Britten bezorgd over toestand in Nigeria Boek over onbehagen in de Bondsrepubliek Rebel Encycliek brengt veel beroering in Engeland Experiment in Duitse fabriek Werktijd naar keuze Alle vluchten hebben nu enige uren vertraging PRINS CHARLES KRIJGT VLIEGLES Ch er de GROTE CHAOS OP KENNEDY AIRPORT KOST PER DAG TIENDUIZENDEN DOLLARS Incident bij banket in Peking Afgevaardigden IATA l>oekten geen succes Vluchteling sliep in „ijzeren hond" Loos alarm om plezierboot KENNISMAKING Brandstichting in trapportaal Tegengestelde reacties B Hobby van burgemeester een beetje luguber BEPERKT SCEPTISCH Bestuderen ATM DA» I AUGUSTUS ItM OOK KLM ERNSTIG GEDUPEERD "lyFEW YORK De directeur van de K.L.M. in de Verenigde Staten, de heer Frits Kielnian, heeft in New York ^meegedeeld, dat de K.L.M. tienduizenden dollars per dag verliest door de vertragingen in het aankomen de en vertrekkende luchtverkeer van Kennedy Airport. Niet alleen moeten de toestellen langdurig rondcirkelen voor zij kunnen landen hetgeen brand stofverbruik met zich meebrengt maar bovendien verstoort het volkomen de verdere verbindingen. Omgekeerd missen de passagiers, die uit de steden buiten New York komen, veelal hun doorverbindingen naar Europa. WILSON ...zorgen om Nigeria... LONDEN Het vooruitzicht van de steun van de Franse regering aan de afgescheiden provincie Biafra heeft gisteren in officiële Britse kringen, die Nigeria steunen, zorg gewekt. Men verwacht dat de erkenning van Biafra door Frankrijk kan leiden tot erken ning van Biafra door vroegere Franse kolonies in Afrika en dat zo de oorlog zou worden verlengd en de vredesbe sprekingen, die in Addis Abeba plaats moeten vinden, in gevaar worden ge bracht. Donderdag hebben Lord Shepherd, de minister van Staat aan het departement voor het Gemenebest en brigadegene raal Babatunde Ogundipe, de hoge com missaris van Nigeria in Londen bespre kingen gevoerd over de bewering van Nigeria, dat Frankrijk met Biafra zou onderhandelen. Een woordvoerder deelde mee, dat de Nigeriaanse gezant een Biafraans document ter tafel bracht w'aarop de goedkeuring werd gegeven voor onder handelingen met de bank van Roth schild in Parijs over een lening van 10 miljoen pond in ruil voor exclusieve mi nerale rechten. De Britse autoriteiten weigerden aan de echtheid van dit document te gelo ven. Rothschild-Parijs deelde ee, dat men een dergelijk document niet kende. Van welingelichte zijde wordt verno men, dat de eerste minister Wilson en de minister voor Gemenebestzaken, Geor ge Thomson, door hun adviseurs is ver teld, dat de Franse politiek gericht schijnt te zijn op het verwerven van prestige en niet bedoeld is om de Franse economische belangen te versterken. Het Franse kabinet heeft verklaard, dat de oorlog „moet worden beëindigd op grond van het recht van een volk op zelfbeschikking". Volgens Londen en Lagos komt dit zeer dicht bij een erkenning van Biafra. Frankrijk zou het eerste Europese land zijn dat Biafra erkent. Op Schiphol komen de laatste weken alle KLM-vluchten uit New York, drie tot vijf per dag, met gemiddeld enkele uren vertraging binnen. Bij het opstij gen doet zich op Kennedy Airport na melijk eveneens filevorming van vlieg tuigen voor op de taxi-stroken naar de startbanen. Het is niet alleen Kennedy Airport, dat door opeenhoping van het luchtver keer grote vertragingen oplevert, doch ook bij de beide andere vliegvelden van de stad, La Guardia' en Newark Airport is dit het geval. Geen van deze drie luchthavens is meer in staat het vlieg verkeer te verwerken. De oorzaken zijn, naar bekend is, de vele passagiers in het hoogseizoen en de .stiptheidsactie van de verkeersleiders, die al geruime tijd bezig zijn met pogingen zich betere arbeidsvoorwaarden te verschaffen. Deskundigen menen, dat New York een vierde, ja zelfs een