Britten bezorgd
over toestand
in Nigeria
Boek over onbehagen in
de Bondsrepubliek
Rebel
Encycliek brengt veel
beroering in Engeland
Experiment in Duitse fabriek
Werktijd naar keuze
Alle vluchten hebben nu
enige uren vertraging
PRINS CHARLES KRIJGT VLIEGLES
Ch er de
GROTE CHAOS OP KENNEDY AIRPORT KOST PER DAG
TIENDUIZENDEN DOLLARS
Incident bij
banket in Peking
Afgevaardigden
IATA l>oekten
geen succes
Vluchteling sliep
in „ijzeren hond"
Loos alarm om
plezierboot
KENNISMAKING
Brandstichting
in trapportaal
Tegengestelde reacties
B
Hobby van burgemeester een beetje luguber
BEPERKT
SCEPTISCH
Bestuderen
ATM DA» I AUGUSTUS ItM
OOK KLM ERNSTIG GEDUPEERD
"lyFEW YORK De directeur van de K.L.M. in de Verenigde Staten, de
heer Frits Kielnian, heeft in New York ^meegedeeld, dat de K.L.M.
tienduizenden dollars per dag verliest door de vertragingen in het aankomen
de en vertrekkende luchtverkeer van Kennedy Airport. Niet alleen moeten de
toestellen langdurig rondcirkelen voor zij kunnen landen hetgeen brand
stofverbruik met zich meebrengt maar bovendien verstoort het volkomen
de verdere verbindingen. Omgekeerd missen de passagiers, die uit de steden
buiten New York komen, veelal hun doorverbindingen naar Europa.
WILSON
...zorgen om Nigeria...
LONDEN Het vooruitzicht van
de steun van de Franse regering aan
de afgescheiden provincie Biafra heeft
gisteren in officiële Britse kringen, die
Nigeria steunen, zorg gewekt. Men
verwacht dat de erkenning van Biafra
door Frankrijk kan leiden tot erken
ning van Biafra door vroegere Franse
kolonies in Afrika en dat zo de oorlog
zou worden verlengd en de vredesbe
sprekingen, die in Addis Abeba plaats
moeten vinden, in gevaar worden ge
bracht.
Donderdag hebben Lord Shepherd, de
minister van Staat aan het departement
voor het Gemenebest en brigadegene
raal Babatunde Ogundipe, de hoge com
missaris van Nigeria in Londen bespre
kingen gevoerd over de bewering van
Nigeria, dat Frankrijk met Biafra zou
onderhandelen.
Een woordvoerder deelde mee, dat
de Nigeriaanse gezant een Biafraans
document ter tafel bracht w'aarop de
goedkeuring werd gegeven voor onder
handelingen met de bank van Roth
schild in Parijs over een lening van 10
miljoen pond in ruil voor exclusieve mi
nerale rechten.
De Britse autoriteiten weigerden aan
de echtheid van dit document te gelo
ven. Rothschild-Parijs deelde ee, dat
men een dergelijk document niet kende.
Van welingelichte zijde wordt verno
men, dat de eerste minister Wilson en de
minister voor Gemenebestzaken, Geor
ge Thomson, door hun adviseurs is ver
teld, dat de Franse politiek gericht
schijnt te zijn op het verwerven van
prestige en niet bedoeld is om de Franse
economische belangen te versterken.
Het Franse kabinet heeft verklaard,
dat de oorlog „moet worden beëindigd
op grond van het recht van een volk op
zelfbeschikking".
Volgens Londen en Lagos komt dit
zeer dicht bij een erkenning van Biafra.
Frankrijk zou het eerste Europese land
zijn dat Biafra erkent.
Op Schiphol komen de laatste weken
alle KLM-vluchten uit New York, drie
tot vijf per dag, met gemiddeld enkele
uren vertraging binnen. Bij het opstij
gen doet zich op Kennedy Airport na
melijk eveneens filevorming van vlieg
tuigen voor op de taxi-stroken naar de
startbanen.
