd. Be erken maar één richting: ieder mens is vrij om naar eigen inzicht zijn le ven te leiden uiteraard met inacht neming van de belangen van zijn me demens. Dat moet ook het beginsel zijn van de rooms-katholieke kerk, die de kerk der vrijheid is". Welke waarde heeft deze encycliek dan voor u? „Ik zou willen antwoorden met een rooms-katholiek commentaar op de en cycliek over het celibaat: de paus heeft een bijdrage aan de discussie gegeven door een uitputtende samenvatting op te stellen van de historische standpun ten". Hoe zullen naar u verwacht de rooms-katholieke leiders in Nederland reageren? „De rooms-katholieke bureaus heb ben al voor het verschijnen van de en cycliek besloten hun beleid ongewijzigd in vooruitstrevende zin voort te zetten, ongeacht de inhoud van de encycliek. Er is al veel samenwerking gegroeid tussen rooms-katholieke bureaus en de N.V.S.H. In sommige plaatsen zullen binnenkort gezamenlijke bureaus wor den geopend. Ik heb nog geen bericht ontvangen dat die samenwerking wordt opgezegd of vetminderd. En ik ver wacht dergelijke berichten ook niet". Hebt u een persoonlijke mening ov de encycliek? „De motivering van het stuk gaat uit van een sterk verouderde opvatting van het natuurrecht, die door de moderne theologen allang niet meer wordt aan vaard. Als de natuurlijk-biologische or de dan niet doorbroken mag worden, waarom zou dan kunstmatige insemina tie bij dieren wel geoorloofd zijn?" Heeft de encycliek u teleurgesteld? „Amper. U moet niet vergeten dat hervormingen tijd vragen. Het concilie heeft de basis gelegd voor democrati sering van het kerkbestel en voor het zeer betrekkelijk stellen van kerkelijke uitspraken. Het doorvoeren van deze hervormingen kost tijd. Meer tijd dan de paar jaar die sinds het concilie zijn verstreken". Hoe verwacht u dat de gewone rooms-katholieken zullen reageren „Ik heb daarover goede verwachtin gen. Het concilie heeft aan de terreur van de angst in de rooms-katholieke kerk een einde gemaakt. Hel, zonde en verdoemenis hebben voor de rooms-ka tholieken niet meer de betekenis van 25 jaar geleden. De meeste rooms-ka tholieken, althans in Nederland zullen de encycliek als een mededeling uit Ro me opvatten, niet als een bindende uit spraak". 'W®. Mr. N. C. VAN ZELST De invloed van de encycliek zal dus niet groot zijn? „Ik sprak over Nederland waar de rooms-katholieken lid zijn van kerkpro vincies die in de afgelopen jaren grote zelfstandigheid hebben gedemonstreerd. Anders is het mondiaal gezien. Ik kan me voorstellen dat deze encycliek rem mend werkt op de oecumene". „Ook is het triest dat een aantal ont wikkelingsprojecten zullen worden ver traagd. In de desbetreffende commis sies van de Verenigde Naties werden vele projecten, waarin bvolfeingsvraag- stukken aan de orde kwamen, tegenge houden door afgevaardigden uit typisch rooms-katholieke landen, die de pause lijke uitspraak wilden afwachten. Deze projecten zullen nu hoogstwaarschijn lijk buiten de Verenigde Naties om moe ten worden verwezenlijkt". Kunt u zich als rooms-katholiek de motivering van de paus voorstellen? „Uiterst moeilijk. Wat ik in het stuk vooral mis is een afweging van belan gen. Voorzover ik de tekst nu ken, wordt er met geen woord gesproken over de disharmonie van het extreem grote gezin in onze samenleving. Als men over menselijk geluk spreekt, dient men voor- en tegenargumenten met elkaar te vergelijken. Dat is in de encycliek niet gebeurd". ROTTERDAM De containerdienst per spoor van de Trans-European Road Rail Express (TERRE) wordt opgeheven. De maatschappij heeft de contracten met de Nederlandse Spoorwegen en andere Westeuropese spoorwegbedrijven per 1 augustus opgezegd. De TERRE-treinen on derhielden sinds september vorig jaar diensten tussen Rotterdam-Antwerpen en Milaan. De Trans-European Road Rail Ex press verzorgde de organisatie van het containertransport per spoor volgens Amerikaans model. De maatschappij huurde voor de aan- en afvoer van laadkisten wagons van de spoorwegen. Zij verzorgde ook de omvangrijke ad ministratie van dit transport voor af zenders en ontvangers. Nu deze organisatie bijna van de ene dag op de andere wegvalt, worden voor de