vijfde lucht haven nodig heeft, maar in deze kwestie botsen de belangen zo tegen elkaar op, dat de toekomst voorlopig weinig uitzicht biedt. Politici luiste ren naar de burgers, die geen lawaai wensen, particuliere vliegers wensen dezelfde rechten te hebben als de grote luchtvaartmaatschappijen ten aanzien van het gebruik van de vlieg velden en stads- en staatsautoriteiten verschillen van mening over de plaats en de noodzaak van meer vlieg velden. De KLM en andere luchtvaartmaat schappijen onderhouden contact met de autoriteiten en de organisatie van ver keersleiders, maar voorlopig is het ein de van de vertragingen niet in zicht. Vier jaar geleden is de werving van nieuwe verkeersleiders voor de lucht vaart stopgezet wegens de noodzaak om op alle overheidsbedrijven in Amerika te bezuinigen. De opleiding van nieuwe verkeersleiders duurt ongeveer twee jaar en ook als het Congres besluit om een uitzondering te maken voor de luchtvaartverkeersleiders en derhalve goedkeurt dat nieuwe controleurs wor den aangesteld, zal het nog lang duren voordat aan de wensen van de ver keersleidersorganisatie om meer perso neel gevolg kan worden gegeven. Ook de elektronische apparatuur van Kennedy Airport is onvoldoende. Kennedy Airport kan momenteel 68 „bewegingen" (vertrek en aankomst van vliegtuigen) per uur verwerken, het vliegveld O'Hare van Chicago 100. Door het lange wachten van dege nen, die mensen van het vliegveld gaan afhalen is ook het vervoer van en naar het vliegveld in ernstige moeilijkheden. Het is niet ongewoon, dat rijen auto's van vele kilometers staan te wachten om toegelaten te worden tot het parkeerterrein van Kennedy Airport, dat 12.000 auto's kan bergen. PEKING De diplomatieke vertegen woordigers in Peking van de Sovjet- Unie, India, Mongolië en enkele Oost- europese landen zijn weggelopen van een banket ter gelegenheid van de 41ste verjaardag van het Chinese leger, na dat de chef van de Chinese generale staf, Hoeang, Yoeng-sjen, in een toe spraak had gewezen op de bijdrage van het Chinese leger in de „strijd tegen het Amerikaanse imperialisme, het Sovjet- Russische revisionisme en de Indische reactie". ¥>ONN Als de Westduitse burgers weinig geestdrift en vertrouwen kunnen opbrengen voor hun staat, dan ligt dat vooral „aan het ont breken van grote politieke visies, die het alledaagse politieke werk een hogere betekenis geven". Zo lang die visies ontbreken en de staat zichzelf .alleen ziet als een soort verzekering*- en dienstverleningsbedrijf", is het geen wonder dat de burgers de staat op zijn best beschouwen als een noodzakelijk kwaad. Dit betoogt het Westduitse christen democratische parlementslid Hans Dichgans (61) in zijn zojuist versche nen boek „Das Unbehagen in der Bun- desrepublik" (Het onbehagen in de Bondsrepubliek; Egon Verlag te Düssel- dorf). Hiërarchie Dichgans verwijt het Westduitse staatsbestel dat het „ondanks de ziels kracht van zijn burgers niet aan spreekt". Het Westduitse partijenstel sel, vindt hij, functioneert goed en de Bondsdag is een van de beste parle menten van de wereld. Bij de Duitse ambtenaren daarentegen heerst een geestelijke verkalking die teruggaat tot in de vorige eeuw, en de starre ambte lijke hiërachie lijkt wel „geïnspireerd door het keizerlijke hof in het vroegere China". Dichgans is van oordeel dat het bij het landsbestuur, maar ook op de uni versiteiten ontbreekt aan die efficiënte moderne bedrijfsvoering, die bij de in dustrie tot zo grote resultaten heeft ge leid. Als Günther Sohl, sinds 1953 president directeur van het staalconcern Thys- sen-Hütten, in plaats daarvan in 1953 president van de Keulse Universiteit was geworden, dan zou het er daar nu heel anders uitzien. Tijdverkwisting Rampzalige tijd verkwisting signa leert de schrijver bij het Duitse on derwijs, dat zijn