Het is niet alleen Kennedy Airport,
dat door opeenhoping van het luchtver
keer grote vertragingen oplevert, doch
ook bij de beide andere vliegvelden van
de stad, La Guardia' en Newark Airport
is dit het geval. Geen van deze drie
luchthavens is meer in staat het vlieg
verkeer te verwerken. De oorzaken zijn,
naar bekend is, de vele passagiers in
het hoogseizoen en de .stiptheidsactie
van de verkeersleiders, die al geruime
tijd bezig zijn met pogingen zich betere
arbeidsvoorwaarden te verschaffen.
Deskundigen menen, dat New York
een vierde, ja zelfs een vijfde lucht
haven nodig heeft, maar in deze
kwestie botsen de belangen zo tegen
elkaar op, dat de toekomst voorlopig
weinig uitzicht biedt. Politici luiste
ren naar de burgers, die geen lawaai
wensen, particuliere vliegers wensen
dezelfde rechten te hebben als de
grote luchtvaartmaatschappijen ten
aanzien van het gebruik van de vlieg
velden en stads- en staatsautoriteiten
verschillen van mening over de plaats
en de noodzaak van meer vlieg
velden.
De KLM en andere luchtvaartmaat
schappijen onderhouden contact met de
autoriteiten en de organisatie van ver
keersleiders, maar voorlopig is het ein
de van de vertragingen niet in zicht.
Vier jaar geleden is de werving van
nieuwe verkeersleiders voor de lucht
vaart stopgezet wegens de noodzaak om
op alle overheidsbedrijven in Amerika
te bezuinigen. De opleiding van nieuwe
verkeersleiders duurt ongeveer twee
jaar en ook als het Congres besluit om
een uitzondering te maken voor de
luchtvaartverkeersleiders en derhalve
goedkeurt dat nieuwe controleurs wor
den aangesteld, zal het nog lang duren
voordat aan de wensen van de ver
keersleidersorganisatie om meer perso
neel gevolg kan worden gegeven.
Ook de elektronische apparatuur
van Kennedy Airport is onvoldoende.
Kennedy Airport kan momenteel 68
„bewegingen" (vertrek en aankomst
van vliegtuigen) per uur verwerken,
het vliegveld O'Hare van Chicago
100.
Door het lange wachten van dege
nen, die mensen van het vliegveld
gaan afhalen is ook het vervoer van
en naar het vliegveld in ernstige
moeilijkheden. Het is niet ongewoon,
dat rijen auto's van vele kilometers
staan te wachten om toegelaten te
worden tot het parkeerterrein van
Kennedy Airport, dat 12.000 auto's
kan bergen.
PEKING De diplomatieke vertegen
woordigers in Peking van de Sovjet-
Unie, India, Mongolië en enkele Oost-
europese landen zijn weggelopen van een
banket ter gelegenheid van de 41ste
verjaardag van het Chinese leger, na
dat de chef van de Chinese generale
staf, Hoeang, Yoeng-sjen, in een toe
spraak had gewezen op de bijdrage van
het Chinese leger in de „strijd tegen het
Amerikaanse imperialisme, het Sovjet-
Russische revisionisme en de Indische
reactie".
¥>ONN Als de Westduitse burgers weinig geestdrift en vertrouwen
kunnen opbrengen voor hun staat, dan ligt dat vooral „aan het ont
breken van grote politieke visies, die het alledaagse politieke werk een hogere
betekenis geven". Zo lang die visies ontbreken en de staat zichzelf .alleen
ziet als een soort verzekering*- en dienstverleningsbedrijf", is het geen wonder
dat de burgers de staat op zijn best beschouwen als een noodzakelijk kwaad.
Dit betoogt het Westduitse christen
democratische parlementslid Hans
Dichgans (61) in zijn zojuist versche
nen boek „Das Unbehagen in der Bun-
desrepublik" (Het onbehagen in de
Bondsrepubliek; Egon Verlag te Düssel-
dorf).