komende tijd moeilijkheden ge vreesd bij het transport van containers per spoor. Het is voorlopig een compleet mys terie waarom de TERRE zo plotseling en op zo korte termijn verdwijnt. Naar verluidt werd de organisatie ge saboteerd door Zwitserse expeditiebe drijven, die grote belangen hebben in de Zwitserse spoorwegen. Een feit is dat regelmatig wagons op Zwitserse empla cementen achterbleven. Later werd dan gezegd dat er technische mankementen waren ontdekt of dat de TERRE niet had voldaan aan één van de tdlrijke regels die aan dit vervoer is opge legd. Een feit is ook dat de TERRE nooit werd gewaarschuwd als er wagons in Zwitserland waren achtergebleven. Zo ontstonden er moeilijkheden tussen de Road Rail Express en de ontvangers van de containers. Het einde van de TERRE komt nau welijks een maand voor de start van In- tercontainer, een maatschappij waarin de Nederlandse, Belgische, Duitse, Franse en Zwitserse spoorwegen deel nemen. Intercontainer zal zich even eens bezighouden met het vervoer over de rails van laadkisten tussen de.Noord zeehavens en Italië. De TERRE-treinen zouden aanvan kelijk al in het najaar van 1965 gaan rijden. De dienst begon echter pas begin september 1967 met een frequentie van een maal per week. SINT JANSTEEN De fabriek van breigoederen J. Steen in het ^eeuws- vlaamse St. Jansteen is sinds donderdag gesloten. De directie is zonder een adres achter te laten naar België vertrokken. Voor de zestig werknemers van wie 45 Belgen, meest meisjes is geen financiële regeling getroffen. De vak bonden en 't arbeidsbureau hebben met de directie geen contact gehad over de gang van zaken. Wel wist men dat de fabriek het sinds enige tijd moeilijk had. Het arbeidsbureau zal vandaag trach ten in contact te komen met de Belgi sche maatschappij Gebroeders G. van Hove in Brussel, die de aandelen van de fabriek in Sint Jansteen bezit. HAARLEM Nog deze week zullen de weesjes Huisman in de bedjes sla pen die al wekenlang voor hen klaar staan in het huis van het Uitgeesrter burgemeestersechtpaar H. J. J. Aal- ders. De kinderen, die in november In hun Australische woonplaats Figtree, hun ouders door een auto-ongeluk ver loren, zijn nu nog in een tehuis in Half weg. De kantonrechter in Haarlem heeft gisteren de Rooms-katholieke vereni ging voor kinderbescherming aangewe zen als voogdes over de kinderen. Deze vereniging zal de kinderen plaatsen in het gezin Aalders op advies van de Raad voor de Kinderbescherming. Waarschijnlijk vandaag zullen de drie kinderen Mary Ann (elf)-, Carolina (6) en hun broertje John Peter (IV2) hun nieuwe ouders voor het eerst zien. De kinderen kwamen ruim drie we ken geleden op Schiphol aan. Burge meester Aalders, die in Uitgeest met het geval Huisman in aanraking was gekomen, zou hun nieuwe vader worden. De heer en mevrouw Aalders zijn zelf kinderloos. Zij stelden zich verantwoor delijk voor de kinderen; dat hadden zij de Australische autoriteiten ook in een verklaring laten weten. De Raad voor de Kinderbescherming in Alkmaar had er al mee ingestemd, maar in de familie in Nederland bleek onenigheid te zijn gerezen over de toe komst van de wezen, wier ouders vijf tien jaar geleden uit Alkmaar naar Australië emigreerden. Enkele leden van de familie wensten de kinderen niet aan eën „neutraal" gezin over te laten, maar wilde hen in „eigen kamp" hou den. De officier van justitie in Haarlem tot wiens ressort Schiphol behoort plaatste de kinderen voorlopig in het tehuis in Halfweg en liet de Raad voor de Kinderbescherming een nieuw on derzoek instellen, dat zou moeten uit monden in een advies aan de kanton rechter. De familieleden, die bezwaar hadden tegen de plaatsing van de kinderen bij de Uitgeester burgemeester, hebben in middels beroep aangetekend tegen de beslissing van de kantonrechter. Dat zal de plaatsing overigens niet tegen houden. Zo spoedig mogelijk, vrijwel zeker de ze week, zullen de twee meisjes en hun broertje naar Uitgeest gaan. Op een van de bedjes die klaar staan, ligt een speelgoedbeer, die mevrouw Aalders onlangs zelf heeft gemaakt. Nieuws Qadstone Mild heeft meer:

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1968 | | pagina 6