academische pupil len pas loslaat als ze de dertig jaar al gepasseerd zijn, een economische en psychologische catastrofe. Wanneer men vasthoudt aan de fictie dat de studies even lang moeten duren als de wetenschap uitgebreid is, dan zul len vele academici straks hun laatste examens „pas na hun overlijden kun nen afleggen". De christendemocratische volksver tegenwoordiger lanceert ook enkele ideeën om nieuw leven te brengen in de Westduitse politieke brouwerij. Een groep van tweehonderd uitge lezen creatieve breinen uit alle lagen van het volk, zo suggereert hij, zou den permanent moeten nadenken over de Duitse politiek en de politici en de burgerij adviseren of waar schuwen zodra zij dat nodig achten. Nieuwe grondwet Ook zou hij willen dat elke 25 jaar door een nationale vergadering een nieuwe grondwet wordt ontworpen „om dat de grootvaders niet het recht heb ben hun kinderen en kleinkinderen voor alle eeuwigheid vast te leggen". Tenslotte, zo meent Dichgans, is het hard nodig om plechtig te verklaren, dat West-Duitsland bij een hereniging met Oost-Duitsland het maatschappelij ke bestel aan de andere zijde niet eigenmachtig overhoop zal gooien. Juist de onzekerheid wat het westen bij een hereniging gaat ondernemen, ontneemt vele landslieden aan de andere zijde van Ulbrichts grensversperringen alle verlangen naar deze glorierijke gebeur tenis. Zolder vol schedels Burgemeester Willem Baas (63) van het Zeeuwse plaatsje Sint An- naland koketteert op zijn manier met de dood. Het is geen geregelde bezoeker van griezelfilms en even min van het lijkenhuisje. Toch houdt hij zich bijna dagelijks met de dood bezig. Hij verzamelt sche dels van dieren uit de hele wereld. Burgemeester Baas is een plezie rig prater. In tegenstelling met zijn wat lugubere hobby blijkt hij een op en top wereldse verschijning te zijn. In een zwierig lichtgrijs zo- merpak, dat mooi contrasteert met het blauwe vaste tapijt in zijn werkkamer, vertelt hij over zijn „jeugdliefde". Precies vijftig jaar geleden kreeg hij van de slager in Woerden het eerste stuk voor zijn collectie. „In een h.b.s.-lokaal stond de schedel van een koe. Ik vond hem zo leuk dat ik mijn moeder vroeg of ik er ook een mocht hebben. Zij heeft blijkbaar niet gedacht dat ik het meende. Toen ik met een koeiekop van de slager kwam en om een wasteil vroeg om hem uit te koken, stond zij wèl verbaasd te kijken". Op het bureau in het gemeente huis heeft burgemeester Baas een opgezette wezel staan, waar de vacht wat van verschoten is. („Ik had hem achter in de auto gezet"). En achter de plantenbak is het on mogelijk de enorme schedel van een Indische olifant over het hoofd te zien. Weliswaar zonder tanden. Het ivoor was immers voor de han del bestemd. De resten van de beesten in de werkkamer vormen nog maar een voorproefje voor de collectie van vierhonderd schedels op de zolder van het gemeentehuis. Het grootste exemplaar van de verzameling, die netjes op lange tafels ligt gerang schikt, is de schedel van een nijl paard, het kleinste dat van een koli- brietje. De leukste zijn de benen resten van een katvisje en het meest zeldzame exemplaar is de schedel van een babi-roesa, een wild zwijn, van het eiland Ceram, dat nu niet meer geschoten mag worden. De tweede helft van de zolder noemt de burgemeester het raritei tenkabinet. Naast de bewerkte tand van een dolfijn, staan er de skelet ten van misvormde dieren. Twee jaar geleden, voordat Sint Laurens waar de heer Baas eerst burgemeester was door Middelburg werd geannexeerd, lag de gehele verzameling daar in de ambtswoning van burgemeester Baas. Dit gaf soms moeilijkheden. Bezoekers waren bang van de schedels. „Een gedeelte heeft in de logeerkamer gelegen. Toen gasten er niet durfden te slapen, heb ik ze maar weer weggehaald". In Sint Annaland, een