Hiërarchie
Dichgans verwijt het Westduitse
staatsbestel dat het „ondanks de ziels
kracht van zijn burgers niet aan
spreekt". Het Westduitse partijenstel
sel, vindt hij, functioneert goed en de
Bondsdag is een van de beste parle
menten van de wereld. Bij de Duitse
ambtenaren daarentegen heerst een
geestelijke verkalking die teruggaat tot
in de vorige eeuw, en de starre ambte
lijke hiërachie lijkt wel „geïnspireerd
door het keizerlijke hof in het vroegere
China".
Dichgans is van oordeel dat het bij
het landsbestuur, maar ook op de uni
versiteiten ontbreekt aan die efficiënte
moderne bedrijfsvoering, die bij de in
dustrie tot zo grote resultaten heeft ge
leid.
Als Günther Sohl, sinds 1953 president
directeur van het staalconcern Thys-
sen-Hütten, in plaats daarvan in 1953
president van de Keulse Universiteit
was geworden, dan zou het er daar nu
heel anders uitzien.
Tijdverkwisting
Rampzalige tijd verkwisting signa
leert de schrijver bij het Duitse on
derwijs, dat zijn academische pupil
len pas loslaat als ze de dertig jaar al
gepasseerd zijn, een economische en
psychologische catastrofe. Wanneer
men vasthoudt aan de fictie dat de
studies even lang moeten duren als
de wetenschap uitgebreid is, dan zul
len vele academici straks hun laatste
examens „pas na hun overlijden kun
nen afleggen".
De christendemocratische volksver
tegenwoordiger lanceert ook enkele
ideeën om nieuw leven te brengen
in de Westduitse politieke brouwerij.
Een groep van tweehonderd uitge
lezen creatieve breinen uit alle lagen
van het volk, zo suggereert hij, zou
den permanent moeten nadenken
over de Duitse politiek en de politici
en de burgerij adviseren of waar
schuwen zodra zij dat nodig achten.
Nieuwe grondwet
Ook zou hij willen dat elke 25 jaar
door een nationale vergadering een
nieuwe grondwet wordt ontworpen „om
dat de grootvaders niet het recht heb
ben hun kinderen en kleinkinderen voor
alle eeuwigheid vast te leggen".
Tenslotte, zo meent Dichgans, is het
hard nodig om plechtig te verklaren,
dat West-Duitsland bij een hereniging
met Oost-Duitsland het maatschappelij
ke bestel aan de andere zijde niet
eigenmachtig overhoop zal gooien. Juist
de onzekerheid wat het westen bij een
hereniging gaat ondernemen, ontneemt
vele landslieden aan de andere zijde
van Ulbrichts grensversperringen alle
verlangen naar deze glorierijke gebeur
tenis.
Zolder vol schedels
Burgemeester Willem Baas (63)
van het Zeeuwse plaatsje Sint An-
naland koketteert op zijn manier
met de dood. Het is geen geregelde
bezoeker van griezelfilms en even
min van het lijkenhuisje. Toch
houdt hij zich bijna dagelijks met
de dood bezig. Hij verzamelt sche
dels van dieren uit de hele wereld.
Burgemeester Baas is een plezie
rig prater. In tegenstelling met zijn
wat lugubere hobby blijkt hij een
op en top wereldse verschijning te
zijn. In een zwierig lichtgrijs zo-
merpak, dat mooi contrasteert met
het blauwe vaste tapijt in zijn
werkkamer, vertelt hij over zijn
„jeugdliefde".
Precies vijftig jaar geleden kreeg
hij van de slager in Woerden het
eerste stuk voor zijn collectie. „In
een h.b.s.-lokaal stond de schedel
van een koe. Ik vond hem zo leuk
dat ik mijn moeder vroeg of ik er
ook een mocht hebben. Zij heeft
blijkbaar niet gedacht dat ik het
meende. Toen ik met een koeiekop
van de slager kwam en om een
wasteil vroeg om hem uit te koken,
stond zij wèl verbaasd te kijken".