dorpje met nog geen drieduizend zielen waar het vlas in schoven wacht om bin nengehaald te worden, is geen rui me ambtswoning beschikbaar. Van daar de expositie op de gemeente lijke zolder. „Ik zou het leuk vin den als er een permanente ten toonstellingsruimte voor was. Dan kunnen nog meer mensen komen kijken", zegt de burgemeester. Een Belg heeft zijn collectie voor bijna een ton willen kopen. „Ik heb liever dat mijn verzameling in Nederland blijft. De wetenschappe lijke waarde is onschatbaar. Bo vendien is dit de enige uitgebreide particuliere collectie dierensche- dels in ons land". Gekaapt vliegtuig in Algiers ALGIERS Twee vertegenwoordi gers van de internationale organisatie van burgerluchtvaartpiloten (IATA) hebben gisteren besloten Algiers te ver laten, hoewel zij geen vooruitgang heb ben geboekt in hun pogingen om de bemanningsleden van-het gekaapte El Al-toestel vrij te krijgen. De Fin Ola Forsberg, een assistent voorzitter van de organisatie, en de Ier James O'Grady, vice-president, hebben .gesproken met een functionaris van het ministerie van Buitenlandse Zaken en hebben om een onderhoud met presi dent Boumedienne verzocht. „Wij zullen volgende week iedere dag bereid zijn om terug te' komen en alles in het werk te stellen om onze medepi loten in vrijheid te laten stellen als de president of de minister van Buiten landse Zaken ons willen ontvangen," zo werd meegedeeld namens de IATA. De bestuursleden zeiden te vrezen dat het uitstel van de Algerijnse regering anderen er toe kan aanmoedigen ook vliegtuigen te kapen. De functionaris op het Algerijnse Mi nisterie van Buitenlandse Zaken heeft echter meegedeeld, dat een onderzoek wordt ingesteld en dat men de handel wijze van de Algerijnse regering niet kan interpreteren als een aanmoedi ging voor een herhaling van deze daad. Forsberg en O'Grady zullen in Londen bij hun organisatie rapport uitbrengen. Het feit dat in Algiers nog steeds het gekaapte Israëlische straalvliegtuig en 12 passagiers worden vastgehouden, wordt in Jeruzalem als zeer ernstig be schouwd. In gezaghebbende kringen wordt dit een „daad van piraterij" genoemd en wordt de Algerijnse regering beschul digd van tglmen en het „plegen van chantage". De Algerijnse regering heeft donder dag een beslissing over het lot van het vliegtuig en de passagiers uitgesteld. ROTTERDAM Een van de drie Al gerijnen, die afgelopen woensdag op Schiphol ontvluchtten, toen zij door een man van de Rotterdamse vreemdelin gendienst naar een vliegtuig met be stemming Algiers werden gebracht, is terecht. De Rotterdamse politie vond in de nacht van donderdag op vrijdag de 22- jarige Algerijn B. M. op een parkeerter rein aan het Weena waar hij in een „ijzeren hond" lag te slapen. De Alge rijn is overgebracht naar het Rotter damse hoofdbureau van politie. Daar vertelde hij niet te weten waar zijn twee landgenoten op het ogenblik verblijven. De drie Algerijnen ontvluchtten woens dag op Schiphol, toen zij door de Rotter damse vreemdelingendienst naar een toestel met bestemming Algiers werden gebracht. De drie moesten het land ver laten nadat zij afgelopen maandag als verstekelingen aan boord van een En gels schip in Rotterdam waren gearri veerd. KATWIJK - Reddingboten uit Sche- veningen en Katwijk, politievaartuigen uit Katwijk en een helikopter van de Marineluchtvaartdienst uit Valkenburg kwamen gistermiddag in actie, nadat een strandwandelaar aan de reddings brigade van Katwijk had gemeld, dat hij een pleziervaartuig op zee had zien omslaan. Men dacht meteen aarl een van de pleziervaartuigen, die vanuit Katwijk geregeld de zee opgaan en die ongeveer 40 passagiers kunnen meenemen. Via reddingsbrigade en politie, werd de Ma rineluchtvaartdienst ingeschakeld en werd Scheveningen-Radio op de hoogte gesteld. Dit station verspreidde een be richt aan de schepen om naar de om geslagen boot uit te zien. Spoedig nadat alle diensten in actie gekomen waren, raakte men ervan overtuigd, dat de melding loos alarm geweest moest zijn. De beide plezierbo ten van Katwijk lagen veilig in de ha ven en op de Noordzee werd tussen Katwijk en Wassenaar, waar het onge luk gebeurd zou moeten zijn, niets ge vonden. Daarop keerden alle reddings ploegen naar hun basis terug. ADVERTENTIE „DE ELF PROVINCIËN" HAARLEM Vraagt eens inlichtingen. Telefoon 023-51894 De Engelse kroonprins Charles zoekt het sinds kort hogerop. Op de Engelse luchtmachtbasis Tangmere, in het graafschap Sussexis hij begon nen met het nemen van vliegles. De instructeur van de negentienjarige prins is squadronleider Philips Pinnay. In een van zijn eerste lessen werd de prins er kennelijk op gewezen dat hij binnen- noch buitenhelm mag verlie zen. Prins Charles, die desondanks zijn hoofd koel moet houden, lijkt nog niet erg in de wolken. AMSTERDAM Gisternacht is in het trapportaal van een woning aan de Ad miraal de Ruijterweg in Amsterdam op vier plaatsen brand gesticht. De bewoonster van de derde etage werd door geknetter van vuur wakker. Met een buurman kon zij de vlammen met emmers water blussen. Gelijkvloers en op de eerste etage werden sporen van petroleum, stukken poetskatoen en een gebroken petroleumfles gevonden. Het brandpiket heeft de zaak in onderzoek. LONDEN Verscheidene katholieke priesters en leken hebben gisteren ge dreigd met openlijke protesten morgen in de kerk als de bisschoppen hen dwin gen de pauselijke encycliek tegen het gebruik van voorbehoedmiddelen volledig te aanvaarden. Een priester die verzocht zijn naam niet bekend te maken, zei dat hjj een speciale protestpreek zal houden. „Er is een tijd voor diplomatie en een tijd voor demonstratie", zei hij. „W(j moeten nu opstaan en er moet reke ning met ons gehouden worden. Ik zal niet wijken, ik blijf en zal strijden in de ze zaak". Sommige leken hebben tegenover de pers verklaard dat zij van plan zijn hun stem te verheffen en te strijden of uit de kerk lopen als hun vanaf de kansel bevel gegeven wordt de be slissing van de paus te aanvaarden. Eric en Barbara Bushell uit Wallasey, Cheshire, hebben meegedeeld dat zij Van onze correspondent ONN Bij Tonne Co. in Stuttgart, een fabriek van in stallaties voor buizenpost, mogen de werknemers op hun werk komen wanneer ze daar zin in hebben en weer naar huis gaan wanneer hun dat lijkt. De directeur. F ried rich Tonne, heeft dit systeem van vrije arbeidstijden ingevoerd om de ar beidsvreugde en naar hij hoopte de produktie te verhogen. Weliswaar is bij Tonne het totale luilekkerland nog niet aangebroken. Van 's ochtens half negen tot 's middags drie uur bijv., moet in elk geval iedereen aan het werk zijn. De verdere, naar eigen inzicht in gedeelde werkuren, moeten vallen tussen 's morgens zeven en 's avonds zes. Aan het einde van elke maand zal de werknemer een weekgemid- delde van 41 uur en een kwartier moeten hebben volgemaakt. De speelruimte is dus beperkt, maar biedt de mensen toch de kans eens uit te slapen, wat boodschap pen te doen of op een warme mid dag te gaan zwemmen. Het experiment, dat al enkele we ken aan de gang is, verloopt tot nog toe goed. Vooral de werkneemster die tevens huisvrouw zijn, tonen zich enthousiast. Fabrikant Tonne heeft een speci ale prikklok laten maken waarop iedere werknemer, zonder controle van bovenaf zijn eigen werkuren bij houdt. Ter wille van de collegiale at mosfeer heeft de directeur ook voor zichzelf een klokje op het prikpaneel. Tonne's vrije-uren-systeem geldt nu nog alleen voor de ontwerp- en constructie-afdeling en het magazijn (vijftig mensen), maar men zal ook proberen het in te voeren op de afdeling voor de eigenlijke fabrica ge (25 mensen). In