Op het bureau in het gemeente
huis heeft burgemeester Baas een
opgezette wezel staan, waar de
vacht wat van verschoten is. („Ik
had hem achter in de auto gezet").
En achter de plantenbak is het on
mogelijk de enorme schedel van
een Indische olifant over het hoofd
te zien. Weliswaar zonder tanden.
Het ivoor was immers voor de han
del bestemd.
De resten van de beesten in de
werkkamer vormen nog maar een
voorproefje voor de collectie van
vierhonderd schedels op de zolder
van het gemeentehuis. Het grootste
exemplaar van de verzameling, die
netjes op lange tafels ligt gerang
schikt, is de schedel van een nijl
paard, het kleinste dat van een koli-
brietje. De leukste zijn de benen
resten van een katvisje en het meest
zeldzame exemplaar is de schedel
van een babi-roesa, een wild zwijn,
van het eiland Ceram, dat nu niet
meer geschoten mag worden.
De tweede helft van de zolder
noemt de burgemeester het raritei
tenkabinet. Naast de bewerkte tand
van een dolfijn, staan er de skelet
ten van misvormde dieren.
Twee jaar geleden, voordat Sint
Laurens waar de heer Baas
eerst burgemeester was door
Middelburg werd geannexeerd, lag
de gehele verzameling daar in de
ambtswoning van burgemeester
Baas. Dit gaf soms moeilijkheden.
Bezoekers waren bang van de
schedels. „Een gedeelte heeft in de
logeerkamer gelegen. Toen gasten
er niet durfden te slapen, heb ik ze
maar weer weggehaald".
In Sint Annaland, een dorpje met
nog geen drieduizend zielen waar
het vlas in schoven wacht om bin
nengehaald te worden, is geen rui
me ambtswoning beschikbaar. Van
daar de expositie op de gemeente
lijke zolder. „Ik zou het leuk vin
den als er een permanente ten
toonstellingsruimte voor was. Dan
kunnen nog meer mensen komen
kijken", zegt de burgemeester.
Een Belg heeft zijn collectie voor
bijna een ton willen kopen. „Ik
heb liever dat mijn verzameling in
Nederland blijft. De wetenschappe
lijke waarde is onschatbaar. Bo
vendien is dit de enige uitgebreide
particuliere collectie dierensche-
dels in ons land".
Gekaapt vliegtuig
in Algiers
ALGIERS Twee vertegenwoordi
gers van de internationale organisatie
van burgerluchtvaartpiloten (IATA)
hebben gisteren besloten Algiers te ver
laten, hoewel zij geen vooruitgang heb
ben geboekt in hun pogingen om de
bemanningsleden van-het gekaapte El
Al-toestel vrij te krijgen.
De Fin Ola Forsberg, een assistent
voorzitter van de organisatie, en de Ier
James O'Grady, vice-president, hebben
.gesproken met een functionaris van het
ministerie van Buitenlandse Zaken en
hebben om een onderhoud met presi
dent Boumedienne verzocht.
„Wij zullen volgende week iedere dag
bereid zijn om terug te' komen en alles
in het werk te stellen om onze medepi
loten in vrijheid te laten stellen als de
president of de minister van Buiten
landse Zaken ons willen ontvangen," zo
werd meegedeeld namens de IATA.
De bestuursleden zeiden te vrezen dat
het uitstel van de Algerijnse regering
anderen er toe kan aanmoedigen ook
vliegtuigen te kapen.
De functionaris op het Algerijnse Mi
nisterie van Buitenlandse Zaken heeft
echter meegedeeld, dat een onderzoek
wordt ingesteld en dat men de handel
wijze van de Algerijnse regering niet
kan interpreteren als een aanmoedi
ging voor een herhaling van deze daad.
Forsberg en O'Grady zullen in Londen
bij hun organisatie rapport uitbrengen.