West-Duitsland wordt de proef neming sceptisch bekeken. N^en vraagt zich onder meer af of op den duur geen storingen in het bedrijf zullen optreden en of op het stelsel geen psychologische spanningen zal oproepen, die de winst aan arbeids vreugde weer te niet doen. een brief aan de paus hebben ge schreven, waarin zij zeggen dat de door hem beweerde gevolgen van het gebruik van voorbehoedsmiddelen „een belediging zijn van miljoenen eerbare echtparen". De brief besloot met „wij doen een beroep op u af te treden en de weg vrij te maken voor een opvolger die zich meer bewust is van de toestand van de mens". Hoewel het bij de Britse dagbladen brieven blijft binnenstromen bevatten niet alle kritiek op de paus. Het ziet er naar uit dat velen zich achter de paus zullen scharen. Een priester uit Zuid-Londen, Anthony Reynolds, heeft meegedeeld, dat hij de paus heeft geschreven en hem meege deeld, dat zijn parochianen zondag een week van gebed zullen beginnen, waar in de paus wordt verzocht „hun gewe tens te verlichten" inzake de geloofs- beperking. Kardinaal John Heenan, hoofd van de hiërarchie in Engeland en Wales, heeft getracht de crisis te kalmeren door een pastorale brief vanuit zijn vakan tieoord te sturen. Hij verzoekt de pries ters deze morgen vanaf de kansel voor te lezen in plaats van hun eigen preek te houden. Vernomen werd dat in de brief van de kardinaal een beroep gedaan wordt op de rooms-katholieken de encycliek nauwkeurig te bestuderen en hem te aanvaarden. De r.-k. bisschop van Birmingham en de bisschoppen van Leeds en Portsmouth behoren tot de prelaten, die brieven schreven aan hun geestelijken en aan dringen op gehoorzaamheid. Niet-katholieke godsdienstige weekbla den hebben zich gisteren aangesloten bij aanvallen op de encycliek. De invloedrijke Anglicaanse Church "Voor de leiders van de Russische com munistische partij moet de Tsjecho- slowaak die het verzet tegen hun dic taat verpersoonlijkt, een schoolvoor beeld zijn van een „Apparatsjik", die de verkeerde kant is opgegaan. De achtergrond van Alexander Dubcek, zijn training, zijn nauwgezette oplei ding op de hoogste partijschool in Moskou, zouden hem tezamen ge vormd moeten hebben tot een vol maakt model van een op Moskou in gestelde communistische leider, een betrouwbaar lid van het apparaat dat het Kremlin nooit gehoorzaam zou zijn. Het is anders gegaan. Dubcek is het symbool geworden van de Tsjecho- slowaakse h'oop op bevrijding van d» overheersing door Moskou, hoop op een vrijere maatschappij, zelfs binnen het kader van een communistisch be wind, en hoop op verlossing uit de eco nomische stagnatie, welke veroorzaakt is door de verstikkende sfeer van een bureaucratie naar Sovjet-voorbeeld. De Tsjechoslowaken zijn in het verle den sceptisch geweest over zijn ach tergrond. Nu bezingen zij zijn lof en geven hem volledige steun in de span nende krachtmeting met de gehele lei ding van de Russische communistisch» partij. Dubcek's lange neus is het voorwerp geweest van goedaardige spot door de Tsjechoslowaken die van hem zeg gen, dat als hij in het openbaar op 't toneel verschijnt de mensen eerst d» neus zien en dan de rest van de man. In de vijf jaar sinds hij deel uitmaakt van de topleiding in Tsjecho-Slowa- kije, na aanvankelijk eerste secreta ris van de communistische partij van Slowakije te zijn geweest, heeft Dub cek een stijl ontwikkeld, welke hem geleidelijk onderscheidde van de ge wone „apparatsjik". Hij slaagde er in een trouwe dienaar te lijken van de stalinist Antonin Novotny, toen president en leider van de partij, ter wijl hij tegelijk een zekere bescher ming bood aan dissidente stemmen in zijn geboorteland Slowakije. Thans is hij een exponent van de nieu we communistische stijl in zijn land. Hij ontwijkt geen vragen van het pu bliek en begeeft zich onder