Het feit dat in Algiers nog steeds het
gekaapte Israëlische straalvliegtuig en
12 passagiers worden vastgehouden,
wordt in Jeruzalem als zeer ernstig be
schouwd.
In gezaghebbende kringen wordt dit
een „daad van piraterij" genoemd en
wordt de Algerijnse regering beschul
digd van tglmen en het „plegen van
chantage".
De Algerijnse regering heeft donder
dag een beslissing over het lot van het
vliegtuig en de passagiers uitgesteld.
ROTTERDAM Een van de drie Al
gerijnen, die afgelopen woensdag op
Schiphol ontvluchtten, toen zij door een
man van de Rotterdamse vreemdelin
gendienst naar een vliegtuig met be
stemming Algiers werden gebracht, is
terecht.
De Rotterdamse politie vond in de
nacht van donderdag op vrijdag de 22-
jarige Algerijn B. M. op een parkeerter
rein aan het Weena waar hij in een
„ijzeren hond" lag te slapen. De Alge
rijn is overgebracht naar het Rotter
damse hoofdbureau van politie. Daar
vertelde hij niet te weten waar zijn twee
landgenoten op het ogenblik verblijven.
De drie Algerijnen ontvluchtten woens
dag op Schiphol, toen zij door de Rotter
damse vreemdelingendienst naar een
toestel met bestemming Algiers werden
gebracht. De drie moesten het land ver
laten nadat zij afgelopen maandag als
verstekelingen aan boord van een En
gels schip in Rotterdam waren gearri
veerd.
KATWIJK - Reddingboten uit Sche-
veningen en Katwijk, politievaartuigen
uit Katwijk en een helikopter van de
Marineluchtvaartdienst uit Valkenburg
kwamen gistermiddag in actie, nadat
een strandwandelaar aan de reddings
brigade van Katwijk had gemeld, dat
hij een pleziervaartuig op zee had zien
omslaan.
Men dacht meteen aarl een van de
pleziervaartuigen, die vanuit Katwijk
geregeld de zee opgaan en die ongeveer
40 passagiers kunnen meenemen. Via
reddingsbrigade en politie, werd de Ma
rineluchtvaartdienst ingeschakeld en
werd Scheveningen-Radio op de hoogte
gesteld. Dit station verspreidde een be
richt aan de schepen om naar de om
geslagen boot uit te zien.
Spoedig nadat alle diensten in actie
gekomen waren, raakte men ervan
overtuigd, dat de melding loos alarm
geweest moest zijn. De beide plezierbo
ten van Katwijk lagen veilig in de ha
ven en op de Noordzee werd tussen
Katwijk en Wassenaar, waar het onge
luk gebeurd zou moeten zijn, niets ge
vonden. Daarop keerden alle reddings
ploegen naar hun basis terug.
ADVERTENTIE
„DE ELF PROVINCIËN"
HAARLEM
Vraagt eens inlichtingen.
Telefoon 023-51894
De Engelse kroonprins Charles
zoekt het sinds kort hogerop. Op de
Engelse luchtmachtbasis Tangmere,
in het graafschap Sussexis hij begon
nen met het nemen van vliegles. De
instructeur van de negentienjarige
prins is squadronleider Philips Pinnay.
In een van zijn eerste lessen werd de
prins er kennelijk op gewezen dat hij
binnen- noch buitenhelm mag verlie
zen. Prins Charles, die desondanks
zijn hoofd koel moet houden, lijkt nog
niet erg in de wolken.
AMSTERDAM Gisternacht is in het
trapportaal van een woning aan de Ad
miraal de Ruijterweg in Amsterdam op
vier plaatsen brand gesticht.
De bewoonster van de derde etage
werd door geknetter van vuur wakker.
Met een buurman kon zij de vlammen
met emmers water blussen. Gelijkvloers
en op de eerste etage werden sporen van
petroleum, stukken poetskatoen en een
gebroken petroleumfles gevonden. Het
brandpiket heeft de zaak in onderzoek.