de mensen van allerlei schakeringen en menin gen. TVTiet te stillen heimwee van zijn va- der belette eerst, dat Alexander Dubcek als Amerikaans burger gebo ren wercj en later dat hij een onder daan werd van de Sovjet-Unie. Voor de eerste wereldoorlog was zijn vader als timmerman op zoek naar werk naar de Ver. Staten geëmigreerd. Maar voor Alexander werd geboren keerde hij naar zijn vaderland terug. De toekomstige partijleider werd 27 no vember 1921 geboren in Oehrovek, 'n dorp in West-Slowakije. Zijn vader werd gegrepen door het communisme en in 1925 ging hij met zijn een jaar oudere broer Julius naar de Kirgiezenrepubliek in de Sov jet-Unie. De vader ging daar werken op een landbouwcoöperatie. Alexan der ging op school in Frunze. Toen in 1938, het jaar van München, be sloot vader Dubcek opnieuw naar zijn eigen land terug te keren. Een jaar later, sloten de 17-jarige Alexander en Julius zich aan bij de communisti sche partij. Tegelijk begon Alexander werktuigkunde te studeren. Toen het land door de nazi's werd over meesterd, doken beide broers met d» partij onder. Hun vader werd gear resteerd en als lid van het central» comité van de Slowaakse communis tische partij gevangen gezet. De hel» oorlog bleef hij in gevangenschap. Alexander en Julius sloten zich aan bij de partisanen. Julius werd op 1 janua ri 1945 in een gevecht in Slowakije ge dood en Alexander werd hierbij ge wond. TVTa de oorlog werd Dubcek arbeider in een fabriek in Trencin en ver hoogde zijn partij-activiteiten. Spoe dig werd hij plaatselijk partijfunctio naris en vervolgens organisatorisch» secretaris van de Slowaakse partij. Hij klom op tot het lidmaatschap van het Slowaakse centrale comité en be gon tegelijk een schriftelijke cursus in de rechten. In 1955 werd hij naar Moskou gestuurd om daar te studeren aan de hoge po litieke school van de Sovjet-partij. Hij deed in 1958 eindexamen cum laude. Na zijn terugkeer uit Moskou klom hij snel op in de partijgelederen en werd tenslotte, met de zegen van Moskou, leider van de Slowaakse partij en lid van het centraal presidium van de Tsjechoslowaakse partij. In Slowakije miste hij als partij chef de hardheid, die het bewind van Novot ny in Praag kenmerkte. Hij deed niet mee aan de vervolging van schrij vers en intellectuelen wegens hun opvattingen en heeft hen in feite be schermd tegen het centrale bewind. Bij zijn verkiezing tot secretaris-gene raal, stuurde partijleider Leonid Breznjef hem „kameraadschappelijke gelukwensen", maar liet voorzichtig doorschemeren dat Moskou van hem verwachtte dat hij de kantelen van 't „socialistische internationalisme" een andere uitdrukking om Sovjet overheersing aan te duiden zou be schermen. Breznjef wachtt» een nieuwe ernstig» teleurstelling. Maar de Russen waren nog niet met hem klaar. Zij hopen nog steeds hem naar hun hand te kunnen zetten, en menige Tsjech ln Praag houdt thans zijn hart vast. Times ziet het verbod als een nieuw» hinderpaal in besprekingen over kerke lijke eenheid en gemengde huwelijken. Het blad wijst op de „enorme moeilijk heid" eenwording onder ogen te zien met een kerk die blijkbaar nog steeds vastzit aan haar slechtste tradities van het vertrappen van de rechten van het individuele geweten in de persoonlijke moraal. Het blad van de kerk van En geland noemde de beslissing betreurens waardig. „De encycliek slaagt er in beledigend te zijn voor miljoenen niet-katholieken, die gezinsplanning zien als een van de onschatbare voordelen van het huidige beschaafde leven. Door deze buitenge wone uitspraak heeft de r.-k. kerk zich doeltreffend gediskwalificeerd als een kerk, die naar vernieuwing streeft, en elke hoop op uiteindelijke Christelijke eenheid verschoven naar «en ver ver schiet".

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1968 | | pagina 6