LONDEN Verscheidene katholieke priesters en leken hebben gisteren ge
dreigd met openlijke protesten morgen in de kerk als de bisschoppen hen dwin
gen de pauselijke encycliek tegen het gebruik van voorbehoedmiddelen volledig
te aanvaarden. Een priester die verzocht zijn naam niet bekend te maken, zei
dat hjj een speciale protestpreek zal houden. „Er is een tijd voor diplomatie en
een tijd voor demonstratie", zei hij. „W(j moeten nu opstaan en er moet reke
ning met ons gehouden worden. Ik zal niet wijken, ik blijf en zal strijden in de
ze zaak".
Sommige leken hebben tegenover de
pers verklaard dat zij van plan zijn
hun stem te verheffen en te strijden
of uit de kerk lopen als hun vanaf de
kansel bevel gegeven wordt de be
slissing van de paus te aanvaarden.
Eric en Barbara Bushell uit Wallasey,
Cheshire, hebben meegedeeld dat zij
Van onze correspondent
ONN Bij Tonne Co.
in
Stuttgart, een fabriek van in
stallaties voor buizenpost, mogen
de werknemers op hun werk komen
wanneer ze daar zin in hebben en
weer naar huis gaan wanneer hun
dat lijkt. De directeur. F ried rich
Tonne, heeft dit systeem van vrije
arbeidstijden ingevoerd om de ar
beidsvreugde en naar hij hoopte
de produktie te verhogen.
Weliswaar is bij Tonne het totale
luilekkerland nog niet aangebroken.
Van 's ochtens half negen tot 's
middags drie uur bijv., moet in elk
geval iedereen aan het werk zijn.
De verdere, naar eigen inzicht in
gedeelde werkuren, moeten vallen
tussen 's morgens zeven en 's avonds
zes. Aan het einde van elke maand
zal de werknemer een weekgemid-
delde van 41 uur en een kwartier
moeten hebben volgemaakt.
De speelruimte is dus beperkt,
maar biedt de mensen toch de kans
eens uit te slapen, wat boodschap
pen te doen of op een warme mid
dag te gaan zwemmen.
Het experiment, dat al enkele we
ken aan de gang is, verloopt tot nog
toe goed. Vooral de werkneemster
die tevens huisvrouw zijn, tonen zich
enthousiast.
Fabrikant Tonne heeft een speci
ale prikklok laten maken waarop
iedere werknemer, zonder controle
van bovenaf zijn eigen werkuren bij
houdt.
Ter wille van de collegiale at
mosfeer heeft de directeur ook voor
zichzelf een klokje op het prikpaneel.
Tonne's vrije-uren-systeem geldt
nu nog alleen voor de ontwerp- en
constructie-afdeling en het magazijn
(vijftig mensen), maar men zal
ook proberen het in te voeren op de
afdeling voor de eigenlijke fabrica
ge (25 mensen).
In West-Duitsland wordt de proef
neming sceptisch bekeken. N^en
vraagt zich onder meer af of op den
duur geen storingen in het bedrijf
zullen optreden en of op het stelsel
geen psychologische spanningen zal
oproepen, die de winst aan arbeids
vreugde weer te niet doen.
een brief aan de paus hebben ge
schreven, waarin zij zeggen dat de
door hem beweerde gevolgen van het
gebruik van voorbehoedsmiddelen
„een belediging zijn van miljoenen
eerbare echtparen". De brief besloot
met „wij doen een beroep op u af te
treden en de weg vrij te maken voor
een opvolger die zich meer bewust is
van de toestand van de mens".
Hoewel het bij de Britse dagbladen
brieven blijft binnenstromen bevatten
niet alle kritiek op de paus. Het ziet
er naar uit dat velen zich achter de
paus zullen scharen.
Een priester uit Zuid-Londen, Anthony
Reynolds, heeft meegedeeld, dat hij de
paus heeft geschreven en hem meege
deeld, dat zijn parochianen zondag een
week van gebed zullen beginnen, waar
in de paus wordt verzocht „hun gewe
tens te verlichten" inzake de geloofs-
beperking.
Kardinaal John Heenan, hoofd van
de hiërarchie in Engeland en Wales,
heeft getracht de crisis te kalmeren door
een pastorale brief vanuit zijn vakan
tieoord te sturen. Hij verzoekt de pries
ters deze morgen vanaf de kansel voor
te lezen in plaats van hun eigen preek
te houden.
Vernomen werd dat in de brief van de
kardinaal een beroep gedaan wordt
op de rooms-katholieken de encycliek
nauwkeurig te bestuderen en hem te
aanvaarden.
De r.-k. bisschop van Birmingham en de
bisschoppen van Leeds en Portsmouth
behoren tot de prelaten, die brieven
schreven aan hun geestelijken en aan
dringen op gehoorzaamheid.
Niet-katholieke godsdienstige weekbla
den hebben zich gisteren aangesloten
bij aanvallen op de encycliek.
De invloedrijke Anglicaanse Church
"Voor de leiders van de Russische com
munistische partij moet de Tsjecho-
slowaak die het verzet tegen hun dic
taat verpersoonlijkt, een schoolvoor
beeld zijn van een „Apparatsjik", die
de verkeerde kant is opgegaan.
De achtergrond van Alexander Dubcek,
zijn training, zijn nauwgezette oplei
ding op de hoogste partijschool in
Moskou, zouden hem tezamen ge
vormd moeten hebben tot een vol
maakt model van een op Moskou in
gestelde communistische leider, een
betrouwbaar lid van het apparaat dat
het Kremlin nooit gehoorzaam zou
zijn.
Het is anders gegaan. Dubcek is het
symbool geworden van de Tsjecho-
slowaakse h'oop op bevrijding van d»
overheersing door Moskou, hoop op
een vrijere maatschappij, zelfs binnen
het kader van een communistisch be
wind, en hoop op verlossing uit de eco
nomische stagnatie, welke veroorzaakt
is door de verstikkende sfeer van een
bureaucratie naar Sovjet-voorbeeld.
De Tsjechoslowaken zijn in het verle
den sceptisch geweest over zijn ach
tergrond. Nu bezingen zij zijn lof en
geven hem volledige steun in de span
nende krachtmeting met de gehele lei
ding van de Russische communistisch»
partij.
Dubcek's lange neus is het voorwerp
geweest van goedaardige spot door
de Tsjechoslowaken die van hem zeg
gen, dat als hij in het openbaar op 't
toneel verschijnt de mensen eerst d»
neus zien en dan de rest van de man.
In de vijf jaar sinds hij deel uitmaakt
van de topleiding in Tsjecho-Slowa-
kije, na aanvankelijk eerste secreta
ris van de communistische partij van
Slowakije te zijn geweest, heeft Dub
cek een stijl ontwikkeld, welke hem
geleidelijk onderscheidde van de ge
wone „apparatsjik". Hij slaagde er
in een trouwe dienaar te lijken van
de stalinist Antonin Novotny, toen
president en leider van de partij, ter
wijl hij tegelijk een zekere bescher
ming bood aan dissidente stemmen
in zijn geboorteland Slowakije.
Thans is hij een exponent van de nieu
we communistische stijl in zijn land.
Hij ontwijkt geen vragen van het pu
bliek en begeeft zich onder de mensen
van allerlei schakeringen en menin
gen.
TVTiet te stillen heimwee van zijn va-
der belette eerst, dat Alexander
Dubcek als Amerikaans burger gebo
ren wercj en later dat hij een onder
daan werd van de Sovjet-Unie. Voor
de eerste wereldoorlog was zijn vader
als timmerman op zoek naar werk
naar de Ver. Staten geëmigreerd.
Maar voor Alexander werd geboren
keerde hij naar zijn vaderland terug.
De toekomstige partijleider werd 27 no
vember 1921 geboren in Oehrovek, 'n
dorp in West-Slowakije.
Zijn vader werd gegrepen door het
communisme en in 1925 ging hij met
zijn een jaar oudere broer Julius
naar de Kirgiezenrepubliek in de Sov
jet-Unie. De vader ging daar werken
op een landbouwcoöperatie. Alexan
der ging op school in Frunze.
Toen in 1938, het jaar van München, be
sloot vader Dubcek opnieuw naar zijn
eigen land terug te keren. Een jaar
later, sloten de 17-jarige Alexander
en Julius zich aan bij de communisti
sche partij. Tegelijk begon Alexander
werktuigkunde te studeren.
Toen het land door de nazi's werd over
meesterd, doken beide broers met d»
partij onder. Hun vader werd gear
resteerd en als lid van het central»
comité van de Slowaakse communis
tische partij gevangen gezet. De hel»
oorlog bleef hij in gevangenschap.
Alexander en Julius sloten zich aan bij
de partisanen. Julius werd op 1 janua
ri 1945 in een gevecht in Slowakije ge
dood en Alexander werd hierbij ge
wond.
TVTa de oorlog werd Dubcek arbeider
in een fabriek in Trencin en ver
hoogde zijn partij-activiteiten. Spoe
dig werd hij plaatselijk partijfunctio
naris en vervolgens organisatorisch»
secretaris van de Slowaakse partij.
Hij klom op tot het lidmaatschap van
het Slowaakse centrale comité en be
gon tegelijk een schriftelijke cursus
in de rechten.
In 1955 werd hij naar Moskou gestuurd
om daar te studeren aan de hoge po
litieke school van de Sovjet-partij. Hij
deed in 1958 eindexamen cum laude.
Na zijn terugkeer uit Moskou klom hij
snel op in de partijgelederen en werd
tenslotte, met de zegen van Moskou,
leider van de Slowaakse partij en lid
van het centraal presidium van de
Tsjechoslowaakse partij.
In Slowakije miste hij als partij chef de
hardheid, die het bewind van Novot
ny in Praag kenmerkte. Hij deed
niet mee aan de vervolging van schrij
vers en intellectuelen wegens hun
opvattingen en heeft hen in feite be
schermd tegen het centrale bewind.
Bij zijn verkiezing tot secretaris-gene
raal, stuurde partijleider Leonid
Breznjef hem „kameraadschappelijke
gelukwensen", maar liet voorzichtig
doorschemeren dat Moskou van hem
verwachtte dat hij de kantelen van 't
„socialistische internationalisme"
een andere uitdrukking om Sovjet
overheersing aan te duiden zou be
schermen.
Breznjef wachtt» een nieuwe ernstig»
teleurstelling.
Maar de Russen waren nog niet met
hem klaar.
Zij hopen nog steeds hem naar hun hand
te kunnen zetten, en menige Tsjech
ln Praag houdt thans zijn hart vast.
Times ziet het verbod als een nieuw»
hinderpaal in besprekingen over kerke
lijke eenheid en gemengde huwelijken.
Het blad wijst op de „enorme moeilijk
heid" eenwording onder ogen te zien
met een kerk die blijkbaar nog steeds
vastzit aan haar slechtste tradities van
het vertrappen van de rechten van het
individuele geweten in de persoonlijke
moraal. Het blad van de kerk van En
geland noemde de beslissing betreurens
waardig.
„De encycliek slaagt er in beledigend
te zijn voor miljoenen niet-katholieken,
die gezinsplanning zien als een van de
onschatbare voordelen van het huidige
beschaafde leven. Door deze buitenge
wone uitspraak heeft de r.-k. kerk zich
doeltreffend gediskwalificeerd als een
kerk, die naar vernieuwing streeft, en
elke hoop op uiteindelijke Christelijke
eenheid verschoven naar «en ver ver
schiet".